En toen kwam een varkentje... De levensloop van een varken

Transcriptie

1 L E E S T E K S T En toen kwam een varkentje... De levensloop van een varken Zie ik er niet schattig uit, met mijn roze kruippakje, mijn stopcontactsnuitje en mijn krulstaartje? Na 3 maanden, 3 weken en 3 dagen groeien in mama s buik ben ik samen met mijn 7 broertjes en 6 zusjes op de wereld gekomen. Dat was nogal een bedoening. Een paar dagen voor we geboren werden vond mama het nog nodig te verhuizen naar een andere stal met een verwarmde vloer. Heel lief, maar ik werd bijna zeeziek van dat geschommel. Fopspeenvarken Toen mama voelde dat wij eraan kwamen ging ze op haar zij liggen en begon luid te knorren en te piepen. Om ons naar buiten te helpen sloeg ze met haar staart en hief haar poot op. Toen we eindelijk uit mama s buik waren, werd het nog even spannend. We moesten onszelf bevrijden uit het vlies waarin we geboren werden, anders zouden we stikken. Op veel hulp van mama moesten we daarbij niet rekenen. Er kon zelfs geen welkomstzoen of een vriendelijk likje af. Daarom trokken we zo snel mogelijk op zoek naar warmte en voedsel. Die vonden we beide rond mama s uier. Wat was het daar behaaglijk warm! En door met onze snuit tegen de tepel te duwen, kwam de melktoevoer op gang. We lieten het ons smaken en mama knikte goedkeurend: Drink maar goed, dan worden jullie later flinke zeugen en beren. Maar dat begreep ik toch niet helemaal. Jij wel? Ik vond het wel zeer jammer dat mijn laatstgeboren broertje niet lang geleefd heeft. Mama knorde dat dat wel vaker gebeurde. Broertje was immers te klein en te zwak. Onze baas, de varkenshouder, was bang dat mama ons zou verpletteren onder haar gewicht, en daarom plaatste hij haar tussen metalen buizen. Een werpkooi noemde hij dat. Ook plaatste hij een rode lamp in ons hok. Daar kropen we met alle broertjes en zusjes onder, dicht bij elkaar, want van koude houden wij helemaal niet. Alleen wanneer we Zogende biggen bij hun moeder in een werpkooi 3.1 Veeteelt

2 L E E S T E K S T 3 honger hadden, kropen we onder de stangen van de kooi tot bij mama. Na een viertal weken moest ik mama achterlaten en verhuizen naar een ander hok. Daar kreeg ik geen melk meer te drinken. Die werd vervangen door meel. Best lekker hoor! En groeien dat ik daarvan deed. Je moet weten, toen ik geboren werd woog ik iets meer dan één kilogram. Na 8 tot 10 weken was dat al 20 kg. Toen ik ongeveer 50 kg woog, werd ik gescheiden van mijn broers en zusjes. Die zouden zo snel mogelijk vetgemest worden om ze te slachten. Na zes à zeven maand bereikten ze hun slachtgewicht van ruim 100 kg. Ikzelf mocht op het bedrijf blijven om biggetjes te krijgen. De boer noemde mij een fokzeug. Toen ik ongeveer 8 maand oud was werd ik bij de beer gebracht, die mij bevruchtte. Hij woog wel 170 kg. In mijn buik groeien nu de jonge varkentjes. Hopelijk zullen ze sterk en gezond zijn. Het zal mij benieuwen hoeveel het er zijn. Mama heeft me verteld dat de meeste varkens tussen de 8 en de 14 biggen per keer werpen. Bij jonge zeugen is dat wel minder dan bij oudere. Ik zal al heel tevreden zijn met 10 gezonde kleppers. In stilte droom ik er toch van om oud te worden en nog veel biggetjes te krijgen. Mama vertelde dat het oudste varken ooit, 27 jaar is geworden en dat de vruchtbaarste zeug 372 biggen ter wereld bracht. Maar dat zal waarschijnlijk niet voor mij zijn weggelegd... Wist je dat varkens spenen betekent varkens bij de moeder weghalen? De beer Veeteelt 3.2

3 W E R K B L A D En toen kwam een varkentje 1. Niet alle varkens hebben dezelfde naam Vul deze identiteitskaart van ons biggetje nauwkeurig in Boerderij Boerderij Boerderij Boerderij IDENTITEITSKAART Teken hier een varken. draagtijd zeug: geboortegewicht : aantal broers/zussen : verblijfplaats geboorte : verblijfplaats na 1 week : voedsel bij geboorte : voedsel na 3 tot 6 weken : ogen : staart: oren : kleur : neus : poten : 2. Verschillen wij veel van varkens? We gaan de mens, het varken en de koe eens met elkaar vergelijken. Zoek op en vul het onderstaande schema verder aan gemiddelde leeftijd alleen lopen zelfstandig eten zwanger zijn gemiddelde aantal nakomelingen varken mens koe 3.3 Veeteelt

4 W E R K B L A D 3 3. Mensen en varkens op één lijn? Verwerk onderstaande gegevens in een lijndiagram zodat je de groeicurve van de mens en het varken mooi kunt vergelijken. varken: geboortegewicht: 1 kg 8 weken: 20 kg 7 maand: 110 kg 1 jaar: 140 kg mens: geboortegewicht: 3 kg 8 weken: 5 kg 7 maand: 8,5 kg 1 jaar: 10,5 kg Gewicht in kg geboorte 8 weken 7 maanden 1 jaar 4. Een rekenvarken Boer Knorpot zijn varkensbedrijf heeft te kampen met varkenspest. De overheid is onverbiddelijk en beslist dat al zijn varkens moeten afgemaakt worden. Hij heeft 156 varkens die één jaar oud zijn, 78 varkens die zeven maand zijn, en 125 biggen die amper 8 weken zijn. Zijn broer, boer Grompot, heeft enkel zeugen. Die zijn allemaal 1 jaar oud en hij heeft er 237 in totaal. Gelukkig mag boer Knorpot de vrachtwagen van zijn broer gebruiken om al zijn varkens naar het vilbeluik te vervoeren. Deze vrachtwagen heeft een laadvermogen van 7500 kg. Hoeveel keer moet boer Knorpot naar het vilbeluik rijden om al zijn varkens te kunnen afleveren? Veeteelt 3.4

5 D O E - A C T I V I T E I T E N En toen kwam een varkentje Stelopdracht: Stel je voor dat je een varken bent. (misschien is dat wel een beetje zo?) Beschrijf het leven dat je leidt als fokzeug. Probeer zo goed mogelijk de gevoelens van het varken te verwoorden. Hoe voelt het om zoveel biggen te krijgen? Wat voel je als het laatste biggetje dood is? Hoe voelt het om je biggen zo vlug te zien vertrekken? Wat denk je ervan om telkens opnieuw biggen te krijgen? 2. Zelf varkens fabriceren. Een collagetechniek kan leuke en verrassende resultaten opleveren. De leerlingen maken gebruik van oude tijdschriften. Ze zoeken de verschillende onderdelen samen om zo hun eigen droomvarken te fabriceren. Er dient wel telkens één lichaamsdeel van het varken gebruikt te worden. Wat denk je van een varkenskop met de romp van een fotomodel en de benen van een voetballer? Goeie tekenaars kunnen volledig zelf tekenen, of er een echt tafereeltje bij verzinnen. Een voorbeeld: een klas vol varkens. Misschien sta je er wel elke dag voor, maar zou het niet leuk zijn indien ze er ook als varkens zouden uitzien? Daarom deze tip. Nodig: - een half WC-rolletje, - 1 vel roze tekenpapier A4, - een grote elastiek, - zwarte stift en schaar, Werkwijze 1. Kopieer tekening A op 200 % op het roze tekenpapier en knip de beide oren uit. 2. Maak uit de overschot van het roze papier een dekseltje voor op het WCrolletje (tekening B). Als je zuinig bent kan je ook de buitenkant van het rolletje nog bekleven met het roze papier. Teken op het deksel met de zwarte stift twee neusgaten. 3. Verbind de oren en de neus met het elastiekje zoals op tekening C. tekening B tekening C tekening A 3.5 Veeteelt