C2000. Wat is er toch aan de hand? Management. Technologie. Nieuws. Gelderland-Zuid vervangt portofoons

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "C2000. Wat is er toch aan de hand? Management. Technologie. Nieuws. Gelderland-Zuid vervangt 1.200 portofoons"

Transcriptie

1 Vakblad voor mobiele communicatie in de openbare orde & veiligheidssector en het bedrijfsleven Jaargang 30, oktober 2009 Management Intelligent filteren van crisismanagementinformatie Technologie Locatie mobiel nog steeds moeizaam vast te stellen Nieuws Gelderland-Zuid vervangt portofoons C2000 Wat is er toch aan de hand?

2

3 Verbinding oktober redactioneel inhoud Verkeerde bezuiniging Wat is er toch aan de hand met C2000?, vraagt Wil Haasdijk zich verderop in dit nummer af. De ervaringen met C2000 bij drie incidenten hebben het vertrouwen van de hulpverlener in het nieuwe communicatiesysteem danig ondermijnd. Inmiddels zijn er verschillende rapportages verschenen over de communicatie tijdens de vliegtuigcrash bij Schiphol en het drama op Koninginnedag. De algemene conclusie is opvallend: Er hebben zich ten tijde van de afhandeling van het incident geen technische storingen voorgedaan, de beschikbaarheid was 100 %. In veel gevallen zal de oorzaak van de communicatieproblemen een mengeling zijn van congestie, zoals in het geval van de Schiphol-crash, een beperkte capaciteit, een beperkt budget en een inefficiënt gebruik van het netwerk tijdens de incidenten. Deze punten maken de situatie nog veel ernstiger: zaken als congestie en capaciteitsgebrek duiden overduidelijk op tekortkomingen in het netwerk. Of zoals onze columnist René Frederick stelt: In het geval van congestie is het netwerk gedimensioneerd op een te beperkt aantal gebruikers en heeft het dus weinig zin ermee te werken. De overheid lijkt nu aan zet om te komen met een oplossing. Overigens worstelt niet alleen Nederland met zijn nationale noodnetwerk. Oostenrijk werd eind september danig in de verlegenheid gebracht, toen een grote hoeveelheid patiëntgegevens op straat kwam te liggen. Een creatieve inwoner van Tirol was er gedurende een langere periode in geslaagd om het Pocsag-pagernetwerk, dat in gebruik is bij de Oostenrijkse brandweer en reddings- en ambulancediensten, af te luisteren. Hiervoor had hij slechts een eenvoudige scanner aan de geluidskaart van zijn pc gekoppeld en gratis software van internet gehaald. De opgevangen gegevens werden vervolgens bijgehouden in een database. Via het Pocsag-netwerk worden niet alleen steekwoorden uitgewisseld, maar bijvoorbeeld ook de volledige naam van de patiënt in kwestie en een eerste diagnose. Voor die diagnose worden codes gebruikt, zoals 25A2 voor zelfmoordgevaar, 26A22 voor een penisprobleem en 12C1E voor een zwangere epilepsiepatiënt met kramp. Volgens de luistervink uit Tirol was het niet zijn bedoeling de gegevens publiek te maken, of de publiciteit te zoeken. Hij wilde de betrokkenen en politici slechts wijzen op de gevaren van het onversleuteld versturen van berichten. Het plannetje werd echter danig in de war geschopt, toen de server van de man uit Tirol werd gehackt en de gegevens alsnog op straat kwamen te liggen. Saillant detail is dat de Oostenrijkse overheid er in 2006 uit kostenoverwegingen bewust voor heeft gekozen het pagernetwerk niet op Tetra te baseren. Tetra-pagers werden te duur bevonden en vereisen bovendien een fijnmaziger en dus duurder netwerk. Een verkeerde bezuiniging, zo blijkt achteraf. Inhoud Radiocommunicatie Wat is er toch aan de hand met C2000? ISI krijgt langzaam gestalte Management Intelligent filteren van crisismanagementinformatie Figo als spin in het web van netwerken Teds geschikt voor breedbanddatacommunicatie Technologie Locatie mobiel nog steeds moeizaam vast te stellen Nieuws ECall stap dichterbij door steun GSM Association Gelderland-Zuid vervangt portofoons En verder Kort Nieuws 4 Productnieuws 33 Column 38 René Frederick: C2000 onder vuur Ferry Waterkamp ferry@verbinding.nl Meld je nu aan voor de nieuwsbrief van Verbinding Kijk op

4 4 kort nieuws Verbinding oktober 2009 Quality of Networks centraal tijdens Broadband Technology event Voor de eerste keer organiseert de brancheorganisatie voor Industriële Elektronica het Broadband Technology event, dat op dinsdag 10 november plaatsheeft in De Kuip. Gebruikers, ontwerpers en operators van netwerken komen bijeen met als centraal thema: de kwaliteit van netwerken. Zowel in het opzetten van de infrastructuur als overhet monitoren van de kwaliteit van het netwerk wordt de bezoeker op dit event in één dag breed geïnformeerd. Breedbandtechnologie kent ongekende mogelijkheden. Om als gebruiker van dit netwerk de gewenste kwaliteit aan consumenten te bieden, moet de kwaliteit van het netwerk goed zijn. Zowel op het gebied van wireless, wireline als glasvezel. Naast het fysiek mogelijk maken van een goede infrastructuur wil een provider of operator ook weten wat de kwaliteit is. Met test- en meetapparatuur kan dat worden vastgesteld. Het event is zodoende een business-to-business activiteit, waarbij de veertien exposanten de mogelijkheden in presentaties toelichten. In De Kuip in Rotterdam worden de presentaties gestart en beëindigd vanuit gebruikersperspectief. Zowel TNO ICT als Ericsson bekijken de kwaliteit van het netwerk vanuit het perspectief van een netwerkgebruiker. Sprekers en exposanten van het Broadband Technology event zorgen ervoor dat je als bezoeker in één dag opgefrist bent in de breedte van dit vakgebied. Ook het aanwezige netwerk helpt daarbij. Inschrijven voor een gratis bezoek kan via Zenitel levert GMDSS aan São Tomé e Príncipe Zenitel België heeft een contract getekend met het Ministerie van Defensie van São Tomé. Als onderdeel van het contract zal Zenitel Global Maritime Distress Safety System (GMDSS) kustradiocommunicatieapparatuur gaan leveren, installeren en implementeren in de archipel van São Tomé en Príncipe. Met drie remote kuststations van Zenitel, uitgerust met VHF-radio s en Digital Selective Calling (DSC)- materiaal, wordt de eilandengroep São Tomé e Príncipe, gelegen in de Atlantische Oceaan, voorzien van radiocommunicatie. Het systeem bevat tevens VHF-radiotelefoniekanalen en breedbeeldschermen. Met het systeem kan in geval van nood de Search and Rescue-autoriteiten en schepen in de buurt snel worden gewaarschuwd, en een reddingsactie tijdig worden opgezet.

5 Verbinding oktober Hoorn80 veiliger door netwerkcamera s Hoorn80, een bedrijventerrein met 127 bedrijven en een grootte van 15 hectare in Hoorn, heeft ervoor gekozen zich te beveiligen met netwerkcamera s van Axis Communications. De overlast en criminaliteit zou inmiddels met 85 % zijn gedaald. Ook maken de intelligente camera s het mogelijk om beheer en onderhoud van het bedrijvenpark op afstand te monitoren. Het bedrijventerrein had in de afgelopen jaren in toenemende mate te maken met overvallen, onveilige situaties, samenscholingen, straatraces en illegale afvalstortingen. Om deze problemen op te lossen ging Park management Hoorn op zoek naar een beveiligingsoplossing om het park 24 uur per dag en 7 dagen per week in de gaten te houden. Er werd gekozen voor een volledige installatie met zestien Axis netwerkcamera s van het type 232D+. Dit zijn koepelvormige camera s die zowel een groot overzichtsbeeld van de omgeving kunnen maken als inzoomen op details daarbinnen. Daarmee is het bijvoorbeeld mogelijk gezichten en nummerplaten te herkennen. De netwerkcamera s zijn uitgerust met software van Agent VI, waardoor video- analyse mogelijk wordt. De camera s beschikken over extra intelligentie om zelf beelden te beoordelen en een seintje te geven wanneer een vooraf geprogrammeerde, ongewenste gebeurtenis zich binnen het blikveld voordoet, zoals een straatrace of samenscholing. De beelden worden via de managementsoftware Meldweb doorgestuurd naar de meldkamer van Spyke Security, de functioneel beheerder van het camerasysteem. Van daaruit wordt passende actie ondernomen, zoals zelf poolshoogte nemen of de politie inschakelen. Doordat de camera s 24 uur per dag werkzaam zijn, worden ze voor meer doelen dan alleen detectie van diefstal en vandalisme ingezet. Juist vanwege hun volledige overzicht over het terrein, signaleren de camera s ook kapotte straatlantaarns en gaten in het wegdek. Nokia Siemens voert eerste lte-datagesprek ter wereld Nokia Siemens Networks heeft s werelds eerste lte-datagesprek gepleegd met behulp van een commercieel basisstation en software die voldoet aan de 3GPP Rel.8 lte-standaard. Met de demonstratie wil Nokia Siemens Networks laten zien klaar te zijn voor de commerciële, wereldwijde lancering van lte. Het datagesprek werd gepleegd in het Nokia Siemens Networks Research & Development centre in Ulm, Duitsland. Voor het gesprek werd gebruikgemaakt van het Flexi Multi Radio Basis Station. Naar verwachting zullen lte-diensten voor het eerst aan het einde van 2009 worden gelanceerd. Implementatie van de technologie zal in het begin van 2010 grootschalig van start gaan. HPS Industrial distribueert maritieme pc s Lauer Lauer kiest HPS Industrial, leverancier van industriële computers en rackmountservers, als distributiepartner voor de levering van maritieme pc s. De maritieme box- en panelpc s en inbouwschermen zijn vanaf nu via HPS Industrial leverbaar. De producten van Lauer voldoen aan diverse nautische classificaties, zoals de EN60945-normering, Lloyd s Register, DNV, Germanischer Lloyd en ABS. Hiermee voldoen de computers en monitoren aan strenge internationale eisen voor martieme toepassingen. Worldmax biedt 12 Mpbs mobiel breedband Wimax-aanbieder Worldmax introduceert een mobiele breedband-internetdienst met een downloadsnelheid van 12 Mbps en een uploadsnelheid van 2 Mbps. De dienst wordt gelanceerd onder de naam aerea Ultra, en is beschikbaar binnen de ring van Amsterdam. De internetdienst is de snelste mobiele verbinding die op het moment in deze regio beschikbaar is. SES sluit schepen aan op satelliet SES, een aanbieder van breedband-satellietcommunicatie, begeeft zich op de maritieme markt. Het bedrijf gaat zijn satellietgebaseerde breedbanddienst Astra2Connnect aanbieden aan de pleziervaart op de Noordzee, Baltische Zee en Middellandse Zee. SES heeft daarvoor een overeenkomst gesloten met KNS, een fabrikant van maritieme antennes. De Britse provider H 2 OSatellite draagt zorg voor de distributie van de dienst in Europa.

6 6 Verbinding oktober 2009 SLA-metingen ondersteunen real-time services Managed Ethernet Services groeien in een hoog tempo en staan op de drempel van toepassingen in massamarkten. De beschikbaarheid en betrouwbaarheid van de diensten houden volledige adoptie nog tegen. Tucana Telecom gaat hier tijdens het Broadband Technology event op 10 november in de Rotterdamse Kuip dieper op in. Spreker Jorma Hämäläinen van TeliaSonera zal tijdens zijn presentatie een koppeling maken met Service Level Agreement (SLA)-metingen. De pilot case bij TeliaSonera uit Finland wordt als leidend voorbeeld gebruikt, om het gebruik van SLA-metingen te illustreren. De spreker geeft een toelichting welke sleutelfactoren van belang zijn. Tucana Telecom biedt een platform, waardoor analyses en statistiek op een bruikbare manier toegankelijk worden gemaakt aan de operator. Een evenwicht vinden tussen goede prestaties van het netwerk, gewenste kwaliteit van het netwerk en niet over de grenzen van de SLA heengaan, kan nog een bijzondere uitdaging vormen. MAXIMIZING MOBILITY, CREATING CONNECTIVITY VOOR ELK COMMUNICATIEVRAAGSTUK BESTAAT EEN OPLOSSING a d v e r t e n t i e Maximale bereikbaarheid, altijd kunnen communiceren. Abiom levert al meer dan tien jaar hoogstaande communicatie-, navigatie- en signaleringstechnologie aan een brede groep professionals. Zoals het bedrijfsleven, de politie, ambulance- en beveiligingsdiensten, entertainment- en maritieme industrie. We bieden de meest geavanceerde producten van bekende fabrikanten, en daarnaast ontwikkelen en assembleren we zelf. VOOR ELK COMMUNICATIEVRAAGSTUK BESTAAT EEN OPLOSSING En is de oplossing niet standaard voorhanden dan zorgen we dat er één komt. Abiom biedt een breed pakket diensten en producten aan. We onderscheiden drie gespecialiseerde businessunits: Fleetsystems Communication systems Special products Abiom is marktleider in de Benelux en werkt nauw samen met verschillende toeleveranciers, in veel gevallen is er zelfs sprake van een exclusief partnership. Dankzij deze goede relaties kunnen wij productontwikkeling beïnvloeden en zodanig sturen dat we tegemoet komen aan de wensen van onze klanten. Bijsterhuizen 2218, 6604 LD Wijchen Nederland Tel. +31 (0) Fax +31 (0) info@abiom.nl Internet Internationalelaan 55 F, 1070 Brussel / Bruxelles België Tel. +32 (0) Fax +32 (0) info@abiom.be Internet Compass House, Chivers Way Histon Cambridge CB24 9AD United Kingdom Tel. +44 (0) Fax +44 (0) info@abiom.co.uk Internet

7 Verbinding oktober Juniper en Nokia Siemens samen in carrier ethernet Juniper Networks en Nokia Siemens Networks hebben de handen ineen geslagen op het gebied van carrier ethernet. Het resultaat is de joint venture Carrier Ethernet Solutions die zijn hoofdzetel heeft in Amsterdam. Het nieuwe bedrijf is begin september na overheidsgoedkeuring officieel van start gegaan en zal worden geleid door John Stewart, de voormalige vice-president en general manager van de Mobility and Circuit Emulation Business Unit van Juniper Networks. De joint venture gaat carrier ethernetoplossingen aanbieden voor de mobile backhaul en zakelijke en residentiële netwerken. Daarbij zal gebruik worden gemaakt van Junipers MX-series ethernet services routers (foto) en de A-series carrier ethernet switches van Nokia Siemens. De eerste gecombineerde oplossing wordt in het eerste kwartaal van 2010 op de markt verwacht. Flash Services partner van Astrid KPN biedt Garmingebruikers toegang tot internet KPN en Garmin hebben een meerjarige samenwerkingsovereenkomst getekend die mobiele datacommunicatie tussen verschillende apparaten en machines mogelijk maakt. Hiervoor levert KPN speciale simkaarten die gebruikt zullen worden in het nieuwe draagbare navigatiesysteem van Garmin, de nüvi Gebruikers van dit systeem krijgen zo direct toegang tot internet en actuele online informatie, zoals weer, verkeer en benzineprijzen. De mobiele datadienst waarbij draadloos informatie wordt verstuurd van en naar machines, apparaten, voertuigen en systemen zonder tussenkomst van personen, wordt door KPN op de markt gebracht onder de naam M2M Corporate. Motorola rolt Tetra uit over Duitse snelwegen Motorola gaat de snelwegen in de Duitse deelstaat Thüringen voorzien van Tetra-dekking. De fabrikant van radioapparatuur heeft dit contract samen met de Duitse partner Telent in de wacht gesleept. Motorola gaat het Tetra Dimetra IP Compact System installeren op 43 locaties waarmee in totaal 450 km aan snelweg wordt afgedekt. Daarnaast levert Motorola tweehonderd MTP850- en MTM800E-terminals en een dispatchersysteem. Astrid, de gespecialiseerde telecomoperator voor hulp- en veiligheidsdiensten in België, heeft een partnerovereenkomst gesloten met Flash Services Belgium, leverancier van radiocommunicatieapparatuur. Door de samenwerking is het mogelijk bij Flash gevalideerde toestellen op het Astridnetwerk te huren. Flash Services Belgium heeft in totaal portofoons beschikbaar voor verhuur. Het bedrijf kan hierdoor flexibel reageren op extra vraag naar portofoons. Daarnaast levert het bedrijf apparatuur voor onder andere de communicatietechnologiëen Tetra, DMR en NexEdge en paging. VoiceCyber Europe wordt Voice2Log VoiceCyber Europe heeft bekendgemaakt haar bedrijfsnaam binnenkort te veranderen in Voice2Log. De naamsverandering volgt op een periode van drie jaar waarin het bedrijf is uitgegroeid tot gerenommeerde leverancier van met name call recording, quality monitoring en e-learningoplossingen. Inmiddels heeft zij ook een vaste klantenkring in Tunesië. Voice2Log blijft distributeur van VoiceCyber Technologies.

8 november De Kuip Rotterdam Broadband Technology Event Quality of Networks Voor gebruikers, ontwerpers en operators van netwerken is dit de dag om breed geïnformeerd te worden op het verzorgen van de infrastructuur en het monitoren van de kwaliteit van uw netwerk. Meer informatie en registratie voor gratis bezoek op

9 Verbinding oktober Axis, Securitas en Cameramanager.com werken samen Nokia sluit overeenkomst met Airbiquity Nokia heeft een overeenkomst gesloten met Airbiquity, een internationaal leider in draadloze connected services. Onderdeel van deze overeenkomst is het gebruik van een aantal octrooirechten van Airbiquity waardoor Nokia TTY-functionaliteit kan aanbieden in haar mobiele telefoons overeenkomstig de 3GPPspecificaties. Axis Communications, Securitas Alert Services en Cameramanager. com hebben een samenwerkingsverband gesloten. De bedrijven hebben gezamenlijk een geïntegreerde video-oplossing ontwikkeld op basis van netwerkcamera s en alarmcentralediensten. Daarnaast is de oplossing voorzien van een videoplatform om met behulp van videobeelden alarmmeldingen te bevestigen. Dit is nodig aangezien de politie vanaf 1 januari 2011 alleen nog uitrukt bij alarmmeldingen waarbij bewijsmateriaal, zoals camerabeelden, aanwezig is. Axis Communications levert netwerkcamera s en encoders voor de gezamelijke oplossing. Securitas Alert Services levert alarmcentralediensten en Cameramanager.com het videoplatform. KPN bouwt nieuwe versie van Nationaal Noodnet Het nieuwe Nationaal Noodnet is naar verwachting komend voorjaar klaar. Versie 2.0 wordt geleverd door KPN dat ook de huidige versie van het noodnet beheert. Het Nationaal Noodnet is een gesloten telefoonnetwerk dat overheden kunnen gebruiken tijdens rampen of calamiteiten waarbij het gewone telefoonnetwerk uitvalt. Het contract voor dit netwerk is in 2008 verlengd tot 1 januari Het huidige noodnet blijft tot het moment van oplevering in gebruik. Het Nationaal Noodnet wordt sinds 1991 gebruikt en bestaat uit digitale telefooncentrales. Deze centrales staan opgesteld in de faciliteiten voor noodcommunicatie van KPN. Het noodnet heeft een capaciteit van tienduizend aansluitingen. Dgps-ontvanger voor Nautiz X7 pda Hemisphere GPS en Handheld hebben gezamenlijk de Kenaz NZ100 dpgs-ontvanger uitgebracht op de InterGeo Conferentie in Karlsruhe, Duitsland. Het product is toegespitst op de robuuste Handheld Nautiz X7 pda. Met de dgps-ontvanger kan met behulp van de Hemisphere GPS Crescent-ontvangertechnologie nauwkeurig de locatie van pda s worden vastgelegd. Sepura wint megacontract in Portugal Sepura heeft in Portugal een groot contract in de wacht gesleept. De aanbieder gaat de gebruikers van het nationale Tetra-netwerk in Portugal uitrusten met nieuwe radio s. In eerste instantie gaat het om een levering van terminals. Gedurende de komende drie jaar kan dat aantal nog oplopen tot Nieuwe D-STAR-hot spot in Utrecht Sinds 30 september is er een nieuwe D-Star-hotspot voor de regio Utrecht. De hotspot werkt met een Dutch*Star Node Adapter op 144,975 MHz. De locatie is nabij het Centraal Station van Utrecht met een antennehoogte van zestien meter. Gebruikte zendontvanger is een Yaesu FT-7800R. De frequentie is de vroegere frequentie van de nabijgelegen hotspot van PE1RJV die echter naar 144,900 MHz is verhuisd.

10 10radiocommunicatie Verbinding oktober 2009 Een technische inventarisatie Wat is er toch aan de hand met C2000? De ervaringen met C2000 bij drie incidenten hebben het vertrouwen van de hulpverlener in het nieuwe communicatiesysteem danig ondermijnd. Wat begon met de kwestie rond objectportofonie bij de brandweer, heeft zich nu ontpopt tot een groot nationaal probleem: C2000 functioneert niet. Een inventarisatie en beschouwing van de (technische) feiten.

11 Verbinding oktober Het concept van C2000 was duidelijk: een mobiel communicatiesysteem specifiek voor de openbare orde en veiligheidssector, dat onafhankelijk en gescheiden is van openbare communicatiesystemen, zoals gsm. Bij grote incidenten lopen de hulpdiensten niet het risico dat hun communicatiesysteem wordt platgelegd door massaal gebruik van het publiek. Daarnaast is het eenvoudiger een gescheiden systeem te beveiligen tegen ongewenste meeluisteraars, wat gunstig is voor met name de toepassing bij politie. C2000 is digitaal, dat maakt het beveiligen eenvoudiger, omdat er allerhande digitale encryptiemethodieken voorhanden zijn. Digitale communicatie is de trend en er kan worden meegelift op de talrijke ontwikkelingen. De Tetra-standaard (waarop de draadloze verbinding tussen mobilofoon/portofoon en radionetwerk is gebaseerd) is populair en is dé standaard voor missiekritische mobiele communicatiesystemen aan het worden. Allemaal voordelen dus, maar wat is er dan misgegaan met C2000? C2000, een geplaagd systeem Ruim voordat C2000 operationeel ging, was er kritiek. Het kostenaspect van C2000 is steeds onderwerp van gesprek geweest: de kosten bleken veel hoger uit te vallen dan verwacht. Het invoeringsproject bleek ingewikkelder te zijn dan was voorzien. Er was een groot aantal partijen bij de invoering betrokken en het bleek niet eenvoudig al deze kikkers in de kruiwagen te houden. Zaken als het De vliegtuigcrash van Turkish Airlines bij Schiphol in februari zette de zaak danig op scherp. organiseren van de aanbesteding van randapparatuur voor C2000 (mobilofoons, portofoons en pagers voor P2000) bleken hierdoor moeizame processen te zijn. Vanaf 2003 werd C2000 geleidelijk ingevoerd. Al vrij snel kwam de eerste kritiek uit de hoek van de gebruiker. De dekking van het radionetwerk was dusdanig dat er geen binnenhuisdekking kon worden gegarandeerd. Voor een aantal grote gebouwcomplexen, zoals voetbalstadions, was dit een probleem dat kon worden opgelost door er een SCL (special coverage location) van te maken: door relaisradio s kan de dekking alsnog worden geregeld. Echter niet alle gebouwen konden tot SCL worden gepromoveerd, want dit zou een te kostbare zaak worden. Er bleven dus tal van bouwwerken over die geen binnenhuisdekking hadden. Voor politie en brandweer was dit een zwaarwegend probleem. Voor een flink aantal brandweerkorpsen was het zelfs aanleiding om voor de verbinding tussen bevelvoerder en brandwachten weer over te gaan op de vertrouwde analoge portofoons. Tot op de dag vandaag is dit nog steeds een onderwerp van discussie. De vliegtuigcrash van Turkish Airlines bij Schiphol in februari zette de zaak danig op scherp. Hulpverleners op de crashsite kregen gedurende een bepaalde periode een bezettoon wanneer ze wilden communiceren via C2000. Er bleek congestie op te treden in het radionetwerk. De climax rond de problematiek van C2000 ontstond bij het bijna gelijktijdig verschijnen van het rapport van IOOV over het incident op Koninginnedag en de kritiek van politiezijde op het functioneren van C2000 bij het incident in Hoek van Holland. In beide gevallen zijn er verbindingsproblemen met C2000. Complexe opgave Het realiseren van een landelijke dekking voor een mobiel communicatiesysteem is een complexe opgave en niet alleen door de factor geld. Natuurlijk zijn de kosten een belangrijke factor: elk te realiseren opstelpunt kost nou eenmaal een hoop geld, voor zowel aanleg als onderhoud. Maar daarnaast zijn opstelpunten nog eens lastig te verkrijgen (niemand wil een hoge zendmast in zijn achtertuin) en aan C2000-opstelpunten worden ook nog specifieke randvoorwaarden gesteld, zoals noodstroomvoorziening. Tevens spelen frequenties een grote rol. Het aantal beschikbare frequenties is niet zo groot dat aan elke base-radio (radiozendontvanger als onderdeel van een opstelpunt) unieke frequenties kunnen worden gegeven. Elke base-radio heeft sowieso al twee frequenties nodig, een waarop continu wordt gezonden en een waarop continu wordt ontvangen (frequency division duplex). Ook kan het noodzakelijk zijn een opstelpunt te voorzien van meerdere base-radio s wegens de capaciteitsvraag (het dekkings- en capaciteitsprobleem zijn dus afhankelijk van elkaar). Het opstelpunt Halfweg, dat bij het incident bij Schiphol het meeste radioverkeer heeft verwerkt, heeft bijvoorbeeld de beschikking over drie base-radio s. Dit betekent dat er voor een opstelpunt soms een meervoud van twee frequenties nodig is (bij opstelpunt Halfweg dus zes!). Voor een landelijk dekkend radionetwerk als C2000 komen de ontwerpers er niet onderuit om, gegeven de beperkte frequentieverzameling, frequenties meerdere malen toe te passen. Daarbij moet wel rekening worden gehouden met de minimale afstand tussen opstelpunten die dezelfde frequentie gebruiken, de zogenoemde frequentieherhalingsafstand. Maken ze die afstand te klein, dan ontstaan allerlei interferentieproblemen (ofwel verstoringen) tussen deze opstelpunten. Ook moeten radionetwerkontwerpers bij hun frequentieverdeling rekening houden met intermodulatie-effecten: bepaalde frequentiecombinaties bij één opstelpunt kunnen om die reden niet worden toegepast. Binnenhuisdekking C2000 heeft circa 400 opstelpunten waarmee Nederland is afgedekt, maar wel met een beperkte dekkingsgraad. Dankzij de grote propagatie-afstand door de toegepaste lagere frequentieband ( MHz) is onder de randvoorwaarden, zoals een beperkt aantal beschikbare frequenties en het beschikbare

12 12 Verbinding oktober 2009 budget, een relatief klein aantal opstelpunten gerealiseerd. Echter, de binnenhuisdekking kon hiermee niet worden bereikt, in tegenstelling tot wat de gsm-netwerken bieden. In gsm-netwerken worden grotere aantallen opstelpunten gebruikt, circa per netwerk om Nederland af te dekken. Dit komt vooral door de toegepaste hogere frequentiebanden (propagatie-afstand is kleiner) maar ook door de introductie van micro cellen, waarmee capaciteitsproblemen worden opgelost. Dit grote aantal opstelpunten, plus het daarmee samenhangende netwerk, is een uiterst kostbare aangelegenheid, maar de (commerciële) business case die hiervoor geldt, is natuurlijk geheel anders dan die voor C2000. De problemen die hulpdiensten hebben met de binnenhuisdekking worden versterkt door het feit dat de verbindingskwaliteit van een digitale, draadloze communicatieverbinding in tegenstelling tot die van een analoge verbinding abrupt verslechtert: het ontvangen signaal wordt ineens geheel onverstaanbaar. Dit is helaas een kenmerk van de toegepaste digitale techniek, de zogenoemde spraakcoderingstechnologie (vocoders). De DMO-modus (direct mode operation), de één-op-éénportofooncommunicatiemode van C2000, die in plaats van de normaal toegepast radionetwerkmodus TMO (trunked mode operation) bij de brandweer ook wel wordt toegepast voor objectportofonie, lijdt aan hetzelfde euvel. Het verbeteren van de C2000-dekking ofwel het bieden van binnenhuisdekking is niet eenvoudig. Het opschroeven van het zendvermogen zondermeer is geen optie. Hierdoor zouden vele andere netwerkparameters, zoals propagatie-afstand, ook wijzigen met alle problemen van dien. Als de oplossing moet worden gezocht in uitbreiding van het radionetwerk, dan is dat ook niet eenvoudig. Uitbreiding vergt meer frequenties die op dit moment niet voorhanden zijn, meer opstelpunten die geld kosten, en andere grote aanpassingen van het netwerk die ook een hoop geld kosten, kortom een zeer ingrijpende en dure operatie. Op het punt van binnenhuisdekking met DMO liggen de kansen beter: het is een beperkter probleem dat met het anders instellen van verbindingsparameters tot een oplossing kan komen. Maar ook hiervoor blijft gelden: het is radio, dus verbinding kan niet altijd voor 100 % worden gegarandeerd. Capaciteitsproblemen C2000 Bij de drie grote incidenten bij Schiphol, Hoek van Holland en Apeldoorn dit jaar hebben zich problemen voorgedaan met het gebruik van C2000. Gebruikers konden gedurende een bepaalde periode geen verbinding maken met C2000. Van de incidenten bij Schiphol en Apeldoorn zijn inmiddels de nodige rapportages verschenen. (frequenties), mits niet heel veel gebruikers dat tegelijkertijd doen. Dit efficiënte radiogebruik wordt in het geval van Tetra gerealiseerd met TDM (time division multiplex), een verbindings methodiek op basis van tijdsloten. Elk communicatiekanaal (gesprek) krijgt een vast stukje tijd, een tijdsslot om informatie, zoals digitale spraakinformatie, te verzenden. Per seconde zijn achttien tijdsloten voor een communicatiekanaal gereserveerd. Een baseradio heeft de beschikking over vier tijdsloten (per frequentie), waarvan in principe een slot wordt gebruikt voor besturingsinformatie. Het al eerder genoemde opstelpunt Halfweg Aan het betrachten van strikte etherdiscipline wordt door gebruikers in de operationele praktijk niet de hand gehouden. Van het functioneren van het C2000-systeem bij het Schiphol-incident is op dit moment het meeste bekend. Uit de verschenen rapportages blijkt dat het C2000-systeem naar behoren heeft gefunctioneerd. Er hebben zich ten tijde van de afhandeling van het incident geen technische storingen voorgedaan, de beschikbaarheid was 100 %. Wel is congestie opgetreden in het systeem, waardoor een aantal spraakverzoeken niet door het systeem konden worden gehonoreerd. C2000 is een zogenoemd trunked radionetwerk. Dit betekent dat een groot aantal radiogebruikers met elkaar kan communiceren via een beperkt aantal radiokanalen heeft de beschikking over drie base- radio s. Met deze drie base-radio s zijn twaalf tijds loten beschikbaar waarvan een voor systeembesturingsinformatie, dus elf voor communicatie kanalen. In de beginsituatie was van de elf tijdsloten nog een gereserveerd om packetdata te versturen. Al vrij snel is door de C2000-beheerorganisatie dit tijdslot ook voor gespreksverbindingen vrijgegeven. Met deze elf communicatiekanalen was het niet mogelijk de gespreksaanvragen te honoreren. Het aanbod overtrof simpelweg de capaciteit van het systeem. Gedurende drie uur is de netwerkbelasting ruim boven 50 % geweest. Dat lijkt niet veel, maar voor

13 Verbinding oktober een trunked radionetwerk wordt het een problematische situatie. Bij een belasting groter dan circa 50 % begint congestie op te treden die exponentieel toeneemt, wanneer de belasting iets wordt verhoogd. Te groot verkeersaanbod Uit de rapportages blijkt dat de oorzaak van dit voor het systeem te grote verkeersaanbod, naast het grote aantal hulpverleners ter plekke met C2000-mobilofoons/ portofoons, ook gelegen is in het grote aantal actieve gesprekgroepen en de relatief lange gemiddelde gespreksduur. Een aantal assisterende hulpdiensten uit andere regio s had bijvoorbeeld hun eigen regionale gespreksgroepen nog steeds op actief staan. Hierop werd meegeluisterd op de gespreksgroepen van de thuisregio. Dit ongewenste radioverkeer bedroeg gedurende de congestieperiode meer dan 10 % en gedurende twee uur zelfs meer dan 15 % van het totale gespreksverkeer. Wanneer dit niet was gebeurd, was de congestie aanzienlijk minder geweest. De gespreksduur is een primair bepalende factor in het verkeersaanbod. De gemiddelde gespreksduur over de periode lag tussen de sec., wat vrij lang is en nadelig voor de netwerkbelasting. Bovenstaande situatie geeft aan dat gebruikers geen weet hebben van de effecten van hun eigen gebruik op het netwerk. Aan het betrachten van strikte etherdiscipline, het efficiënte gebruik van een radiokanaal, wordt door gebruikers in de operationele praktijk niet de hand gehouden. Dit is op zich ook niet zo verwonderlijk als je bedenkt dat een gemiddelde C2000-gebruiker ook gsm-gebruiker is. Het telefoneren via gsm, waaraan we zo gewend zijn, kent dit soort beperkingen niet. Dit speelt absoluut een rol bij het C2000-gebruik. Ook bij de andere twee incidenten hebben naar alle waarschijnlijkheid bovenstaande effecten een belangrijke rol gespeeld. Bij het incident Hoek van Holland is beweerd dat de politiemensen op het strand allen in dezelfde gespreksgroep waren opgenomen en daardoor niet konden communiceren. Als dit zo is geweest, wat nog moet blijken uit onderzoek, dan is dat een iets andere vorm van congestie dan in het geval Schiphol. Gebruikers in dezelfde gespreksgroep moeten uitluisteren en kunnen pas zenden wanneer de gespreksgroep vrij is. Dat levert dan wel congestie op (immers: een gebruiker wil spreken, maar moet wachten) maar geen netwerkcongestie, zoals in het geval Schiphol. Een andere mogelijke oorzaak kan de beperkte capaciteit in het betreffende gebied zijn geweest: het is zeer wel mogelijk dat er bij het radionetwerkontwerp geen rekening is gehouden met intensief gebruik van C2000 in Hoek van Holland. De problemen met C2000 bij het incident op Koninginnedag 2009 in Apeldoorn zullen zeer waarschijnlijk dezelfde karakteristieken vertonen als die bij Schiphol. Ook hier was een groot aantal politie- en hulpdiensten aanwezig, die in de periode direct na het moment wilden communiceren. Het hierdoor gegenereerde extra verkeer bovenop het al aanwezige, toch al door Koninginnedag verhoogde verkeer zal vermoedelijk geleid hebben tot de geconstateerde congestieproblemen. Het ingestelde onderzoek moet uitwijzen wat de exacte oorzaken zijn. Oplossingen Zoals al is opgemerkt bij de behandeling van de C2000-dekking, is een technische aanpassing ook voor uitbreiding van de capaciteit op zich wel mogelijk, maar deze is uiterst complex en duur, en niet op korte termijn te realiseren. Voor de korte termijn zal de oplossing meer moeten worden gezocht in het vergroten van de bewustwording van efficiënt en effectief C2000-gebruik. Er zal in breed perspectief moeten worden gekeken hoe de hulpdiensten zo efficiënt mogelijk gebruik kunnen maken van C2000. De oplossing op korte termijn is daarmee meer van organisatorische dan van technische aard. Door Wil Haasdijk

14 14radiocommunicatie Verbinding oktober 2009 ISI blijft beperkt in functionaliteit Inter-System Interface krijgt langzaam gestalte In april van dit jaar zijn de eerste certificaten toegekend voor interoperabiliteit tussen Tetra-systemen van twee verschillende leveranciers. Hoewel de leveranciers zelf de verwachtingen nog temperen, lijkt de Inter-System Interface (ISI) eindelijk van de grond te komen. Met dank aan de drielandenproef tussen België, Nederland en Duitsland. Maar waarom heeft het allemaal zo lang moeten duren? De operationele eindgebruikersscenario s van de drielandenproef. De geschiedenis van Inter-System Interface (ISI) gaat terug tot het begin van de jaren negentig toen het European Telecommunications Standards Institute (Etsi) een begin maakte met de ontwikkeling van Tetra. In die tijd stond het acroniem nog voor Trans-European Trunked Radio en sloot daarmee aan op de Verdragen van Schengen uit 1985, die een vrij verkeer van personen mogelijk maken. Om ook radiocommunicatie grensoverschrijdend te maken moesten in eerste instantie alle regionale legacy -systemen worden vervangen door nationale communicatie-infrastructuren die gebruikmaken van een en dezelfde techniek.

15 Verbinding oktober Eveneens in 1990 werd een begin gemaakt met de standaardisatie van de Inter-System Interface die communicatie over grenzen heen mogelijk maakt. Via het break-connect - principe kan een radiogebruiker migreren naar het Tetra-netwerk van de buren en krijgt daar een aantal basisdiensten aangeboden. De belangrijkste functies die in eerste instantie werden gedefinieerd, zijn: mogelijk maken dat terminals een buitenlands onafhankelijk netwerk kunnen gebruiken; mogelijk maken dat gebruikers kunnen communiceren met gebruikers in een ander onafhankelijk netwerk; een ISI-gateway die de toegangspolicies oplegt aan buitenlandse gebruikers; basisdiensten, zoals group call, individual call en telefonie. Het is nadrukkelijk nooit de bedoeling geweest om via ISI de complete Tetra-functionaliteit ter beschikking te stellen. Financiering Toch werd de standaardisatie van ISI al snel op de lange baan geschoven. Dit om alle aandacht te kunnen besteden aan de air interface-terminalstandaard. Eerst moesten de nationale netwerken met een optimale functionaliteit worden geïnstalleerd. Daar kwam bij dat de ontwikkelingskosten voor ISI in dit vroege stadium al behoorlijk hoog waren, terwijl overheden en leveranciers pas een return on investment konden verwachten als meerdere Tetra-netwerken volledig waren uitgerold. Het financieren van de ISI-ontwikkeling is altijd een probleem gebleven. Bijvoorbeeld mobiele operators boorden een extra inkomstenbron aan door roaming mogelijk te maken voor gsm-gebruikers. Dat vooruitzicht is er niet voor ISI: enkele gebruikers die incidenteel migreren naar een ander not for profit Tetra-netwerk levert niets op. Gaandeweg was ISI in een kip-eisituatie terechtgekomen. Doorbraak Nederland zorgde in 2003 samen met België en Duitsland voor een doorbraak via de drielandenproef. Op 20 januari van dat jaar tekenden de ministers van Binnenlandse Zaken van Duitsland en België en de staatssecretaris van Binnenlandse Zaken van Nederland een Memorandum of understanding voor de ondersteuning van de Three country pilot (3CP). De proef had plaats in de grensgebieden van Aken, Luik en Zuid-Limburg en had twee onderdelen centraal staan, namelijk de operationele kant van grensoverschrijdende samenwerking en de technische kant. Het schema toont de operationele eindgebruikersscenario s die met succes zijn gedemonstreerd. De technische kant betrof de koppeling van de in gebruikzijnde Motorola- en Nokia-systemen met behulp van ISI. 3CP maakte gebruik van wat een Interim ISI of een Phase 0 ISI werd genoemd, die onder andere voorzag in: pre-provisioning van de radio s die mogelijk migreren naar een ander netwerk; pre-provisioning van de netwerkdiensten die beschikbaar zijn voor de migrerende radio s; analoge audiopatching van groepsgesprekken tussen digitale systemen; overleggen van de internationale fleet maps tussen de drie systemen. De ervaringen die zijn opgedaan in Nederland, België en Duitsland zijn vertaald in het Etsi-document Functional requirements for the Tetra ISI derived from three country pilot scenarios uit mei In dit document wordt ISI genoemd als de belangrijkste functionaliteit voor eindgebruikers om ook over de grens te kunnen functioneren. Scope veranderd Mede door de drielandenproef is de scope van ISI de afgelopen jaren veranderd. Geleidelijk is het besef doorgedrongen dat het niet zo zinvol is om de door het Etsi omschreven functionaliteit in één keer te implementeren. Beter is de functionaliteit in fases door te voeren, zoals dat is omschreven in het document ISI Adoption dat de Tetra Association in april 2008 heeft vrijgegeven. De fases 1 en 2 worden algemeen gezien als de verplichte onderdelen van een ISI-oplossing en voorzien onder andere in authenticatie, individual call, group call en short dataservice. De fases 3 en 4 kunnen worden omschreven als optioneel en voorzien onder andere in encryptie, mobility management en andere aanvullende diensten. Maar zelfs als in alle vier de fases wordt geïnvesteerd, is de ISI-functionaliteit nog maar een fractie van de functionaliteit die de Tetra Air Interface tussen infrastructuur en terminal inhoudt. Ook de toepassing van ISI is de afgelopen jaren gewijzigd. In eerste instantie was ISI enkel en alleen bedoeld om communicatie mogelijk te maken tussen onafhankelijke, landelijke Tetra-netwerken. In deze toepassing zou ISI slechts incidenteel worden gebruikt. Meer en meer wordt ISI echter ook gezien als de oplossing om kleinere systemen aan elkaar te koppelen tot een groter netwerk. Kinderschoenen In maart 2009 hebben Motorola en Eads tijdens een ISI IOP-testsessie laten zien dat het mogelijk is hun systemen aan elkaar te koppelen. De lijst met geteste functionaliteit was echter beperkt tot individual call en short data. De belangrijke Tetra-feature group call ontbrak, waardoor de geteste koppeling Nederland zorgde in 2003 samen met België en Duitsland voor een doorbraak via de drielandenproef. ook nog niet geschikt is voor operationeel gebruik. Tetra ISI staat nog steeds in de kinderschoenen en het zal nog wel drie tot vier jaar duren voordat de interface volledig tot wasdom komt. Enkele beperkingen zal ISI daarbij parten blijven spelen. Door het ontbreken van een inkomstenstroom blijven fabrikanten bijvoorbeeld beperkt in wat ze kunnen leveren. Ook zal ISI in de praktijk vaak te zwaar blijken te zijn. Dat is het geval als de interface alleen maar wordt gebruikt om kleinere systemen aan elkaar te koppelen. Deze kleine stand-alonesystemen zijn gebaseerd op packet switching-technologie, terwijl de volledige ISI QSIG en Rose circuitgebaseerde protocollen introduceert. In dat geval is ISI overkill. Dat is ook de reden dat verschillende leveranciers andere oplossingen hebben bedacht om systemen aan elkaar te koppelen zonder ISI, waarbij veelal gebruik wordt gemaakt van IP. Door Ferry Waterkamp Dit artikel is mede gebaseerd op de white paper Interconnecting Tetra systems van Motorola.

16 16management Verbinding oktober 2009 Intelligent filteren van crisismanagementinformatie Sneller de juiste informatie met Mosaic Mosaic is een ontwikkeltraject waarin intelligente agents de mens helpen sneller de juiste informatie te verkrijgen. Inmiddels is er in het samenwerkingstraject tussen het D-CIS-Lab en vts Politie Nederland een demonstrator ontwikkeld. Om de vereiste ondersteuning voor het filteren van informatie nader te onderzoeken, is een simulatie met echte gebruikers georganiseerd. Bij rampenbestrijding is de uitwisseling van gegevens tussen veiligheidspartners essentieel voor de opbouw van een gedeeld situatiebeeld. Daarom wordt er veel energie gestoken in het verbeteren van procedures en systemen om gegevens uit te wisselen tijdens rampen, zoals in het programma Invoering Netcentrisch Werken [1]. Naast het beschikbaar krijgen van gegevens en het versnellen van het uitwisselingsproces, is het doel informatie op het juiste moment bij de juiste persoon te krijgen. Met andere woorden, het ideale crisismanagementsysteem (CMS) is intelligent: het begrijpt wat er aan de hand is, weet waar iedereen mee bezig is en schat zelf in wie wanneer welke informatie nodig heeft. Op dit moment is een operationeel intelligent systeem om informatie te delen nog toekomstmuziek, maar in laboratoria wordt er hard aan gewerkt. Vooral de visie op Web 3.0, het semantisch web, werkt hierbij als stuwende kracht. Vooruitlopend op het beschikbaar komen van productierijpe ontwikkelplatformen voor dergelijke intelligente systemen, wordt in een samenwerkingsverband tussen het D-CIS-Lab en vts Politie Nederland de toepassing van technieken voor een intelligent CMS al onderzocht [2]. Als uitvloeisel van dit bredere onderzoek is het afgelopen jaar een experiment uitgevoerd. Daarbij is in een concrete gegevensbron getest hoe gegevens hieruit taakgebaseerd kunnen worden gefilterd en hoe gebruikers het ontvangen van gefilterde informatie ervaren. Concrete informatie in plaats van vele, deels overbodige, meldingen. Opzet experiment In het experiment zitten tien deelnemers ieder achter twee computerschermen. Op het ene scherm is een deelnemer virtueel aanwezig bij een ramp in de vorm van een scheepsbotsing waarbij gevaarlijke stoffen vrijkomen

17 Verbinding oktober en containers losslaan. Op dit scherm ontvangen de deelnemers tevens zo nu en dan een informatiebericht om hen zo goed mogelijk op de hoogte te houden van de verdere ontwikkeling van de ramp. Op het andere scherm spelen de deelnemers een computerspel om te simuleren dat ze telkens moeten omschakelen tussen een primaire taak en het ontvangen van informatieberichten. De deelnemers zijn verdeeld in twee groepen, waarbij de ene groep berichten met ongefilterde informatie ontvangt, terwijl voor de andere groep de berichten zijn gefilterd en geaggregeerd. De filtering richt zich op relevantie voor de politietaken, in het bijzonder de taak van de Officier van Dienst Politie. De aggregatie betreft een geanimeerde geografische plot van stankmeldingen en een lijst van aantallen geïdentificeerde slachtoffers, aantallen hulpverzoeken en aantallen verontruste bekenden en familieleden. Alle berichten zijn afgeleid van 112-meldingen aan de meldkamer. Deze zijn in dit experiment als voorbeeld genomen van een bron die ook in de praktijk bruikbare informatie bevat. De meldingen zijn afkomstig uit een Het experiment toont aan dat intelligente systemen, met software-agents als hulp, de mens echt kunnen helpen. a d v e r t e n t i e Goede communicatie bij hoge snelheid? Bij snelle RHIB s is communicatie vaak een probleem. Motocom levert diverse intercomsystemen op maat samengesteld en met een goede waterbestendigheid. Waardoor ook in moeilijke omstandigheden met alle deelnemers en met het commando centrum duidelijke spraak mogelijk is. Tegelijkertijd wordt het gehoor beschermd en is ook een helm mogelijk. Meet us at Europort MOTOCOM Stand 8315 Communication & Protection info@motocom.nl Tel Wat is Mosaic? Op het terrein van crisisbeheersing en rampenbestrijding is er veel aandacht voor multidisciplinaire informatievoorziening. De meeste projecten richten zich op dit moment vooral op het onderling toegankelijk maken van beschikbare gegevensbronnen. Een volgende stap is het realiseren van IT-systemen waarmee effectief kan worden gebruikgemaakt van de beschikbaar gekomen informatie. Het gaat dan om: het leggen van verbanden tussen informatie uit verschillende gegevensbronnen; het automatisch interpreteren en selecteren van informatie en gevonden verbanden binnen de context van een incident, crisis of ramp; het ondersteunen van beslissingen, bijvoorbeeld over de inzet van eenheden, de informatieverstrekking naar eenheden, het opschalen van een incident, de noodzaak tot evacuatie, et cetra. Het D-CIS-Lab ontwikkelt technologie binnen het Icis-project (Interactive Collaborative Information Systems) die voor deze vereisten kan worden ingezet. De technologie wordt aangeduid als actor-agent-communities en is nu zo ver ontwikkeld dat deze op (bescheiden) schaal kan worden getest. In een samenwerking tussen de vts Politie Nederland en het D-CIS-Lab is een demonstrator gerealiseerd, waarmee de toepasbaarheid van deze nieuwe technologie in het OOV-domein wordt getoetst. De samenwerking draagt de naam Mosaic, wat staat voor Meerdere operationele samenwerkende assistenten voor informeren bij crises. De Mosaic-demonstrator is een applicatie ter ondersteuning van OOV-medewerkers in de meldkamer en in het veld. Zij richt zich op het tijdig beschikbaar stellen van aanvullende relevante informatie bij een incident. De nadruk ligt op gegevens die in plaats en tijd zijn gecorreleerd aan een incident en een potentieel gevaar opleveren of anderszins belangrijk zijn bij het beslissingstraject in het afwikkelen van een incident of grote gebeurtenis.

18 18 Verbinding oktober 2009 simulatiescenario dat is opgesteld door de Inspectie OOV voor de Algemene Doorlichting Rampenbestrijding [3]. Het experiment is erop gericht om het effect te meten van informatiefiltering op de situational awareness en de mentale belasting van de ontvangers van de informatie. Dit wordt halverwege en na afloop van de simulatie gemeten aan de hand van: vragen over de feitelijke situatie; vragen voor de inschatting van de situatie; vragen hoe de deelnemers het experiment ervaren; de score en bestede tijd in het computerspel. De resultaten De deelnemers bevestigen dat de 112-meldingen een relevante bron van informatie zijn en vooral nuttig om de politietaken te coördineren. Het experiment ondersteunt de Het spel als simulatie van primaire taak tijdens het afwikkelen van het incident. Het snel doorgeven van relevante informatie uit 112-meldingen verhoogt de situational awareness van OOV-medewerkers. verwachting dat de ontvangers van gefilterde berichten de informatie beter verwerken. Dit bleek in het bijzonder uit het reproduceren van simpele feiten en gebeurtenissen uit het scenario aan de hand van open vragen. Ook geaggregeerde aantallen werden duidelijk beter gereproduceerd. Het experiment toont niet aan of dit komt door het minder vaak omschakelen tussen hun primaire taak en het lezen van berichten dan wel door een hogere verwachting en de relevantie van de ontvangen informatie in het geval van gefilterde berichten. Wel bleken de ontvangers van niet-gefilterde berichten het experiment inspannend te vinden en hadden ze niet alle beschikbare leestijd voor de berichten benut. Ook was het experiment leerzaam, met andere woorden: het leverde niet in alle gevallen het verwachte resultaat. Het belangrijkste leerpunt betrof het rigoureus wegfilteren van berichten met al eerder vermelde feiten. De groep die talloze berichten met stankmeldingen kreeg te verduren in plaats van een geanimeerd overzicht, bleek toch het meest accurate plaatje van de zich ontwikkelende gaswolk in gedachten te hebben. Dezelfde groep kreeg ook vele berichten over de irriterende eigenschappen van de gaswolk te lezen en had daaruit ook een beter beeld over de ernst van de situatie opgebouwd dan de groep die dit slechts één keer te lezen kreeg. Je kunt hieruit concluderen dat ergens een optimum ligt bij het wegfilteren van herhaalde feiten en dat eenmalig gepresenteerde belangrijke informatie ook als belangrijk herkenbaar moet zijn, bijvoorbeeld door training. Verdere ontwikkeling Voor het huidige experiment werden de berichten handmatig gefilterd door ze in een beperkt aantal categorieën in te delen. Een volgende stap is het automatiseren van deze classificatie, een text mining -taak, waarna automatische filtering mogelijk wordt door regels te definiëren aan de hand van de gekozen categorieën. Deze laatste stap zal de nodige interactie met eindgebruikers vragen en aanvullende experimenten om het resultaat van het filteringproces te testen. De overzichtsinformatie op een ipaq voor de OOV er op straat. Referenties [1] [2] Kennisontwikkeling voor de toekomst, Verbinding maart 2007 [3]

19 Verbinding oktober Belangrijke geaggregeerde informatie moet extra onder de aandacht worden gebracht: een overzichtplaatje heeft het risico dat de essentie wordt onderschat, terwijl na twintig meldingen wel de essentie doordringt. Laatste stand van zaken over frequenties en Mosaic Op het eerste gezicht hebben Mosaic en frequenties weinig met elkaar te maken. Toch is er een relatie. Zoals in dit artikel wordt uitgelegd, kan Mosaic een goede verbetering betekenen voor het netcentrisch werken. Bij dit netcentrisch werken wordt veel informatie verzameld, veredeld en ter beschikking gesteld aan zowel personeel van de meldkamer en crisiscentra als de OOV-mensen op straat. En daar ligt de link: de informatie naar het veld gaat door de lucht en voor die radioweg zijn frequenties nodig. De verwachting is dat bij netcentrisch werken er steeds meer behoefte komt aan mobiele breedbanddatacommunicatie, en dat bij calamiteiten de commerciële netwerken niet altijd voldoende betrouwbaar zullen zijn. Het traject om frequenties voor mission critical broadband data -netwerken te verkrijgen, is wéér een stap verder. Begin september was er in Tallinn Estland een CEPT FM-38 vergadering waarin een workshop is voorbereid die begin 2010 in Mainz zal worden gehouden. Uitgangspunt voor die workshop is dat mobiele data een vlucht zullen nemen en dat een (groot) deel daarvan over eigen dedicated voorzieningen zal gaan. Er is daarom een reële behoefte van de Europese OOV-organisaties aan (geharmoniseerde) frequenties. De workshop moet antwoord geven op: hoeveel is er nodig, wanneer is het nodig, kan er worden geshared en als belangrijkste: in welke frequentie band(en) moet de oplossing worden gevonden? Het onderzoek maakt deel uit van het Icisproject (Interactive Collaborative Information Systems) van het D-CIS-Lab en wordt financieel ondersteund door het ministerie van EZ (BSIK03024). Dank gaat uit naar John Sevenstern van de Inspectie OOV voor het beschikbaar stellen van het scenario en naar Freddy Weerdmeester van de Politieacademie voor het faciliteren van het experiment. Een uitgebreid technisch rapport van het experiment is verkrijgbaar bij Marc de Lignie en Hans Borgonjen. Actie: Batterijen voor Portofoons Tot 60% voordeel Kijk snel op kpn.com/portofoons of bel (010) en profiteer van interessante kwantumkortingen. Actie geldig t/m 10 december 2009 Door Marc de Lignie en Hans Borgonjen Marc de Lignie is onderzoeker bij de R&Iafdeling van de vtspn en specialist op gebied van kennissystemen en analysetools. Hans Borgonjen is kennismanager bij de vtspn, voorzitter Public Safety Radiocommunication Group (PSRG) en vicevoorzitter Tetra Association Board. a d v e r t e n t i e

20 20 Verbinding oktober 2009 Hulpverleners willen een eenduidig geïntegreerd beeld management Figo: de spin in het web van netwerken Radiocommunicatie zit in een stroomversnelling. Er is een flink aantal nieuwe technieken en netwerken beschikbaar gekomen, elk met een eigen toepassingsgebied. Ook voor de OOV-sector worden ze naast en door elkaar ingezet. Hulpverleners raken verstrikt in dit web van netwerken. Het slim combineren van netwerken biedt echter verbluffende nieuwe mogelijkheden. Internationaal wordt in diverse projecten gewerkt aan één geïntegreerde architectuur voor missiekritische radiocommunicatie. De spin in dit web is het in Nederland ontwikkelde Figo, dat nu al inzetbaar is om de communicatieuitdagingen van de OOV het hoofd te bieden. Maar in welke richting beweegt deze oplossing zich? Bij elk netwerk is sprake van een trade off tussen bandbreedte en afstandsoverbrugging. Mobiele radiocommunicatie is lange tijd het domein geweest van professionals. Al decennia lang zijn publieke hulpverleners uitgerust met portofoons. Intussen is er heel veel gebeurd. In 2002 waren er wereldwijd al meer mobiele aansluitingen dan vaste aansluitingen. Inmiddels beschikken zelfs meer mensen over een mobiele telefoon dan over schoon drinkwater. Ook het gebruik van mobiel internet neemt een enorme vlucht. De verwachting is dat het browsen op internet in 2011 vaker met een smartphone zal worden gedaan dan met een laptop. De ontwikkelingen zitten in een stroomversnelling. De chiptechnologie legt de basis voor baanbrekende innovaties. De

4G frequentiebanden / LTE frequentiebanden

4G frequentiebanden / LTE frequentiebanden 4G frequentiebanden / LTE frequentiebanden 13-01-2014 GSM Helpdesk Nederland Bij reguliere 2G (GSM) en 3G (UMTS) telefoons en smartphones was het zeer gebruikelijk om de frequenties in MHz aan te geven

Nadere informatie

STORAGE AUTOMATION IT MANAGEMENT & OPTIMIZATION DATAGROEI DE BAAS MET EXTREEM BEHEERGEMAK DOOR AUTOMATISERING EN VIRTUALISATIE

STORAGE AUTOMATION IT MANAGEMENT & OPTIMIZATION DATAGROEI DE BAAS MET EXTREEM BEHEERGEMAK DOOR AUTOMATISERING EN VIRTUALISATIE IT MANAGEMENT & OPTIMIZATION STORAGE AUTOMATION DATAGROEI DE BAAS MET EXTREEM BEHEERGEMAK DOOR AUTOMATISERING EN VIRTUALISATIE EEN EFFECTIEVE EN KOSTENEFFICIËNTE OPLOSSING VOOR DATAGROEI De druk op systeembeheerders

Nadere informatie

Reference case Atlas Copco. Atlas Copco gebruikt Vodafone M2M om wereldwijd de klantondersteuning te verbeteren. Vodafone Power to you

Reference case Atlas Copco. Atlas Copco gebruikt Vodafone M2M om wereldwijd de klantondersteuning te verbeteren. Vodafone Power to you Atlas Copco gebruikt Vodafone M2M om wereldwijd de klantondersteuning te verbeteren Vodafone Power to you Atlas Copco gebruikt Vodafone M2M om wereldwijd de klantondersteuning te verbeteren Atlas Copco

Nadere informatie

C2000 in De prestaties. Ministerie van Veiligheid en Justitie

C2000 in De prestaties. Ministerie van Veiligheid en Justitie Ministerie van Veiligheid en Justitie C2000 in 2012 De prestaties C2000 is het communicatienetwerk voor de Nederlandse hulpdiensten. Het digitale netwerk voor radiocommunicatie en alarmering is sinds 2005

Nadere informatie

IP Services. De grenzeloze mogelijkheden van een All IP -netwerk

IP Services. De grenzeloze mogelijkheden van een All IP -netwerk IP Services De grenzeloze mogelijkheden van een All IP -netwerk Voor wie opgroeit in deze tijd is het de grootste vanzelfsprekendheid. Je zet de computer aan en je kunt mailen, chatten, elkaar spreken

Nadere informatie

De missiekritische communicatie serviceprovider

De missiekritische communicatie serviceprovider De missiekritische communicatie serviceprovider BTG Expertsessie Visie en mogelijkheden missiekritische communicatie Vandaag aanwezig: T-Mobile: Richard Marijs (Technology Strategist & IoT/5G driver) PrioCom:

Nadere informatie

Sim as a Service. Veilig en betrouwbaar beheer op afstand van systemen via M2M datacommunicatie

Sim as a Service. Veilig en betrouwbaar beheer op afstand van systemen via M2M datacommunicatie Sim as a Service Veilig en betrouwbaar beheer op afstand van systemen via M2M datacommunicatie RAM Mobile Data Sim as a Service Veilig en betrouwbaar beheer op afstand van systemen via M2M datacommunicatie

Nadere informatie

T-Mobile biedt 4G voor alle smartphones, dus ook de iphone 5

T-Mobile biedt 4G voor alle smartphones, dus ook de iphone 5 T-Mobile biedt 4G voor alle smartphones, dus ook de iphone 5 Samen Meer Bereiken Een netwerk voor mobiele telefonie is nooit af. T-Mobile volgt het gebruik en de prestaties van het mobiele netwerk op de

Nadere informatie

help de hulpdiensten

help de hulpdiensten help de hulpdiensten Oog voor hulpdiensten target blu eye signaleert naderende hulpdiensten In maart 2013 maakte het NIFV de resultaten bekend uit een grootschalige enquête onder ruim 2.100 automobilisten.

Nadere informatie

EXB 360 MOBILE App. Bevorder betrokkenheid. Veel onderdelen; veel mogelijk

EXB 360 MOBILE App. Bevorder betrokkenheid. Veel onderdelen; veel mogelijk EXB 360 Mobile App EXB 360 MOBILE App Bevorder betrokkenheid Zo'n 10 miljoen Nederlanders maken inmiddels gebruik van sociale netwerksites, de EXB MOBILE App kan in enkele weken de nieuwe favoriete app

Nadere informatie

IP Businessmanager voor gevorderden

IP Businessmanager voor gevorderden IP Businessmanager voor gevorderden mobiel integratie total cost of ownership (tco) management rapportages netwerken en ict vm en hosted oplossingen business manager integratie bedrijfs applicaties voip

Nadere informatie

White paper communicatie OOV 1. Radionetwerk garandeert vlekkeloze communicatie

White paper communicatie OOV 1. Radionetwerk garandeert vlekkeloze communicatie White paper communicatie OOV 1 Radionetwerk garandeert vlekkeloze communicatie White paper communicatie OOV 2 Inleiding Bij rampen en grote incidenten is het letterlijk van levensbelang dat politie, brandweer

Nadere informatie

Zonder connectiviteit ligt alles stil

Zonder connectiviteit ligt alles stil Zonder connectiviteit ligt alles stil Zonder transport staat alles stil. Dit geldt ook binnen de ICT- en telecomsector. Zonder connectiviteit geen toegang tot internet en social media; zijn apps en cloud

Nadere informatie

Monitoring. SolidBE B.V. Maarten Schoutenstraat SV Waddinxveen

Monitoring. SolidBE B.V. Maarten Schoutenstraat SV Waddinxveen Monitoring SolidBE B.V. Maarten Schoutenstraat 19 2741SV Waddinxveen 1 Inhoudsopgave Monitoring...3 Introductie...3 Netwerkcomponenten...4 Back-up...4 Discovery...4 Poller...5 SNMP-traps...5 Maintenance...5

Nadere informatie

Centrale tunnelbewaking Oostenrijk

Centrale tunnelbewaking Oostenrijk Centrale tunnelbewaking Oostenrijk Korte projektgegevens Projekt : centrale bewaking en bediening van 23 tunnels en 225 km snelweg in Oostenrijk Doelstelling : centrale bewaking van de gezamenlijke autosnelwegen

Nadere informatie

Van goed plan tot infrastructuur. Paul Hanraets Programmamanager GEO OOV

Van goed plan tot infrastructuur. Paul Hanraets Programmamanager GEO OOV Van goed plan tot infrastructuur Paul Hanraets Programmamanager GEO OOV Belang Geo-info voor de OOV Essentieel voor de plaatsbepaling van het incident en omvang van het effectgebied Basis voor communicatie

Nadere informatie

Praktisch met systemen.

Praktisch met systemen. Praktisch met systemen. Openbare gebouwen kunnen niet meer zonder interne bereikbaarheids- en/of alarmeringssystemen. Op elke plek met veiligheids- of gezondheidsrisico s zijn deze systemen letterlijk

Nadere informatie

POP locatie. Straatkast. i-box. i-box NOC. i-box. Datacenter

POP locatie. Straatkast. i-box. i-box NOC. i-box. Datacenter Straatkast POP locatie Datacenter Het beheer van uw telecomruimten neemt veel tijd in beslag en is een kostbaar proces. U heeft immers 24/7 personeel nodig dat alle processen nauwkeurig in de gaten houdt.

Nadere informatie

Score Ram Mobile Data BV

Score Ram Mobile Data BV Score Ram Mobile Data BV Visie Missie Strategie Doelen: financieel Doelen: organisatieontwikkeling Doelen: marktbenadering Doelen: producten en dienst-ontwikkeling Rendementsverbetering Versterken en uitbouwen

Nadere informatie

Secomhouse. SeComHouse. Kwaliteitsverbetering en kostenreductie door samen te werken aan communicatie en veiligheid op het bedrijventerrein

Secomhouse. SeComHouse. Kwaliteitsverbetering en kostenreductie door samen te werken aan communicatie en veiligheid op het bedrijventerrein SeComouse Kwaliteitsverbetering en kostenreductie door samen te werken aan communicatie en veiligheid op het bedrijventerrein Bedrijfspand Bedrijfspand Bedrijfspand Bedrijfspand Op een bedrijventerrein

Nadere informatie

Video Conferencing anno 2012

Video Conferencing anno 2012 White paper Video Conferencing anno 2012 +31 (0) 88 121 20 00 upc.nl/business Pagina 1 van 8 Video Conferencing De behoefte aan video-vergaderen groeit. Mensen gaan steeds flexibeler om met de begrippen

Nadere informatie

ADVISIE SERVICE SOLUTIONS

ADVISIE SERVICE SOLUTIONS SERVICE SOLUTIONS ADVISIE SERVICE SOLUTIONS Uw ERP systeem is van essentieel belang voor de dagelijkse bedrijfsvoering. De serviceverlening van Advisie is er daarom op gericht om verstoringen van het systeem

Nadere informatie

Cocon. Speer IT. Speer IT. Alles wat u wilt weten over uw glasvezelnetwerk. Cocon in het kort: glass fiber registration systems

Cocon. Speer IT. Speer IT. Alles wat u wilt weten over uw glasvezelnetwerk. Cocon in het kort: glass fiber registration systems Cocon in het kort: speciaal ontwikkeld voor glasvezel, helder overzicht netwerk, snel iedere gewenste informatie, automatische routering en budgettering, werken in heden en toekomst, projectmatig werken,

Nadere informatie

PRIORITEIT VOOR UW COMMUNICATIE

PRIORITEIT VOOR UW COMMUNICATIE PRIORITEIT VOOR UW COMMUNICATIE U WAS NOG NOOIT ZO GOED VERBONDEN Blue Light Mobile is speciaal ontworpen om een antwoord te bieden op uw specifieke noden als hulpof veiligheidsdienst, als overheidsinstantie

Nadere informatie

Welkom! GertJan Coolen

Welkom! GertJan Coolen Welkom! GertJan Coolen Agenda Introductie Communicare Trends in de markt & MS Lync Contact Center for Lync Uitgangspunten Architectuur Functionaliteiten Partnership Wrap up & interactie Communicare Internationaal

Nadere informatie

Beschrijving 4G voor Business Partners

Beschrijving 4G voor Business Partners Beschrijving 4G voor Business Partners September 2013 Inhoud 1. 4G; Wat is het?... 3 2. Waarom 4G van Yes Telecom... 3 3. Wat kunt u met 4G?... 3 4. Wat heeft u nodig om gebruik te kunnen maken van 4G?...

Nadere informatie

PMSE Ruimte voor draadloze microfoons

PMSE Ruimte voor draadloze microfoons Uit: Zichtlijnen 137, juli 2011 Ruimte voor draadloze microfoons Voor gebruikers van draadloze microfoons verandert er de komende jaren een en ander. In overleg met Agentschap Telecom is bereikt dat met

Nadere informatie

Wireless WAN (Wide Area Netwerken) Johan Bickel

Wireless WAN (Wide Area Netwerken) Johan Bickel Wireless WAN (Wide Area Netwerken) Johan Bickel Connectiviteit Connectiviteit en met name draadloze communicatie maakt een (r)evolutie door die terugkoppeling van industriële processen en gegevens overal

Nadere informatie

Servicecontracten Snel weer bereikbaar na een storing in uw telefooncentrale

Servicecontracten Snel weer bereikbaar na een storing in uw telefooncentrale Servicecontracten Snel weer bereikbaar na een storing in uw telefooncentrale Telefonisch niet meer bereikbaar door een storing in de telefooncentrale? Daar sta je als bedrijf niet vaak bij stil. Het is

Nadere informatie

Telephony2Connect. Altijd bereikbaar

Telephony2Connect. Altijd bereikbaar Telephony2Connect Altijd bereikbaar MPLconnect, een totaalconcept voor installatiebedrijven. Een gecertificeerd, beveiligd VPN datanet verbinding. Met een Alarm over IP oplossing (AoIP) verstuurt u veilig

Nadere informatie

Ons kenmerk C220/ Aantal bijlagen 1

Ons kenmerk C220/ Aantal bijlagen 1 Directie Bestuur & Organisatie Bestuur en Veiligheid Integrale Veiligheid en Handhaving de leden van de commissie Algemeen Bestuur Korte Nieuwstraat 6 6511 PP Nijmegen Telefoon (024) 329 91 11 Telefax

Nadere informatie

MONITOR DRAADLOZE TECHNOLOGIE. Presentatie voor NFO overleg oktober 2018 Toon Norp

MONITOR DRAADLOZE TECHNOLOGIE. Presentatie voor NFO overleg oktober 2018 Toon Norp MONITOR DRAADLOZE TECHNOLOGIE Presentatie voor NFO overleg oktober 2018 Toon Norp INLEIDING TNO verzorgt i.o.v. minez de Monitor Draadloze Technologie Ontwikkeling en inzet van draadloze technologie in

Nadere informatie

Remcoh Mobile Device beheer. Remcoh legt uit

Remcoh Mobile Device beheer. Remcoh legt uit Remcoh Mobile Device beheer Remcoh legt uit White Paper Middels deze white paper informeert en adviseert Remcoh u over slim beheer van mobiele apparaten en toegang daarmee tot uw bedrijfsgegevens. Waarom

Nadere informatie

MSSL Dienstbeschrijving

MSSL Dienstbeschrijving MSSL Dienstbeschrijving Versie : 1.0 Datum : 28 augustus 2007 Auteur : MH/ME Pagina 2 van 7 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. Introductie... 3 Divinet.nl Mssl... 3 Hoe

Nadere informatie

Registratie Data Verslaglegging

Registratie Data Verslaglegging Sjablonen Websupport Registratie Data Verslaglegging Websites Inrichtingen Video solutions Rapportages Consultancy Imports Helpdesk Exports Full Service Dashboards Registratie Koppelen en controleren De

Nadere informatie

Nieuwe ontwikkelingen. 28 mei 2013

Nieuwe ontwikkelingen. 28 mei 2013 Nieuwe ontwikkelingen 28 mei 2013 Ontwikkelingen KA-SAT hardware en diensten Inmarsat High Data Rate / Explorer 710 Inmarsat Global Xpress Iridium Extreme Thuraya IP+ Thuraya SatSleeve Multi channel routers

Nadere informatie

De beste, mooiste en meest intelligente oplossing voor de automatisering en beveiliging van uw domein.

De beste, mooiste en meest intelligente oplossing voor de automatisering en beveiliging van uw domein. De beste, mooiste en meest intelligente oplossing voor de automatisering en beveiliging van uw domein. Fibaro is een complete en krachtige oplossing voor het monitoren, beheren en intelligent automatiseren

Nadere informatie

m.b.v. digitale certificaten en PKI Versie: mei 2002 Beknopte Dienstbeschrijving beveiligen van e-mail

m.b.v. digitale certificaten en PKI Versie: mei 2002 Beknopte Dienstbeschrijving beveiligen van e-mail Beknopte dienstbeschrijving Beveiligen van e-mail m.b.v. digitale certificaten en PKI Document: Versie: mei 2002 Beknopte Dienstbeschrijving beveiligen van e-mail Inhoudsopgave 1. Inleiding 2 2. Snel te

Nadere informatie

4 HELP! IK HEB GEEN LOZE LEIDINGEN... 7 4.1 KABELS?... 7 4.2 POWERLINE... 7 4.3 VERBINDINGEN... 7 5 GEBRUIK VAN EEN WIFI REPEATER...

4 HELP! IK HEB GEEN LOZE LEIDINGEN... 7 4.1 KABELS?... 7 4.2 POWERLINE... 7 4.3 VERBINDINGEN... 7 5 GEBRUIK VAN EEN WIFI REPEATER... Inhoudsopgave File: Project_09.doc 16 september 2015 1 PROBLEEM... 2 1.1 WONING BESCHRIJVING... 2 1.2 ROUTER... 3 2 WLAN EN LAN UITBREIDINGEN... 4 2.1 NIEUWE SITUATIE 1... 4 2.2 NIEUWE SITUATIE 2... 5

Nadere informatie

Wageningen UR. Één online uitstraling

Wageningen UR. Één online uitstraling Wageningen UR Één online uitstraling Centrale regie over huisstijl en opzet Alle profielen en contactmomenten in één systeem Verregaande koppeling tussen Measuremail en backoffice website Automatische

Nadere informatie

Security Management Solution INNOVATORS IN SECURITY

Security Management Solution INNOVATORS IN SECURITY Security Management Solution INNOVATORS IN SECURITY Geïntegreerde Oplossingen Security Management Inbraak Detectie Camera Bewaking Inhoud 1. Wie zijn wij? 2. Onze beveiligingsoplossing 3. Marktsegmenten

Nadere informatie

HOE KAN JE MET CAMERABEELDEN DE VEILIGHEID VERHOGEN?

HOE KAN JE MET CAMERABEELDEN DE VEILIGHEID VERHOGEN? HOE KAN JE MET CAMERABEELDEN DE VEILIGHEID VERHOGEN? 10 Mei 2016 INTRODUCTIE Vaststellingen +/- 96 % van de cameranetwerken worden slechts post-incident gebruikt +/- 80% van de opgenomen beelden van een

Nadere informatie

DATRO TELEMATICA INSTALLATEUR

DATRO TELEMATICA INSTALLATEUR DATRO TELEMATICA INSTALLATEUR Nieuwsticht 7 3113 BH Schiedam Tel: 010-2462111 Fax: 010-2462110 www.datro.nl info@datro.nl Inhoudsopgave -Organisatie Datro bv -Ons werkgebied -Activiteiten Datro bv Organisatie

Nadere informatie

100% flexibiliteit in communicatie

100% flexibiliteit in communicatie 100% flexibiliteit in communicatie Ongelimiteerde expertise en capaciteit in één projectorganisatie met vier gerenommeerde partners Group of companies Group of companies 100% flexibiliteit in communicatie

Nadere informatie

Proactief en voorspellend beheer Beheer kan effi ciënter en met hogere kwaliteit

Proactief en voorspellend beheer Beheer kan effi ciënter en met hogere kwaliteit Proactief en voorspellend beheer Beheer kan effi ciënter en met hogere kwaliteit Beheer kan efficiënter en met hogere kwaliteit Leveranciers van beheertools en organisaties die IT-beheer uitvoeren prijzen

Nadere informatie

Dienstbeschrijving Managed Mobile

Dienstbeschrijving Managed Mobile Dienstbeschrijving Managed Mobile Inhoud Dienstbeschrijving Managed Mobile... 1 1. Inleiding... 3 1.1 Introductie... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 1.2 Positionering dienst Managed Mobile... 3 1.3

Nadere informatie

Intelligente Verkeers Regel Installatie (ivri) Fase 1

Intelligente Verkeers Regel Installatie (ivri) Fase 1 Intelligente Verkeers Regel Installatie (ivri) Fase 1 Deliverable C: Standaard tekst uitvraag Standaardtekst voor uitvraag bij vervanging VRI's voor wegbeheerders (t.b.v. voorbereiding infrastructuur op

Nadere informatie

Regiopolitie Groningen verbetert informatiepositie van buurtagenten met 150 HP ipaq Pocket PC's

Regiopolitie Groningen verbetert informatiepositie van buurtagenten met 150 HP ipaq Pocket PC's Regiopolitie Groningen verbetert informatiepositie van buurtagenten met 150 HP ipaq Pocket PC's De Regiopolitie Groningen zoekt continu naar mogelijkheden om de buurt- en jeugdagenten een informatievoorsprong

Nadere informatie

Het ALICE Project: Beeldbellen voor ouderen

Het ALICE Project: Beeldbellen voor ouderen Het ALICE Project: Beeldbellen voor ouderen Paul Dijkgraaf (ThuisConnect) Eindhoven, 23 Juni 2011 Advanced Lifestyle Improvement system & new Communication Experience Het ALICE Project 5 Partners uit 3

Nadere informatie

Altijd een oog dat met u mee kijkt zonder dat u er zelf iets voor hoeft te doen

Altijd een oog dat met u mee kijkt zonder dat u er zelf iets voor hoeft te doen Altijd een oog dat met u mee kijkt zonder dat u er zelf iets voor hoeft te doen Dé specialist in camerabewaking RM-Vision: dé specialist in camerabewaking Eerlijk en deskundig advies RM-Vision is een bedrijf

Nadere informatie

Hoe draadloze communicatie zich de afgelopen 20 jaar explosief heeft ontwikkeld

Hoe draadloze communicatie zich de afgelopen 20 jaar explosief heeft ontwikkeld Hoe draadloze communicatie zich de afgelopen 20 jaar explosief heeft ontwikkeld PLOT presentatie, Juni 2016, Oegstgeest Dr. ir. Jaap C. Haartsen Senior Expert, Wireless Systems Simply Smarter Communications

Nadere informatie

Generiek Platform Zaken 23 november 2006. Tom Steenbakkers Mario Smit

Generiek Platform Zaken 23 november 2006. Tom Steenbakkers Mario Smit Generiek Platform Zaken 23 november 2006 Tom Steenbakkers Mario Smit 1 Agenda Introductie CIBER Wat is Generiek Platform Zaken? De case van de gemeente Zwolle Vragen 2 Wie is CIBER? Wereldwijde IT dienstverlener

Nadere informatie

Dienstbeschrijving I AM Connect 1 Platform

Dienstbeschrijving I AM Connect 1 Platform CBG Connect B.V. Tel: +31228 56 60 70 Fax: +31228 56 60 79 Verkoop@cbgconnect.nl Dienstbeschrijving I AM Connect 1 Platform Versie: 1 Maand: juli 2015 Versie: 1.0 Maand: april 2010 Inhoudsopgave 1 Inleiding...

Nadere informatie

Van ruwe data naar bruikbare informatie. Sales Insight van itradenetwork

Van ruwe data naar bruikbare informatie. Sales Insight van itradenetwork Van ruwe data naar bruikbare informatie. Sales Insight van itradenetwork Inzicht, kansen, groei Ziet u het niet meer? Het is kenmerkend voor de horeca-, hospitality- en voedingssector dat producenten en

Nadere informatie

Dienstbeschrijving SB Vast-Mobiel Hosted Versie: 1.0 Datum: 06-12-2013

Dienstbeschrijving SB Vast-Mobiel Hosted Versie: 1.0 Datum: 06-12-2013 Dienstbeschrijving SB Vast-Mobiel Hosted Versie: 1.0 Datum: 06-12-2013 Inhoud 1. Inleiding... 3 1.1 Introductie... 3 1.2 Positionering dienst SB Vast-Mobiel Hosted... 3 1.3 Positionering dienst SB Vast-Mobiel

Nadere informatie

mijn zaak poweredbycisco. innovatie. powered by

mijn zaak poweredbycisco. innovatie. powered by mijn zaak poweredbycisco. innovatie. powered by De klanten zijn binnengehaald, de medewerkers zijn aangenomen, de uitdagingen zijn het hoofd geboden. Kortom, uw bedrijf is opgebouwd. En nu kunt u ook nog

Nadere informatie

Haerst is een jong innovatief bedrijf dat opereert op de grens van videotechnologie en diagnostiek.

Haerst is een jong innovatief bedrijf dat opereert op de grens van videotechnologie en diagnostiek. Haerst is een jong innovatief bedrijf dat opereert op de grens van videotechnologie en diagnostiek. 60-90% van commucatie is nonverbaal Diagnostiek is de kunst, techniek of handeling om een oorzaak te

Nadere informatie

Enterprise Resource Planning. Hoofdstuk 1

Enterprise Resource Planning. Hoofdstuk 1 Enterprise Resource Planning Hoofdstuk 1 Een basis om inzicht te krijgen in Enterprise Resource Planning-systemen Pearson Education, 2007; Enterprise Resource Planning door Mary Sumner Leerdoelstellingen

Nadere informatie

Uw totale telecompartner

Uw totale telecompartner Zorgeloos communiceren Eén aanspreekpunt Jarenlange ervaring Uw totale telecompartner Totale telecom oplossingen 100% bereikbaar Teleservice is er trots op u een compleet portfolio op het gebied van telecom

Nadere informatie

GSM- of UMTS-repeaters: vragen en antwoorden

GSM- of UMTS-repeaters: vragen en antwoorden GSM- of UMTS-repeaters: vragen en antwoorden V: Mag ik zelf een repeater aanschaffen en installeren bij slechte GSM- of UMTSontvangst? Ik ondervind op bepaalde plaatsen bij mij thuis of in mijn firma slechte

Nadere informatie

Your view on business On your favorite device

Your view on business On your favorite device ANY2INFO OVER ONS Your view on business On your favorite device Any2info is een ICT-onderneming gespecialiseerd in de ontwikkeling van standaard software waarmee mobiele bedrijfsapps kunnen worden gebouwd

Nadere informatie

Factsheet COOKIE COMPLIANT Managed Services

Factsheet COOKIE COMPLIANT Managed Services Factsheet COOKIE COMPLIANT Managed Services COOKIE COMPLIANT Managed Services Mirabeau helpt u de cookiewetgeving op de juiste manier te implementeren. Zo geven we uw online omgeving een betrouwbare uitstraling

Nadere informatie

Telephony2Connect. Altijd bereikbaar

Telephony2Connect. Altijd bereikbaar Telephony2Connect Altijd bereikbaar SportsConnect voor uw sportvereniging of sportkantine. Een aangename sfeer creëren met muziek of een sportwedstrijd live uitzenden in uw kantine, telefoneren intern/extern,

Nadere informatie

CityNav ADVANCED NAVIGATOR FOR PUBLIC SAFETY BLUEFIELDS. BLUEFIELDS Belgium +32 491 95 19 11 info@bluefields.be

CityNav ADVANCED NAVIGATOR FOR PUBLIC SAFETY BLUEFIELDS. BLUEFIELDS Belgium +32 491 95 19 11 info@bluefields.be 2015 CityNav ADVANCED NAVIGATOR FOR PUBLIC SAFETY BLUEFIELDS BLUEFIELDS Belgium +32 491 95 19 11 info@bluefields.be Inleiding In de dagelijkse praktijk wordt steeds vaker gebruik gemaakt van route begeleiding.

Nadere informatie

ICT Management. Leerprocessen en hun invloed op de kwaliteit van IT-servicemanagement. Kortere terugverdientijd door het versnellen van het leerproces

ICT Management. Leerprocessen en hun invloed op de kwaliteit van IT-servicemanagement. Kortere terugverdientijd door het versnellen van het leerproces ICT Management Kortere terugverdientijd door het versnellen van het leerproces Leerprocessen en hun invloed op de kwaliteit van IT-servicemanagement SOLUTIONS THAT MATTER 1 Kortere terugverdientijd door

Nadere informatie

Multidisciplinair GIS en interregionaal GIS in de OOV

Multidisciplinair GIS en interregionaal GIS in de OOV Stephan Miegies MVA Multidisciplinair GIS en interregionaal GIS in de OOV GIS = Geografisch Informatie Systeem Multidisciplinair en interregionaal GIS = Koppelen tussen disciplines Koppelen tussen regio

Nadere informatie

Optimale ICT-beveiliging. Van advies en ontwikkeling tot implementatie en beheer

Optimale ICT-beveiliging. Van advies en ontwikkeling tot implementatie en beheer Optimale ICT-beveiliging Van advies en ontwikkeling tot implementatie en beheer 1 Inhoud Deze brochure geeft u meer uitleg over de manier waarop Telenet de ICT van uw bedrijf kan beveiligen. Ervaring,

Nadere informatie

4 HELP! IK HEB GEEN LOZE LEIDINGEN KABELS? POWERLINE VERBINDINGEN GEBRUIK VAN EEN WIFI REPEATER...

4 HELP! IK HEB GEEN LOZE LEIDINGEN KABELS? POWERLINE VERBINDINGEN GEBRUIK VAN EEN WIFI REPEATER... Inhoudsopgave File: Project_09.doc 02 oktober 2016 1 PROBLEEM... 2 1.1 WONING BESCHRIJVING... 2 1.2 ROUTER... 3 2 WLAN EN LAN UITBREIDINGEN... 4 2.1 NIEUWE SITUATIE 1... 4 2.2 NIEUWE SITUATIE 2... 5 2.3

Nadere informatie

GSM- of UMTS-repeaters: vragen en antwoorden

GSM- of UMTS-repeaters: vragen en antwoorden GSM- of UMTS-repeaters: vragen en antwoorden V: Mag ik zelf een repeater aanschaffen en installeren bij slechte GSM- of UMTSontvangst? Ik ondervind op bepaalde plaatsen bij mij thuis of in mijn firma slechte

Nadere informatie

Zetacom helpt als ICT specialist om de samenwerking, bereikbaarheid en werkprocessen van zorgorganisaties. Lees meer

Zetacom helpt als ICT specialist om de samenwerking, bereikbaarheid en werkprocessen van zorgorganisaties. Lees meer Zetacom helpt als ICT specialist om de samenwerking, bereikbaarheid en werkprocessen van zorgorganisaties te verbeteren. Lees meer Cure Care Terug Zetacom helpt als ICT specialist om de samenwerking, bereikbaarheid

Nadere informatie

Maak kennis met het nieuwe bellen!

Maak kennis met het nieuwe bellen! Maak kennis met het nieuwe bellen! Waar ik ook ben, je mag mij altijd storen voor echt belangrijk nieuws! U heeft de regie U heeft uw mobility zelf in de hand. Wij verzorgen het beheer voor u, zoals beveiligingsinstellingen,

Nadere informatie

INTRODUCTIE ICoTec ICT SERVICES

INTRODUCTIE ICoTec ICT SERVICES INTRODUCTIE ICoTec ICT SERVICES Introductie Wij zijn een full service ICT bedrijf dat zich gespecialiseerd heeft op vele vlakken binnen de ICT-branche. Door veel te investeren in de kennis van onze IT-specialisten

Nadere informatie

BATTLEFIELD INTERNET. Presentatie KIVI, 26 september 2017 Arjen Holtzer,

BATTLEFIELD INTERNET. Presentatie KIVI, 26 september 2017 Arjen Holtzer, BATTLEFIELD INTERNET Presentatie KIVI, 26 september 2017 Arjen Holtzer, arjen.holtzer@tno.nl OVER TNO 2 Battlefield Internet 3 Battlefield Internet BATTLEFIELD INTERNET Gebruikerservaring Eenvoudig koppelen

Nadere informatie

Frankwatching. Volledige automatisering e-mailmarketing

Frankwatching. Volledige automatisering e-mailmarketing Frankwatching Volledige automatisering e-mailmarketing Efficiënte promotie van nieuwe artikelen via e-mail CMS Koppeling bespaart een uur werk per nieuwsbrief Customized content door uitgebreide segmentatie

Nadere informatie

Dienstbeschrijving IP One Managed Mobile

Dienstbeschrijving IP One Managed Mobile Dienstbeschrijving IP One Managed Mobile Auteur: Marketing Datum: 01-09-2014 Versie: 2.0 Aantal bladen: 11 Nummer: 1029 2 P a g i n a Inhoud 1. Inleiding... 3 1.1 Positionering dienst Managed Mobile...

Nadere informatie

Dienstbeschrijving CanConnect Mobile Connect Inhoud

Dienstbeschrijving CanConnect Mobile Connect Inhoud Dienstbeschrijving CanConnect Mobile Connect Inhoud... 1 1. Inleiding... 3 1.1 Introductie... 3 1.2 Positionering dienst... 3 1.3 Varianten... 4 2. Overzicht dienst... 5 2.1 High Level overzicht dienst...

Nadere informatie

SVHT-IT. Mission statement

SVHT-IT. Mission statement SVHT-IT Mission statement Wij leveren oplossingen en diensten aan het MKB op het gebied van ICT, waarbij service, flexibiliteit en een persoonlijke relatie met de klant voorop staan SVHT-IT is een onderneming

Nadere informatie

Drie domeinen als basis voor onze toekomstige veiligheid De genoemde trends en game changers raken onze veiligheid. Enerzijds zijn het bedreigingen, anderzijds maken zij een veiliger Nederland mogelijk.

Nadere informatie

Haal het beste uit uw gegevens met geïntegreerde Business Intelligence

Haal het beste uit uw gegevens met geïntegreerde Business Intelligence Exact Insights powered by QlikView Haal het beste uit uw gegevens met geïntegreerde Business Intelligence Met Exact Insights zet u grote hoeveelheden data moeiteloos om in organisatiebrede KPI s en trends.

Nadere informatie

RentSat transportable satelliet uplink voor

RentSat transportable satelliet uplink voor RentSat transportable satelliet uplink voor Satellite News Gathering Live Streaming Video tijdelijke breedband IP verbindingen Amsterdam, 16-03-10 RentSat Wat is het? Wat kun je er mee? Wie kan ervan profiteren?

Nadere informatie

MM8000-B: Eenvoudig en veilig. Answers for infrastructure.

MM8000-B: Eenvoudig en veilig. Answers for infrastructure. MM8000-B: Eenvoudig en veilig. 1 Answers for infrastructure. MM8000-B: het gevarenmanagement - station voor brandveiligheidspecialisten! MM8000-B is het Safe & Easy gevarenmanagementstation van Siemens

Nadere informatie

Machinebeheer op afstand. Efficiënt. Wereldwijd. Intuïtief

Machinebeheer op afstand. Efficiënt. Wereldwijd. Intuïtief NL Machinebeheer op afstand Efficiënt Wereldwijd Intuïtief Beheer en programmeer uw machines op afstand Het is voor u van groot belang dat machines en systemen altijd binnen handbereik zijn, waar dan ook

Nadere informatie

Mobiel comfort voor de prijs van vast

Mobiel comfort voor de prijs van vast Mobiel comfort voor de prijs van vast Full MVNO op VDF, Eigen mobiele Infra, Naast Wholesale MVNE ook eigen pgsm propositie, Missie om haar partners te enabelen met mobiele functionaliteit die we vandaag

Nadere informatie

Dienstbeschrijving DigiAlarm.net

Dienstbeschrijving DigiAlarm.net Algemeen Deze dienstbeschrijving omvat de specifieke kenmerken van de dienst DigiAlarm.net van ASB-Security BV, hierna te noemen ASB. Inleiding Wat biedt de dienst DigiAlarm.net DigiAlarm.net is een alarmtransmissiedienst

Nadere informatie

Met ISDN2, heeft u twee telefoonlijnen die geschikt zijn voor spraak, data, fax en beeld.

Met ISDN2, heeft u twee telefoonlijnen die geschikt zijn voor spraak, data, fax en beeld. Wat is ISDN2? Met ISDN2, heeft u twee telefoonlijnen die geschikt zijn voor spraak, data, fax en beeld. U kunt uw ISDN2 eenvoudig uitbreiden. Heeft u tot vijf ISDN2-lijnen nodig kies dan voor ISDN2 meervoudig.

Nadere informatie

Service Level Agreement Managed Voice

Service Level Agreement Managed Voice Service Level Agreement Managed Voice Dit document beschrijft het Service Level Agreement (SLA) voor de dienst Managed Voice. Het beschrijft de scope van verantwoordelijkheid, de serviceniveaus, de responstijden,

Nadere informatie

IT diensten op maat...

IT diensten op maat... IT diensten op maat... Even voorstellen. Interforce B.V. is een jong, dynamisch, kleinschalig automatisering- en dienstverlenend bedrijf van gedreven, klantgerichte en creatieve professionals, die stuk

Nadere informatie

Your View on Business

Your View on Business ANY2INFO PRESENTER Your View on Business On your favorite device Any2info ontwerpt en configureert, met een standaard applicatie, maatwerk datasets, appformulieren en dashboards voor jouw kijk op zaken.

Nadere informatie

Zenderfrequenties, de stand van zaken

Zenderfrequenties, de stand van zaken Zenderfrequenties, de stand van zaken Willem Westermann PMSE = Belangenvereniging Program Making and Special Events @Omroep Flevoland, 25 november 2014 Een serieuze bedreiging PMSE/draadloze productiemiddelen,

Nadere informatie

Aan de slag. Onze werkmethode in 4 fases:

Aan de slag. Onze werkmethode in 4 fases: UCast UCast is een jong en innovatief multimedia integratiebedrijf. Multimedia integratie? Denk daarbij aan televisie, Internet en tablets. Toestellen communiceren met elkaar en generen interactie. Zo

Nadere informatie

ERP Testing. HP Nijhof. Testmanager. Testnet November 2005

ERP Testing. HP Nijhof. Testmanager. Testnet November 2005 ERP Testing HP Nijhof Testmanager Testnet November 2005 Solution Sales Meeting7 November 2005 1 Agenda Waarom pakketten testen? Schaarse middelen? Ideale ERP test situatie Vragen 2 De centrale vraag ERP

Nadere informatie

Werken zonder zorgen met uw ICT bij u op locatie

Werken zonder zorgen met uw ICT bij u op locatie Werken zonder zorgen met uw ICT bij u op locatie Naast de mogelijkheden om uw programmatuur en gegevens bij Drie-O via Evy 2.0 in de cloud te hosten hebt u ook de mogelijkheid om uw ICT omgeving bij u

Nadere informatie

Wees in control over uw digitale landschap

Wees in control over uw digitale landschap Managed Services Managed Services We zorgen ervoor dat uw complete beheerketen soepel functioneert, zodat uw eindgebruikers optimaal worden bediend. Zorgenvrij beheer is cruciaal voor de continuïteit van

Nadere informatie

LoRa van KPN. Connectiviteit voor Internet of Things

LoRa van KPN. Connectiviteit voor Internet of Things LoRa van KPN Connectiviteit voor Internet of Things Energie-efficiënt verbindingen maken Internet of Things is steeds meer een wezenlijk onderdeel van ons bestaan. Alles en iedereen kan tegenwoordig met

Nadere informatie

Communicatie bij de brandweer

Communicatie bij de brandweer Cursus Bran dweerman Hoofdstuk 4: Communicatie bij de brandweer 1 lesuur Majoor Frank Verplanken Brandweerzone Vlaamse Ardennen Post Oudenaarde frank.verplanken@bvlar.be 1 Inhoud : 1. Inleiding 2. Een

Nadere informatie

Verandering en innovatie in de zorg met de REGIE Zorg app

Verandering en innovatie in de zorg met de REGIE Zorg app Verandering en innovatie in de zorg met de REGIE Zorg app De zorg app Regie is ontwikkeld om cliënten meer inzicht en controle te geven en tegelijkertijd efficiënter te werken. Veranderingen in de zorg

Nadere informatie

Productopbouw. BrainCap levert cybersecurityoplossingen in 3 stappen.

Productopbouw. BrainCap levert cybersecurityoplossingen in 3 stappen. U wilt online veiligheid voor uw bedrijf. U wilt daarom weten wat de cybersecuritystatus van uw organisatie is en inzicht hebben in de online risico s waaraan u bloot staat. Maar daar heeft u de kennis

Nadere informatie