WITBOEK Palliatieve Zorg

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "WITBOEK Palliatieve Zorg 2011 2020"

Transcriptie

1 WITBOEK Palliatieve Zorg De Kerngroep die dit Witboek aanbiedt wordt gevormd door: - Palliactief, dr. S. Teunissen - Prof.dr.K.Vissers, co-voorzitters - AHCH, mw. C. van Tol - VPTZ, mw. J. Fiouw en dhr. J. Grevenstuk - NHG Expertgroep Palliatieve Zorg,dr. E. van Rijswijk - Agora, drs.a. Rhebergen - IKNL, drs. N. Hoefsmit - Netwerken Palliatieve Zorg NL, mw. Y. Roelands 1. Inleiding Palliatieve zorg in Nederland staat op een kruispunt. Dit in de betekenis dat er belangrijke beleidskeuzes moeten worden gemaakt over zowel de organisatie als de inbedding van de palliatieve zorg in de reguliere zorg. In de afgelopen twee decennia is veel ontwikkeld en bereikt. Dat is eerst en vooral zichtbaar in de directe zorg aan patiënten in de palliatieve fase. Ook familie en andere naasten zien de inzet van de huisarts, de mensen die werken in de thuiszorg, de specialisten in verpleeg- en verzorgingshuizen en hospices en de vrijwilligers. In de palliatieve zorg zijn inmiddels tal van gespecialiseerde deskundigen werkzaam die allemaal hun eigen kennis en kunde inbrengen. Denk bijvoorbeeld aan multidisciplinaire palliatieve consultteams in ziekenhuizen en consultatieve diensten die op hun beurt weer ondersteund worden door specialistische palliatieve zorg experts en teams vanuit de kenniscentra in de UMC s. Allen worden weer gefaciliteerd door de ontwikkeling en verspreiding van kennis en expertise door de integrale kankercentra - IKNL, Agora, netwerken, Associatie van High Care Hospices, VPTZ en wederom de kenniscentra. Aan al deze initiatieven en ontwikkelingen lag echter veelal geen samenhangend beleid ten grondslag. Ze werden gedreven door pioniers met passie voor de palliatieve zorg en ondersteund door beleidsmakers en financiers die de noodzaak daarvan enthousiast ondersteunden. De fase van het door het ministerie van VWS en staatssecretaris Bussemaker ingestelde Platform Palliatieve Zorg is afgesloten in december Op 13 januari 2011 is er een nieuwe VWS beleidsbrief verschenen. getiteld: Verankering van palliatieve zorg in de praktijk van mevrouw M.L.L.E. Veldhuizen-Van Santen, de nieuwe bewindsvrouw op VWS. Hierin wordt de start van een Platform Palliatieve Zorg nieuwe stijl genoemd waarin zowel de zorgprofessionals alsook ondersteuners vertegenwoordigd moeten zijn. Witboek platform palliatieve zorg Pagina 1

2 Deze notitie, het zogenoemde Witboek Palliatieve Zorg, heeft tot doel om aan de beleidsmakers in Nederland algemene en specifieke doelstellingen voor de verdere ontwikkeling van de palliatieve zorg voor te stellen. Van hieruit moet de organisatie van de palliatieve zorg verder vorm gegeven worden vanuit een samenhangend ontwikkel- en verbeterprogramma Palliatieve Zorg waarbij alle initiatieven binnen de palliatieve zorg in een logisch en afgestemd verband dienen geplaatst te worden en van een gestructureerde financiering te worden voorzien. Verschillende voorzitters van relevante veldpartijen, die lid waren van het vorige platform zijn samengekomen als kerngroep en hebben dit Witboek opgesteld. Deze partijen die samen werken onder de naam Kerngroep Palliatieve Zorg, voelen zich verantwoordelijk om gezamenlijk de inhoudelijke input te leveren voor het nieuwe platform en de daarbij horende verantwoordelijkheden op zich te nemen. Idealiter, komt hierdoor het nieuwe Platform tot een samenhangende en op de zorg gerichte sturing van de vele initiatieven in de palliatieve zorg in afstemming met de curatieve zorg. De Kerngroep Palliatieve Zorg wil visie en beleid ontwikkelen over de volgende onderwerpen 1 : de kenmerken van de palliatieve zorg in de periode de contouren voor ontwikkeling op het gebied van: o consultatie en kwaliteit o kennis en onderzoek o organisatie Een en ander zal resulteren in een set van aanbevelingen met doelstellingen die de basis kunnen vormen voor het programma palliatieve zorg waarvan het nieuwe Platform Palliatieve de uitvoering op zich neemt. Om dit te kunnen vorm geven, moeten er nu belangrijke keuzes gemaakt worden. 2. Kenmerken van de palliatieve zorg in 2010 In Nederland overlijdt ongeveer tweederde van alle patiënten aan een niet acute aandoening. In vele gevallen is het de wens van de patiënt om in zijn eigen omgeving te overlijden. Voor deze patiënten is goede palliatieve zorg van belang om de kwaliteit van leven en sterven te garanderen. Volgens de definitie van de Wereldgezondheidsorganisatie (2002) is goede palliatieve zorg integrale zorg voor alle patiënten met een ongeneeslijke aandoening. Daarbij wordt brede aandacht wordt gegeven aan de behandeling van pijn en andere symptomen door middel van aandacht voor de lichamelijke, psychosociale en spirituele dimensie. Deze goede palliatieve zorg kenmerkt zich verder door een proactieve aanpak en continuïteit van zorg onafhankelijk de plaats waar de patiënt zich bevindt. Patiënten in de palliatieve fase kenmerken zich vaak door multi-problematiek in verschillende dimensies. Dat wil zeggen dat er zich tegelijkertijd problemen kunnen voordoen in meerdere dimensies van het ziek zijn waardoor de zorgvraag complex wordt, een grote mate aan variabiliteit kent en er expertise vereist is van meerdere disciplines. Deze complexiteit van zorg voor de totale populatie in de palliatieve fase neemt nog toe door de omvang van een verouderende bevolking met een hoge frequentie aan poly-morbiditeit. 1 De kerngroep heeft zich bij het opstellen van dit witboek gebaseerd op het al in het vorige platform palliatieve zorg besproken en door de toen aanwezige leden geaccordeerde contourenplan. Witboek platform palliatieve zorg Pagina 2

3 Hoewel er de laatste jaren in Nederland veel vooruitgang is geboekt en een aantal veelbelovende ontwikkelingen geïnitieerd werden, wijst de praktijk uit dat goede palliatieve zorg in geval van die multiproblematiek en polymorbiditeit nog niet 24 uur per dag 7 dagen in de week voor elke patiënt te kwaliteitsvol te garanderen is in Niet van iedere zorgverlener aan wie patiënten zijn toevertrouwd kan verwacht worden met alle facetten en mogelijkheden van de palliatieve zorg vertrouwd te zijn. Ook met goede richtlijnen en continue bijscholing is dit nog niet op te lossen, mede doordat palliatieve zorg verleend wordt door vele professionals en geschoolde vrijwilligers op vele plaatsen in het zorgsysteem in de eerste, tweede en derde lijn. Toch zou al deze zorg zou voor de patiënt en naasten naadloos op elkaar moeten aansluiten. Zo n verspreide zorgbehoefte maakt het nodig dat voorzien wordt in een continue en brede beschikbaarheid van specifieke deskundigheid voor alle patiënten en zorgverleners onafhankelijk van de plaats waar de patiënt verblijft. De noodzaak deze extra deskundigheid op veel plaatsen continu te kunnen bieden maakt het vrijwel onmogelijk de volledige verantwoordelijkheid daarvoor bij één van de bestaande vormen van zorgaanbod (huisartsen, thuiszorg, verpleeghuizen, hospices, ziekenhuizen, UMC s) exclusief neer te leggen. Het is daarom nodig de bestaande initiatieven op dit vlak in een overzichtelijke en efficiënte structuur te bundelen en op elkaar af te stemmen met voldoende respect voor de regionale behoeften. 3. Witboek visie op de doelstellingen Platform Palliatieve Zorg Een palliatieve patiënt met zijn multidimensionale zorgvragen en problemen, moet samen met zijn naasten, kunnen rekenen op een hoogwaardige zorgverlening door professionals en getrainde vrijwilligers tot aan zijn overlijden. De zorgprofessionals moeten op hun beurt ondersteund worden door zorgverlenende-, ondersteunende en netwerkorganisaties.. Palliatieve zorg is primair generalistische zorg die verleend wordt door vakbekwame primaire zorgverleners, ondersteund door specifiek opgeleide specialistische zorgverleners en consulenten in de palliatieve zorg. De zorg is toegesneden op de wensen en zorgvraag van de patiënt en diens naasten en wordt bij voorkeur in de omgeving die de voorkeur van de patiënt geniet, gegeven. De doelstelling van zo gedefinieerde palliatieve zorg is contextgerelateerde zorg die gericht is op verschillende vormen van ondersteuning die moet leiden tot een goede kwaliteit van leven, een goede kwaliteit van sterven en goede begeleiding bij rouw. Om de palliatieve zorg vanuit die doelstelling voor alle patiënten in 2020 te realiseren, is het nodig het generalistische zorgveld te voorzien van een systematische beschikbaarheid van specifieke kennis, deskundigheid en een adequate ondersteunende organisatie. Hierbij kunnen drie thema`s onderscheiden worden: 1. kwaliteit van zorg en consultatie: daar waar gewenst en nodig moet zorg geboden kunnen worden door de aanwezigheid van geschoolde vrijwilligers en vakbekwame zorgprofessionals opleid in de basisprincipes van palliatieve zorg. Daar bovenop o.a. een consultsysteem van specifieke deskundigen en getrainde vrijwilligers, 7x24 uur beschikbaar ter ondersteuning van de zorgprofessionals in de eerste en de tweede lijn. Witboek platform palliatieve zorg Pagina 3

4 2. kennisontwikkeling en kennisverspreiding: door (1) een aantal multidisciplinaire academische kenniscentra die o.a. verantwoordelijk zijn voor complexe patiëntenzorg, voor het ontwikkelen, evalueren en delen van kennis met alle betrokkenen t.a.v. onderzoek, onderwijs, specialistische uitbouw, (2) Palliactief, de wetenschappelijke vereniging voor multidisciplinaire palliatieve zorg, (voor het multidisciplinaire deel) en andere wetenschappelijke verenigingen (voor het monodisciplinaire deel). 3. organisatie en verbinding met de maatschappij: een interface met de maatschappij die zorgt voor de invoer van maatschappelijke ontwikkelingen via bijvoorbeeld contacten met maatschappelijke organisaties en patiënten als basis voor beantwoording van vragen en wensen naar politiek en samenleving. Deze thema`s moeten in 2020 resulteren in één samenhangende structuur maar niet noodzakelijkerwijs in één organisatie. Uitwerking van de thema`s zorgt er voor dat de voor de zorg benodigde kennis continu beschikbaar, actueel, van hoog niveau, maatschappelijk gedragen en ingebed. Algemene doelstellingen van goede palliatieve zorg: In de nieuwe samenhangende structuur garandeert dat in 2020: de zorg altijd uitgaat van de kracht en eigen vermogens van de patiënt en naasten en dat behoeften aan zorg, informatie en ondersteuning daarop worden afgestemd. Patiënt empowerment, zelfmanagement en zelfzorg zijn hierbij belangrijk. De patiënt en zijn naaste moeten altijd optimaal geïnformeerd zijn over mogelijkheden en keuzes. de patiënt en zijn naasten waar nodig zich verzekerd weten van optimale multidimensionele palliatieve zorg van een integraal multidisciplinair team van mantelzorgers, vrijwilligers en professionals. Deze zijn bereikbaar en beschikbaar,,werken goed samen, kunnen zorgbehoeften tijdig identificeren en anticiperen op mogelijke problemen, waar de patiënt zich ook bevindt en ongeacht de aandoening. Indien noodzakelijk, kan deze deskundige zorg en begeleiding daar waar nodig zeven dagen per week 24 uur geboden worden. de palliatieve zorg primair wordt gegeven door generalistische zorgverleners die aandacht hebben voor de somatische psychosociale spirituele en zingevings aspecten van zorg bij iedere patiënt en mantelzorger. Deze generalistische zorgverleners zijn bekend met de basisprincipes van palliatieve zorg en kunnen waar nodig gespecialiseerde deskundigen raadplegen vanuit samenwerking in de zorgketen. de zorg gebaseerd is op de resultaten van kennis en wetenschappelijk onderzoek die zoveel mogelijk verwerkt is in werkmethoden, praktijkgerichte en wetenschappelijk onderbouwde richtlijnen en zorgstandaarden het voor de patiënt en zijn mantelzorger duidelijk is waar zij locaal / regionaal terecht kunnen met vragen en adviezen op een landelijke eenduidige wijze Witboek platform palliatieve zorg Pagina 4

5 In dit witboek wordt nu nader op de deze drie thema`s ingegaan. Daarbij is gestreefd naar een mate van concreetheid die doel, middelen en randvoorwaarden aangeeft. Nu deze organisaties zich in deze visie, doelstellingen en uitwerking hebben kunnen verenigen, is de belangrijkste stap naar feitelijke vormgeving in relatie tot de bestaande organisaties gezet. De specifieke uitwerking van iedere doelstelling wordt het onderwerp van de opdracht voor de komende tien jaar. Thema 1: doelstellingen voor consultatie en kwaliteit Primaire zorgverlening vraagt op basis van bovenstaande visie om systematische ondersteuning door zowel consultatie als door gestandaardiseerde werkmethoden en continue kwaliteitsverbetering. Daarbij zijn drie doelstellingen onderscheiden die, onafhankelijk van de aard van de aandoening en/of verblijfplaats van de patiënt in 2020 gerealiseerd zijn: A. Primaire zorgverleners worden ondersteund door gespecialiseerde deskundigen Er is continue beschikbaarheid van monodisciplinaire consultatie in 1 e en 2 e lijn ( telefonisch en/of aan het bed) als onderdeel van de primaire zorgverlening. Er is continue bereikbaarheid (7/24u) van gespecialiseerde multidisciplinaire teams voor telefonische consultatie en zo nodig ondersteuning ter plekke van de patiënt(e). Er is een beschikbaarheid van palliatieve consultteams in de tweede lijn die de meer complexe ongeneeslijke patiënt waar nodig in de palliatieve fase acuut kunnen opvangen Er is een samenhangend aanbod van deskundigheidsbevordering, casuïstiekbespreking en intervisie. Deze ondersteuning wordt uitgevoerd op basis van consensus kwaliteitscriteria 2. B. Palliatieve zorg wordt uitgevoerd conform richtlijnen, protocollen en zorgstandaarden. Kwaliteitsinstrumenten en methoden zoals richtlijnen, standaarden en indicatoren worden geïmplementeerd. De effecten daarvan worden periodiek geëvalueerd. Goede voorbeelden en Best Practices worden verder ontwikkeld. Bestaande kwaliteitsinstrumenten en methoden, zoals bijvoorbeeld de landelijke Richtlijnen Palliatieve Zorg, de Landelijke Eerstelijns Samenwerkingsafspraken en het Zorgpad Stervensfase worden verspreid en geïmplementeerd o.a. door middel van consultatie, scholing en ICTapplicaties. Ontwikkeling, toepassing en (wetenschappelijke) evaluatie van kwaliteitsinstrumenten en specifieke methodieken die de palliatieve zorg toetsbaar maken zoals bijvoorbeeld indicatoren, netwerkzorg op maat, palliatief redeneren, worden gestimuleerd. De dagelijkse zorg wordt concreet ondersteund door (zorg)standaarden waar deze zijn vastgelegd en verantwoord in individuele toetsbare zorgplannen. Voor vrijwilligers geldt een eigen set van instrumenten en indicatoren die complementair is aan de richtlijnen. Protocollen en zorgstandaarden van de beroepsmatige zorg 2 Kwaliteitscriteria moeten vastgelegd worden in structuur, werking en uitkomsten van zorg Witboek platform palliatieve zorg Pagina 5

6 C. Vrijwilligers vervullen een belangrijke rol bij de aandacht en zorg voor de hele mens en zijn omgeving die geconfronteerd wordt met het ongeneeslijk ziek zijn. Getrainde vrijwilligers zijn wezenlijk aanwezig bij de mens, de patiënt en zijn omgeving als die geconfronteerd worden met het ongeneeslijk ziek zijn Thema 2: doelstellingen voor kennis en onderzoek De bovenbeschreven complexiteit, variabiliteit, multidimensionaliteit en de betrokkenheid van veel disciplines moet terug komen in de manier waarop onderzoek en onderzoeksprogramma s enerzijds en verspreiding van kennis anderzijds verder worden ontwikkeld. Hierbij moet dit onderzoek vooral gericht worden op de praktijk en de noden van de patiënt,mantelzorgers, de aanwezigheid van vrijwilligers de continuïteit van zorg en de kwaliteit en competenties van de zorgprofessionals. A. Daartoe worden voor kennisontwikkeling (onderzoek) de volgende doelstellingen voor 2020 nagestreefd. Er zijn vastgestelde onderzoeksprogramma`s binnen ZonMw en NWO (en andere subsidieverstrekkers) voor de verdere ontwikkeling van de palliatieve zorg die nieuwe en gevestigde onderzoekers ondersteunen. Er zijn kennis- en expertisecentra en onderzoeksinstituten die structureel onderzoek doen naar vraagstellingen gerelateerd aan de palliatieve zorg en die de opgebouwde kennis beschikbaar stellen. Er is een kennisnetwerk om opgebouwde kennis beschikbaar te stellen aan zorgprofessionals, vrijwilligers, patiënten en mantelzorgers en zorgorganisaties. Er zijn nationale en internationale samenwerkingsverbanden wat betreft onderzoek. B. Ook voor kennisverspreiding zijn gerichte doelstellingen voor realisatie in 2020 geformuleerd. Alle vakgebieden die in aanraking komen met patiënten met een ongeneeslijke aandoening hebben toetsbare aandacht voor palliatieve zorg in de basisopleiding, specialistische en vervolgopleidingen. Er is een nationaal multidisciplinair onderwijs- en opleidingsprogramma waar alle professionals en vrijwilligers aan deelnemen en voldoen; evaluatiemomenten voor deelcurricula zijn hier als vanzelfsprekend in opgenomen. Er is een organisatie voor en door vrijwilligers die kennis ontwikkelt en verspreidt en het aanbod van vrijwilligers organiseert en kenbaar maakt. Er zijn duidelijke educatie- en informatie-instrumenten en pakketten beschikbaar om de patiënt en de mantelzorger, en het brede publiek te informeren over palliatieve zorg. Witboek platform palliatieve zorg Pagina 6

7 Er is een wetenschappelijke vereniging van professionals werkzaam in de palliatieve zorg die medeverantwoordelijk is voor educatie- en opleiding, kwaliteitsevaluatie, registratie, visitatie. Die vereniging is voor de actoren in het veld de gesprekspartner. Er is landelijke en internationale samenwerking tussen (wetenschappelijke) beroepsverenigingen. Thema 3 : Organisatie en verbinding met de maatschappij: randvoorwaardelijk en middelen: Gebaseerd op de rapporten van TNO, BMC (2010), Palliactief (2011) en NFU (2011) moet gewerkt worden aan een betere afbakening van taken en functies van de Netwerken palliatieve zorg, IKNL en Agora in relatie tot de vele andere spelers in het veld van de palliatieve zorg. Bovendien wordt er specifieke aandacht gevraagd voor de knelpunten in de organisatie en financiering van palliatieve zorg en de noodzaak van expertisecentra voor kennisontwikkeling en de plaatsen waar complexe zorg en opleiding plaats vindt. Bij de formulering van doelstellingen voor een efficiënte structuur zijn de verbindingen en communicatiestructuren tussen de partijen in het veld alsook tussen veld en maatschappij richtinggevend. De netwerkorganisatie blijft de basis omdat zij het uitgangspunt is van de organisatie van de palliatieve zorg. Regionale werk- en taakgebieden moeten op elkaar worden afgestemd zodat zorgverleners, netwerken, IKNL vestigingen en kenniscentra goed met elkaar samenwerken. Een succesvolle samenwerking wordt mogelijk gemaakt door het hanteren van een heldere structuur, waarbij taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden van de Kerngroep zijn vastgelegd. Structuur Er is een netwerkorganisatie op landelijk niveau, gevormd door de Kerngroep Palliatieve Zorg, en. het nieuwe Platform Palliatieve Zorg. De kerngroep bestaat uit de vertegenwoordigers van de zorgprofessionals werkzaam in de palliatieve zorg, de vrijwilligers en mantelzorger organisatie en door de ondersteuners (Agora, het platform netwerken palliatieve zorg en IKNL). De zorgprofessionals zijn afkomstig uit Palliactief de Associatie van High Care Hospices, de VPTZ en de NHG-expertgroep Palliatieve Zorg..De leden van de Kerngroep committeren zich aan de gezamenlijke verantwoordelijkheid voor de uitwerking van het inhoudelijk kader. De Kerngroep komt minimaal eens per kwartaal bij elkaar. De overige leden van het Platform Nieuwe Stijl kunnen zijn: leden uit het oude platform, niet in de Kerngroep vertegenwoordigd, en andere relevante vertegenwoordigers van zorgaanbieders en patiënten- en/of ouderenorganisaties. Het platform komt minimaal eens per jaar bij elkaar. A. Taken en functies van de Kerngroep De Kerngroep neemt de verantwoordelijkheid en regie op zich om: Een inhoudelijk kader uit te werken voor een verdere ontwikkeling van palliatieve zorg in Nederland. Dit kader moet bruikbaar zijn om zowel op het niveau van de hele sector als op het niveau van netwerken en organisaties of zorgverleners een samenhangende beschrijving te maken van het proces en de organisatie van de zorgverlening voor diverse patiëntengroepen en zorgprofessionals en vrijwilligers. Witboek platform palliatieve zorg Pagina 7

8 Te zorgen voor passende afstemming met alle andere actoren in het veld om te zorgen voor een breed draagvlak van de palliatieve zorg in de totale zorg. De Kerngroep doet dit ondermeer door inhoudelijk input te leveren voor het nieuwe Platform Palliatieve Zorg. De kerngroep doet jaarlijks voorstellen voor de concrete uitwerking van het Nationaal Programma Palliatieve Zorg voor het daarop volgende jaar. B. Taken en functies van het Platform Palliatieve Zorg Nieuwe Stijl: Dit Platform Palliatieve Zorg is verantwoordelijk voor de vaststelling van een meerjaren Nationaal Programma Palliatieve Zorg dat uitgewerkt wordt op basis van het voorliggende witboek. het platform heeft tot taak op hoofdlijnen overeenstemming te bereiken over de verdere ontwikkeling van de palliatieve zorg in Nederland. Het platform komt daartoe samen ter bespreking en vaststelling van het plan van aanpak met de bijbehorende begroting, waarvan door door het ministerie van VWS de kaders zijn aangegeven. De leden van dit Platform zullen ieder in de hun toegewezen onderdelen vanuit het Platform de verschillende onderdelen van het nationale programma verder vorm geven. Er wordt hierbij gestreefd naar een geïntegreerd zorgmodel dat om de patiënt in de palliatieve fase heen gebouwd wordt. Dat zorgmodel moet recht doet aan de taken en verantwoordelijkheden van de zorgprofessionele organisaties en ook aan de vrijwilligers, die continu ondersteund worden door de ondersteunende organisaties zoals aangegeven in het TNO- en BMC rapport. Daaraan wordt toegevoegd de taak om verbindingen tot stand te brengen en te gebruiken tussen de spelers in het veld onderling en tussen het veld en de maatschappij. In dit platform nieuwe stijl wordt een werkgroep gerealiseerd die ervoor zorgt dat signalen uit het veld worden opgevangen die kunnen bijdragen aan een verdere ontwikkeling, evaluatie en implementatie van verbeteringen in de palliatieve zorg. Er worden heldere doelen en mijlpalen geformuleerd, vast te stellen door VWS, na raadpleging van bovengenoemde organisaties. Spelregels De TNO-spelregels voor een netwerkorganisatie worden gehanteerd voor dit nieuwe Platform Palliatieve Zorg. Het voorwaardenscheppend en toezichthoudend orgaan voor het landelijke niveau is de Minister van VWS. 5. Tot besluit Wij zijn trots op alle professionele zorgverleners, vrijwilligers en ondersteunende organisaties en professionals die de palliatieve zorg in Nederland gebracht hebben tot waar zij nu in 2011 is. Dit witboek is daar een uiting van. Zorg met hoofd, hart en ziel maar ook met vele handen, heeft mogelijk gemaakt wat eerder onmogelijk leek. Dit plan is gebaseerd op een beschouwing van de praktijk van zorg, consultatie en kwaliteit, kennis en onderzoek en organisatie en maatschappij in Wat we erin verwoorden is de ambitie voor het vergroten van de samenhang in de organisatie en de verdere Witboek platform palliatieve zorg Pagina 8

9 uitbouw van ontwikkeltrajecten. De patiënt en diens naasten maar ook de zorgverleners zijn een verdere consolidering als basis voor een volwassen toekomst van de palliatieve zorg meer dan waard. Belangrijk uitgangspunt voor het plan is continuïteit van de financiering (AWBZ, WMO, zorgverzekeringswet met toereikende tarieven en prestatiebekostiging voor alle zorgverleners en subsidieregeling voor VPTZ 2011) en een verdere vastlegging van het verdelingsvraagstuk. Aandachtspunten daarbij zijn de consultatieve dienstverlening en specialistische bovenbouw en uiteraard de loket- en regiefunctie. Dit Witboek zal gebruikt worden voor het Platform Palliatieve Zorg nieuwe stijl om verder vorm te geven aan de verschillende onderdelen van goede palliatieve zorg in Nederland voor de komende tien jaren. Op deze manier zal de doelstelling van de door de staatssecretaris gewenste afstemming, informatieuitwisseling en het maken van samenwerkingsafspraken over de vele initiatieven die worden genomen ter versterking van palliatieve zorg bereikt kunnen worden. ============== Witboek platform palliatieve zorg Pagina 9

10 Addendum Witboek, Kerngroep Palliatieve Zorg, 13 juni 2011 Addendum bij Witboek Palliatieve Zorg voor het VAO op dinsdag 14 juni a.s. In dit addendum wordt naar aanleiding van de in het AO van 8 juni jl. gestelde vragen, per hoofdstuk in het witboek een toelichting gegeven door de Kerngroep Palliatieve Zorg (Palliactief, AHCH, VPTZ, NHG expertgroep PZ, Agora, IKNL, Netwerken). De bottom line is het streven van de kerngroep naar deskundige, betrouwbare en uitvoerbare zorg voor de kwetsbare patiënt en naasten gedurende de gehele palliatieve fase. 1. Inleiding De kerngroep PZ ziet graag een samenhangend beleid voor de palliatieve zorg na constatering dat dit de afgelopen jaren ontbrak. Gezien de maatregelen die zijn voorgesteld op het terrein van de volksgezondheid, is de kerngroep blij met de suggestie van Mw. Leijten om een Palliatieve Zorg Check uit te voeren op alle voorgestelde maatregelen. De kerngroep biedt daarvoor graag haar expertise aan. Diverse partijen en VWS hebben benoemd dat er te weinig samenwerking is in het veld. De kerngroep onderschrijft dat dit de afgelopen periode het geval was, het is één van de redenen waarom de kerngroep zich heeft gevormd. Het platform was ook erg breed samengesteld. De veelheid aan partijen met grote verscheidenheid van betrokkenheid in de PZ heeft bijgedragen aan het onvoldoende functioneren van het platform. De voorstellen van de staatssecretaris over een nieuw platform zijn te weinig specifiek. Een verdere verbreding van het platform zal niet tot reductie van taken of een kader leiden, aan het werk gaan met een kleine slagvaardige groep die in samenhang aan de verdere ontwikkeling van palliatieve zorg wel. 2. Kenmerken Palliatieve Zorg Palliatieve zorg richt zich als generalistische zorg op alle mensen met een ongeneeslijke ziekte in de levensbedreigende fase (hart-, long-, nierfalen, COPD, dementie, kanker) en op alle locaties van zorg (thuis/verzorgingshuis, verpleeghuis, ziekenhuis, hospice/bijna thuis huis, high care hospice) onder regie van de zorgverleners op die locatie. Thuis (incl. verzorgingshuis) is de huisarts de regisseur. Het vereenvoudigen van samenwerking en 24/7 beschikbaarheid van specialistische expertise vanuit de netwerken is een voorwaarde. PZ is niet synoniem aan terminale zorg. Vooral patiënten in de vroeg palliatieve fase pendelen heen en weer tussen verschillende locaties van zorg met verschillende teams van zorgverleners (professionals&vrijwilligers). Voor patiënten, naasten en zorgverleners is het stroomlijnen van de ketenzorg noodzakelijk. De zorg voor de meeste genoemde aandoeningen is al georganiseerd vanuit het Chronic Care Model en de palliatieve zorg kan in die zorgprogramma's beter ontwikkeld en uitgevoerd worden, incl. het benutten van specialistische expertise waar nodig. Hierdoor wordt 1

11 Addendum Witboek, Kerngroep Palliatieve Zorg, 13 juni 2011 fragmentatie van indicaties en middelen voorkomen en kunnen indiceringdrempels worden geslecht. PZ gaat uit van de eigen kracht van de patiënt in zijn systeem en vraagt om toegankelijkheid en continuïteit van zorg en passende informatie, ook op niveau van het brede publiek. Voor het bieden van keuzemogelijkheden is juiste informatie op het juiste moment nodig. Ontwikkeling daarvan moet in samenwerking met patiëntenorganisaties en beroepsverenigingen vorm krijgen. 3. Visie op doelstellingen Platform Palliatieve Zorg a. Kwaliteit van zorg en consultatie Kwaliteit van zorg en consultatie moet in de kern, daar waar gewenst en nodig, voldoen aan datgene wat patiënten/naasten enerzijds en zorgverleners anderzijds verwachten in de oplossing van een concreet probleem en in de loop van de tijd. De kerngroep wil, op basis van de multidisciplinaire samenwerking in de gedifferentieerde (van generalistisch tot specialistisch) keten, het initiatief nemen voor een kwaliteitskader. b. Kennisontwikkeling en kennisverspreiding De ontwikkeling van kennis vindt plaats in de samenwerkende kenniscentra palliatieve zorg in samenhang met de wetenschappelijke beroepsverenigingen. De kerngroep staat hierin voor de multidisciplinaire vormgeving. Het management van kennis, onderhoud en de verspreiding ervan, vraagt om 1) verankering van PZ in de curricula van alle zorgverleners, van verzorgende tot medisch specialist, 2) inbedding in bij- en nascholingsprogramma s en 3) de ontwikkeling van een kwaliteitscyclus (richtlijnen, indicatoren, registratie- en analyse gegevens, visitatie, innovatie), ketenvorming en marktinformatie. De kerngroep gaat hierbij uit van vanzelfsprekende samenwerking vanuit een kennis- en kwaliteitsinstituut. Het ZonMw Verbeterprogramma moet in de visie van de kerngroep faciliteren dat wat al goed is, overal goed gedaan kan gaan worden en beter gaan doen wat nog niet goed genoeg is. Maar dan wel binnen een samenhangend kader, waarvoor de aanzet in het witboek is uitgewerkt. De kerngroep levert daar graag een verdere bijdrage aan. Het is tijd voor brede toepassing van alles dat ontwikkeld is en goed bevonden is voor patiënt en naasten enerzijds en zorgverleners (prof & vw) anderzijds. Maar daarnaast ook voor het in de praktijk ontwikkelen van nieuwe samenwerking- en organisatievormen om de noodzakelijke afstemming te realiseren. Productinnovatie is echter alleen zinvol als er daadwerkelijk meerwaarde voor patiënt/naasten en/of zorgverleners ontstaat. c. Organisatie en verbinding met de maatschappij De samenwerking in de kerngroep is een aanzienlijke verbetering t.o.v. de samenwerking in platformperiode. Afgesproken is dat de onderlinge taakafbakening binnen de ondersteuningsstructuur wordt gebaseerd op de toegevoegde waarde voor patiënt en naaste. De kerngroep erkent het belang van verbreding naar andere partijen, waarvan een deel kan zijn 2

12 Addendum Witboek, Kerngroep Palliatieve Zorg, 13 juni 2011 vertegenwoordigd in een landelijk platform dat een of twee maal per jaar bijeenkomt. Maar ook met andere dan de door de staatssecretaris genoemde partijen moeten verbindingen worden gelegd. De kerngroep werkt daarvoor een stakeholders model uit waarin ook patiëntencategorieën worden benoemd. 4. Algemene doelstellingen van goede palliatieve zorg a. Regie van zorg en zorgverlening Realisering van doelstellingen is gebaat bij heldere regie afspraken. Advies kerngroep: VWS regie: wetgeving met regelgeving; financiering; opleidingseisen. Veld regie: zorgverlening (incl. indicatoren); kennismanagement; samenwerking. Het vaak snel veranderende proces waarin de patiënt in de palliatieve fase bevindt moet leidend zijn in de regiefunctie. Directe toegang tot voorzieningen mag niet belemmerd worden door discussie over indicatie en geld. Streven moet erop gericht zijn het financiële systeem zo in te richten dat het geen bureaucratie wordt met toetsing achteraf i.p.v. vooraf en een minimaal administratieve last. Dit pleit voor een landelijk systeem. b. Overheveling AWBZ functie begeleiding naar WMO Overheveling naar de WMO maakt dat de indicatie begeleiding, die nu deel uitmaakt van SIP24, nodeloos ingewikkeld wordt. Er moeten afspraken gemaakt worden met meerdere gemeenten, wellicht op het niveau van individuele indicaties wanneer een patiënt uit des betreffende gemeente in het hospice/bth of HCH wordt opgenomen. Wanneer overheveling gepaard gaat met minder budget of met verschillen tussen gemeenten, zal een groter beroep moeten worden gedaan op mantelzorgers en vrijwilligers. Het kan zijn dat vrijwilligers organisaties hierdoor overvraagd gaan worden, VPTZ registratie rapportage laat eerste tekenen van vrijwilligers tekorten zien. Het is van essentieel belang om indicatie volgens deze SIP24 V&V in de herstructurering van de AWBZ te handhaven en garanderen. Het mag niet zo zijn dat een patiënt met dezelfde zorgbehoefte bij de ene gemeente beter af is dan bij de andere. Dit zou leiden tot onaanvaardbare ongelijkheid. c. Subsidieregeling Palliatieve Terminale Zorg Om te voorkomen dat vastgestelde bedragen met steeds meer organisaties (nieuwe BTH s en HCH s ) gedeeld moet worden is het van belang dat er regie komt rondom nieuwe initiatieven. De kerngroep stelt voor de regie in de regionale netwerken, inclusief VPTZ en AHCH, te beleggen om overcapaciteit van palliatieve zorgvoorzieningen te voorkomen. 3

WITBOEK Palliatieve Zorg 2011 2020

WITBOEK Palliatieve Zorg 2011 2020 WITBOEK Palliatieve Zorg 2011 2020 De Kerngroep die dit Witboek aanbiedt wordt gevormd door: - Palliactief, dr. S. Teunissen - Prof.dr.K.Vissers, co-voorzitters - AHCH, mw. C. van Tol - VPTZ, mw. J. Fiouw

Nadere informatie

Consortiavorming: kader voor samenwerking EPZ - IKNL netwerken palliatieve zorg

Consortiavorming: kader voor samenwerking EPZ - IKNL netwerken palliatieve zorg MEMO Aan: Betreft: consortiavorming en samenwerking EPZ, IKNL en netwerken palliatieve zorg Van: Karin van der Rijt, voorzitter EPZ en Jeroen Hasselaar, projectleider NFU Peter Huijgens, directeur IKNL

Nadere informatie

Visie van de Kerngroep Palliatieve Zorg (*) Hoe moet de palliatieve zorg eruit zien in 2020?

Visie van de Kerngroep Palliatieve Zorg (*) Hoe moet de palliatieve zorg eruit zien in 2020? 1 Visie van de Kerngroep Palliatieve Zorg (*) Hoe moet de palliatieve zorg eruit zien in 2020? Inleiding Ongeveer tweederde van alle Nederlanders sterft aan een niet-acute aandoening. Voor deze mensen

Nadere informatie

De Zorgmodule Palliatieve Zorg

De Zorgmodule Palliatieve Zorg De Zorgmodule Palliatieve Zorg - wat betekent dit voor de professional en zijn werkveld?- 2e regionale symposium palliatieve zorg s Hertogenbosch, 2 oktober 2014 Drs. Jaap R.G. Gootjes Alg. directeur /

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2010 2011 29 509 Palliatieve zorg Nr. 30 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten Generaal Postbus EA DEN HAAG

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten Generaal Postbus EA DEN HAAG > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der StatenGeneraal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag T 070 340 79 11 F 070 340

Nadere informatie

Palliatieve sedatie: opmaat voor een nationaal programma. Jeroen Hasselaar, September 2012

Palliatieve sedatie: opmaat voor een nationaal programma. Jeroen Hasselaar, September 2012 Palliatieve sedatie: opmaat voor een nationaal programma Jeroen Hasselaar, September 2012 Palliatieve zorg; alleen stervenden? Sterfte aan chronisch ziekten in 2006 in Nederland BMC Pall Care 2009 8:4

Nadere informatie

CONVENANT NETWERK PALLIATIEVE ZORG MEPPEL STEENWIJKERLAND

CONVENANT NETWERK PALLIATIEVE ZORG MEPPEL STEENWIJKERLAND CONVENANT NETWERK PALLIATIEVE ZORG MEPPEL STEENWIJKERLAND Convenant palliatieve zorg Meppel / Steenwijkerland 1-7 Samenwerkingsovereenkomst netwerk voor palliatieve zorg in de regio Meppel Steenwijkerland

Nadere informatie

Werkplan 2007 Netwerk Palliatieve Zorg Hoeksche Waard Vastgesteld 28 februari 2007

Werkplan 2007 Netwerk Palliatieve Zorg Hoeksche Waard Vastgesteld 28 februari 2007 Werkplan 2007 Netwerk Palliatieve Zorg Hoeksche Waard 1. Inleiding In 2005 is het Netwerk Palliatieve Zorg Hoelsche Waard (NPZ HW) gestart met als doel het optimaliseren van de kwaliteit van de palliatieve

Nadere informatie

Project Transmurale Palliatieve Zorg & Schokbrekers in de communicatie. Minisymposium SKB 19 december 2013

Project Transmurale Palliatieve Zorg & Schokbrekers in de communicatie. Minisymposium SKB 19 december 2013 Project Transmurale Palliatieve Zorg & Schokbrekers in de communicatie Minisymposium SKB 19 december 2013 Hoeveel patiënten heeft u nu in behandeling (of verzorgje nu op de afdelingof thuis) waarbij het

Nadere informatie

Regioprotocol palliatieve zorg (2.0)

Regioprotocol palliatieve zorg (2.0) Regioprotocol palliatieve zorg (2.0) Samenwerkingsverband voor transmurale zorg in het Rivierengebied Het regioprotocol is een kwaliteitskader dat de voorwaarden beschrijft waaraan een organisatie/instelling

Nadere informatie

Hoe het multifunctionele hospice bijdraagt aan advance care planning

Hoe het multifunctionele hospice bijdraagt aan advance care planning Hoe het multifunctionele hospice bijdraagt aan advance care planning Jaap Gootjes RN, MSc Saskia Teunissen RN, PhD Associatie High Care Hospices Saskia Teunissen Wat aan bod komt Wat is de AHCH? Wat is

Nadere informatie

Jaarplan 2014. Netwerk Palliatieve Zorg Regio Zuidoost Brabant. Netwerk Palliatieve Zorg Zuidoost Brabant

Jaarplan 2014. Netwerk Palliatieve Zorg Regio Zuidoost Brabant. Netwerk Palliatieve Zorg Zuidoost Brabant Jaarplan Netwerk Palliatieve Zorg Regio Zuidoost Brabant Netwerk Palliatieve Zorg Zuidoost Brabant 1 Aansluitend op de doelstellingen van het beleidsplan van het netwerk staan de volgende activiteiten

Nadere informatie

Interdisciplinaire samenwerking in Netwerken Palliatieve Zorg

Interdisciplinaire samenwerking in Netwerken Palliatieve Zorg Godebaldkwartier 914 3511 DT Utrecht E info@stichtingfibula.nl I www.stichtingfibula.nl @StichtingFibula Interdisciplinaire samenwerking in Netwerken Palliatieve Zorg Achtergrondinformatie 1. Inleiding

Nadere informatie

Samenwerkingsovereenkomst Netwerk Palliatieve Zorg Haaglanden De organisaties die deelnemen aan het Netwerk Palliatieve Zorg regio Haaglanden:

Samenwerkingsovereenkomst Netwerk Palliatieve Zorg Haaglanden De organisaties die deelnemen aan het Netwerk Palliatieve Zorg regio Haaglanden: Samenwerkingsovereenkomst Netwerk Palliatieve Zorg Haaglanden De organisaties die deelnemen aan het Netwerk Palliatieve Zorg regio Haaglanden: Stichting Medisch Centrum Haaglanden en Bronovo-Nebo, gevestigd

Nadere informatie

ALS zorg en palliatieve zorg? Een gezamenlijk doel! En dezelfde uitkomstmaten?!

ALS zorg en palliatieve zorg? Een gezamenlijk doel! En dezelfde uitkomstmaten?! Saskia Teunissen Hoogleraar palliatieve zorg en hospicezorg Oncologieverpleegkundige en gezondheidswetenschapper Julius Centrum UMC Utrecht en Associatie Hospicezorg Nederland Directeur/bestuurder academisch

Nadere informatie

Genero Invitational Conference 27 maart 2017

Genero Invitational Conference 27 maart 2017 Genero Invitational Conference 27 maart 2017 Frans Baar, Spec Ouderengeneeskunde, Consulent consultatief palliatief team, directeur stichting Leerhuizen Palliatieve Zorg Ellen Vink, Netwerk coördinator

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG. Datum 30 november 2015 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG. Datum 30 november 2015 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter, > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag T 070 340 79 11 F 070 340

Nadere informatie

Nieuwsbrief. NIEUWSBRIEF Uitkomstindicatoren Palliatieve Zorg DECEMBER 2014. De uitdagingen in de palliatieve zorg

Nieuwsbrief. NIEUWSBRIEF Uitkomstindicatoren Palliatieve Zorg DECEMBER 2014. De uitdagingen in de palliatieve zorg Nieuwsbrief Uitkomstindicatoren Palliatieve Zorg DECEMBER 2014 INDEX Mensen in de palliatieve fase centraal...2 Project Uitkomstindicatoren Palliatieve Zorg...3 Eerste resultaten met hospices positief...4

Nadere informatie

Stichting Geestelijke Verzorging binnen de Palliatieve Zorg thuis

Stichting Geestelijke Verzorging binnen de Palliatieve Zorg thuis Stichting Geestelijke Verzorging binnen de Palliatieve Zorg thuis Beleidsplan 2019-2024 Inleiding In de regio Zuid-Gelderland zetten de geestelijk verzorgers van de Stichting zich in om de patiënt en diens

Nadere informatie

Kwaliteitskader palliatieve zorg Nederland

Kwaliteitskader palliatieve zorg Nederland De implementatie Kwaliteitskader palliatieve zorg Nederland o Start van het project o Opbouw en inhoud kwaliteitskader o Passende financiering o De essenties o De eerste stappen naar implementatie o Implementatie

Nadere informatie

ZORG VOOR STERVENDEN

ZORG VOOR STERVENDEN ZORG VOOR STERVENDEN TOEKOMST PALLIATIEVE ZORG IN NEDERLAND overheidsbeleid en strategie Cilie Alberda November 2006 Inhoud presentatie Tweedelige inhoud A. Waar staan we nu Toekomstig beleid B. Politiek

Nadere informatie

Ministerie van VWS T.a.v. Drs. C. van der Burg Postbus Adres 2500 EJ DEN HAAG. Bunnik, 31 oktober Geachte heer/mevrouw,

Ministerie van VWS T.a.v. Drs. C. van der Burg Postbus Adres 2500 EJ DEN HAAG. Bunnik, 31 oktober Geachte heer/mevrouw, Ministerie van VWS T.a.v. Drs. C. van der Burg Postbus 20350 Adres 2500 EJ DEN HAAG Bunnik, 31 oktober 2012 Ons kenmerk: 01239 Betreft: Afstemming inzet extra middelen voor palliatieve zorg Uw kenmerk.:

Nadere informatie

Naar acht expertisecentra en één Nationaal Programma Palliatieve Zorg

Naar acht expertisecentra en één Nationaal Programma Palliatieve Zorg Naar acht expertisecentra en één Nationaal Programma Palliatieve Zorg PROLOOG Veel patiënten in Nederland hebben de wens thuis te sterven en voor een aantal kan dat gelukkig ook. Toch zijn er ook velen

Nadere informatie

NHG-Standpunt. Huisarts en palliatieve zorg. Fijn dat u er bent, dokter. standpunt

NHG-Standpunt. Huisarts en palliatieve zorg. Fijn dat u er bent, dokter. standpunt NHG-Standpunt Huisarts en palliatieve zorg Fijn dat u er bent, dokter standpunt Lijden verlichten De huisarts en de laatste levensfase Bij mevrouw Van Oosten, 51 jaar, is twee jaar geleden een melanoom

Nadere informatie

SAMENVATTING. Samenvatting

SAMENVATTING. Samenvatting SAMENVATTING. 167 Met de komst van verpleegkundigen gespecialiseerd in palliatieve zorg, die naast de huisarts en verpleegkundigen van de thuiszorg, thuiswonende patiënten bezoeken om te zorgen dat patiënten

Nadere informatie

V&VN PALLIATIEVE ZORG JAARPLAN 2019

V&VN PALLIATIEVE ZORG JAARPLAN 2019 V&VN PALLIATIEVE ZORG JAARPLAN 2019 INLEIDING Dit V&VN Palliatieve zorg jaarplan 2019 is het resultaat van een periode van reflectie en onderzoek door het bestuur V&VN Palliatieve zorg. De aanleiding was

Nadere informatie

Palliatieve zorg in het Elkerliek ziekenhuis

Palliatieve zorg in het Elkerliek ziekenhuis Palliatieve zorg in het Elkerliek ziekenhuis LOOV, 4 november 2014 Ingrid van Asseldonk Verpleegkundig specialist palliatieve zorg Programmaleider palliatieve zorg Consulent palliatieve zorg IKNL Elkerliek

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 26 januari 2016 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 26 januari 2016 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter, > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 2008 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 25 VX Den Haag T 070 340 79 F 070 340 78 34

Nadere informatie

- kiezen voor het gebruik van goede digitale informatiesystemen in de zorgpraktijk.

- kiezen voor het gebruik van goede digitale informatiesystemen in de zorgpraktijk. SAMENVATTING Het aantal mensen met een chronische aandoening neemt toe. Chronische aandoeningen leiden tot (ervaren) ongezondheid, tot beperkingen en vermindering van participatie in arbeid en in andere

Nadere informatie

Beleidsdocument 2012-2016

Beleidsdocument 2012-2016 Beleidsdocument 2012-2016 uw zorg, onze zorg Inhoudsopgave 1. Voorwoord...3 2. Zorggroep de Bevelanden...4 3. Waar staat Zorggroep de Bevelanden voor (Missie, Visie en Doelstellingen)...4 4. Uitwerking:

Nadere informatie

Kwetsbare ouderen, samenwerking noodzakelijk! dinsdag 25 mei uur tot uur (personeels)restaurant Ziekenhuis Zevenaar

Kwetsbare ouderen, samenwerking noodzakelijk! dinsdag 25 mei uur tot uur (personeels)restaurant Ziekenhuis Zevenaar Kwetsbare ouderen, samenwerking noodzakelijk! dinsdag 25 mei 19.00 uur tot 21.30 uur (personeels)restaurant Ziekenhuis Zevenaar Samenwerking huisarts en specialist ouderengeneeskunde bij de kwetsbare oudere

Nadere informatie

Nieuws vanuit de werkgroep vorming van een Regionaal Palliatief Advies Team in de regio s-hertogenbosch Bommelerwaard

Nieuws vanuit de werkgroep vorming van een Regionaal Palliatief Advies Team in de regio s-hertogenbosch Bommelerwaard Nieuws vanuit de werkgroep vorming van een Regionaal Palliatief Advies Team in de regio s-hertogenbosch Bommelerwaard In de regio s-hertogenbosch Bommelerwaard is een werkgroep actief die zich richt op

Nadere informatie

We lichten de onderwerpen uit de kwaliteitsagenda hieronder verder toe.

We lichten de onderwerpen uit de kwaliteitsagenda hieronder verder toe. Kwaliteitsagenda Zorg Thuis 2016 Mensen met een kwetsbare gezondheid blijven langer zelfstandig thuis wonen. Dat kan alleen als zorg thuis goed geregeld is. Mensen hebben recht op maatwerk van goede kwaliteit

Nadere informatie

Activiteitenplan 2010-2013. Netwerk Palliatieve Zorg Regio Zuidoost Brabant

Activiteitenplan 2010-2013. Netwerk Palliatieve Zorg Regio Zuidoost Brabant Activiteitenplan - 2013 Netwerk Palliatieve Zorg Regio Zuidoost Brabant Werkplan - 2013 Netwerk Palliatieve Zorg Zuidoost Brabant Aansluitend op de doelstellingen van het beleidsplan van het netwerk staan

Nadere informatie

Scholing Palliatieve Zorg voor verpleegkundigen

Scholing Palliatieve Zorg voor verpleegkundigen Scholing Palliatieve Zorg voor verpleegkundigen Sandra van den Hof, netwerkcoördinator Palliatieve zorg 20-8-2014 Scholing Palliatieve zorg voor verpleegkundigen Duur van de scholing: 3 dagen Aantal deelnemers

Nadere informatie

Casemanagement. in de palliatieve zorg. Annicka van der Plas Quest, 7 september 2010

Casemanagement. in de palliatieve zorg. Annicka van der Plas Quest, 7 september 2010 Casemanagement in de palliatieve zorg Annicka van der Plas Quest, 7 september 2010 Inhoud Aanleiding: waarom casemanagement in de palliatieve zorg? Evaluatie onderzoek Eerste resultaten van het Expert

Nadere informatie

ORGANISATIE EN CONTINUÏTEIT VAN DE PALLIATIEVE ZORG. Ilse Brummelhuis, netwerkcoördinator NPZ Haaglanden

ORGANISATIE EN CONTINUÏTEIT VAN DE PALLIATIEVE ZORG. Ilse Brummelhuis, netwerkcoördinator NPZ Haaglanden ORGANISATIE EN CONTINUÏTEIT VAN DE PALLIATIEVE ZORG Ilse Brummelhuis, netwerkcoördinator NPZ Haaglanden Het landschap van Palliatieve Zorg Lokaal Regionaal Bovenregionaal Landelijk Lokaal: Welke zorg-

Nadere informatie

Doelstelling en functie van een regionale regiegroep Basis GGZ in de regio Oss- Uden- Veghel

Doelstelling en functie van een regionale regiegroep Basis GGZ in de regio Oss- Uden- Veghel 1 2 Doelstelling en functie van een regionale regiegroep Basis GGZ in de regio Oss- Uden- Veghel Inleiding Het doel van de invoering van de Basis GGZ is dat passende behandeling op de juiste niveau plaats

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2013 2014 29 509 Palliatieve zorg Nr. 46 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Nadere informatie

Beleidsplan Stichting Hospice Oudewater

Beleidsplan Stichting Hospice Oudewater Beleidsplan Stichting Hospice Oudewater 2018 2019 1. Inleiding. Het initiatief om te komen tot de oprichting van een hospice in de gemeente Oudewater stamt uit 2009. Deze wens bestond al langer. Na een

Nadere informatie

Samenvatting Beleidsplan Kwaliteit 2015-2017

Samenvatting Beleidsplan Kwaliteit 2015-2017 Samenvatting Beleidsplan Kwaliteit 2015-2017 Inleiding De Nederlandse Vereniging voor Urologie (NVU) heeft als doel kwaliteitsverbetering te bewerkstelligen bij iedere uroloog ten gunste van iedere patiënt.

Nadere informatie

Ons kenmerk SV/AL/06/ Datum 30 maart 2006

Ons kenmerk SV/AL/06/ Datum 30 maart 2006 Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Aan de voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1a 2513 AA 's-gravenhage Postbus 90801 2509 LV Den Haag Anna van Hannoverstraat 4 Telefoon

Nadere informatie

Plan van Aanpak Palliatieve Zorg (2008-2010) Plan van Aanpak Palliatieve Zorg 2008-2010

Plan van Aanpak Palliatieve Zorg (2008-2010) Plan van Aanpak Palliatieve Zorg 2008-2010 Plan van Aanpak Palliatieve Zorg 2008-2010 1 1. Inleiding Voorgeschiedenis In 1998 besloot het ministerie van VWS tot het uitvoeren van een stimuleringsprogramma palliatieve zorg. Het programma bestond

Nadere informatie

Jaarplan Platform Dementie Zaanstreek/ Waterland. augustus 2015 - augustus 2016

Jaarplan Platform Dementie Zaanstreek/ Waterland. augustus 2015 - augustus 2016 Jaarplan Platform Dementie Zaanstreek/ Waterland augustus 2015 - augustus 2016 Inleiding In dit jaarplan worden visie, uitgangspunten en producten beschreven die de ketenzorg Dementie in Zaanstreek/ Waterland

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2007 2008 29 509 Palliatieve zorg Nr. 19 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Nadere informatie

Nieuwsflits. Evaluatieonderzoek naar de Regeling palliatieve terminale zorg

Nieuwsflits. Evaluatieonderzoek naar de Regeling palliatieve terminale zorg Nieuwsflits Inhoud Evaluatieonderzoek naar de Regeling palliatieve terminale zorg 1. Adviesrapport bureau HHM is openbaar gemaakt Pagina 1 2. Conclusies en advies HHM voor toekomst Pagina 1 3. Kamerbrief

Nadere informatie

Palliatieve zorg voor andere doelgroepen

Palliatieve zorg voor andere doelgroepen Palliatieve zorg voor andere doelgroepen CVA, Dementie, COPD, Hartfalen, psychiatrische aandoening, verstandelijke beperking 27 november Rob Krol en Annemiek Kwast Aanleiding IKNL activiteiten palliatieve

Nadere informatie

Ons kenmerk Inlichtingen bij Doorkiesnummer Den Haag CZ/EKZ apr. 08

Ons kenmerk Inlichtingen bij Doorkiesnummer Den Haag CZ/EKZ apr. 08 De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Ons kenmerk Inlichtingen bij Doorkiesnummer Den Haag 15 apr. 08 Onderwerp Bijlage(n) Uw brief Plan van aanpak Palliatieve

Nadere informatie

Palliatieve zorg in de eerste lijn

Palliatieve zorg in de eerste lijn Palliatieve zorg in de eerste lijn Resultaten van een landelijke behoefte-inventarisatie onder zorgverleners, patiënten en naasten en de rol van PaTz hierbij. Ian Koper Roeline Pasman Bart Schweitzer Bregje

Nadere informatie

Palliatieve zorg tot en met 2016 en dan nu verder..

Palliatieve zorg tot en met 2016 en dan nu verder.. Palliatieve zorg tot en met 2016 en dan nu verder.. Een persoonlijke impressie van Wil Hoek Netwerkcoordinator van 2002 tot 2017 in Groningen en Friesland ( 8 netwerken) Ligare 16 maart 2017 Gesprekspunten:

Nadere informatie

Uitnodiging. Aan de slag! Werkconferentie palliatieve zorg Gelderland. 29 september 2011 Huis der Provincie, Arnhem

Uitnodiging. Aan de slag! Werkconferentie palliatieve zorg Gelderland. 29 september 2011 Huis der Provincie, Arnhem Uitnodiging Aan de slag! Werkconferentie palliatieve zorg Gelderland 29 september 2011 Huis der Provincie, Arnhem Aan de slag! Kwaliteitsinstrumenten in de Palliatieve Zorg Platform Palliatieve zorg provincie

Nadere informatie

Verantwoorde zorg in de palliatieve fase

Verantwoorde zorg in de palliatieve fase Verantwoorde zorg in de palliatieve fase Driekwart van de Nederlanders brengt de laatste fase van zijn leven door in een verpleeg- of verzorgingshuis, of met ondersteuning van thuiszorg. Verantwoorde zorg

Nadere informatie

Trefzekere zorg voor iedere patiënt met kanker

Trefzekere zorg voor iedere patiënt met kanker 3 oktober 2018 Visiedocument Oncologische Netwerkzorg 2019-2022 Trefzekere zorg voor iedere patiënt met kanker Citrienprogramma Naar regionale oncologienetwerken Taskforce Oncologie December 2018 Vooraf

Nadere informatie

COP-zorg. Consultteam Ondersteunende en Palliatieve zorg. Hein Visser, Mira Jong

COP-zorg. Consultteam Ondersteunende en Palliatieve zorg. Hein Visser, Mira Jong COP-zorg Consultteam Ondersteunende en Palliatieve zorg Hein Visser, Mira Jong Wie, wat, waar is COP zorg COP zorg: consultteam ondersteunende en palliatief zorg Nurse based team: verpleegkundig specialisten

Nadere informatie

Q&A s palliatieve zorg voor professionals

Q&A s palliatieve zorg voor professionals Q&A s palliatieve zorg voor professionals Inhoud Wat is palliatieve zorg?... 2 Wanneer begint palliatieve zorg?... 2 Wanneer eindigt palliatieve zorg?... 2 Waar kunnen cliënten de zorg ontvangen?... 2

Nadere informatie

Palliatieve Zorg Haaglanden

Palliatieve Zorg Haaglanden Netwerk Palliatieve Zorg Haaglanden Jaarplan Netwerk Palliatieve Zorg Haaglanden 2012 Inleiding Het Netwerk Palliatieve Zorg Haaglanden (Netwerk PZH) richt zich op het versterken van de samenwerking en

Nadere informatie

Beleidsplan Stichting Hospice Oudewater 2015

Beleidsplan Stichting Hospice Oudewater 2015 Beleidsplan Stichting Hospice Oudewater 2015 1. Inleiding. Het initiatief om te komen tot de oprichting van een hospice in de gemeente Oudewater stamt uit 2009. Deze wens, om in Oudewater te komen tot

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 11 oktober 2011 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 11 oktober 2011 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter, > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 2008 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 25 VX DEN HAAG T 070 340 79 F 070 340 78 34

Nadere informatie

Het organiseren van een MDO

Het organiseren van een MDO Het organiseren van een MDO Handreiking voor de organisatie van Multidisciplinair Overleg i.h.k.v. de keten ouderenzorg ZIO, Zorg in ontwikkeling VERSIE 1.0, 170131 Inleiding Gezien het multidisciplinaire

Nadere informatie

MEERJAREN BELEIDSPLAN LEENDERT VRIEL TWENTE

MEERJAREN BELEIDSPLAN LEENDERT VRIEL TWENTE MEERJAREN BELEIDSPLAN LEENDERT VRIEL TWENTE 2018 2020 1 Inhoud: Voorwoord 3 Onze missie en visie 4 Werkgroep 5 Meerjarenbeleid 6 2 Voorwoord Inhoud beleidsplan Het meerjarenbeleidsplan geeft weer waar

Nadere informatie

JAARVERSLAG COÖPERATIE PALLIATIEVE ZORG NEDERLAND 2018

JAARVERSLAG COÖPERATIE PALLIATIEVE ZORG NEDERLAND 2018 JAARVERSLAG COÖPERATIE PALLIATIEVE ZORG NEDERLAND 2018 PALLIATIEVE ZORG NEDERLAND (PZNL) PZNL is in april 2018 opgericht met als doel om organisaties in de palliatieve zorg te verbinden, samenwerking te

Nadere informatie

Visie op de ontwikkeling. van de. Palliatieve Zorg. in Rotterdam en omstreken

Visie op de ontwikkeling. van de. Palliatieve Zorg. in Rotterdam en omstreken Visie op de ontwikkeling van de Palliatieve Zorg in Rotterdam en omstreken You matter because you are, and you matter until the last moment of life; and we will do all that we can, not only to help you

Nadere informatie

PALLIATIEVE ZORG OP KOERS. De landelijke plannen van de integrale kankercentra voor 2008

PALLIATIEVE ZORG OP KOERS. De landelijke plannen van de integrale kankercentra voor 2008 PALLIATIEVE ZORG OP KOERS De landelijke plannen van de integrale kankercentra voor 2008 2 PALLIATIEVE ZORG OP KOERS De landelijke plannen van de integrale kankercentra voor 2008 Sinds het ministerie van

Nadere informatie

Netwerk palliatieve terminale zorg in Oostelijk Zuid-Limburg

Netwerk palliatieve terminale zorg in Oostelijk Zuid-Limburg Netwerk palliatieve terminale zorg in Oostelijk Zuid-Limburg Visie op Palliatieve Terminale Zorg in Oostelijke Zuid-Limburg en de rol van het netwerk PTZ Inleiding Mensen die terminaal zijn terminale patiënten

Nadere informatie

Palliatieve zorg in het ZGT

Palliatieve zorg in het ZGT 30 oktober 2014 Mw. Dr. I.M. Oving Internist-Oncoloog Palliatieve zorg in het ZGT Op het juiste moment en de juiste plaats Namens het palliatief consult team Palliatieve zorg, op het juiste moment en de

Nadere informatie

Kwaliteitskader Wijkverpleging en Waarde gedreven zorg. Betekenis voor de beroepsgroep wijkverpleegkundigen, staf en beleidsmedewerkers

Kwaliteitskader Wijkverpleging en Waarde gedreven zorg. Betekenis voor de beroepsgroep wijkverpleegkundigen, staf en beleidsmedewerkers Kwaliteitskader Wijkverpleging en Waarde gedreven zorg Betekenis voor de beroepsgroep wijkverpleegkundigen, staf en beleidsmedewerkers Kwaliteitskader Wijkverpleging, Waarde gedreven zorg Wat hebben we

Nadere informatie

Visie Preall Auteur: Kerngroep/MR januari 2016 Definitief 1.0

Visie Preall Auteur: Kerngroep/MR januari 2016 Definitief 1.0 Visie op integrale geboortezorg in Almere Aanleiding Met het verschijnen van het Stuurgroep rapport Een goed begin is de organisatie van de verloskundige zorg in Nederland in de aandacht komen te staan.

Nadere informatie

SAMENVATTING BELEIDSPLAN PALLIATIEVE ZORG 2013-2015

SAMENVATTING BELEIDSPLAN PALLIATIEVE ZORG 2013-2015 SAMENVATTING BELEIDSPLAN PALLIATIEVE ZORG 2013-2015 IKNL brengt focus aan in haar beleid als landelijk kennis- en kwaliteitsinstituut voor de oncologische en palliatieve zorg door het inrichten van vijf

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG. Datum 11 december 2013 Betreft Investeren in palliatieve zorg

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG. Datum 11 december 2013 Betreft Investeren in palliatieve zorg > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Rijnstraat 50 2515 XP Den Haag www.rijksoverheid.nl Kenmerk

Nadere informatie

Activiteitenplan 2012

Activiteitenplan 2012 Activiteitenplan 2012 Inleiding De netwerken palliatieve zorg maken, samen met stichting Agora, IKNL en kenniscentra palliatieve zorg, onderdeel uit van de ondersteuningsstructuur. Ten aanzien van de taken

Nadere informatie

Indicatiestelling bij de wijkverpleegkundige

Indicatiestelling bij de wijkverpleegkundige Indicatiestelling bij de wijkverpleegkundige Marja de Leeuwerk en Mariska de Bont (V&VN) 26 maart 2010 Inhoud workshop Kennismaking Bewegingen rond verpleging in de eerste lijn (presentatie) Discussie

Nadere informatie

Zorgen over de voorgenomen overheveling van het kortdurend eerstelijnsverblijf naar de Zvw per 2017.

Zorgen over de voorgenomen overheveling van het kortdurend eerstelijnsverblijf naar de Zvw per 2017. Ministerie van VWS Mevrouw drs. E.I. Schippers Postbus 20350 2500 EJ 'S-GRAVENHAGE Sparrenheuvel 16 Postbus 520 3700 AM ZEIST Telefoon (030) 698 89 11 Telefax (030) 698 83 33 E-mail info@zn.nl Contactpersoon

Nadere informatie

Vaste Commissie Volksgezondheid, Welzijn en Sport Postbus 20018 2500 EA Den Haag

Vaste Commissie Volksgezondheid, Welzijn en Sport Postbus 20018 2500 EA Den Haag Vaste Commissie Volksgezondheid, Welzijn en Sport Postbus 20018 2500 EA Den Haag Utrecht, 14 november 2015 Betreft: AO Kwaliteit verpleeghuiszorg 18 november 2015 Geachte leden, Volgende week voert u een

Nadere informatie

Handreiking Substitutie van zorg. samenwerking tussen huisarts en medisch specialist. drs. B.W.H. (Belinda) van de Lagemaat Senior Adviseur

Handreiking Substitutie van zorg. samenwerking tussen huisarts en medisch specialist. drs. B.W.H. (Belinda) van de Lagemaat Senior Adviseur Handreiking Substitutie van zorg samenwerking tussen huisarts en medisch specialist. drs. B.W.H. (Belinda) van de Lagemaat Senior Adviseur Handreiking substitutie het begin Diagnostiek Behandeling: Overig

Nadere informatie

Netwerk Palliatieve Zorg. Zaanstreek- Waterland. Jaarplan

Netwerk Palliatieve Zorg. Zaanstreek- Waterland. Jaarplan Netwerk Palliatieve Zorg 2015 Zaanstreek- Waterland Jaarplan Inhoud Inleiding... 3 1. Coördineren (A)... 4 Omschrijving beoogde activiteiten... 4 Omschrijving beoogde resultaat... 4 Tijdsinvestering...

Nadere informatie

Aardverschuiving in de chronische zorg, diseasemanagement een kans!

Aardverschuiving in de chronische zorg, diseasemanagement een kans! Aardverschuiving in de chronische zorg, diseasemanagement een kans! Eric Koster Clustercoördinator chronische ziekten en screeningen, directie Publieke Gezondheid Lid kernteam Inhoud 1. Aanleiding 2. Aanpak

Nadere informatie

Toezicht op netwerkzorg aan kwetsbare ouderen in de wijk

Toezicht op netwerkzorg aan kwetsbare ouderen in de wijk Toezicht op netwerkzorg aan kwetsbare ouderen in de wijk Het zorglandschap verandert Patiënten met complexe zorgvraag blijven thuis wonen zorg, behandeling en ondersteuning rond de patiënt thuis georganiseerd

Nadere informatie

Wat is goede palliatieve zorg? Welke transitie vergt dat in onze regio?

Wat is goede palliatieve zorg? Welke transitie vergt dat in onze regio? Wat is goede palliatieve zorg? Welke transitie vergt dat in onze regio? Symposium Schakels in de palliatieve zorg Herten, 22 mei 2014 Cor Spreeuwenberg, voorzitter ontwikkelgroep van de zorgmodule palliatieve

Nadere informatie

Alliantie Regionale TopZorg. Drie ziekenhuizen werken samen aan topzorg in Gelderland

Alliantie Regionale TopZorg. Drie ziekenhuizen werken samen aan topzorg in Gelderland Alliantie Regionale TopZorg Drie ziekenhuizen werken samen aan topzorg in Gelderland Inhoud Alliantie Regionale TopZorg Drie ziekenhuizen werken samen aan topzorg in Gelderland De kwaliteitswinst van samenwerking

Nadere informatie

Inhoud: 1. Inleiding:

Inhoud: 1. Inleiding: Beleidsplan Hospice en VPTZ de Waterlelie 2013-2017 Inhoud: 1. Inleiding 2. Visie en Missie 3. Inhoudelijke doelen 2013-2017 4. Financiën 4.1 Financiële stromen 4.2 Financiële doelen voor de toekomst 4.3

Nadere informatie

Zorginnovatie bij CZ

Zorginnovatie bij CZ Zorginnovatie bij CZ Het zorglandschap verandert snel, innovatie is nodig CZ groep wil de zorg nu en op lange termijn breed toegankelijk, goed en betaalbaar houden. Wij voelen een grote verantwoordelijkheid

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2015 2016 29 509 Palliatieve zorg Nr. 51 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Nadere informatie

Wat als ik niet meer beter word?

Wat als ik niet meer beter word? Wat als ik niet meer beter word? Als u te horen heeft gekregen dat u niet meer kunt genezen, is dat een harde boodschap. Deze boodschap roept veel vragen op, zoals: Deze folder is bedoeld voor mensen die

Nadere informatie

Missie & visie. Missie Netwerk Palliatieve Zorg..naam invullen. Plaatje Eigen plaatje toevoegen. Visie Eigen tekst toevoegen

Missie & visie. Missie Netwerk Palliatieve Zorg..naam invullen. Plaatje Eigen plaatje toevoegen. Visie Eigen tekst toevoegen Missie & visie Missie Netwerk Palliatieve Zorg..naam invullen Tekst toevoegen. Plaatje Eigen plaatje toevoegen Visie Eigen tekst toevoegen Uitgangspunten Eigen tekst toevoegen Coördinatie & continuïteit

Nadere informatie

Verklarende woordenlijst

Verklarende woordenlijst Verklarende woordenlijst bij toetsingskader voor instellingen waar mensen verblijven die niet thuis kunnen wonen Utrecht, maart 2017 Behandeling Handelingen en interventies van medische, gedragswetenschappelijke

Nadere informatie

Palliatieve Zorgnetwerken: van zessen klaar

Palliatieve Zorgnetwerken: van zessen klaar Palliatieve Zorgnetwerken: van zessen klaar Voordracht van Guus Schrijvers op de slotbijeenkomst van de Denktank Netwerken Palliatieve Zorg te Ede op 17 januari 2019 Enkele kerngegevens over Palliatieve

Nadere informatie

beslisschijf evaluatie pilot Besluitvorming in de palliatieve fase palliatieve zorg

beslisschijf evaluatie pilot Besluitvorming in de palliatieve fase palliatieve zorg evaluatie pilot Besluitvorming in de palliatieve fase beslisschijf palliatieve zorg Begin 2006 zijn de VIKC-richtlijnen voor de palliatieve zorg en het zakboekje verschenen. Het IKMN en het UMC Utrecht

Nadere informatie

Aanvraag VEZN Pro Vita

Aanvraag VEZN Pro Vita Aanvraag VEZN Pro Vita Projectinformatie en resultaten In 2013 is het Centrum voor gezondheidszorg Pro Vita opgericht. Een centrum met zorgprofessionals die (deels in samenwerking met elkaar) goede zorg

Nadere informatie

Beleidsplan. Er zijn. Zorg in de laatste levensfase. VPTZ Kaag en Braassem Beleidsplan 2013 2016

Beleidsplan. Er zijn. Zorg in de laatste levensfase. VPTZ Kaag en Braassem Beleidsplan 2013 2016 Beleidsplan 2013 2016 Er zijn. Zorg in de laatste levensfase Pagina 1 Inleiding Al meer dan 20 jaar wordt door vrijwilligers in onze gemeenschap aanvullende zorg geboden aan mensen in hun laatste levensfase.

Nadere informatie

Samen de goede koers varen

Samen de goede koers varen Home no. 3 Juni 2016 Themanummer Eerste lijn Eerdere edities Verenso.nl Samen de goede koers varen Op weg naar structurele samenwerking huisarts en specialist ouderengeneeskunde Ronald van Nordennen, Vincent

Nadere informatie

SAMENWERKEN IN DE PALLIATIEVE ZORG IN DE EERSTELIJN

SAMENWERKEN IN DE PALLIATIEVE ZORG IN DE EERSTELIJN SAMENWERKEN IN DE PALLIATIEVE ZORG IN DE EERSTELIJN een onderzoek naar de ontwikkeling en implementatie van het Zorgprogramma Palliatieve Eerstelijnszorg in de deelgemeente Rotterdam Kralingen - Crooswijk

Nadere informatie

Samen sterk in de transmurale palliatieve zorgketen! Kees Goedhart - adviseur NPZR&o

Samen sterk in de transmurale palliatieve zorgketen! Kees Goedhart - adviseur NPZR&o Samen sterk in de transmurale palliatieve zorgketen! Kees Goedhart - adviseur NPZR&o Het NPZR&o is een samenwerkingsverband en kennisnetwerk voor de verlening van palliatieve zorg vanuit bestaande zorgaanbieders

Nadere informatie

Palliatieve zorg voor mensen met een verstandelijke beperking: Het belang van markering

Palliatieve zorg voor mensen met een verstandelijke beperking: Het belang van markering Palliatieve zorg voor mensen met een verstandelijke beperking: Het belang van markering In deze presentatie Palliatieve zorg bij Stichting Prisma Definitie van palliatieve zorg Kenmerken van de palliatieve

Nadere informatie

Het praktijkteam palliatieve zorg on tour

Het praktijkteam palliatieve zorg on tour Het praktijkteam palliatieve zorg on tour Namens het praktijkteam palliatieve zorg: Nicole Houweling Chantal Perreira Dianne Boxman Ministerie van VWS IKNL Hospice Demeter 16 november2017 Wat gebeurt er?

Nadere informatie

Zorgkwaliteit als uitgangspunt

Zorgkwaliteit als uitgangspunt Zorgkwaliteit als uitgangspunt Toekomstvisie ROAZ ZWN Regionale afspraken op basis van draagvlak en mogelijkheden Naar regionale excellente acute zorg Vastgesteld: september 2011 VOORWOORD Het Voorbereidingsoverleg

Nadere informatie

Normen in het Netwerk

Normen in het Netwerk Normen in het Netwerk 1. Inleiding Het Netwerk Palliatieve Zorg de Liemers kent als doelstelling de kwaliteit, de inhoud en de organisatie van de palliatieve zorg in de regio te verbeteren. Door de netwerkpartners

Nadere informatie

Een Transmuraal Palliatief Advies Team in de regio: de rol van de huisarts in de eerstelijn. dr. Eric van Rijswijk, huisarts, lid PAT team JBZ

Een Transmuraal Palliatief Advies Team in de regio: de rol van de huisarts in de eerstelijn. dr. Eric van Rijswijk, huisarts, lid PAT team JBZ Een Transmuraal Palliatief Advies Team in de regio: de rol van de huisarts in de eerstelijn dr. Eric van Rijswijk, huisarts, lid PAT team JBZ De praktijk van palliatieve zorg huisartspraktijk Mw van Z,

Nadere informatie

2 Anders werken: de patiënt vraagt erom

2 Anders werken: de patiënt vraagt erom 2 Anders werken: de patiënt vraagt erom 2.1 Zijn zorgprofessionals voorbereid op de toekomst? Onvoldoende voorbereid op toename chroniciteit Curatief denken nog dominant Voorbeeld: Chronic Care Model Zijn

Nadere informatie

Zelfmanagement. bij zeldzame aandoeningen. juni 2012. Generiek zorgthema ten behoeve van zorgstandaarden voor zeldzame aandoeningen

Zelfmanagement. bij zeldzame aandoeningen. juni 2012. Generiek zorgthema ten behoeve van zorgstandaarden voor zeldzame aandoeningen bij zeldzame aandoeningen juni 2012 Generiek zorgthema ten behoeve van zorgstandaarden voor zeldzame aandoeningen Auteur: Drs. A.E.R.M. Speijer, VSOP Accordering door: Drs. J. Havers Senior Adviseur Landelijk

Nadere informatie