PROJECTMATIG GRONDVERZET

Transcriptie

1 28/1/2011 GEMEENTE HOOGEVEEN PROJECTMATIG GRONDVERZET Handreiking effectief projectmatig grondverzet binnen de gemeente Hoogeveen

2 Inhoud Inleiding... 3 Doelstelling... 3 Maatschappelijk kader... 4 Wettelijk kader... 4 Landelijke regelgeving... 4 Provinciaal beleid:... 4 Gemeentelijke regelgeving College besluiten ten aanzien van grondverzet... 5 Mogelijkheden voor grondopslag binnen Besluit bodemkwaliteit Ideale werkwijze... 6 Grondverzet in de projectfase... 6 Ontwerpfase... 6 Bestekfase... 6 Uitvoeringsfase... 7 Taken... 7 Toepassing kleine partijen... 8 Gebruik van het Depot... 8 Overwegingen Bijlage:... 11

3 Projectmatig grondverzet Hoogeveen Inleiding De gemeente Hoogeveen wenst zorgvuldig om te gaan met haar grondverzet. In het verleden zijn er een aantal incidenten geweest die er toe hebben geleid dat het grondverzet van de organisatie onder een vergrootglas is komen te liggen. In 2005 is er een onderzoek geweest naar het toepassen van een bouwstof en/of afvalstof bij de aanleg van een golfbaan binnen de gemeente Hoogeveen. Zowel de provincie Drenthe als ministerie van VROM en het Openbaar Ministerie waren hierbij betrokken. Tot op heden is deze zaak nog niet geheel beslecht. In 2007 kwam de gemeente weer onder de aandacht bij de provincie Drenthe. Ditmaal werd geconstateerd dat er illegaal grond was gestort tijdens de sanering van het Stationsgebied. Hierop is de milieupolitie ingeschakeld. In 2009 is baggerspecie van de gemeente Hoogeveen vrijgekomen bij onderhoudswerkzaamheden en door de aannemer illegaal Voormalig NCH terrein aan de Griendtsveenweg. in een (tijdelijk) depot in Zweeloo gestort. Verder in 2009 is in het centrum van Hoogeveen veel overlast ontstaan door het binnen het werk opslaan van grond (op het Mauritsplein) tijdens de uitvoer van diverse civieltechnische werken. Daarop is besloten tijdelijke opslag binnen het werk zoveel mogelijk te beperken. Middels een college voorstel (17 juni 2009, Instemmen met de inrichting van een tijdelijk doorgangsdepot op het voormalig NCH terrein. ) is besloten tijdelijke opslag in de werkingssfeer van het Besluit bodemkwaliteit te realiseren aan de Griendtsveenweg te Hoogeveen in afwachting van de uitkomst van de haalbaarheidsstudie van een gemeentelijke grondbank. Doelstelling De hoofddoelstelling van dit document is het ontwikkelen van een werkproces waardoor werkzaamheden met grondstromen/bouwstoffen voldoen aan wet- en regelgeving, en wordt geborgd binnen de gemeentelijke organisatie. Als tweede doel is gesteld grip op de grondstromen te hebben. De gemeente weet en bepaalt waar wat en wanneer er grond binnen haar projecten vrijkomt of wordt toegepast. Daarnaast heeft de gemeente Hoogeveen een hoger ambitieniveau uitgesproken om behalve te voldoen aan de wettelijke regelgeving tevens een zo duurzaam mogelijk grondstromen beheer te willen realiseren. Duurzaam dient hier in de breedste zin te worden opgevat maar met de nadruk op: het beperken van overlast en het stimuleren van hergebruik van grond om op die mannier een kosteneffectieve aanpak te realiseren.

4 Maatschappelijk kader Gezien de maatschappelijk gevoelige functie van de gemeente en de ervaringen die ze reeds heeft opgedaan met onzorgvuldig grondverzet, moet binnen het grondbeleid een voorbeeldpositie worden ingenomen. Echter vragen de grote hoeveelheden grond die vrijkomen binnen de gemeente Hoogeveen tevens om een kosteneffectieve pragmatische aanpak. Onderhavig document biedt handvatten voor het werkproces rondom grondstromen waardoor werkzaamheden met grondstromen(/bouwstoffen) voldoen aan wet- en regelgeving en de borging daarvan binnen de gemeentelijke organisatie. Wettelijk kader Landelijke regelgeving Op dit moment is het Besluit bodemkwaliteit van kracht dit Besluit vindt zijn grondslag onder andere in de Wet bodembescherming (1986) (Wbb) en de Wet milieubeheer (1979) (Wm). Een gedelegeerde regelgeving van het Besluit bodemkwaliteit is de Regeling bodemkwaliteit (13 december 2007). Het Besluit bodemkwaliteit en onderliggende regeling, regelen o.a. het toepassen van grond, baggerspecie en bouwstoffen. Tijdelijke opslag van grond wordt hierin opgevat als een toepassing. Het Besluit bodemkwaliteit is gefaseerd in werking getreden vanaf 22 november Het Besluit bodemkwaliteit vervangt het Bouwstoffenbesluit (1999) en de gelijktijdig in werking getreden Ministeriële Vrijstellingsregeling Grondverzet. Het Besluit bodemkwaliteit biedt de mogelijkheid een overgangsbeleid te voeren (op basis van de vervallen regelgeving) voor maximaal 5 jaar na inwerkingtreding van het Besluit bodemkwaliteit. Provinciaal beleid: In de Provinciale Omgevings Verordening zijn o.a. beperkingen opgenomen met betrekking tot het toepassen van licht verontreinigde grond in drinkwaterwin en beschermingsgebieden. Gemeentelijke regelgeving. Het gemeentelijk beleid volgt een tweeledig spoor. Ten dele wordt gebruik gemaakt van het eerder aangehaalde overgangsbeleid. Dit geldt voor de kernen en industriegebieden binnen de gemeente Hoogeveen, gedefinieerd in het bodembeheerplan en de bodemkwaliteitskaart (Vrijstellingsregeling grondverzet Anderzijds is het Besluit bodemkwaliteit van toepassing. Het tijdelijk opslaan van grond valt enkel onder het Besluit bodemkwaliteit. De Vrijstellingsregeling Grondverzet voorzag niet in de mogelijkheid voor het tijdelijk opslaan van grond. Overgangsbeleid: Binnen het beheersgebied van het bodembeheersplan en de bodemkwaliteitskaarten van de gemeente Hoogeveen wordt gebruik gemaakt van het overgangsbeleid. Dit houdt in dat voor de duur van de overgangsperiode gebruikgemaakt kan worden van het gebiedsspecifieke beleid zoals dat is vastgelegd in het Bodembeheersplan. Deze geeft het kader voor hergebruik van grond binnen de gemeente Hoogeveen. Elke toepassing van grond kent in het kader van de Vrijstellingsregeling grondverzet een meldplicht. In het Bodembeheersplan is hierin voorzien in een zgn. Meldingsformulier hergebruik grond in het kader van de Vrijstellingsregeling grondverzet. Het Besluit bodemkwaliteit kent ook een meldplicht (van vergelijkbare gegevens via een centraal landelijk meldpunt). Toepassingen van grond die bij het laatstgenoemde meldpunt worden gemeld in het kader van de Vrijstellingsregeling grondverzet, worden ook geaccepteerd.

5 Generiek beleid Besluit bodemkwaliteit. Op de overige gebieden (lees niet gezoneerde gebieden in de Bodemkwaliteitskaart van de gemeente Hoogeveen) is het Besluit bodemkwaliteit van kracht op het toepassen (en tijdelijke opslag) van grond, baggerspecie en bouwstoffen. In het kader hiervan en ten behoeve van nog op te stellen gebiedsspecifiek beleid is de Bodemfunctieklassenkaart in 2009 reeds vastgesteld. College besluiten ten aanzien van grondverzet Vaststellen Bodemfunctieklassenkaart (juni 2009). Beleidsregels hergebruik grond binnen Hoogeveen 2009 (juni 2009). Instemmen met de inrichting van een tijdelijk doorgangsdepot op het voormalig NCH terrein (juni 2009). Akkoord gaan met het Actief Bodembeheersplan wegbermen in het buitengebied van de gemeente Hoogeveen. (februari 2008). Bodembeheersplan Gemeente Hoogeveen (juni 2007) (toelichting/aanvulling op beleidsregel hergebruik van grond 2009). Bodemkwaliteitskaarten (opgesteld: 2005, vastgesteld: juni 2007) (onderdeel bodembeheersplan). Bodemnota, samenhang in een duurzame bodem (handreiking bodem (juni 2007) geen beleidsregel). Mogelijkheden voor grondopslag binnen Besluit bodemkwaliteit. Tijdelijke uitname Geen meldingsplicht of kwaliteitsverklaring noodzakelijk Depots gesitueerd op of nabij het werk. Alleen tijdens duur van het werk. Tijdelijke opslag Indien geen onmiddellijke toepassingsmogelijkheid bestaat kan de grond tijdelijk (max. 6 maanden) in depot worden geplaatst. Vanuit het Besluit bodemkwaliteit is er geen verplichting om de milieu hygiënische kwaliteit van de grond te toetsen aan de kwaliteit van de ontvangende bodem, omdat het kortdurende opslag betreft. Langdurige opslag Tijdsduur: Maximaal drie jaar De milieu hygiënische kwaliteit van de partij grond moet bij de melding worden overlegd, waarna vervolgens toetsing plaatsvindt aan de kwaliteit van de ontvangende bodem. Eindbestemming van de grond moet vooraf bekend zijn.

6 Gemeentelijke werkwijze grondverzet Als gemeente willen we efficiënt en effectief omgaan met de partijen grond die vrijkomen, maar het moet wel verantwoord en volgens de geldende wet- en regelgeving. Om hiertoe te komen is het volgende plan uitgewerkt: Om vraag en aanbod op elkaar af te stemmen is er een coördinerende functie weggelegd voor het team bodem en wordt vormgegeven op basis van een grondbalans. D.w.z. vraag en aanbod komen bij de grondstroomcoördinator samen. Hiervoor dient de grondstroomcoördinator van het team bodem op de hoogte te zijn van de toekomstige projecten en de daarbij behorende grondbalans. Alle nieuwe projecten worden gemeld bij de afdeling advies, team bodem. Tijdens de Ontwerpfase van een project wordt de grondbalans opgesteld. Deze wordt doorgegeven aan de grondstroomcoördinator met een tijdsbestek waarbinnen en waar de grond vrijkomt. Indien er geen oplossing is voor vrijkomende grond kan dit (indien er plaats is en de grond herbruikbaar is) tijdelijk in depot worden geplaatst (afstemming met grondstroomcoördinator/depothouder). Indien er sprake is van aanvoer van grond van externe partijen wordt eerst de grondstroomcoördinator geconsulteerd over de beschikbare herbruikbare partijen binnen de gemeente. Hoewel er een duidelijke organieke en functionele scheiding is tussen afdeling handhaving en afdeling realisatie wordt, om een goede communicatie te waarborgen en in het kader van transparantie de handhaver bodem, bij het vanaf januari 2011 maandelijks in te plannen grondstromen overleg tussen projectleiders, toezichthouders civiel, grondstromencoördinator en andere betrokkenen, uitgenodigd. Een project is pas uitvoerbaar als de grondbalans is opgemaakt en aan en afvoer van waar, wanneer, door wie en de hoeveelheid bekend is. Grondverzet in de projectfase Ontwerpfase Grondbalans opstellen door projectleider en voorleggen aan grondstroomcoördinator. De civiel- en milieu technische kwaliteit en hoeveelheden dienen (indicatief) bekend te zijn. Teveel/tekort worden door de grondstroomcoördinator tussen verschillende projecten in deze fase afgestemd. Afweging grondstroomcoördinator in samenspraak met projectleider: Geen hergebruiksmogelijkheden ---> Afvoer naar erkende verwerker. Toepassingsmogelijkheden binnen afzienbare tijd -> opslag depot. Bestekfase Concept bestek: controle van de opgegeven hoeveelheden in de ontwerpfase. Toewijzing depot en stortvak door grondstroomcoördinator (communiceert dit met de depothouder). Definitief bestek: In het bestek gebruik depot en vaknummer vastleggen/ of afvoer naar grondbank/verwerker.

7 Uitvoeringsfase Start: Projectleider verzorgt meldingen grondverzet. Toezichthouder (civiel) meldt het transport bij de depothouder en grondstroomcoördinator, controleert of de melding gedaan is bij agentschap NL (was Senternovem/bodem+) (minimaal 5 werkdagen van te voren) en grondstroomcoördinator (via ). Depothouder regelt opening depot + vak/partij labeling middels borden. De toezichthouder (civiel) is verantwoordelijk voor het juist toepassen en/of afvoeren van grond binnen het werk. Gedurende project Toezichthouder civiel meldt via alle afwijkingen op het bestek. (hoeveelheden, kwaliteit, etc.) aan de projectleider, depothouder en de grondstroomcoördinator. Tevens wordt er regelmatig toegezien (actie toezichthouder civiel) op het juist toepassen van de grond binnen het project. Aandachtspunt hierbij is dat de uitvoerende aannemer op het moment van transport en toepassen over de juiste papieren (o.a. transport begeleidingsformulier) beschikt waaruit blijkt dat de grond die wordt vervoerd en toegepast ook diegene is die is aangemeld en volgens de melding in het werk mag worden toegepast. Einde project Toezichthouder civiel meldt einde project en levert een overzicht van de definitief gestorte hoeveelheden die wordt gecontroleerd door de depothouder. Indien aan het einde van het project blijkt dat er grond over is gebleven wordt bekeken of deze grond herbestemd kan worden indien dit niet mogelijk is dient het restant, op kosten van het project waarbij de grond is vrijgekomen, te worden afgevoerd naar een erkende verwerker. Taken Projectleider: Aanleveren van de grondbalans + bestekken bij coördinator meldingen grondverzet bij agentschap NL (was Senternovem/Bodem+) verantwoordelijk voor de toepassing en/of afvoer van de grond. afstemming grondverzet met de grondstroomcoördinator. Depot beheerder: Controle depot en hoeveelheden + aanwijzen stortvakken aan toezichthouder en/of aannemer. Verantwoordelijk voor dagelijkse werkzaamheden depot. Verantwoordelijk voor de grond (waar en hoe gestort wordt) Toezichthouder (civiel): Melden van ophanden zijnde transporten of wijzigingen in deze aan de depothouder, controle hoeveelheden en melden van afwijkingen, verantwoordelijk voor de grond (waar en hoe gestort wordt). Grondstroomcoördinator: Beoordeelt (milieu hygiënisch) welke partij op het depot wordt toegelaten. Afstemming grondbalans tussen projecten, controle meldingen, communicatie richting handhaving, bestellen partijkeuringen middels raamcontract. Communicatie handhaving Bovenstaande taken en verantwoordelijkheden hebben betrekking op de actoren betrokken bij de uitvoer van projecten in opdracht van de gemeente Hoogeveen. Met projectleider en toezichthouder (civiel) wordt dan ook de gemeentelijke projectleider en toezichthouder (civiel) bedoeld. In bijlage 1 is bovenbeschreven werkwijze schematisch weergegeven.

8 Toepassing kleine partijen Met name de afdeling beheer wordt regelmatig geconfronteerd met kleine partijen grond die op korte termijn beschikbaar moeten zijn. Te denken is aan opvullen van gaten in de berm, beschadigde beplanting vervangen, onderhoud plantsoenen en dergelijke. In het verleden werd door de afdeling een depot beheerd waarin diverse partijen werden opgebulkt, gekeurd en vervolgens weer toegepast. Om tegemoet te komen aan een werkbare situatie zonder dat dit al te veel administratieve rompslomp met zich mee brengt is op het tijdelijke gronddepot aan de Griendtsveenweg voorzien in de behoefte van ad hoc grondverzet. Hiervoor is een partij AP04 gekeurde grond (kwaliteitsklasse AW2000/landbouw-natuur) gereserveerd. Het aanspreekpunt voor grondverzet van de afdeling beheer coördineert de grondvraag vanuit dit depot. Hierbij wordt gebruik gemaakt van de onder het Besluit bodemkwaliteit bestaande vrijstellingsregeling voor de meldplicht voor het toepassen van schone grond in hoeveelheden van minder dan 50 m 3. Tijdens het vervoer en toepassing dient de kwaliteitsverklaring van de partij aanwezig te zijn. Op vertoon van de kwaliteitsverklaring kan op het depot de grond afgehaald worden. Voor kleine partijen die bij werkzaamheden vrij komen en niet direct (op of nabij de locatie) kunnen worden toegepast bestaat momenteel geen passende oplossing. Deze dienen te worden afgevoerd naar een erkende verwerker. Er wordt gezocht naar een praktische en verantwoorde oplossing. De acceptant van de afvalstof verstrekt een afvalstroom nummer waaronder de grond kan worden afgevoerd (de papieren dienen tijdens het transport aanwezig te zijn). Gebruik van het Depot Het voormalige NCH terrein aan de Griendtsveenweg is tijdelijk ingericht voor de tijdelijke opslag van grond waarbij gebruik wordt gemaakt van voorwaarden in Besluit bodemkwaliteit. Er is continu toezicht aanwezig. Onderstaand de Spelregels grondtransport: 1) Elke partij wordt vooraf gemeld via Senternovem (minimaal 5 werkdagen van te voren). De toepasser/opdrachtgever is hiervoor verantwoordelijk. Acties: melding door projectleider, toezichthouder (civiel) ontvangt kopie/afschrift. De grondstroomcoördinator en Milieuhandhaver bodem ontvangen automatisch een afschrift. Aandachtspunt: controleer als je werk langer duurt of je melding nog geldig is. 2) Bij elk grondtransport heeft de vervoerder de transportbonnen volledig ingevuld bij zich (toezichthouders (civiel) controleren of dit het geval is). 3) Geef de uitvoerder van de aannemer een kopie van de melding (actie: toezichthouder (civiel)). 4) De toepasser/opdrachtgever Afwijkingen van de melding vooraf melden en bespreken met grondstroomcoördinator en Milieuhandhaver bodem, voordat er wordt gereden. Depot Griendtsveenweg: 1) Het depot is op werkdagen geopend van uur andere openingstijden zijn in overleg (met depothouder en Milieuhandhaver bodem) mogelijk. 2) Depothouder is verantwoordelijk voor alle activiteiten op dit depot. 3) Er is dagelijks toezicht op het depot van ) Inkomende en uitgaande vrachten worden gecontroleerd en geregistreerd door de depotmedewerker (transportbon, herkomst, transporteur, hoeveelheid). 5) Nieuwe grondstromen worden tijdig gemeld bij de grondstroomcoördinator en de depothouder, zodat het depotvak kan worden ingericht en deze een duidelijk overzicht hebben van elke partij die op depot ligt of komt te liggen. 6) Inrichting van een nieuw depotvak wordt gedaan door de aannemer van het project waar de grond vandaan komt op aanwijzing van de depotmedewerker en depothouder.

9 7) Elk nieuw depot wordt voordat het in gebruik wordt genomen, voorzien van bordjes met het project van herkomst. Contactpersonen Overzicht van Contactpersonen Grond Naam Functie Telefoonnummer Mobiel Maarten van Rijssen Grondstroomcoördinator Marten Koolman Depothouder Mr Cramerweg & Fokkerstraat Harry Voors Aanspreekpunt grondverzet Beheer Geert Zanting Depothouder Griendtsveenweg Patrick Dagelijks toezicht Griendtsveenweg Herman Walda Milieu Handhaver Steffan Pentinga Projectleider Barry van Dorssen Projectleider Jos de Ruiter Projectleider Robert Kalkhuis Projectleider Geert Zanting Toezichthouder Bert Slijkoort Toezichthouder John Kuiper Toezichthouder Marten Koolman Toezichthouder Walter van der Veen Afdelingshoofd Realisatie Arthur Wijngaarden Afdelingshoofd Advies

10 Overwegingen Bovenstaande werkwijze is tot stand gekomen door de combinatie van Landelijke en lokale wet- en regelgeving en de ervaringen van de gemeente Hoogeveen rondom grondverzet. De bovenwettelijke afspraken zijn bedoeld om overlast, extra kosten en illegale praktijken rondom grondverzet te voorkomen. In 2011 wordt de bodemkwaliteitskaart opnieuw vastgesteld. Er is een provinciale samenwerking op dit gebied. In de loop van 2012 kan op basis van deze nieuwe bodemkwaliteitskaart het nieuwe gebiedsspecifieke beleid voor de gemeente Hoogeveen worden ontwikkeld en vastgesteld. Met dit samenwerkingsverband en het nieuwe beleid wordt het eenvoudiger grondverzet tussen (meewerkende) gemeenten te laten plaatsvinden. Het dubbele beleidsspoor (zie pagina 4 Wettelijk kader onder gemeentelijke regelgeving ) wat nu wordt gevolgd komt hiermee te vervallen. Het grondverzet binnen de gemeente Hoogeveen valt dan volledig onder de werking van het Besluit bodemkwaliteit wat de naleefbaarheid en handhaafbaarheid ten goede zal komen. Wanneer een toepassing van grond niet onder het Besluit bodemkwaliteit kan worden uitgevoerd valt toepassing van grond (waaronder tijdelijke opslag) onder de Wet milieubeheer en is vergunning plichtig. Bij hergebruik van grond moet er sprake zijn van een nuttige toepassing (zie artikel 35 Besluit bodemkwaliteit. Wanneer dit niet kan worden aangetoond is er sprake van een afvalstof (en kan dus niet zonder meer worden toegepast). Vanuit de Wet milieubeheer (en gedelegeerde regelgevingen) dient tijdens het transport altijd de begeleidingsbrief en/of kwaliteitsverklaringen van de toe te passen of af te voeren partij aanwezig te zijn. Dit geldt ook voor het moment van toepassen (vanuit het Besluit bodemkwaliteit). Het opbulken en mengen van partijen is zonder erkenning en certificering niet toegestaan. Dit is bij wet enkel voorbehouden aan gecertificeerde grondbanken/acceptanten. Naast de eisen uit het Besluit bodemkwaliteit dient de toepassing van grond, baggerspecie en bouwstoffen ook te voldoen aan de Wro. Elke partij, die anders dan op de locatie vanwaar deze afkomstig is, wordt toegepast of tijdelijk opgeslagen, moet minimaal 5 werkdagen van te voren worden gemeld via onderstaand meldpunt: met uitzondering van: - Schone grond in hoeveelheden minder dan 50 m3 - particulieren (werk zonder aannemer) - landbouwbedrijf, mits binnen bij bedrijf behorende perceel en vergelijkbaar gewas - verspreiden van baggerspecie op aangrenzend perceel

11 Bijlage 1: Schema projectmatig grondverzet