ADHD en medicatie Duinrell jaarlijkse contactdag I&W uur. Rob Pereira, voorzitter Impuls&Woortblind

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "ADHD en medicatie Duinrell jaarlijkse contactdag I&W 11.45-12.30 uur. Rob Pereira, voorzitter Impuls&Woortblind 19-9-2015"

Transcriptie

1 ADHD en medicatie Duinrell jaarlijkse contactdag I&W uur Rob Pereira, voorzitter Impuls&Woortblind

2 programma Medicatie als onderdeel van een multimodaal programma Hoe werkt het? Soorten medicatie op de markt Off label gebruik Finetuning medicatie Bijzondere groepen: vrouwen, verslaafden, immigranten

3 Weten wij alles al? op Marktplaats: te koop aangeboden Complete set van de Encyclopedia Britannica, 45 delen. In prima conditie, 100 of beste bod Niet langer nodig ivm huwelijk, mijn vrouw weet alles al

4 multimodale behandeling Uitgebreide psycho educatie + Medicatie: methylfenidaat dexamfetamine atomoxetine Gedragsbeïnvloeding/ mediatie/ coach Neurofeedback? Dieet? Visolie?? Relative Beta EEG power 4

5 behandeling structuur, duidelijke regels Ritme, Rust, Reinheid, Regelmaat, Ritalin 1 boodschap tegelijk, vergevingsgezindheid directe beloning van goed gedrag Gedragstherapie? Bewegen?

6 of niet (zo erg) bewezen.. Kleurstoffen? Suiker? Paleodieet Conserveringsmiddelen? Reiki? Massage? Bril? Borstelen? Bidden? DNA wassen? Homeopathie? acupunctuur? Osteopathie? Placebo? AAT? (animal assisted therapy), rode onderbroek, LTO3,Bach bloesem, exorfines, extra vitamine C, Cease th, geen gluten/spinazie/caseine/soja, TM (transcedente meditatie),lief zijn, 6

7 Ritalin= methylfenidaat verafschuwd of wondermiddel? belangrijk is psycho-educatie= voorlichting kennis van werkingsmechanisme Werkt het nog na 2 jaar? ontmythologisering! dopamineverhogend zijn: Ritalin, cafeïne en cocaïne, nicotine en amfetamine timing en dosis

8 Eerste keuze- stimulantia: MPH eenvoudige ADHD Voordelen: relatief veel keuze mogelijkheden Methylfenidaat 5, 10, 20 mg (verschillende merken: Ritalin Novartis, Sandoz, Medikinet,Rubio, PCH, Mylan, ) Concerta 18, 27, 36, (45), 54, (63), 72 etc (Janssen) (Sandoz, Mylan 18,36 en 54) Medikinet CR 5, 10,20, 30, 40, 50, 60 Equasym 10, 20,30, 40, 50 Methylfenidaat Retard Regenboog 2,5-50 mg (per 2,5 mg tot 30 mg, hierna per 5 mg hoger) Dex- methylfenidaat Regenboog 2, 5, 10, 15

9 prikkeloverdracht bij normale personen Toevoerende zenuw Dopamine transporter Afvoerende zenuw 9

10 Prikkeloverdracht bij ADHD Minimal brain dysfunction Toevoerende zenuw Dopamine transporter Afvoerende zenuw 10

11 Prikkeloverdracht bij ADHD Minimal brain dysfunction met methylfenidaat Toevoerende zenuw Dopamine transporter Afvoerende zenuw 11

12 neurotransmissie bij ADHD

13 Curves bij normalen mg Ritalin 15 Concerta 54 mg Equasym XL 60 mg UUR TIJD

14 Energie verbruik bij concentratie test met placebo met Ritalin

15 Wat kan er verbeteren met medicatie? concentratie, chaos, tijdsbesef, motivatie scherper zien, beter voelen, impulscontrole (sociaal) gedrag, schrijven negatief zelfbeeld het karakter verandert NIET, gevoel voor humor blijft het zelfde vergelijk: (lees)bril, gehoorapparaat bij lawaaidoofheid ~ ook bepaald door situatie

16 voor ritalin 16

17 Na ritalin 17

18 Meest genoemde bijwerkingen Impulsleden hartkloppingen 145 geen eetlust 134 hoofdpijn 119 rebound effect 108 droge mond 107 trillerigheid 101 apathie 85 somberheid 73 slaapprobleem 71

19 Behandelen van bijwerkingen stimulantia Hartkloppingen: propranolol Somberheid door MPH: dexamfetamine Slaapproblemen: melatonine, circadin, clonidine, methylfenidaat? Angst: sertraline, SSRI s Tics: clonidine, aripirazol, risperidon Droge mond: water en kauwgom

20 Tweede keuze: dexamfetamine Dexamfetamine 5 mg = Dexamed Dexamfetamine retard Regenboog 2, 5, 10, 15

21 Derde keuze Strattera 10, 18, 20, 25, 30, 40, 50, 60, 80, 100 mg opbouwen 50%, na 1 week 100% gemiddeld 1,2 mg/kg Of per paar stappen Goed te combineren met stimulantia

22 Vierde. Clonidine α 1 agonist (Dixarit, Catapresan) Indicaties: tics, slaapproblemen, prikkelbaarheid Aan het eind van de pijplijn: langwerkende Guanfacine extended release: ά 2A agonist (Intuniv) MAO remmers? Aurorix (moclobemide) β blokkers? Propranolol

23 Medicatie bij bijzondere groepen Verslaafden met ADHD Vaak hogere doses nodig en hogere frequentie, bijv 8x 30 mg methylfenidaat bij chronisch vermoeidheids syndroom, narcolepsie, post chemotherapie moeheid, post operatieve moeheid, stotteren

24 Medicatie bij bijzondere groepen Meisjes: premenstrueel iets meer nodig Zwangerschap: minder tot niet nodig Bij comorbiditeiten: methylfenidaat goed mogelijk, hypertensie of tics geen absolute contraindicatie

25 vragen

Behandeling ADHD medicatie en voeding Het gaat om je instelling. Rob Pereira, kinderarts Rotterdam Voorzitter I&W

Behandeling ADHD medicatie en voeding Het gaat om je instelling. Rob Pereira, kinderarts Rotterdam Voorzitter I&W Behandeling ADHD medicatie en voeding Het gaat om je instelling Rob Pereira, kinderarts Rotterdam Voorzitter I&W Breda 16-4-2019 Medicatie als onderdeel van een multimodaal programma Hoe werkt het Soorten

Nadere informatie

11/18/2016. Disclosures. Kennis over ADHD? Agenda bijwerkingen ADHD. Medicatie ADHD. Evidence behandeling

11/18/2016. Disclosures. Kennis over ADHD? Agenda bijwerkingen ADHD. Medicatie ADHD. Evidence behandeling Ingrid Rours, MD, PhD, MSc Kinderarts, Kinderplein, Medisch Centrum voor Kwaliteit van Leven, Rotterdam Disclosures Bijwerkingen in behandeling van ADHD bij kind & adolescent geen patent geen financien

Nadere informatie

Medicatie bij ADHD en ADD. De deskundige, dat ben je zelf

Medicatie bij ADHD en ADD. De deskundige, dat ben je zelf Medicatie bij ADHD en ADD De deskundige, dat ben je zelf Behandelen met methylfenidaat (Ritalin, Concerta, Methylfenidaat OROS, Equasym XL, Medikinet CR, Methylfenidaat Retard en Dex- methylfenidaat Retard),

Nadere informatie

Medicatie bij AD(H)D januari De deskundige, dat ben je zelf

Medicatie bij AD(H)D januari De deskundige, dat ben je zelf Medicatie bij AD(H)D januari 2018 De deskundige, dat ben je zelf Behandeling met - (dex-)methylfenidaat kort of langwerkend - dexamfetamine, dexamfetamine retard - atomoxetine - guanfacine en andere middelen

Nadere informatie

Medicijngebruik en ADHD

Medicijngebruik en ADHD Medicijngebruik en ADHD 1 Inleiding In deze folder vind je informatie over het gebruik van medicatie bij ADHD. ADHD is een afkorting van het Engelse Attention Deficit Hyperactivity Disorder. In Nederland

Nadere informatie

ADHD PATIËNTEN INFORMATIE. De deskundige, dat ben je zelf

ADHD PATIËNTEN INFORMATIE. De deskundige, dat ben je zelf PATIËNTEN INFORMATIE ADHD De deskundige, dat ben je zelf Behandelen met methylfenidaat (Ritalin, Concerta, Equasym XL of Medikinet CR, methylfenidaat langwerkend), met dexamfetamine en met atomoxetine

Nadere informatie

Diagnose Behandeling

Diagnose Behandeling ADHD AD(H)D staat voor Attention Deficit (Hyperkinetic) Disorder. Het is een ontwikkelingsstoornis in de hersenen, veroorzaakt door een tekort aan dopamine. AD(H)D manifesteert zich in aandachtstekort/concentratiestoornissen,

Nadere informatie

ADHD behandelen met medicatie De deskundige, dat ben jezelf

ADHD behandelen met medicatie De deskundige, dat ben jezelf ADHD en medicatie Inhoudsopgave Inleiding...5 Diagnose...6 Behandeltraject...7 Waarom medicatie?...7 Vergelijking met een bril...8 Dosering...9 Bijwerkingen... 12 Langwerkende middelen... 16 Praktische

Nadere informatie

WELKE MEDICATIE KIEZEN?

WELKE MEDICATIE KIEZEN? WELKE MEDICATIE KIEZEN? Het is belangrijk om het werkingsprofiel en de voor- en nadelen van de verschillende geneesmiddelen voor ADHD te kennen. Samen met ouders en kind/jongere kan dan een keuze gemaakt

Nadere informatie

Wat is AD(H)D. Wie stelt de diagnose

Wat is AD(H)D. Wie stelt de diagnose AD(H)D bij kinderen Deze folder gaat over AD(H)D bij kinderen. Dit staat voor Attention Deficit (Hyperactivity) Disorder en komt bij ongeveer 4 5% van de kinderen voor. U leest in deze folder onder andere

Nadere informatie

TITRATIESCHEMA S EN VOORSCHRIJFREGELS

TITRATIESCHEMA S EN VOORSCHRIJFREGELS TITRATIESCHEMA S EN VOORSCHRIJFREGELS Methylfenidaat en dexamfetamine vallen onder de reglementering van de verdovende middelen. Dat betekent dat alle getallen voluit moeten geschreven worden. 1. Methylfenidaat

Nadere informatie

Inzet van psychofarmaca tijdens de behandeling van het jonge kind. Mw. L. Hoekstra Kinder- en jeugdpsychiater. L.

Inzet van psychofarmaca tijdens de behandeling van het jonge kind. Mw. L. Hoekstra Kinder- en jeugdpsychiater. L. Inzet van psychofarmaca tijdens de behandeling van het jonge kind Mw. L. Hoekstra Kinder- en jeugdpsychiater L. Hoekstra@karakter.com Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor

Nadere informatie

Hoe vaak komt ADHD voor? ADHD komt bij 3-5% van de kinderen op basisschoolleeftijd voor. Hiervan houdt de meerderheid last in de volwassenheid.

Hoe vaak komt ADHD voor? ADHD komt bij 3-5% van de kinderen op basisschoolleeftijd voor. Hiervan houdt de meerderheid last in de volwassenheid. Informatie over ADHD en middelengebruik Sandra Kooij, Mariken Müller, Maureen van Oort 2014 Resultaten Scoren, Amersfoort Hoe vaak komt ADHD voor? ADHD komt bij 3-5% van de kinderen op basisschoolleeftijd

Nadere informatie

Bijlage 10: Beschrijving van de in de richtlijn besproken medicijnen

Bijlage 10: Beschrijving van de in de richtlijn besproken medicijnen Bijlage : Beschrijving van de in de richtlijn besproken medicijnen METHYLFENIDAAT 2 3 40 4 Methylfenidaat Tablet mg, mg (werkingsduur 2-4 uur). Ritalin Tablet mg (werkingsduur 2-4 uur). Medikinet Tablet

Nadere informatie

Sandra Kooij. Disclosure belangen spreker. (potentiële) belangenverstrengeling Geen sinds 2012

Sandra Kooij. Disclosure belangen spreker. (potentiële) belangenverstrengeling Geen sinds 2012 Update medicamenteuze behandeling van ADHD bij volwassenen Dr. J.J. Sandra Kooij RichtlijnenmiddagPG 3 nov2015 Psychiater Hoofd Kenniscentrum ADHD bij volwassenen Specialismeleider ADHD PsyQ Specialismeleider

Nadere informatie

Medicatieconsulten in het kader van onderhoudsbehandeling: wat te doen

Medicatieconsulten in het kader van onderhoudsbehandeling: wat te doen Farmacotherapie bij ADHD In dit document staan aanwijzingen over wat als huisarts te doen tijdens de medicatieconsulten en algemene informatie over farmacotherapie bij ADHD. Medicatie-instelling, psycho-educatie

Nadere informatie

Deel I Wat we weten over de stoornis ADHD

Deel I Wat we weten over de stoornis ADHD Inhoud Inleiding 12 Deel I Wat we weten over de stoornis ADHD Hoofdstuk 1 Kenmerken van ADHD 1.1 De basiskenmerken 16 1.2 Aandachts- en concentratiestoornissen 17 1.3 Impulsiviteit 17 1.4 Hyperactiviteit

Nadere informatie

Studie type Populatie Patiënten kenmerken Interventie Controle Dataverzameling

Studie type Populatie Patiënten kenmerken Interventie Controle Dataverzameling Evidence tabel bij ADHD in kinderen en adolescenten (studies naar adolescenten met ADHD en ) Auteurs, Gray et al., 2011 Thurstone et al., 2010 Mate van bewijs A2 A2 Studie type Populatie Patiënten kenmerken

Nadere informatie

Ervaringen van volwassenen met ADHD medicatie

Ervaringen van volwassenen met ADHD medicatie Ervaringen van volwassenen met ADHD medicatie Resultaten van een online enquête naar ervaringen met geneesmiddelen bij volwassenen met ADHD oktober 2015 & VOOR MENSEN MET ADHD, ADD, DYSLEXIE EN DYSCALCULIE

Nadere informatie

Kinderneurologie.eu ADHD. www.kinderneurologie.eu

Kinderneurologie.eu ADHD. www.kinderneurologie.eu ADHD Waar staat de afkorting ADHD voor? De letters ADHD staan voor de engelse woorden Attention Deficit - Hyperactivity Disorder. In het Nederlands vertaald betekent dat een aandoening die gekenmerkt wordt

Nadere informatie

Bijlage betreffende ADHD en Medicatie :

Bijlage betreffende ADHD en Medicatie : Bijlage betreffende ADHD en Medicatie : Inhoud DSM Beschikbare medicatie en richtlijnen: 1/ Mfd met directe afgifte (Mdf DR) 2/ Mfd Met Gereguleerde Afgifte (MGA) 3/ Combineren van Mfd DR met Mfd MGA 4/

Nadere informatie

Congres 01-04-2009. lex pull 23-03-2009 1

Congres 01-04-2009. lex pull 23-03-2009 1 ADHD EN VERSLAVING Congres 01-04-2009 lex pull 23-03-2009 1 ADHD EN VERSLAVING PREVALENTIE VERKLARINGSMODELLEN DIAGNOSTIEK BEHANDELING lex pull 23-03-2009 2 prevalentie 8-Tal studies SUD bij ADHD: Life-time

Nadere informatie

Behandeling ADHD. Prem Adhien apotheker/epidemioloog 6 februari Timm, Timm & Timm

Behandeling ADHD. Prem Adhien apotheker/epidemioloog 6 februari Timm, Timm & Timm Behandeling ADHD Prem Adhien apotheker/epidemioloog 6 februari 2017 Timm, Timm & Timm Docent Prem Adhien Apotheker Voorzitter SIG Diabetes NDF Hogeschool Utrecht: docent MPA Universiteit Utrecht: docent

Nadere informatie

Rationeel voorschrijven bij ontwikkelingsstoornissen. Pieter Hoekstra Kinder en Jeugdpsychiater UMCG en Accare

Rationeel voorschrijven bij ontwikkelingsstoornissen. Pieter Hoekstra Kinder en Jeugdpsychiater UMCG en Accare Rationeel voorschrijven bij ontwikkelingsstoornissen Pieter Hoekstra Kinder en Jeugdpsychiater UMCG en Accare Relaties met een farmaceutisch bedrijf of sponsor Unrestricted research grantshire In het verleden

Nadere informatie

Swingt het gebruik van psychofarmaca bij kinderen de pan uit? Hans Hellemans Universitair Centrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie Antwerpen

Swingt het gebruik van psychofarmaca bij kinderen de pan uit? Hans Hellemans Universitair Centrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie Antwerpen Swingt het gebruik van psychofarmaca bij kinderen de pan uit? Hans Hellemans Universitair Centrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie Antwerpen Psychofarmaca werken in op het centraal zenuwstelsel: verbindingen

Nadere informatie

6,5. Werkstuk door een scholier 1684 woorden 26 april keer beoordeeld

6,5. Werkstuk door een scholier 1684 woorden 26 april keer beoordeeld Werkstuk door een scholier 1684 woorden 26 april 2003 6,5 117 keer beoordeeld Vak Biologie Wat is ADHD? ADHD is de afkorting van Attention Deficit Hyperactivity Disorder en dat is een aandachtstekortstoornis

Nadere informatie

Clinicol studies on ossessment ond 'Over Medicotie' is geschreven op bosis von de lootste informotie. Verder redigeert ze verschillende ^ ^.

Clinicol studies on ossessment ond 'Over Medicotie' is geschreven op bosis von de lootste informotie. Verder redigeert ze verschillende ^ ^. ï OVER MEDCATE voor volwqssenen mef ADHD is geschreven voor d"genen die medicotie (willen goon) gebruiken. Het doel von het boek is snel een overzicht te bieden von de medicomenteuze mogeliikheden, von

Nadere informatie

Kindergeneeskunde ADHD

Kindergeneeskunde ADHD Kindergeneeskunde ADHD Dit boekje is een korte beschrijving over ADHD. Het is geschreven voor ouders die op de polikliniek kindergeneeskunde komen en voor het eerst horen over ADHD. Rondrennen, de aandacht

Nadere informatie

Moleman hoofdstuk 6 Psychofarmaca bij kinderen en jeugdigen.

Moleman hoofdstuk 6 Psychofarmaca bij kinderen en jeugdigen. Moleman hoofdstuk 6 Psychofarmaca bij kinderen en jeugdigen. De psychofarmaca die bij kinderen (zes tot twaalf jaar) en jeugdigen (twaalf en ouder) worden gebruikt zijn over het algemeen afkomstig uit

Nadere informatie

Moeder waarom leren wij? Recente inzichten over de behandeling van leerstoornissen en opvoedingsstoornissen MEDICATIE

Moeder waarom leren wij? Recente inzichten over de behandeling van leerstoornissen en opvoedingsstoornissen MEDICATIE Moeder waarom leren wij? Recente inzichten over de behandeling van leerstoornissen en opvoedingsstoornissen MEDICATIE Over de plaats die medicatie inneemt bij de behandeling van ontwikkelingsstoornissen

Nadere informatie

Kinderen met ADHD. Inhoudsopgave. Wat is de oorzaak van ADHD? Wat zijn de verschijnselen van ADHD?

Kinderen met ADHD. Inhoudsopgave. Wat is de oorzaak van ADHD? Wat zijn de verschijnselen van ADHD? Kinderen met ADHD Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te lezen. Wat is de oorzaak van ADHD? 1 Wat zijn de verschijnselen van ADHD? 1 Hoe wordt de diagnose ADHD gesteld? 2 Behandeling van ADHD

Nadere informatie

AD(H)D. een meetbare hersenfunctiestoornis. A.Haagen, kinderartskinderneuroloog 1

AD(H)D. een meetbare hersenfunctiestoornis. A.Haagen, kinderartskinderneuroloog 1 AD(H)D een meetbare hersenfunctiestoornis 1 Inleiding Wanneer spreken we van ADHD? Hoe stellen we de diagnose? Wat gebeurt er in de hersenen? 2 BEGRIPPEN Attention Deficit Hyperactivity Disorder = Aandachtsstoornis

Nadere informatie

GGZ problematiek bij adolescenten

GGZ problematiek bij adolescenten GGZ problematiek bij adolescenten 25 november: Antoinette Drossaert (huisarts) Anne Nieuwenhuis (kinderarts) Rick Blom (Psychiater, CAP, RvA) 2 december: Elma Noorlander (huisarts) Jan Widdershoven (kinderarts)

Nadere informatie

u Het verhaal van het lelijke eendje (Hans Christian Andersen, 1843)

u Het verhaal van het lelijke eendje (Hans Christian Andersen, 1843) Het lelijke eendje. Hoe medicatie een plaats kan hebben in het ontwikkelingsverhaal van kinderen in/met moeilijkheden Dr. Magali Coudeville Kinder- en jeugdpsychiater Het verhaal van het lelijke eendje

Nadere informatie

Leeftijd niet nader. gespecificeerd [3] 6-17 jaar [4] gespecificeerd [6]

Leeftijd niet nader. gespecificeerd [3] 6-17 jaar [4] gespecificeerd [6] Antidepressiva Citalopram (Cipramil ) ASS [1,2] Clomipramine (Anafranil ) [!] OCS [1,2,4] Matige tot ernstige depressieve perioden [5] Fluoxetine (Prozac ) [!] Angststoornissen [1,2,6], 8 jaar en [5] Indeling

Nadere informatie

ADHD. Attention Deficit Hyperactivity Disorder Aandachtsdeficiëntie-/hyperactiviteitsstoornis

ADHD. Attention Deficit Hyperactivity Disorder Aandachtsdeficiëntie-/hyperactiviteitsstoornis ADHD Attention Deficit Hyperactivity Disorder Aandachtsdeficiëntie-/hyperactiviteitsstoornis 20-01-2015 Lien Keirse KAS Brugge Az St-Lucas Brugge/AZ St-Jan Brugge Concept: 3 kernsymptomen Verhaal 1 inadequaat

Nadere informatie

Introductie cursus AD(H)D. Neurobiologie en Medicatie.

Introductie cursus AD(H)D. Neurobiologie en Medicatie. Neurobiologie en Medicatie. Neurobiologie ADHD een neurobiologische stoornis? November 2017 : Artikel in de Volkskrant en interview bij Witteman Laura Batstra Begin 2012 radio-spotje van de de Hersenstichting

Nadere informatie

ADHD = medicatie? Inhoud. 1. Wat is ADHD? Lezing voor 40 jaar Centrum voor Ambulante Revalidatie Ter Kouter op 21/10/2011

ADHD = medicatie? Inhoud. 1. Wat is ADHD? Lezing voor 40 jaar Centrum voor Ambulante Revalidatie Ter Kouter op 21/10/2011 Inhoud ADHD = medicatie? Dr. Myriam De Roo, kinder- en jeugdpsychiater 1. Wat is ADHD Plaats van het anatomisch letsel Fysiologische moeilijkheid Impact van ADHD. Wat is er aan te doen? Uitleg Multidisciplinaire

Nadere informatie

Dexamfetamine-tabletten

Dexamfetamine-tabletten Samenstelling Deze tabletten bevatten: 5 mg dexamfetamine Toepassing Dexamfetamine wordt gebruikt bij: Narcolepsie. Dit is een aandoening met aanvallen van onbedwingbare slaap, waarbij de spieren ook vaak

Nadere informatie

Resultaten Enquete Ervaringen, Meningen, Wensen over behandeling

Resultaten Enquete Ervaringen, Meningen, Wensen over behandeling Resultaten Enquete Ervaringen, Meningen, Wensen over behandeling Cara Verdellen Jolande van de Griendt Nelleke vd Berg LCD, 31 mei 2015 Tics Tourette syndroom Motorische en vocale tics Enkelvoudig en complex

Nadere informatie

ADHD, stotteren & medicatie. dr. Luc Roelen 20 maart 2015

ADHD, stotteren & medicatie. dr. Luc Roelen 20 maart 2015 ADHD, stotteren & medicatie dr. Luc Roelen 20 maart 2015 Aanleiding? VUB wil sto;erende mensen Rila

Nadere informatie

Moeilijk verstaanbaar gedrag bij kinderen met een moeilijk instelbare epilepsie. Rea Vonk en Boudewijn Gunning

Moeilijk verstaanbaar gedrag bij kinderen met een moeilijk instelbare epilepsie. Rea Vonk en Boudewijn Gunning Moeilijk verstaanbaar gedrag bij kinderen met een moeilijk instelbare epilepsie Rea Vonk en Boudewijn Gunning (samenwerking tussen orthopedagoog en arts, en van die 2 met kind, ouders, groepsleiding en

Nadere informatie

ADHD. In een breed perspectief. Ciska den Boer, arts Forensisch psychiatrisch behandelcentrum Het Palmhuis, de Jutters

ADHD. In een breed perspectief. Ciska den Boer, arts Forensisch psychiatrisch behandelcentrum Het Palmhuis, de Jutters ADHD In een breed perspectief Ciska den Boer, arts Forensisch psychiatrisch behandelcentrum Het Palmhuis, de Jutters Zonder COMPASSIE geen verbinding Praten met het héle systeem Kwetsbaarheid = authenticiteit

Nadere informatie

Psychofarmacologie bij kinderen en jongeren voor niet-kinder- & jeugdpsychiaters: Is dit wel een goed idee? Dr. Daniel Neves Ramos ZNA UKJA

Psychofarmacologie bij kinderen en jongeren voor niet-kinder- & jeugdpsychiaters: Is dit wel een goed idee? Dr. Daniel Neves Ramos ZNA UKJA Psychofarmacologie bij kinderen en jongeren voor niet-kinder- & jeugdpsychiaters: Is dit wel een goed idee? Dr. Daniel Neves Ramos ZNA UKJA Casus 4 Op de wachtpost komt een oproep binnen van wanhopige

Nadere informatie

De medicamenteuze behandeling van ADHD en verslaving bij adolescenten.

De medicamenteuze behandeling van ADHD en verslaving bij adolescenten. De medicamenteuze behandeling van ADHD en verslaving bij adolescenten. Joanneke van der Nagel, psychiater, Tactus Verslavingszorg, Enschede Pieter-Jan Carpentier, psychiater, Reinier van Arkel groep, s-hertogenbosch

Nadere informatie

ADHD bij volwassenen Diagnostiek, behandeling, werken

ADHD bij volwassenen Diagnostiek, behandeling, werken ADHD bij volwassenen Diagnostiek, behandeling, werken Marion van Dam Verzekeringsarts ADHD-coach 28 september 2010 Agenda ADHD Diagnostiek Behandeling Conclusie Wat is ADHD? Modediagnose? Kinderziekte?

Nadere informatie

Attention Deficit Disorder (ADD)

Attention Deficit Disorder (ADD) Attention Deficit Disorder (ADD) Kennisgroep Speciaal Kennisgroep Speciaal is een samenwerkingsverband van organisaties voor speciaal (Mytyl)onderwijs gericht op het delen en ontwikkelen van kwalitatief

Nadere informatie

Alles wat u altijd al wilde weten over ADHD & COGMED

Alles wat u altijd al wilde weten over ADHD & COGMED Alles wat u altijd al wilde weten over ADHD & COGMED Introductie Joost Mertens, psychiater Petra van Raalte, SPH Cogmed Coaches Praktijk voor Psychiatrie, Velsen Programma Inleiding ADHD Inleiding COGMED

Nadere informatie

ADHD bij kinderen en jeugdigen Regionale Transmurale Afspraak

ADHD bij kinderen en jeugdigen Regionale Transmurale Afspraak ADHD bij kinderen en jeugdigen Regionale Transmurale Afspraak Doelstelling Een betere samenwerking en adequaat verwijzen bij ADHD bij kinderen en jeugdigen. Diagnostiek signalering gedragsprobleem Signalering

Nadere informatie

Medische aspecten. Vooraf

Medische aspecten. Vooraf Medische aspecten Vooraf Een behandeling met medicijnen mag pas overwogen worden als de diagnose definitief vaststaat. Deze moet gesteld worden door een (kinder)neuroloog of (kinder)psychiater. Het doel

Nadere informatie

Hype of hoop. 25 jaar ADHD je krijgt de klanten die je verdient, het gaat om je instelling Rob Pereira. ex:

Hype of hoop. 25 jaar ADHD je krijgt de klanten die je verdient, het gaat om je instelling Rob Pereira. ex: Hype of hoop ex: 25 jaar ADHD je krijgt de klanten die je verdient, het gaat om je instelling Rob Pereira - St Clara ziekenhuis, Zuiderziekenhuis, Maasstadziekenhuis - Riagg Rijnmond Centrum/ West/ Zuid

Nadere informatie

Programma. Stelling. Doel. Inleiding. Wim Dijken: Psychiater Manager zorg Indigo Haaglanden

Programma. Stelling. Doel. Inleiding. Wim Dijken: Psychiater Manager zorg Indigo Haaglanden Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Zie hieronder Bedrijfsnaam Sponsoring Pfizer Wim Dijken: Psychiater Manager zorg

Nadere informatie

Registratieformulier medicatie bij ADHD

Registratieformulier medicatie bij ADHD Bijlage 6 Registratieformulier medicatie bij ADHD Protocol ADHD bij verslaving 99 Registratieformulier medicatie bij ADHD Naam patiënt: Naam voorschrijvend behandelaar: Geneesmiddel: Datum: Dosering:

Nadere informatie

ADHD bij volwassenen Diagnostiek, Behandeling, Werken

ADHD bij volwassenen Diagnostiek, Behandeling, Werken ADHD bij volwassenen Diagnostiek, Behandeling, Werken Marion van Dam Verzekeringsarts ADHD-coach 28 september 2010 Programma Film Klinisch beeld Vragen Film ADHD en Werk Cliente vertelt Vragen PAUZE Agenda

Nadere informatie

van methylfenidaat tot microbioom 50 e ADHD netwerkmeeting Rob Pereira

van methylfenidaat tot microbioom 50 e ADHD netwerkmeeting Rob Pereira van methylfenidaat tot microbioom 50 e ADHD netwerkmeeting 14-3-2019 Rob Pereira Disclosure (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of

Nadere informatie

Praktische farmacotherapie bij ADHD

Praktische farmacotherapie bij ADHD Praktische farmacotherapie bij ADHD DR. GLENN DUMONT p r a k t i s c h e fa r m a c o t h e r a p i e B IJ A D H D D/2015/45/353 978 94 014 3299 3 NUR 897 Vormgeving omslag: Nanja Toebak, s-hertogenbosch

Nadere informatie

Farmacotherapie bij kinderen met autisme spectrum stoornissen

Farmacotherapie bij kinderen met autisme spectrum stoornissen Farmacotherapie bij kinderen met autisme spectrum stoornissen Pieter Hoekstra Kinder- en Jeugdpsychiater Accare-Universitair Centrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie Groningen Relaties met een farmaceutisch

Nadere informatie

Protocol ADHD bij verslaving 139

Protocol ADHD bij verslaving 139 Bijlage 12 Checklist Coaching Protocol ADHD bij verslaving 139 CHECKLIST ADHD-COACH Naam Cliënt: Naam Coach: Geboortedatum cliënt dag maand jaar De start van dit coordinerende coachingstraject vindt plaats

Nadere informatie

in gesprek over: ADHD bij volwassenen Aandachtstekort-hyperactiviteitstoornis (ADHD)

in gesprek over: ADHD bij volwassenen Aandachtstekort-hyperactiviteitstoornis (ADHD) in gesprek over: ADHD bij volwassenen Aandachtstekort-hyperactiviteitstoornis (ADHD) Colofon Auteur: J.J.S. Kooij Met dank aan Mevrouw A.C. Paternotte van Balans, de landelijke vereniging voor ouders van

Nadere informatie

CATCH-studie. Cocaine Addiction Treatments to improve Control and reduce Harm (CATCH)

CATCH-studie. Cocaine Addiction Treatments to improve Control and reduce Harm (CATCH) Cocaine Addiction Treatments to improve Control and reduce Harm (CATCH) Vertraagde afgifte dexamfetamine in de behandeling van crack-cocaïne afhankelijkheid Drs. Mascha Nuijten, promovenda Brijder Onderzoek

Nadere informatie

Slaap. - Je zal er maar wakker van liggen. SPV regiobijeenkomst Noord Holland West. Nynke Storm, psychiater

Slaap. - Je zal er maar wakker van liggen. SPV regiobijeenkomst Noord Holland West. Nynke Storm, psychiater Slaap - Je zal er maar wakker van liggen Nynke Storm, psychiater SPV regiobijeenkomst Noord Holland West 1 Welkom 2 Opbouw Belang van aandacht voor slaap Welke slaapstoornissen zijn er? Dynamiek tussen

Nadere informatie

Checklist 1: Methylfenidaat (MPH)-checklist voorafgaand aan het voorschrijven

Checklist 1: Methylfenidaat (MPH)-checklist voorafgaand aan het voorschrijven De Europese gezondheidsautoriteiten hebben bepaalde voorwaarden verbonden aan het in de handel brengen van geneesmiddelen die methylfenidaat (MPH) bevatten. Het verplicht plan voor risicobeperking in België,

Nadere informatie

Informatie over lithium

Informatie over lithium Informatie over lithium Afdeling Psychiatrie Uw arts heeft u het middel... voorgeschreven. In deze folder krijgt u informatie over de werking en bijwerking van het medicijn. Wanneer moet u uw geneesmiddel

Nadere informatie

Hoe werkt ADHD. bij volwassenen? Leiden, NVAB en NVVG kring,, 9 januari 2007. Dr. J.J. Sandra Kooij, psychiater. Programma ADHD bij volwassenen

Hoe werkt ADHD. bij volwassenen? Leiden, NVAB en NVVG kring,, 9 januari 2007. Dr. J.J. Sandra Kooij, psychiater. Programma ADHD bij volwassenen Hoe werkt ADHD bij volwassenen? Leiden, NVAB en NVVG kring,, 9 januari 2007 Dr. J.J. Sandra Kooij, psychiater Programma ADHD bij volwassenen Programma ADHD bij volwassenen PsyQ Den Haag: Nu 4 jaar: 1000

Nadere informatie

ACTUELE ONTWIKKELINGEN IN DE EERSTELIJNS GGZ. Martin Beeres, kaderhuisarts ggz io Marian Oud, coördinator kaderopleiding ggz

ACTUELE ONTWIKKELINGEN IN DE EERSTELIJNS GGZ. Martin Beeres, kaderhuisarts ggz io Marian Oud, coördinator kaderopleiding ggz ACTUELE ONTWIKKELINGEN IN DE EERSTELIJNS GGZ Martin Beeres, kaderhuisarts ggz io Marian Oud, coördinator kaderopleiding ggz Programma Somatische zorg - met beleid - voor mensen met psychische stoornissen

Nadere informatie

Wetenschap en CVS/ME 7 mei 2017 Joris Vernooij Internist. Vermoeidheid&PijnCentrum

Wetenschap en CVS/ME 7 mei 2017 Joris Vernooij Internist. Vermoeidheid&PijnCentrum Wetenschap en CVS/ME 7 mei 2017 Joris Vernooij Internist Vermoeidheid&PijnCentrum Salaris Belangen Vermoeidheid en Pijncentrum Vitamine B12 kliniek Farmaceuten Subsidie Oorzaak en gevolg Wetenschap Oorzaak

Nadere informatie

Inhoud. Ontgifting en stabilisatie. Observatie en Diagnostiek en Behandeling. Cijfers en Onderzoek. Aanbod Jeugd in Nederland

Inhoud. Ontgifting en stabilisatie. Observatie en Diagnostiek en Behandeling. Cijfers en Onderzoek. Aanbod Jeugd in Nederland Polls drugsweb Kun je op eigen houtje van drugs afkomen Ja: 85% Moeten we minder gaan drinken Ja: 57% Bang om verslaafd te worden Ja: 21% Drugs meenemen naar buitenland Ja: 73% Wiet is een harddrug Ja:

Nadere informatie

BIJSLUITER. TRANYLCYPROMINE 10 mg tablet

BIJSLUITER. TRANYLCYPROMINE 10 mg tablet BIJSLUITER TRANYLCYPROMINE 10 mg tablet Lees de hele bijsluiter goed vóórdat u dit geneesmiddel gaat gebruiken want er staat belangrijke informatie in voor u. - Bewaar deze bijsluiter. Misschien heeft

Nadere informatie

bijwerkingen Tics tijdens het gebruik van atomoxetine, symptoom of bijwerking? Nancy Broos, Roald Gerritsen, Eugène van Puijenbroek Dankbetuiging

bijwerkingen Tics tijdens het gebruik van atomoxetine, symptoom of bijwerking? Nancy Broos, Roald Gerritsen, Eugène van Puijenbroek Dankbetuiging Nancy Broos, Roald Gerritsen, Eugène van Puijenbroek Mw. N. Broos MSc, apotheker, Nederlands Bijwerkingen Centrum Lareb, s-hertogenbosch Drs. R. Gerritsen, arts, Nederlands Bijwerkingen Centrum Lareb,

Nadere informatie

ADHD. Behandelingsstrategieën DSM IV. Diagnostiek. Vragenlijst voor gedragsproblemen bij kinderen (VvGK) ( Attention deficit hyperactivity disorder )

ADHD. Behandelingsstrategieën DSM IV. Diagnostiek. Vragenlijst voor gedragsproblemen bij kinderen (VvGK) ( Attention deficit hyperactivity disorder ) ADHD ( Attention deficit hyperactivity disorder ) Behandelingsstrategieën Evelien Dirks Een ontwikkelingsstoornis Problemen met de concentratieperiode Problemen met de impulsbeheersing Problemen met de

Nadere informatie

Polikliniek ADHD voor volwassenen GGNet

Polikliniek ADHD voor volwassenen GGNet Polikliniek ADHD voor volwassenen GGNet Vragen Prevalentie ADHD bij volwassenen Kernsymptomen van ADHD Stelling: Rustig zitten tijdens het onderzoeksgesprek sluit hyperactiviteit uit. Stelling: Als iemand

Nadere informatie

To sleep or not to Sleep. over slaap bij psychiatrische ziektebeelden door B.M. Klop- de Vries, psychiater

To sleep or not to Sleep. over slaap bij psychiatrische ziektebeelden door B.M. Klop- de Vries, psychiater To sleep or not to Sleep over slaap bij psychiatrische ziektebeelden door B.M. Klop- de Vries, psychiater To sleep or not to sleep Een goede slaapkwaliteit is belangrijk voor ons psychisch welbevinden,

Nadere informatie

BIJSLUITER. DEXAMFETAMINESULFAAT 1 mg en 2,5 mg tablet

BIJSLUITER. DEXAMFETAMINESULFAAT 1 mg en 2,5 mg tablet BIJSLUITER DEXAMFETAMINESULFAAT 1 mg en 2,5 mg tablet Lees de hele bijsluiter goed voordat u dit geneesmiddel gaat gebruiken want er staat belangrijke informatie in voor u. - Bewaar deze bijsluiter. Misschien

Nadere informatie

ADHD en ADD bij volwassenen

ADHD en ADD bij volwassenen Mw. L.M. Sikkens Psychiater GGZ-NHN en Amicizorgt. ADHD en ADD bij volwassenen WAT IS AD(H)D? vroeg begin en een levenslang beloop. Bij 50% bijven de klachten ook na de kindertijd bestaan Concentratieprobleem

Nadere informatie

Mw. L.M. Sikkens Psychiater GGZ-NHN en Amicizorgt. ADHD en ADD bij volwassenen

Mw. L.M. Sikkens Psychiater GGZ-NHN en Amicizorgt. ADHD en ADD bij volwassenen Mw. L.M. Sikkens Psychiater GGZ-NHN en Amicizorgt. ADHD en ADD bij volwassenen WAT IS AD(H)D? vroeg begin en een levenslang beloop. Bij 50% bijven de klachten ook na de kindertijd bestaan Concentratieprobleem

Nadere informatie

Dion Leiblum Kinder- en Jeugdpsychiater Altrecht. Regio Zuid-Oost Programmaleider Disruptieve Stoornissen

Dion Leiblum Kinder- en Jeugdpsychiater Altrecht. Regio Zuid-Oost Programmaleider Disruptieve Stoornissen Dion Leiblum Kinder- en Jeugdpsychiater Altrecht Regio Zuid-Oost Programmaleider Disruptieve Stoornissen (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring

Nadere informatie

Medicatie bij dementie. Dr. L.K. Pul Huisarts Mw. L.A. Klarenbeek MSc Verpleegkundig specialist

Medicatie bij dementie. Dr. L.K. Pul Huisarts Mw. L.A. Klarenbeek MSc Verpleegkundig specialist Medicatie bij dementie Dr. L.K. Pul Huisarts Mw. L.A. Klarenbeek MSc Verpleegkundig specialist Inhoud Terug naar de basis De hersenen en de ziekte van Alzheimer Het geheugen Het autonoom zenuwstelsel De

Nadere informatie

Argos over ADHD medicatie bij volwassenen

Argos over ADHD medicatie bij volwassenen Hagen en Baas Hagen en Baas Psychologen Argos over ADHD medicatie bij volwassenen Regelmatig laait de discussie weer op over ADHD. De diagnose ADHD zou teveel en te makkelijk gesteld worden en dat er allerlei

Nadere informatie

Gesprekshulp Palliatieve Zorg

Gesprekshulp Palliatieve Zorg Gesprekshulp Palliatieve Zorg Deze vragenlijst voor het gesprek met het Palliatief Advies Team bestaat uit twee delen. Het invullen kost tussen de 5 en 20 minuten. Pagina 1: Lijst met veel voorkomende

Nadere informatie

ADHD De dokter op dinsdag 28 januari 2014 Dr. Petr E. Jira

ADHD De dokter op dinsdag 28 januari 2014 Dr. Petr E. Jira ADHD De dokter op dinsdag 28 januari 2014 Dr. Petr E. Jira Stickers http://www.youtube.com/watch?v=0nr75fqc4g8 Attentional Deficit (Hyperactivity) Disorder Deel 1. Inleiding (te) goed kijken 3 5 % Chaos

Nadere informatie

Folder premenstrueel syndroom Concept augustus 2014 Ellen Nijkamp, Clasien van der Houwen Gebaseerd op richtlijn premenstrueel syndroom 2012

Folder premenstrueel syndroom Concept augustus 2014 Ellen Nijkamp, Clasien van der Houwen Gebaseerd op richtlijn premenstrueel syndroom 2012 Folder premenstrueel syndroom Concept augustus 2014 Ellen Nijkamp, Clasien van der Houwen Gebaseerd op richtlijn premenstrueel syndroom 2012 Premenstrueel syndroom Vrouwen met PMS hebben lichamelijk en/of

Nadere informatie

Workshop Medicijnen, werkt t of werk t.. tegen? Els Coyajee-Geselschap apotheker

Workshop Medicijnen, werkt t of werk t.. tegen? Els Coyajee-Geselschap apotheker Workshop Medicijnen, werkt t of werk t.. tegen? Els Coyajee-Geselschap apotheker Inhoud workshop Inventarisatie vragen Waar of niet waar Medicatie en hun bijwerkingen Pijnbestrijding Antidepressiva Benzodiazepinen

Nadere informatie

Patiënteninformatie bij gebruik van een MAO-remmer (fenelzine (Nardil ) of tranylcypromine (Parnate )).

Patiënteninformatie bij gebruik van een MAO-remmer (fenelzine (Nardil ) of tranylcypromine (Parnate )). Patiënteninformatie bij gebruik van een MAO-remmer (fenelzine (Nardil ) of tranylcypromine (Parnate )). Uw behandelend arts heeft met u gesproken over het innemen van een klassieke MAO-remmer. Misschien

Nadere informatie

Slaapstoornissen bij ouderen

Slaapstoornissen bij ouderen Slaapstoornissen bij ouderen Een goede nachtrust is belangrijk. Tijdens de slaap krijgt het lichaam de tijd om te herstellen. Daarnaast lijkt slaap ook invloed te hebben op het geheugen. Met het ouder

Nadere informatie

Slaapstoornissen bij ouderen

Slaapstoornissen bij ouderen Slaapstoornissen bij ouderen Een goede nachtrust is belangrijk. Tijdens de slaap krijgt het lichaam de tijd om te herstellen. Daarnaast lijkt slaap ook invloed te hebben op het geheugen. Met het ouder

Nadere informatie

Uw problemen gaan in rook op

Uw problemen gaan in rook op Uw problemen gaan in rook op Waarom is het zo verslavend? Wat kunnen we er aan doen? Trudi Tromp-Beelen huisarts en verslavingsarts Jellinek / Arkin Amsterdam Afhankelijkheid van een middel definitie

Nadere informatie

Wat met methylfenidaat? Dr. Delbroek H. Dienst kinder- en jeugdpsychiatrie GZA

Wat met methylfenidaat? Dr. Delbroek H. Dienst kinder- en jeugdpsychiatrie GZA Wat met methylfenidaat? Dr. Delbroek H. Dienst kinder- en jeugdpsychiatrie GZA 1. Richtlijnen 1.1 Diagnostische criteria 1.2 Comorbiditeit 1.3 Pathogenese 1.4 Prevalentie 1.5 Diagnostisch proces 1.6 Behandeling

Nadere informatie

Alternatieve behandelmethoden Mening en ervaring van mensen met reuma

Alternatieve behandelmethoden Mening en ervaring van mensen met reuma Alternatieve behandelmethoden Mening en ervaring van mensen met reuma 4 juli 2014 Drs. Patrick Pijnenburg Senior Marktonderzoeker Reumafonds Achtergrond Onderzoek onder het Reumafonds Panel (3.742 leden)

Nadere informatie

drugs abc antidepressiva

drugs abc antidepressiva drugs abc antidepressiva Antidepressiva zijn psychoactieve geneesmiddelen, die een stimulerende werking hebben ter hoogte van het centrale zenuwstelsel. Ze worden voor zeer verschillende aandoeningen voorgeschreven

Nadere informatie

Psychologische ondersteuning en behandeling bij interstitiële longaandoeningen

Psychologische ondersteuning en behandeling bij interstitiële longaandoeningen Psychologische ondersteuning en behandeling bij interstitiële longaandoeningen 1 oktober 2014 Marielle van den Heuvel, Gezondheidszorgpsycholoog Afdeling Medische Psychologie Orbis Medisch Centrum Inhoud

Nadere informatie

INTER-PSY Lente Symposium

INTER-PSY Lente Symposium Disclosure belangen spreker Getalenteerd omgaan met ADHD Anne van Lammeren, psychiater Universitair Centrum Psychiatrie UMCG 16-03-2016 Lentesymposium Interpsy (Potentiële) belangenverstrengeling Voor

Nadere informatie

ADHD. Ook in de huisartsenpraktijk?!

ADHD. Ook in de huisartsenpraktijk?! ADHD Ook in de huisartsenpraktijk?! ! Auke van der Jagt! Kinder- en jeugdpsychiater! Mede organisator symposium over ADHD! Lid van de vereniging 0-23, vrijgevestigden motivatie Vignet Elsa, groep 6 al

Nadere informatie

7 dingen die je als ouder MOET weten voordat je kind begint met het slikken van methylfenidaat

7 dingen die je als ouder MOET weten voordat je kind begint met het slikken van methylfenidaat 7 dingen die je als ouder MOET weten voordat je kind begint met het slikken van methylfenidaat Keith Hoeller (Ph.D.) zegt over Ritalin het volgende: Als een ouder zijn kind zou dwingen alcohol te drinken

Nadere informatie

CVS, CHRONISCHE PIJN EN ANDERE FUNCTIONELE KLACHTEN

CVS, CHRONISCHE PIJN EN ANDERE FUNCTIONELE KLACHTEN CVS, CHRONISCHE PIJN EN ANDERE FUNCTIONELE KLACHTEN DR. E.J. SULKERS, KINDERARTS ADRZ Symposium Nehalennia, 11 april 2013 MOEHEID KAN EEN SYMPTOOM ZIJN VAN EEN: - infectieziekte; - orgaanziekte (hart,

Nadere informatie

Farmacotherapeutische opties bij verslaving. Dr. Glenn JH Dumont klinisch farmacoloog UPH St Norbertus/CAPRI/HS Zuyd

Farmacotherapeutische opties bij verslaving. Dr. Glenn JH Dumont klinisch farmacoloog UPH St Norbertus/CAPRI/HS Zuyd Farmacotherapeutische opties bij verslaving Dr. Glenn JH Dumont klinisch farmacoloog UPH St Norbertus/CAPRI/HS Zuyd Relaties met een farmaceutisch bedrijf of sponsor Coördinator Pharmacological Research

Nadere informatie

Rookstop: een haalbare kaart? 01 december 2018

Rookstop: een haalbare kaart? 01 december 2018 Rookstop: een haalbare kaart? dirk.quina@uza.be 01 december 2018 Inleiding Roken wordt beschouwd als een «chronische verslaving» Hervalpercentage ligt zeer hoog (ondanks hulmpiddelen, begeleiding) Geen

Nadere informatie

Rookstop: een haalbare kaart? 30 maart 2019

Rookstop: een haalbare kaart? 30 maart 2019 Rookstop: een haalbare kaart? dirk.quina@uza.be 30 maart 2019 Inleiding Roken wordt beschouwd als een «chronische verslaving» Hervalpercentage ligt zeer hoog (ondanks hulmpiddelen, begeleiding) Geen gespecialiseerde

Nadere informatie

Bijsluiter: informatie voor de patiënt. Sirdalud 4 mg tabletten Tizanidine

Bijsluiter: informatie voor de patiënt. Sirdalud 4 mg tabletten Tizanidine Bijsluiter: informatie voor de patiënt Sirdalud 4 mg tabletten Tizanidine Lees goed de hele bijsluiter voordat u dit geneesmiddel gaat gebruiken want er staat belangrijke informatie in voor u. - Bewaar

Nadere informatie

LORATADINE HOOIKOORTSTABLETTEN APOTEX 10 mg Module 1.3.1.3 RVG 25632. Version 2014_04 Page 1 of 5. Bijsluiter: informatie voor de gebruiker

LORATADINE HOOIKOORTSTABLETTEN APOTEX 10 mg Module 1.3.1.3 RVG 25632. Version 2014_04 Page 1 of 5. Bijsluiter: informatie voor de gebruiker Version 2014_04 Page 1 of 5 Bijsluiter: informatie voor de gebruiker loratadine hooikoortstabletten Apotex 10 mg, tabletten Loratadine Lees goed de hele bijsluiter voordat u dit geneesmiddel gaat gebruiken

Nadere informatie

Richtlijn ADHD en middelengebruik bij adolescenten. Voor screening, diagnostiek en behandeling van jeugdigen in de jeugd-ggz en jeugdverslavingszorg

Richtlijn ADHD en middelengebruik bij adolescenten. Voor screening, diagnostiek en behandeling van jeugdigen in de jeugd-ggz en jeugdverslavingszorg Richtlijn ADHD en middelengebruik bij adolescenten Voor screening, diagnostiek en behandeling van jeugdigen in de jeugd-ggz en jeugdverslavingszorg Drs. Maureen van Oort Wetenschappelijk medewerker www.nispa.nl

Nadere informatie