Veiligheidsvoorraad En Servicelevel - Een managementsbenadering -
|
|
- Erika Baert
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Veiligheidsvoorraad En Servicelevel - Een managementsbenadering - Ir. Paul P.J. Durlinger Juni 2016
2 1 0. Inleiding Veiligheidsvoorraad heeft niet veel te maken met de gewenste leverbetrouwbaarheid naar de klant! Dit lijkt een gewaagde uitspraak want de begrippen veiligheidsvoorraad en leverbetrouwbaarheid lijken onlosmakelijk met elkaar verbonden. Alleen de manier waarop ze verbonden zijn is veel onduidelijker dan de meeste mensen denken. Maar met een beetje geluk is de verwarring na het lezen van dit paper voorbij! Waar zit eigenlijk het probleem? Wanneer er geen sprake is van onzekerheid is voorraadbeheer niet zo moeilijk. Als de vraag bekend is en de leverancier steeds op tijd in de juiste hoeveelheid en kwaliteit levert kan de overbekende schoonmoeder het werk ook opknappen. Het wordt anders wanneer we te maken gaan krijgen met onzekerheid in de vraag, onzekerheid in de levertijden en onzekerheden in de geleverde hoeveelheid. Wanneer men dan toch heel betrouwbaar wil zijn richting klant moet men een zekere veiligheidsvoorraad gaan aanleggen. En dat voor een groot aantal producten. Het bepalen van de juiste hoeveelheid voorraad is nog niet zo eenvoudig. Dit heeft meer te maken met allerlei veronderstellingen dan met de benodigde formules. Vooral het criterium op basis waar van de veiligheidsvoorraad wordt berekend levert onverwachte en onbedoelde resultaten op. In dit paper kijken we naar deze veronderstellingen en relaties tussen criteria, leverbetrouwbaarheden en veiligheidsvoorraden. Formules worden niet behandeld, we verwijzen de lezer daarvoor naar Durlinger [1, 2]. Er wordt niet alleen gekeken naar de theoretische achtergrond maar ook naar de praktische implicaties. Immers, niets is praktischer dan een goede theorie. 1. De veiligheidsvoorraad praktisch bekeken. Als eerste kijken we naar een heel simpel voorbeeld. Stel dat een product uit voorraad wordt geleverd. De vraag naar dat product is precies 200 stuks per week en de levertijd (intern/extern) van dat product is precies 1 week. Dan is het duidelijk dat er een nieuwe bestelling geplaatst moet worden zodra de voorraad 200 stuks of minder is. Hoe groot deze bestelling moet zijn laten we hier even buiten beschouwing. In elk geval komt de bestelling precies na 1 week binnen, wanneer de voorraad 0 is. Dit is allemaal niet zo spannend en daarom introduceren we de factor onzekerheid. Er zijn in principe drie soorten onzekerheid die problemen kunnen opleveren. Op de eerste plaats kan de vraag meer zijn dan de verwachte 200 stuks per week. Op de tweede plaats kan de levertijd langer zijn de beloofde 1 week. En ten derde kan de leverancier minder leveren dan de gevraagde bestelgrootte. Deze laatste onzekerheid lijkt heel veel op de vraagonzekerheid. Wanneer de leverancier vijf producten minder levert in week x, heeft dat hetzelfde effect op de voorraad als een extra vraag van 5 stuks in week x. In een aantal industrieën wordt afwijken van de gevraagde seriegrootte als vanzelfsprekend beschouwd. In veel procesmatige omgevingen (papier, karton, chemie) accepteert men een bepaalde marge als een normaal gegeven. Dit ligt anders bij stuksfabricage waarbij men vaak overdreven reageert als er een (geringe) afwijking in de gevraagde hoeveelheid optreedt. We gaan daar uitgebreid op in paragraaf 4 en 5. Daarnaast hebben we te maken met de leverbetrouwbaarheid, die behandeld wordt in paragraaf 3 t/m 6.
3 2 2. Hoeveel veiligheidsvoorraad is nodig? De benodigde veiligheidsvoorraad hangt af van de mate van onzekerheid en van wat men eigenlijk wil. Het lijkt logisch te veronderstellen dat er meer veiligheidsvoorraad nodig is wanneer er meer onzekerheid bestaat en we toch betrouwbaar willen zijn naar onze klanten. Bedrijven willen eigenlijk altijd leveren aan hun klanten en dat kan niet als ze buiten voorraad raken. Dus lijkt het logisch een criterium als % van de gevallen dat men uit voorraad kan leveren als basis voor de veiligheidsvoorraad te gebruiken, Dit criterium wordt in de wandelgangen ook leverbetrouwbaarheid genoemd, maar een betere benaming zou interne leverbetrouwbaarheid zijn. Het betreft immers hoe vaak de producent/leverancier zelf uit voorraad wil leveren. Er is nog niets gezegd over de klant! In elk geval is de vereiste leverbetrouwbaarheid mede bepalend voor de hoogte van de veiligheidsvoorraad. In figuur 1 geven we het effect weer van de leverbetrouwbaarheid op de voorraad. De gemiddelde vraag is nog steeds 200 stuks per week, de standaardafwijking 100 stuks per week en de levertijd precies 1 week. Relatie Leverbetrouwbaarheid - veiligheidsvoorraad Veiligheidsvoorraad Kans op buiten voorraad raken (%) Figuur 1 Relatie interne leverbetrouwbaarheid op veiligheidsvoorraad Wat opvalt in deze figuur is de exponentiele toename van de veiligheidsvoorraad bij toenemende leverbetrouwbaarheid. Een toename van 90 naar 95% leverbetrouwbaarheid impliceert een toename van ca 30% in veiligheidsvoorraad. En van 95% naar 98% leverbetrouwbaarheid komt er nog eens ongeveer 25% veiligheidsvoorraad bij. De laatste paar procenten leverbetrouwbaarheid zijn duur en het maar de vraag of dit werkelijk nodig is. Want wat wil een interne leverbetrouwbaarheid nu eigenlijk zeggen? 3. Interne leverbetrouwbaarheid een management variabele- In de vorige paragraaf is de interne leverbetrouwbaarheid gedefinieerd als het % van de gevallen dat men uit voorraad kan leveren. Maar wat is nou zo n geval? In deze context is een geval een bestelinterval. Immers elke keer dat besteld wordt kan men buiten voorraad raken. Als men maar
4 3 één keer per jaar bestelt kan men ook maar één keer per jaar buiten voorraad raken. Als we elke week bestellen kunnen we ca. 50 keer per jaar in de problemen raken. Er zit dus een verband tussen buiten voorraad raken en de seriegrootte. Een klein voorbeeld om dit te illustreren. Stel we voeren een product X dat elke maand bij een leverancier besteld wordt. Men bestelt dus 12 maal per jaar. Voor dit product wil het management in 95% van de gevallen uit voorraad kunnen leveren. Dat betekent dat we in 5% van de gevallen verwachten nat te gaan; dus ongeveer één keer in de twee jaar (0,05 * 12 keer). Als het management een leverbetrouwbaarheid eist van 99% komt dat er op neer, dat men 1 keer in de 8 jaar buiten voorraad verwacht te raken (0,01*12=0,12 keer per jaar). Men kan zich afvragen of het management dit écht zo bedoelt! Zeker als men kijkt naar de bijbehorende kosten. Voorraadbeheer zal over het algemeen niet met de armen over elkaar blijven zitten wanneer ze de voorraad richting nul ziet naderen. Men wil of gaat actie ondernemen. Stel dat men 1000 producten wil beheersen, die allemaal één keer per maand besteld worden bij leveranciers. Dat zijn dus op jaarbasis bestellingen. Het management wil gemiddeld niet meer dan 10 spoedorders per week accepteren. Dus moet men bestelmomenten niet uit voorraad gaan. Dat betekent dus een interne leverbetrouwbaarheid van ca 96% ( / ). Maar nu vraag ik de lezer even na te denken over de volgende vraag: wat betekent een dergelijke interne leverbetrouwbaarheid van 96% voor de externe leverbetrouwbaarheid naar de klant? Als u klaar bent met nadenken zult u verbaasd zijn over het antwoord. Het betekent eigenlijk bar weinig. Het criterium dat in paragraaf 2 is bekeken, is alleen maar geïnteresseerd in het aantal malen dat we buiten voorraad raken en niet hoeveel men buiten voorraad raakt. Het maakt voor het criterium niks uit of men één product buiten voorraad raakt of stuks. Bij de externe leverbetrouwbaarheid doet dat er wél toe. Deze leverbetrouwbaarheid komt in de volgende paragraaf ter sprake. 4. De (externe) leverbetrouwbaarheid naar de klant Laten we eens kijken naar een groothandel of een productie omgeving, die producten uit voorraad levert. Leverbetrouwbaarheid naar de klant staat hoog in het vaandel. In de dagelijkse praktijk worden drie soorten externe leverbetrouwbaarheid gebruikt (zelden tegelijkertijd). Deze zijn: 1 Het aantal (of %) orders compleet uit voorraad geleverd. 2 Het aantal (of %) orderregels compleet uit voorraad geleverd. 3 Het aantal (of %) producten uit voorraad geleverd. Het eerste criterium is erg streng en lijkt weinig praktische waarde te hebben. Stel dat de groothandel per week slechts één order levert met 10 orderregels. Elke orderregel zegt dat hij 1000 stuks moet leveren. Stel dat één stuks niet geleverd wordt. De order is dus niet compleet geleverd en zal daarom 0% scoren. Er zijn 9 orderregels compleet op tijd geleverd, dus volgens dit criterium scoort men 90%. Op productbasis echter scoren we 99,99%! Welk criterium men moet kiezen of welk percentage laten is nog even niet van belang. Veel interessanter is de vraag: hoe verhouden de externe en interne leverbetrouwbaarheid zich tot elkaar? Nou, dat hangt er
5 4 maar vanaf. Kwalitatief zal er wel een verband zijn. Men kan wel stellen: hoe hoger de interne leverbetrouwbaarheid, des te groter de externe leverbetrouwbaarheid. Maar kwantitatief is dat een heel schimmig verhaal en voor de leek niet meteen te doorgronden. In de volgende paragraaf wordt een verhelderend voorbeeld gegeven. 5. Verband tussen interne en externe leverbetrouwbaarheid is zoek. Stel een onderneming heeft 10 klanten die elke week een order plaatsen van gemiddeld 1000 stuks. Dus per week 10 orderregels met in totaal producten. De onderneming koopt elke twee weken in (25 keer per jaar) en het management wil maar 1 keer per jaar buiten voorraad raken. Dit komt overeen met een interne leverbetrouwbaarheid van 96%. Wat betekent dat nu voor de leverbetrouwbaarheid naar de klant? Stel dat we gedurende dat jaar één keer één product buiten voorraad raken. Dat betekent dat er in totaal producten uit voorraad geleverd zijn: op product niveau een leverbetrouwbaarheid van 99,99%. We hebben dus ook één orderregel niet op tijd geleverd. In totaal leverde men dat jaar 500 orderregels (10 klanten maal 50 weken) waarmee de leverbetrouwbaarheid op orderregelniveau 99,8% bedraagt. Maar stel dat de onderneming 10 producten te kort kwamen in die week? Dan is de leverbetrouwbaarheid op productniveau nog steeds 99,9%. Maar op orderregelniveau ligt het anders. Het ligt er maar aan hoe we de pijn verdelen. Als we één klant niks geven blijft de prestatie op orderregelniveau gelijk aan ons vorige voorbeeld: 99,8%. Verdelen we de pijn en geven we elke klant maar 9 stuks dan zakt de externe leverbetrouwbaarheid naar 99%. Niet zo slim dus als we worden afgerekend op dit criterium. Het kan nog erger. Stel dat de onderneming élke 14 dagen week 1 stuks buiten voorraad raken. Dan is de interne leverbetrouwbaarheid dus 0%. Ieder bestelinterval raakte de onderneming buiten voorraad. Maar desondanks worden in totaal 475 van de 500 orderregels op tijd geleverd wat een externe leverbetrouwbaarheid op orderregelbasis oplevert van 95%. En op productbasis 99,975 (er worden 25 producten niet geleverd!). Het verband tussen interne en externe leverbetrouwbaarheid is helemaal zoek wanneer we als criterium % van de gevallen uit voorraad leveren nemen! Toch denkt een groot deel van de industrie dat er wel een verband is en berekent lustig de veiligheidsvoorraad op deze manier in de veronderstelling een vooraf bepaalde leverbetrouwbaarheid naar de klant te kunnen bepalen. Gelukkig kunnen we de veiligheidsvoorraad ook op een andere manier berekenen, die er voor zorgt dat interne en externe leverbetrouwbaarheid wel meer op één lijn zitten. 6. Interne leverbetrouwbaarheid op basis van aantal producten buiten voorraad. De veiligheidsvoorraad kan ook op een andere basis dan het % malen uit voorraad kunnen leveren criterium berekend worden. Men kan ook kijken naar het gemiddelde aantal producten dat we per bestelinterval te kort komen. De berekening is iets ingewikkelder dan bij het aantal malen criterium maar best te doen. (Zie Durlinger [1, 2]). We geven enkele resultaten weer in tabel 1. We gaan hierbij uit van een vraag van stuks per jaar en er wordt 25 keer per jaar besteld in series van 400 stuks. De levertijd is nog altijd precies één week en de
6 5 standaardafwijking in de vraag is nog steeds 100 stuks per week. Deze vraagonzekerheid is dus de enige onzekerheid die opgevangen moet worden door de veiligheids- voorraad. In de eerste kolom staat het gewenste % leverbetrouwbaarheid. In de tweede kolom de veiligheidsvoorraad, die nodig is voor deze leverbetrouwbaarheid als we als criterium % malen uit voorraad kunnen leveren. In de derde kolom staat de benodigde veiligheidsvoorraad als men als criterium % producten uit voorraad leveren neemt. Het verschil in benodigde veiligheidsvoorraad is vooral verbijsterend bij lagere leverbetrouwbaarheden. LB VV(1) VV(2) 90% % ,5% % % ,5% Tabel 1 VV(1) is veiligheidsvoorraad bij criterium aantal malen buiten voorraad VV(2) is veiligheidsvoorraad bij criterium aantal producten buiten voorraad Het meest opvallend is wel dat, zonder veiligheidsvoorraad, 90% van de producten uit voorraad geleverd wordt! Dat heeft vooral te maken met het feit dat, áls men buiten voorraad raakt, het waarschijnlijk is dat men maar een paar producten tekort komt. Nu kan men wél de interne leverbetrouwbaarheid relateren aan een externe (de tweede) leverbetrouwbaarheid. In beide gevallen wordt gekeken naar het aantal producten dat men niet uit voorraad kon leveren. Maar het zegt nog niet veel over de leverbetrouwbaarheid op orderregelniveau of naar een specifieke klant. Stel bijvoorbeeld dat men in een bepaalde periode 10 orderregels moet leveren met elk 100 producten. Helaas komt men 100 producten te kort. Wordt nu de pijn gelijk verdeeld over alle klanten, zodat geen enkele klant in de problemen komt? Elk normaal denkend mens zou dat doen, maar die worden dan ook niet afgerekend op het criterium aantal orderregels compleet op tijd geleverd. Als u elke klant 90 producten levert is uw leverbetrouwbaarheid op orderregelniveau 0%. Geeft u één klant niks, dan scoort u 90%. En dit is geen gechargeerd voorbeeld; zo gaat het in werkelijkheid ook, als het management zich te zeer blind staart op bepaalde indicatoren; zonder zich af te vragen wat men eigenlijk wil. 7. Welke leverbetrouwbaarheid moet het management kiezen? Het management bepaalt de keuze van een bepaalde leverbetrouwbaarheid (intern of extern) en de grootte daarvan. Essentieel hierbij is dat het management weet hoe deze leverbetrouwbaarheden gedefinieerd zijn en wat hun onderlinge relaties zijn. En het management moet weten hoe veiligheidsvoorraden samenhangen met de gekozen leverbetrouwbaarheden. Hoe de berekeningen precies gaan is niet zo belangrijk voor het management. In onderstaande tabel worden nog eens naar de twee soorten interne leverbetrouwbaarheid en hun onderlinge relatie gegeven voor een bepaalde situatie.
7 6 Er is gekozen voor een zekere veiligheidsvoorraad (in kolom 1) en gegeven een zekere bestelmethodiek en vraagkarakteristieken kan men de leverbetrouwbaarheden berekenen die in dit geval bij deze veiligheidsvoorraad horen. Vraag per jaar stuks. Vraag per week gem 200, stdev 100/week Seriegrootte 400 stuks. Gem aantal bestellingen: 25/jaar VV Leverbetr. heid # malen # malen buiten voorraad/jaar Leverbetr. heid # producten # producten tekort / jaar 0 50% 12,5 90% % 7,5 95% % 4 98% % 2 99,3% % 0,6 99,8% % 0,15 99,95% 5 Tabel 2 Relatie veiligheidsvoorraad en interne leverbetrouwbaarheden Wanneer één parameter is vastgelegd (veiligheidsvoorraad, leverbetrouwbaarheid aantal malen buiten voorraad of leverbetrouwbaarheid aantal producten) kunnen de andere parameters daar uit afgeleid worden. Maar pas op. Men kan uit bovenstaande niets afleiden over de prestaties naar de klant op orderregelniveau. Deze zijn afhankelijk van het toewijzingsbeleid. Welke klanten krijgen producten in geval van tekorten? 8. Leverbetrouwbaarheid - Differentieer tussen klanten en producten Eerder is gesteld dat het management heel duidelijk moet zijn in wat ze wil. Wil men het aantal spoedorders beperken, wil men altijd complete orderregels uitleveren, wil men zoveel mogelijk producten op tijd leveren, enz. En meet wat u moet meten. Wanneer u een groot aantal klanten moet beleveren met een groot aantal producten lijkt het voor de hand om te differentiëren. Differentiatie interne leverbetrouwbaarheid. Wanneer men een groot aantal producten voert, wil men het aantal mogelijke spoedorders beperken. En men wil liever een belangrijk product (A-product) dan een onbelangrijk product (Cproduct) chasseren (zie Durlinger [2,3] voor de ABC-indeling). In een klassiek assortiment is het aantal C-producten veel hoger dan het aantal A-producten en ligt het dus voor de hand om het aantal spoedorders voor C-producten te minimaliseren. Dit is mogelijk door de veiligheidsvoorraad en seriegroottes voor C-producten te vergroten. Uit tabel 2 is af te leiden dat het aantal keren dat we buiten voorraad raken beperkt wordt. De totale voorraad voor C- producten wordt dan iets hoger maar dat weegt ruimschoots op tegen de vermindering van de beheerslast. Men kan nu meer aandacht schenken aan de A-producten. Maar ook het aantal producten dat men buiten voorraad raakt is niet zo groot. En realiseer u wat een bepaald
8 7 percentage betekent. Een leverbetrouwbaarheid van 98% voor een product dat maandelijks besteld wordt, betekent dat u gemiddeld een keer in de 4 jaar buiten voorraad raakt! Differentiatie externe leverbetrouwbaarheid. Bepaalde klanten zal men nooit willen teleurstellen, anderen kunnen misschien een keertje wachten. Dit kan men regelen met het toewijzingsbeleid, waarbij bepaalde key-klanten altijd producten krijgen. Tevens kan men besluiten om in geval van tekorten de pijn te verdelen, waarbij men vooraf weet dat ten koste gaat van de leverbetrouwbaarheid op orderregelniveau! Houd hier terdege rekening mee bij het meten van de leverbetrouwbaarheid. 9. Enkele overpeinzingen tot slot. De hoogte van de veiligheidsvoorraad is eigenlijk een afweging tussen kosten van voorraad houden en kosten van nee-verkopen: meer voorraad impliceert lagere kans op nee-verkopen. Om een correcte afweging te maken moeten deze kosten wel bekend zijn. Helaas is dat zelden of nooit het geval en zal de uiteindelijke afweging meer gebaseerd zijn op gut-feeling dan op een gedegen kwantitatieve afweging. Het management kan het criterium aantal malen buiten voorraad raken, als managementvariabele gebruiken. Indien een onderneming een groot aantal producten uit voorraad moet leveren kan het management het aantal malen, dat ze in problemen kan of wil komen, beperken. Het management moet erg strikt zijn bij het definiëren van het begrip leverbetrouwbaarheid en zich bewust zijn van de (soms) verregaande consequenties. Het management moet heel duidelijk maken welke leverbetrouwbaarheid ze gaat meten en hoe en waarom. Het spreekwoord meten is weten klopt nog altijd maar je moet wel weten wát je meet. Niets is praktischer dan een goede theorie.
9 8 10 Literatuurlijst 1. Durlinger P.P.J. Veiligheidsvoorraden vanuit een managementperspectief White paper, Durlinger Consultancy, oktober Durlinger P.P.J. De ABC / XYZ analyse White paper, Durlinger Consultancy, oktober Durlinger P.P.J., R.P.H.G. Bemelmans [2012] Logistieke Technieken, Uitgeverij Durlinger, Posterholt
VEILIGHEIDSVOORRADEN BEREKENEN
VEILIGHEIDSVOORRADEN BEREKENEN 4 Soorten berekeningen 12 AUGUSTUS 2013 IR. PAUL DURLINGER Durlinger Consultancy Management Summary In dit paper worden vier methoden behandeld om veiligheidsvoorraden te
Nadere informatieInterne & externe servicegraad
Interne & externe servicegraad Een benadering voor managers Ir. Paul P.J. Durlinger 27-12-2012 / WP.01.2012 / V.01 0 Inleiding Een van de doelen van een voorraadhoudende onderneming is het realiseren van
Nadere informatieWat moet een manager weten over servicegraden? - -
Wat moet een manager weten over servicegraden? - - Ir. Paul P.J. Durlinger Versie 2 Juni 2016 1 0 Inleiding Een van de doelen van een voorraadhoudende onderneming is het realiseren van een goede (lees
Nadere informatieHOE BEREKENEN WE VEILIGHEIDSVOORADEN? Versie 3.0. Ir. Paul Durlinger Juli 2015
HOE BEREKENEN WE VEILIGHEIDSVOORADEN? Versie 3.0 Ir. Paul Durlinger Juli 2015 www.durlinger.nl 1 Management Summary In dit paper worden vier methoden behandeld om veiligheidsvoorraden te berekenen. Veiligheidsvoorraad
Nadere informatieHoe Goed Doet Mijn Leverancier Het? Logistiek Gezien- Over Leveranciers Betrouwbaarheid
Hoe Goed Doet Mijn Leverancier Het? Logistiek Gezien- Over Leveranciers Betrouwbaarheid Ir. Paul P.J. Durlinger 5-Maart 2016 1 Management summary: In dit paper kijk ik naar enkele logistieke KPI s, om
Nadere informatieEOQ Met Beperkingen. Of waarom Lagrange zich er niet mee moet bemoeien
EOQ Met Beperkingen Of waarom Lagrange zich er niet mee moet bemoeien Ir. Paul Durlinger Steven Pauly 17 Februari 2016 1 Management Summary Wanneer we voor een SKU (Stock Keeping Unit) een seriegrootte
Nadere informatieHoe krijg ik in vredesnaam mijn voorraad omlaag?
Hoe krijg ik in vredesnaam mijn voorraad omlaag? Een benadering voor managers Ir. Paul P.J. Durlinger 31-12-2012 / WP.11.2012 / versie 1.0 Eerder verschenen als expert artikel in Logistiek.nl Hoe krijg
Nadere informatieZO BEPAAL JE VOORRAAD- EN BESTELKOSTEN! Een pragmatische aanpak
ZO BEPAAL JE VOORRAAD- EN BESTELKOSTEN! Een pragmatische aanpak Ir. Paul Durlinger September 2013 Zo bepaal je voorraad- en bestelkosten! Voorraad- en bestelkosten helpen de onderneming een gefundeerde
Nadere informatieINSTRUCTIE ABC-ANALYSE. April 2016 v2. paul durlinger INSTRUCTIE ABC-ANALYSE April 2016 v2
0 INSTRUCTIE ABC-ANALYSE April 2016 v2 paul durlinger www.durlinger.nl 1 Instructies voor het maken van een ABC analyse 0 Inleiding In dit paper zetten we het maken van de ABC-analyse zoals behandeld tijdens
Nadere informatieSILVER-MEAL een alternatief voor de EOQ? Benadering voor lumpy demand
SILVER-MEAL een alternatief voor de EOQ? Benadering voor lumpy demand Ir. Paul P.J. Durlinger mei 2014 Mei 2014 Silver-Meal als alternatief voor de EOQ? De EOQ-formule (Formule van Camp) is wijd inzetbaar
Nadere informatieEen groot Assortiment kost geld?!
Een groot Assortiment kost geld?! Een 1-stappen plan voor Managers Ir. Paul P.J. Durlinger 28-12-212 / WP.5.212 / Versie 1. . Inleiding Wat betekent een groot assortiment voor de winstgevendheid van uw
Nadere informatieIncourant : Bedrijfsrisico of Falen
Incourant : Bedrijfsrisico of Falen Een benadering voor managers Ir. Paul P.J. Durlinger 31-12-2012 / WP.09.2012 / V1.0 0. Inleiding Incourantie kost geld, veel geld. Producten die we gekocht hebben moeten
Nadere informatieVoorraad van Ist naar Soll
Voorraad van Ist naar Soll Een benadering voor managers Ir. Paul P.J. Durlinger 14-10-2012 / WP.03.2012 / Versie 1.0 0 Inleiding Op een kille lente ochtend staart Jan Evers, CEO van Smalltalk Logistics
Nadere informatieDe Assortimentsindex. De voorbode van de product-life cycle
De voorbode van de product-life cycle Abstract De assortimentsindex is een instrument om te bepalen of we een infaseerprocedure moeten starten voor een bepaald product Versie 1.0 november 2017 Ir. Paul
Nadere informatie1 Gegeven de volgende uitkomsten van een experiment : 10, 8, 9, 12, 11, 10 Bereken gemiddelde en standaard afwijking van deze uitkomsten
erekenen van standaardafwijking 1 Gegeven de volgende uitkomsten van een experiment : 10, 8, 9, 12, 11, 10 ereken gemiddelde en standaard afwijking van deze uitkomsten 2 De gewichten van 7 sinasappels
Nadere informatieVreemde EOQ waarden? Wat als de EOQ meer dan een jaar vraag is of minder dan een dag?
Wat als de EOQ meer dan een jaar vraag is of minder dan een dag? 1 JUNI 2015 IR. PAUL P.J. DURLINGER www.durlinger.nl Inleiding Het berekenen van een seriegrootte volgens de EOQ benadering is niet moeilijk
Nadere informatieWanneer Slaat Een Voorspelling Ergens Op? Elke voorspelling is fout?!
Wanneer Slaat Een Voorspelling Ergens Op? Elke voorspelling is fout?! Ir. Paul Durlinger 11 maart 2016 1 1 Wanneer slaat een voorspelling ergens op? Introductie - Dat voorspellen niet zo gemakkelijk is
Nadere informatieGebruik onderstaande informatie om vraag 11 tot en met 13 te beantwoorden:
Hoofdstuk 7 Interne logistieke inspanning II Open vragen 1. Wat zijn logistieke kosten? 2. Welke soorten voorraden kunnen voorkomen in organisaties en om welke reden worden deze voorraden aangehouden?
Nadere informatieInfaseren en Uitfaseren
Infaseren en Uitfaseren Een benadering voor managers Ir. Paul P.J. Durlinger 14-10-2012 / WP.08.2012 / Versie 1.0 0. Inleiding Het is een bekend fenomeen bij vele ondernemingen. Het assortiment lijkt nog
Nadere informatieDE ROL VAN TOPMANAGEMENT IN VOORRAADBEHEER. -Een pragmatische aanpak-
DE ROL VAN TOPMANAGEMENT IN VOORRAADBEHEER -Een pragmatische aanpak- Ir. paul durlinger Augustus 2014 De rol van Topmanagement in Voorraadbeheer Managementsamenvatting- Voorraadhoogte en servicegraad naar
Nadere informatieHeel Veel Over Seriegroottes
Heel Veel Over Seriegroottes Inhoudsopgave en Inleiding Ir. Paul Durlinger paul@durlinger.nl 1 1 Inleiding 2 Kosten 2.0 Inleiding 2.1 Voorraadkosten 2.2 Bestelkosten 2.3 Omstelkosten 3 Seriegrootte bepaling
Nadere informatieWAT ALS DE EOQ NIET KAN?
WAT ALS DE EOQ NIET KAN? Een aantal seriegrootte-bepalingen voor onregelmatige vraag 1 JULI 2012 IR. PAUL DURLINGER Durlinger Consultancy Management Summary In dit paper behandel ik enkele seriegroottebepalingen
Nadere informatieHoe Bepaal Je Voorraad- En Bestelkosten? - Een logistieke benadering-
Hoe Bepaal Je Voorraad- En Bestelkosten? - Een logistieke benadering- Ir. Paul P.J. Durlinger Versie 2 Juni 2016 1 Voorraad- en Bestelkosten. Verwarrend?! In praktijk blijven voorraadkosten en bestelkosten
Nadere informatieOm de optimale bestelgrootte te vinden neem je de volgende stappen: XX. Bereken de totale voorraad- en bestelkosten per jaar. XX
5.3 Bestellen De bestelfrequentie is het aantal keren dat je een bestelling plaatst. Hoe vaak dat moet, hangt af van het soort product. Versproducten kun je bijvoorbeeld dagelijks bestellen, terwijl dit
Nadere informatieHoe Goed Doet Mijn Leverancier Het? Logistiek Gezien- Over Leveranciers Betrouwbaarheid
Hoe Goed Doet Mijn Leverancier Het? Logistiek Gezien- Over Leveranciers Betrouwbaarheid Ir. Paul P.J. Durlinger 8-juni 2018 1 Hoe Goed Doet Mijn Leverancier Het? Logistiek Gezien- Over Leveranciers Betrouwbaarheid
Nadere informatieWelk bestelniveau moet men hanteren wanneer men een leverbetrouwbaarheid wil garanderen van 90%? En hoeveel bij 95% en 99%?
Veiligheisvoorraa Opgave 1 De vraag naar een prouct is normaalvereel met een gemiele van 100 stuks en een stanaarafwijking van 5 stuks. De levertij van het prouct beraagt 1 week. Vraag 1.1 Welk bestelniveau
Nadere informatieEOQ Opgaven+uitw. Seriegrootte-bepaling. Opgave 1
Seriegrootte-bepaling Opgave 1 Een verfgroothandel verkoopt blikken roestwerende lak. De inkoopprijs bedraagt 10 per blik. Hij verkoopt per jaar 5000 blikken en het vraagpatroon is heel regelmatig. (elke
Nadere informatieeasyfairs Transport & Logistiek 2010
easyfairs Transport & Logistiek 2010 learnshop Voorraad reduceren met behoud van servicelevels! Henk Meulenbroeks / Kees van Oostrum EVO Bedrijfsadvies EVO Onze behartigt leden zijn de verantwoordelijk
Nadere informatieVoorbeeld Performance Monitor
Voorbeeld Performance Monitor pagina 1 De Performance Monitor Leveranciers in de X-branche 2014 is een uitgave van: Van Es Marketing Services Doelenstraat 4 7607 AJ Almelo tel (+31) 0546 45 66 62 fax (+31)
Nadere informatieTIP 10: ANALYSE VAN DE CIJFERS
TOETSTIP 10 oktober 2011 Bepaling wat en waarom je wilt meten Toetsopzet Materiaal Betrouw- baarheid Beoordeling Interpretatie resultaten TIP 10: ANALYSE VAN DE CIJFERS Wie les geeft, botst automatisch
Nadere informatieHoe Goed Doet Mijn Leverancier Het? Logistiek Gezien? Over Leveranciers Betrouwbaarheid
Hoe Goed Doet Mijn Leverancier Het? Logistiek Gezien? Over Leveranciers Betrouwbaarheid Ir. Paul P.J. Durlinger 20 juli 2018 1 Inhoudsopgave 0. Inleiding... 2 1. Het Framework... 3 1.1 Het KOOP... 3 1.2
Nadere informatieEindexamen wiskunde A1-2 vwo 2007-II
Vakanties In het najaar van 2003 is een enquête gehouden onder 3000 Nederlanders waarin gevraagd werd op welke wijze zij hun vakantie hadden geboekt in de jaren 2002 en 2003. Men onderscheidde daarbij
Nadere informatieSamenvatting M&O Marketing & logistiek hoofdstuk 3
Samenvatting M&O Marketing & logistiek hoofdstuk 3 Samenvatting door Joelle 1347 woorden 24 juni 2018 6,3 3 keer beoordeeld Vak M&O M&O Samenvatting hoofdstuk 3 Logistiek = integrale goederenstroombeheersing
Nadere informatieInleiding Logistiek, Hoofdstuk 7 13 april 2007
Competenties Inleiding Logistiek Hoofdstuk 7 Interne logistieke planning II Na het bestuderen van dit hoofdstuk kun je vertellen: over voorraden: het ontstaan, gebruik, soorten, analyse en beheersing ervan;
Nadere informatieWhite paper Cross-sell & Upsell
White paper Cross-sell & Upsell Een praktische aanpak om meer omzet te genereren bij uw bestaande klanten Inleiding Deze white paper beschrijft een stappenplan, om te komen tot een klantspecifieke aanpak
Nadere informatieVraagdecompositie- Het Middel Voor Een Betere Forecast. Een praktisch tool voor het MT. 5 maart Ir. Paul Durlinger Steven Pauly
Vraagdecompositie- Het Middel Voor Een Betere Forecast Een praktisch tool voor het MT 5 maart 2016 Ir. Paul Durlinger Steven Pauly 1 0 Inleiding Een waarschuwing vooraf. Dit paper is bedoeld voor (top)
Nadere informatieProductie en Voorraadbeheer I - Vooraadbeheer -
2013 Productie en Voorraadbeheer I - Vooraadbeheer - Versie 1 januari 2013 Paul Durlinger Durlinger Consultancy 1-1-2013 Productie en Voorraadbeheer I: Hoofdstuk 2 Voorraadbeheer Ir. Paul Durlinger Durlinger
Nadere informatieOverzicht formules. Copyright OVD Educatieve Uitgeverij bv Pagina 1 van 6 VERKOOPSPECIALIST/ EERSTE VERKOPER
VERKOOPSPECIALIST/ EERSTE VERKOPER Overzicht formules Dit hoofdstuk geeft een overzicht van alle rekenformules die aan bod komen in de hoofdstukken Voorraadbeheer, Bestellen, Voorraadinventarisatie en
Nadere informatieExamen VWO. Wiskunde A1,2 (nieuwe stijl)
Wiskunde A1,2 (nieuwe stijl) Examen VWO Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 2 Woensdag 18 juni 13.3 16.3 uur 2 3 Voor dit examen zijn maximaal zijn 88 punten te behalen; het examen bestaat
Nadere informatieEindexamen wiskunde B1 havo 2001-II
Derdegraadsfunctie In figuur 1 is de grafiek getekend van de figuur 1 functie f (x) = (x 2 1) (x 2). y y 4p 1 Los op voor welke waarden van x geldt f (x) < 0. 3p 2 Toon langs algebraïsche weg aan dat voor
Nadere informatieProductiebesturing In Procesmatige Omgevingen
Productiebesturing In Procesmatige Omgevingen Inhoudsopgave Ir. Paul Durlinger Dr. Roland Bemelmans Versie 1.0 September 2017 Inhoudsopgave VOORWOORD i In Nederland behoort een groot deel van de bedrijven
Nadere informatieExamen HAVO. Wiskunde B1 (nieuwe stijl)
Wiskunde B1 (nieuwe stijl) Examen HAV Hoger Algemeen Voortgezet nderwijs Tijdvak 2 Woensdag 20 juni 13.30 16.30 uur 20 01 Voor dit examen zijn maximaal 81 punten te behalen; het examen bestaat uit 19 vragen.
Nadere informatie6.1 Beschouw de populatie die beschreven wordt door onderstaande kansverdeling.
Opgaven hoofdstuk 6 I Basistechnieken 6.1 Beschouw de populatie die beschreven wordt door onderstaande kansverdeling. x 0 2 4 6 p(x) ¼ ¼ ¼ ¼ a. Schrijf alle mogelijke verschillende steekproeven van n =
Nadere informatieExamen VWO. wiskunde A1,2. tijdvak 2 woensdag 20 juni 13.30-16.30 uur. Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage.
Examen VWO 2007 tijdvak 2 woensdag 20 juni 13.30-16.30 uur wiskunde A1,2 Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage. Dit examen bestaat uit 20 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 85 punten te behalen. Voor
Nadere informatieHeel Veel Over Seriegroottes
Heel Veel Over Seriegroottes Voor Management en Specialisten Hoofdstuk 1 en 2 Ir. Paul Durlinger Sept 2017 1 Het grote Seriegrootte verhaal. 1 Inleiding 2 Kosten 2.0 Inleiding 2.1 Voorraadkosten 2.2 Bestelkosten
Nadere informatieSPD Bedrijfsadministratie. Correctiemodel COST & MANAGEMENTACCOUNTING DINSDAG 8 MAART UUR
SPD Bedrijfsadministratie Correctiemodel COST & MANAGEMENTACCOUNTING DINSDAG 8 MAART 2016 12.00-14.00 UUR Indien een kandidaat tot eenzelfde antwoord komt als opgenomen in dit correctiemodel maar waarbij
Nadere informatieHET COBB-DOUGLAS MODEL ALS MODEL VOOR DE NUTSFUNCTIE IN DE ARBEIDSTHEORIE. 1. Inleiding
HET COBB-DOUGLAS MODEL ALS MODEL VOOR DE NUTSFUNCTIE IN DE ARBEIDSTHEORIE IGNACE VAN DE WOESTYNE. Inleiding In zowel de theorie van het consumentengedrag als in de arbeidstheorie, beiden gesitueerd in
Nadere informatieEindexamen wiskunde A1-2 havo 2006-II
Eindexamen wiskunde A1-2 havo 26-II Fooien In de Verenigde Staten is het gebruikelijk dat je in een restaurant een flinke fooi geeft aan degene die je bedient. Het basisloon is er zeer laag en daardoor
Nadere informatie6.1 Beschouw de populatie die wordt beschreven door onderstaande kansverdeling.
Opgaven hoofdstuk 6 I Learning the Mechanics 6.1 Beschouw de populatie die wordt beschreven door onderstaande kansverdeling. De random variabele x wordt tweemaal waargenomen. Ga na dat, indien de waarnemingen
Nadere informatieHET BULL-WHIP EFFECT NADER VERKLAARD. December Ir. Paul P.J. Durlinger
HET BULL-WHIP EFFECT NADER VERKLAARD. December 2014 Ir. Paul P.J. Durlinger www.durlinger.nl 2 0 Het Bullwhip effect nader verklaard Veel managers (en niet managers) hebben wel eens van het Beer-game gehoord
Nadere informatieExamen HAVO. wiskunde A1,2. Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs. Tijdvak 2 Woensdag 21 juni uur
wiskunde A1,2 Examen HAVO Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs Tijdvak 2 Woensdag 21 juni 13.3 16.3 uur 2 6 Voor dit examen zijn maximaal 8 punten te behalen; het examen bestaat uit 22 vragen. Voor elk
Nadere informatieToelichting letters (ABC s)
Toelichting letters (ABC s) Aedes, november 2017 Inleiding In dit document is beschreven voor welke prestatievelden in 2017 letters (ABC s) zijn toegekend en hoe deze worden berekend. De Aedes-benchmark
Nadere informatieVoorraadbeheer 4.1 Soorten voorraden
Voorraadbeheer 4 4.1 Soorten voorraden 4.2 Voorraad naar traject 4.3 Voorraad naar soort 4.4 Theoretische voorraad 4.5 Voorraadkosten 4.6 Formule van Camp 4.7 Bestelmethoden 4.8 Stochastische modellen
Nadere informatieOPGAVEN BIJ VOORRAADBEHEER EN BESTELLEN
OPGAVEN BIJ VOORRAADBEHEER EN BESTELLEN 1. Klaas de Jager, als eerste verkoper verantwoordelijk voor het bestellen van de artikelgroep spijkerbroeken, gebruikt voor het bepalen van de juiste aantallen
Nadere informatieBeheersing van de totale logistieke kost in de healthcare supply chain
Beheersing van de totale logistieke kost in de healthcare supply chain Krist l Krols 24-05-2012 Uitgangspunten 1. Handelingen/werkwijze van de leverancier beïnvloeden de eigen kostenstructuur. Transparantie
Nadere informatieCONSTANT ONDERHANDEN WERK ZORGT VOOR STABIELE DOORLOOPTIJDEN
CONSTANT ONDERHANDEN WERK ZORGT VOOR STABIELE DOORLOOPTIJDEN Klanten verwachten tegenwoordig een grotere leverbetrouwbaarheid, tegen lagere kosten, met betere kwaliteit en dat allemaal tegelijk. Diegenen
Nadere informatieWISKUNDE B-DAG 2001. 23 november. 9.00 16.00 uur
WISKUNDE B-DAG 2001 23 november 9.00 16.00 uur Stel je voor: Met een jeep wil je een grote woestijn door. Water, voedsel en benzine is er eindeloos op je startplek, maar onderweg is er echt helemaal niets.
Nadere informatieDE ROL VAN TOPMANAGEMENT BIJ FORECASTING. -Een pragmatische aanpak-
DE ROL VAN TOPMANAGEMENT BIJ FORECASTING -Een pragmatische aanpak- Versie 1.0 juli 2015 1 Managements samenvatting In dit white-paper laten we zien wat de manager moet weten over Forecasting. We behandelen
Nadere informatieEindexamen wiskunde A1-2 vwo 2006-I
Beschuit Gewone beschuiten worden verkocht in beschuitrollen van 13 stuks. Een gewone beschuit weegt gemiddeld 8, gram. Er zijn ook grotere, zogeheten Twentsche beschuiten die worden verkocht in zakken
Nadere informatieDeze examenopgave bestaat uit 7 pagina s, inclusief het voorblad. Controleer of alle pagina s aanwezig zijn.
SPD Bedrijfsadministratie Examenopgave COST & MANAGEMENTACCOUNTING DINSDAG 8 MAART 2016 12.00 14.00 UUR Belangrijke informatie Deze examenopgave bestaat uit 7 pagina s, inclusief het voorblad. Controleer
Nadere informatieHALFJAARLIJKS ONDERZOEK. Conjunctuurenquête najaar 2015
HALFJAARLIJKS ONDERZOEK Conjunctuurenquête najaar 2015 Algemeen Ondernemers in de technologische industrie verwachten in 2015 een gemiddelde omzetgroei van 2½%. Dit is lager dan in het voorjaar, toen
Nadere informatieHoofdstuk 6 Magazijnadministratie
Hoofdstuk 6 Magazijnadministratie Paragraaf 6.1 1. Administratie in- en uitgaande goederen a. Noem ten minste vier handelingen die bij de binnenkomst van de order worden verricht en motiveer waarom dit
Nadere informatieExamen VWO - Compex. wiskunde A1,2
wiskunde A1,2 Examen VWO - Compex Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 1 Woensdag 25 mei totale examentijd 3 uur 20 05 Vragen 1 tot en met 13 In dit deel staan de vragen waarbij de computer
Nadere informatieInformatie de sleutel tot Excellente Service Logistiek! Zijn we er klaar voor?
Informatie de sleutel tot Excellente Service Logistiek! Zijn we er klaar voor? Jacques Adriaansen Director Every Angle UAMS Executive Professor Service Logistics Forum 24 april 2008 j.adriaansen@everyangle.com
Nadere informatie2.1. Vijf praktijkgevallen nader bekeken
2.1. Vijf praktijkgevallen nader bekeken Uw werkkapitaal wordt beïnvloed door grote en kleine beslissingen, die u dagelijks neemt. In deze paragraaf laten we u vijf praktijkgevallen zien die over alledaagse
Nadere informatieExamen VWO. wiskunde A1,2
wiskunde A1,2 Examen VWO Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 1 Donderdag 1 juni 13.3 16.3 uur 2 6 Voor dit examen zijn maximaal 83 punten te behalen; het examen bestaat uit 2 vragen. Voor
Nadere informatieVraag 1 Toetsterm Beheersingsniveau: K - Aantal punten: 1 Wat is de juiste omschrijving van het begrip technische voorraad?
Kostencalculatie Correctiemodel Vraag 1 Toetsterm 2.5 - Beheersingsniveau: K - Aantal punten: 1 Wat is de juiste omschrijving van het begrip technische voorraad? De technische voorraad a is de economische
Nadere informatieEindexamen wiskunde A 1-2 havo 2005-I
Er zijn nog drie wachtenden voor u Een callcenter verleent telefonische diensten voor bedrijven, zoals het opnemen van bestellingen of het afhandelen van vragen. Het telefoontjes en de gespreksduur per
Nadere informatieOm een zo duidelijk mogelijk verslag te maken, hebben we de vragen onderverdeeld in 4 categorieën.
Beste leerling, Dit document bevat het examenverslag voor leerlingen van het vak management en organisatie havo, tweede tijdvak (2017). In dit examenverslag proberen we een zo goed mogelijk antwoord te
Nadere informatieVoorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 2 Woensdag 18 juni uur
Wiskunde A (oude stijl) Examen VWO Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 2 Woensdag 18 juni 13.3 16.3 uur 2 3 Voor dit examen zijn maximaal 9 punten te behalen; het examen bestaat uit 2 vragen.
Nadere informatieESLog Supply Chain Management Blok 8
ESLog Supply Chain Management Blok 8 Voorraadbeheer Inhoud: - Vraagvoorspelling - Aggregatieniveau en voorspellingshorizon - Keuze voorspellingsmethode - Bedrijfskolom locaties voorraden - Afhankelijke
Nadere informatieE-logistiek, nu en de toekomst. Hoe goed doen we het nu?
Hoe goed doen we het nu? Fysieke hoofdprocessen: Orderproductie Afleveren Orderproductie Op dit moment wordt er veelal een push principe toegepast. Orderproductie Kenmerkend voor het push principe is dat
Nadere informatie6. Project management
6. Project management Studentenversie Inleiding 1. Het proces van project management 2. Risico management "Project management gaat over het stellen van duidelijke doelen en het managen van tijd, materiaal,
Nadere informatieExamen VWO. Wiskunde A (oude stijl)
Wiskunde A (oude stijl) Examen VWO Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 1 Dinsdag 27 mei 13.3 16.3 uur 2 3 Voor dit examen zijn maximaal 9 punten te behalen; het examen bestaat uit 2 vragen.
Nadere informatie1 De apotheek in de maatschappij
1 De apotheek in de maatschappij 1.1 Inleiding Nederland kent allerlei soorten bedrijven. Deze bedrijven kunnen gevestigd zijn op industrieterreinen, maar ook op het platteland, in een winkelstraat of
Nadere informatieLeveranciersmanagement Wim van Eck CRICS BV
Manage de markt! Leveranciersmanagement Wim van Eck CRICS BV everanciersmanagement at is contract- en leveranciersmanagement? Het duurzaam waarborgen van de kwaliteit, stabiliteit en continuïteit van de
Nadere informatieOntdek de toegevoegde waarde bij medische artikelen
Ontdek de toegevoegde waarde bij medische artikelen Assortiment Als farmaceutische en medische groothandel biedt Brocacef Intramuraal een compleet en kwalitatief hoogwaardig assortiment geneesmiddelen,
Nadere informatieExamen HAVO. wiskunde A1,2
wiskunde A1,2 Examen HAVO Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs Tijdvak 1 Donderdag 2 juni 13.30 16.30 uur 20 05 Voor dit examen zijn maximaal 83 punten te behalen; het examen bestaat uit 21 vragen. Voor
Nadere informatieFME Postbus AD Zoetermeer T E I HALFJAARLIJKS ONDERZOEK Conjunctuurenquête voorjaar 2016
FME Postbus 190 2700 AD Zoetermeer T 079 353 11 00 E info@fme.nl I www.fme.nl HALFJAARLIJKS ONDERZOEK Conjunctuurenquête 2016 Algemeen Ondernemers in de technologische industrie hebben in 2015 een omzetgroei
Nadere informatieBijdrage aan en impact op de inflatie
Paper Bijdrage aan en impact op de inflatie Jan Walschots Februari 2016 CBS 2014 Scientific Paper 1 Inhoud 1. Inleiding 3 2. De CBS methode om bijdragen te berekenen 3 3. De Eurostat methode om impacts
Nadere informatieVraag 1 Toetsterm 2.5 - Beheersingsniveau: K - Aantal punten: 1 Wat is de juiste omschrijving van het begrip technische voorraad?
Kostencalculatie Correctiemodel Vraag 1 Toetsterm 2.5 - Beheersingsniveau: K - Aantal punten: 1 Wat is de juiste omschrijving van het begrip technische voorraad? De technische voorraad a is de economische
Nadere informatieSnelheidscontroles en boetes
Snelheidscontroles en boetes De politie controleert de snelheden van auto s op snelwegen op verschillende manieren. Een betrekkelijk nieuwe manier is de zogeheten trajectcontrole. Met een camera wordt
Nadere informatieConsument minder ver dan retailer denkt De 10 retailtrends van 2013
Consument minder ver dan retailer denkt De 10 retailtrends van 2013 accepteren en adapteren nieuwe diensten en technologieën steeds sneller. Zij zien vooral veel in het gebruik van een zelfscankassa, Click
Nadere informatieCompad Bakkerij. Document beheer. Inleiding. Mogelijkheden. Winkelretouren. Compad Bakkerij Winkelretouren
Compad Bakkerij Winkelretouren Document beheer Versie Datum Status Auteur(s) Opmerking 1.0 17 maart 2015 Definitief Carol Esmeijer 1.1 2 April 2015 Definitief Carol Esmeijer Tekstuele aanpassing rubriek
Nadere informatieWiskunde A. Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 1 Woensdag 17 mei 13.30 16.30 uur
Wiskunde A Examen VWO Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 1 Woensdag 17 mei 13.30 16.30 uur 20 00 Als bij een vraag een verklaring, uitleg of berekening vereist is, worden aan het antwoord
Nadere informatieVoorbeeld Performance Monitor Leverancier X
Voorbeeld Performance Monitor Leverancier X pagina 1 De Performance Monitor Leverancier X is een uitgave van: Van Es Marketing Services Doelenstraat 4 7607 AJ Almelo tel (+31) 0546 45 66 62 fax (+31) 0546
Nadere informatieOm een zo duidelijk mogelijk verslag te maken, hebben we de vragen onderverdeeld in 4 categorieën.
Beste leerling, Dit document bevat het examenverslag voor leerlingen van het wiskunde A havo, tweede tijdvak (2017). In dit examenverslag proberen we een zo goed mogelijk antwoord te geven op de volgende
Nadere informatieEindexamen wiskunde A1 vwo 2003-I
Levensduur van koffiezetapparaten Enkele jaren geleden is onderzocht hoe lang nieuw aangeschafte koffiezetapparaten meegaan. Op basis daarvan is een kansmodel gemaakt zoals weergegeven in figuur 1. Hierin
Nadere informatieFactsheet bedrijventerrein Stormpolder, Gemeente Krimpen aan de IJssel
Factsheet bedrijventerrein Stormpolder, Gemeente Krimpen aan de IJssel Factsheet bedrijventerrein Stormpolder, Gemeente Krimpen aan de IJssel A. Inleiding Deze factsheet geeft een bondig overzicht van
Nadere informatieFocus op uitzonderingen
Klantcase Van Raam Focus op uitzonderingen Met het Tradecloud supply chain platform voor de industrie en groothandel Een goed geïntegreerde en flexibele supply chain wordt steeds belangrijker 2 80% Van
Nadere informatieVoorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 1 Donderdag 1 juni totale examentijd 3,5 uur
wiskunde A1,2 Compex Examen VWO - Compex Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 1 Donderdag 1 juni totale examentijd 3,5 uur 20 06 In dit deel van het examen staan de vragen waarbij de computer
Nadere informatiewiskunde A vwo 2016-II
OVERZICHT FORMULES Kansrekening Voor toevalsvariabelen X en Y geldt: E( X + Y) = E( X) + E( Y) Voor onafhankelijke toevalsvariabelen X en Y geldt: 2 2 σ ( X + Y) = σ ( X) +σ ( Y) n -wet: bij een serie
Nadere informatieIn de handel is het gebruikelijk om korting te geven als een klant veel exemplaren van een bepaald product bestelt.
Korting In de handel is het gebruikelijk om korting te geven als een klant veel exemplaren van een bepaald product bestelt. Kwantumkorting Een manier om klanten korting te geven, is de kwantumkorting.
Nadere informatieEindexamen wiskunde A1 vwo 2003-II
Startende ondernemingen In Nederland starten elk jaar ongeveer 5 bedrijven. Sommige van deze startende bedrijven verdwijnen weer snel, andere overleven langere tijd. De Kamers van Koophandel houden de
Nadere informatieCompany Klanttevredenheidsonderzoek (nulmeting)
Company Klanttevredenheidsonderzoek (nulmeting) 1. Inleiding De Company is op 1 januari 2007 een reorganisatie gestart. Om de effecten van de reorganisatie te kunnen vaststellen is een klanttevredenheidsonderzoek-nulmeting
Nadere informatieStarCuisine Van Gijnstraat GB Rijswijk (zh) t f
StarCuisine Van Gijnstraat 25 2288 GB Rijswijk (zh) t 070-362 87 02 f 070-362 85 23 order@starcuisine.nl www.starcuisine.nl StarCuisine heet u welkom StarCuisine is alles wat u kunt verwachten van een
Nadere informatieSTUDIEWIJZER ARBEID, ENERGIE EN INVLOEDSLIJNEN. ir J.W. Welleman
STUDIEWIJZER ARBEID, ENERGIE EN INVLOEDSLIJNEN ir J.W. Welleman Mei, 2007 I N H O U D S O P G A V E 1 INLEIDING... 1 1.1... 1 1.2 Leerdoelen...1 1.3 Opzet van deze studiewijzer... 1 1.4 Leermiddelen...
Nadere informatieHOOFDSTUK Waar het in dit boek over gaat Antwoorden op levensvragen Nadenken over levensvragen Het nut van nadenken over je levensbeschouwing
HOOFDSTUK Paragraaf 1 Paragraaf 2 Paragraaf 3 Paragraaf 4 Paragraaf 4 Waar het in dit boek over gaat Antwoorden op levensvragen Nadenken over levensvragen Het nut van nadenken over je levensbeschouwing
Nadere informatie