Nieuwsbrief van Acerta Kinderbijslagfonds 51ste jaargang nr. 3 september In dit nummer. 50 jaar Europa

Transcriptie

1 Nieuwsbrief van Acerta Kinderbijslagfonds 51ste jaargang nr. 3 september 2007 Trimestriële uitgave Afgifteperiode september 2007 Afgiftekantoor Antwerpen X In dit nummer 50 jaar Europa Kinderbijslagfonds

2 september 2007 INTRO Zin in een retromoment, geachte lezer? Terug in de tijd: naar 1957, het jaar dat de Russen de Spoetnik lanceerden, het jaar van de hoelahoep, de opkomst van de rock n roll en de jeans, het jaar dat Rik Van Steenbergen zijn derde wereldtitel pakte en Anderlecht toen ook al erg goed was. Maar vooral het jaar waarin zes landen geschiedenis schreven en het gezicht van Europa veranderden. Voor ons een gelegenheid om het gegeven kinderbijslag te plaatsen in een internationale context. 50 jaar Europa Even situeren Op 25 maart 1957, ruim 50 jaar geleden, zag het verdrag van Rome het levenslicht. De zes leden van de Europese Gemeenschap voor kolen en staal (EGKS), België, Nederland, Luxemburg, Frankrijk, West- Duitsland en Italië stichtten via dit verdrag de Europese Economische Gemeenschap (EEG) met een ruimere economische dimensie en als achterliggende gedachte een gemeenschappelijke markt met vrij verkeer van personen, goederen en diensten. Ondertussen zijn we geëvolueerd naar een Europese Unie: unie zou hechter moeten klinken dan gemeenschap en de onderlinge samenwerking had al lang het puur economische overstegen. Die unie telt sinds 1 januari 2007 al 27 leden. Naast de oprichters mochten we intussen ook volgende medespelers verwelkomen: Ierland, Groot-Brittannië, Zweden, Finland, Denemarken, Estland, Letland, Litouwen, Polen, Tsjechië, Slowakije, Hongarije, Oostenrijk, Slovenië, Portugal, Spanje, Malta, Cyprus, Griekenland, Bulgarije en Roemenië. Minder bekend is dat op die manier ook Franse overzeese gebieden zoals Guyana, Guadeloupe, Martinique en Ile de la Réunion tot de EU behoren. Idem voor de Canarische Eilanden en voor Ceuta en Melilla, enclaves in het noorden van Marokko grenzend aan de Middellandse Zee, die de Spaanse vlag voeren. Ook Gibraltar als deel van Groot-Brittannië is lid van de EU. Ten slotte lopen er nog besprekingen met Turkije en Kroatië over een eventueel lidmaatschap. 2

3 Kinderbijslag De materie kinderbijslag in een Europees kleedje steken, betekent beroep doen op de Verordeningen 1408/71 en 574/72. Die verordeningen doen geen recht ontstaan, maar pogen de specifieke regelingen van de onderscheiden lidstaten op mekaar af te stemmen zonder daarmee de verschillen tussen de nationale wetgevingen uit te schakelen. Zo regelen zij de kinderbijslag voor de onderdanen van de lidstaten, alsmede van Noorwegen, Liechtenstein, IJsland en Zwitserland en ook voor politieke vluchtelingen en staatlozen. Sinds 1 juni 2003 zijn ze ook van toepassing op alle migranten welke ook hun nationaliteit is, die op een legale manier op het grondgebied verblijven van een lidstaat van de EU, met uitzondering van Denemarken wegens niet-ratificatie. Als bijvoorbeeld een Vietnamees gezin in België woont en de vader hier werkt, dan kan hij Belgische kinderbijslag bekomen voor zijn kinderen die in Frankrijk studeren. Studeren ze echter in Noorwegen dan opent de vader geen recht op kinderbijslag. De verordeningen waarvan sprake regelen alleen de voorrang van bevoegdheid tussen de lidstaten. Binnen het kader van die bevoegdheidsregeling past iedere lidstaat zijn eigen binnenlandse kinderbijslagreglementering toe. In feite volstaan twee basisregels om de ganse prioriteitsregeling te definiëren. Regel 1: is er een beroepsactiviteit in het woonland, dan heeft deze lidstaat voorrang op de andere lidstaat in dewelke er ook een beroepsactiviteit wordt uitgeoefend. Om elke discussie uit te sluiten is het woonland de lidstaat waar de rechtgevende kinderen hun domicilie hebben. Regel 2: een recht op basis van een beroepsactiviteit primeert op een recht op basis van een rente. Onder beroepsactiviteit dient niet alleen verstaan een tewerkstelling als loontrekkende of zelfstandige, maar ook een tijdelijke schorsing van de beroepsactiviteit met behoud van loon of een vervangingsinkomen (betaald verlof, arbeidsongeval, ziekte, moederschapverlof en vergoede werkloosheid). Wordt aanzien als rente: pensionering, invaliditeit of arbeidsongeschiktheid na 1 jaar, arbeidsongeval vanaf de datum van de consolidatie, beroepsziekte na de periode van primaire ongeschiktheid, overlijden en niet vergoede werkloosheid. Beroepsactiviteit van één enkele rechthebbende Gaat het slechts om één rechthebbende dan is het bepalen van de bevoegde lidstaat eenvoudig. Ofwel werkt hij gedurende een bepaalde maand achtereenvolgens in 2 lidstaten en dan is de bevoegde staat deze waar hij het eerst werkt in die maand. Werkt hij afwisselend 2 dagen in de ene lidstaat en 3 in een andere primeert het woonland. Ofwel werkt hij slechts gedurende een bepaalde maand in 1 lidstaat en dan is deze laatste uiteraard bevoegd. 3

4 september 2007 Een voorbeeld ter illustratie waarbij het gezin gedomicilieerd is in Portugal en enkel de vader een activiteit heeft: de vader werkt tot 15 mei 2006 in Portugal en vanaf 10 juni 2006 in België: België bevoegd vanaf 1 juni aangezien er in juni slechts in 1 lidstaat gewerkt wordt; de vader werkt tot 15 juni in Portugal en vanaf 20 juni 2006 in België: België bevoegd vanaf 1 juli 2006 aangezien er begin juni nog een activiteit is in het woonland; de vader werkt tot 15 juni 2006 in Portugal en vanaf 3 augustus 2006 in België: recht in België vanaf 1 september Indien er een volledige maand tussenuit valt, is het de Belgische wetgeving die bepalend is en niet meer de verordening. Naar Belgische normen ontstaat het recht altijd vanaf de maand volgend op die waarin het feit of de juridische handeling aan de oorsprong ligt van het recht op kinderbijslag. Op elke goede reglementering is er minstens één uitzondering. Hier zijn er zelfs twee: in de samenloop van de tewerkstelling met Denemarken, Italië en Liechtenstein geldt nog steeds de proportionele verdeling. Zo zal wanneer een Italiaan tot 15 juni 2006 in Italië werkte en vanaf 20 juni 2006 in België, hij voor juni 11/30e van de Belgische bijslag ontvangen; als in samenloop met Nederland een zelfstandige loontrekkend wordt, zal het land waar de zelfstandige activiteit zich situeert altijd prioritair doorbetalen. Zo zal voor een Nederlander die zijn zelfstandige activiteit in Nederland stopzet op 31 januari 2007 om vanaf 1 februari 2007 hier als loontrekkende aan de slag te gaan, Nederland bij voorrang betalen tot 31 maart Is de Belgische bijslag hoger, zal België wel vanaf 1 februari 2007 het verschil bijpassen. Bij het einde van het recht in België wordt de stopzetting bepaald door het trimestrialiseringsprincipe, een uniek systeem in gans Europa dat doorbetaling garandeert tot het einde van het volgende kwartaal, voor zover het werk niet hervat wordt in de andere lidstaat. Dit verschilt van betalingen tot het einde van de maand tijdens dewelke de rechthebbende een nieuwe activiteit in een andere lidstaat aanvat en van betalingen tot de dag voorafgaand aan de aanvang van een activiteit in Italië, Denemarken en Liechtenstein. Voorbeelden: het gezin woont in Portugal, de vader werkt in België tot 15 januari 2007 en vanaf 21 februari 2007 in Portugal. België betaalt tot 28 februari 2007; eenzelfde scenario met een Italiaan leidt ertoe dat België zal betalen tot 20 februari 2007 of 20/28e van de bijslag over februari. Meerdere rechthebbenden oefenen een beroepsactiviteit uit Hebben we enerzijds een rechthebbende die werkt in het woonland en anderzijds een rechthebbende actief in een andere lidstaat, dan betaalt het woonland prioritair en het andere land in verschil. In vergelijking met onze buurlanden betaalt Luxemburg veruit het hoogste bedrag, gevolgd door België tenzij voor kinderen jonger dan drie, waar Frankrijk meestal op de tweede plaats komt. Voorbeelden: het gezin woont in Portugal, de moeder werkt in Portugal en de vader in België: Portugal betaalt bij voorrang en België 4

5 past het verschil bij tussen de Belgische en de Portugese toekenningen; het gezin met 2 kinderen woont in Frankrijk, de vader werkt in Frankrijk en de moeder in België. Frankrijk betaalt 165 euro waarvan 80 voor het oudste en 85 voor het jongste. In België bestaat recht op 160 euro waarvan 60 voor het oudste en 100 voor het jongste. Frankrijk dat prioritair is betaalt 165 euro. België betaalt 15 euro. Uit dit voorbeeld blijkt dat België toch in verschil kan betalen alhoewel het Franse bedrag hoger is. Dit komt omdat de vergelijking tussen de bedragen kind per kind en maand per maand moet gebeuren. Samenloop tussen drie lidstaten Nemen we een gezin met rechtgevende kinderen dat in Frankrijk woont, de vader werkt in Luxemburg en de moeder in België. In deze gevallen zal het land betalen dat het hoogste bedrag kan toekennen, terwijl het andere land de helft terugstort binnen de grenzen van zijn eigen bedrag. Stel dat Luxemburg 1000 euro kan toekennen en België 600, dan zal België 500 euro betalen aan Luxemburg. Is er in België recht op 400 euro dan zal uiteraard slechts 400 euro aan Luxemburg betaald worden. Voorrang van een recht op basis van een activiteit op een recht op basis van een rente. Een gezin woont in België, de vader werkt in België en de moeder in Frankrijk. De kinderbijslag wordt door België betaald en Frankrijk kan hoogstens in verschil betalen. Op 4 mei 2007 overlijdt de vader. Vanaf 1 juni 2007 wordt Frankrijk prioritair op basis van de activiteit en door België wordt het verschil tussen de Belgische wezenbijslag en de Franse kinderbijslag betaald. Een gezin woont in Frankrijk, de vader werkt in België en de moeder in Frankrijk. De kinderbijslag wordt door Frankrijk betaald en België betaalt in verschil. De vader overlijdt op 4 mei Voor Frankrijk blijft alles hetzelfde, voor België ook, alleen het bedrag van de betaling in verschil zal stijgen. Is er sprake van samenloop tussen twee renterechten, ook dan heeft het woonland voorrang. Het gezin woont in Frankrijk, de moeder is huishoudster en de vader loontrekkende. Hij werkt van 1942 tot 1960 in Frankrijk en van 1961 tot 2007 in België waarna hij gepensioneerd wordt vanaf 1 mei Tot 30 april 2007 is België prioritair ingevolge de tewerkstelling. Het pensioen zal gedeeltelijk door België en gedeeltelijk door Frankrijk betaald worden. Aangezien Frankrijk het woonland is, zal Frankrijk prioritair worden vanaf 1 mei Kraamgeld en adoptiepremie De Europese Verordeningen reppen met geen woord over geboorte- of adoptiepremie. Vandaar dat destijds deze toekenningen werden geregeld via bilaterale overeenkomsten, zoals die waren afgesloten met Frankrijk, Luxemburg, Duitsland en tot begin 1997 ook met Nederland. Vanaf juni 2001 kwam daar verandering in op aangeven van het Europese Hof van Justitie dat oordeelde dat de weigering om geboorte- en adoptiepremie te betalen gewoon omdat de begunstigde niet in België woonde, strijdig is met de principes van gelijke behandeling van werknemers. Dus met de verplichting ook de geboortepremie betaalbaar te stellen aan een werknemer onderworpen aan de Belgische wetgeving wiens kind in een andere lidstaat woont. 5

6 september 2007 Let wel, deze bonus komt enkel ten goede aan wie tewerkgesteld is als werknemer. Gepensioneerde, zieke of werkloze gewezen loontrekkenden vallen uit de boot, de volledige sector van de zelfstandigen evenzeer. Anderzijds blijven de eerder afgesloten bilaterale verdragen met Frankrijk en Luxemburg van toepassing, waarbij is bepaald dat het woonland het kraamgeld betaalt. Beloftes om dit bij te sturen bleven vooralsnog oningevuld. Hoe te kaderen in het streven naar een socialer Europa? Samengevat kan als algemene regel vooropgesteld worden dat als een woonland een geboortepremie of een gelijkaardige vergoeding toekent, het werkland enkel het verschil kan bijbetalen als daar het bedrag hoger is. In tegenstelling met de prioriteitsregeling voor de kinderbijslag wordt hier dus niet nagegaan of er in het woonland wel degelijk een activiteit te noteren valt. Bijzonder aan de relatie met Duitsland is dat het Belgische bedrag voor het kraamgeld altijd kan betaald worden. In de Duitse wetgeving is kraamgeld namelijk niet gekend. Europese ambtenaren Onder Europees ambtenaar wordt verstaan een persoon die aangeworven is door één van de 19 instellingen van de Europese Unie. Naast die ambtenaren werven de instellingen ook nog personeel aan voor hun werking. Samen zijn dit plusminus werknemers. Op vlak van de gezinsbijslag heeft Belgische kinderbijslag en kraamgeld altijd voorrang op deze die betaald wordt door Europa. De EU zal wel aanvullend kunnen betalen want hun bijslagen liggen altijd hoger. Dat die voorrang absoluut is kan blijken uit volgende voorbeelden: in een gezin samengesteld uit de ouders, Europese ambtenaren, en een loontrekkende grootvader is de Belgische bijslag via de grootvader bij voorrang te betalen; in een gezin waar de moeder, Europese ambtenaar, overlijdt zal de wezenbijslag betaald worden door het fonds waarbij de werkgever van de vader aangesloten is; ook bij Eurocontrol en de Europese Scholen die geen organen zijn van de EU geldt de absolute voorrang van de Belgische kinderbijslag. Dat de internationale regelgeving er vrij complex uitziet, valt nauwelijks te betwisten. Deze introductie beoogt dan ook niet meer te zijn dan een allereerste kennismaking. In onze Accentreeks wijdden wij een specifiek brochurenummer aan dit thema onder de titel Kinderbijslag zonder grenzen. U kan dit gratis bekomen op eenvoudige aanvraag. Voor meer specifieke dossiergerichte informatie houden wij ons graag ter beschikking: lieven.vanhastel@acerta.be (tel.: ). 6

7 Nog wat cijfermateriaal Misschien wil de lezer wel eens weten welke bedragen Acerta Kinderbijslagfonds richting buitenland pleegt te versturen. We doken voor u in onze archieven. Uit de statistieken over werkjaar 2006 moge duidelijk blijken dat deze verrichtingen het occasionele karakter fors overstijgen. Onze top 10: euro 1. Frankrijk Nederland Spanje Portugal Italië Duitsland Groot-Brittannië Polen Tsjechië Zwitserland De meest recente gegevens wijzen intussen op een stevige opmars van de voormalige Oostbloklanden, inzonderheid Polen. Nog een top 10, samengesteld door de Directie Statistiek van de FOD Economie, ditmaal van het aantal vreemdelingen uit de EU die in ons land wonen: inwoners 1. Italië Frankrijk Nederland Spanje Duitsland Portugal Groot-Brittannië Polen Griekenland Roemenië Volledigheidshalve geven we u ook nog de huidige omrekeningskoersen mee van de munteenheden van de landen die nog niet met euro s werken: euro Denemarken 1 DDK (Deense kroon) 0,1343 Groot-Brittannië 1GBP (Engelse pond) 1,4828 Noorwegen 1 NOK (Noorse kroon) 0,1259 Zweden 1 SEK (Zweedse kroon) 0,1088 IJsland 1 ISK (IJslandse kroon) 0,0120 Liechtenstein 1 CHF (Zwitserse frank) 0,6036 Hongarije 1 HUF (Forint) 0,0040 Polen 1 PLN (Zloty) 0,2653 Tsjechië 1 CZK (Tsjechische kroon) 0,0352 Slowakije 1 SKK (Koruna) 0,0300 Estland 1 EEK (Estse kroon) 0,0639 Letland 1 LVL (Lat) 1,4348 Litouwen 1 LTL (Litas) 0,2896 Malta 1 MTL (Lire) 2,3293 Cyprus 1 CYP (Cypriotische pond) 1,7119 Bulgarije 1 BGN (Bulgaarse lev) 0,5113 Roemenië 1 RON (Roemeense lei) 0,3190 7

8 2610 Antwerpen-Wilrijk Sneeuwbeslaan 20 Tel.: Fax: Brussel B.D.C. Heizel Esplanade PB 64 Tel.: Fax: Gent Opgeëistenlaan 8/202 Tel.: Fax: Hasselt Kunstlaan 16 Tel.: Fax: Kortrijk Grote Markt 19 Tel.: Fax: september 2007 Acerta Kinderbijslagfonds vzw Acerta Kinderbijslagfonds betaalt als sociale dienstverlener op vraag van aangesloten werkgevers correct en tijdig kinderbijslag aan rechthebbende gezinnen. Daarenboven biedt het deskundige sociale begeleiding via gerichte en betrouwbare informatie- en adviesverstrekking. Enig cijfermateriaal: aangesloten werkgevers bijslagtrekkende gezinnen rechtgevende kinderen 9 kantoren circa 120 medewerkers Kantoren Acerta Kinderbijslagfonds 3000 Leuven Diestsevest 14 Tel.: Fax: Namur AliA, Rue Joseph Saintraint 10 Tel.: Fax: Sint-Niklaas Grote Peperstraat 4 Tel.: Fax: Turnhout Patersstraat 100 Tel.: Fax: Colofon Allocatief is een uitgave van Acerta Kinderbijslagfonds die vier maal per jaar verschijnt. Redactie: Juridische Zaken KBF Grafische coördinatie: Acerta Verantwoordelijke uitgever: Jerry Kloeck Sneeuwbeslaan 20, 2610 Antwerpen-Wilrijk Lees ook onze Accent-reeks Bespelen we met deze Allocatief op vaste tijdstippen de actualiteit zonder daarbij in detail te treden, dan beschikken wij daarnaast ook over themagerichte brochures waarbij een aantal items grondiger worden uitgespit. In deze Accent-reeks uitgegeven door Acerta Kinderbijslagfonds verschenen al zes nummers: Nr. 1 Gezinsbijslag voor werknemers: uw leidraad Nr. 2 Kinderbijslag zonder grenzen: internationale overeenkomsten Nr. 3 Mindervalide kinderen en gezinsbijslag Nr. 4 Samen ouder blijven: co-ouderschap Nr. 5 Het gezin: een voldongen feit? Over samenwonen Nr 6 Werkende jongeren en kinderbijslag: het kan! Vraag een gratis exemplaar via onze kantoren. Bezoek onze site Kinderbijslagfonds