Jaap Bressers relativeert Met Ritalin door je studie razen. Scoren met de wietpas. Onafhankelijk magazine van Tilburg University

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Jaap Bressers relativeert Met Ritalin door je studie razen. Scoren met de wietpas. Onafhankelijk magazine van Tilburg University"

Transcriptie

1 Jaap Bressers relativeert Met Ritalin door je studie razen Scoren met de wietpas Hedde drugs op? Onafhankelijk magazine van Tilburg ity no. 13

2 02. BroersNieuws Geen wonder dat ik naar een middel greep dat mij op de been zou houden Column Coke Het onderwerp van dit themanummer is eigenlijk een onderwerp waar ik liever niets mee te maken wil hebben. Of eigenlijk: liever niets meer mee te maken wil hebben. Dan denk ik terug aan vroeger, toen ik jong was en leuk om te zien en veelbelovend bovendien; dan denk ik terug aan de tijd dat mijn toekomst nog voor mij lag, in plaats van achter mij. Ook toen had ik het al erg druk met het schrijven van wetenschappelijke artikelen, het houden van lezingen, het geven van colleges en andere belangrijke werkzaamheden. Ik was continu aan het werk, vierentwintig uur per dag, dagen achtereen, nachten op rij. Mijn vriendin verliet mij, hetgeen mij erg aangreep en verwarde, aangezien ik niet eens wist dat ik een vriendin had, zo druk was ik aan het werk. Ik at slecht, ik pleegde roofbouw op mezelf, ik dreigde mij volledig uit te putten. Geen wonder dat ik dan ook naar een middel greep dat mij op de been zou houden en mij energie zou verschaffen. Coke! Ik ging aan de coke! Dat had ik beter niet kunnen doen, want ik kreeg daar weliswaar meer energie van, maar ook ernstige lichamelijke klachten, aangezien bij het snuiven de ijsblokjes mijn neus verstopten. Sindsdien is er veel gebeurd. Ik ben in therapie gegaan, heb me laten opnemen, heb aan praatgroepen deelgenomen een lange lijdensweg waarvan het einde nog steeds niet in zicht is. Maar het gaat steeds beter met mij. Alleen op heel warme dagen, op een terras, verlang ik nog wel eens naar een beetje coke light, of cherry coke. Dat zal wel nooit helemaal over gaan. Erik-Jan Broers is docent aan de rechtenfaculteit. Lees zijn blogs op Online. Leuke bijbaan! Tilburg Law School zoekt 40 enthousiaste rechtenstudenten voor wervende Belcampagne A SOUND MIND, A SOUND DENTITION! 13 oktober t/m 10 november 2012 Meld je aan voor het belteam! BB DENTISTS or call Beneluxlaan 59-5 (Tilburg West), 5042 WK Tilburg, info@bbtandartsen.nl

3 Inhoudsopgave.03 Colofon Adres Postbus LE Tilburg Basisontwerp Unit20: Yoe San Liem en Maud van Velthoven Cover Pascal Tieman Druk PrismaPrint Advertenties Uitgave is het driewekelijks onafhankelijk magazine van Tilburg ity Volgende editie 14 verschijnt op 28 juni 2012 Redactieraad Bart de Geus, Jasper Haenen, Annemarie Hinten, Antony Pemberton, Jos Straathof, Walther Verhoeven, Marcel Zeelenberg Dit nummer is gemaakt door Francine Bardoel, Dieter van den Bergh, Erik-Jan Broers, Dolph Cantrijn, Andrew Cartwright, Adam Ciesielski, Gerrie van Dooren, Michael Doove, Adrian van den Eerenbeemt, Richard van der Klaauw, Sonia Kolasinska, Charles Peter, Iris Scherphof, Bart Smout, Astrid Spraakman, Ton Toemen, Yvonne Verschuren, Rik Wassens, Malini Witlox Astrid Spraakman ging Effe een jointje scoren (pagina 11-15) Ik heb niet zo veel met drugs. Behalve alcohol, het magische geluksmiddel. Van blowen word ik alleen maar lamlendig en heb ik tegelijk met mijn pubertijd achter me gelaten. En zo spannend was het in ons vrije laaglandje niet. Tot ik als stagiair op pad werd gestuurd voor wiet en een wietpas. Dagen heb ik over straat gezworven, van coffeeshop naar coffeeshop en speurend naar een geschikte dealer. Een oplichting en een lidmaatschap later is mijn waardering voor de joint terug. Opeens is blowen exclusief, zeldzaam of illegaal. Aantrekkelijker kun je het niet maken. 8. Passion, fear & faith Jaap Bressers studeerde International Business aan de UvT, tot hij verlamd raakte na een duik in ondiep water. Na jaren van revalidatie toert hij nu als eerste professionele rolstoelcabaretier van Nederland door heel het land. 16. Studiedrug? Ritalin! Ritalin is een (vermeend) wondermiddel voor ADHD ers. Maar ook studenten zonder ADHD schijnen het steeds vaker te gebruiken als studiedrugs. 22. Soccer for smarties Scientific views on football, fans and the role of sports in a modern society. How football became a toy in the global economy. 24. A cheap summer in the city compiled a list of free things to do this summer. Music, films, sports and other crazy stuff, all in one place. 04. Buzz 06. Pics 08. Passion, fear & faith 11. Coverstory 16. Student 18. Lifestyle 22. Science & School 24. International 27. What s in the world

4 04. Buzz coördinatie Malini Witlox Column Uitspraak langstudeerboete op 25 juli Komt er een langstudeerboete of niet? Op 25 juli (of eerder indien mogelijk) doet de rechter uitspraak over de vraag of het kabinet de langstudeerboete mag invoeren. De advocaat van de studentenorganisaties ISO, LSVb en LKvV en landsadvocaat Eric Daalder hebben tijdens een drukbezochte rechtszaak hun zaak bepleit. De rechter gaat nu in beraad. Door de komst van de langstudeerboete moeten studenten ruim 3000 euro extra betalen als ze meer dan een jaar vertraging oplopen tijdens hun bachelor- of masterstudie. De wet geldt ook voor studenten die inmiddels vertraging hebben opgelopen en volgend collegejaar nog steeds met hun studie bezig zijn. Het ontbreken van een goede overgangsregeling en de gevolgen voor deeltijdstudenten zijn de studentenorganisaties een doorn in het oog. Landsadvocaat Eric Daalder hield de rechter echter voor dat al in 2010 bekend was dat de boete er zou gaan komen. Tevens stelde Daalder dat deeltijdstudies niet bestaan, maar dat dit een niet-officiële benaming is voor voltijdstudies die op een andere manier worden aangeboden. Deeltijdstudenten bestaan echter wel, erkende hij. Overigens stuurde staatssecretaris Halbe Zijlstra in mei een spoedwet naar de Tweede Kamer, waarin hij deeltijders tegemoet komt. In de aanpassing staat dat deeltijdstudenten die tegen een langstudeerboete aanlopen, een beroep kunnen doen op het profileringfonds van hun instelling. Knipoog ;) Voor nop Techniek, wat is er nou niet leuk aan? We willen immers allemaal graag de slimste smartphone met de nieuwste hippe apps. De modernste nogplatterscherm-tv, nu nog 3D-iger. Mooi, mooi. Hebben, hebben, hebben. Maar zelf een techniek studeren? Mwah, nee. Droge materie, lastige studie. Werkgevers schreeuwen moord en brand: we hebben in Nederland een tekort aan techneuten. En als het kapitaal roept, is een arbeiderspartij als de PvdA er als de kippen bij om er voor te zorgen dat gansch het raderwerk niet piepend tot stilstand komt. Na een diepe blik in de Nederlandse ziel kwam oud-onderwijsminister en PvdA-kamerlid Ronald Plasterk met dé oplossing voor deze nijpende kwestie. Schaf het collegegeld af voor de technische studies. De lokroep van het gratis, welke rechtgeaarde Hollander kan die weerstaan? In gedachten zie je ze al in zwermen komen, de versafgestudeerden, aangelokt door de belofte van een freebie-studie in deze zware en financieel onzekere tijden. De uitval bij technische studies is dan wel relatief hoog, en zal met een grotere instroom van minder intrinsiek gemotiveerde studenten ook niet afnemen, maar dankzij de geniale hagelschottactiek zal er vast wel ééntje raak zijn. Nu maar hopen dat die dan weer niet met z n bul de grens over gaat. Zeker, ik ga trouwen met mijn studieliefde en dan nog lang en gelukkig leven. (46%, 79 stemmen) Mag niet van mijn ouders. (7%, 12 stemmen) Een relatie tijdens je studententijd. Do of Don t? Prima, maar alleen voor de seks. Nu kan je nog vergelijken. (28%, 47 stemmen) Ik heb alleen een relatie met mijn studieboeken. (12%, 21 stemmen) Nee, dank je. Dat is een garantie voor een gebroken hart. (7%, 11 stemmen) Totaal aantal stemmen: 170 Erik Dockx, Fiscaal Recht Zeker, ik ga trouwen met mijn studieliefde en dan nog lang en gelukkig leven. Ik heb nu een hele leuke vriendin ontmoet en we kijken wel hoe het loopt. Afleiding van je studie is ook belangrijk. Frank Jamlean, Organisatiewetenschappen Prima, maar alleen voor de seks. Nu kan je nog vergelijken. Ik heb veel te weinig tijd om nu aan een serieuze relatie te beginnen, dus dan maar op deze manier. Ga naar Online en stem op onze nieuwe poll Online Erasmusprogramma groeit met 8,5 procent Erasmus, het uitwisselingsprogramma van de Europese Unie, groeit als kool. In steeg het aantal geplaastste studenten met 8,5 procent ten opzichte van het vorige academische jaar. Dit jaar hebben Europese studenten gebruik gemaakt van een Erasmusbeurs. Voetbalpoule voor alle UvT-medewerkers Wat gaat Engeland doen tegen Frankrijk? En wordt Nederland dit jaar Europees Kampioen? Werk je bij de UvT en denk je het antwoord te hebben op dit soort vragen? Doe dan mee aan de EK-voetbalpoule via uvt.nl Checklist voor beoordeling papers en essays op komst Er komt mogelijk een universiteitsbrede checklist voor de beoordeling van papers en essays. Zo wordt het systeem van beoordelingen transparanter. Het geeft bovendien meer houvast voor de studenten waar het gaat om hun eigen verbeter- en ontwikkelingspunten.

5 Buzz.05 Ik vind Bassie en Adriaan ook zonder wiet leuk Proost ff bellen met Arnoud van Hulst De verplichte werkcolleges bij theologie die voor collegejaar 2011/2012 waren ingevoerd, worden komend collegejaar afgeschaft. Dit is in de faculteitsraad TST besloten. Arnoud van Hulst, student-lid van de faculteitsraad licht toe. Ben je blij? Ja, natuurlijk. Ik was vorig jaar al tegen de invoering van de verplichte werkcolleges. De kans bestond dat professoren van hun hoorcolleges werkcolleges zouden maken om zo volle collegezalen te trekken. De docenten binnen de faculteitsraad waren echter voor. Er was ook behoorlijk wat tijdsdruk, omdat de OER per 1 september moest worden gewijzigd. Toen zijn ook de andere student-leden akkoord gegaan. Er is wel afgesproken dat we er dit jaar opnieuw over zouden praten. Het besluit heeft het afgelopen jaar voor flink wat reuring gezorgd. Nu is besloten dat er geen werkcolleges meer zijn. Alleen nog maar hoorcolleges en een practicum. Overigens zijn er afgelopen jaar maar weinig hoorcolleges omgezet in werkcolleges. En hoe gaat het nu met studenten die dit jaar zijn uitgesloten van tentamens door de aanwezigheidsplicht? Er is helaas geen sprake van terugwerkende kracht. Ik ken geen concrete voorbeelden, maar er zullen studenten gedupeerd zijn door deze tijdelijke regel. Dat gaat naar Breda toe Prijzen, prijsjes, benoemingen, subsidies, schouderklopjes en veren in de reet; het academische wereldje zit er vol mee. licht er de mooiste uit. Het zijn fast times in het hoger onderwijs. Amper drie maanden geleden feliciteerden we op deze plek collegevoorzitter Hein van Oorschot nog met de verlenging van zijn aanstelling. Nu kunnen we alweer het glas heffen. En weer vanwege een aanstelling. Hij gaat vanaf 1 september de functie voorzitter van het College van Bestuur in Breda vervullen, aan de NHTV. Van Oorschot, inmiddels zestig, heeft zo dé ideale baan gevonden. Hij bestuurt straks een hoger onderwijsinstelling met specialisaties in toerisme, hotel management, entertainment en vrije tijd. De perfecte pre pensionerings positie. Column Waarom ik voor wiet pas Hasjiesj! klinkt het in mijn oor. Gezondheid! Glazig en met kleine ogen word ik aangekeken. Het is wat hè, die hooikoorts, kierewiet word ik er van. Al die plantjes, het zou verboden moeten worden! De man komt met zijn gezicht dicht naar mij, haalt diep adem en probeert het nog eens: Hé, psst, wietpas kopen? Die drugskoeriers worden ook steeds luier; ze komen je wiet niet eens meer brengen! Ik besluit vol wietpassie en met bijdehanden te reageren. Allereerst vind ik het niet fijn dat u mij met uw wietpastoort, gij verspreider van het woord van Wiet. Maar heeft u korte lijntjes, anders heb ik er sowieso geen trek in. Geïrriteerd vraagt de jongeman of ik zijn werk niet serieus neem. Ik maak geen lijntjes en neem geen trekjes. Stonedicijns vervolg ik mijn betoog. Nobel dat u probeert de enige economische sector die geen last heeft van de crisis probeert te redden. Echter, de pas past niet in mijn portemonnee; ik heb al een AH-hamsterpas, de IKEA-studentenpas en een Twietpas om campustweeter te kunnen worden. In mijn persoonlijke koffieshop, de Espla, heb ik daarnaast als vaste klant geen pas nodig om als verslaafde in mijn caffeïnoholische behoeftes te worden voorzien. Verder was ik pas nog op het balkon in mijn studentenhuis, en mijn huisgenoten blijken daar in de nodige groenvoorziening te voorzien. Bovendien vind ik Bassie en Adriaan ook zonder wiet leuk. Ik denk ten slotte dat ik geen wietpas krijg. Ik heb onlangs een bewijs van goed gedrag bij de gemeente gekregen, en het systeem kan geen bewijs van goed én van slecht gedrag printen. Tevreden pak ik mijn spuit, pilletjes en poeder. Nee, ik denk dat ik voor de wiet pas. Ik heb t al drug genoeg. Tweets Michael Doove (23) is student Communicatieen Informatiewetenschappen en schrijftutor. Studenten studeren sneller af Studenten behalen sneller hun bachelordiploma dan drie jaar geleden. Mogelijke oorzaken zijn de invoering van het bindend studie advies (BSA) en de Harde Knip. Dit blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Elke dag vers nieuws? Ga naar Online! Ik word volwassen! Verstandige keuze gemaakt niet op stap te gaan maar me vol te storten op mijn tentamens van volgende week. op 18 mei Is Understanding Society ook lampen een paar dagen continu laten branden, beste Tilburg ity? #uvt op 21 mei Stelletje debielen hier op de #TiU #UvT. Laat je je fiets n paar dagen staan, wordt je slot doorgeknipt en op n grote hoop gegooid. op 21 mei 2012 Zouden ze op het MTO-department wel eens galgje spelen? Systematische classificatieprocedure. Wij noemen dat een test. op 21 mei

6 06. Pics Air-waltz Your life abroad in one shot. Dat was de opdracht van de Tilburgse studentenfotowedstrijd van I*ESN, vereniging voor internationale studenten. De eerste editie werd gewonnen door de Tilburgse exchange student Chen Cui (21) uit Noorwegen. Met een sierlijke sprong in het Alhambra in Spanje bracht ze tijdens haar vakantie haar life abroad in beeld. Ze gaf de foto de titel Air-waltz. De jury met -fotograaf Dolph Cantrijn, beeldend kunstenaar Marianne van Hest en Roos Hogenkamp (afdelingshoofd

7 Pics.07 Tweede plaats: Katie McKinnon (Canada) Derde plaats: Tessa Blok (Nederland). Elephant Mountain, Taipei, Taiwan International Office) had de keuze uit tientallen foto s. Daarbij werd onder meer gekeken naar originaliteit en artistieke inhoud. De jury kwam in korte tijd unaniem tot de winnaar. Dit is een foto waarover is nagedacht, aldus de jury. De prachtige lichtval, de mooie kleuren en de bijzondere compositie vielen op. Met name het speelse, dynamische element in de foto bracht de jury tot een wauw-moment. De winnares wint behalve deze publicatie ook een gratis diner voor twee personen in Café Bolle.

8 08. Passion, fear & faith Die dokters kunnen lullen wat ze willen, maar dan kennen ze Jaap Bressers nog niet

9 Passion, fear & faith.09 tekst Bart Smout fotografie Dolph Cantrijn Cabaretier op wielen Hallo, ik ben Joop Antiloop. Met die woorden maakte oud-uvt-student Jaap Bressers (1983) vijf jaar geleden zijn debuut als stand-up comedian. Of beter gezegd: sit-down comedian. Want Bressers heeft een hoge dwarslaesie waardoor hij tot op borsthoogte is verlamd. Inmiddels timmert de eerste professionele rolstoelcabaretier van Nederland flink aan de weg. Op 20 juli 2005 was Bressers op vakantie in Portugal, in de badplaats Albufeira. Hij nam een duik in de zee, voelde hoe zijn hoofd een zandbank raakte en hoorde een harde krak. Onmiddellijk verdween al het gevoel uit zijn lichaam. Voor zijn ogen dreef een arm voorbij. Bressers: Het duurde een paar seconden voordat ik besefte dat het mijn arm was. Ik had geen controle meer over mijn spieren, lag daar hulpeloos in zee. Hoe ben je terug op het strand gekomen? Vroeger probeerde ik altijd zo lang mogelijk mijn adem in te houden als ik in bad zat. Daardoor heb ik sterke longen gekregen. Dat is achteraf gezien mijn redding geweest, want ik heb zeker anderhalve minuut op mijn buik in het water gelegen. Op een gegeven moment ging ik water happen. Dit is het dan, dacht ik. Ik weet nog dat ik verschrikkelijk boos en verdrietig was. Ik was 21 jaar, zat tjokvol ambitie, had nog zoveel toekomstdromen. Toen kantelde mijn lichaam door een golf, zodat ik op mijn rug lag. Langzaam spoelde ik terug naar de kust, waar ik in de branding bleef liggen. Golven bleven over me heen spoelen, het was lastig ademhalen. Een hardloper zag me uiteindelijk liggen. Ik kon niet praten, probeerde hem duidelijk te maken dat ik hulp nodig had door met mijn ogen te knipperen. Die man heeft me op het strand getrokken en een ambulance gebeld. En dan krijg je in het ziekenhuis te horen dat je voorgoed verlamd bent... Nou ja, niet meteen. De eerste vier dagen zweefde ik op het randje van de dood. Daarna kreeg ik te horen dat ik een hoge dwarslaesie had, niveau C5. Dat betekent dat je tot aan borsthoogte bent verlamd. Ook je handen functioneren niet en je armen maar voor de helft. Maar de eerste vier maanden is er nog kans op herstel. Daaraan hield ik me vast. Ook dacht ik: die dokters kunnen lullen wat ze willen, maar dan kennen ze Jaap Bressers nog niet. Ik had bijna mijn bachelorstudie International Business aan de UvT voltooid, zou in september aan een master beginnen. Ik dacht: dat gaat wel lukken. Volgend jaar ben ik hier gewoon weer op vakantie met een masterdiploma in mijn kontzak. Wanneer drong het besef door dat je nooit meer zou lopen? Dat gebeurde in het ziekenhuis in Tilburg, een maand of vier na het ongeluk. Een arts stak zijn kop om de hoek van de deur en zei: Jaap, dat wordt de rest van je leven een elektrische rolstoel. En wees maar blij, want je hebt al meer functieherstel dan verwacht. En weg was-ie. Daar lag ik dan, alleen in een witte kamer. Echt absurd. Denk je dan niet: trek de stekker er maar uit, voor mij hoeft het niet meer? Die gedachte kwam geen moment in me op. De drang om te leven is zó sterk, je gaat je meteen focussen op wat nog wél kan. Bijna vier jaar ben ik bezig geweest met revalideren. Iedere dag trainen, alleen om een paar minieme lichaamsfuncties terug te krijgen. Maar als dan iets lukt, voelt dat als een overwinning. En hoe raar het ook klinkt, ik heb best veel lol gehad in het ziekenhuis. Al snel ging ik grapjes maken over mijn gesteldheid, om de situatie te verlichten. Dat werkte heel goed. Gelachen werd er al in het ziekenhuis in Portugal. Op een avond belden de ouders van Bressers voor het slapen gaan. De hoofdzuster nam de telefoon op en zei: U zult het niet geloven, maar Jaap is op zijn kamer met twee zusters en ze liggen in een deuk. Bressers wist toen nog niet dat zijn humor hem ver zou brengen. Was dat een overlevingsmechanisme, grappen maken over je eigen situatie? Ja, het relativeert de boel. Je voelt je meer mens als je kan lachen. Bovenop jouw eigen lijden komt nog het lijden van je omgeving. Mensen gaan zich anders gedragen tegenover je, omdat ze niet weten wat ze met de situatie aanmoeten. Want wat zeg je tegen een jonge gast die is verlamd? Wat ik toen merkte was dat die spanning werd doorbroken als ik een geintje maakte. Dan viel die last van hun schouders en kreeg je weer normaal contact. Humor haalde die drempel weg. Toch raar, lachen terwijl je net bent verlamd. Ja, maar het werkte. Je moet ook wel. Je maakt zoveel pijnlijke momenten mee, ook later als je uit het ziekenhuis bent. Zo zat ik bijvoorbeeld eens op het terras met mijn moeder. Vraagt een vrouw aan haar of ik misschien een paaseitje mag hebben. Alsof je een idioot bent. Dat is niet alleen pijnlijk voor mij, maar ook voor mijn moeder. Je kunt dan verschrikkelijk kwaad worden, maar daar schiet je niks mee op. Humor werkt beter. Jaap Bressers is geboren in 1983 en groeide op in Oirschot. Als eerste professionele rolstoelcabaretier van Nederland toert hij door heel het land. Bressers studeerde International Business aan de iteit van Tilburg. In 2005 raakte hij op 21-jarige leeftijd verlamd na een duik in ondiep water. Na jaren van revalidatie begon hij een carrière als sit-down comedian. In 2010 behaalde Bressers alsnog zijn masterdiploma. Kijk voor meer informatie op:

10 10. Passion, fear & faith Mijn rolstoel onderscheidt me wel van de massa Hoe ontstond het idee om die grappen ook op het podium te maken? Mijn oom deed aan tonpraten. Via hem deed ik een keer mee aan een tonpraatoptreden. Die avond herinner ik me nog heel goed. Voor mij was een man die gruwelijk goed was, wat me verschrikkelijk zenuwachtig maakte. Ik kwam op, bloednerveus, zei: Hallo iedereen, ik ben Joop Antiloop, en de zaal ontplofte gewoon. Toen voelde ik hoe geweldig het is om een zaal te bespelen. Er zaten daar tweehonderd man en ze kwamen niet meer bij. Het was alsof ik teugels had, alsof ik de lachgolven gecontroleerd door de zaal kon laten rollen. Ik zag een man zijn bril afzetten om de tranen uit zijn ogen te wrijven. Op dat moment wist ik meteen: dit is vet! Niet lang daarna volgde Bressers een workshop stand-up comedy van Bob MacLaren, hoofd Comedy development bij BNN. Die zag meteen dat Bressers talent had en zei: Ik ga optredens voor je regelen. Een paar maanden later had hij zijn eerste optreden te pakken in het Comedy Café in Amsterdam. Daarna volgde het Chassé theater in Breda. Daar stond Bressers dan, tussen de broodcomedians. Inmiddels is hij al vijf jaar onderdeel van het comedygezelschap Night of Comedy en toert hij langs de grote theaters en festivals, waaronder Lowlands. Onlangs heeft hij zelfs Engelstalige optredens verzorgd in Duitsland en Denemarken. En een eerste avondvullende show van anderhalf uur is in de maak. Ben je op weg naar de top? Ze zeggen dat het ongeveer zeven jaar duurt om jezelf te vestigen als comedian. Ik ben nu vijf jaar bezig en behoor tot de subtop. Dus de absolute top komt steeds meer in zicht. Het is zeker mijn ambitie om daar te eindigen. Jaap Bressers, de nieuwe Theo Maassen. Niet qua humor, ik vind Maassen te grof. Maar als ik over een jaar of drie eenzelfde positie heb in de comedywereld, dat zou wel echt te gek zijn. Wat verklaart jouw succes? Ik zit natuurlijk in een rolstoel, dat valt op. De comedywereld is oververzadigd, zoveel mensen willen al grappend hun geld verdienen. In die zin is mijn rolstoel iets positiefs, daardoor onderscheid ik mezelf van de massa. Maar daarmee alleen red je het natuurlijk niet, en dat zou ik ook niet willen. Een slechte grap is een slechte grap, daar prikt het publiek zo doorheen. Het is een kwestie van dagelijks oefenen en sleutelen aan je grappen, net zolang totdat ze werken. Je moet ambitieus zijn, hard willen werken. Wanneer is een grap geslaagd? Als het publiek niet meer bijkomt van het lachen. Soms mislukt een grap weleens. Geloof me, er is niets pijnlijker dan dat. Dan ga ik echt door de grond. Maar de dag erna bedenk ik meteen wat ik kan doen om die mislukte grap wel te laten werken. Humor werkt voor mij het beste wanneer er een boodschap achter zit. Je pakt mensen het meest als je ze ook even laat denken. Als ik tijdens een show het verhaal van mijn ongeluk vertel wordt het muisstil. En als je er dan een goede grap achteraan gooit, is de ontlading veel groter. Laatst kwam een man naar me toe die zei: De eerste keer dat ik een optreden van jou bijwoonde zat ik in een dip vanwege mijn scheiding. Dankzij jouw optreden wilde ik doorgaan. Dat vind ik heel apart, dat je zoiets teweeg kan brengen bij mensen. Zonder het ongeluk was je waarschijnlijk nooit cabaretier geworden. Kun je stellen, hoe krom dat ook klinkt, dat jouw verlamming je ook veel moois heeft gebracht? Eerst was mijn ambitie statusgericht. Ik wilde topmanager worden, veel geld verdienen, een vette auto onder mijn reet. Na het ongeluk heb ik mijn passie ontdekt en ben ik die gaan volgen. Daardoor is mijn leven zinvoller geworden. Het ongeluk heeft me veel shit en ellende gebracht. Maar het heeft me ook op een pad gezet waardoor ik nu misschien gelukkiger ben dan ik anders zou zijn. Dus soms kan ik, hoe raar dat ook klinkt, wel dankbaar zijn voor het ongeluk. Het leven heeft mij een enorme rotschop gegeven. Maar die trap heeft me wel iets opgeleverd. Iedere tegenslag is ook een kans om te vernieuwen, hoe groot die tegenslag ook mag zijn.

11 Coverstory.11 tekst Astrid Spraakman Effe een jointje scoren Nederland drugsland is zichzelf niet meer sinds de invoering van de wietpas. Niemand lijkt te weten wat ze er nou mee aanmoeten. Hoeveel moeite kost het na de invoering van de pas eigenlijk om even een jointje te scoren? Onze reporter Astrid zocht het voor je uit. En nam meteen ook een kijkje op straat, waar de illegale handel een groot feest zou zijn.

12 12. Coverstory fotografie Dolph Cantrijn Effe een jointje scoren The Grass Company Mijn zoektocht naar wiet begin ik bij de grootste coffeeshop. Een portier. Een meisje achter de balie. Twee jongens in de keuken. En, op een enkele eenzame gast na, een lege zaak. Dit mistroostige beeld van de zaak is niet uniek. Als ze een inschatting moet geven, is de bekende coffeeshop The Grass Company aan de Spoorlaan 90 procent van haar verkoop kwijt, vertelt het meisje achter de balie. Van de ongeveer 35 werknemers hebben, twee weken na invoering van de wietpas, al dertien mensen hun ontslag gekregen. En dat is heel logisch, want niet alleen hun verkoop van softdrugs, maar ook hun horeca - met onder meer een fameus eetcafé - is als een kaartenhuis in elkaar gestort. Eigenlijk mag ik niet eens naar binnen, omdat ik geen lid ben. Maar de hal, waar ook de verkoopbalie is, is sinds kort tot neutraal terrein gedoopt, waar ze geweigerde gasten tot bedaren kunnen brengen. Dat is hard nodig, door onwetendheid, onduidelijkheid en onbegrip. Maar ook dealers op straat en dagelijkse controles door de politie hebben de druk op medewerkers en portiers verhoogd. Ik word weggestuurd met de mededeling dat ze écht helemaal niets voor me kunnen betekenen, al zouden ze me met liefde de hele voorraad willen verkopen. Maar met een uittreksel van de gemeente kan ik lid worden en ben ik volgende keer van harte welkom. Toermalijn Ook bij de bekende coffeeshop Toermalijn aan de Bes terdring kijkt de portier mij - een dag later - vragend aan. Blijkbaar ben ik niet de typische hasjklant. Om te vragen hoe het nu precies allemaal zit, mag ik - bij hoge uitzondering - toch naar binnen. Wederom een lege zaak, ondanks dit keer stralend mooi weer en deuren naar de tuin die uitnodigend openstaan. Eigenaar Willem Vugts, met rauwe rokersstem, wil maar wat graag vertellen. Ook hij is zeker negentig procent van zijn klanten kwijt en dat waren echt niet allemaal drugstoeristen. Daarnaast zijn blowende mensen helemaal geen overlastgevers, zegt hij, dronken mensen, die zijn pas vervelend. Dan moet ik even wachten, want iemand komt zich registreren. Er wordt een fotootje gemaakt, zijn gegevens worden ingevuld en hij krijgt een sticker met zijn registratie. Die moet hij goed bewaren en dan krijgt hij volgende keer een pasje. De jongen plakt de sticker netjes op zijn UvT-pas. Op straat is het vooralsnog rustig, vertelt Vugts. Maar s avonds komen er wel weer een paar dealers onder hun steen vandaan. Wil ik meer weten over de buurt, dan moet ik volgens hem vooral gaan praten met buurtbewoner Scheepens. Die kan me zeker meer vertellen, zegt hij met een lachje. Buurtbewoner Maar wie ben jij dan? Meneer Scheepens klinkt in eerste instantie niet uitnodigend, maar zodra hij hoort dat hij mag vertellen over de wietpas, mag ik binnenkomen. Als trots lid van het buurtpreventieteam is ie maar wat blij met wat hij en de wietpas bereikt hebben. Op coffeeshop Toermalijn of haar gemiddelde bezoeker heeft hij weinig kritiek, het zijn de randverschijnselen die hem dwars zaten. Hangjongeren, drugstoeristen, fastfoodafval en volle parkeerterreinen. Gewapend met fotocamera en een direct lijntje naar de politie was hij al ten strijde getrokken. En nu is het zalig, volgens de buurtbewoner. Dankzij de wietpas. De hangjongeren zijn nog niet helemaal verdwenen, maar die heeft hij al in de smiezen. De parkeerterreinen zijn veelal leeg, oudere buurtbewoners durven s avonds de straat weer op, meneer Scheepens is een tevreden man. Hier vallen geen drugs te scoren dus? Nou, in de avond zullen we vast wel iemand kunnen vinden in de krochten van de Besterdring. Ik ga vol goede moed op zoek. Meneer Scheepens geniet verder van zijn drugstoeristenvrije buurt.

13 Coverstory.13 Opgelicht De straat op. Schijnbaar is het appeltje-eitje om ook zonder wietpas aan een jointje te komen. Bij de eerste shop is het meteen raak. Of ik geen wietpas heb, vraagt een man van rond de 30. Hij wil wel wat voor me halen, hasj of wiet? Zodra ik hasj zeg, tovert hij een flinke brok uit zijn broekzak; dat heeft hij zo wel. Een kant-en-klare joint wordt wat moeilijker, maar met mijn tientje op zak regelt ie dat meteen voor me. Dit gaat makkelijker dan ik dacht. Twintig minuten later weet ik dat ik in de zeik ben gezet. Van de man, mijn geld of de beloofde joint is nooit meer iets vernomen. Oké. Illegaal drugs kopen is dus niet zo makkelijk. Met lood in mijn schoenen probeer ik het op een aantal andere plekken. Niets. Op straat is het rustig, rondom de shops misschien nog wel rustiger. Nergens waar ik niet binnen mag, wordt me iets aangeboden. Ook op het station geen geluk. Een portier weet me te vertellen dat de dealers weg zijn. Of niet weg, maar niet meer rondom de coffeeshops, daar wordt simpelweg te veel gecontroleerd. Zodra de beveiligers of politie doorhebben waar ze zich ophouden, verplaatst het hele zootje zich. Zo houden ze elkaar bezig. Maar ik heb er niks aan, ik heb nog steeds niets te blowen. Gemeente Op een druilerige woensdagochtend sta ik dan toch in het gemeentehuis. Nooit mijn grote hobby geweest, want ik ben nogal allergisch voor bureaucratisch geneuzel. Gelukkig zijn er slechts vijftien wachtenden voor me. En maar één huilende baby. Dus vol goede moed, schuifel schuifel schuifel, sta ik eerder dan verwacht toch voor aan de balie. Helaas was de rij nog niet voor een uittreksel, maar voor een bonnetje voor de volgende rij. Dus vervolgens met je goeie gedrag en bonnetje B 470 naar de ruime wachtruimte. B 498. Ik kan nog wel even mijn ontbijtje naar binnen werken. En opeens is het zover. Ding-dong, mijn nummertje. Waar ik mijn uittreksel voor nodig heb, als hij het vragen mag. Voor een wietpas. Waarom, als ik vragen mag. Absoluut niet om het vast te leggen of bij te houden, verzekert de jongeman achter zijn desk mij.* Hij vraagt het slechts om te weten wat er op mijn uittreksel moet staan. Blijkbaar is er een wereld van uiteenlopende uittreksels waar ik helemaal niks van weet. Maar voor elf euro heb je dan een papiertje met je naam, geboortedatum en waar je woont. Je moet iets over hebben voor een jointje. * Daar zijn de meningen over verdeeld, zie interview Nicole Maalsté op pagina

14 14. Coverstory Vervolg Effe een jointje scoren Trots lid En dan toch maar terug naar de Grass. Als trots bezitter van een uittreksel mag ik zo doorlopen. In twee minuutjes is het gepiept, ik ben officieel lid van de coffeeshop. Voortaan mag ik kopen, blowen en komen eten wat en wanneer ik wil, slechts op vertoning van mijn identiteitsbewijs. De moraal van dit verhaal? Een wietpas aanvragen is niet het ergste dat er is. Het stomste eraan is een uittreksel halen bij de gemeente en de elf euro die dat kost. Heb je er geen vertrouwen in of wil je je niet laten registreren bij een coffeeshop? Doe het dan gewoon niet. Maar regel dan via via een vaste dealer, want op straat rondhangen voor wiet is blijkbaar niet voor iedereen weggelegd. Registratie gegevens niet veilig' Niet iedereen heeft het nog door, maar Nederland softdrugsland staat sinds 1 mei totaal op z n kop door de rücksichtsloze invoering van de wietpas, zegt Nicole Maalsté, onderzoeker aan de Tilburg Law School. De coffeeshops in het zuiden, waar de pas al is ingevoerd, hebben nog 10 tot 25 procent van hun klanten over. In een stad als Nijmegen, waar de pas op 1 januari wordt ingevoerd, is de verkoop juist met 80 à 90 procent gestegen. Bovendien is de prijs in het zuiden enorm gekelderd, omdat ze met de toegenomen straathandel moeten concurreren. Personeel wordt noodgedwongen op straat gezet, soms wordt een hele horecatent om zeep geholpen zoals bij The Grass Company in Tilburg. De koffieshop balanceert, kortom, op de rand van de afgrond. Als de wet niet wordt teruggedraaid of versoepeld, betekent dit zeker einde coffeeshop. Nicole Maalsté is een autoriteit op coffeeshopgebied. Ze doet al twintig jaar onderzoek naar cannabis, gedoogbeleid en hennepteelt. Ze zit in adviescommissies en schreef onder meer het boek Polderwiet. Ook schrijft ze voor het cannabismagazine Highlife, al is ze zelf geen blower. Maalsté keerde zich vanaf het begin tegen de invoering van de wietpas. Een belangrijk argument is buitenlanders weren en hun overlast tegengaan. Maar hiervoor was een paspoortcontrole voldoende geweest, nog afgezien van de vraag of buitenlanders daadwerkelijk zoveel overlast veroorzaken." Nu raak je de Nederlandse coffeeshop recht in haar hart, zegt de Tilburgse onderzoekster. Want bijna niemand wil zich als gebruiker laten registeren en schaft een wietpas aan, precies zoals ze had voorspeld. En terecht, want de angst dat gegevens van geregistreerde coffeeshopleden tegen hen gebruikt worden, is reëel, aldus Maalsté. Ondanks de nadrukkelijke belofte dat het niet zou gebeuren, zijn er nu al voorbeelden van politiemensen die registratiegegevens hebben gebruikt om openstaande boetes te innen. Je kunt hier echt niet op vertrouwen. Inmiddels zijn er meer instanties die volgens de Tilburgse onderzoekster interesse hebben getoond in de gegevens van gebruikers. Denk

15 Coverstory.15 tekst Dieter van der Bergh en Bart Smout foto Richard van der Klaauw De dealer: maakt niet uit hoe oud, handel is handel Al lang voordat de wietpas werd ingevoerd zat John vaak in coffeeshops. Niet om lekker te blowen, maar om nieuwe klanten te werven voor zijn handel. De wietpas was groot nieuws onder dealers, vertelt John. "De slimme dealers gingen al maanden voor de invoering langs de shops. Praatjes aanknopen met de bezoekers, ze laten weten wat je te bieden hebt, telefoonnummers uitwisselen. Toen de coffeeshops de pas invoerden, stroomden de bestellingen vanzelf binnen. Simpel. Je hoeft er niet eens de straat voor op. John dealt al een jaar of acht in Nederland, vooral binnen Brabant. Daarvoor was hij actief in Londen. Hij is midden twintig, draagt dure merkkleding, ziet er relaxed en zelfverzekerd uit. De zaken gaan dan ook goed sinds de invoering van de wietpas. Het aantal klanten neemt toe. Maar niet alles loopt op rolletjes. De concurrentie neemt ook toe. Er zijn ineens veel meer dealers actief. Die proberen jouw territorium in te pikken. Dat maakt het lastiger dan voorheen. Het werk wordt gevaarlijker. Daarom is het belangrijk om kwaliteit te bieden, vindt John. Daarmee bind je klanten. Trots laat hij een paar plastic zakjes zien. Daarin zitten stevige, groene toppen, geen gruizige kruimelwiet. De prijzen lopen op van tien tot vijfendertig euro per zakje, afhankelijk van de hoeveelheid. John weet waar hij moet zijn voor kwaliteit. Hij heeft een vaste leverancier, die de drug zelf kweekt, thuis, op grote schaal. Eén telefoontje en hij kan zo een paar zakken wiet ophalen. Vuilniszakken, welteverstaan. De inhoud verdeelt hij in kleine zakjes en de verkoop kan beginnen. Het valt John op dat hij steeds meer jonge klanten krijgt sinds de invoering van de wietpas. Middelbare scholieren, gastjes van vijftien of zestien jaar, die zie je steeds vaker. Vroeger kwamen die nooit in aanraking met dealers. Dan vroegen ze gewoon op straat aan een volwassene of die wat kon meenemen uit de shop. Nu komen ze bij mij terecht. Via via. Als je lang genoeg rondvraagt kom je altijd wel iemand tegen die een dealer kent. Critici menen dat mensen sneller in aanraking komen met harddrugs nu ze hun wiet op straat kopen. John geeft ze gelijk. Ik deal niet alleen in wiet, ik verkoop ook cocaïne. Dus ja, die stap is snel gemaakt. Als mensen ernaar vragen, dan verkoop ik het. En de handel bloeit, dankzij minister Opstelten. Per maand verdient John minimaal tweeduizend euro aan zijn wiethandel alleen. Tel daar nog eens de inkomsten uit de cocaïne bij op, en je hebt een leuk maandsalaris. Toch voorziet John grote problemen in de toekomst. De eerste ruzies tussen wietdealers ontstaan nu al. Het zijn er gewoon teveel. Het geweld zal alleen maar toenemen, dit is nog maar het begin. Ik zeg het je, het wordt steeds grimmiger. De wietpas is volgens John dan ook een heel domme maatregel van de regering. Ook omdat hij steeds meer tieners bedient. Sommige van Dit is nog maar het begin. Ik zeg het je, het wordt steeds grimmiger die jochies kijken naar je op. Dat zie je gewoon. Ze kijken naar je pet, je schoenen, je gouden armband, en je ziet ze denken: dat wil ik ook. Zo gaan jonge mensen overwegen om de criminaliteit in te gaan, snap je. Dat hij zelf een voorbeeld voor ze kan zijn vindt John raar, maar tegelijkertijd is hij er nuchter over. Het is mijn baan. Ik dwing mensen niet om iets te kopen, dat doen ze zelf. En als ze iets willen, ja, dan verkoop ik. Maakt niet uit wie je bent of hoe oud je bent. Handel is handel, snap je? De naam John is verzonnen omdat de geïnterviewde anoniem wil blijven. bijvoorbeeld aan uitkeringsinstanties, ziektekostenverzekeraars en werkgevers. Ze kunnen te weten komen wat jij gebruikt. Gek toch? Als ik in een kroeg zit wil ik toch ook niet dat iedereen weet hoe vaak ik er kom en wat ik nuttig. Er kleven meer nadelen aan de invoering van de wietpas. Omdat veel gebruikers zich niet willen laten registreren, gaan ze elders op zoek naar drugs. Met alle gevolgen van dien. Softdrugs werden in een veilige, gecontroleerde omgeving aangeboden, nu verplaatst de handel zich naar de straat. Je weet niet wat je koopt en het gevaar dat mensen ook met andere drugs in aanraking komen is veel groter. De verslavingszorg schreeuwt niet voor niets moord en brand. Het Nederlandse coffeeshopmodel was aan verbetering toe, erkent Maalsté, maar dan vooral aan de niet-gedoogde achterdeur, waar het beleid het hardste rammelt. Het probleem verschuift nu. De overlast wordt minder op een punt, maar verspreidt zich naar allerlei randgebieden, waardoor het gebruik nog moeilijker te controleren valt. De buitenlanders zullen bovendien blijven komen, zeker in de grensstreek, verwacht Maalsté, en ook het aantal Nederlandse liefhebbers zal nauwelijks afnemen. Hooguit de incidentele blower laat zich misschien afschrikken, de rest komt echt wel aan z n stuff. Van het liberale, vaak geroemde Hollandse gedoogbeleid blijft zo weinig over, erkent ook de Tilburgse onderzoekster. We gaan door allerlei landen ingehaald worden. Nu al is het bijvoorbeeld in Spanje makkelijker om semi-legaal softdrugs te kopen. Criminoloog Ben Rovers stelt: De wietpas wordt een succes. Speak up, pagina 18.

16 16. Student tekst Rik Wassens illustratie Bas van der Schot Ritalin strak staan en studeren Ritalin is een vermeend wondermiddel voor ADHD ers. Maar ook studenten zonder ADHD schijnen het steeds vaker te gebruiken als studiedrugs. Klopt dit beeld, werkt het en wat zijn de gevaren? We spraken een gebruikende student en een onderzoeker en namen uiteraard zelf ook de proef op de som. Je hebt nog zeven dagen tot dat belangrijke tentamen; crunchtime. Vol goede moed haal je het boek uit de verpakking. Dit is jouw moment. Studeren? Laat me niet lachen, je gaat dit boek helemaal kapot lezen. Over twee dagen ligt dit boek met koffie bevlekt en met geknakte rug op je bureau zijn laatste adem uit te blazen. Je ziet jezelf al grijnzend de tentamenzaal binnen kuieren, lachend om iedereen met een mindere voorbereiding. De sukkels. Vijf minuten later zit je in een leunstoel in de tuin. Zonnebril op, pilsje in je hand. Dat studeren komt later wel. Je hebt nog een week. Je kunt ook helemaal niet studeren zonder dat er druk op de ketel staat. Morgen is vroeg genoeg. Enkele dagen later zit je in de stress. Het is zes uur s avonds en het tentamen is morgenochtend om kwart voor negen al. Je hebt niets gedaan. Déjà vu? Je sjokt naar het koffiezetapparaat en zet een pot koffie zo sterk dat de vloeistof het midden houdt tussen kaarsvet en Nutella. Daarmee moet je de nacht wel doorkomen. Je hebt net je boek opengeslagen als je huisgenoot aanklopt: Ga je vannacht doorhalen? Ik heb nog wel iets voor je Hij tovert een klein wit pilletje te voorschijn. Gelijk schieten flarden van de film Limitless door je hoofd: is dit de wonderpil die opeens het volledig potentieel van het menselijk brein ontgrendeld? Dat je net als Bradley Cooper binnen twee jaar president van Amerika bent? Nee, dit is Ritalin, iets heel anders. Mensen met ADHD kunnen zich dankzij het medicijn Ritalin beter concentreren. Maar mensen zonder ADHD gebruiken het ook om zich beter te concentreren, een soort hyperconcentratie. In Amerika is het gebruik van Ritalin onder studenten aanzienlijk: sommige studies rapporteren een gebruik van rond de dertig procent. In de Verenigde Staten is Ritalin gedefinieerd als een klasse II-drug: een drug met een erkende medische waarde, maar met een hoge kans op verslaving of misbruik. Over het gebruik in Nederland is minder bekend. Het illegale gebruik onder studenten is bevestigd, maar over de exacte aantal

17 Student.17 foto Adam Ciesielski Teleurstellende ervaring In het kader van participerende journalistiek nam uw verslaggever uiteraard ook een pilletje. Ik at het pilletje - verkregen via onze bron Bas - na het avondeten. Al snel begon ik de matrix te zien. De stoelen en het bureau bestonden uit nullen en eentjes. Mijn laptop was een kakofonie van codes. Ik sloeg een boek open en de letters stonden allen in de rij om gretig opgezogen te worden door mijn brein op steroïden. Tot zover de romantisering van Ritalingebruik. In werkelijkheid werd ik er moe van en kreeg hoofdpijn. Ik kon me heel goed concentreren - dat wel - maar had niet de focus om me lange tijd tot iets te zetten. Als proef redigeerde ik een tekst. Ik kwam er sneller doorheen dan normaal, maar had niet de indruk de tekst op te willen vreten; er ín te duiken. De letters op mijn beeldscherm waren te klein. Ik was druk en had totaal geen focus. Mijn tv stond op de achtergrond aan, maar die heb ik halverwege uit moeten zetten - te veel prikkelingen. Aan het einde van de tekst kreeg ik ontzettende hoofdpijn en moest sloten water drinken om niet uitgedroogd te raken. Om nog maar te zwijgen over mijn brandende ogen: knipperen deed ik nauwelijks. Ritalin: het werkte wel degelijk, maar op andere manieren dan verwacht. Tegen half elf - 3,5 uur na consumptie - was de koek helemaal op. Even daarna dook ik mijn bed in, vermoeider dan normaal. Het leek wel of het medicijn tegen ADHD mij juist een vorm van ADHD gaf. Ik kon me nergens meer op concentreren en elk bron van geluid was er een te veel. Kortom, geen aangename ervaring. len tast men nog in het duister. In de Verenigde Staten komen de studenten aan de medicamenten via vrienden die Ritalin legaal op recept krijgen. Wanneer zij niet alle pillen opmaken, worden ze aan vrienden weggegeven of voor een zacht prijsje verkocht. Zo kwam ook Bas, student aan de economische faculteit in Tilburg, aan de pilletjes. Bas kan zich vinden in de bovenstaande anekdote. Zijn eerste ervaring met de studiedrug was vergelijkbaar: Ik kwam er mee in aanraking via een huisgenoot. Hij zag dat ik in de stress zat voor tentamens die ik per se moest halen en hij zei dat hij nog wel iets voor me had. Dat was de eerste keer dat ik Ritalin gebruikte. Ik heb toen van half zes s avonds gestudeerd tot mijn tentamen om kwart voor negen en mijn tentamen gehaald. De huisgenoot van Bas had een vriend die ADHD had en dus legaal aan Ritalin kon komen. Het overschot werd onder zijn vrienden gedistribueerd. Bas had altijd moeite met thuis studeren, maar met een pil op was het een ander verhaal: Ik had tunnelvisie, was gefocust. Normaal kan ik niet thuis studeren: er is daar te veel afleiding in de vorm van televisie of de Xbox. Met een pil op verdwijnt de afleiding en kan ik zes uur non-stop studeren. Maar werkt Ritalin nu eigenlijk wel op de hersenen van mensen zonder ADHD? Recent onderzoek van de universiteit van Brussel toonde aan dat het niet concentratieverhogend werkt op mensen zonder ADHD. Ritalin had alleen een placebo-effect: puur psychologisch. Andere onderzoeken bestrijden dit, maar zeggen wel dat Ritalinslikkers tunnelvisie krijgen en niet meer creatief kunnen denken, maar met brute concentratiekracht problemen oplossen. Naast een onbewezen werking heeft Ritalin ook nog een scala aan bijwerkingen. Het verslavingsonderzoeksinstituut IVO noemt verminderde eetlust als een van de voornaamste bijeffecten. Daarnaast is er kans op slapeloosheid, maagpijn, dufheid, duizeligheid en een verhoogde bloeddruk en hartslag. Maar dat is nog niet alles: oneigenlijk Ritalingebruik kan zelfs psychosen of manieën veroorzaken. Daarnaast bestaat er de kans dat je verslaafd raakt aan het spul. Bijwerkingen, een onbevestigde werking en verslavingsrisico; het kan Bas weinig schelen. Volgens mij is het placebo-effect nooit onomstotelijk vastgesteld. Hij voegt lachend toe: Misschien heb ik wel ADHD, maar is dat nooit gediagnosticeerd. Ik heb er veel aan tijdens de tentamenperiodes. Het is geen wondermiddel. Ik word er niet slimmer door, het helpt me alleen te concentreren wanneer ik het goed kan gebruiken." De hoge druk is vooral aan hemzelf te wijten: Ik ben een langstudeerder, dat moet toch genoeg zeggen? Dat ik de nacht van te voren aan mijn tentamens begin, laat wel zien dat ik geen topstudent ben. Als ik goed zou plannen, zou dat de druk verminderen en hoef ik de pilletjes niet te gebruiken. Het is ook niet zo dat ik het elke tentamenperiode gebruik. Ik denk ook niet dat ik er verslaafd aan kan raken: soms gebruik ik het niet en gaan de tentamens me ook gewoon goed af. Het is niet dat ik het nodig heb om mijn tentamens te halen. Ik word wel nog gewoon moe, maar dan zet ik gewoon een pot koffie. Als ik mijn huisgenoten dan tegen het lijf loop, kijken ze me wel raar aan. Ik ben dan zo geconcentreerd bezig met koffie zetten dat ik geen beweging te veel maak. De naam Bas is gefingeerd. Halverwege juni komen honoursstudenten van de Rijksuniversiteit Groningen met een onderzoek dat het gebruik van Ritalin en andere cognitieve versterkers onder studenten in Nederland definitief in kaart moet brengen.

18 18. Lifestyle coördinatie Francine Bardoel Speak up! De wietpas wordt een succes In alle commotie rond de invoering van de wietpas in de grensregio s zou je bijna vergeten dat één van de doelstellingen van het Nederlandse drugsbeleid op de achtergrond in alle stilte gerealiseerd lijkt te worden, namelijk het weren van buitenlandse klanten in Nederlandse coffeeshops. De eerste berichten wijzen erop dat lokale cannabismarkten in Belgische steden zoals Luik en Antwerpen flink zijn aangetrokken. Dat het aanscherpen van de gedoogcriteria met een ingezetenencriterium gaat leiden tot een zeer forse daling van buitenlandse cannabisgebruikers op de Nederlandse markt ligt voor de hand. Eenvoudige logica en beschikbaar onderzoek leren dat mensen niet bereid zijn of geen behoefte hebben de illegale cannabis van ver te halen als deze ook om de hoek verkrijgbaar is. De forse afname van buitenlandse coffeeshopklanten is uiteraard slecht nieuws voor de coffeeshophouders: die zien hun afzet met soms tientallen procenten dalen. Het zal in de grensstreek ook slecht nieuws zijn voor illegale aanbieders van cannabis en aanverwante producten: een groot deel van hun buitenlandse klanten (de gebruikers) verdwijnt van de Nederlandse markt. Hoe zit het dan met de overlast, de straathandel, de drugsrunners en de dealpanden die als paddenstoelen uit de grond lijken te schieten? Hier stuiten we op de buzz rond de registratie. In haar poging meer grip te krijgen op het klantenbestand van coffeeshops en verplaatsingseffecten tegen te gaan, heeft de Nederlandse regering bedacht dat klanten lid moeten worden en daartoe een paspoort en een uittreksel uit het bevolkingsregister moeten overleggen. Daar blijken klanten in overgrote meerderheid geen zin in te hebben. Terecht of niet, maar de angst voor verlies van privacy heeft ook de Nederlanders uit de coffeeshops weggejaagd. Die zijn nu op zoek naar alternatieve adresjes, die zich uiteraard snel aandienen. Per 1 januari a.s. wordt de wietpas ook buiten de grensregio s ingevoerd. Hopelijk heeft de regering tegen die tijd bedacht dat de registratie van Nederlandse coffeeshopklanten wel een tandje minder kan. Dan kan in het zuiden de rust (eindelijk) terugkeren. Ben Rovers criminoloog en eigenaar van onderzoeks bureau BTVO I-con Meer naar de jaren tachtig luisteren Mooiste dronken verhaal? Ik werd s nachts wakker, nog steeds niet helemaal nuchter, en toen was ik mijn arm kwijt. Ik raakte echt in paniek. Bleek dat ik heel raar met mijn arm onder mijn hoofd had geslapen en mijn arm sliep, waardoor ik hem niet zag maar ook niet meer voelde. Slechtste gewoonte? Dat is toch wel dat soggen. Ik heb wel de ambitie, maar niet de discipline om veel te doen. Waar ben je trots op? Mijn schoenenverzameling. Waar heb je spijt van? Ja. Dan toch van dat ene paar schoenen dat ik niet heb gekocht. Nu zijn ze uit de collectie. Wat krijgt te veel aandacht in het nieuws? De nationale politiek. Natuurlijk is het belangrijk, maar het steekspel krijgt voorrang op wat er echt toe doet. Laatste whatsapp? Heb jij een rekenmachine voor mij? Jasper Verplanke (19), Liberal Arts & Science Belangrijkste persoon? Mijn broer. We hebben een hele goede band. We zijn heel anders, maar de dingen die we belangrijk vinden, delen we met elkaar. Muziektip? Ik luister veel naar muziek uit de jaren tachtig. Daar zou meer naar geluisterd moeten worden. En dan zou ik vooral Depeche Mode zeggen. Serietip? Happy Endings Trendspotting Zomers slank met wodka Wat zijn de laatste trends op de Tilburgse campus? zit bovenop alles wat hip & happening is. Deze keer: wodka. Weg met die calorieënbommen van bier, wijn en suikerstuiterende cocktails. In het kader van sexy de zomer in: laat de wodka maar komen! Wodka bevat weinig calorieën, is geurloos en kan overal bij gegooid worden. Eigenlijk bestaat de drank uit niets meer dan alcohol en water. In Rusland betekent het ook letterlijk watertje. Stoere mannen drinken het dus gewoon puur, wil je het echt Russisch doen dan in combinatie met augurk. Gemixt met appelsap is het onder Oost-Europese studenten populairder dan bier. Voor de dames zijn de mogelijkheden eindeloos. Een cosmopolitan shake je zo in elkaar voor een feestelijk avondje. Drie delen wodka, twee delen Cointreau, zes delen cranberrysap en een deel limoensap. Het zou zo voor echt gezond kunnen doorgaan. Ook verkrijgbaar in smaken peper, mandarijn, wilde thee en oneindig veel andere smaken. Wij vermaken ons wel, deze zomer!

19 Lifestyle.19 Muziek Wè nou? Ontzettend ontgroenen Smerige ontgroeningspraktijken in Leiden: landelijk nieuws. Studentenverenigingen en hun tradities zijn weer vogelvrij in de media. Ontgroeningen: middeleeuwse praktijken of gekoesterde traditie? Wè Nou? peilde de mores. Er is minder animo voor ontgroeningen. Jongeren hebben steeds minder zin en tijd om zich in te zetten voor iets wat nutteloos lijkt. Het is een duidelijke trend. Ik denk zelf: achteraf was het een mooie ervaring en ik ben blij dat ik het gedaan heb. Reinier Borgharts, student sociologie en lid van Olof-dispuut Cartouche Je hebt natuurlijk ontgroeningen en ontgroeningen. Tijdens ontgroeningen een feut echt afbeulen en lichamelijk en mentaal kapot maken, vind ik middeleeuwse praktijken. Pittige activiteiten met bepaalde regels vind ik wel kunnen, omdat je op deze manier wel de tradities en gewoontes van een vereniging meekrijgt. Saamhorigheid hoort daar bij. Sjors Hoogsteder, student strategisch management Studenten weten waar ze aan beginnen als ze voor een studentenvereniging met ontgroening kiezen. Iedereen weet dat de eerste paar weken vervelend kunnen zijn en dat deze verenigingen van dit soort activiteiten organiseren tijdens de ontgroeningsperiode. Buitenstaanders en de media moeten er niet zo over zeuren. Bas Kaerts, student fiscale economie Schaamteloos openhartig Hedde druksop, hedde hedde druksop. Ofwa? Wie kan het niet meezingen, en het is nog geeneens carnaval? Rapper Fresku (Eindhoven 1986) dropte zijn tweede album Maskerade en strikte voor zijn eerste ( drugs )single en bijbehorende stof doen opwaaiende clip niemand minder dan Theo Maassen. Die stelde blijkbaar wel als voorwaarde dat hij de rapper dan - vermomd als blaffende hond - in elkaar mocht slaan en met een ploertendoder van achter mocht nemen. Al met al een slim stukje voorpubliciteit. Dan het album, is het goed? Krankzinnig is hier beter op zijn plek. De Eindhovense Antilliaan is namelijk nogal een gespleten persoonlijkheid. In een mengelmoes van stijlen (hardcore rap, arrenbie, electro, Antilliaans) mixt hij humor en taalvondsten a la De Jeugd van Tegenwoordig met schaamteloos openhartige teksten zoals in Liefdesliedje en Alisha, over zijn dochtertje, of in Sitcom: Ik haat de wereld, maar wil er mijn plek in verdienen. Vandaar dat ik rap, maar iedere rapper vindt me zielig. Een imbeciele kindervriendelijke kutmongool. Of even verderop: Geen discipline, leerde niet, duffe ogen suf gerookt, ik had me zelf suf geblowd. Nu vind iedereen me te down. En als ik wel grappig doe vindt iedereen me een clown. Hedde druksop gaat - na intensieve bestudering van de tekst - overigens niet over drugs, maar over harde porno, meer in het bijzonder zware niggas met paardenpikken die anus likken. Met het bizarre Maskerade doet zachte-g-rapper Fresku een gooi naar Meest Originele Hiphopalbum van 2012 en degradeert Eftelingrapper Gers Pardoel tot Mickey Mouse. Dieter van den Bergh Fresku - Maskerade (TopNotch) Fitness Virtually sucks Following the spirit of digitalization, the Sports Center now offers virtual spinning classes. If you prefer flesh and blood over a projection on the wall, you can still follow evening classes with a real instructor as the virtual ones were added primarily for the early birds. The first hint of the invention s popularity: the spinning room was almost empty. So you sit on a bike, blankly staring at the projection of an instructional video. The choice of the scenery in the video was not properly thought through. Instead of taking the sporty people to a virtual forest, along a beach or to the top of a mountain, it shows a very boring and flat town. All you do, is cycle along a grey road, occasionally passing some random tractors. The road was clearly filmed from a car moving at a constant speed, so even if you and your virtual instructor speed up, the road still moves in exactly the same way. It evokes a nightmarish feeling: you want to cycle faster, but it feels like you re moving in slow motion, instead. The virtual instructor is also not very realistic, himself. His posture was most likely cut out in Photoshop and pasted to the background landscape. Even though he cycles forward, it looks as though he is cycling backwards, with his muscled buttocks dangerously facing the road. So every time a car passes him, you feel like shouting Watch out! That he cries out the occasional oi oi oi! adds some entertainment value, but it s really hard to focus on working out while your abdominal muscles hurt with all the laughing. Sonia Kolasinska Virtual Spinning - Sports Center Cosmopolitan recenseert alles. Op Online.

20 20. Student & sport tekst Astrid Spraakman fotografie Dolph Cantrijn Studerende topsporters afgestraft Tilburg ity herbergt zo n honderd topsporters. Juist deze groep dreigt de dupe te worden van de langstudeerdersboete. Het relaas van een studerende profvoetballer en een bridgetopper. Stel, je werkt 40 uur per week en doet daarnaast een studie aan de universiteit. Je krijgt geen studiefinanciering of ov-kaart, maar wel een boete als je te lang doet over je opleiding. Dit is de situatie voor sommige topsportende studenten na de invoering van de langstudeerdersboete. De NOC*NSF heeft aangekondigd op zoek te gaan naar een oplossing voor dit dure grapje. Helaas zullen de meeste topsporters hier naar kunnen fluiten. Jordens Peters (24) voetbalt al sinds zijn tiende voor FC Den Bosch. Daar speelt hij momenteel in de eerste divisie, wat hem een officiële status van topsporter heeft opgeleverd. Maar dat is niet alles. Verstandig als hij is, is hij ook gewoon student. In 2005 is hij in Tilburg begonnen aan een studie Organisatiewetenschappen. Over twee jaar hoopt hij zijn bachelor te behalen. En dat is te lang, volgens de overheid. Dus hangt hem komend jaar een boete van drieduizend euro boven het hoofd. Ik heb het gevoel alsof ik onder valse voorwendselen ben gaan studeren, vertelt Peters. Natuurlijk wist ik dat ik een stuk langer zou doen over mijn studie dan anderen, maar ik train dan ook fulltime. Nu word ik opeens gestraft voor mijn motivatie, terwijl iedereen weet dat een diploma ontzettend belangrijk is. Op 8 juli 2011 werd de langstudeerdersboete geïntroduceerd. De Landelijke Kamer van Verenigingen (LKvV), het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO) en de Landelijke Studenten Vakbond (LSVb) stapten daarop meteen naar de rechter. Zij zijn van mening dat de boete groot onrecht doet aan duizenden studenten. Op 21 mei boog de rechter in Den Haag zich erover, eind juli volgt de uitspraak en komt er meer duidelijkheid over de toekomst van langstudeerders. NOC*NSF heeft aangekondigd zelf alvast op zoek te gaan naar een oplossing voor de eventuele boetes voor topsporters. Zij gaan uit van twee à drieduizend studenten die in de knel komen. De sportkoepel hoopt voor het nieuwe schooljaar met een oplossing voor het probleem te komen. Want dit is niet het enige probleem waar topsporters tegenaan lopen. Hoop discipline Tilburg ity (TiU) doet veel om studenten te begeleiden in de combinatie sport en studie. Max van Veen is topsportcoördinator op de universiteit en ondersteunt de sporters met hun planning en de tegemoetkomingen in hun rooster. Studenten die hun studie combineren met een topsport zijn vaak goede studenten, juist omdat ze gewend zijn een hoop discipline op te brengen, omschrijft hij zijn sporters. We merken met de invoering van de langstudeerdersboete dat nieuwe studenten een stuk voorzichtiger zijn. Hun planning wordt nog strakker om te voorkomen dat ze in de problemen komen. Op dit moment zijn er tweeëntwintig studenten aan de TiU die volgend jaar in aanmerking komen voor de boete. Veertien van hen liggen op schema en zullen hun bachelor of master waarschijnlijk binnen de tijd kunnen behalen. Maar er zijn acht studenten die een vertraging hebben opgelopen en die volgend jaar waarschijnlijk een flinke geldstraf aan hun broek hebben hangen. De rest van de ongeveer 100 studenten met een topsportstatus op de UvT (zie kader) is pas later met hun studie begonnen en heeft nog geen duidelijkheid over een eventuele vertraging. Zij zullen keihard moeten gaan werken, of gaan kiezen. En juist dat is volgens het NOC*NSF maatschappelijk gezien een slechte ontwikkeling. Mondiale top De poging van het NOC*NSF om met een oplossing te komen, zal in Tilburg niet met spanning worden afgewacht. Aan deze universiteit studeren vooral sporters die behoren tot de nationale en Europese top. Terwijl het comité zich vooral richt op de hoogste drie statussen, waarbij een sporter minimaal tot de mondiale top 16 moet horen. Wij moeten ons nu eerst richten op de absolute top. Wij hopen dat er dan regionale initiatieven volgen voor diegenen die hier (nog) niet toe behoren, laat de persvoorlichter weten. De Tilburgse student Judith Nab (24) speelt op hoog niveau in Honderd topsporters op Tilburgse universiteit Aan de TiU studeren momenteel zo n honderd studenten met een topsportstatus. Hiervan hebben er 55 een officiële status van het Olympisch Netwerk. Deze studenten krijgen zowel speciale studieondersteuning als een financiële ondersteuning. De overige studenten hebben van de universiteit een beschermende status gekregen, maar krijgen alleen studieondersteuning. Topsportcoördinator aan TiU Max van Veen legt uit: Het Olympisch Netwerk geeft sporters alleen een status wanneer de sport die zij beoefenen een zogenaamde categorie 1-sport' is. Dit wil zeggen dat zij verwachten dat Nederland met deze sport een topklassering kan halen op EK s, WK s en Olympische Spelen. Wij willen ook sporters uit de categorie 2 een kans geven, daarom ondersteunen we bijvoorbeeld ook twee studentes van het

Twee blauwe vinkjes. Door: Lenneke Sprong

Twee blauwe vinkjes. Door: Lenneke Sprong Twee blauwe vinkjes Door: Lenneke Sprong Nog steeds maar een vinkje. Buiten begon de zon te schijnen, waardoor er schaduwen op de lichtblauwe muur ontstonden. Waarom ontvangt hij niet mijn berichtje vroeg

Nadere informatie

Eerste nummer. Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie. Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik.

Eerste nummer. Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie. Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik. juni 2014 Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie Eerste nummer Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik. INHOUD juni 2014 Eten als een kind Op kamers

Nadere informatie

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN?

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN? Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN? Je vindt dat je teveel tijd doorbrengt met het spelen van games. Je beseft dat je hierdoor in de problemen kunt raken: je huiswerk lijdt

Nadere informatie

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school.

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school. Voorwoord Susan schrijft elke dag in haar dagboek. Dat dagboek is geen echt boek. En ook geen schrift. Susans dagboek zit in haar tablet, een tablet van school. In een map die Moeilijke Vragen heet. Susan

Nadere informatie

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang.

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang. Vanavond ga ik mijn man vertellen dat ik bij hem wegga. Na het eten vertel ik het hem. Ik heb veel tijd besteed aan het maken van deze laatste maaltijd. Met vlaflip toe. Ik hoop dat de klap niet te hard

Nadere informatie

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over, 3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol

Nadere informatie

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen.

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Wat is PDD-nos? 4 PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Eigenlijk vind ik stoornis een heel naar woord. Want zo lijkt het net of er iets niet goed aan me

Nadere informatie

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Eerste druk 2015 R.R. Koning Foto/Afbeelding cover: Antoinette Martens Illustaties door: Antoinette Martens ISBN: 978-94-022-2192-3 Productie

Nadere informatie

Voor Indigo en Nhimo Papahoorjeme_bw.indd :02

Voor Indigo en Nhimo Papahoorjeme_bw.indd :02 Papahoorjeme_bw.indd 2 05-05-11 15:02 Papahoorjeme_bw.indd 3 05-05-11 15:02 Voor Indigo en Nhimo Tamara Bos Papa, hoor je me? met tekeningen van Annemarie van Haeringen Leopold / Amsterdam De liefste

Nadere informatie

Pasen met peuters en kleuters. Jojo is weg

Pasen met peuters en kleuters. Jojo is weg Pasen met peuters en kleuters Beertje Jojo is weg Thema Maria is verdrietig, haar beste Vriend is er niet meer. Wat is Maria blij als ze Jezus weer ziet. Hij is opgestaan uit de dood! Wat heb je nodig?

Nadere informatie

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 5-6. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 5-6. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag Hoi! Blijf even aan de lijn. Ik zit namelijk op de andere. Wacht even. Hoi, ik kom zo even terug, want ik moet even iets zeggen over

Nadere informatie

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN Blijf kalm; Verzeker je ervan dat je de juiste persoon aan de lijn hebt; Zeg duidelijk wie je bent en wat je functie is; Leg uit waarom je belt; Geef duidelijke en nauwkeurige informatie en vertel hoe

Nadere informatie

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij.

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij. Lied: Ik ben ik (bij thema 1: ik ben mezelf) (nr. 1 en 2 op de CD) : Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Ik heb een mooie naam, van achter en vooraan.

Nadere informatie

Spreekbeurt Dag. Oglaya Doua

Spreekbeurt Dag. Oglaya Doua Spreekbeurt Dag Oglaya Doua Ik werd wakker voordat m n wekker afging. Het was de dag van mijn spreekbeurt. Met m n ogen wijd open lag ik in bed, mezelf afvragend waarom ik in hemelsnaam bananen als onderwerp

Nadere informatie

Er was eens een heel groot bos. Met bomen en bloemen. En heel veel verschillende dieren. Aan de rand van dat bos woonde, in een grot, een draakje. Dat draakje had de mooiste grot van iedereen. Lekker vochtig

Nadere informatie

Weer naar school. De directeur stapt het toneel op. Goedemorgen allemaal, zegt hij. * In België heet een mentor klastitularis.

Weer naar school. De directeur stapt het toneel op. Goedemorgen allemaal, zegt hij. * In België heet een mentor klastitularis. Weer naar school Kim en Pieter lopen het schoolplein op. Het is de eerste schooldag na de zomervakantie. Ik ben benieuwd wie onze mentor * is, zegt Pieter. Kim knikt. Ik hoop een man, zegt ze. Pieter kijkt

Nadere informatie

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben Ik ben wie ik ben Naam: Lisa Westerman Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Lisa Westerman... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Lisa,

Nadere informatie

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 7-8. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 7-8. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag Hoi! Blijf even aan de lijn. Ik zit namelijk op de andere. Wacht even. Hoi, ik kom zo even terug want ik moet even iets zeggen over

Nadere informatie

0-3 maanden zwanger. Zwanger. Deel 1

0-3 maanden zwanger. Zwanger. Deel 1 Zwanger Ik was voor het eerst zwanger. Ik voelde het meteen. Het kon gewoon niet anders. Het waren nog maar een paar cellen in mijn buik. Toch voelde ik het. Deel 1 0-3 maanden zwanger Veel te vroeg kocht

Nadere informatie

Hey Russel! EEN BIJZONDERE VRIENDSCHAP. marian hoefnagel

Hey Russel! EEN BIJZONDERE VRIENDSCHAP. marian hoefnagel REALITY REEKS Hey Russel! EEN BIJZONDERE VRIENDSCHAP marian hoefnagel Een gekke naam Rudsel?? Jims mond valt open van verbazing. Is dat een naam? Hij kijkt met grote ogen naar de jongen die naast hem zit.

Nadere informatie

Werkboek Het is mijn leven

Werkboek Het is mijn leven Werkboek Het is mijn leven Het is mijn leven Een werkboek voor jongeren die zelf willen kiezen in hun leven. Vul dit werkboek in met mensen die je vertrouwt, bespreek het met mensen die om je geven. Er

Nadere informatie

Je bent jong en je wilt wat!

Je bent jong en je wilt wat! Je bent jong en je wilt wat! Logisch, je voelt je geen sukkel. Je bent jong, je zit vol energie en je wilt eruit halen wat er uit dit leven te halen valt. Plezier maken, feesten en doen waar je zin in

Nadere informatie

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben Ik ben wie ik ben Naam: Johan Vosbergen Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Johan Vosbergen... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Johan,

Nadere informatie

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster [PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster! Hoofdzaken Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Hoofdzaken Ster SOCIALE VAARDIGHEDEN VERSLAVING DOELEN EN MOTIVATIE 10 9 8 10 9 8 7 6 4 3 2 1 7 6 4 3 2 1 10 9

Nadere informatie

BINNENSUIS Jehudi van Dijk

BINNENSUIS Jehudi van Dijk BINNENSUIS Jehudi van Dijk Op het toneel staat een vrouw. Ze draagt gewone kleren en ze heeft een horloge om. Ook staat er een stoel en een prullenbak en ligt er een pluisje op de grond. Ik denk altijs

Nadere informatie

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon Op weg met Jezus eerste communieproject H. Theobaldusparochie, Overloon Hoofdstuk 5 Bidden Eerste communieproject "Op weg met Jezus" hoofdstuk 5 blz. 1 Joris is vader aan het helpen in de tuin. Ze zijn

Nadere informatie

Lekker ding. Maar Anita kijkt boos. Hersendoden zijn het!, zegt ze. Die Jeroen is de ergste. Ik kijk weer om en zie hem meteen zitten.

Lekker ding. Maar Anita kijkt boos. Hersendoden zijn het!, zegt ze. Die Jeroen is de ergste. Ik kijk weer om en zie hem meteen zitten. Lekker ding Pas op!, roept Anita. Achter je zitten de hersendoden! Ik kijk achterom. Achter ons zitten twee jongens en drie meisjes hun boterhammen te eten. Ze zijn gevaarlijk, zegt Anita. Ze schudt haar

Nadere informatie

Hij had dezelfde soort helm op als in het beeld vooraf...2 Mijn vader was verbaasd dat ik alles wist...3 Ik zat recht overeind in mijn bed te

Hij had dezelfde soort helm op als in het beeld vooraf...2 Mijn vader was verbaasd dat ik alles wist...3 Ik zat recht overeind in mijn bed te Hij had dezelfde soort helm op als in het beeld vooraf...2 Mijn vader was verbaasd dat ik alles wist...3 Ik zat recht overeind in mijn bed te kijken...4 De mensenmenigte opende zich in het midden...5 Toen

Nadere informatie

We hebben verleden week nog gewinkeld. Toen wisten we het nog niet. De kinderbijslag was binnen en ik mocht voor honderd euro kleren uitkiezen.

We hebben verleden week nog gewinkeld. Toen wisten we het nog niet. De kinderbijslag was binnen en ik mocht voor honderd euro kleren uitkiezen. Woensdag Ik denk dat ik gek word! Dat moet wel, want ik heb net gehoord dat mijn moeder kanker heeft. Niet zomaar een kankertje dat met een chemo of bestraling overgaat. Nee. Het zit door haar hele lijf.

Nadere informatie

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou!

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou! Hallo Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou Als je ouders uit elkaar zijn kan dat lastig en verdrietig zijn. Misschien ben je er boos over of denk je dat het jouw

Nadere informatie

Hoe lang duurt geluk?

Hoe lang duurt geluk? Hoe lang duurt geluk? Op dit moment ben ik gelukkig. Na veel pech ben ik dan eindelijk een vrolijke schrijver. Mijn roman is goed gelukt. En ik verdien er veel geld mee. En ik heb ook nog eens een mooie,

Nadere informatie

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd 1 Joppe (13): Mijn ouders vertelden alle twee verschillende verhalen over waarom ze gingen

Nadere informatie

Inhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197

Inhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197 Inhoud Aan jou de keuze 7 D/2012/45/239 - isbn 978 94 014 0183 8 - nur 248 Tweede druk Vormgeving omslag en binnenwerk: Nanja Toebak, s-hertogenbosch Illustraties omslag en binnenwerk: Marcel Jurriëns,

Nadere informatie

Waarom dit boek? 7. 1 De ik-fabriek, wat is dat? Lichaamsseintjes Je lichaam is net een fabriek 17

Waarom dit boek? 7. 1 De ik-fabriek, wat is dat? Lichaamsseintjes Je lichaam is net een fabriek 17 Inhoud Waarom dit boek? 7 1 De ik-fabriek, wat is dat? 10 2 Lichaamsseintjes 14 3 Je lichaam is net een fabriek 17 4 De ik-fabriek, hoe ziet die eruit? 18 4.1 De eerste verdieping: voelen 20 4.2 De tweede

Nadere informatie

Een land waar. mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps

Een land waar. mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps Een land waar mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps Lilian (48) vraagt haar zoontje om even een handje te komen geven. Dat doet hij en dan gaat hij weer lekker verder spelen. Wij nemen plaats aan

Nadere informatie

Help, mijn papa en mama gaan scheiden!

Help, mijn papa en mama gaan scheiden! Help, mijn papa en mama gaan scheiden! Joep ligt in bed. Hij houdt zijn handen tegen zijn oren. Beneden hoort hij harde boze stemmen. Papa en mama hebben ruzie. Papa en mama hebben vaak ruzie. Ze denken

Nadere informatie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie Zaken voor mannen Verhalen van mannen met epilepsie Introductie Niet alle mannen vinden het prettig om over hun gezondheid te praten. Ieder mens is anders. Elke man met epilepsie ervaart zijn epilepsie

Nadere informatie

veeg de tranen van me weg. Ik kijk nog eens rond en er valt een hoop spanning van me af. Er komt zelfs een kleine glimlach op me gezicht terug.

veeg de tranen van me weg. Ik kijk nog eens rond en er valt een hoop spanning van me af. Er komt zelfs een kleine glimlach op me gezicht terug. Het DOC Ik kruip in één van de buikpijn terwijl ik in bed lig. Mijn gedachten gaan uit naar de volgende dag. Ik weet wat er die dag staat te gebeuren, maar nog niet hoe dit zal uitpakken. Als ik hieraan

Nadere informatie

Maatschappelijk werk (alweer)

Maatschappelijk werk (alweer) Maatschappelijk werk (alweer) Na mijn tweede miskraam heb ik toch weer besloten om het er op te wagen naar maatschappelijk werk te gaan. Ik vond de stap echt wel heel zwaar, want ik hou er niet zo van.

Nadere informatie

Er was eens een Kleine Ziel die tegen God zei: Ik weet wie ik ben, ik ben het licht net als alle andere zielen.

Er was eens een Kleine Ziel die tegen God zei: Ik weet wie ik ben, ik ben het licht net als alle andere zielen. Een klein gesprekje met God Er was eens een Kleine Ziel die tegen God zei: Ik weet wie ik ben, ik ben het licht net als alle andere zielen. God lachte breed. Dat is waar!, zei God. Jij bent ook het licht.

Nadere informatie

Klein Kontakt. Jarigen. in april zijn:

Klein Kontakt. Jarigen. in april zijn: A Klein Kontakt Het is alweer eind maart wanneer dit Kontakt uitkomt, het voorjaar lijkt begonnen, veel kinderen hebben kweekbakjes met groentes in de vensterbank staan, die straks de tuin in gaan. Over

Nadere informatie

Onderzoek Stress. 5 Juni 2014. Over het 1V Jongerenpanel

Onderzoek Stress. 5 Juni 2014. Over het 1V Jongerenpanel Onderzoek Stress 5 Juni 2014 Over het onderzoek Aan dit online onderzoek, gehouden van 20 mei tot en met 5 juni 2014 in samenwerking met 7Days, deden 2.415 jongeren mee. Hiervan zijn er 949 scholier en

Nadere informatie

Deel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties

Deel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties Preek Gemeente van Christus, Het staat er een beetje verdwaald in dit hoofdstuk De opmerking dat ook Jezus doopte en leerlingen maakte. Het is een soort zwerfkei, je leest er ook snel overheen. Want daarna

Nadere informatie

WAAROM DIT BOEKJE? VERBODEN

WAAROM DIT BOEKJE? VERBODEN WAAROM DIT BOEKJE? Dit boekje gaat over seksuele intimidatie op het werk. Je hebt te maken met seksuele intimidatie als een collega je steeds aanraakt. Of steeds grapjes maakt over seks. Terwijl je dat

Nadere informatie

Ben je slachtoffer? Folder voor jongeren

Ben je slachtoffer? Folder voor jongeren Ben je slachtoffer? Folder voor jongeren Mijn leven veranderde zo n drie jaar geleden. Juist de dag voor mijn mama s verjaardag kreeg ze van mijn vader een kogel door het hoofd. Wonder boven wonder overleefde

Nadere informatie

Gevaarlijke liefde. Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Ik geloof dat hij Ramon heet!

Gevaarlijke liefde. Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Ik geloof dat hij Ramon heet! Gevaarlijke liefde Gevaarlijke liefde In de pauze Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Als je verliefd wordt ben je in de wolken. Tegelijk voel je je

Nadere informatie

HET VERHAAL VAN KATRIN

HET VERHAAL VAN KATRIN HET VERHAAL VAN KATRIN Katrin begon heroïne te gebruiken toen ze ongeveer 12 was. In het begin deed ze dat nog af en toe. We hadden er niet genoeg geld voor. Door een ingrijpende gebeurtenis ging ze steeds

Nadere informatie

Neus correctie 2012. Aanleiding. Intake gesprek. Stap 1: Wat gaan we doen

Neus correctie 2012. Aanleiding. Intake gesprek. Stap 1: Wat gaan we doen Neus correctie 2012 Aanleiding Al een tijdje heb ik last van mijn neus. Als kind van een jaar of 5 kreeg ik een schep tegen mijn neus, wat er waarschijnlijk voor heeft gezorgd dat mijn neus brak. Als kind

Nadere informatie

Wat? Ambers mond valt open. Krijg ik dertigduizend euro? De notaris knikt. Dat klopt. Gefeliciteerd. Liz weet ook niet wat ze hoort.

Wat? Ambers mond valt open. Krijg ik dertigduizend euro? De notaris knikt. Dat klopt. Gefeliciteerd. Liz weet ook niet wat ze hoort. Een erfenis Dag dames, kan ik iets voor u doen? Amber kijkt Liz even aan en zegt dan: Ik heb hier een afspraak met de notaris. Mijn naam is Amber Overgauw. De vrouw kijkt op haar beeldscherm. Ik zie het,

Nadere informatie

Verhaal: Jozef en Maria

Verhaal: Jozef en Maria Verhaal: Jozef en Maria Er was eens een vrouw, Maria. Maria was een heel gewone jonge vrouw, net zo gewoon als jij en ik. Toch had God haar uitgekozen om iets heel belangrijks te doen. Iets wat de hele

Nadere informatie

Taboe. Door mijn verhaal te vertellen wil ik graag het taboe verbreken, dat heerst over mensen die getraumatiseerd zijn door hun verleden.

Taboe. Door mijn verhaal te vertellen wil ik graag het taboe verbreken, dat heerst over mensen die getraumatiseerd zijn door hun verleden. Taboe Door mijn verhaal te vertellen wil ik graag het taboe verbreken, dat heerst over mensen die getraumatiseerd zijn door hun verleden. Sommigen hebben er angst-, dwangmatige of psychische stoornissen

Nadere informatie

KIJK IN JE BREIN LESMODULE BASISSCHOOL LEERLING

KIJK IN JE BREIN LESMODULE BASISSCHOOL LEERLING LESMODULE BASISSCHOOL LEERLING 1. DE HERSENEN 1.1 HOE ZIEN HERSENEN ERUIT? VRAAG WIE KAN VERTELLEN WAT HERSENEN ZIJN? VRAAG HEBBEN KINDEREN KLEINERE HERSENEN DAN GROTE MENSEN? 1.2 WANNEER GEBRUIK JE ZE?

Nadere informatie

Knallen met je vrienden! Leuk, maar ook voor anderen?

Knallen met je vrienden! Leuk, maar ook voor anderen? Knallen met je vrienden! Leuk, maar ook voor anderen? Vooraf Oud en nieuw is leuk en gezellig: oliebollen eten, spelletjes doen, televisie kijken, met zijn allen aftellen tot twaalf uur en vuurwerk afsteken.

Nadere informatie

Wil jij minderen met social media?

Wil jij minderen met social media? Wil jij minderen met social media? Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2016 Hulpboekje social media 1 Hoe sociaal zijn social media eigenlijk? Je vindt dat je teveel tijd doorbrengt op social media.

Nadere informatie

Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg

Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Informatie voor cliënten Cliënten en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel hebben vaak nare dingen meegemaakt. Ze zijn geschokt

Nadere informatie

tje was saai. Haar ouders hadden een caravan, waarmee ze ieder jaar in de zomer naar Frankrijk gingen. Ook voor deze zomer was de camping al

tje was saai. Haar ouders hadden een caravan, waarmee ze ieder jaar in de zomer naar Frankrijk gingen. Ook voor deze zomer was de camping al Hoofdstuk 1 Echt? Saartjes mond viel open van verbazing. Maar dat is supergoed nieuws! Ze sloeg haar armen om haar vriendin heen. Waaah, helemaal te gek. We gaan naar Frankrijk. Zon, zee, strand, leuke

Nadere informatie

WERKBLADEN Seksuele intimidatie

WERKBLADEN Seksuele intimidatie WERKBLADEN Seksuele intimidatie 1 Waarom dit boekje? 1.1 Zet een rondje om het goede antwoord. Seksuele intimidatie komt vaak voor. Ja Nee Seksuele intimidatie komt weinig voor. Ja Nee Mannen worden vaker

Nadere informatie

Er zijn mensen nodig met nieuwe fantasie

Er zijn mensen nodig met nieuwe fantasie Er zijn mensen nodig met nieuwe fantasie Ervaringen, belevenissen, vragen in woorden gevangen om die woorden weer vrij te laten in nieuwe ervaringen, belevenissen, vragen. Marcel Zagers www.meerstemmig.nl

Nadere informatie

Nog niet gedaan, ga dit dan echt doen het gaat je echt verder helpen.

Nog niet gedaan, ga dit dan echt doen het gaat je echt verder helpen. In de vorige les ben je gaan onderzoeken wat je droom is en ik hoop dat je het besluit hebt genomen om elke dag te dromen en dat je een moodboard hebt gemaakt. Nog niet gedaan, ga dit dan echt doen het

Nadere informatie

Voorwoord. Veel leesplezier! Liefs, Rhijja

Voorwoord. Veel leesplezier! Liefs, Rhijja Voorwoord Verliefd zijn is super, maar ook doodeng. Want het kan je heel onzeker maken. En als het uiteindelijk uitgaat, voel je je intens verdrietig. In dit boek lees je over mijn liefdesleven, de mooie,

Nadere informatie

Vraag aan de zee. Vraag aan de tijd. wk 3. wk 2

Vraag aan de zee. Vraag aan de tijd. wk 3. wk 2 Bladzijde negen, Bladzijde tien, Krijg ik het wel ooit te zien? Ander hoofdstuk, Nieuw begin.. Maar niets, Weer dicht, Het heeft geen zin. Dan probeer ik achterin dat dikke boek. Dat ik daar niet vaker

Nadere informatie

Ze neemt nog een slok van haar rum-cola. Even lijkt het alsof de slok weer omhoogkomt.

Ze neemt nog een slok van haar rum-cola. Even lijkt het alsof de slok weer omhoogkomt. Manon De muziek dreunt in haar hoofd, haar maag, haar buik. Manon neemt nog een slok uit het glas dat voor haar staat. Wat was het ook alweer? O ja, rum-cola natuurlijk. Een bacootje noemen de jongens

Nadere informatie

HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN

HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN Gratis PDF Beschikbaar gesteld door vlewa.nl Geschreven door Bram van Leeuwen Versie 1.0 INTRODUCTIE Welkom bij deze gratis PDF! In dit PDF

Nadere informatie

Wat je moet weten over hasj en wiet

Wat je moet weten over hasj en wiet Wat je moet weten over hasj en wiet 1 2 Je hebt vast wel eens van hasj of wiet gehoord. Hasj en wiet zijn drugs. Hasj en wiet worden meestal gerookt. Er wordt een soort sigaret gedraaid met tabak en hasj

Nadere informatie

Elke miskraam is anders (deel 2)

Elke miskraam is anders (deel 2) Elke miskraam is anders (deel 2) Eindelijk zijn we twee weken verder en heb ik inmiddels de ingreep gehad waar ik op zat te wachten. In de tussen tijd dacht ik eerst dat ik nu wel schoon zou zijn, maar

Nadere informatie

Tornado. Maartje gaat voor het eerst logeren. s Nachts belandt ze met haar vriendinnetje Eva in een tornado en beleven ze een heel spannend avontuur.

Tornado. Maartje gaat voor het eerst logeren. s Nachts belandt ze met haar vriendinnetje Eva in een tornado en beleven ze een heel spannend avontuur. Tornado Maartje gaat voor het eerst logeren. s Nachts belandt ze met haar vriendinnetje Eva in een tornado en beleven ze een heel spannend avontuur. Geschreven in januari 2012 (Geïllustreerd t.b.v. het

Nadere informatie

Presentatie Tranzo Zorgsalon 29 november 2012 Christine Kliphuis

Presentatie Tranzo Zorgsalon 29 november 2012 Christine Kliphuis Presentatie Tranzo Zorgsalon 29 november 2012 Christine Kliphuis Geachte dames en heren, Zelfredzaamheid is een mooi en positief begrip. Immers, elk kind wil dingen zelf leren doen, jezelf kunnen redden

Nadere informatie

Inleiding WIST JE DAT JE GEVOEL VAAK BEPAALT WAT VOOR HUMEUR JE HEBT?

Inleiding WIST JE DAT JE GEVOEL VAAK BEPAALT WAT VOOR HUMEUR JE HEBT? Inleiding Gevoelens: we hebben ze allemaal. Maar soms is het lastig te weten hoe je je nu écht voelt. Je bent blij, maar ook zenuwachtig. Of je weet niet of je boos of verdrietig bent. Of je snapt niet

Nadere informatie

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop.

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. Woordenlijst bij hoofdstuk 4 de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. alleen zonder andere mensen Hij is niet getrouwd. Hij woont helemaal a, zonder familie.

Nadere informatie

Alles onder de knie? 1 Herhalen. Intro. Met de docent. 1 Werk samen. Lees het begin van de gesprekjes. Maak samen de gesprekjes af.

Alles onder de knie? 1 Herhalen. Intro. Met de docent. 1 Werk samen. Lees het begin van de gesprekjes. Maak samen de gesprekjes af. Intro Met de docent Wat ga je doen in dit hoofdstuk? 1 Herhalen: je gaat herhalen wat je hebt geleerd in hoofdstuk 7, 8 en 9. 2 Toepassen: je gaat wat je hebt geleerd gebruiken in een situatie over werk.

Nadere informatie

Weer loop ik door de draaideur van het Lucasziekenhuis.

Weer loop ik door de draaideur van het Lucasziekenhuis. 1 Weer loop ik door de draaideur van het Lucasziekenhuis. Dat is nu al de derde keer in een paar dagen. We moeten vandaag op de eerste verdieping zijn, kamer 105. Mevrouw dr. W.H.F. Scheltema, internist,

Nadere informatie

Inhoud. Woord vooraf 9. 1. Ik haat de dood 11 Overdenking bij 1 Korintiërs 15: 1-7 42

Inhoud. Woord vooraf 9. 1. Ik haat de dood 11 Overdenking bij 1 Korintiërs 15: 1-7 42 Inhoud Woord vooraf 9 1. Ik haat de dood 11 Overdenking bij 1 Korintiërs 15: 1-7 42 2. Papa, ik ben bang dat jij ook dood gaat 44 Overdenking over 1 Korintiërs 15: 35-49 78 3. Ik ben mijzelf niet meer

Nadere informatie

R O S A D E D I E F. Arco Struik. Rosa de dief Arco Struik 1 www.gratiskinderboek.nl

R O S A D E D I E F. Arco Struik. Rosa de dief Arco Struik 1 www.gratiskinderboek.nl R O S A D E D I E F Arco Struik Rosa de dief Arco Struik 1 www.gratiskinderboek.nl In de winkel 3 Bart 5 Een lieve dief 7 De telefoon 9 Bij de dokter 11 De blinde vrouw 13 Een baantje 15 Bijna betrapt

Nadere informatie

De PAAZ, wat is dat? Informatie voor kinderen van 8 tot 12 jaar

De PAAZ, wat is dat? Informatie voor kinderen van 8 tot 12 jaar De PAAZ, wat is dat? Informatie voor kinderen van 8 tot 12 jaar De afgelopen weken was het niet zo leuk bij Pim thuis. Zijn moeder lag de hele dag in bed. Ze stond niet meer op, deed geen boodschappen

Nadere informatie

!!!!! !!!!!!!!!!!! Uit: Glazen Speelgoed (Tennesse Williams)! (zacht) Hallo. (Ze schraapt haar keel)! Hoe voel je je nu? Beter?!

!!!!! !!!!!!!!!!!! Uit: Glazen Speelgoed (Tennesse Williams)! (zacht) Hallo. (Ze schraapt haar keel)! Hoe voel je je nu? Beter?! Uit: Glazen Speelgoed (Tennesse Williams) Jim Laura Jim Laura Jim wijn aan) Laura Hallo Laura (zacht) Hallo. (Ze schraapt haar keel) Hoe voel je je nu? Beter? Ja. Ja, dankje. Dit is voor jou. Een beetje

Nadere informatie

September 2008 Door: Charlotte Storm van s Gravesande. Bijbehorende foto's: zie onderaan de tekst. Hallo mede dierenvrienden,

September 2008 Door: Charlotte Storm van s Gravesande. Bijbehorende foto's: zie onderaan de tekst. Hallo mede dierenvrienden, September 2008 Door: Charlotte Storm van s Gravesande Bijbehorende foto's: zie onderaan de tekst Hallo mede dierenvrienden, Na mijn indrukwekkende reis naar India, is mij gevraagd om een kort verhaaltje

Nadere informatie

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S 2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de

Nadere informatie

Tips voor een goede spreekbeurt

Tips voor een goede spreekbeurt Diabetes?! Een spreekbeurt die je alles vertelt over diabetes: Wat is het? Hoe ontstaat het? En vooral ook: Wat betekent het voor jou, je broer, zus, vader of moeder. Tips voor een goede spreekbeurt Vertel

Nadere informatie

Inhoud. Een nacht 7. Voetstappen 27. Strijder in de schaduw 51

Inhoud. Een nacht 7. Voetstappen 27. Strijder in de schaduw 51 Inhoud Een nacht 7 Voetstappen 27 Strijder in de schaduw 51 5 Een nacht 6 Een plek om te slapen Ik ben gevlucht uit mijn land. Daardoor heb ik geen thuis meer. De wind neemt me mee. Soms hierheen, soms

Nadere informatie

AMIGA4LIFE. Hooggevoelig, wat is dat? WWW.AMIGA4LIFE.NL T. 06-424 99985 @AMIGA4LIFECOACH VLAARDINGEN

AMIGA4LIFE. Hooggevoelig, wat is dat? WWW.AMIGA4LIFE.NL T. 06-424 99985 @AMIGA4LIFECOACH VLAARDINGEN AMIGA4LIFE Hooggevoelig, wat is dat? 7-10 jaar WWW.AMIGA4LIFE.NL T. 06-424 99985 @AMIGA4LIFECOACH VLAARDINGEN 1 voorlichtingsbrochure hooggevoeligheid - www.amiga4life.nl Ik heb een talent! Ik kan goed

Nadere informatie

Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst.

Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst. Hallo, Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst. Dat is namelijk helemaal niet zo makkelijk. Veel studenten weten nog niet precies wat ze willen en hoe ze dat

Nadere informatie

speciaal onderwijs lesbrief drugs UITGAVE: STICHTING VOORKOM! T (030) 637 31 44 E-MAIL: STICHTING@VOORKOM.NL WWW.VOORKOM.NL

speciaal onderwijs lesbrief drugs UITGAVE: STICHTING VOORKOM! T (030) 637 31 44 E-MAIL: STICHTING@VOORKOM.NL WWW.VOORKOM.NL speciaal onderwijs UITGAVE: STICHTING VOORKOM! T (030) 637 31 44 E-MAIL: STICHTING@VOORKOM.NL WWW.VOORKOM.NL inhoud LES 1: KENNISMAKING MET DRUGS 3 SOORTEN DRUGS 3 WAT DOEN DRUGS? 4 VERSLAAFD AAN DRUGS

Nadere informatie

't gummybeertje le journal D' Hoge School redactie: Tom & Senne 24-10-08 jaargang 3 nr. 7 http://zevensprong.org frankieweyns@hotmail.

't gummybeertje le journal D' Hoge School redactie: Tom & Senne 24-10-08 jaargang 3 nr. 7 http://zevensprong.org frankieweyns@hotmail. 't gummybeertje le journal D' Hoge School redactie: Tom & Senne 24-10-08 jaargang 3 nr. 7 http://zevensprong.org frankieweyns@hotmail.com Het aapje en de sleutels Er was eens een man en die had de sleutels

Nadere informatie

10. Gebarentaal [1/3]

10. Gebarentaal [1/3] 10. Gebarentaal [1/3] 1 Gebarentalen Stel, je kunt niets horen. Je bent doof. Hoe praat je dan met andere mensen? Je kunt liplezen, maar dat is moeilijk en je mist dan toch nog veel van het gesprek. Bovendien

Nadere informatie

Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5

Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5 Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5 5 Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 6 Zacheüs (1) Het is erg druk in de stad vandaag. Iedereen loopt op straat. Zacheüs wurmt zich

Nadere informatie

Openingsgebeden INHOUD

Openingsgebeden INHOUD Openingsgebeden De schuldbelijdenis herzien Openingsgebeden algemeen Openingsgebeden voor kinderen Openingsgebeden voor jongeren INHOUD De schuldbelijdenis herzien De schuldbelijdenis heeft in de openingsritus

Nadere informatie

Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten

Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten www.edusom.nl Opstartlessen Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten Wat leert u in deze les? Een gesprek voeren over familie, vrienden en buurtgenoten. Antwoord geven op vragen. Veel succes! Deze les

Nadere informatie

Aan de slag met de Werk Ster!

Aan de slag met de Werk Ster! Aan de slag met de Werk Ster! Werk Ster Copyright EgberinkDeWinter 2013-2014 Werk Ster Stappen naar werk De Werk Ster helpt je duidelijk te krijgen waar jij op dit moment staat op weg naar werk. Je krijgt

Nadere informatie

U leert in deze les om een mening vragen. U wilt dan weten wat iemand vindt.

U leert in deze les om een mening vragen. U wilt dan weten wat iemand vindt. UW MENING GEVEN spreken inleiding en doel Een mening is wat iemand denkt of vindt. U leert in deze les om een mening vragen. U wilt dan weten wat iemand vindt. U leert ook uw mening geven. Uw mening geven

Nadere informatie

Ontdek je kracht voor de leerkracht

Ontdek je kracht voor de leerkracht Handleiding les 1 Ontdek je kracht voor de leerkracht Voor je ligt de handleiding voor de cursus Ontdek je kracht voor kinderen van groep 7/8. Waarom deze cursus? Om kinderen te leren beter in balans te

Nadere informatie

Gratis Rapport : Wat Te Doen Voor, Tijdens En Na Je Eerste Marathon. - Eelco de Boer -

Gratis Rapport : Wat Te Doen Voor, Tijdens En Na Je Eerste Marathon. - Eelco de Boer - Gratis Rapport : Wat Te Doen Voor, Tijdens En Na Je Eerste Marathon - Eelco de Boer - Gratis Rapport : Wat Te Doen Voor, Tijdens En Na Je Eerste Marathon Beste lezer, Ik hoop dat jouw doorzettingsvermogen

Nadere informatie

Online Psychologische Hulp Angst & Paniek

Online Psychologische Hulp Angst & Paniek Online Psychologische Hulp Angst & Paniek 2 Therapieland Therapieland Online Psychologische Hulp In deze brochure maak je kennis met de online behandeling Angst & Paniek van Therapieland. Je krijgt uitleg

Nadere informatie

Ik ben maar een eenvoudige ezel, maar ik wil je graag een mooi verhaal vertellen

Ik ben maar een eenvoudige ezel, maar ik wil je graag een mooi verhaal vertellen De ezel van Bethlehem Naar een verhaal van Jacques Elan Bewerkt door Koos Stenger Ik ben maar een eenvoudige ezel, maar ik wil je graag een mooi verhaal vertellen over iets wat er met me gebeurd is. Het

Nadere informatie

Verantwoordelijkheid ontwikkelen. Informatiekit om uw medewerkers te helpen bij het voorkomen van werkstress

Verantwoordelijkheid ontwikkelen. Informatiekit om uw medewerkers te helpen bij het voorkomen van werkstress Verantwoordelijkheid ontwikkelen Informatiekit om uw medewerkers te helpen bij het voorkomen van werkstress 1 Inhoud Inleiding 3 A Verantwoordelijkheid nemen voor jezelf 4 - Goede afspraken maken - Stel

Nadere informatie

BE HAPPY. 90-dagen Goed Gevoel conditionering programma

BE HAPPY. 90-dagen Goed Gevoel conditionering programma BE HAPPY 90-dagen Goed Gevoel conditionering programma Alle rechten voorbehouden. Geen deel van dit boek mag worden gereproduceerd op welke wijze dan ook, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever.

Nadere informatie

Luisteren: muziek (B2 nr. 3)

Luisteren: muziek (B2 nr. 3) OPDRACHTEN LUISTEREN: MUZIEK www.nt2taalmenu.nl nt2taalmenu is een website voor mensen die Nederlands willen leren én voor docenten NT2. Iedereen die Nederlands wil leren, kan gratis online oefenen. U

Nadere informatie

H E T V E R L O R E N G E L D

H E T V E R L O R E N G E L D H E T V E R L O R E N G E L D Personen Evangelieschrijver Vrouw (ze heet Marie) Haar buurvrouwen en vriendinnen; o Willemien o Janny o Sjaan o Sophie (Als het stuk begint, zit de evangelieschrijver op

Nadere informatie

1. Joris. Voor haar huis remt Roos. Ik ben er. De gordijnen beneden zijn weer dicht.

1. Joris. Voor haar huis remt Roos. Ik ben er. De gordijnen beneden zijn weer dicht. 1. Joris Hé Roos, fiets eens niet zo hard. Roos schrikt op en kijkt naast zich. Recht in het vrolijke gezicht van Joris. Joris zit in haar klas. Ben je voor mij op de vlucht?, vraagt hij. Wat een onzin.

Nadere informatie

Interview met DJ Kit T

Interview met DJ Kit T Interview met DJ Kit T Ik denk dat heel veel mensen nieuwsgierig zijn naar wie Kit-T nu precies is. Kun je ons wat over jezelf vertellen? Mijn naam is Kitty Nendels, geboren in Kerkdriel en opgegroeid

Nadere informatie