Preek 6 december 2009 Genesis 11:1-8 Thema: Waarom mensen elkaar niet meer verstaan.

Transcriptie

1 1 Preek 6 december 2009 Genesis 11:1-8 Thema: Waarom mensen elkaar niet meer verstaan. De realiteit van elkaar niet verstaan Heel concreet: een uitvoering in het engels. Ik versta er geen biet van. Ze konden net zo goed in het chinees zingen. Heel concrete uitting van Babel. Toen wij in de Oekraïne waren merkten we hoe lastig het is als je elkaars taal totaal niet begrijpt. Het leidde overigens soms ook tot soms hele komische situaties zodat mensen soms wel eens iets gegeten hebben wat ze in Nederland nooit zouden eten omdat ze begrepen dat ze iets heel anders kregen dan ze daadwerkelijk aten. Dat was zowel verwarrend als verrassend. Vanwege Babel moeten wij op school veel uren steken in talen om je zo internationaal toch wat te kunnen redden. Al die zweetdruppels en gezwoeg, het komt door Babel. Maar elkaar niet verstaan kan nog veel dichter bij komen. Het kan gebeuren dat je elkaars taal prima verstaat. Maar dat je elkaar toch niet verstaat. Je praat langs elkaar heen. Voor een buitenstaande kan het heel humoristisch zijn om mensen zo langs elkaar heen te zien praten. Daar wordt in programmas op de TV ook gebruik van gemaakt. Maar tegelijkertijd is het heel pijnlijk. Zeker als je merkt dat je elkaar echt niet meer verstaat. Als gedachtenwerelden steeds verder uit elkaar groeien en zo ook de gevoelens voor elkaar steeds meer verkillen. Het kan heel erg zeer doen als je merkt dat je uit elkaar groeit. En als je bij elkaar komt je niet dichter bij elkaar komt, maar juist nog meer van elkaar vervreemd. Daar kun je s nachts wakker van liggen. Ook dat is een realiteit. Elke dag ondervinden we nog de realiteit van de Babylonische spraakverwarring. Wat dat betreft is het zeker de moeite waard om er nog eens heel goed naar te kijken en ons af te vragen. Wat gebeurde daar nu eigenlijk en wat leren wij daarvan voor vandaag? De bredere context: de 3 e zondeval Om het verhaal van Babel goed te begrijpen is het goed om het in een bredere context te zetten. God had de hemel geopend en de schepping gemaakt. En het was goed. En de mens was de kroon op de schepping. Gods liefde en zorg was overweldigend. En Hij verlangt ernaar dat die mens aan wie Hij zoveel liefde heeft betoond en zorg besteed als antwoord op Zijn liefde Hem liefde betoont. En daarom vraagt Hij gehoorzaamheid. Dat betekent dat we er op vertrouwen dat wat Hij zegt goed is en dat we het daarom doen. Het probleem is dat wij keer op keer Zijn goedheid in twijfel trekken en ons eigen spoor trekken.

2 2 Zo negeerde Adam en Eva het verbod om van de boom te eten en lieten ze zich leiden door hun eigen begeerten om als God te zijn. De 1 e zondeval met de uitsluting van het paradijs tot gevolg De opdracht om de aarde te beheren tot eer van God negeerden de mensen en ze misbruikten hun macht. En de aarde was vol geweldenarij en God berouwde dat Hij de mensen gemaakt had, de 2 e zondeval. En Hij gaf de zondvloed om een nieuw begin te maken. Dan krijgt de nieuwe mensheid in Noach en zijn kinderen de opdracht om heel de aarde te bewonen, maar de mensen klonteren samen en negeren de opdracht van God, de 3 e zondeval. Met de Babylonische spraakverwarring tot gevolg. Elke keer waar Gods opdracht genegeerd wordt, gaat het fout. Dat doen de mensen zichzelf aan. En ze zullen ervaren dat Gods zegen daar niet op rust. Integendeel: dan laat God de mensen aan hun eigen kwaad over en laat zien hoe verkeerd het is waar ze mee bezig zijn. Dan oordeelt God de ongerechtigheid en laat zien dat Hij zich niet zomaar aan de kant laat zetten. Ook al verknallen de mensen het, God gaat door met Zijn plannen. Want als de mensen zich niet vrijwillig verspreiden, dan maar onvrijwillig. God zorgt dat zijn plannen worden uitgevoerd. Zelfs het kwade keert Hij ten goede. Het groeit hem niet boven het hoofd als wij het hoog in de bol krijgen. Uitvindingen die nieuwe mogelijkheden bieden De uitvinding van de tichelstenen. Tot dan toe waren de huizen waarschijnlijk gemaakt door natuurlijke stenen bij elkaar te verzamelen. Men ontdekte dat je zelf ook stenen kon maken door klei te bakken in vuur. Bovendien waren er in de vlakte van Irak aardpek bronnen. En door de aardpek te gebruiken als cement kreeg je hele stevige en waterdichte huizen. Deze uitvinding bracht ongekende nieuwe mogelijkheden met zich mee. Men was nu niet meer afhankelijk van natuurlijk stenen. Men kon nu zelf bepalen hoeveel en hoe groot de stenen zouden worden. Werkelijk een revolutie in bouw van huizen en van torens. Het enthousiasme hierover drijft de mensen tot grootste plannen. The sky has no limit. Laten we een toren bouwen tot aan de hemel. Met deze nieuwe uitvinding zijn we toch haast als God. Wij zijn in staat om een verbinding te maken tussen hemel en aarde door ons eigen kunnen. Wij kunnen een poort naar de hemel maken door ons eigen kunnen. Dat is wat babylon ook letterlijk betekent: Poort Gods. Bij het inleven en nadenken over het enthousiasme van uitvindingen in die tijd, moest ik ook denken aan de vele uitvindingen in onze tijd. En wat zijn we er enthousiast over. Is internet niet de poort naar de wereld geworden. Al surfend kunnen we de hele wereld bekijken vanaf ons computerscherm. En dat is nog niet genoeg. Nee we moeten dit op elk moment van de dag kunnen doen. Daarom worden de mobieltjes steeds vernuftiger. Met dat kleine

3 3 aparaatje kan de wereld ons bereiken, en wij kunnen met de hele wereld contact houden. Wat een macht in zo n klein mobieltje. Wat een mogelijkheden. The sky has no limit. Je met zekerheden omringen als uiting van onafhankelijkheid Het vreemde van mensen is dat als ze iets uitvinden dat ze er al snel een kant mee opgaan die hen los maakt van God. De zegen die God aan ons gegeven hebt door ons een creatief vermogen te geven, wordt zomaar misbruikt om eigen belang en eigen begeertes te vervullen. De zegen wordt dankbaar ontvangen, om vervolgens de Here God een schop te geven. Zo proef je dat ook bij de tichelstenen. De onafhankelijkheid van de natuur, maakt hen ook onafhankelijk van God. En steden bouwen staat in de bijbel voor: jezelf omringen met zekerheden en niet van God afhankelijk willen zijn. Het staat voor de trotse mens die niet meer op God wil vertrouwen, afhankelijk van Zijn zorg. Het staat voor de mens die zegt: zie het Babel dat ik gebouwd heb. Een trotse onafhankelijke geest. Deze geest is ook in onze tijd nog springlevend. Door de vele mogelijkheden die er op technisch gebied zijn voelen mensen zich zo onafhankelijk en zo machtig. Daar hebben we de Here God niet bij nodig. En als we die wel nodig hebben, dan alleen op onze manier. God als ideologie en als degene die mensen in het gareel houdt is wel handig. Maar God die de machtigen der aarde ter verantwoording roept, die ieder mens die trots is ter verantwoording roept. Die God is minder populair. De geest van Babel: controle door macht en éénheid. We zullen ons beroemd maken: naam maken. Dat wil zeggen: We zullen imponeren op de mensen door de bouw van deze toren. En als ze zien hoe machtig en imponerend wij zijn, dan zullen ze naar ons luisteren. Dan zullen ze naar ons toestromen zullen we een éénheid vormen. Eénheid door machtsvertoon. Het is opvallend hoe door heel de geschiedenis dit beroemd willen zijn, naam willen maken en indruk willen maken weer terugkomt. Nebukadnessar wilde indruk maken met het grote beeld. De farao s met hun grote graftombes: de piramides. De keizer van Rome wilde indruk maken met zijn machtige leger en met grote gebouwen overal in het rijk. Dichter in onze tijd zagen we Hitler Duitsland die indruk wilde maken met grote gebouwen en grote massa s mensen. Stalin wilde indruk maken met grote projecten die geldverslindend waren en bij Mao was het niet anders. Maar ook in onze tijd zien we absurde projecten: zo wil men in Dubai de hoogste toren van de wereld bouwen. En waarom? Om zo naam te kunnen maken. En dan het streven naar eenheid. Alle machthebbers streven naar éénheid. Maar niet zozeer om de mensen te dienen, maar om zichzelf te dienen. Om alles en iedereen onder controle te kunnen houden. Mao heeft niet één taal ingevoerd in China omdat hij liefdadig was. Hij was een monster. Maar zo kon hij controle krijgen over heel het chinese rijk. En bij de romeinen was het niet anders.

4 4 Babel in onze tijd Bij alle streven naar éénheid moeten wij ook altijd een beetje argwaan hebben. Want waar macht gebundeld wordt, kan er zo maar machtsmisbruik ontstaan. Realiseert u zich wel dat als de president van Amerika, europa, rusland en China bij elkaar zijn de macht van bijna heel de wereld in de handen van 4 mensen ligt? In die wereld zijn wij terecht gekomen. En de vraag is wat daar mee zal gebeuren. De bijbel leert ons wel dat aan het eind der tijden Babel nog één keer zal opleven. Dan zal er wederom een nieuw streven zijn naar macht en éénheid en dan zal men zich keren tegen een ieder die die macht en éénheid wederstreeft. Dan zal zich dat keren tegen allen die weigeren te buigen voor het beeld van de éénheid en macht zoals Daniel in zijn tijd deed met zijn vrienden. Laten we onze ogen niet sluiten voor het streven naar macht en éénheid en de gevaren van misbruik. Er is wat dat betreft niets nieuws onder de zon. De hemel gaat open: God grijpt in oordelend. Bij al dit aards geweld waardoor de geschiedenis en ook de hedendaagse verhoudingen beïnvloed worden zou je haast vergeten dat God ingrijpt. Elke spraakverwarring vandaag is er een teken van dat God ingrijpt als de macht van mensen te groot wordt. Vroeg of laat worden de machtwellustelingen van deze aarde aangepakt. In Babel hebben ze het geweten. En nebukanessar zong een toontje lager. Hitler werd door interne machtsstrijd gekweld en pleegde zelfmoord. Stalin en Mao leefde altijd in angst en onzekerheid en na hun dood werd er afgerekend met hun inbreng. En als ik lees in de krant dat Dubai nu in een vette crisis zit dan kan de gedachte in je opkomen: wordt hier ook niet een sein van boven afgegeven van Gods oordeel over de hoogmoed van de mens. Bij de laatste verrijzenis van Babel zal God definitief uit de hemel komen om in Jezus Christus te oordelen en Zijn rijk op aarde te stichten. Dan wordt al het Babylonische gebabbel voor altijd de mond gesnoerd. De hemel gaat open: God grijpt in met liefde en met Zijn Geest De hemel is niet alleen open gegaan om de trotse geest van Babel te oordelen. Maar ook om een andere Geest te brengen. De Geest van nederigheid en liefde. Deze Geest van God is mens geworden via Maria in Jezus Christus. Hij kwam in een stal en stierf aan het kruis. Hij kwam niet om gediend te worden, maar om te dienen. Hij kwam niet om muren op te bouwen, maar om muren van onverschilligheid en ongeloof af te breken en bruggen van liefde te slaan. Het kind in de stal van Bethlehem is het tegenbeeld van de torenbouw van Babel. Dit kind werd de poort naar God. Bij Zijn geboorte ging de hemel open met engelen. En tijdens zijn leven sprak de Vader uit de hemel: dit is mijn zoon. En na Zijn opstanding verschenen er weer engelen uit de hemel. Het open graf werd een poort naar de hemel. En omdat Hij voor al onze trots gestorven was, werd de poort van de hemel geopend om Zijn

5 5 Geest te geven die onze trotse geest teniet doet. En daar waar mensen nederig Zijn Geest in geloof ontvangen, daar begint men elkaar weer te verstaan. Daar worden taalkloven overbrugt doordat men de taal van het hart verstaat. Dat ervoeren wij in de Oekraïne. Ook al konden we elkaar niet verstaan wat taal betreft. De taal van het hart werd verstaan. Dat ervaar je elke keer weer als je met iemand in gesprek bent die vervuld is met Gods Geest. Dan versta je elkaar. En dan voel je een éénheid. Niet een éénheid door macht en indruk, maar door liefde en onder de indruk zijn van wie God is. De éénheid die God geeft is niet een éénheid om ons onder de duim te houden, maar om ons in liefde met elkaar te verbinden. Zodat de één de ander hoger acht dan zichzelf. Zodat wij elkaar dienen uit liefde en verbondenheid met elkaar. Dat is Gods antwoord op de geest van Babel. Aan ons is de keus door welke geest wij ons laten leiden. De geest van Babel of de Geest van Christus. De geest van Babel is indrukwekkend en lijkt te leiden tot éénheid, maar leidt tot verwarring en chaos De Geest van Christus lijkt onbeduidend en lijkt verdeeldheid te brengen, maar leidt tot liefde en brengt éénheid van het hart en slaat onverwachtse bruggen van liefde. Laat dan de Geest van Jezus Christus uw harten en gedachten vervullen, tot zegen van velen. amen