In punt 3 besteden we aandacht aan de vrijwilligers zelf, de opleiding, etc. In punt 4 worden de contacten met andere organisaties beschreven.

Transcriptie

1 STICHTING VRIJWILLIGERS TERMINALE ZORG PIJNACKER - NOOTDORP Secretariaat: Röntgenlaan ZH Pijnacker Telefoon: Inleiding Het jaar 2011 begon voor onze organisatie met een groot compliment: tijdens de nieuwjaarsreceptie van onze Burgemeester werd ons de Vrijwilligersprijs 2010 van de Gemeente Pijnacker-Nootdorp officieel toegekend en uitgereikt: een cheque en een beeldje, vergezeld van mooie boeketten bloemen. Een prachtig blijk van waardering voor de inzet van onze coördinatrice en al onze andere vrijwilligers. Door hun werk kon weer een cliënten, waarvoor onze hulp was ingeroepen, thuis sterven. Verder verliep 2011 voor ons werk rustig. Het aanmeldingen is in 2011 afgenomen (18 ten opzichte van 24 in 2010). Het dat onze vrijwilligers bij cliënten aanwezig waren, was 396; gemiddeld per vrijwilliger 18 zorg. We konden een nieuwe vrijwilliger voor aan het bed welkom heten. Als altijd is grote dank aan coördinatrice en vrijwilligers op zijn plaats. In punt 2 van dit verslag gaan we verder in op onze zorgverlening. In punt 3 besteden we aandacht aan de vrijwilligers zelf, de opleiding, etc. In punt 4 worden de contacten met andere organisaties beschreven. De PR-activiteiten komen in punt 5 aan de orde. Dit jaarverslag sluiten we in punt 6 af met een organisatorische aspecten. In bijlage 1 is een overzichten opgenomen. Met ingang van 2004 hebben we enkele uitbreidingen opgenomen. Deze aanpassing, die tot doel had onze verslaglegging meer in lijn te brengen met die van de landelijke organisatie, hebben we uiteraard gehandhaafd. Op een plaatsen maken we een vergelijking met de landelijke cijfers. Het bestuur kijkt met voldoening terug op wat in het afgelopen jaar tot stand is gebracht, waarbij de coördinatrice en de vrijwilligers de belangrijkste rol hebben gespeeld. Het bestuur put hieruit de inspiratie om ook in 2012 voort te gaan op de ingeslagen weg. Daarbij blijven we onverminderd aandacht besteden aan de vergroting van de bekendheid van het werk van onze VTZ Pijnacker-Nootdorp. Zorgverlening In 2011 zijn er 18 aanvragen voor hulp geweest. Na het intakegesprek met onze coördinatrice hebben 17 aanvragen tot (zij het soms korte) inzet van één of meer vrijwilligers geleid. In overzicht 1 (bijlage 1) is weergegeven hoe de verdeling M/V en de leeftijdsopbouw van onze cliënten is. Daaruit blijkt dat in 2011 bijna 90 % van de cliënten in de categorie 65 jaar en ouder valt. Vorig jaar was dat ruim 80%, toen wat hoger dan het landelijke beeld. De vrijwilligers hebben in totaal 135 bezoeken afgelegd. Het zorg bedraagt 396. Daarbij komen nog 350 van de coördinatrice voor intake, begeleiding,

2 -2- nazorg, diverse overlegvergaderingen, etc. Het totale komt daarmee op 746. Net als in voorgaande jaren is ook in 2011 noch door VPTZ Delft noch door VTZ Den Haag een beroep gedaan op onze vrijwilligers. Een en ander is in overzicht 2 (bijlage 1) weergegeven. Een kanttekening daarbij. Vergelijking met landelijke cijfers over de verdeling tussen dag-, avond- en nacht is moeilijk, omdat in veel V(P)TZ-organisaties de vrijwilligers uitsluitend s nachts ingezet worden. Ter vergelijking zijn in overzicht 3 (bijlage 1) de gegevens van 2011 en de voorgaande jaren vermeld. Daarin valt de sterke toename in 2004 en 2005 van het coördinatie- ten opzichte van voorgaande jaren op. De oorzaak hiervan is dat vanaf 2004 ook de meegeteld worden die de coördinatrice besteedt aan nazorg, thema-avonden, vergaderingen, besprekingen met coördinatoren van andere organisaties, etc. Overzicht 6 (bijlage 1) geeft een beeld van het gemiddelde per cliënt en het gemiddelde zorg per vrijwilliger. Daaruit blijkt dat in 2011 de omvang van onze inzet gemiddeld 22 uur per aangemelde cliënt is. Een opvallend verschil met het cijfer van vorig jaar, 46 uur per aangemelde cliënt. Dit laatste cijfer was in lijn met het landelijke gemiddelde. In overzicht 4 (bijlage1) is de herkomst van het aanmeldingen in 2011 en in de voorgaande jaren opgenomen. Daaruit blijkt, dat - net als in in bijna 70% van de gevallen onze hulp wordt ingeroepen via de professionele zorgverleners (huisarts, wijkverpleging en intramuraal). Dit ligt in lijn met de landelijke cijfers. Het aanmeldingen via de wijkverpleging blijft hoog. Dit kan worden toegeschreven aan de goede en intensieve contacten van onze coördinatrice met de wijkverpleegkundigen. Opgemerkt wordt daarbij dat het onderhouden van contacten met de wijkverpleging door de toeneming van het zorgaanbieders in de gemeente behoorlijk gecompliceerder en veel tijdrovender is geworden. Om te voorkomen dat hulp te laat of helemaal niet wordt ingeroepen, blijft het vergroten van de bekendheid van de VTZ Pijnacker-Nootdorp aandacht vragen. De drempel om hulp te vragen, lijkt nog steeds (te) hoog te zijn. Waar mogelijk (bij presentaties, in publicaties, etc.) wordt aangegeven dat de coördinatrice graag bereid is om op uitnodigingen voor een informatief gesprek in te gaan. Inhoud van de zorg Sinds de oprichting willen wij via onze Stichting bevorderen dat het stervensproces een onderdeel blijft van het dagelijkse leven. Veel mensen sterven liever thuis dan in een ziekenhuis of een verpleeghuis. In de laatste weken/maanden van hun leven hebben stervenden vaak dag en nacht - naast intensieve verpleegkundige zorg - vooral ook zorg nodig in de vorm van tijd, aandacht en ondersteuning. Voor familie en vrienden is deze zorg soms moeilijk vol te houden. Onze Stichting kan hier de helpende hand bieden. De bedoeling is, dat de thuiszorg die gegeven wordt door huisarts, wijkverpleging, gezinsverzorgenden, familie, vrienden, b, zo nodig wordt aangevuld met onze vrijwilligers. In de praktijk blijkt dat wij in staat zijn bij een vraag om hulp zonodig binnen 24 uur een eerste inzet van een vrijwilliger te realiseren. Wel is de beschikbaarheid van de vrijwilligers complexer geworden en kost het de coördinatrice meer tijd om het rooster sluitend te krijgen. De regio vergadering in november 2011 leerde dat dit ook bij andere vtpz organisaties in onze regio het geval is. Het bestuur besloot een mogelijke oorzaak op te sporen via een enquête onder de vrijwilligers.

3 -3- Deze enquête wordt in 2012 gehouden. Eind 2011/begin 2012 meldden zich 4 nieuwe vrijwilligers aan: in dit kader een bemoedigend bericht. De vrijwilligers kunnen de volgende taken op zich nemen. Aanwezig zijn wanneer familieleden, vrienden of b weg moeten. Luisteren naar en praten met de terminale cliënt en de naast betrokkenen. Ondersteuning verlenen bij de dagelijkse begeleiding van zowel de terminale cliënt als zijn of haar omgeving. Onze vrijwilligers geven dus tijd, aandacht en ondersteuning aan de cliënt en zijn/haar omgeving. Deze hulp wordt kosteloos gegeven. Nachtzorg De nachtzorg wordt ingevuld door professionele instanties. Daarvoor worden onze vrijwilligers als regel dan ook niet ingezet. Zoals uit het overzicht 2 (bijlage 1) blijkt, is dat in dit verslagjaar dan ook niet gebeurd. In voorkomend geval is het (beperkt) mogelijk, omdat een vrijwilligers bereid is ook s nachts ingezet te worden. Vrijwilligers Het vrijwilligers Per 1 januari 2011 waren er 21 vrijwilligers voor onze Stichting werkzaam. Eén nieuwe vrijwilliger heeft zich aangemeld. Zij heeft de introductiecursus met succes afgesloten. Eind 2011 bedroeg het inzetbare vrijwilligers dus 22. Opgemerkt moet worden, dat het vrijwilligers voortdd een belangrijk punt van aandacht vormt. Dit heeft te maken met de volgende aspecten. Inherent aan de activiteiten van onze Stichting is het onvoorspelbare verloop van de benodigde vrijwilligerscapaciteit. Immers: geen cliënten betekent geen werk. Maar als er dan cliënten aangemeld worden, dan moet er - en altijd op korte termijn - wel voldoende capaciteit beschikbaar zijn. Dit onvoorspelbare verloop wordt nog vergroot door het feit dat wij maatwerk willen leveren: de cliënt en zijn/haar naaststaanden bepalen in overleg met de coördinator wat nodig is. En dat kan betekenen dat maar één vrijwilliger eenmaal per week nodig is. Maar soms is er inzet nodig van meerdere vrijwilligers per dag/week. We hebben nog beperkte ervaring met de omvang van de vraag naar inzet op basis van de samenwerkingsafspraken met de Stichting IPSE en de Zorginstellingen Pieter van Foreest. In het afgelopen jaar is er actief geworven met als resultaat dat onze Stichting eind 2011/ begin 2012 vier nieuwe (aspirant)vrijwilligers kon verwelkomen. Opleiding Aan de opleiding van de vrijwilligers wordt veel aandacht besteed. Iedere nieuwe vrijwilliger krijgt eerst een introductiecursus. De nieuwe vrijwilliger die dit jaar onze gelederen is komen versterken, kon haar introductiecursus volgen bij de coördinatoren van het Bijna Thuis Huis Zoetermeer. Aan de vier mensen die zich recent hebben aangemeld wordt in eigen beheer een introductiecursus aangeboden. Bijeenkomsten Naast deze basisopleiding worden regelmatig thema-avonden georganiseerd. Uit de grote opkomst op deze avonden blijkt, dat onze vrijwilligers zeer gemotiveerd zijn voor het werk dat zij doen. In het verslagjaar vonden (inclusief de nieuwjaarsbijeenkomst) acht bijeenkomsten plaats.

4 -4- Naast de praktijkervaringen en het uitwisselen van informatie komen ook speciale thema s aan de orde, gekozen op grond van signalen en wensen van de vrijwilligers. Soms worden daarvoor gastsprekers uitgenodigd. Onder meer de volgende onderwerpen zijn in dit verslagjaar aan de orde geweest. Rouwverwerking Emotie en gevoel rondom sterven De jaarlijkse workshop had het thema diversiteit. Teambuilding kwam daarnaast dit jaar ook nog aan de orde door middel van twee activiteiten: in de zomer maakten de vrijwilligers een door twee van hen georganiseerde fietstocht met als afsluiting een etentje en in december werd het jaar afgesloten met een workshop kerststuk maken. Een deel van de al eerder in dit verslag vermelde vrijwilligersprijs werd voor het zomeruitje gebruikt. De winterworkshop kon worden gefinancierd uit een donatie via de Gemeente Pijnacker-Nootdorp: 29 raadsleden, medewerkers en gepensioneerden schonken het geld dat bestemd was voor hun eigen kerstpakket aan onze Stichting. Verdere scholing Uit de contacten met andere organisaties wordt bruikbare informatie geput. Deze contacten komen verder in punt 5 van dit jaarverslag aan de orde. De coördinatrice en/of vrijwilligers woonden ook meer specifiek op scholing gerichte activiteiten, die door het Landelijk Bureau van de VPTZ werden georganiseerd, bij. Het beleid van het bestuur is gericht op het stimuleren van scholing, omdat dit de kwaliteit van de zorg ten goede komt. Contacten met andere organisaties Algemeen De ontwikkeling naar steeds grotere en meer complexe samenwerkingsverbanden blijft onverminderd doorgaan. Dit is onder meer het gevolg van het ontstaan van palliatieve netwerken, die leiden tot intensivering van de regionale contacten. Het bestuur onderkent de noodzaak van professionele inbreng op landelijk en regionaal niveau. Echter, het belang van een sterke lokale organisatie mag niet veronachtzaamd worden. De (psychologische) afstand tussen de terminale cliënt met zijn/haar omgeving en onze vrijwilligersorganisatie blijft dan gering. Dat is belangrijk, juist omdat de drempel om hulp in te roepen in de terminale fase in veel gevallen toch al hoog is. Het moet mogelijk zijn om door goed en open overleg communicatiestoringen tussen het landelijke/regionale en het plaatselijke niveau te voorkomen. Vereniging Vrijwilligers Palliatieve Terminale Zorg Nederland en het Landelijk Steunpunt De Vrijwilligers Terminale Zorg Nederland (VTZ) en de Vereniging van Hospices in Nederland (VHN) zijn per 1 januari 2005 verenigd in een nieuwe organisatie: de Vereniging Palliatieve Terminale Zorg Nederland (VPTZ). Onze Stichting is daarbij aangesloten. In het landelijke overleg blijven - net als in de volgende onderwerpen actueel. Het werven van fondsen voor scholing. De nieuwe regeling voor de subsidieverstrekking (een zeer belangrijk punt van aandacht). De communicatie tussen het bestuur van de landelijke vereniging, de ledenraad en de bij de VPTZ aangesloten plaatselijke en regionale organisaties. De inzet van vrijwilligers terminale zorg in AWBZ-gefinancierde instellingen.

5 -5- De voortdde aandacht voor kwaliteit in onze hulpverlening, niet alleen op ons eigen terrein, maar bijvoorbeeld ook in de afstemming tussen de professionele hulpverlening en onze vrijwilligers. De voorzitter van onze Stichting is afgevaardigde van onze regio in de Ledenraad. Regionaal overleg VPTZ Delft en VTZ Westland Het al vele jaren bestaande overleg met Delft en Westland is vooral gericht op de praktische invulling van de hierboven onder Algemeen al gememoreerde noodzaak tot intensivering van de regionale contacten. In dat kader zijn de contacten tussen de coördinatoren van groot belang. Bij het jaarlijkse overleg op bestuurlijk niveau is sinds 2007 VPTZ Den Haag aanwezig en in 2008 voor het eerst ook VPTZ Lansingerland. Wijkverpleging In het verslagjaar vond enkele malen overleg met de wijkverpleging plaats. Onderwerp van gesprek was daarbij vooral de aanpak van de samenwerking van de reguliere zorg en de Vrijwilligers Terminale Zorg. In het bijzonder moet hier vermeld worden het belang van het overleg tussen onze coördinatrice en de wijkverpleging. Dat belang blijkt uit het feit dat in 2011 meer dan de helft van het aanmeldingen via de wijkverpleging kwam. Zoals al eerder werd opgemerkt, is door de reorganisaties in de zorgsector het aanbieders van (wijk)zorg sterk toegenomen. Dit maakt het onderhouden van contacten voor onze coördinator veel gecompliceerder en tijdrovender. Zorginstellingen Pieter van Foreest In de tweede helft van 2011 werd onze Stichting in plaats van via twee zorgcentra bereikbaar via een mobiele telefoon ( ) op werkdagen tussen en uur. In 2011 is er geen beroep gedaan op onze vrijwilligers voor een bewoner. IPSE Door IPSE zijn in 2011 geen bewoners aangemeld voor inzet van onze vrijwilligers. Wel werd er overleg gevoerd en kennis gemaakt met een nieuwe contactpersoon. Stichting Vrienden van Vrijwilligers Terminale Zorg Pijnacker-Nootdorp Er is door het bestuur geen beroep gedaan op (financiële) ondersteuning door de Stichting Vrienden. PR-activiteiten Het beleid van het bestuur blijft onverminderd gericht op het vestigen van aandacht op de mogelijkheden van de vrijwillige terminale zorg. In dit verslagjaar zijn de volgende PR-activiteiten ontplooid. De website van onze Stichting is vernieuwd. Uit de webstatistieken blijkt dat onze website gemiddeld vijftien keer per dag bezocht wordt. Opmerkelijk is, dat recent een nieuwe vrijwilligers zich via de website hebben aangemeld. Bij de oprichting van onze Stichting is een folder samengesteld, waarin het werk van de Vrijwilligers Terminale Zorg wordt beschreven. Het bestuur droeg zorg voor het beschikbaar zijn en blijven van deze, geactualiseerde, folders op de daarvoor in aanmerking komende locaties (in de bibliotheek, bij de huisartsen, etc.) in het werkgebied Pijnacker-Nootdorp. De banner werd gebruikt bij presentaties.

6 -6- Tijdens de Nieuwjaarsbijeenkomst van de Gemeente Pijnacker-Nootdorp begin 2011 werd onze Stichting uitgeroepen tot de winnaar van de Vrijwilligersprijs Een en ander ging ondermeer gepaard met diverse publicaties in ons plaatselijke huisaan-huisblad. Uit de ontvangen reacties blijkt de grote publicitaire waarde van zo n nominatie/toekenning. In het plaatselijke huis-aan-huisblad is een groot malen een kleine advertentie geplaatst om onze naamsbekendheid te ondersteunen. Daarnaast is ook in een artikel aandacht aan onze Stichting besteed. In de plaatselijke kerkbladen is een artikeltje geplaatst met als doel potentiële vrijwilligers op te roepen zich bij onze Stichting aan te melden Naast deze opsomming van activiteiten mag zeker niet onvermeld blijven de grote PRbetekenis van de contacten, die vrijwilligers en bestuursleden in het eigen netwerk (bijvoorbeeld via bestuurlijke functies) hebben. Daarnaast heeft ook dit jaarverslag een nuttige PR-functie. Organisatie Werkgebied Het werkgebied van onze Stichting is de gemeente Pijnacker-Nootdorp, die de drie kernen Delfgauw, Nootdorp en Pijnacker omvat. In overzicht 5 (bijlage 1) is de woonplaats van de aangemelde VTZ-cliënten opgenomen. Daaruit blijkt dat in 2011 de meeste cliënten uit de kern Nootdorp afkomstig zijn. Het bestuur streeft er naar vrijwilligers in alle kernen te hebben. Overzicht 8 (bijlage 1) toont de woonplaats van onze vrijwilligers. Bestuur Het bestuur van de Stichting heeft dit jaar tweemaal vergaderd. Daarnaast hebben we in kleinere comités lopende zaken behandeld. In het bestuur hebben we (naast uiteraard de evaluatie van de zorg via de rapportage door de coördinatrice) onder meer de volgende onderwerpen besproken. Het werven van vrijwilligers. De financiële aspecten van onze Stichting. We hebben aan alle administratieve verplichtingen voldaan om de subsidie voor 2012 veilig te stellen. Een enquête onder onze vrijwilligers. Het jaarverslag van onze Stichting. Coördinatie van de vrijwilligers Onze Stichting werkt met één, onbetaalde, coördinatrice voor de vrijwilligers. Eén van de vrijwilligers treedt op als vaste vervangster bij vakantie en ziekte. Vrijwilligers De inzet van onze vrijwilligers is onbetaald, maar niet vrijblijvend. Zij hebben heel bewust gekozen voor deze vorm van hulpverlening. De grote motivatie blijkt onder meer uit het geringe verloop. Ultimo 2011 bedroeg het inzetbare vrijwilligers 22. Stichting Vrienden Vrijwilligers Terminale Zorg Pijnacker - Nootdorp Deze Stichting ondersteunt onder meer door het beheer van fondsen het werk van de VTZ Pijnacker-Nootdorp. Details In bijlage 2 is een gegevens van onze organisatie opgenomen.

7 -7- BIJLAGE 1 Overzicht 1: Cliënten: leeftijdsopbouw en verdeling M/V jaar 0-17 jaar jaar 65 jaar en ouder M V totaal M % V % totaal% M V totaal M % V % totaal% M V totaal M % V % totaal% M V totaal M % V % totaal % ,6 5,6 11, , ,6 44,4 100 totaal Overzicht 2: Cliënten: zorgoverzicht 2011 aanmelding via bezoeken dag avond nacht totaal 2011/01 familie /02 1e lijn /03 1e lijn /04 familie /05 derden /06 1e lijn /07 1e lijn /08 familie /09 familie /10 1e lijn /11 1e lijn /12 1e lijn /13 1e lijn /14 familie /15 1e lijn /16 1e lijn /17 1e lijn /18 1e lijn totaal coördinatie totaal

8 -8- Overzicht 3: Cliënten: zorgoverzicht jaar inzetbare vrijwilligers cliënten bezoeke n zorg dag % avond % nacht % totaal % coördinatie elders totaal NB 1 De cijfers van 1999 (het jaar waarin wij onze organisatie opgebouwd hebben) geven geen representatief beeld. De cijfers zijn echter voor de volledigheid toch opgenomen. NB 2 Tot 2004 werd alleen de verdeling dag en nacht bijgehouden. Met ingang van 2004 houden we ook de verdeling tussen dag en avond bij. Overzicht 4: Cliënten: Herkomst aanmeldingen jaar huisarts wijkverpleging IPSE/PvF totaal 1e lijn familie derden totaal totaal % 51% 5% 68% 16% 15% 100%

9 -9-5: Overzicht Cliënten: woonplaats VTZ-cliënten jaar Delfgauw Nootdorp Pijnacker totaal zorg zorg zorg zorg Overzicht 6: Vrijwilligers: ingezette jaar aanmeldingen zorg per cliënt inzetbare vrjwilligers zorg + elders per vrijwilliger

10 -10- Overzicht 7: Vrijwilligers: opbouw van de groep ultimo jaar # V % V M % M % 0% % 1 5% % 2 8% % 2 8% % 3 % % 3 % % 2 9% % 3 % % 3 % leeftijd jongste oudste gemiddeld gestopt nieuw in opleiding inzetbaar jaar jaar 59 jaar jaar jaar 59 jaar jaar jaar 59 jaar jaar jaar 60 jaar jaar jaar 61 jaar jaar jaar 60 jaar jaar jaar 62 jaar jaar jaar 59 jaar jaar jaar 60 jaar Overzicht 8: Vrijwilligers: woonplaats jaar Delfgauw Nootdorp Pijnacker totaal

11 -11- BIJLAGE 2 Samenstelling van het bestuur per 31 december 2011 A. Mol (voorzitter) M.J.A. van der Lans (secretaris) H. Wallast (penningmeester) E.P.L.A. Timmermans (medisch adviseur) M.A.P. Verwijmeren Coördinatrice E. Westmaas B. Hoefnagel Wolffenbuttel (vervanging bij vakantie en ziekte) Te bereiken tijdens kantoor Gegevens van de Stichting Vrijwilligers Terminale Zorg Pijnacker - Nootdorp Het secretariaat van de Stichting: Röntgenlaan ZH Pijnacker Website: adres: info@terminalezorgpn.nl Gegevens van de Stichting Vrienden van Vrijwilligers Terminale Zorg Pijnacker - Nootdorp Samenstelling van het bestuur: A. J. de Boo (voorzitter) A. Mol (secretaris/penningmeester) Adres: Noordweg AM Pijnacker Het rekeningnummer van de Stichting is: ABN: