VERSLAVING EN TRAUMAGERELATEERDE STOORNISSEN

Transcriptie

1 STUDIEDAG PROJECT LiNK 22 maart Niet te vatten! Verslaafd? Gestoord? Beperkt? VERSLAVING EN TRAUMAGERELATEERDE STOORNISSEN ANNE VERMEIRE - BIPE

2 1. Wat is TRAUMA? TRAUMA TRAUMATOGENE GEBEURTENIS TRAUMAGERELATEERDE KLACHTEN/STOORNISSEN

3 2. Traumatogene Gebeurtenissen (1) Ruime definitie om het even welke gebeurtenis die gepaard gaat met intense, ingrijpende, onverwachte, oncontroleerbare, overweldigend negatieve ervaringen. Waardoor kunnen we getraumatiseerd worden? Zelf ervaren Getuigen zijn van Erover gehoord of gezien op TV Eigen fantasie over wat had kunnen gebeuren

4 2. Traumatogene Gebeurtenissen (2) Eenmalige TG bijv. verkeersongeval, (groeps)verkrachting, Pukkelpop, zelfdoding van vriend, zien van fysieke aanranding, Meervoudige TG bijv. vroegkinderlijke medische behandelingen, seksueel/fysiek/emotioneel misbruik en/of verwaarlozing, pestervaringen, (vecht)scheiding, meerdere verkrachtingen,

5 3. Traumagerelateerde Stoornissen (1) Bij een traumagerelateerde stoornis is de ingrijpende ervaring niet of slechts gedeeltelijk verwerkt of geïntegreerd in het persoonlijk bewustzijn. De gebeurtenis is niet ingeschreven of nog niet geplaatst in de levensgeschiedenis van de persoon. Bij een traumagerelateerde stoornis is er steeds sprake van een mate van dissociatie of opzij zetten van de gebeurtenis of delen er van. Dissociatie geen eenduidig begrip, veel verwarring overlevingsmechanisme

6 3. Traumagerelateerde Stoornissen (2) Continuum Aanpassingsproblemen Angsten/fobieën/gedragsproblemen PTSS Complexe PTSS DESNOS Dissociatieve Stoornissen Dissociatieve Identiteitsstoornissen

7 3. Traumagerelateerde Stoornissen (3) Hoe jonger het kind op het moment van de TG, hoe sterker de impact kan zijn. Hoe langer geleden iets gebeurd is, hoe minder specifiek, hoe algemener de effecten ervan zijn. Bij kinderen/jongeren, vaak ook regressie roekeloos, risicovol gedrag Verscheidenheid aan stoornissen in verband met trauma s in de kindertijd, onder andere (!) middelenmisbruik (zie verder)

8 4. Window of Tolerance (Ogden&Minton) HYPERARROUSAL Zoogdierenbrein - fight - flight - active freeze A R R O U S A L HYPOARROUSAL OPTIMAAL Mensenbrein - geïntegreerd - cogn. functies, oa denken, taal redeneren, Reptielenbrein - passive freeze - submissie TIJD

9 5. Verband Trauma en Verslaving (1) Jongeren met chronische traumatisering hebben een beperkt tolerantiebereik of een klein raampje snel buiten hun raam Jongeren met chronische traumatisering hebben vaak een beperkte affecttolerantie en regulatie vaak overspoeld door gevoelens geraken moeilijk zelf terug binnen hun raam. Jongeren met chronische traumatisering hebben vaak hechtingsproblemen geen kalm brein om hen terug binnen hun raam te helpen.

10 5. Verband Trauma en Verslaving (2) Drugs/alcohol als zelfmedicatie om hyperarrousal en heftige emoties te milderen. Drugs/alcohol als automutilatie vanuit de overtuiging niets waard te zijn en zo zichzelf kapot te willen maken of te straffen. Drugs/alcohol als chemische dissociatie mentaal afstand nemen van zichzelf Drugs/alcohol als verdoving om de pijnlijke confrontatie met de TG niet te moeten aangaan.

11 5. Verband Trauma en Verslaving (3) Vroegkinderlijk trauma -> ontregelde stressreactie -> onderontwikkeling prefrontale cortex ->verslaving Herhaalde triggering leidt tot herhaalde hyperarrousal middelengebruik gewenning verslaving. Door problematisch drug/alcoholgebruik komen jongeren vaak in risicovolle situaties terecht waardoor ze kans lopen opnieuw getraumatiseerd te worden. Middelenmisbruik PTSS middelenmisbruik = vicieuze cirkel

12 6. Aandachtspunten voor Behandeling (1) PTSS en Verslaving = moeizamere behandeling Geïntegreerde aanpak = voorkeur Start = Motivatie en Psycho-educatie! Uitleg over symptomen en samenhang Window of Tolerance als kader Redenen voor middelenmisbruik : positieve functie/doel Fasen therapie : stabilisatie/confrontatie/integratie Veiligheid : fysiek, pedagogisch, emotioneel Dagelijks Leven : slapen, eten, structuur, middelen Hechting : steunfiguren - coach

13 6. Aandachtspunten voor Behandeling (2) Affecttolerantie en regulatie : - gevoelens kunnen voelen en laten stromen - alternatieven zoeken om met heftige emoties om te gaan, tijdens en tussen traumaconfrontatie. Hechting : hechtingsfiguur met kalm brein Zelfbeeld en zelfwaardegevoel : een minimum Traumaconfrontatie : integratie van de TG in het persoonlijk bewustzijn : o.a. EMDR, Cognitieve Gedragstherapie, hypnotherapie, lichaamswerk Behandeling van drang- en hervalmomenten

14 7. Interactief Gedeelte Ervaringen Vragen Bemerkingen Toevoegingen Casus.