S A M E N V A T T I N G

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "S A M E N V A T T I N G"

Transcriptie

1 5

2 6

3 Samenvatting Het kabinet heeft de SER advies gevraagd over de ontwikkeling van een vitale plattelandseconomie. Kernvraag is hoe de overheid de economische ontwikkeling van het platteland het beste kan ondersteunen, tegen de achtergrond van een veranderend karakter van het platteland. Functies van het platteland Het platteland van Nederland is niet meer overwegend agrarisch. Land- en tuinbouw blijven sterk gezichtsbepalend, maar andere sectoren zijn belangrijke economische dragers geworden. Te denken valt daarbij aan industrie, handel, transport, recreatie en andere dienstverlening. Naast werk biedt het platteland woonruimte en dient het als consumptieruimte van publieke waarden als rust, ruimte en natuur en als voorraadkamer voor water, natuur en biodiversiteit. Het platteland heeft een belangrijke functie voor stedelingen die rust en ruimte zoeken. In aanvulling op en in samenhang met de steden heeft het platteland een belangrijk aandeel in de nationale economie. De afgelopen decennia is het economische belang van de agrarische sector afgenomen en het maatschappelijke belang van natuur en water(berging) toegenomen. Het belang van recreatie is zowel economisch als maatschappelijk groter geworden. De sectorstructuur van de werkgelegenheid wijkt in de minder verstedelijkte regio s nauwelijks af van die in de verstedelijkte regio s. De ontwikkeling van agrarische samenleving naar diensteneconomie heeft zich ook op het platteland voltrokken. Ook in cultureel opzicht hebben stedelijke leefstijlen zich over het platteland verspreid. Geen probleemgebied Het Nederlandse platteland is best vitaal. Burgers en ondernemers blijken goed in staat om hun omgeving vitaal te houden. Ondanks de krimp van de agrarische sector is het platteland niet leeggelopen, zoals elders in de EU. Er bestaat veel bedrijvigheid op het platteland. De afname van werk in de agrarische sector is vrij gemakkelijk door de andere sectoren opgevangen. In ons kleine land is bovendien pendel naar nabijgelegen steden goed mogelijk. Wonen op het platteland is voor velen aantrekkelijk. De economische groei blijft in minder verstedelijkte regio s iets achter bij meer verstedelijkte regio s en de werkloosheid is er licht hoger. Vanuit het bredere perspectief van de Triple P-benadering (people, planet, profit) blijkt echter dat die nadelen veelal worden gecompenseerd door een betere milieukwaliteit en een beter sociaal klimaat dan in stedelijke regio s. Het feit dat er geen algemene problemen voor de plattelandsgebieden te benoemen zijn, neemt niet weg dat er plaatselijk wel knelpunten zijn. In enkele gebieden betreft dat in hoofdzaak een tekort aan werkgelegenheid. In andere gebieden gaat het om woningnood 7

4 of het verdwijnen van de laatste voorzieningen uit kleine dorpen en in weer andere om het vinden van goede ruimte voor waterberging of het goed opvangen van de vraag naar recreatie. Deze problemen wijzen niet zozeer op een structurele achterstand, maar op het onvoldoende benutten of uitwerken van specifieke kansen in een gebied. Multifunctionaliteit voor een blijvend vitaal platteland Voor vitaliteit en ruimtelijke kwaliteit moet het platteland evenwichtig ruimte bieden aan verschillende functies. Niet alle functies zijn in hun eentje economisch rendabel. Bovendien maken de ruimteclaims die gepaard gaan met het herbergen van de functies de ruimte schaars. De SER meent daarom dat functiecombinaties in ruimtegebruik en in voorzieningen veel kansen bieden. Van belang is simultaan de economische bedrijvigheid te stimuleren, de ecologische en landschappelijke kwaliteit te verhogen en de sociale leefbaarheid op het platteland te bevorderen, en wel door combinaties van functies (zoals recreatie en waterberging, landbouw en natuurbeheer) na te streven. Het gaat om innovatieve combinaties van: waterbeheer; behoud en versterking van (cultuur)landschappen, natuur en biodiversiteit; verdere vernieuwing en schaalvergroting in de land- en tuinbouw; verbredingsactiviteiten van de landbouw (natuurbeheer, zorgvoorzieningen); bedrijvigheid (en daarmee werkgelegenheid) in industrie en dienstverlening; voorzieningen voor toerisme en recreatie; voldoende woningaanbod en basisvoorzieningen voor verschillende doel- en leeftijdsgroepen. De SER vindt dat in regionaal verband naar de planologisch gezien optimale locatie voor de verschillende functies, zoals wonen en werken, moet worden gezocht. Verschillende partijen De diversiteit aan functies brengt met zich mee dat op het platteland verschillende actoren zijn met veelal verschillende en soms strijdige belangen. Voor een vitaal platteland is het nodig dat die actoren worden gemobiliseerd en dat de belangen met elkaar in evenwicht worden gebracht. Daarvoor zijn vooral nodig: ondernemerschap (economische drager bij uitstek), een nieuwe bestuursstijl (gericht op kansen en op betrokken burgers) en gebiedsgerichte ontwikkelingsplanologie (meer ruimte voor maatwerk en multifunctionele oplossingen). Betrokken ondernemerschap als nieuwe economische drager Het kabinet vraagt de SER naar nieuwe economische dragers die bijdragen aan de vitaliteit van het platteland. Het zoeken naar nieuwe economische dragers wordt niet duurzaam gestimuleerd door deze van bovenaf te benoemen. De SER verwacht meer van het ruimte bieden aan en stimuleren van betrokken ondernemers die inspelen op plaatselijke mogelijkheden en behoeften. Vernieuwend ondernemerschap en betrokken burgerschap gaan hier hand in hand. Diverse voorbeelden in het land laten dit zien. Vernieu- 8

5 wend en betrokken ondernemerschap is de economische drager bij uitstek voor een vitaal platteland. Betrokken ondernemerschap kan als volgt worden gestimuleerd: Richten op lokale ondernemers die de omgeving kennen. Richten op verbreding van bestaande economische activiteiten; innovatie en werkgelegenheid worden het best bevorderd door gerelateerde bedrijvigheid, dat wil zeggen door spin-offs van bestaande activiteiten. Stimuleren en ondersteunen van startende ondernemers (burgers op het platteland); dit kan ook bijdragen tot een grotere aandacht voor de (sociale) leefbaarheid en tot het vinden van praktische oplossingen voor de (dreigende) verschraling van voorzieningen in kleine kernen. Intensief stimuleren van ondernemerschap op microniveau direct gericht op het individu in combinatie met het activeren van regionale netwerken; dit kan barrières helpen slechten, zoals onzekerheid over de kans op succes of gebrek aan kennis, geld of netwerken en ervaring met ondernemen. Concrete combinaties mogelijk maken Multifunctionaliteit kan ook worden gefaciliteerd door concrete functiecombinaties (beter) mogelijk te maken, zoals agrarisch natuur- en landschapsbeheer en combinaties van voorzieningen in dorpen. De SER is voorstander van het opzetten van marktgerichte en gebiedsgerichte systemen voor vergoeding van natuur- en landschapsbeheer door boeren en andere grondbezitters. Een gebiedsgerichte aanpak is nodig om in te kunnen spelen op de bonte diversiteit van uitgangssituaties, regionale behoeftes en ambities. Een marktgerichte vergoeding wil zeggen dat deze niet gebaseerd wordt op agrarisch productieverlies, maar op de marktprijs van groene diensten. De raad ziet dit terug in de projecten van Boeren voor Natuur, waarbij het produceren van natuur en landschap een wezenlijke bijdrage levert aan de verdiensten en de continuïteit van het agrarisch bedrijf. In dit kader kan ook de toegankelijkheid van landbouwgronden voor recreatief medegebruik (zoals wandelen) worden betrokken. De verschraling van voorzieningen in kleine dorpen is op veel plaatsen een serieus probleem. Op veel plaatsen zijn al initiatieven genomen die succesvol in een hoger voorzieningenpeil resulteren bijvoorbeeld in de vorm van een multifunctioneel dorpshuis. Samenwerking tussen burgers, ondernemers en lokale overheid is cruciaal, evenals het gericht vragen van de bevolking naar haar wensen. Multifunctionaliteit biedt vaak oplossingen, maar problemen zijn soms het ontbreken van budget voor onderhoud en beheer van het gebouw en het feit dat hoe multifunctioneler een gebouw is, des te complexer de relevante regelgeving wordt (bouwvoorschriften, arbowetgeving). 9

6 Interactieve bestuursstijl De vernieuwing van het platteland krijgt vooral van onderop door boeren, burgers en buitenlui gestalte. Aan initiatieven van burgers en ondernemers moet voldoende ruimte geboden worden door de lokale overheden. Dat vraagt om het doorbreken van beleidsverkokering, stroomlijning van administratieve procedures en om het versterken van de professionaliteit van uitvoerende ambtenaren. Daarnaast is experimenteerruimte gewenst voor nieuwe zaken. Ook moeten overheden goed inspelen op wensen en mogelijkheden van burgers, bedrijven en maatschappelijke organisaties. Het openbaar bestuur moet een nieuwe balans vinden tussen de klassieke beleidsbepalende en toezichthoudende rol van de overheid (government) en een meer stimulerende en ontwikkelingsgerichte rol (governance). Veel burgers voelen zich aangesproken op leefbaarheid en de toekomst van hun omgeving en willen zich daarvoor inzetten. Betrokken burgerschap kan worden gestimuleerd met de Dorpen in actie-methode, waarbij inwoners worden uitgedaagd een visie op de ontwikkeling van hun dorp op te stellen. De bestuursstijl van gemeenten en provincies moet worden gekenmerkt door: Gerichtheid op (wensen van) burgers en betrokken ondernemers; interactieve beleidsontwikkeling; denken in kansen; oplossingsgericht meedenken met ondernemende burgers; vereenvoudiging van regelgeving en vergunningverlening; kennis van de dynamiek van lokale bedrijven. Integraal en gebiedsgericht beleid; bundeling van financieringsstromen; samenwerking met gemeenten en provincies; professionaliteit in het hanteren van regelgeving voor ruimte, natuur, milieu, voorzieningen; het vermogen regie te voeren. Deze bestuursstijl is een vereiste voor gebiedsgerichte ontwikkelingsplanologie. De SER ziet deze integrale planologie als een interactie van private initiatieven en publiekrechtelijke besluitvorming. Binnen die aanpak zijn vernieuwend ondernemerschap en betrokken burgerschap effectief te mobiliseren. Partijen kunnen door scope-optimalisatie kosten en baten van de verschillende gebiedsgerelateerde functies verevenen en meerwaarde creëren. Dit betekent dat vooraf afspraken worden gemaakt over het investeren van extra opbrengsten van bepaalde functies in het desbetreffende gebied, om de kwaliteit daarvan als geheel te versterken. Decentralisatie De SER verwacht voor het versterken van de vitaliteit van het platteland het beste resultaat van een gebiedsgerichte benadering op decentraal niveau, binnen nationale en provinciale kaders, maar met voldoende experimenteer- en planologische ruimte. Het kabinet zet daar ook op in. Het komt er nu op aan deze taakverdeling in praktijk te brengen. Decentralisatie van taken en verantwoordelijkheden (zoals geëffectueerd in het ruimtelijk beleid) dient gepaard te gaan met investeringen in de capaciteiten (bemensing en 10

7 bewerktuiging) van decentrale overheden. De rijksoverheid moet daarvoor middelen en expertise ter beschikking stellen. Decentrale overheden moeten het vermogen hebben om daadwerkelijk integraal en interactief beleid te voeren en de regie op zich te nemen bij de inrichting van een gebied. Dit vraagt om een cultuur bij gemeenten en provincies van denken in kansen en openstaan voor initiatieven van onderop. Daarnaast is een goede samenwerking tussen gemeenten en met provincies en waterschappen belangrijk. Bij decentralisatie van taken en verantwoordelijkheden hoort ook decentralisatie van middelen. Gemeenten moeten bij de uitvoering van hun taken zelf keuzes kunnen maken en zelf middelen kunnen genereren. Plattelandsontwikkelingsprogramma Als onderdeel van hervormingen in het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) van de EU is een Europees plattelandsbeleid ontwikkeld met een substantieel budget. Het Plattelandsontwikkelingsprogramma (POP) bevat de Nederlandse invulling van dat beleid. Een nieuw POP is nodig voor de periode De nieuwe plattelandsverordening van de Europese Commissie wordt nadrukkelijk in het kader van de Lissabon-strategie geplaatst, die gericht is op groei, werkgelegenheid en duurzaamheid door innovatie en diversificatie. Het nieuwe POP zal conform de EU-verordening gericht zijn op zowel het versterken van het agrocluster door innovatief ondernemerschap en samenwerking in de keten als op de economische, sociale en ecologische duurzaamheid van het platteland. Daarbij gaat het vooral om diversificatie van de plattelandseconomie en van de werkgelegenheid op het platteland door het ontwikkelen van nieuwe vormen van maatschappelijk gewenste dienstverlening. De sleutel voor diversificatie en voldoende werkgelegenheid en voorzieningen ligt bij vernieuwend ondernemerschap, betrokken burgerschap en initiatieven van onderop. De belangrijkste maatstaf voor de verdeling van de middelen in het kader van het POP dient naar de mening van de SER te zijn: de doelmatigheid en doeltreffendheid bij het duurzaam vergroten van de maatschappelijke welvaart in het desbetreffende gebied. Overheden moeten het burgers en ondernemers makkelijker maken om relevante initiatieven onder te brengen in het POP. Om goed te kunnen inspelen op initiatieven van onderop en om prioriteiten te kunnen kiezen op grond van maatschappelijke meerwaarde, is het nodig om gedurende de looptijd van het POP enige ruimte te hebben om tussentijds middelen te verschuiven tussen hoofddoelstellingen en/of tussen typen maatregelen. Omdat cofinanciering uit nationale of lokale middelen vereist is, betekent dit dat Rijk en decentrale overheden ook voldoende (breed in te zetten) middelen moeten vrijmaken. 11

8 Verdere invulling plattelandsontwikkeling op decentraal niveau Het kabinet vraagt de SER (onder meer) naar de faciliteiten die het Rijk kan bieden aan ondernemers, maatschappelijke organisaties en decentrale overheden ter ondersteuning van hun inspanningen voor een vitaal platteland. De SER antwoordt daarop met wat hierboven is gezegd over een interactieve bestuursstijl. Deze moet tot uiting komen in het stimuleren van vernieuwend en betrokken ondernemerschap, in het faciliteren van functiecombinaties en in ontwikkelingsplanologie. Verdere uitwerking en concretisering van plattelandsontwikkeling moet op gebiedsniveau plaatsvinden; de verschillende landelijke gebieden hebben eigen specifieke kenmerken en bieden eigen kansen. Bij het benoemen, benutten en uitwerken van die kansen kunnen de provinciale SERren een nuttig advies- en overlegplatform zijn. 12

6 Conclusies en aanbevelingen

6 Conclusies en aanbevelingen 6 Conclusies en aanbevelingen 6.1 Inleiding Een vitaal platteland is een multifunctioneel platteland Het Nederlandse platteland heeft zich van in hoofdzaak agrarisch productiegebied ontwikkeld tot een

Nadere informatie

POP-3. Plattelands Ontwikkelings Programma 2014-2020. Informatiebijeenkomst Europese Fondsen november 2014 POP3

POP-3. Plattelands Ontwikkelings Programma 2014-2020. Informatiebijeenkomst Europese Fondsen november 2014 POP3 Informatiebijeenkomst Europese Fondsen november 2014 POP3 POP-3 Plattelands Ontwikkelings Programma 2014-2020 1 Provincie Zeeland Uitvoering POP-3: Johan Wandel Boy Saija Arjon Copper Programma Zeeuws

Nadere informatie

Twentse landbouw in nieuw krachtenveld. Gerko Hopster &JurgenNeimeijer

Twentse landbouw in nieuw krachtenveld. Gerko Hopster &JurgenNeimeijer Twentse landbouw in nieuw krachtenveld Gerko Hopster &JurgenNeimeijer Programma Voorstellen Stellingen Presentatie trends en ontwikkelingen Discussie Conclusies en afronding Pratensis Adviesbureau voor

Nadere informatie

Een gemeentelijk dorpenbeleid. Plattelandsacademie Leuven, 28 april

Een gemeentelijk dorpenbeleid. Plattelandsacademie Leuven, 28 april Een gemeentelijk dorpenbeleid Plattelandsacademie Leuven, 28 april Trends in de dorpen Wonen In het buitengebied neemt bevolking tot 2030 globaal toe In sommige gemeenten zal er krimp zijn Groei zal ook

Nadere informatie

'Maak werk van Vrije tijd in Brabant'

'Maak werk van Vrije tijd in Brabant' 'Maak werk van Vrije tijd in Brabant' OPROEP VANUIT DE VRIJETIJDSSECTOR Opgesteld door: Vrijetijdshuis Brabant, TOP Brabant, Erfgoed Brabant, Leisure Boulevard, NHTV, MKB, BKKC, Stichting Samenwerkende

Nadere informatie

POP En de relatie met Natura 2000

POP En de relatie met Natura 2000 0 POP-2 2007-2013 En de relatie met Natura 2000 1 Algemeen Lissabonstrategie, Göteborgdoelen, EU strategische richtsnoeren Coproductie rijk en provincies Eenvoudiger en meer focus EU-cofinanciering komende

Nadere informatie

Leegstand agrarisch vastgoed

Leegstand agrarisch vastgoed Leegstand agrarisch vastgoed Aard, omvang, duiding en oplossingsrichtingen 26 mei 2016, Edo Gies, Alterra Wageningen UR 2 Een stille revolutie op het platteland Dynamiek in de landbouw (1950 2016) 4 x

Nadere informatie

MANIFEST NOVI NAAR EEN NIEUW NEDER LAND

MANIFEST NOVI NAAR EEN NIEUW NEDER LAND MANIFEST NOVI NAAR EEN NIEUW NEDER LAND WERK ALS ÉÉN OVERHEID De fysieke en sociale leefomgeving van Nederland gaan de komende decennia ingrijpend veranderen. Transities in de energievoorziening, de landbouw,

Nadere informatie

Samen naar een toekomstbestendige vrijetijdseconomie

Samen naar een toekomstbestendige vrijetijdseconomie Samen naar een toekomstbestendige vrijetijdseconomie Zuid-Limburg Position Paper van de 16 Zuid-Limburgse gemeenten, aangeboden door de voorzitters van het Bestuurlijk Overleg Ruimtelijke Economie en Nationaal

Nadere informatie

Bijeenkomst VNG. Frank van de Ven & Jan Hartholt Netwerk Platteland

Bijeenkomst VNG. Frank van de Ven & Jan Hartholt Netwerk Platteland Bijeenkomst VNG Frank van de Ven & Jan Hartholt Netwerk Platteland Europees landbouwfonds voor plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland 18 september 2015 1 Programma verder toegelicht

Nadere informatie

Meerjarenprogramma Ambitiedocument 2016-2020

Meerjarenprogramma Ambitiedocument 2016-2020 Meerjarenprogramma Ambitiedocument 2016-2020 Agribusiness Economie & Logistiek Recreatie & Toerisme maandag 15 juni 2015, bijeenkomst voor raadsleden Naar een nieuw Programma Jaar 2011-2014 2015 2015 2015

Nadere informatie

Ambitiedocument ter voorbereiding van de Economische visie gemeente Berg en Dal

Ambitiedocument ter voorbereiding van de Economische visie gemeente Berg en Dal Ambitiedocument ter voorbereiding van de Economische visie gemeente Berg en Dal Uitgevoerd in opdracht van: Gemeente Berg en Dal Buck Consultants International Nijmegen, 25 maart 2016 1 Economisch DNA

Nadere informatie

Ruimte voor oplossingen het inzetbare platteland! Kabinetsformatie 2017: de P10 biedt aan!

Ruimte voor oplossingen het inzetbare platteland! Kabinetsformatie 2017: de P10 biedt aan! Ruimte voor oplossingen het inzetbare platteland! Kabinetsformatie 2017: de P10 biedt aan! RUIMTE VOOR OPLOSSINGEN 1 Inleiding Het inzetbare platteland Nederland kent de komende jaren een aantal urgente

Nadere informatie

Kansen voor Noord-Drenthe Triple P-monitor: onderzoek naar de duurzaamheid in Tynaarlo en Aa en Hunze.

Kansen voor Noord-Drenthe Triple P-monitor: onderzoek naar de duurzaamheid in Tynaarlo en Aa en Hunze. Kansen voor Noord-Drenthe Triple P-monitor: onderzoek naar de duurzaamheid in Tynaarlo en Aa en Hunze. Rabobank Noord-Drenthe. Een bank met ideeen. www.rabobank.nl/noord-drenthe Triple P-onderzoek Rabobank

Nadere informatie

De begroting van de provincie Utrecht voor Een samenvatting

De begroting van de provincie Utrecht voor Een samenvatting De begroting van de provincie Utrecht voor 2012 Een samenvatting Hoeveel gaat de provincie Utrecht in 2012 uitgeven? Waaraan en waarom? Dat leest u in deze samenvatting. U zult zien dat wij voor 2012 duidelijke

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA s-gravenhage

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA s-gravenhage > Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA s-gravenhage Directoraat-generaal Agro Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den

Nadere informatie

Gemeente Houten Afdeling Ruimtelijke Ontwikkeling Cluster Ontwikkeling, Sectie Ruimtelijke Ordening

Gemeente Houten Afdeling Ruimtelijke Ontwikkeling Cluster Ontwikkeling, Sectie Ruimtelijke Ordening ** Vastgesteld oktober 2014 Cluster Ontwikkeling, Sectie Ruimtelijke Ordening Visie verplaatsing nietagrarische bedrijven binnen het buitengebied Status: vastgesteld door de gemeenteraad van Houten d.d.

Nadere informatie

LEADER in POP3. Voorlichting over achtergronden, eisen en procedures? Met deze informatie kunt alvast aan de slag* Ochtend programma

LEADER in POP3. Voorlichting over achtergronden, eisen en procedures? Met deze informatie kunt alvast aan de slag* Ochtend programma *Deze presentatie wordt gedurende 2014 geactualiseerd zodra nieuwe informatie beschikbaar is LEADER in POP3 Ochtend programma Voorlichting over achtergronden, eisen en procedures? Met deze informatie kunt

Nadere informatie

Aanpak regie verzilting Noord-Nederland. Titian Oterdoom

Aanpak regie verzilting Noord-Nederland. Titian Oterdoom Aanpak regie verzilting Noord-Nederland Titian Oterdoom Toename verzilting Bodemdaling zeespiegelstijging Grilliger neerslagpatroon met langere perioden van droogte Warmer klimaat meer verdamping gewassen

Nadere informatie

Strategieën voor ruimtelijke ontwikkeling. 1) Duurzame ontwikkeling, governance, gebiedsontwikkeling, monitoring en kennisvragen

Strategieën voor ruimtelijke ontwikkeling. 1) Duurzame ontwikkeling, governance, gebiedsontwikkeling, monitoring en kennisvragen Strategieën voor ruimtelijke ontwikkeling 1) Duurzame ontwikkeling, governance, gebiedsontwikkeling, monitoring en kennisvragen Ina Horlings Lezing Waddenacademie, 2-12- Opgaven voor de Waddenregio 1.

Nadere informatie

Vrij vertrouwd. Redelijk vertrouwd

Vrij vertrouwd. Redelijk vertrouwd Deel 1 Algemene vragen 1. Hoe belangrijk is natuurbescherming voor u? Niet belangrijk Niet erg belangrijk Belangrijk Heel belangrijk Er is een duidelijke maatschappelijke vraag is naar natuurbescherming.

Nadere informatie

1. Wat is uw reactie op het bericht Europese landbouwsubsidies naar kerken en sjoelclubs? 1)

1. Wat is uw reactie op het bericht Europese landbouwsubsidies naar kerken en sjoelclubs? 1) > Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Directoraat-generaal Agro Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag

Nadere informatie

5 Het Nederlandse platteland in de Europese ruimte

5 Het Nederlandse platteland in de Europese ruimte 5 Het Nederlandse platteland in de Europese ruimte 5.1 Inleiding Uit de voorgaande hoofdstukken komt naar voren dat de vernieuwing van het platteland vooral plaatselijk, van onderop, vorm moet krijgen,

Nadere informatie

Samen Ontwikkelen. Stuurgroep Nationaal Landschap Groene Hart i.o. 19 september 2012 / concept

Samen Ontwikkelen. Stuurgroep Nationaal Landschap Groene Hart i.o. 19 september 2012 / concept Samen Ontwikkelen Stuurgroep Nationaal Landschap Groene Hart i.o. 19 september 2012 / concept Samen Ontwikkelen 2. Water Bodem & Gebruik 3. Het Groene Hart, met zijn veenweiden, Over de realisatie van

Nadere informatie

Staten-Generaal Antwerpse platteland. 3 oktober - Westerlo

Staten-Generaal Antwerpse platteland. 3 oktober - Westerlo Staten-Generaal Antwerpse platteland 3 oktober - Westerlo RURANT? Behoud en versterking van het platteland, gedragen door rurale ondernemers. Provinciale Landbouwkamer Onderwerp van de dag Nieuwe beleidsvoorstellen

Nadere informatie

2.5 Verschillen boeren vs ANLb ambitieniveau Workshopspreker: Jetske Bouma

2.5 Verschillen boeren vs ANLb ambitieniveau Workshopspreker: Jetske Bouma 2.5 Verschillen boeren vs ANLb ambitieniveau Workshopspreker: Jetske Bouma Inhoud Intro Opzet simulatiespel Discussie Vervolg 2 Introductie Het Planbureau voor de Leefomgeving is verantwoordelijk voor

Nadere informatie

2. De nota Natuur voor mensen, mensen voor natuur

2. De nota Natuur voor mensen, mensen voor natuur 2. De nota Natuur voor mensen, mensen voor natuur De Nota Natuur voor mensen, mensen voor natuur bevat de strategie voor het natuurbeleid voor de komende tien jaar, met een doorkijk naar 2020. De nota

Nadere informatie

Ruimtelijke kwaliteit in cultuurhistorisch perspectief. Masterclass Schipborg 21 juni 2011

Ruimtelijke kwaliteit in cultuurhistorisch perspectief. Masterclass Schipborg 21 juni 2011 Ruimtelijke kwaliteit in cultuurhistorisch perspectief Masterclass Schipborg 21 juni 2011 Drie thema s 1. Burgers aan de macht (over besluitvorming en sociale duurzaamheid vroeger en nu) 2. Nostalgie van

Nadere informatie

Tussenbalans Statenfractie

Tussenbalans Statenfractie 2017 Tussenbalans Statenfractie Inhoudsopgave 1. Waar staan we?... 2 2. Uitgangspunt... 3 3. Waar gaan we aan werken de komende twee jaar?... 4 4. Contact en informatie... 5 Pagina 1 van 5 1. Waar staan

Nadere informatie

Statenvoorstel. Perspectief Groene Hart Bestuurlijke samenvatting van het voorstel

Statenvoorstel. Perspectief Groene Hart Bestuurlijke samenvatting van het voorstel Statenvoorstel Vergaderdatum GS: 13 juni 2017 Portefeuillehouder: Bom - Lemstra, AW Uiterlijke beslistermijn: n.v.t. Behandeld ambtenaar : mw L.G.J van Westbroek E-mailadres: lgj.van.westbroek@pzh.nl Telefoonnummer:

Nadere informatie

Perspectief op de nationale omgevingsvisie en grondbeleid. Jaar van de Ruimte VvG congres 12 november Nathalie Harrems

Perspectief op de nationale omgevingsvisie en grondbeleid. Jaar van de Ruimte VvG congres 12 november Nathalie Harrems Perspectief op de nationale omgevingsvisie en grondbeleid Jaar van de Ruimte 2015 VvG congres 12 november 2014 Nathalie Harrems Directie Ruimtelijke Ontwikkeling Wat is er aan de hand? Tijdperk van de

Nadere informatie

Alles van waarde is weerloos over landschap, herijking EHS groen blauwe diensten

Alles van waarde is weerloos over landschap, herijking EHS groen blauwe diensten Alles van waarde is weerloos over landschap, herijking EHS groen blauwe diensten Gerbrand van t Klooster LTO Nederland Coördinator ruimtelijke ordening Waarden van het landschap, RLG (1996): ruimte en

Nadere informatie

Toekomst Gemeenschappelijk Landbouwbeleid. Herman Snijders Programmadirectie GLB, Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (EL&I)

Toekomst Gemeenschappelijk Landbouwbeleid. Herman Snijders Programmadirectie GLB, Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (EL&I) Toekomst Gemeenschappelijk Landbouwbeleid Herman Snijders Programmadirectie GLB, Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (EL&I) Ontstaan Jaren vijftig: Voedselzekerheid Deviezen sparen

Nadere informatie

P10 STRATEGISCHE AGENDA

P10 STRATEGISCHE AGENDA P10 STRATEGISCHE AGENDA 2018 2022 www.p-10.nl P10 1 IDIN 1. INLEIDING P10 is het samenwerkingsverband van grote plattelandsgemeenten. Het samenwerkingsverband is in 2008 opgericht en heeft zeventien deelnemers

Nadere informatie

Provincie Vlaams Brabant

Provincie Vlaams Brabant 156 Provincie Vlaams Brabant OPEN RUIMTE Open ruimte is de zuurstof van onze ruimte. Het is dus een kostbaar goed, dat we moeten beschermen. Voor de Visienota Ruimte betekent dit dat we de verdere inname

Nadere informatie

SER-advies over bevolkingskrimp Harry Garretsen 2 december 2010

SER-advies over bevolkingskrimp Harry Garretsen 2 december 2010 SER-advies over bevolkingskrimp Harry Garretsen 2 december 2010 00-00-2009 pagina 1/x Afdeling Communicatie Vooraf: Rol SER-adviezen Draagvlak voor beleid: commitment van sociale partners + kroonleden

Nadere informatie

ze één gemeen schappelijk kenmerk: ze hebben plezier in het pionieren. e pioniersmentaliteit van ondernemers in

ze één gemeen schappelijk kenmerk: ze hebben plezier in het pionieren. e pioniersmentaliteit van ondernemers in Beleid en omgeving Boeren die hun bedrijf verbreden, zijn echte pioniers. Ze betreden nieuwe paden die nog niet door anderen platgelopen zijn. Ze kunnen daarom vaak niet of nauwelijks te rade bij mensen

Nadere informatie

Rol PBL in het natuurbeleid Netwerk Land en Water. Petra van Egmond 21 maart 2014

Rol PBL in het natuurbeleid Netwerk Land en Water. Petra van Egmond 21 maart 2014 Rol PBL in het natuurbeleid Netwerk Land en Water Petra van Egmond 21 maart 2014 Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) Het PBL draagt bij aan de kwaliteit van de politiek-bestuurlijke afweging door het

Nadere informatie

Speech van Minister van Economische Zaken, Henk Kamp, Jaarvergadering van de Federatie Particulier Grondbezit, Driebergen, 25 mei 2013

Speech van Minister van Economische Zaken, Henk Kamp, Jaarvergadering van de Federatie Particulier Grondbezit, Driebergen, 25 mei 2013 Speech van Minister van Economische Zaken, Henk Kamp, Jaarvergadering van de Federatie Particulier Grondbezit, Driebergen, 25 mei 2013 Versie 20 mei 2013 Alleen het gesproken woord geldt 1 Dames en heren,

Nadere informatie

1. Branding en voorzieningen in gehele subregio Cultuurhistorie benadrukken Toegankelijkheid zorg vergroten (sociaal, fysiek) Wie: overheid,

1. Branding en voorzieningen in gehele subregio Cultuurhistorie benadrukken Toegankelijkheid zorg vergroten (sociaal, fysiek) Wie: overheid, Transformatie van de woningvoorraad Een afname van het aantal huishoudens heeft gevolgen voor de woningvoorraad. Dit geldt ook vergrijzing. Vraag en aanbod sluiten niet meer op elkaar aan. Problemen van

Nadere informatie

Omgevingswet en de raad

Omgevingswet en de raad Omgevingswet en de raad Inhoud Waarom de Omgevingswet? Wat is de omgevingswet? Wat verandert er door de omgevingswet Wat vraagt dit van u als raad. Samen met de samenleving Budget reserveren Vrije (beleids)ruimte

Nadere informatie

Natuur weer verbinden met de mens: kansen creëren voor biodiversiteit in Zuid Holland. Paul Opdam. Wageningen Universiteit en Alterra

Natuur weer verbinden met de mens: kansen creëren voor biodiversiteit in Zuid Holland. Paul Opdam. Wageningen Universiteit en Alterra Natuur weer verbinden met de mens: kansen creëren voor biodiversiteit in Zuid Holland Paul Opdam Wageningen Universiteit en Alterra paul.opdam@wur.nl 3 kernpunten EHS: verzekering voor biodiversiteit Klimaatverandering

Nadere informatie

GLB-onderhandelingen; stand van zaken april 2013

GLB-onderhandelingen; stand van zaken april 2013 GLB-onderhandelingen; stand van zaken april 2013 Europees Landbouwbeleid en Voedselzekerheid, Herman Snijders Ontwikkelingen en structuur GLB 2 Ontwikkeling van het GLB van start tot nu 1960 ca 1980: Markt-

Nadere informatie

Lokaal economisch beleid

Lokaal economisch beleid Lokaal economisch beleid Op weg naar een dynamische agenda voor de toekomst Tweede ondernemersavond 13 oktober 2014 Programma Opening 19:30 Doel van de avond 19:35 Terugblik 1 e ondernemersavond 19:40

Nadere informatie

KRIMP INLEIDING. voor de welvaart. Bevolking -1,2% Banen -4% In 2012 hebben het Ministerie van Binnenlandse Zaken en de provincie Zuid-Holland

KRIMP INLEIDING. voor de welvaart. Bevolking -1,2% Banen -4% In 2012 hebben het Ministerie van Binnenlandse Zaken en de provincie Zuid-Holland SMART WATER INLEIDING In 2012 hebben het Ministerie van Binnenlandse Zaken en de provincie Zuid-Holland - nieuw te ontwikkelen) projecten en activiteiten aan worden verbonden en worden KRIMP voor de welvaart

Nadere informatie

Blijvend geld en aandacht nodig voor Nationale landschappen, Provincies doen meer dan het Rijk

Blijvend geld en aandacht nodig voor Nationale landschappen, Provincies doen meer dan het Rijk Nationale landschappen: aandacht en geld nodig! 170610SC9 tk 7 Blijvend geld en aandacht nodig voor Nationale landschappen, Provincies doen meer dan het Rijk De Rekenkamer Oost-Nederland heeft onderzoek

Nadere informatie

PDPO III werkt mee aan een fraai platteland Erik Verhaert Diensthoofd Plattelandsbeleid Vlaamse Landmaatschappij

PDPO III werkt mee aan een fraai platteland Erik Verhaert Diensthoofd Plattelandsbeleid Vlaamse Landmaatschappij PDPO III werkt mee aan een fraai platteland Erik Verhaert Diensthoofd Plattelandsbeleid Vlaamse Landmaatschappij Agriflanders - 16 januari 2015 Gebiedsgerichte maatregelen voor Een fraai platteland met

Nadere informatie

Ruimte om te leven met water

Ruimte om te leven met water Ruimte om te leven met water Het huidige watersysteem is volgens de nieuwe In de toekomst wil het waterschap een zoveel Om de benodigde ruimte aan hectares te verwerven inzichten niet meer op orde. Aanpassingen

Nadere informatie

Brussel op afstand? Tegen deze achtergrond is het doel van deze studie is om:

Brussel op afstand? Tegen deze achtergrond is het doel van deze studie is om: Tegen deze achtergrond is het doel van deze studie is om: Brussel op afstand? Een verkenning naar mogelijkheden voor maatschappelijke diensten en ruimte voor zelfsturing bij agrarisch natuurbeheer in de

Nadere informatie

5 minuten versie voor Provinciale Staten

5 minuten versie voor Provinciale Staten 5 minuten versie voor Provinciale Staten Directie DLB Afdeling Water en Groen Registratienummer PZH-2015-513301370 (DOS-2013-0010135) Datum vergadering Gedeputeerde Staten Verzenddatum Geheim 14 april

Nadere informatie

Niet-grondgebonden veehouderij. Eerste uitwerking Amendement 9 (PS) Van bouwblok naar kwaliteit. GS vragen richting.

Niet-grondgebonden veehouderij. Eerste uitwerking Amendement 9 (PS) Van bouwblok naar kwaliteit. GS vragen richting. Niet-grondgebonden veehouderij Eerste uitwerking Amendement 9 (PS) Van bouwblok naar kwaliteit GS vragen richting 25 november 2015 1. Inleiding en voorstel vandaag 2. Waar nu en hoe verder 3. Vijf x richting

Nadere informatie

Leven in een verstedelijkte Delta; Het belang van kennis van de ondergrond Jacqueline Cramer, hoogleraar duurzaam innoveren UU

Leven in een verstedelijkte Delta; Het belang van kennis van de ondergrond Jacqueline Cramer, hoogleraar duurzaam innoveren UU Leven in een verstedelijkte Delta; Het belang van kennis van de ondergrond Jacqueline Cramer, hoogleraar duurzaam innoveren UU Quality of live Opzet Lezing Waarom is er kennis over de ondergrond nodig?

Nadere informatie

Gebiedsprogramma 2016-2020. Dit document geeft schematisch de hoofdlijnen weer van het Gebiedsprogramma 2016 2020.

Gebiedsprogramma 2016-2020. Dit document geeft schematisch de hoofdlijnen weer van het Gebiedsprogramma 2016 2020. Gebiedsprogramma 2016-2020 Dit document geeft schematisch de hoofdlijnen weer van het Gebiedsprogramma 2016 2020. 1 Integrale gebiedsopgaven Initiëren, faciliteren en uitvoeren van integrale gebiedsopgaven

Nadere informatie

Heukelum. Zicht op de Linge

Heukelum. Zicht op de Linge Heukelum Zicht op de Linge Het stadje Heukelum is een van de vijf kernen van de gemeente Lingewaal. Heukelum ligt in de Tielerwaard, aan de zuidoever van de rivier de Linge, in een van de meest westelijke

Nadere informatie

Gerard Meijers Provincie Drenthe Strategie LEADER

Gerard Meijers Provincie Drenthe Strategie LEADER Welkom in Drenthe Gerard Meijers Provincie Drenthe Strategie LEADER Plattelandsontwikkeling in Zuidoost Drenthe 12 maart 2015 Westhoek Inhoud presentatie LEADER Zuidoost-Drenthe Toekomst: Omgevingsvisie

Nadere informatie

Vlaams Programma voor Plattelandsontwikkeling

Vlaams Programma voor Plattelandsontwikkeling Vlaams Programma voor Plattelandsontwikkeling 2007-2013 P. De Clercq Landbouw en Visserij 1 Europese context Gemeenschappelijk Landbouw Beleid 1 ste Pijler : Markt- en inkomensbeleid 2 de Pijler : Plattelandsontwikkeling

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2017 2018 29 697 Gebiedsgerichte economische perspectieven en Regionaal Economisch Beleid Nr. 48 BRIEF VAN DE MINISTER VAN LANDBOUW, NATUUR EN VOEDSELKWALITEIT

Nadere informatie

Provinciale Staten van Noord-Holland. Voordracht 64

Provinciale Staten van Noord-Holland. Voordracht 64 Provinciale Staten van Noord-Holland Voordracht 64 Haarlem, 17 augustus 2004 Onderwerp: Agenda Provinciaal Waterplan Bijlagen: - ontwerpbesluit - procesplanning provinciaal waterplan - op weg naar een

Nadere informatie

Voorstelling Regionale stadslandbouwstructuur ZWVL -Project Sociale Innovatie-

Voorstelling Regionale stadslandbouwstructuur ZWVL -Project Sociale Innovatie- Voorstelling Regionale stadslandbouwstructuur ZWVL -Project Sociale Innovatie- (de boerderij van) De toekomst? 1. Analyse Uitdagingen voor steden en regio s Klimaatveranderging Verstedelijking Duurdere

Nadere informatie

Verkiezingsprogramma CDA Zoeterwoude Gemeenteraad

Verkiezingsprogramma CDA Zoeterwoude Gemeenteraad Verkiezingsprogramma CDA Zoeterwoude Gemeenteraad 2018-2022 Wij zijn Zoeterwoude Voor CDA Zoeterwoude staat de samenleving centraal. Alleen samen kunnen we ons sterk maken voor een goede toekomst voor

Nadere informatie

Bijlage: Omgevingswet

Bijlage: Omgevingswet Bijlage: wet In het regeerakkoord Vrijheid en Verantwoordelijkheid (2010) kondigde het kabinet-rutte I voorstellen aan tot bundeling, vereenvoudiging, modernisering en versobering van het omgevingsrecht

Nadere informatie

Toekomst Europese programma s. Ivka Orbon Commissie Europa 13 oktober 2006

Toekomst Europese programma s. Ivka Orbon Commissie Europa 13 oktober 2006 Toekomst Europese programma s Ivka Orbon Commissie Europa 13 oktober 2006 Inhoud - Operationeel Programma Zuid (doelstelling 2, EFRO) - Stand van zaken andere Europese programma s: - Doelstelling 3, grensoverschrijdende

Nadere informatie

Quick scan coalitieprogramma s Land van Cuijk

Quick scan coalitieprogramma s Land van Cuijk Quick scan coalitieprogramma s 2014-2018 Land van Cuijk 28 mei 2014 De Rekenkamercommissie heeft de coalitieprogramma s van de vijf gemeenten in het Land van Cuijk naast elkaar gelegd en gekeken of en

Nadere informatie

Inkoop- en aanbestedingsbeleid 2017

Inkoop- en aanbestedingsbeleid 2017 Inkoop- en aanbestedingsbeleid 2017 1 P a g i n a Inhoudsopgave DEEL I... 4 INKOOP- EN AANBESTEDINGSBELEID 2017... 4 1 Inleiding... 4 1.1 Professioneel opdrachtgeverschap... 4 1.2 Doelstellingen inkoop-

Nadere informatie

Onderwerp: Lokale Ontwikkelingsstrategie voor de regio Holland Rijnland Besluitvormend

Onderwerp: Lokale Ontwikkelingsstrategie voor de regio Holland Rijnland Besluitvormend VOORSTEL OPSCHRIFT Vergadering van 9 juni 2015 Besluit nummer: 2015_BW_00466 Onderwerp: Lokale Ontwikkelingsstrategie voor de regio Holland Rijnland 2015-2020 - Besluitvormend Beknopte samenvatting: LEADER

Nadere informatie

Houtskoolschets Asten april 2017

Houtskoolschets Asten april 2017 Houtskoolschets Asten2030 14 april 2017 Opzet Asten2030 Start A Verkenning B Verbreding C 3 Verankering Dag van de Toekomst Besluit vorming 1. Werk Conferentie intern 2. Werk Conferentie intern Internet

Nadere informatie

Het GLB Gezamenlijke Staten Noord-Nederland 15 februari Monique Remmers Directie Europees Landbouwbeleid en voedselzekerheid

Het GLB Gezamenlijke Staten Noord-Nederland 15 februari Monique Remmers Directie Europees Landbouwbeleid en voedselzekerheid Het GLB 2014-2020 Gezamenlijke Staten Noord-Nederland 15 februari 2012 Monique Remmers Directie Europees Landbouwbeleid en voedselzekerheid GLB-uitgaven in constante prijzen 2007 70 miljard euro % van

Nadere informatie

GEMEENTERAADSVERKIEZINGEN 2014 AANDACHT VOOR VITALE KLEINE KERNEN IN TOEKOMSTIG GEMEENTELIJK BELEID

GEMEENTERAADSVERKIEZINGEN 2014 AANDACHT VOOR VITALE KLEINE KERNEN IN TOEKOMSTIG GEMEENTELIJK BELEID GEMEENTERAADSVERKIEZINGEN 2014 AANDACHT VOOR VITALE KLEINE KERNEN IN TOEKOMSTIG GEMEENTELIJK BELEID In maart 2014 zijn er weer gemeenteraadsverkiezingen. Politieke partijen schrijven daarvoor hun verkiezingsprogramma

Nadere informatie

Thema 1:Landbouw- en natuureducatie

Thema 1:Landbouw- en natuureducatie Thema 1:Landbouw- en natuureducatie Situering De LEADER-groep is zich bewust van de afnemende kennis over het platteland in de gehele samenleving. De evolutie in de Europese samenleving maakt dat mensen

Nadere informatie

Het Europese landbouwbeleid & biodiversiteit: van Brussel tot Blessum

Het Europese landbouwbeleid & biodiversiteit: van Brussel tot Blessum Het Europese landbouwbeleid & biodiversiteit: van Brussel tot Blessum Symposium Melkveehouderij en biodiversiteit. Leeuwarden 23-24 mei 2018. Anne van Doorn Wat wil de koe Wat wil de burger Wat wil de

Nadere informatie

De Raad en de Omgevingswet

De Raad en de Omgevingswet De Raad en de Omgevingswet Stelling Ik ben tevreden met de huidige werkwijze en instrumenten voor de fysieke leefomgeving! Inhoud Waarom de Omgevingswet? Wat is de Omgevingswet? Wat verandert er door de

Nadere informatie

Voorontwerp Structuurvisie Cuijk 2030. De Koers van Cuijk

Voorontwerp Structuurvisie Cuijk 2030. De Koers van Cuijk Voorontwerp Structuurvisie Cuijk 2030 De Koers van Cuijk Inhoud presentatie 1. Doel en opzet Structuurvisie - visie en thema s - deelgebieden 2. Gebiedsgerichte opgaven 3. Visiekaart 4. Het vervolg.. 5.

Nadere informatie

VNG. 9 maart 2017 T.E.P.A. Lam

VNG. 9 maart 2017 T.E.P.A. Lam VNG 9 maart 2017 T.E.P.A. Lam Kerntaken provincies Duurzame ruimtelijke ontwikkeling (o.a. waterbeheer) Milieu, energie en klimaat Vitaal platteland, natuurbeheer en ontwikkeling natuurgebieden Regionale

Nadere informatie

Innovatiebudget Sociaal Domein regio Arnhem

Innovatiebudget Sociaal Domein regio Arnhem Innovatiebudget Sociaal Domein regio Arnhem Eind juli is de eerste ronde afgerond voor de besteding van het regionale Innovatiebudget Sociaal Domein. In deze ronde is niet het volledige beschikbare budget

Nadere informatie

Het Groene Hart: Vitaal orgaan van de Randstad Advies bij Perspectief Groene Hart 2040, 28 augustus 2017

Het Groene Hart: Vitaal orgaan van de Randstad Advies bij Perspectief Groene Hart 2040, 28 augustus 2017 Provinciale Adviescommissie Leefomgevingskwaliteit (PAL) Zuid-Holland Provinciale Commissie Leefomgeving (PCL) Utrecht Het Groene Hart: Vitaal orgaan van de Randstad Advies bij Perspectief Groene Hart

Nadere informatie

Presentatie advies Ruimte voor duurzame landbouw Den Haag, 20 maart Henry Meijdam. voorzitter Raad voor de leefomgeving en infrastructuur

Presentatie advies Ruimte voor duurzame landbouw Den Haag, 20 maart Henry Meijdam. voorzitter Raad voor de leefomgeving en infrastructuur www.rli.nl Presentatie advies Ruimte voor duurzame landbouw Den Haag, 20 maart 2013 Henry Meijdam voorzitter Raad voor de leefomgeving en infrastructuur Presentatie advies Ruimte voor duurzame landbouw

Nadere informatie

Economie. Gekwalificeerd personeel voor het bedrijfsleven

Economie. Gekwalificeerd personeel voor het bedrijfsleven Economie Versterking van de onderscheidende duurzame economische positie van met name de agrarische, toeristische en maritieme sector. Hoofddoel thema Bekendheid van de regio AV op internationaal, nationaal

Nadere informatie

Klimaatadaptatie in Zwolle (IJsselvechtdelta)

Klimaatadaptatie in Zwolle (IJsselvechtdelta) Agenda Stad Concernstaf CSADV Stadhuis Grote Kerkplein 15 Postbus 538 8000 AM Zwolle Telefoon (038) 498 2092 www.zwolle.nl Klimaatadaptatie in Zwolle (IJsselvechtdelta) Hoe houden we onze delta leefbaar

Nadere informatie

Innovatiebudget Sociaal Domein gemeente Arnhem

Innovatiebudget Sociaal Domein gemeente Arnhem Innovatiebudget Sociaal Domein gemeente Arnhem Eind juli is de eerste ronde afgerond voor de besteding van het regionale Innovatiebudget Sociaal Domein. In deze ronde is niet het volledige beschikbare

Nadere informatie

WAAROM 50PLUS IN ALLE PROVINCIALE STATEN.

WAAROM 50PLUS IN ALLE PROVINCIALE STATEN. WAAROM 50PLUS IN ALLE PROVINCIALE STATEN. De 50PLUS-partij doet voor de tweede keer in haar bestaan mee aan de verkiezingen voor Provinciale Staten. Daarbij wil de partij in alle provincies haar aanwezigheid

Nadere informatie

K a n s e n. voor particulier natuurbeheer i n B r a b a n t. Onderzoeksrapport. Mei 2007

K a n s e n. voor particulier natuurbeheer i n B r a b a n t. Onderzoeksrapport. Mei 2007 K a n s e n voor particulier natuurbeheer i n B r a b a n t Onderzoeksrapport Mei 2007 Opdrachtgever: Uitvoerenden: In samenwerking met: Provincie Noord-Brabant Brabants Landschap Brabants Particulier

Nadere informatie

SAMENVATTING. Samenvatting

SAMENVATTING. Samenvatting Samenvatting De Tweede Kamer vraagt advies van de SER over de haalbaarheid, de afdwingbaarheid en de consequenties van cofinanciering van (de inkomenstoeslagen in) het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid

Nadere informatie

AGRARISCH NATUUR- EN LANDSCHAPSBEHEER EN STARING ADVIES

AGRARISCH NATUUR- EN LANDSCHAPSBEHEER EN STARING ADVIES AGRARISCH NATUUR- EN LANDSCHAPSBEHEER EN STARING ADVIES De provincies willen waardevolle landbouwgebieden en natuurterreinen verder ontwikkelen. Staring Advies kan eigenaren van agrarische bedrijven en

Nadere informatie

Landschapsonderzoek in het Kromme Rijngebied

Landschapsonderzoek in het Kromme Rijngebied Landschapsonderzoek in het Kromme Rijngebied Onderzoeksgroep Milieugeografie, Instituut voor Milieuvraagstukken (IVM) Dr. Emma van der Zanden, Franziska Komossa, MSc KENNISMAKING VU LANDSCHAPSONDERZOEK

Nadere informatie

Groene diensten Leveren van biodiversiteit. Jetze Genee, 11 april 2019

Groene diensten Leveren van biodiversiteit. Jetze Genee, 11 april 2019 Leveren van biodiversiteit Jetze Genee, 11 april 2019 (ANLb pakketten) WAT zijn dat? 6-jarige pakketten natuur en landschapsbeheer Conform via de landelijke catalogus Groen Blauwe diensten vastgesteld.

Nadere informatie

Project Ruimtelijke Opgaven

Project Ruimtelijke Opgaven Project Ruimtelijke Opgaven Ruimteconferentie 1 Accenten Structuurvisie IenR 1. Economie Prioriteit A dam, R dam, Eindhoven Ports, valleys Bereikbaarheid 2. Decentralisatie Bundeling, verdichting Natuur,

Nadere informatie

Programma inleiding. Relevante beleidskaders/nota's

Programma inleiding. Relevante beleidskaders/nota's 3. Economie Programma inleiding Een duurzame en evenwichtige groei van de Veerse economie is van belang voor de werkgelegenheid en de leefbaarheid. Kernwoorden zijn: Vitaliteit innovatie tekorten op de

Nadere informatie

Verslag publieksdebat Eerbeek

Verslag publieksdebat Eerbeek Verslag publieksdebat Eerbeek Datum bijeenkomst: 8 april 2013 Auteur: Els Holsappel Aanwezig: 16 deelnemers Doel van de bijeenkomst: Verzamelen reacties op de conceptvisie; Input leveren voor de definitieve

Nadere informatie

Natuurlijk Heerde! Een bloeiende gemeente op de Veluwe. W ij wonen waar anderen op vakantie gaan. CONCEPT Geactualiseerde Toekomstvisie 2025

Natuurlijk Heerde! Een bloeiende gemeente op de Veluwe. W ij wonen waar anderen op vakantie gaan. CONCEPT Geactualiseerde Toekomstvisie 2025 Natuurlijk Heerde! Een bloeiende gemeente op de Veluwe W ij wonen waar anderen op vakantie gaan CONCEPT Geactualiseerde Toekomstvisie 2025 even voorstellen In onze gemeente wonen ruim 18.500 mensen in

Nadere informatie

AANPAKKEN BOUWEN OP LOKALE KRACHT PUBLIEKSVERSIE ZUIDOOST-DRENTHE LOKALE ONTWIKKELINGSSTRATEGIE

AANPAKKEN BOUWEN OP LOKALE KRACHT PUBLIEKSVERSIE ZUIDOOST-DRENTHE LOKALE ONTWIKKELINGSSTRATEGIE LOKALE ONTWIKKELINGSSTRATEGIE ZUIDOOST-DRENTHE 2015-2022 PUBLIEKSVERSIE AANPAKKEN BOUWEN OP LOKALE KRACHT LEADER ZUIDOOST-DRENTHE Het platteland laten bruisen, scoren met energie uit de regio en samen

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG. Datum 19 februari 2018 Betreft Stand van zaken Regio Envelop

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG. Datum 19 februari 2018 Betreft Stand van zaken Regio Envelop > Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Regio Portefeuille LNV Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag

Nadere informatie

Manifest van Salentein. Ketenpartners, kennisinstellingen en overheden in FoodValley werken aan toekomstgericht ondernemerschap agrariërs

Manifest van Salentein. Ketenpartners, kennisinstellingen en overheden in FoodValley werken aan toekomstgericht ondernemerschap agrariërs Manifest van Salentein Ketenpartners, kennisinstellingen en overheden in FoodValley werken aan toekomstgericht ondernemerschap agrariërs Manifest van Salentein Ketenpartners, kennisinstellingen en overheden

Nadere informatie

Werken met streekagenda s. Een regionaal loket en aanspreekpunt

Werken met streekagenda s. Een regionaal loket en aanspreekpunt Werken met streekagenda s Een regionaal loket en aanspreekpunt Inleiding U kon de afgelopen jaren terecht met uw projectideeën en aanvragen bij Plattelânsprojekten. Dit blijft zo, maar vanaf 2014 doet

Nadere informatie

STERKE STEDEN - STERKE REGIO S - STERK NEDERLAND

STERKE STEDEN - STERKE REGIO S - STERK NEDERLAND STERKE STEDEN - STERKE REGIO S - STERK NEDERLAND Nederland moet snel uit de crisis. Steden zijn de economische motor van Nederland. Zij vormen de spil in krachtige netwerken met het bedrijfsleven, het

Nadere informatie

EU Programma s GLB

EU Programma s GLB EU Programma s 2014-2020 GLB 2014-2020 Carlo Vromans Programma Ontwikkeling GLB tot 2014 GLB 1 e pijler: inkomenssteun met maatschappelijke verplichtingen GLB 2 e pijler: plattelandsontwikkelingenprogramma

Nadere informatie

GRIFFIE POLITIEKE TERMIJN AGENDA

GRIFFIE POLITIEKE TERMIJN AGENDA GRIFFIE POLITIEKE TERMIJN AGENDA 2014-2018 Intentie Met dit document willen de fracties van de gemeenteraad van De Wolden de intentie uitspreken om, evenals in de voorgaande periodes, een Politieke Termijn

Nadere informatie

Advies Regiocommissie Rivierenland over de Omgevingsvisie Gelderland. 22-2-2013 Regiocommissie Rivierenland

Advies Regiocommissie Rivierenland over de Omgevingsvisie Gelderland. 22-2-2013 Regiocommissie Rivierenland Advies Regiocommissie Rivierenland over de Omgevingsvisie Gelderland 22-2-2013 Regiocommissie Rivierenland Inhoud Inleiding... 2 I. Snapshot Rivierenland 2013... 2 II. Toekomstbeeld Rivierenland 2040...

Nadere informatie

De Raad en de Omgevingswet

De Raad en de Omgevingswet De Raad en de Omgevingswet Inhoud - Wat is de Omgevingswet? - Wat betekent deze wet voor de gemeenten - Wat is de rol en de invloed van de raad op de wet - Waar liggen de kansen van de raad en waar moet

Nadere informatie

Notitie. Pagina 1 van 5. Bestuurlijk overleg arbeidsmarktregio Zuid-Kennemerland en IJmond, 6 december 2018

Notitie. Pagina 1 van 5. Bestuurlijk overleg arbeidsmarktregio Zuid-Kennemerland en IJmond, 6 december 2018 Notitie Aan Bestuurlijk overleg arbeidsmarktregio Zuid-Kennemerland en IJmond, 6 december 2018 Van Arbeidsmarktregionaal overleg (AMRO)/Annemiek van Outvorst Betreft Ambities regionale arbeidsmarktagenda

Nadere informatie

Verklaring van Hoog & Droog

Verklaring van Hoog & Droog Verklaring van Hoog & Droog Aangenomen bij acclamatie op woensdag 6 juni bij Burgers Zoo te Arnhem Over de andere kant van de Delta Verklaring van Hoog & Droog Conclusies en adviezen geformuleerd tijdens

Nadere informatie