Werkstuk over Finland ~ Werkstuk over Finland ~ Werkstuk over Finland ~ Werkstuk over Finland ~ Werk. Welkom in

Transcriptie

2 Inhoud Inleiding Blz. 3 Het land zelf Blz. 4 Geschiedenis Blz. 5 Winteroorlog Blz. 6 Bevolking Blz. 8 Cultuur Blz. 9 Sport Blz. 10 Economie Blz. 11 De taal Blz. 12 Bronvermelding Blz. 13 Handigheidje: Blauwe cursieve tekst is een handigheidje bij het lezen! Vergeet ook niet een kijkje te nemen bij mijn andere landstukken (:P)! Groot-Brittanië Verenigde Arabische Emiraten (V.A.E) 2

3 Inleiding Finland (Het land heet in het Fins Suomi), officieel de Republiek Finland, is een land in Noord Europa. Het land telde in mensen. In Nederland wonen mensen. De inwoners van Finland zouden dus drie keer in Nederland kunnen! Finland grenst aan Rusland, Noorwegen (in het Noorden) en Zweden (Noordwesten). In het zuiden wordt het van Estland gescheiden door de Finse Golf. In het westen ligt de Botnische Golf, en in het zuidwesten de Oostzee. De hoofdstad is Helsinki. Finland wordt ook wel ʻhet land van de duizend merenʼ genoemd, want er zijn wel meren in Finland. Het grootste meer is het Saimaameer. In het zuidoosten is het land bespikkeld met ontelbare meren en meertjes. In meer dat driekwart van heel Finland is leven erg moeilijk, want eigenlijk zit je dan in de ʻMiddle of Coldʼ. Er zitten in Lapland eigenlijk maar 4 grote steden: Rovaniemi, Kittilä, Kemi, Levi en Tornio. Ik heb dit land gekozen omdat ik het een interessant en leuk land vind, en omdat ik er op vakantie geweest ben. Wil je nog meer weten? Lees verder! 3

4 Het land zelf Op deze pagina vind je de belangrijkste gegevens van Finland. Officiële naam: Republiek Finland Finse naam: Suomi Officiële landstaal: Fins, Zweeds Hoofdstad: Helsinki Regeringsvorm: Republiek Aantal inwoners: (15,6/km2) Oppervlakte: km2 (9,4% water) Kaart: Vlag: Religie: 81% protestant, 17% niet religieus (cijfers uit 2008) 4

5 Geschiedenis Alle geschiedenis van het begin tot het eind. Vroege geschiedenis Finland werd bevolkt na het einde van de laatste IJstijd. De eerste bewijzen dat er mensen in Finland zouden wonen komen van ca v.chr. Van ±4200 tot ±2000 v.chr. werd het door de jager-verzamelaars van de neolitische kamkeramiekcultuur genoemd (Het Neoliticum is de tijd van de overgang van de Protohistorie naar de Prehistorie. Ook is het bekend van de Kopertijd. Kamkeramiekcultuur was een noordoost-europese cultuur van jager-verzamelaars. Zo had je de Westelijke bandkeramiek in Nederland. De kamkeramiekcultuur was van Scandinavië. Grootvorstendom Finland De recente geschiedenis van Finland is nauw verbonden met Zweden en Rusland. Finland was een deel van het Zweedse koninkrijk uit 1249 (de Tweede Zweedse kruistocht) tot Want in 1809 was het land van het Russische Rijk (het was veroverd), met omdat Rusland zo groot was een personele unie tussen de twee landen onder de naam grootvorstendom Finland. Nadat in dat jaar de Vrede van Fredrikshamn was getekend, was het land tot 1917 sterk verbonden met het Keizerrijk Rusland. Na de Russische nederlaag in de Eerste Wereldoorlog brak de Februarirevolutie uit en verklaarde Finland zich eenzijdig onafhankelijk op 6 december 1917, de onafhankelijkheid was door Rusland erkend op 4 januari Er valt nog veel meer te vertellen over de Finse geschiedenis. Meer weten over de geschiedenis van Finland? Raadpleeg 5

6 Winteroorlog Onderdeel van het hoofdstuk Geschiedenis Voorgeschiedenis Nadat op 23 augustus 1939 het Duits-Russische niet-aanvalsverdrag, het Molotov-Ribbentroppact, was gesloten, legde de Sovjet-Unie ʻovereenkomst voor wederzijdse bijstandʼ op aan Estland, Letland en Litouwen. Moskou stelde toen soortgelijke eisen aan Finland. Op 14 oktober 1939 ging de Finse delegatie naar Moskou, waar Josef Stalin, minister van Buitenlandse Zaken Molotov en Potjomkin (de invaller van de commissaris van Buitenlandse Zaken) de eisen aan hen mededelen. Dit waren de eisen: 1) Finland zou haar eilanden in de Finse Golf aan Rusland afstaan 2) de Finse grens zou opschuiven tot in de Karelische Landengte tussen de Oostzee en het Ladogameer. 3) de marine- en luchtmachtbasis bij Hanko zou voor dertig jaar van de Sovjet-Unie zijn. 4) Finland zou het westen van het Vissersschiereiland (Kalastajasaarento) in Lapland afstaan. 5) er zou een verdrag worden gesloten ter verdediging van de Finse Golf. Als vergoeding voor deze offers bood Moskou een ʻrechttrekkingʼ van de grens bij Karelië aan. Deze eisen waren AFGEWEZEN. De eerste aanval Op 30 november 1939 begonnen de Sovjetstrijdkrachten zonder enige oorlogsverklaring een aanval op Finland. Toen de aanval begon, waren de strijdkrachten ongelijk verdeeld: Finse soldaten moesten het opnemen tegen goed bewapende en 6

7 door 800 vliegtuigen gesteunde Russische soldaten. De Finse luchtmacht had ongeveer honderd vliegtuigen. Dat is 1/8 van de Russische vliegtuigen. Hun wapens waren ook modern, het Suomi-machinepistool werkte goed bij temperaturen onder nul, maar het was geen goed strijdwapen voor in bossen. De handgranaten van de Finnen waren daar echter heel erg geschikt voor. Uiteindelijk wisten de Finnen stand te houden tegen de tegenstanders. De Sovjets hebben verloren, vooral omdat ze erg veel blunders hadden gemaakt. De tweede aanval De tweede aanval werd het Finse leger fataal. De Sovjets hadden geleerd van hun fouten. Deze tweede aanval stond onder leiding van de Russische maarschalk Timosjenko, die het bevel op 7 januari 1940 had overgenomen. Er werden nu veel meer, en beter voorbereide troepen ingezet. De Sovjets hadden nu een nieuwe aanvalsmethode ontwikkeld, die voor hen goede resultaten opleverde... Het einde en de gevolgen Op 12 maart 1940 werd in Moskou de Vrede van Moskou getekend met de voorwaarden die de Russen hadden voorgelegd in eerste instantie. Op 13 maart 1940 kwam er een staakt-het-vuren. De Russen hadden gekregen wat ze wilden, alleen tegen een hoge prijs. 7 Het Rouwkruis van het Vrijheidskruis

8 Bevolking De bevolking zelf Finland heeft inwoners en is met een bevolkingsdichtheid van 15,6 km2 op de derde plek beland in Europa, net onder Noorwegen en IJsland. Maar het is ook ongelijk verdeeld: het merendeel woont in het zuiden van Finland, terwijl er in Lapland maar 2 inwoners per km2 wonen. Dat heeft een rede; in meer dan de helft van Finland is niet te leven. En in de verdere grote steden wonen niet meer dan inwoners. Ongeveer één vijfde van de bevolking van Finland leeft in en om Helsinki, dat daarmee als de enige een echte grote stad is van Finland. Verder zijn er twee steden die enigszins ook nog enkele stedelijke omvang: Tampere en Turku. Vluchtelingen en immigranten Het aantal vluchtelingen en immigranten in Finland is vergeleken met andere Europese landen klein, maar neemt langzaam toe. 8De grootste buitenlandse bevolkingsgroepen zijn Russen, Esten en Zweden. Daarnaast bevinden zich relatief gezien opvallend veel Somaliërs en Koerden in Finland, met name in Helsinki. Maar toch is van de bevolking van Finland 19 op de 20 mensen van Finse afkomst. Religie Ongeveer 76,4% van de inwoners van Finland behoort tot de gevestigde Evangelisch-Lutherse Kerk van Finland. Dit aantal neemt sinds een aantal jaren steeds 1% af. Ongeveer 1,1% behoort tot de Fins-Orthodoxe Kerk, waarbij ook de Russisch-Orthodoxe Oespenski-kathedraal in de Hoofdstad. Overig zijn er nu ongeveer 1,6% Finnen met het geloof van de wereldreligiën, En ongeveer 22% is niet gelovig. 8

9 Cultuur De Kerstman In het koude hoge noorden van Finland woont de beroemde Kerstman, in het Fins Joulupukki. Joulupukki woont in Lapland vlakbij Rovaniemi op de Noorpoolcirkel. Hij heeft een houten huis en vele rendieren. De woonplaats van Joulupukki is het hele jaar open voor publiek. Zijn woonplaats heeft de naam Santa Claus Village, in het Fins: Joulupukin Paja. Vlakbij Santa Village ligt het vliegveld Rovaniemi waarvan vele toeristen uit Japan en China aankomen om de Kerstman te ontmoeten. De Kerstman heeft bij Santa Village een tunnel die 100 meter omlaag gaat naar de grot van Santa, waar al het speelgoed wordt gemaakt en er leuke dingen te doen zijn voor kinderen en volwassenen. Feestdagen Finland kent net als de meeste Europese landen de vaste feestdagen als kerstmis en pasen. Daarnaast zijn er ook nog een aantal feestdagen. Een kort overzicht van deze nationale feestdagen in Finland: - Runerbergdag - 06 februari (Geen vrije dag) - Kalevala Dag - 28 februari (Geen vrije dag) - Dag van de arbeid - 01 mei (Vrije dag) - J.V. Snellman - 12 mei (Geen vrije dag) - Midzomer Vrijdagavond en zaterdag in periode juni (Vrije dag) - Aleksis Kivi Dag - 10 oktober (Geen vrije dag) - Allerheiligen - 31 oktober (Vrije dag) - Dag van het Zweedse bewustzijn - 6 november - Finse Onafhankelijkheidsdag - 6 december (Vrije dag) 9

10 Onderwijs Finse kinderen gaan op een leeftijd van 6 of 7 jaar naar de basisschool, die ʻperuskouluʼ in het Fins heet of ʻgrundskolaʼ in het Zweeds heet, de letterlijke betekenis is grondschool, die school duurt 9 jaar. De basisschool is geheel gratis, ook de maaltijden en de gezondheidszorg. De school neemt (vooral op het platteland) een groot en belangrijk deel van het sociale leven van de leerlingen in, vooral dankzij de schoolclubjes die leerlingen maken. Vanaf hun zevende jaar starten de meeste leerlingen met het leren van de tweede landstaal. Finse media De omroepen van Finland zijn eigenlijk maar twee grote: TV5 en Yle of Yleisradio Oy. De Finse krant heeft verder ook nog twee landelijke uitgeverijen: De Helsingin Sanomat (De grootste van heel Scandinavië en eigenaar van Sanoma (De eigenaar van de Nederlandse Sanoma Media (De uitgever van de Donald Duck in Nederland))) en de Hufvudstadsbladet (Oorspronkelijk Zweeds, maar ook groot in Noorwegen en Finland en de redactie is gevestigd in Helsinki) Het logo van de Finse omroep Yle. 10

11 Sport Sporthelden Finland is eigenlijk in alle sporten een beetje goed. Op de Olympische Spelen hebben ze eigenlijk nooit echt heel erg goed gespeeld, in de volledige geschiedenis zijn er ongeveer 40 olympische kampioenen geweest. Verder zijn er veel Finse atleten en veel voetballers. Alhoewel Finland maar 5 miljoen inwoners heeft heeft het wel een heel aantal sporters. Meer weten? Raadpleeg: Finland-Finse-Sporters/1437 Sport zelf Finland heeft eigenlijk geen sporten waar ze heel erg goed in zijn, behalve atletiek. Daar zijn ze erg goed in. Martti Vainio Een Finse topatleet die doping gebruikte 11

12 Wat zijn de exportartikelen? Economie In Finland zijn er bepaalde exportartikelen. Een van de grootste van Finland is de Finse houtindustrie, een van de grootste van Europa. Hoewel de mijnproductie van Finland klein is, hebben ze toch best wel een aantal mineralen zoals ijzererts, koper, zink, nikkel, kobalt, titanium, vanadium, kwik, zilver en goud. Verder zijn er nog erg grote bedrijven van Finse afkomst, bijvoorbeeld: Nokia, Stora Enso (Papier- en houtfabrikant), luchtvaartmaatschappij Finnair en liftproducent en roltrappenproducent Kone. Moet Finland het van zijn toeristen hebben? Nee. In Finland komen wel veel toeristen, maar ze moeten het er niet van hebben. Ze moeten het namelijk vooral hebben van de houtproductie. Dat is een van de grootsten van Europa. 12

13 De Finse Taal De Finse taal is een van de gekste talen op de hele wereld. Er is maar een taal waar het een klein beetje van af te leiden is: Het Estonisch. Een paar voorbeelden: Nederlands Fins Kerstman Langzaam Snoepje Vriend Hoe gaat het? Wiskundeboek Land Geld Wimper Langste woord in het Fins Joulupukki Hidasta Makea Ystävä Mita kuuluu? Matematiikka kirja Maan Rahaa Ripsien lentokonesuihkuturbiinimoottoriapumeka anikkoaliupseerioppilas (61 letters) Dankjewel! 13

14 Bronvermelding Inleiding: Puur van mezelf. Hoofdstuk 1: Wikipedia Hoofdstuk 2: Wikipedia, finlandsite.nl Hoofdstuk 3: Wikipedia Hoofdstuk 4: Wikipedia, finlandinfo.nl Hoofdstuk 5: Wikipedia, zoekenvindalles.nl Hoofdstuk 6: Wikipedia Hoofdstuk 7: Puur van mezelf. Dit was mijn werkstuk. Ik hoop dat u er wat van opgestoken hebt. 13