Slimme netten in de praktijk

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Slimme netten in de praktijk"

Transcriptie

1 Slimme netten in de praktijk DUBO-XL 14/12/2012 Heusden-Zolder Annick Dexters Probleem 1. Stijgende behoefte aan primaire energie 2. Eindigheid & CO 2-uitstoot van fossiele brandstoffen Oplossingen 1. Rationeel EnergieGebruik 2. Energieproductietechnieken verbeteren 3. Inzet van hernieuwbare energie en biomassa elektrificatie van transport & warmte-en koudetoepassingen EVs & WPs Randvoorwaarden 1. Leveringszekerheid & power quality 2. Liberalisering/unbundling v/d elektriciteitsmarkt 1

2 3 INHOUD 1. Kenmerken van hernieuwbare energiebronnen (HEB) 1.1 Gelijktijdigheidsfactor 1.2 Gebruiksduur 1.3 Productiepatroon 2. Impact op stabiliteit van het elektriciteitsnet 3. Impact op de aansluitcapaciteit in het distributienet 4. Transitie naar Slimme Netten - FLEXIBILITEIT 5. INFRAX concreet 1. Kenmerken van hernieuwbare bronnen 1.1 Gelijktijdigheidsfactor afname 4 Formule van Rusck: S max n n S max 1 g 1 g n Gelijktijdigheidsfactor G G=1 G=0.35 G=0.29 G=0.26 2

3 1. Kenmerken van hernieuwbare bronnen 1.1 Gelijktijdigheidsfactor HEB 5 Gelijktijdigheidsfactor lokaal bekeken = 1 Bij zonne-energie sterke correlatie met moment van lage afname. (zon- en feestdagen) 1. Kenmerken van hernieuwbare bronnen 1.2 Gebruiksduur HEB Gebruiksduur = aantal vollasturen die evenveel energie leveren als de jaarproductie v/d installatie. Windturbine = ± 2200 uren/jaar PV-installatie = ± 850 uren/jaar WKK-installatie = > 4000 uren/jaar basiscentrale = ± 8760 uren/jaar 1. Kenmerken van hernieuwbare bronnen 1.3 Productiepatroon In vergelijking met klassieke centrales, vertonen de meeste hernieuwbare energie producties een fluctuerend productiepatroon dat nauwelijks controleerbaar is. windmolens / zonnepanelen / warmtegestuurde WKK Afname en hernieuwbare productie lopen niet synchroon aarbasis 6 kwh Productie Afname maand 3

4 7 INHOUD 1. Kenmerken van hernieuwbare bronnen 1.1 Gelijktijdigheidsfactor 1.2 Gebruiksduur 1.3 Productiepatroon 2. Impact op de stabiliteit van het elektriciteitsnet 2.1 Balancing vergt andere aanpak 2.2 Balancing en grid constraints 3. Impact op aansluitcapaciteit in het distributienet 4. Transitie naar Slimme Netten - FLEXIBILITEIT 5. INFRAX concreet 2 Stabiliteit van het elektriciteitsnet 2.1 Balancing vergt andere aanpak 8 Evenwicht tussen productie en afname is een vereiste voor de stabiliteit van het elektriciteitsnet. ELIA en de balancing responsible parties (BRP) hebben hiervoor de verantwoordelijkheid. Vroeger: productie volgt de vraag Nu & toekomst: vraag moet alsmaar meer de productie volgen Verschil tussen vraag en aanbod moet opgevangen door opslag. Balancing services worden niet alleen meer door grote centrales op het HS-net maar ook door bv. regelbare WKK-eenheden en in de toekomst door vraagsturing geleverd vanuit de distributienetten. 4

5 2 Stabiliteit van het elektriciteitsnet 2.2 Balancing grid constraints 9 Voor het balancing proces is het in se niet belangrijk waar de energie op het net wordt gezet of waar het afgenomen worden. Als er maar evenwicht is. Balancing wordt toegepast op een regelzone en die kan Europees nationaal of zonaal (microgrids) zijn. Voor de nationale regelzone zijn ELIA/ARPs verantwoordelijk. Balancing kan de druk op de elektriciteitsnetten echter sterk verhogen. (spanningsproblemen overbelastingen) Zeker wanneer grote energiestromen over de netten schuiven als productie- en afnamepunten ver uit mekaar liggen. leveranciers DNBs INHOUD 1. Kenmerken van hernieuwbare bronnen 2. Impact op de stabiliteit van het elektriciteitsnet 3. Impact op de nettoegang in het distributienet 3.1 Dimensionering van de huidige netten 3.2 Beschikbaarheid aansluitcapaciteit 3.3 Spanningsprobleem 3.4 Overbelasting - Analogie met andere netwerken 3.5 Aanpak verkeer 3.6 EVs en WPs 4. Transitie naar Slimme Netten - FLEXIBILITEIT 5. INFRAX concreet 10 5

6 3. Aansluitbaarheid HB & nieuwe technologieën 3.1 Dimensionering v/d huidige netten 11 HS net: Permanent geëxploiteerd in n-1 Gedimensioneerd op gelijktijdigheid 1 Zelden constaints MS net: Verschakelbare n-1 Gedimensioneerd op gelijktijdigheid 0,8 constraint = overbelasting: weg te werken in minuteninterval LS net: Geen redundantie Gedimensioneerd op gelijktijdigheid 0,2-0,3 lokaal sterk verschillende capaciteit constraint = overspanning: ogenblikkelijk weg te werken 3. Aansluitbaarheid HB & nieuwe technologieën 3.2 Beschikbaarheid aansluitcapaciteit 12 Huidige ontwerpregels zijn gebaseerd op exclusief afname en statistisch willekeurig afnamegedrag. MAAR: Hernieuwbare energiebronnen worden voornamelijk in het distributienet geconnecteerd met bidirectionele vermogenstromen tot gevolg. Afname zal t.g.v. vraagsturing (EVs & WPs) niet meer willekeurig zijn. Productie heeft een grote gelijktijdigheid EN deze piekbelasting is slechts gedurende een beperkt aantal uren per jaar. kans op congestie en spanningsproblemen is groter naarmate het spanningsniveau lager is. Het is met de huidige ontwerpregels niet evident om op LS op ieder moment de volledige aansluitcapaciteit ter beschikking te hebben 6

7 3. Aansluitbaarheid HB & nieuwe technologieën 3.3 Spanningsprobleem Wat voor afname kan, kan niet voor injectie 13 Spanning 110% 100% 90% Blauwe curve: belasting maximaal, geen injectie Rode curve: belasting minimaal, geen injectie Groene curve: belasting minimaal, maximale injectie MS net LS net Binnenhuis Aansl Omvor mer 3. Aansluitbaarheid HB & nieuwe technologieën 3.4 Analogie met andere netwerken 14 Andere netwerken hebben ook fysische grenzen en zijn niet berekend op pieken t.g.v. gelijktijdigheid. 1 Water indien veel gelijktijdige watervraag tijdens hete zomers valt de druk weg. 2 Riolering Bij hevige onweders loopt de riolering over SLA:water mag 1 keer per twee jaar op straat terecht komen 3 Vaste telefonie 5% gelijktijdigheid 4 Mobiele telefonie niet voorzien voor noodsituaties (Pukkelpop) 5 Internet bij veel gelijktijdige gebruikers zakt de downloadsnelheid gevoelig 6 Bankwezen theoretisch kan iedereen op elk moment zijn spaargeld opvragen, maar indien dat op hetzelfde moment gebeurt, is er een cashprobleem. 7 Verkeer Indien veel auto s tegelijkertijd op de wegen ontstaan er files 8 Elektriciteitsnet 7

8 3. Aansluitbaarheid HB & nieuwe technologieën 3.5 Aanpak bij verkeer Capaciteit is beperkt Verkeerscontrolecentrum real time verkeersinformatie vertelt automobilist wat waar haalbaar + verwachte reistijden Slimme aansturing verkeerslichten verbetert de doorstroming Regels Toeritdosering Blokrijden - Openstellen pechstrook Aansluitbaarheid HB & nieuwe technologieën 3.6 EVs en WPs 16 De doelstellingen vereisen nieuwe verwarmingstechnieken (WKKs, WPs) en een elektrische mobiliteit. Deze zorgen voor een bijkomende belasting van het elektriciteitsnet. Een EV die km rijdt per jaar verbruikt ongeveer km /5 km/kwh = 3000 kwh elektriciteit per jaar Een warmtepomp met een COP 3 verbruikt voor een huisgezin met een energiebehoefte van kwh 8000 kwh elektrisch Vergeleken met een huidig gemiddeld elektrisch verbruik per jaar van 3500 kwh/gezin een stijging met ruim factor 3, zelfs met hogere energie-efficiëntiefactoren. gecontroleerde nettoegang dringt zich op om een te grote gelijktijdigheidsfactor en overbelasting van het net te vermijden! 8

9 17 INHOUD 1. Kenmerken van hernieuwbare bronnen 2. Impact op de stabiliteit van het elektriciteitsnet 3. Impact op de aansluitcapaciteit in het distributienet 4. Transitie naar Slimme Netten - FLEXIBILITEIT 4.1 Wat verstaat men onder Slimme Netten? 4.2 FLEXIBILITEIT: hoeksteen van Slimme Netten 4.3 Opslag 4.4 Van passieve naar actieve netten in stappen 5. INFRAX concreet 4. Slimme netten 4.1 Wat? 18 Hoge penetratie van hernieuwbare energie en de verdere elektrificatie van transport en verwarming/koeltoepassingen vergen ofwel massale netversterking en/of een intelligente sturing van alle deelnemers van het elektriciteitsnet. De maatschappelijke kost bepaalt de keuze. Slimme Netten slimme energiesystemen Dit vereist metingen, controle systemen, automatisering en ICT. Maar ook participatie van de netgebruikers via energiemarkten 9

10 4. Slimme netten 4.2 FLEXIBILITEIT: definitie 19 = de aanpasbaarheid van de vermogensuitwisseling van lasten/opslag/productie met het net door de grootte van het vermogen aan te passen of door de uitwisseling in de tijd te verschuiven. 4. Slimme netten 4.2 Flexibiliteit: # bronnen 20 2,3% / j 10

11 4. Slimme netten 4.2 Flexibiliteit: # geïnteresseerden 21 ELIA/ARPs balancing services om black out te voorkomen vermijden investering in piekcentrales Leveranciers portfolio-optimalisatie om risico mismatch aankoop-verkoop te verminderen Netbeheerders vermijden spanningsproblemen en congestie vermijden verzwaren infrastructuur die nauwelijks benut wordt. Producenten HEB volatiel karakter van te leveren energie beperken Mogelijk tegenstrijdige belangen geïntegreerde aanpak ketenbenadering maatschappelijke KBA voor behalen energietransitiedoelstellingen regulatie 4. Slimme netten 4.2 Flexibiliteit: hoe praktisch inzetten? 22 Deze flexibiliteit kan men aanspreken via tarieven (niet-verplichtend) of stuursignalen (gegeven setpoints die effectief worden uitgevoerd). Flexibiliteit aangesproken door tarieven kan men beschouwen als een grofregeling, gestuurde flexibiliteit en opslag als een fijnregeling MARKTWERKING ATRIAS Het inzetten van flexibiliteit door de marktpartijen moet door de netoperatoren gecontroleerd worden de marktpartijen moeten de grenzen van het net accepteren DYNAMISCHE NETTOEGANG Gegarandeerde toegang= minimaleopening Aansluitcapaciteit De AGGREGATOR is een nieuwe marktpartij die flexibiliteit van kleinere netgebruikers aggregeert en aan geïnteresseerde partijen aanbiedt. 11

12 4. Slimme netten 4.2 Flexibiliteit: hoe praktisch inzetten? Slimme netten 4.2 Flexibiliteit: hoe praktisch inzetten? 24 Flexibiliteit wordt op LS door de aggregatoren via de Energy Box in de huizen aangesproken (EV Warmtepomp boiler witgoed etc ). Deze Energy Box zal vanuit de slimme meter meetgegevens krijgen en in latere instantie via de controlesystemen informatie over het maximaal vermogen dat uitgewisseld kan worden met het net. 12

13 4. Slimme netten 4.3 Elektrische / thermische opslag 25 Elektrisch technologieën voor kleine, medium en grootschalige opslag. pompcentrales, gecomprimeerde lucht, batterijen (EVs), supercaps, vliegwielen, supergeleidende spoelen (SMES) Dure technologieën maar men moet niet het aantal kwh maar wel de mogelijkheid tot piekafvlakking honoreren. Thermisch Thermische opslag via buffervaten gekoppeld aan WKKs en WPs ontkoppelen de elektriciteitslevering/vraag van de warmtebehoefte. 4. Slimme netten 4.3 Opslag/flex via energietransities 26 Power to heat Overtollige elektrische energie in warmte omzetten en stockeren. Bruikbaar voor district heating en gebouwen Power to gas Overtollige elektrische energie gebruiken om gas/waterstof te maken en te injecteren in het gasnet. Opslagmogelijkheden van gasnet zijn gemakkelijker en goedkoper. Energy Hub 13

14 4. Slimme netten 4.4 Van passieve naar actieve netten in stappen 27 Sommige technologieën bestaan al en dienen enkel uitgebreider en slimmer aangewend te worden. Andere technologieën staan nog in de kinderschoenen en er is nog nood aan standaardisatie, regelgeving en testen alvorens tot een globale uitrol over te gaan Standaardisatie: Mandaat 441, Mandaat 490, Regelgeving i.v.m minimale functionaliteiten SM & SMART GRID Vastleggen van een marktmodellen/business cases FEIT: Geen worst case scenario versterking meer van de installaties zonder voorafgaande intelligent gebruik of optimalisatie van bestaande infrastructuur. 4. Slimme netten 4.4 Van passieve naar actieve netten in stappen 28 SLIM LINEAR imove META-PV Vlaams slimme meter project 14

15 4. Slimme netten 4.4 Van passieve naar actieve netten in stappen Actief netwerk management: real-time controle van het net, Distribution management systeem op MS, Automatisatie van MS netten, 29 Monitoring en meting: digitale beveiligingen, telegelezen kortsluitverklikkers, INHOUD 1. Kenmerken van hernieuwbare bronnen 2. Impact op de stabiliteit van het elektriciteitsnet 3. Impact op de aansluitcapaciteit in het distributienet 4. Transitie naar Slimme Netten - FLEXIBILITEIT 5. INFRAX concreet 30 15

16 31 TESTSITEs Bret-Gelieren, Hombeek-Leest 30-tal residentiële klanten met flexibele apparatuur. ONDERZOEKSVRAGEN Hoe kan flexibiliteit uit intelligente wasmachines, vaatwassers, droogkasten, boilers, ingezet worden voor - Het portfolio van de leverancier te optimaliseren - Windbalancing te verbeteren - Veroudering van wijktransfo te verbeteren - Spanningsproblemen te voorkomen CONSORTIUM Vito, KUL, iminds, Imec, Eandis, Infrax,Fithplay, Viessmann, Belgacom, Telenet, Laborelec, EDF-Luminus, EnergyVille,Siemens, Miele 32 TESTSITEs Lommel, Opglabbeek, St-Truiden 130 residentiele en 30 tal industriele PV-installaties / 10% opslag ONDERZOEKSVRAAG Hoe kunnen de invertoren van de PV-installaties gebruikt worden om - problemen met de spanningsprofielen te voorkomen, en - de hosting capacity van HEB vergroten? 16

17 33 ZERO (CITROEN) VOLVO C30 TESTSITEs Lommel, Bret-Gelieren, Limburg 70 EVs & 60 laadpalen ONDERZOEKSVRAGEN Hoe kan men door intelligent laden van EVs - netversterking voorkomen, en - de hosting capacity van HEB vergroten? ION (PEUGEOT) KANGOO (RENAULT) CONSORTIUM Umicore, Punch Powertrain, EDF-Luminus, The PlugInCompany, Belgacom, Infrax, Restore, P&V, Delhaize, ERNST & YOUNG, Flanders Drive, VUB, IBBT, Interparking, Fleet & Driver Care, Gemeentelijk Autonoom Parkeerbedrijf Antwerpen, Hendriks. - FLUENCE (RENAULT) 34 TESTSITE Kuringen 42 appartementen voorzien van collectieve verwarming ONDERZOEKSVRAGEN Hoeveel energiewinst heeft men door op wijkniveau ipv op het niveau van een individuele woning te optimaliseren? CONSORTIUM BELGIUM: VITO, INFRAX, Cordium, Terra-Energy, ITALY: D'Appolonia S.p.A, Università di Genova, Vipiemme S.p.A. FRANCE: Sigma Orionis, CEA, CSTB ENGLAND: Blaenau Gwent Country Borough Council, Cardiff University, BRE SPAIN: Acciona Infrastructuras 17

18 35 SLIM TESTSITE Lommel Flex wordt gebruikt om onderstation van Lommel te ontlasten. ONDERZOEKSVRAGEN Hoe kan men een markt voor flexibiliteit implementeren? CONSORTIUM ALstom, 3E, ELIA, INFRAX, EDF- Luminus BESLUIT Transitie naar slimme netten is een LANG EN COMPLEX TRAJECT want veel stakeholders met tegenstrijdige belangen onduidelijke wisselwerking onduidelijke kostenbatenverdeling gebrek interoperabiliteit en standaardisatie. 36 HOEKSTEEN is FLEXIBILITEIT SMART METERS ATRIAS NETBEHEER moeten hand in hand gaan omdat de marktwerking onlosmakelijk gekoppeld is met de fysische werkelijkheid van het net. GEBOUWEN worden ZEER BELANGRIJK omdat daar meestal de flexibiliteit / de opslagsystemen & de HEB geïntegreerd zijn. 18

19 37 19

Slimme netten in de praktijk Intelligente gebouwen voor intelligente steden

Slimme netten in de praktijk Intelligente gebouwen voor intelligente steden Slimme netten in de praktijk Intelligente gebouwen voor intelligente steden 16/11/2012 Ingenieurshuis Antwerpen Annick Dexters 2 202020 Probleem 1. Stijgende behoefte aan primaire energie 2. Eindigheid

Nadere informatie

Studiedag Cogen Vlaanderen & SGF. 29/2/2012 Hasselt

Studiedag Cogen Vlaanderen & SGF. 29/2/2012 Hasselt Slimme netten in de praktijk Studiedag Cogen Vlaanderen & SGF Slimme netten en WKK: uitdagingen en opportuniteiten 29/2/2012 Hasselt 2 202020 Probleem 1. Stijgende behoefte aan primaire energie 2. Eindigheid

Nadere informatie

Congestie in distributienetten. Jan Neyens VREG beleidsplatform 12/3/2012

Congestie in distributienetten. Jan Neyens VREG beleidsplatform 12/3/2012 Congestie in distributienetten Jan Neyens VREG beleidsplatform 12/3/2012 INHOUD 1. Capaciteit van de netten en congesties 2. Maatregelen tegen congesties 2.1Versterken 2.2Maximalizeren van benuttiging

Nadere informatie

Stimuleren van een energienet in evenwicht. Opslag en Demand-side management

Stimuleren van een energienet in evenwicht. Opslag en Demand-side management Stimuleren van een energienet in evenwicht Opslag en Demand-side management Stimuleren van een energienet in evenwicht I. Context en doelstellingen I. Doelstellingen II. Uitdagingen III. Actief netbeheer

Nadere informatie

Uitdagingen voor het distributienet. Frederik Hindryckx Energik decentrale elektriciteitsproductie 23/05/2013

Uitdagingen voor het distributienet. Frederik Hindryckx Energik decentrale elektriciteitsproductie 23/05/2013 Uitdagingen voor het distributienet Frederik Hindryckx Energik decentrale elektriciteitsproductie 23/05/2013 Situering Eandis in energiemarkt CREG / VREG Producenten elektriciteit Invoerders aardgas Elia

Nadere informatie

Welkom. Smart Grids Slimme netten? of Netten voor slimme mensen? 20 oktober 2010

Welkom. Smart Grids Slimme netten? of Netten voor slimme mensen? 20 oktober 2010 Welkom Slimme netten? of Netten voor slimme mensen? 20 oktober 2010 : probleemstelling Meer lokale productie Lokale injectie zorgt voor opwaartse stroom Fluctuerend en weinig controleerbaar Het netwerk

Nadere informatie

Smart Grids. Situering Eandis in energiemarkt. Hernieuwbare energie voor gebouwen 13 september Producenten elektriciteit

Smart Grids. Situering Eandis in energiemarkt. Hernieuwbare energie voor gebouwen 13 september Producenten elektriciteit Hernieuwbare energie voor gebouwen 13 september 2012 Situering Eandis in energiemarkt Producenten elektriciteit CREG / VREG Invoerders aardgas Elia Fluxys Distributienetbeheerders Leveranciers Klanten

Nadere informatie

De opkomst van all-electric woningen

De opkomst van all-electric woningen De opkomst van all-electric woningen Institute for Business Research Jan Peters Directeur Asset Management Enexis Inhoud Beeld van de toekomst Veranderend energieverbruik bij huishoudens Impact op toekomstige

Nadere informatie

De ontwikkeling van Smart grids. Our common future. Prof.dr.ir. Han Slootweg. 30 september 2016

De ontwikkeling van Smart grids. Our common future. Prof.dr.ir. Han Slootweg. 30 september 2016 De ontwikkeling van Smart grids Our common future Prof.dr.ir. Han Slootweg 30 september 2016 Agenda Het energiesysteem Verduurzaming van het energiesysteem De energietransitie Smart Grids 2 Energievoorziening

Nadere informatie

Energie- en Klimaatdag 2017: Netbeheer van de toekomst. Welkom

Energie- en Klimaatdag 2017: Netbeheer van de toekomst. Welkom Energie- en Klimaatdag 2017: Netbeheer van de toekomst Welkom 1 Eandis in de energiemarkt CREG / VREG Decentrale producenten elektriciteit Centrale producenten elektriciteit Invoerders aardgas Elia Distributienetbeheerders

Nadere informatie

Amsterdam 9 mei 2017 Guy Konings, Joulz

Amsterdam 9 mei 2017 Guy Konings, Joulz RAI PTM - bijeenkomst Amsterdam 9 mei 2017 Guy Konings, Joulz 1 Stedin Netbeheer is verantwoordelijk voor het transport van gas en elektriciteit in West Nederland Onze missie: duurzame energie voor iedereen

Nadere informatie

DE WAARDE VAN OPSLAG IN EEN SLIM ENERGY SYSTEEM. Zoetermeer 1 juni 2017

DE WAARDE VAN OPSLAG IN EEN SLIM ENERGY SYSTEEM. Zoetermeer 1 juni 2017 DE WAARDE VAN OPSLAG IN EEN SLIM ENERGY SYSTEEM Zoetermeer 1 juni 2017 Agenda voor vandaag Introductie Veranderingen in energiemarkt Locale flexibiliteit als game-changer Het energiesysteem USEF en opslag

Nadere informatie

SLIMME NETTEN EN SLIMME METERS: KANSEN VOOR PV?

SLIMME NETTEN EN SLIMME METERS: KANSEN VOOR PV? SLIMME NETTEN EN SLIMME METERS: KANSEN VOOR PV? Thong Vu Van BelPV ODE thong.vuvan@ode.be Inhoud Context Uitdagingen met de huidige situatie Transitie naar slimme netten en slimme meters Kansen en uitdagingen

Nadere informatie

Inhoud. Hernieuwbare energie voor gebouwen 18/09/2012

Inhoud. Hernieuwbare energie voor gebouwen 18/09/2012 18/09/2012 Hernieuwbare energie voor gebouwen Meetcampagne op DX warmtepomp met verticale boringen Inhoud» VITO» met verticale boringen» DX warmtepomp» Beschrijving meetcampagne» Resultaten meetcampagne»»

Nadere informatie

Net voor de Toekomst. Frans Rooijers

Net voor de Toekomst. Frans Rooijers Net voor de Toekomst Frans Rooijers Net voor de Toekomst 1. Bepalende factoren voor energie-infrastructuur 2. Scenario s voor 2010 2050 3. Decentrale elektriciteitproductie 4. Noodzakelijke aanpassingen

Nadere informatie

Smart Wind Farm ConTrol. Frederik Hindryckx - SET5Y 28/01/2014

Smart Wind Farm ConTrol. Frederik Hindryckx - SET5Y 28/01/2014 Smart Wind Farm ConTrol Frederik Hindryckx - SET5Y 28/01/2014 Eandis in de energiemarkt CREG / VREG Producenten elektriciteit Invoerders aardgas Elia Distributienetbeheerders Fluxys Leveranciers Klanten

Nadere informatie

Evoluties in het energielandschap. Peter De Pauw

Evoluties in het energielandschap. Peter De Pauw Evoluties in het energielandschap Peter De Pauw Inhoud We consumeren meer energie We produceren zelf elektriciteit We zullen anders consumeren We gebruiken de netten op een andere manier 2 3 december 2015

Nadere informatie

duurzame energievoorziening voor bedrijventerreinen

duurzame energievoorziening voor bedrijventerreinen duurzame energievoorziening voor bedrijventerreinen De toekomst van de energievoorziening Gemeenten, provincies, bedrijven en projectontwikkelaars gaan zich steeds meer richten op duurzame energiedoelstellingen,

Nadere informatie

Flexibiliteit als alternatief voor bijkomende capaciteit. Smart Energy Solutions 04/12/12

Flexibiliteit als alternatief voor bijkomende capaciteit. Smart Energy Solutions 04/12/12 Flexibiliteit als alternatief voor bijkomende capaciteit Smart Energy Solutions 04/12/12 Inhoud Netinvesteringen Netaansluitingen Gesloten distributienetten Directe lijnen Nettoegang Flexibiliteit VREG

Nadere informatie

Beheersing piekverbruik

Beheersing piekverbruik Beheersing piekverbruik Cis Vansteenberge Smart Building Congres 5 maart 2015 Beheersing piekverbruik 5/3/2015 1 Inhoud Inleiding Congestie Windprofiel Profiel zonne-energie Oplossingen DSM Opslag Besluit

Nadere informatie

Smart Grids, toekomst in Vlaanderen? Stroomversnelling 16 juni 2016 Heidi Lenaerts

Smart Grids, toekomst in Vlaanderen? Stroomversnelling 16 juni 2016 Heidi Lenaerts Smart Grids, toekomst in Vlaanderen? Stroomversnelling 16 juni 2016 Heidi Lenaerts A. Beleid: Europees niveau 2020 doel - referentie = 1990 2030 Framework Broeikasgassen: - 40% (t.o.v. 1990) Efficiëntie:

Nadere informatie

Wereld in transitie. Drivers en trends

Wereld in transitie. Drivers en trends Wereld in transitie Drivers en trends Batterij vereisten Uitdagingen Veiligheid GRID EV ELECTRONICA Lange levensduur Hoge energiecapaciteit Snel laden Goedkoop Duurzaam 3 @VITO/EnergyVille Missie Doel:

Nadere informatie

Smart Grids proeftuinen. Innovatieprogramma Intelligente Netten (IPIN)

Smart Grids proeftuinen. Innovatieprogramma Intelligente Netten (IPIN) Smart Grids proeftuinen Innovatieprogramma Intelligente Netten (IPIN) Smart Grids proeftuinen Innovatieprogramma Intelligente Netten (IPIN) Smart Grids proeftuinen Innovatieprogramma Intelligente Netten

Nadere informatie

Slimme Netten. Martijn Bongaerts: - voorzitter Projectgroep Smart Grids Netbeheer Nederland - manager Innovatie, Liander

Slimme Netten. Martijn Bongaerts: - voorzitter Projectgroep Smart Grids Netbeheer Nederland - manager Innovatie, Liander Slimme Netten Martijn Bongaerts: - voorzitter Projectgroep Smart Grids Netbeheer Nederland - manager Innovatie, Liander Netbeheer Nederland (1) Netbeheer Nederland brancheorganisatie van alle elektriciteit-

Nadere informatie

Inpassing hernieuwbare energie. Excursie BioEnergy Lommel16 juni 2011 Annick Dexters

Inpassing hernieuwbare energie. Excursie BioEnergy Lommel16 juni 2011 Annick Dexters Inpassing hernieuwbare energie in lokale l netten. Excursie BioEnergy Lommel16 juni 2011 Annick Dexters INHOUD 1. Achtergrond 1.1 202020 1.2 Energie-efficiëntie efficiëntie in verbruik 1.3 Energieproductie

Nadere informatie

Onderzoeksproject Slimme Meters. VREG Brussel, 12 april 2010

Onderzoeksproject Slimme Meters. VREG Brussel, 12 april 2010 Onderzoeksproject Slimme Meters VREG Brussel, 12 april 2010 Eandis staat voor significante uitdagingen op het niveau van regelgeving, markttendensen en kostenefficiëntie Overzicht uitdagingen organisatie

Nadere informatie

De impact van elektrisch vervoer op het elektriciteitsnet. Femke Hulsbergen

De impact van elektrisch vervoer op het elektriciteitsnet. Femke Hulsbergen De impact van elektrisch vervoer op het elektriciteitsnet Femke Hulsbergen 7 januari 2011 Inhoud TNO Oplaadmogelijkheden elektrisch vervoer Belasting op het netwerk De kosten om overbelasting te voorkomen

Nadere informatie

Opslag van elektrische energie:

Opslag van elektrische energie: : Regelgevend kader Luc Decoster 17/02/2016 Gebruik van opslag Optimalisatie van het verbruik door de netgebruiker: Optimalisatie van het eigen verbruik In combinatie met lokale productie-installaties

Nadere informatie

Smart Grids, het flexibele energienet van de toekomst? VEB 13 oktober Technopolis Heidi Lenaerts

Smart Grids, het flexibele energienet van de toekomst? VEB 13 oktober Technopolis Heidi Lenaerts Smart Grids, het flexibele energienet van de toekomst? VEB 13 oktober 2016 - Technopolis Heidi Lenaerts A. Beleid: Europees niveau 2020 doel - referentie = 1990 2030 Framework Broeikasgassen: - 40% (t.o.v.

Nadere informatie

De noodzaak van waterstof. InnoTeP 2017 Jochem Huygen.

De noodzaak van waterstof. InnoTeP 2017 Jochem Huygen. De noodzaak van waterstof InnoTeP 2017 Jochem Huygen. Story line Korte introductie HyMove Uitdagingen energietransitie Wat wordt de elektriciteitsvraag? Hoe kan het net het aan? Rol van waterstof HyMove

Nadere informatie

Smart Grids, bouwstenen voor slimmer energiegebruik. ENGIE Infra & Mobility

Smart Grids, bouwstenen voor slimmer energiegebruik. ENGIE Infra & Mobility Smart Grids, bouwstenen voor slimmer energiegebruik ENGIE Infra & Mobility De daad bij het woord, de techniek bij de plannen Over een aantal jaren ziet de energievoorziening in Nederland er geheel anders

Nadere informatie

Wat is VITO. » Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek. » Vision on Technology 01/10/2013 2 2013, VITO NV

Wat is VITO. » Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek. » Vision on Technology 01/10/2013 2 2013, VITO NV Wim Cardinaels Wat is VITO» Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek» Vision on Technology 01/10/2013 2 2013, VITO NV Onderzoek op maatschappelijke uitdagingen Minder afhankelijk fossiele brandstoffen

Nadere informatie

Slimme netten net wel, of net niet? Presentatie Smart Grids MVO Bijeenkomst Oostburg Zeeland. Cofely Energy & Infra

Slimme netten net wel, of net niet? Presentatie Smart Grids MVO Bijeenkomst Oostburg Zeeland. Cofely Energy & Infra Slimme netten net wel, of net niet? Presentatie Smart Grids MVO Bijeenkomst Oostburg Zeeland Cofely Energy & Infra INHOUD Voorstellen Waarom eigenlijk Smart Grids? De transitie naar Smart Grids Verschillende

Nadere informatie

Energiedag voor lokale besturen VVSG. Heidi Lenaerts 26/10/2011

Energiedag voor lokale besturen VVSG. Heidi Lenaerts 26/10/2011 Energiedag voor lokale besturen VVSG Heidi Lenaerts 26/10/2011 Agenda 1. Huidig energiesysteem + evoluties 2. Wat zijn smart grids? 3. Link naar gebruikers & gebouwen 4. Wie is Smart Grids Flanders? Huidig

Nadere informatie

Reactie van Elia op de conceptnota voor nieuwe regelgeving betreffende het stimuleren van een Vlaams energienet in evenwicht

Reactie van Elia op de conceptnota voor nieuwe regelgeving betreffende het stimuleren van een Vlaams energienet in evenwicht Reactie van Elia op de conceptnota voor nieuwe regelgeving betreffende het stimuleren van een Vlaams energienet in evenwicht 29 februari 2016 INHOUDSTAFEL 1 Voorwoord... 3 2 Elia, beheerder van het transmissienet

Nadere informatie

SOLARCLARITY BV De slimme integratie van PV, opslag & monitoring. Bereid u voor op de energie van de toekomst!

SOLARCLARITY BV De slimme integratie van PV, opslag & monitoring. Bereid u voor op de energie van de toekomst! SOLARCLARITY BV De slimme integratie van PV, opslag & monitoring Bereid u voor op de energie van de toekomst! 1 ACTIVITEITEN SOLARCLARITY ENERGIE MANAGEMENT OPLOSSINGEN WARMTE POMPEN INTELLIGENTE PV SYSTEMEN

Nadere informatie

Smart Grids proeftuinen. Innovatieprogramma Intelligente Netten (IPIN)

Smart Grids proeftuinen. Innovatieprogramma Intelligente Netten (IPIN) Smart Grids proeftuinen Innovatieprogramma Intelligente Netten (IPIN) Innovatieprogramma Intelligente Netten - IPIN Presentatie geleerde lessen: 1. Vanuit proeftuinen en IPIN programma 2. Voor het innovatiesysteem

Nadere informatie

Hernieuwbaar energie-aandeel in Vlaamse nieuwbouwprojecten Ontdek de zonnestroomoplossingen van SMA

Hernieuwbaar energie-aandeel in Vlaamse nieuwbouwprojecten Ontdek de zonnestroomoplossingen van SMA Hernieuwbaar energie-aandeel in Vlaamse nieuwbouwprojecten Ontdek de zonnestroomoplossingen van SMA Verplicht aandeel hernieuwbare energie in nieuwbouw Vanaf 1 januari 2014 moet elke nieuwe woning, kantoor

Nadere informatie

Demand response: een opportuniteit voor professionele gebruikers. SGF Smart Energy Solutions BASF 22 January 2013

Demand response: een opportuniteit voor professionele gebruikers. SGF Smart Energy Solutions BASF 22 January 2013 Demand response: een opportuniteit voor professionele gebruikers SGF Smart Energy Solutions BASF 22 January 2013 Overzicht 1. Wie is EDF Luminus 2. De uitdaging 3. De oplossing Corporate Presentation -

Nadere informatie

Een elektronische meter die energiestromen en aanverwante fysische grootheden meet en registreert en die uitgerust is met een

Een elektronische meter die energiestromen en aanverwante fysische grootheden meet en registreert en die uitgerust is met een DIRECTEUR NETBEHEER Een elektronische meter die energiestromen en aanverwante fysische grootheden meet en registreert en die uitgerust is met een tweerichtingscommunicatiemiddel, dat ervoor zorgt dat

Nadere informatie

Hernieuwbare Energie na Frans Rooijers - directeur CE Delft

Hernieuwbare Energie na Frans Rooijers - directeur CE Delft Hernieuwbare Energie na 2025 Frans Rooijers - directeur CE Delft CE Delft - Onafhankelijk onderzoek en advies sinds 1978 - Energie, transport en grondstoffen - Economische, technische en beleidsmatige

Nadere informatie

Rol van de 17 imove partners en belang van imove voor hun organisatie

Rol van de 17 imove partners en belang van imove voor hun organisatie Rol van de 17 imove partners en belang van imove voor hun organisatie Belgacom / Mobile For De Belgacom Groep is een actieve partner die volop investeert in elektrische voertuigen (28 ondertussen) met

Nadere informatie

TKI Tender en programmalijnen Switch2SmartGrid. Programmalijnen en speerpunten 2014

TKI Tender en programmalijnen Switch2SmartGrid. Programmalijnen en speerpunten 2014 TKI Tender en programmalijnen Switch2SmartGrid Programmalijnen en speerpunten 2014 Programmalijnen en aandachtspunten 1. Energiemanagement voor fleibiliteit van energiesysteem 2. Informatie en control

Nadere informatie

Energietransitie en schaalvoordelen

Energietransitie en schaalvoordelen Energietransitie en schaalvoordelen Samenvatting McKinsey-onderzoek Oktober 2013 CONTEXT Recent is door McKinsey, in opdracht van Alliander, een onderzoek uitgevoerd naar de vraag: Wat zijn de voordelen

Nadere informatie

Betrouwbare verbindingen. De energietransitie volbrengen; voor elkaar, met elkaar

Betrouwbare verbindingen. De energietransitie volbrengen; voor elkaar, met elkaar Betrouwbare verbindingen De energietransitie volbrengen; voor elkaar, met elkaar Inhoudsopgave De energietransitie in kaart Betrouwbare verbindingen door de lucht Betrouwbare verbindingen onder de grond

Nadere informatie

Opslag en technische vereisten voor het net van de toekomst

Opslag en technische vereisten voor het net van de toekomst Opslag en technische vereisten voor het net van de toekomst Prof. dr. ir. Jan Desmet Hoogleraar - Manager Lemcko Smart Grid School - Opslag en technische vereisten voor het net van de toekomst - 14/10/2015

Nadere informatie

Regulering van en toezicht op het distributienetbeheer

Regulering van en toezicht op het distributienetbeheer Regulering van en toezicht op het distributienetbeheer Duurzame energienetten in Vlaanderen 23/03/2010 Dirk Marginet Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt Inhoudsopgave Rol decentrale

Nadere informatie

Smart Grids Varianten en voorbeelden

Smart Grids Varianten en voorbeelden Smart Grids Varianten en voorbeelden Prof.dr.ir. Han Slootweg Enexis Technische Universiteit Eindhoven Nieuwjaarsbijeenkomst 26 januari 2011 Agenda Over Enexis en de TU/e Smart Grids: een definitie Doelstellingen

Nadere informatie

Bevoorradingszekerheid

Bevoorradingszekerheid Bevoorradingszekerheid Commissies Bedrijfsleven en Binnenlandse Zaken van de Kamer van volksvertegenwoordigers 23.09.2014 23 september 2014 1 Meer over FEBEG Inhoud Niets nieuws onder de zon Veel partijen

Nadere informatie

EOS DEMOS Project Smart Storage Een flexibel net met decentrale opslag

EOS DEMOS Project Smart Storage Een flexibel net met decentrale opslag EOS DEMOS Project Smart Storage Een flexibel net met decentrale opslag Ir. A.J.M. Schouwenaar Dinsdag 8 oktober 2013 Innovator Asset Management Enexis B.V. 1 Enexis kerncijfers 2 Enexis heeft een faciliterende

Nadere informatie

Prijzengeld: 5.000,- Deadline: 23 November 2014 Battle type: Premium Battle. Hoe voorkomen we piekbelasting van het elektriciteitsnet?

Prijzengeld: 5.000,- Deadline: 23 November 2014 Battle type: Premium Battle. Hoe voorkomen we piekbelasting van het elektriciteitsnet? Prijzengeld: 5.000,- Deadline: 23 November 2014 Battle type: Premium Battle Hoe voorkomen we piekbelasting van het elektriciteitsnet? Introductie Stedin is als netbeheerder verantwoordelijk voor een veilig

Nadere informatie

Traject naar een lange termijnvisie voor het energiebeleid

Traject naar een lange termijnvisie voor het energiebeleid Traject naar een lange termijnvisie voor het energiebeleid Lieven Van Lieshout Econext 8 april 203 Uitdagingen van het energiebeleid Bron: IEA, WEO 202 2 Uitdagingen van het energiebeleid Bron : EC, Impact

Nadere informatie

BELEIDSOPTIES NUL-ENERGIEWONING

BELEIDSOPTIES NUL-ENERGIEWONING 1 BELEIDSOPTIES NUL-ENERGIEWONING IN HET KADER VAN DE BELANGSTINGSAFTREK HEEFT DE FEDERALE REGERING EEN DEFINITIE GEPUBLICEERD OVER DE NULEREGIEWONING Bij nader toezien was dit een foutieve en zeer contraproductieve

Nadere informatie

Resultaten en vooruitzichten voor het Vlaamse beleidsplatform Slimme netten

Resultaten en vooruitzichten voor het Vlaamse beleidsplatform Slimme netten Resultaten en vooruitzichten voor het Vlaamse beleidsplatform Slimme netten Thierry Van Craenenbroeck First Belgian Smart Grid Day 18/10/2012 Vlaamse Regulator van de Elektriciteits- en Gasmarkt Kader

Nadere informatie

Transitie naar elektrisch vervoer

Transitie naar elektrisch vervoer Transitie naar elektrisch vervoer Chantal de Graaf 10 oktober 2018 Ecomobiel Over EVConsult Unieke expertise op het gebied van duurzaam vervoer Missie: het versnellen van de transitie naar 100% zero emissie

Nadere informatie

Onderzoek naar de tariefstructuur van de periodieke distributienettarieven

Onderzoek naar de tariefstructuur van de periodieke distributienettarieven Onderzoek naar de tariefstructuur van de periodieke distributienettarieven Energik lunchcauserie - 28 februari 2018 Annelies Delnooz EnergyVille/VITO Huidige tariefstructuur Huidige distributienettariefstructuur

Nadere informatie

Energieke Buurt Gepubliceerd op Stadslab2050 ( Energieke Buurt. Page 1 of 6

Energieke Buurt Gepubliceerd op Stadslab2050 (  Energieke Buurt. Page 1 of 6 Page 1 of 6 Burgers en bedrijven ontginnen energieke wijken Onze kijk op energie is aan een update toe. We zien de zonnepanelen op het dak van onze buren liggen, fietsen tussen lanen met hoge windmolens

Nadere informatie

Nul-op-de-Meter woningen in Balans

Nul-op-de-Meter woningen in Balans Nul-op-de-Meter woningen in Balans Concept stroomversnelling Concept stroomversnelling onze woningen als onderdeel van de oplossing niet als onderdeel van het probleem Concept REnnovates van sociale woning

Nadere informatie

De toekomst van de netten

De toekomst van de netten De toekomst van de netten Speelveld, energieneutrale wijk, rol van smart grids dr. C. (Cor) Leguijt, presentatie Kivi-Niria, 8 okt. 2013 Inhoud de toekomst van de netten Kort: over CE Delft De hoeken van

Nadere informatie

Infrax visie op smart grids. Jan Neyens 12 april 2010 Filip Truyens

Infrax visie op smart grids. Jan Neyens 12 april 2010 Filip Truyens Infrax visie op smart grids Jan Neyens 12 april 2010 Filip Truyens Infrax geografisch Belangrijkste nieuwe behoeftes waaraan distributienetten moeten voldoen Integratie van hernieuwbare DP verloopt sneller

Nadere informatie

Een Flexibele energiemarkt

Een Flexibele energiemarkt Een Flexibele energiemarkt Watt connects 14-juni-2016 Erik van der Hoofd Uitdaging Meer duurzame energie: vooral wind- en zonne-energie Een sterk stijgend aantal marktdeelnemers Garandeer een stabiel systeem

Nadere informatie

Smart Heat Pumps vs. Smart Grids

Smart Heat Pumps vs. Smart Grids Smart Heat Pumps vs. Smart Grids Laurent Vercruysse Technical Director Energie toekomst =? Verwarming - Elektriciteit Blz. 3 September 2013 Energie toekomst =? We zullen ons nieuwe vragen moeten stellen

Nadere informatie

Distributienettarieven: Kijken na de meter?

Distributienettarieven: Kijken na de meter? Distributienettarieven: Kijken na de meter? 11 de Warmtepomp Symposium 10 oktober 2018 Annelies Delnooz Ronnie Belmans EnergyVille Visie & probleemstelling Distributienettarieven gebaseerd op traditioneel

Nadere informatie

Is flexibiliteit het nieuwe goud?

Is flexibiliteit het nieuwe goud? Is flexibiliteit het nieuwe goud? Presentatie Congres Duurzaam Gebouwd 13 november 2014 Enexis Elektriciteit: 2,7 miljoen aangeslotenen 135,000 km MS / LS 53,000 stations Gas: 2,1 miljoen aangeslotenen

Nadere informatie

Standpunt van Synergrid met betrekking tot electrische voertuigen. Seminarie van 20 april 2010 FOD EKME

Standpunt van Synergrid met betrekking tot electrische voertuigen. Seminarie van 20 april 2010 FOD EKME Standpunt van Synergrid met betrekking tot electrische voertuigen Seminarie van 20 april 2010 FOD EKME INHOUD Voorstelling van Synergrid en de rol van de netbeheerders Integratie van elektrische voertuigen

Nadere informatie

Slimme energie-oplossingen bij Colruyt vandaag en in de toekomst

Slimme energie-oplossingen bij Colruyt vandaag en in de toekomst Slimme energie-oplossingen bij Colruyt vandaag en in de toekomst Thomas Decamps Startevent Smart Energy Solutions 4 december 2012 Het energiebeleid bij Colruyt Group WE POWER Het energiebeleid bij Colruyt

Nadere informatie

Welkom Elektrische voertuigen 6 juli 2011

Welkom Elektrische voertuigen 6 juli 2011 Welkom Elektrische voertuigen 6 juli 2011 Agenda Project elektrische voertuigen Eandis Impact op netwerk elektriciteit Deelname proeftuin EVA 2 6 juli 2011 Technische gegevens voertuigen ( 1 ) 4 FIAT FIORINO

Nadere informatie

Roadmap naar Smart Grids ECN s visie

Roadmap naar Smart Grids ECN s visie Roadmap naar Smart Grids ECN s visie Martin Scheepers Program Manager Intelligent Electricity Grids Projectgroep Smart Grids Netbeheer Nederland, Utrecht, 19 oktober 2009 www.ecn.nl Inhoud Waarom slimme

Nadere informatie

Vlaamse Complementariteit. SET5Y Ronnie Belmans

Vlaamse Complementariteit. SET5Y Ronnie Belmans Vlaamse Complementariteit SET5Y Ronnie Belmans EnergyVille en Campus EnergyVille EnergyVille = samenwerking tussen VITO, KUL en IMEC in onderzoek, ontwikkeling en valorisatie Geïmplementeerd via samenwerkingsovereenkomsten

Nadere informatie

Invloed (opslag) op het laagspanningsnet

Invloed (opslag) op het laagspanningsnet Invloed (opslag) op het laagspanningsnet Waar zorgt de netbeheerder voor? Veiligheid van de netten en de aangesloten installaties Betrouwbaarheid van het net (Belastbaarheid van het net) Kwaliteit van

Nadere informatie

Grootschalige energie-opslag

Grootschalige energie-opslag Er komt steeds meer duurzame energie uit wind Dit stelt extra eisen aan flexibiliteit van het systeem Grootschalige opslag is één van de opties om in die flexibiliteit te voorzien Uitgebreid onderzoek

Nadere informatie

Grootschalige energie-opslag

Grootschalige energie-opslag Er komt steeds meer duurzame energie uit wind Dit stelt extra eisen aan flexibiliteit van het systeem Grootschalige opslag is één van de opties om in die flexibiliteit te voorzien TenneT participeert in

Nadere informatie

Flexibiliteit. Infrax Luc Verheggen Eandis Luc Decoster

Flexibiliteit. Infrax Luc Verheggen Eandis Luc Decoster Flexibiliteit Infrax Luc Verheggen Eandis Luc Decoster Wat is flexibiliteit? Bidladder Transfer of Energy Metering Aansluitingscontracten 2 Flexibiliteit Flexibiliteit = De wijziging van het profiel van

Nadere informatie

Sneller en goedkoper laden op 100% duurzame energie

Sneller en goedkoper laden op 100% duurzame energie PREFERRED DISTRIBUTOR Sneller en goedkoper laden op 100% duurzame energie SMART CHARGING CONTROLLER Maxem is de Smart Charging Controller in uw meterkast Laad uw elektrische auto sneller op Download gratis

Nadere informatie

Duwen en trekken aan het distributienet. 15 december 2010

Duwen en trekken aan het distributienet. 15 december 2010 Duwen en trekken aan het distributienet 15 december 2010 Ontwikkelingen Verduurzaming energie: better city, better life Toename e-vraagkant: Warmtepompen in plaats van gasketels E-auto in plaats van benzineauto

Nadere informatie

Energiebeheer en opslag: de kern van de energierevolutie! SMA Solar Technology AG

Energiebeheer en opslag: de kern van de energierevolutie! SMA Solar Technology AG Energiebeheer en opslag: de kern van de energierevolutie! Inhoud 1 Motivatie 2 Lokaal energiebeheer en opslag in het netwerk 3 Oplossingen van SMA 2 Inhoud 1 Motivatie 2 Lokaal energiebeheer en opslag

Nadere informatie

Juridische implicaties Aanpassingen Technisch Reglement

Juridische implicaties Aanpassingen Technisch Reglement Juridische implicaties Aanpassingen Technisch Reglement Infosessie POM-ODE 05/04/11 Vlaamse Regulator van de Elektriciteits- en Gasmarkt Vaststellingen Net uitgebouwd vanuit centrale filosofie Centrale

Nadere informatie

Roadmap Smart Grids Mar$jn Bongaerts Frits Verheij 12 februari 2014

Roadmap Smart Grids Mar$jn Bongaerts Frits Verheij 12 februari 2014 1 Roadmap Smart Grids Mar$jn Bongaerts Frits Verheij 12 februari 2014 Inhoud 2 1. Innovatietafel aanloop naar TKI Switch2SmartGrids 2. Actieplan Duurzame Energievoorziening link naar E-akkoord 3. Toekomstbeelden

Nadere informatie

Energietransitie biedt kansen in de gebouwde omgeving

Energietransitie biedt kansen in de gebouwde omgeving Energietransitie biedt kansen in de gebouwde omgeving Enexis: energie in goede banen Even if you doubt the evidence, providing incentives for energy-efficiency and clean energy are the right thing to do

Nadere informatie

Match van vraag en aanbod

Match van vraag en aanbod Match van vraag en aanbod Globale verkenning van oplossingen, kosten en markt (bijgewerkte versie) Denktank Structurele veranderingen Energiemarkt, maart 2014 Frans Rooijers, Bettina Kampman Groei fluctuerend

Nadere informatie

Groener door ICT. Erik Huizer Algemeen directeur TNO Informatiemaatschappij

Groener door ICT. Erik Huizer Algemeen directeur TNO Informatiemaatschappij Groener door ICT Erik Huizer Algemeen directeur TNO Informatiemaatschappij 2 Groener door ICT Smart energy systems door ICT Slimmer rijden door ICT Slimmer werken door ICT Vergroening van ICT Smart Grids

Nadere informatie

Luminus Groen : 100% Belgische, groene energie

Luminus Groen : 100% Belgische, groene energie Luminus Groen : 100% Belgische, groene energie Een leader in windenergie in België We houden momenteel 53 windmolens draaiende. In 2004 bouwde Luminus haar eerste windmolenpark in Villers-le-Bouillet.

Nadere informatie

Duurzame energie in balans

Duurzame energie in balans Duurzame energie in balans Duurzame energie produceren en leveren binnen Colruyt Group I. Globale energievraag staat onder druk II. Bewuste keuze van Colruyt Group III. Wat doet WE- Power? I. Globale energievraag

Nadere informatie

SGF Themagroep Grid Intelligence

SGF Themagroep Grid Intelligence SGF Themagroep Grid Intelligence Voornaamste Infrax SG projecten Wim Deprez 11/9/2012 Infrax Hasselt Voornaamste Slimme Netten Projecten Infrax Slimme Netten Projecten MetaPV imove LINEAR Vragen Slimme

Nadere informatie

Lokale productie en opslag: een realiteit! SMA Solar Technology AG

Lokale productie en opslag: een realiteit! SMA Solar Technology AG Lokale productie en opslag: een realiteit! Inhoud 1 Marktverwachtingen en motivatie 2 Lokaal energiebeheer en opslag in het netwerk 3 Oplossingen van SMA 2 Inhoud 1 Marktverwachtingen en motivatie 2 Lokaal

Nadere informatie

Homelab 2050, serie 4: Optimaal gebruik van beschikbare energiebronnen

Homelab 2050, serie 4: Optimaal gebruik van beschikbare energiebronnen Energie en exergie in de gebouwde omgeving Door Sabine Jansen (TU Delft) 7 April 2015 Homelab 2050, serie 4: Optimaal gebruik van beschikbare energiebronnen Exergie voor de gebouwde omgeving Statements

Nadere informatie

Studie Onthaalcapaciteit decentrale productie in Vlaanderen september 2012

Studie Onthaalcapaciteit decentrale productie in Vlaanderen september 2012 Studie Onthaalcapaciteit decentrale productie in Vlaanderen 2011-2020 10 september 2012 Agenda Doelstelling en algemene context Methodologie PV WKK Wind Resultaten Aansluiting Transformatiecapaciteit Capaciteit

Nadere informatie

Samen omschakelen Arnhem, 7 september 2016

Samen omschakelen Arnhem, 7 september 2016 Samen omschakelen Arnhem, 7 september 2016 Waarom zijn we bijeen? Verduurzaming energievoorziening Samenwerking om de NL ambitie te verwezenlijken Samenwerking vanaf de start van initiatieven Draagvlak

Nadere informatie

Lokale initiatieven en projecten gelinkt aan Smart Grids: een overzicht. Heidi Lenaerts 20 juni 2011

Lokale initiatieven en projecten gelinkt aan Smart Grids: een overzicht. Heidi Lenaerts 20 juni 2011 Lokale initiatieven en projecten gelinkt aan Smart Grids: een overzicht. Heidi Lenaerts 20 juni 2011 Smart Grids Flanders Industrieel platform met als doel commerciële doorbraken & een internationaal competitief

Nadere informatie

BUIKSLOTERHAM INTEGRATED ENERGY SYSTEM

BUIKSLOTERHAM INTEGRATED ENERGY SYSTEM BIES BUIKSLOTERHAM INTEGRATED ENERGY SYSTEM Naar een duurzaam en geïntegreerd energiesysteem voor een wijk in transitie Een onderzoek uitgevoerd door: Met ondersteuning van: Foto: AEROPHOTO-SCHIPHOL 1

Nadere informatie

Elektrisch tekenen: begeleiding

Elektrisch tekenen: begeleiding Elektrisch tekenen: begeleiding Vakinhoud: Deel I: residentieel Elektrische schema s leren lezen en tekenen AREI Oefeningen Deel II: industrieel Industriële motorschakelingen Oefeningen In het labo maken

Nadere informatie

All-electric voorbij, op weg naar 0 CO 2

All-electric voorbij, op weg naar 0 CO 2 All-electric voorbij, op weg naar 0 CO 2 2050 alles duurzaam Ing. Marco J. Bijkerk Manager innovative technologies New Business Development Remeha 24-1-2017 remeha.nl ALL GAS Nul op de meter PV Groen Gas

Nadere informatie

Cohousing Waasland op zoek naar Circulair. Ervaringen in energietransitie in een cohousinggroep

Cohousing Waasland op zoek naar Circulair. Ervaringen in energietransitie in een cohousinggroep Cohousing Waasland op zoek naar Circulair Ervaringen in energietransitie in een cohousinggroep Inhoud Lessons learned 1. Verbruiker. Minimaliseren energievraag. Hoe betaalbaar maken van energetisch optimale

Nadere informatie

1 ELEKTRISCHE OPSLAG. 1.1 Inleiding. 1.2 Zelfconsumptie en zelfvoorziening

1 ELEKTRISCHE OPSLAG. 1.1 Inleiding. 1.2 Zelfconsumptie en zelfvoorziening 1 ELEKTRISCHE OPSLAG 1.1 Inleiding Vroeger was het distributienet opgebouwd volgens de afname van de energie, wat dus concreet wil zeggen dat er enkele injectiepunten waren verspreid over het distributienet.

Nadere informatie

STEDIN NETBEHEERDER VAN DE RANDSTAD

STEDIN NETBEHEERDER VAN DE RANDSTAD STEDIN NETBEHEERDER VAN DE RANDSTAD ENERGIEPROJECT HOOG DALEM DE WAARDE VAN OPSLAG John Hodemaekers 5 oktober 2016 Energieproject Hoog Dalem in het kort Wat houdt het project in Proeftuin in de all-ellectric

Nadere informatie

SMART BUSINESS AREA OF THE FUTURE

SMART BUSINESS AREA OF THE FUTURE SMART BUSINESS AREA OF THE FUTURE REALTY, 17/05/2018 Freddy Hoorens Partner Quares; CEO Jade Synergies VOORSTELLING QUARES GROUP STRUCTUUR Anneleen Desmyter Freddy Hoorens Herman Du Bois AGENCY België

Nadere informatie

Toelichting beleid noodgroepen

Toelichting beleid noodgroepen Toelichting beleid noodgroepen 6th Experts working group Balancing 19 maart 2014 Agenda Beleid Noodgroepen Impact op R3DP Vragen 19/03/2014 Noodgroep vs lokale productie Wat verstaan we onder noodgroepen?

Nadere informatie

DE ROL VAN GAS EN GASINFRASTRUCTUUR IN EEN DUURZAME LEEFOMGEVING. Samen naar een duurzame, betrouwbare en competitieve energiemix

DE ROL VAN GAS EN GASINFRASTRUCTUUR IN EEN DUURZAME LEEFOMGEVING. Samen naar een duurzame, betrouwbare en competitieve energiemix DE ROL VAN GAS EN GASINFRASTRUCTUUR IN EEN DUURZAME LEEFOMGEVING Samen naar een duurzame, betrouwbare en competitieve energiemix DE BELGISCHE ENERGIE- UITDAGING 2 De doelstellingen van het interfederale

Nadere informatie

Netkoppeling van decentrale productie

Netkoppeling van decentrale productie Netkoppeling van decentrale productie Infosessie land- en tuinbouwsector 8 juni 2007 Guido Claes Netkoppeling? 2 Wettelijke voorschriften netkoppeling Uitvoeringsbesluit hernieuwbare energie: o.a. de meting

Nadere informatie

Probleemstelling. Probleemstelling. Probleemstelling. Richting zelfvoorzienende huizen? Stand der techniek voor energie-opslag in woningen

Probleemstelling. Probleemstelling. Probleemstelling. Richting zelfvoorzienende huizen? Stand der techniek voor energie-opslag in woningen Richting zelfvoorzienende huizen? Stand der techniek voor energie-opslag in woningen < E0? Nul-op-de-meter-woning? Energie-autark? CBBC Hernieuwbare Energie 19/10/17 Jeroen Van der Veken Labo HVAC WTCB

Nadere informatie