Ten geleide Deel I: De onderzoekscontext... 13

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Ten geleide Deel I: De onderzoekscontext... 13"

Sebastiaan de Wilde
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Ten geleide Deel I: De onderzoekscontext Hoofdstuk 1: Inleiding 1. Betekenis van discretionaire ruimte in de literatuur Discretion : een containerbegrip Police discretion: naar een concrete invulling ten behoeve van de Belgische politionele context Politioneel uitvoeringswerk op lokaal niveau Opdrachten van basispolitiezorg: exploratie van drie basisfuncties Onzichtbare keuzemomenten Het gebruik van dwang als uitzonderingsmaatregel: vrijheidsberovingen als gevalstudie Politie-inspecteurs op het strijdtoneel Formeel verloop van vrijheidsberoving in België: soorten, scharniermomenten en spelers Impliciete macht van frontlijnpolitiemensen inzake vrijheidsberoving? Relevantie van het onderzoek Leeswijzer Hoofdstuk 2: Onderzoeksdesign en methodologie: naar een gelaagde, kwalitatieve en comparatieve onderzoeksopzet Inleiding Centrale doelstelling Specifieke onderzoeksvragen Onderzoeksvraag 1: De zoektocht naar een betekenisvolle invulling van police discretion Subvragen Doelstelling Methodologie: literatuurstudie Onderzoeksvraag 2: Een exploratie op macroniveau: onderzoek naar beleidssturing in twee grootstedelijke politiekorpsen Subvragen Doelstelling Methodologie: documentstudie Onderzoeksvraag 3: Een verkenning naar uitvoeringswerk op mesoniveau: drie basisfunctionaliteiten nader bekeken Subvragen Doelstelling Methodologie Onderzoeksvraag 4: Beslissingen op niveau van de individuele politieinspecteur: een gevalsstudie als toetssteen op microniveau Subvragen Doelstelling Methodologie Besluit

2 Hoofdstuk 3: De zoektocht naar een invulling voor police discretion in een Belgische context Inleiding Beleidssturing en (politioneel) uitvoeringswerk: een permanent spanningsveld De politie als verbijzondering van een publieke organisatie: street-level bureaucratie met een geweldsmonopolie Het beeld van uitvoerders: van belangeloze handhavers naar kiezende actoren Sturing op uitvoeringsprocessen: opkomst van management bij de politie Een geleidelijke verschuiving van het zwaartepunt van de macht Een groeiende aandacht voor de grijze handelingsruimte Discretion als containerbegrip Van een variëteit aan omschrijvingen naar een eigen begripsomschrijving Verklaringsmodellen voor police discretion Een complex van factoren De impact van een formeel kader: te weinig regels, te diffuus of te veel Coping mechanismen Relevantie van de erkenning van police discretion Aandacht voor rechtsbescherming van de burger Law in the books versus law in practice In kaart brengen van police discretion : handvatten voor empirisch onderzoek Deel II: Empirisch onderzoek Inleiding Hoofdstuk 4: Macro- en mesoniveau: (beleids)sturing op en binnen korpsen onderzocht Belgisch politiebeleid over de korpsen heen: wettelijke afbakening en institutionele inbedding Wettelijke ruimte: structuur, functies en werkingsnormen Structuur van de Belgische politie Functies van de lokale politie Organisatie- en werkingsnormen van de lokale politie Focus op de drie grootste basisfunctionaliteiten Beleidsmatige aansturing Aansturende overheden en organen Beleidsplannen op diverse regieniveaus Keuzes op lokaal niveau: voorbeelden van beleidsbeslissingen in PZ Gent en PZ Antwerpen Andere stakeholders Nieuwe politiemodel: gemeenschapsgerichte politiezorg Afdalen op mesoniveau: focus op (twee) politiekorpsen Lokaal politiebeleid: is er nog ruimte voor lokale autonomie?

3 2.2. De structuur van de lokale politieorganisatie Onderzoek in een grootstedelijke context: de setting Gent en Antwerpen kort toegelicht Stad Gent Stad Antwerpen Invulling van de organieke keuzevrijheid als illustratie van lokale autonomie Horizontaliteit versus verticaliteit Centralisatie versus decentralisatie Inhoudelijke aandachtspunten op zonaal niveau Zonale versus nationale aandachtspunten Lokale accenten Afhandelingspolitiek Tussentijds besluit: top-down met respect voor lokale autonomie Hoofdstuk 5: Inzicht in uitvoeringswerk: basisfunctionaliteiten van onderuit bekeken Politiewerk op mesoniveau: empirisch onderzoek naar de complexe uitvoeringspraktijk De werkingsprincipes van wijk-, interventie- en lokale recherchewerking vergeleken op hoofdlijnen De betekenis van organisatiespecifieke elementen in de praktijk: de doorwerking van functiespecifieke keuzes op uitvoeringsniveau Organisatiespecifieke elementen in relatie tot de basisfunctionaliteit wijkwerking Organisatiespecifieke elementen in relatie tot de basisfunctionaliteit interventiedienst Organisatiespecifieke elementen in relatie tot de basisfunctionaliteit lokale recherche Uitvoeringswerk op microniveau vanuit een transversale bril Gebrek aan (interne) valorisatie van de werkzaamheden op het terrein Ruimer personeelsbeleid Cynische politiecultuur Kloof/spanningsveld tussen aanstuurders en uitvoerders Workload Regelgeving Ideologische visies Falen van het management Hoofdstuk 6: Uitvoering op microniveau: dilemma s en scharniermomenten in relatie tot de beslissing omtrent vrijheidsberoving Inleiding Empirische bevindingen op basis van fictieve casussen Casus 1: vermoeden van ladingdiefstal Interpretatie van de feiten Sequentie in relatie tot de intentie van het handelen Noodzaak tot toepassing van dwang/vrijheidsberoving Zienswijzen van Officieren van Gerechtelijke Politie (OGP) Casus 2: huiselijke onenigheid

4 Interpretatie van de feiten Sequentie in relatie tot de intentie van het handelen Noodzaak tot toepassing van dwang/vrijheidsberoving Zienswijzen van Officieren van Gerechtelijke Politie (OGP) Casus 3: winkeldiefstal Interpretatie van de feiten Sequentie in relatie tot de intentie van het handelen Noodzaak tot toepassing van dwang/vrijheidsberoving Zienswijzen van Officieren van Gerechtelijke Politie (OGP) Casus 4: vluchtmisdrijf Interpretatie van de feiten Sequentie in relatie tot de intentie van het handelen Noodzaak tot toepassing van dwang/vrijheidsberoving Zienswijzen van Officieren van Gerechtelijke Politie (OGP) Casus 5: verdacht overlijden Interpretatie van de feiten Sequentie in relatie tot de intentie van het handelen Noodzaak tot toepassing van dwang/vrijheidsberoving Zienswijzen van Officieren van Gerechtelijke Politie (OGP) Besluit Hoofdstuk 7: Transversale analyse en reflecties in relatie tot de politiepraktijk van vrijheidsberoving Keuzemomenten in relatie tot vrijheidsbeneming op basiskaderniveau: een contextgebonden praktijk De complexe constructie van de werkelijkheid Interferentie van situationele, persoonsgebonden en organisatorische elementen in relatie tot de sequentie van de handelingen Strategieën PV als machtig wapen: papier is gewillig Persoon van de leidinggevende of magistraat Reflecties Frequentie van dwangtoepassing: eerder regel dan uitzondering? Van dagelijkse kost tot exceptionele politiepraktijk Variatie in frequentie van dwangtoepassing op individueel niveau: een getrouwe indicatie voor discretionair optreden? Legitimatie van dwangtoepassing: een kwestie van aanvoelen? Alles is grijs Discrepantie tussen basiskader en leidinggevenden First act then think -strategie Oneigenlijke toepassing van de bestuurlijke aanhouding? Implicaties in termen van sturing en uitvoering Implicaties in termen van risico s op schendingen van individuele rechten en vrijheden Implicaties voor de politiepraktijk op basiskaderniveau Besluit

5 Deel III: Algemeen besluit Hoofdstuk 8: Conclusies Discretionaire ruimte in de literatuur De Belgische lokale politie: dwingende aansturing met ambivalente ambities Eigenlijke beleidsuitvoering: omgaan met spanningsvelden in de frontlijn Elementen en omstandigheden Het beleid als ruggensteun? Politiewerk in de frontlijn: tussen kunnen, willen en moeten De mythe van full enforcement Morele ambiguïteit en diversiteit in relatie tot de toepassing van dwang Concluderende beschouwingen Literatuurlijst Lijst met figuren Lijst met tabellen Bijlagen

Vergelijkbare documenten

DISCRETIONAIRE RUIMTE BIJ DE BELGISCHE LOKALE POLITIE

DISCRETIONAIRE RUIMTE BIJ DE BELGISCHE LOKALE POLITIE Een explorerend, kwalitatief onderzoek naar uitvoeringswerk in de frontlijn Fien Promotor: Prof. Dr. Paul Ponsaers Co-promotor: Prof. Dr. Marleen Easton