Evaluatie van de tendering als instrument voor de arbeidsmarktwerking

Transcriptie

1 Evaluatie van de tendering als instrument voor de arbeidsmarktwerking Finaal rapport In opdracht van: VDAB Uitgevoerd door: IDEA Consult DLA Piper In samenwerking met Arthur Van de Meerendonk Brussel, 30 november 2009 IDEA Consult nv Tel: (+32) Kunstlaan 1-2, bus 16 Fax: (+32) B 1210 Brussel

2

3 INHOUDSOPGAVE p. INHOUDSOPGAVE 3 EXECUTIVE SUMMARY 5 DEEL 1: INLEIDING 13 1 Achtergrond 15 2 Opzet van de evaluatie Doel van de evaluatie Onderzoeksaanpak Leeswijzer DEEL 2: ANALYSE 19 1 Tendering in Vlaanderen Stand van zaken Omvang van de markt Overzicht van de marktspelers Aantal en kenmerken van de actieve marktspelers Ingediende en gegunde offertes per tender Verloop van de marktspelers Consortia Uitstroomresultaten van de tenders 34 4 Visie van de stakeholders Interesse van de aanbieders in het tenderbeleid Visie van de aanbieders op de concept- en procedurekeuzes Visie van de aanbieders op de opmaak van de offerte Visie van de stakeholders op de begeleiding en uitstroom Verwachtingen inzake het tenderbeleid Juridische analyse De overheidsopdrachtenreglementering Aanbesteding versus uitbesteding en subsidieregeling Horizontale analyse van de tenders op juridisch vlak Verticale analyse van de tenders op juridisch vlak DEEL 3: BEOORDELING 79 1 Impact van het tenderbeleid op de marktspelers Bereik van de markt Aanbod van de marktspelers November

4 2 Impact van het tenderbeleid op de arbeidsmarktregie Continuïteit en stabiliteit Flexibiliteit Transparantie Effectiviteit Innovatie Efficiëntie DEEL 4: ADVIES 99 1 Uitgangspunten Uitgangspunten voor de advisering Opbouw van het advies Module 1: Programmatorische aanpak Invoeren van de programmatorische aanpak Inhoud van meerjarenprogramma Module 2: Structurering van de tenders Blauwdruk voor generieke en specifieke tenders Doelstellingen van tenders Definitie generieke en specifieke tenders Implicaties voor concept- en procedurekeuzes per tender Module 3: Impact op de actoren Impact op de VDAB Impact op de aanbieders Module 4: Juridische vormgeving Doorvertaling generieke en specifieke tenders in de gunningswijze Doorvertaling programmatorische aanpak in keuze voor multilaterale raamovereenkomsten Doorvertaling doelstelling van gevarieerde markt in coherente marktomschrijvingen en type-bestekken Doorvertalen van de wens tot evaluatie van de geleverde prestaties/benchmarking in de keuze voor multilaterale raamovereenkomsten (3+2 = 5) Lijst van tabellen 133 Lijst van figuren 135 Bijlage 1: Bijlage 2: Uitstroomresultaten per aanbieder 137 Trajectprijzen en financiering Nederland 141 November

5 EXECUTIVE SUMMARY Achtergrond In lijn met een internationale trend waarbij publieke en private arbeidsbemiddelaars samenwerken, koos de Vlaamse regering in 2004 voor de introductie van marktwerking in de begeleiding van werkzoekenden. Na de proeftuin met de curatieve tender in 2005 volgden diverse andere tenders, elk met hun eigen kenmerken en inspelend op de beleidsbehoeften op dat moment. Samen met de toename van het aantal tenders rezen vanuit verschillende groepen marktspelers steeds meer vragen met betrekking tot het tot dusver gevoerde tenderbeleid. Anderzijds stelden ook de beleidsmakers zich de vraag op welke manier ze de markt beter kunnen sturen in functie van de geldende beleids- en beheersdoelstellingen. Aldus groeide de nood aan een globale evaluatie van het huidige tenderbeleid om de leereffecten te kennen en te komen tot een geoptimaliseerd tenderbeleid vanaf Het finale doel van de opdracht is het verlenen van een advies tot bijsturing van concepten en procedures in functie van de strategische keuzes in de arbeidsmarktregie en de bredere beleidscontext. Evaluatie van het tenderbeleid Continuïteit en stabiliteit Algemeen stelden we vast dat het tot nu toe gevoerde tenderbeleid onvoldoende continuïteit en stabiliteit vertoonde, met belangrijke gevolgen voor de ontwikkeling van de markt. Het gebrek aan continuïteit situeert zich vooral bij de inhoudelijke afbakening van de tenders (doelgroepbepaling en geografische afbakening) en hun omvang (aantal trajecten per lot) eerder dan bij de frequentie van de tenders of de gevolgde juridische procedure. Over alle tenders heen zien we een groot en gevarieerd spelersveld van een goede 100 organisaties die betrokken waren bij één of meerdere offertes. Na de proeftuin trajecttendering is wel een duidelijke segmentering te zien tussen profit- en non-profitorganisaties die (deels) te verklaren is door de gemaakte concept- en procedurekeuzes met name de selectie- en gunningscriteria en de schaalgrootte van de tenders (vooral dan geografisch). De Nederlandse organisaties konden zich niet handhaven op de Vlaamse markt, omwille van het gebrek aan vervolgopdrachten in een relatief beperkte en onzekere markt. Bij de markspelers die zich wel handhaven zijn er leereffecten op diverse vlakken: de begeleiding van werkzoekenden, het samenwerken met partners, het schrijven van offertes, registreren in het CVS systeem van VDAB De professionalisering van de markt wordt echter geremd door het gebrek aan continuïteit van de tenderopdrachten waardoor de aanbieders geen langetermijnvisie kunnen ontwikkelen. Globaal blijft het volume van getenderde trajecten in verhouding tot het totaal aantal begeleidingstrajecten (12,7% van het jaarlijks aantal opgestarte trajecten November

6 in de periode ) ook in vergelijking met andere landen die beroep doen op marktwerking- relatief beperkt. Transparantie Transparantie is een belangrijke voorwaarde voor een goede marktwerking en duidt op beschikbaarheid en toegankelijkheid van informatie over de tenders. Binnen de centrale regie is de aanleiding tot de tenders en de concept- en procedurekeuzes duidelijk maar een strategische visie ontbreekt, evenals communicatie hierover aan het spelersveld. Het gebrek aan communicatie over het tenderbeleid en de resultaten van de tenders naar de lokale klantencentra van VDAB en de marktspelers remt een goede marktwerking. Een bijzonder aandachtspunt is het inzicht verschaffen in de wijze waarop de gunningscriteria worden beoordeeld bij de selectie van de ingediende offertes. Flexibiliteit Aan de vraagzijde zorgt het tenderbeleid voor flexibiliteit voor VDAB om in te spelen op de noden van doelgroepen die oververtegenwoordigd zijn in de tewerkstellingsstatistieken. Binnen de tenders zelf heeft VDAB echter geen flexibiliteit om de toeleiding aan te passen in functie van de omvang van de doelgroep wegens de toeleidingsgarantie. Langs de aanbodzijde beschikken de aanbieders over zeer weinig ruimte om hun methodiek bij te sturen ten opzichte van hun offerte (het type begeleidingsaanbod, de uitstroomnorm en het budget ligt vast conform de vereisten in het bestek), ook al zou er een goede reden voor kunnen zijn bijvoorbeeld in functie van de conjunctuur of de kenmerken van de uiteindelijke toegeleide doelgroep. Effectiviteit De capaciteit voor het bereiken van doelgroepen is via de tendering uitgebreid. Bij het beoordelen van de behaalde uitstroomresultaten zien we dat een goede benchmark soms ontbreekt. Bij de proeftuin trajecttendering bleek de norm niet realistisch, bovendien worden de resultaten van VDAB bij dezelfde doelgroep niet inzichtelijk gemaakt. Dit laatste zou nochtans een goed inzicht kunnen bieden in de meerwaarde van de tendering. Het huidige financieringsmodel waarbij uitvoerders sterk naar de norm worden gestuurd, heeft mogelijks als effect dat de markt onderbenut wordt. Hoewel het een expliciete doelstelling was, worden onvoldoende inspanningen door VDAB gedaan om leereffecten te halen uit de tenderprojecten en ervaringen uit te wisselen met de marktspelers, zoals wat betreft de inzet van methodieken voor de begeleiding van moeilijk inzetbare doelgroepen. Er is behoefte aan een verdieping van de partnerschapwerking. Innovatie Uit de juridische analyse blijkt dat de toetredingsvoorwaarden voor nieuwe spelers relatief laag zijn. Er is wel expertise vereist voor de opmaak van de offerte maar deze vormt geen onoverkomelijke drempel voor toetreding, zeker wanneer er meer systematiek in de concept en procedurekeuzes van de bestekken zou worden gebracht. De lage transparantie van de markt, de variërend geografische afbakening van de tenders en de verschillende opstelling van profit- en non-profitorganisaties zorgen er voor dat het opzetten van (duurzame) samenwerkingsverbanden tussen marktspelers tot dusver beperkt zijn gebleven. November

7 Voor de ontwikkeling van nieuwe methodieken is er volgens de marktspelers weinig of geen ruimte binnen de tendering (noch inhoudelijk, noch budgettair). Op vlak van innovatie stellen we een eerder reactieve houding vast waarbij men lessen trekt uit de opgedane ervaring in de tenderprojecten in plaats van proactief nieuwe paden te verkennen. Efficiëntie Aan de ene kant zien we dat de resultaatsfinanciering voor een mentaliteitswijziging heeft gezorgd en dat de kostenefficiëntie is gestegen zonder negatieve gevolgen voor de duurzaamheid van het resultaat althans op basis van de huidige nog beperkte- beschikbare cijfers. Anderzijds merken we dat door de relatief lage trajectprijs en de belangrijke rol die de prijs krijgt in de gunning de aanbieders zich onder druk gezet voelen om hun aanbod sterk aan te passen aan de financiële grenzen van het project. Het is bijgevolg nodig om te investeren in een correcte analyse bij het opstellen van een richtprijs, die rekening houdt met de personeelkosten voor de begeleiding, en de overhead en ontwikkelings- en investeringskosten bij de aanbieders. De meerwaarde van tendering op vlak van efficiëntie ten opzichte van alternatieve kanalen om begeleiding te voorzien wordt onvoldoende in vraag gesteld bij de beslissing over het inzetten van de markt. Verdere inspanningen zijn nodig om een correcte analyse van kosten en baten van tendering te kunnen uitvoeren. Tenslotte blijkt dat omwille van dubbelfinanciering sommige (nuttige) instrumenten zoals WEP+ niet ingezet worden binnen de tendering. Dit werkt mogelijks contraproductief en schept niet enkel bij de marktspelers maar ook bij de werkzoekenden ongenoegen. Advies voor een performant tenderbeleid Ons advies vertrekt van een aantal uitgangspunten: Het toekomstig tenderbeleid dient aan te sluiten bij het ruimere Vlaamse arbeidsmarktbeleid en bij te dragen tot het realiseren van de daarin opgenomen doelstellingen. Het tenderbeleid moet de belangen van de werkzoekenden centraal stellen, en zo een instrument vormen om meer werkzoekenden naar werk te begeleiden. Tendering is een methode om voor een weloverwogen deel van de arbeidsmarkt samen te werken met partners en dit op een resultaatgerichte manier. We gaan uit van een toename van het aantal getenderde trajecten, en dit volgens een groeiscenario waarbij professionele spelers de kans krijgen om hun positie op de markt te bepalen Ook binnen de tendering is ruimte voor innovatie wenselijk. November

8 Gegeven bovenstaande uitgangspunten hebben we ons advies voor een geoptimaliseerd tenderbeleid rond vier modules opgebouwd, met name: Module 1: de tenderprogrammatie, op niveau van het tenderbeleid als geheel Module 2: de vormgeving of structurering van de individuele tenders Module 3: de (te verwachten) impact op de betrokken actoren, in het bijzonder VDAB en de aanbieders. Module 4: de juridische toetsing en vormgeving van de conceptuele voorstellen inzake tenderprogrammatie en structurering van de individuele tenders Module 1: Programmatorische aanpak Een programmatorische aanpak bestaat uit het opmaken van een meerjarenplan voor de tendering. In het plan wordt aangegeven met welk doel, voor welke doelgroepen, op welke schaal, in welke regio, met welke middelen tenderingprojecten zullen gelanceerd worden. De inhoud situeert zich vooral op strategisch niveau en is richtinggevend van aard. Er blijft met andere woorden flexibiliteit om in te spelen op actuele noden of gebeurtenissen. De programmapunten voor het meerjarenplan zijn: Looptijd: het programma zou kunnen opgesplitst worden in een periode van 3 en 2 jaar waarbij na de eerste termijn een tussentijdse evaluatie plaatsvindt op basis waarvan bijgestuurd en verlengd wordt. Omgevingsanalyse waaruit de strategische doelstellingen voor het tenderbeleid afgeleid kunnen worden. De omgevingsanalyse bevat onder meer een SWOT-analyse van arbeidsbemiddeling in Vlaanderen en een behoeftenanalyse met prognoses op langere termijn Strategische doelstellingen van het tenderbeleid met daaruit volgend een keuze voor generieke en/of specifieke tenders Blauwdruk voor de gekozen generieke en specifieke tenders Flexibiliteit: brandbreedte voor schaal/budget van de aangekondigde tenderactiviteiten en de beïnvloedende criteria Kwaliteitsbewaking: via selectie van aanbieders, meten van de kwaliteit van de arbeidsmarktbegeleiding en van het tenderprojectmanagement Evaluatie en monitoring: modaliteiten voor opvolging en tussentijdse evaluatie van meerjarenprogramma en voor de verlenging van lopende tenderprojecten Organisatie en uitvoering: duidelijke taakverdeling tussen regie en uitvoerders (VDAB, aanbieders) met aandacht voor overleg tussen de betrokken partijen Financieel kader: financieel beleidskader, globaal budget voor tenders en verdeling over generieke en specifieke tenders November

9 Module 2: Structurering van de tenders: blauwdruk voor generieke en specifieke tenders Deze keuze voor een tweedeling van de tenders is gemotiveerd vanuit drie invalshoeken: Het divers karakter van de werkzoekendenpopulatie met verschillende noden De beleidsoptie op een breed en gevarieerd veld van actieve spelers te behouden op de markt van arbeidsbemiddeling Buitenlandse ervaringen waar zich ook een divers veld ontwikkelt De tweedeling gaat uit van het verschil in de afstand tot de arbeidsmarkt. Generieke tenders zijn tenders voor werkzoekenden die gemakkelijk te bemiddelen zijn, dus in wezen met een relatief korte afstand tot de arbeidsmarkt. Specifieke tenders zijn tenders voor werkzoekenden die moeilijk te bemiddelen zijn. Het bepalen van die afstand tot de arbeidsmarkt dient dus grondig te gebeuren. Er zijn heel wat buitenlandse ervaringen met diverse diagnose-instrumenten die kunnen helpen met het aanpassen van het eigen instrumentarium van VDAB, of het opzetten van een nieuwe werkwijze. De volgende tabel geeft de kenmerken weer van generieke en specifieke tenders, die zich vertalen in aangepaste concept- en procedurekeuzes. November

10 Kenmerk Generieke tender Specifieke tender Afstand van tenderdoelgroep tot de arbeidsmarkt Klein Groot Primaire doelstelling Capaciteit Complementariteit Geografische spreiding Bovenlokaal Lokaal Aantal trajecten per tender Grootschalig Kleinschalig of middelgrote schaal Resultaatgerichtheid Hoog Minder, anders dan bij generieke tenders Resultaatsnorm Prijszetting Financiering Vorm van aanbesteding Uitstroom naar werk Werken met richtprijzen, prijs relatief hoog gewicht in gunningscriteria Activeringsbudget, partnerschappen met bijvoorbeeld sectoren IRO systeem uit Nederland te overwegen (keuzevrijheid werkzoekende) Algemene offertevraag Raamwerkcontract met diverse percelen (cascadesysteem binnen elk perceel) of bestellingsopdrachten Uitstroom naar werk aangevuld met indicator die kan aageven of de afstand tot arbeidsmarkt verkleind is (dus integratie verbeterd) Prijs laag gewicht in gunningscriteria of vaste prijs Activeringsbudget kansengroepen, partnerschappen met vb. OCMW / steden; RIZIV,... Marktraadpleging gevolgd door algemene offertevraag Raamcontracten met diverse percelen (cascadesysteem binnen elk perceel) November

11 Module 3: Impact op de actoren De programmatorische aanpak en het werken met generieke en specifieke tenders impliceert enkele belangrijke veranderingen bij de regie-afdeling van VDAB. Enerzijds moet de onafhankelijke positie verzekerd worden. Gezien de grote arbeidsmarktuitdagingen en de prioriteit voor de implementatie van modules 1 en 2 zie opteren we voor een verdere functionele splitsing van de arbeidsmarktregie, eerder dan voor een een institutionele splitsing. De organisatorische inbedding van de regie blijft dan, zoals vandaag het geval is, bij VDAB. We stellen voor dat een regieraad met onafhankelijke experts in de toekomst zou toezien op de werking van de regie-afdeling meer bepaald op het opstellen van de meerjarenprogramma s en trajectallocatiemechanismen. Anderzijds is het ook nodig om de regie-afdeling te versterken in functie van een uitbreiding van haar taken vb. opstellen meerjarenprogramma, prognoses en behoeftenanalyses. Volgende investeringen in een versterking van de kennis en het instrumentarium van de regisseur kunnen daartoe bijdragen: Het ontwikkelen van kennis en instrumenten die de arbeidsmarktregisseur nodig heeft Het invoeren van de warme regie in overleg met marktspelers Het kiezen tussen centrale en decentrale trajectallocatie waarbij de mate van centralisering/decentralisering afhangt van het type tender (dus het profiel van de werkzoekenden) en de nood aan persoonlijke tussenkomst van een consulent bij het kiezen van het begeleidingskanaal voor de werkzoekende Bij de regie-uitvoering is de impact moeilijker in te schatten. Het onderzoek heeft zich vooral toegelegd op het centrale aanbestedingsbeleid van de VDAB, de gevolgen hiervan en de gewenste bijsturing. De impact van een geoptimaliseerd tenderingbeleid op de regie-uitvoering zal sterk afhankelijk zijn van de evolutie van het totaal aantal trajecten en de de omvang van de nieuwe tenders in verhouding tot het totaal aantal trajecten op de Vlaamse arbeidsmarkt. Onder de huidige conjuncturele omstandigheden met een grote toename van de werkloosheid zal de impact van bijkomende tenders hoe dan ook gering zijn. De aard van de impact zal samenhangen met het type tenderprojecten (generiek/specifiek) dat opgestart wordt, en met de mate waarin de vergelijking van resultaten en benchmarking tussen VDAB en de aanbieders meer ingeburgerd raken. Vanuit het standpunt van de aanbieders zal de markt van arbeidsbemiddeling en begeleiding een (quasi-) monopsonie blijven waarbij de VDAB als vrager een belangrijke machtspositie behoudt. Het in de markt zetten van diverse types tenders kan de marktwerking verrijken doordat op deze wijze vraag gecreëerd wordt voor aanbieders met verschillende profielen. Door de programmatorische aanpak wordt de markt transparanter, stabieler en voorspelbaarder. Dit zorgt ervoor dat aanbieders een strategie kunnen uitdenken op langere termijn, waarbij ze eventueel kunnen specialiseren in bepaalde doelgroepen, en dat strategische partnerschappen aantrekkelijker worden. Spelers uit de profit en nonprofitsectoren kunnen zich verenigen in een overkoepelend forum waar ze samenwerken aan een sectorbeleid en waar gewerkt kan worden aan een kwaliteitskeurmerk en sectorbenchmark. November

12 Module 4: Juridische vormgeving Wat de juridische vormgeving van de opdrachten betreft, zijn er de volgende aanbevelingen: - Het is aan te bevelen het gemaakte onderscheid tussen generieke en specifieke tenders te vertalen in het voorwerp van de in mededinging te stellen tenders. Voor wat de zogenaamde generieke tenders betreft, toont het onderzoek aan dat de keuze die VDAB tot op heden voor de algemene offerteaanvraag heeft gemaakt, gerechtvaardigd is. Voor wat specifieke tenders betreft, kan overwogen worden om aan de algemene offerteaanvraag een (al dan niet informeel georganiseerde) marktraadpleging vooraf te doen gaan. - Aan een programmatorische aanpak kan juridisch vorm gegeven worden door voor multilaterale raamovereenkomsten te kiezen. Die overeenkomsten veronderstellen dat met een aantal dienstverleners een overeenkomst met een vrij breed en soepel gedefinieerd voorwerp wordt gesloten waarbinnen diverse deelopdrachten kunnen worden gegund. Multilaterale raamovereenkomsten kunnen eveneens verdeeld worden in generieke en specifieke tenders. Het voorwerp van de raamovereenkomsten kan (geografisch) in diverse percelen onderverdeeld worden. - Binnen een multilaterale raamovereenkomst worden deelopdrachten, zolang de nieuwe wet overheidsopdrachten niet in werking is getreden, best toegewezen op grond van een cascadesysteem. Dergelijk systeem veronderstelt dat een deelopdracht eerst aangeboden wordt aan de eerst gerangschikte, vervolgens aan de tweede, enzovoort. Het is aan te bevelen dat dienstverleners, op grond van de raamovereenkomst, de verzekering krijgen dat zij een minimaal en een maximaal aantal deelopdrachten worden toegewezen. Na de inwerkingtreding van de nieuwe wet overheidsopdrachten kunnen deelopdrachten worden toegewezen op basis van een zogenaamde mini-competitie. In dergelijke competitie dingen enkel nog diegenen die een raamovereenkomst hebben mee voor een deelopdracht. - VDAB heeft reeds een aantal belangrijke inspanningen tot standaardisering en verhoogde leesbaarheid van haar bestekken geleverd. Door het hanteren van herkenbare geografische deelgebieden en van vereenvoudigde type-bestekken kan VDAB de drempel voor de deelname aan opdrachten verder verlagen. Door opdrachten met een duurtijd van drie jaar, verlengbaar met nog eens twee jaar, in de markt te plaatsen valt de duurtijd van de multilaterale raamovereenkomsten samen met de duurtijd van een beleidscyclus. Dit past in een programmatorische aanpak, waarbij aan de marktdeelnemers een langdurige overeenkomst en grotere zekerheid wordt geboden. Bovendien heeft VDAB, door het gepast hanteren van de mogelijkheid verlengingen toe te staan, op die wijze de facto een vorm van benchmarking ingebouwd. De zekerheid die een langdurige overeenkomst biedt, bestaat immers slechts voor zover de prestaties van de marktdeelnemer voldoening bieden. November

13 Deel 1: INLEIDING November

14

15 1 ACHTERGROND In lijn met een internationale trend waarbij publieke en private arbeidsbemiddelaars samenwerken, koos de Vlaamse regering in 2004 voor de introductie van marktwerking in de begeleiding van werkzoekenden. Tendering betekent dat diensten die traditioneel worden aangeboden door de publieke arbeidsbemiddelingsdienst, worden aanbesteed 1 aan de markt bestaande uit publieke en private organisaties, zowel commerciële als niet-commerciële diensten. In de sluitende aanpak die van start ging in 2005 zouden zowel kortdurige (preventieve aanpak) als langdurige werkzoekenden (curatieve werking) moeten worden bereikt. De marktwerking creëerde een grotere en flexibele capaciteit om deze sluitende aanpak te verwezenlijken. De proeftuin trajecttendering werd gelanceerd in 2005 en had meteen het gewenste effect; een diversiteit van spelers tekende in, inclusief enkele Nederlandse organisaties. Na de proeftuin volgden diverse andere tenders, elk met hun eigen kenmerken en inspelend op de beleidsbehoeften op dat moment. Samen met de toename van het aantal tenders rezen vanuit verschillende groepen marktspelers ook steeds meer vragen met betrekking tot het tot dusver gevoerde tenderbeleid. Anderzijds stelden ook de beleidsmakers zich de vraag op welke manier ze de markt beter kunnen sturen in functie van de geldende beleids- en beheersdoelstellingen. Aldus groeide de nood aan een grondige evaluatie van het huidige tenderbeleid om de leereffecten te kennen en een meer programmatorisch tenderbeleid te ontwikkelen vanaf De evaluatie van tendering als instrument voor arbeidsmarktwerking komt bovendien op een belangrijk moment in de beleidscyclus. Volgende mijlpalen staan immers voor de deur: Een nieuwe Vlaamse regeerperiode waarbij men wil evolueren van een sluitende aanpak naar een sluitend maatpak in de begeleiding van werkzoekenden Een nieuwe beheersovereenkomst tussen de Vlaamse regering en de Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling (VDAB) Aanpassingen aan het akkoord tussen federale overheid en gewesten inzake de opvolging en activering van werkzoekenden De aflopende externe evaluatie van de trajecttendering curatieve doelgroep door IDEA Consult onderzocht de uitvoering en de resultaten van het pilootproject inzake tendering. De nieuwe evaluatie, uitgevoerd door IDEA Consult in samenwerking met DLA Piper, gaat een stap verder. De evaluatie brengt enerzijds het tenderbeleid in kaart, en anderzijds wordt een strategisch advies uitgewerkt met het oog op een vernieuwd tenderbeleid na We kiezen bewust voor de term aanbesteding. Zie 5.2 voor meer uitleg. November

16 2 OPZET VAN DE EVALUATIE 2.1 Doel van de evaluatie Deze evaluatieopdracht is opgedeeld in twee deelopdrachten. Een eerste taak is de impact nagaan van de concept- en procedurekeuzes inzake tendering op de operationele marktwerking, de ontwikkeling van de markt en de resultaten van de aanbieders. Hierdoor zal een beter zicht worden verkregen op de gevolgen van het tenderbeleid tot nu toe en zullen leereffecten kunnen getrokken worden naar de toekomst toe. Dit leidt ons naar het finale doel van de opdracht namelijk, het verlenen van een advies tot bijsturing van concepten en procedures in functie van de strategische keuzes in de arbeidsmarktregie en de bredere beleidscontext. De evaluatie neemt de volgende tenderingprojecten onder de loep: curatieve tender, ESF-tender, jeugdwerkplan en centrumsteden. Waar relevant nemen we echter ook de andere (kleinere) centrale en regionale tenders mee. 2.2 Onderzoeksaanpak Bij de informatieverzameling werd gebruik gemaakt van verschillende bronnen: Analyse van de beschikbare documenten: bestekken, gunningsverslagen, offertes, juridische adviezen, wetteksten, studies Workshops: o o o met de begeleidende stuurgroep van het project met de 13 Lokale Klantencentra (LKC) van VDAB. interne workshops met leden van het evaluatieteam en de experten die meewerken aan het onderzoek Interviews met sectorfederaties die de aanbieders vertegenwoordigen: Federgon en Steunpunt Lokale Netwerken (SLN), en Boa-Borea voor de Nederlandse aanbieders. Interviews (face to face en telefonisch) met de aanbieders ( zie onderstaande tabel voor een volledig overzicht). We maken het onderscheid tussen aanbieders die nooit indienden maar wel interesse betoond hebben in de tenderprojecten, aanbieders die inschreven maar nooit gegund werden en aanbieders die één of meerdere keren gegund werden Interviews met VDAB, afdeling arbeidsmarktregie en met VDAB, afdeling regie-uitvoering November

17 Tabel 1: Interviews met de marktspelers Type Status Organisatie (NP = nonprofit, P = profit) Locatie Nooit ingediend Agora NP Heusden-Zolder Start People (vroegere Creyf's) P Antwerpen JES vzw NP Brussel Labor X - Instant A NP Boom Nooit gegund Meetjeslandse leerwerkbedrijven NP Eeklo De Sleutel sociale werkplaats NP Gent Job & coach P Antwerpen Fourstar Reïntegratie P Nederland Jobcentrum W-Vl NP Brugge Groep Intro NP Brussel Tempo Team (Vedior) P Brussel Vokans NP Brussel KOPA NP Brussel Stebo NP Genk Alternatief (diensten) vzw NP Hasselt WEB NP Turnhout Gegund T-Groep P Mechelen Levanto (Vitamine W) NP Antwerpen Randstad P Antwerpen Plus Uitzendkrachten P Antwerpen Agens P Antwerpen SBS P Aalst Alexander Calder P Gent/Nederland Stad Gent NP Gent GTB NP Gent November

18 2.3 Leeswijzer Dit rapport is opgebouwd zoals de stappen van het evaluatieproces. Zo starten we met de resultaten van de analyse, geven op basis hiervan onze beoordeling van het tenderbeleid en blikken in het advies vooruit op het toekomstig tenderbeleid. Deel 2 bespreekt de resultaten van de uitgebreide analyse van het tenderbeleid. Vooreerst schetsen we het tenderbeleid in Vlaanderen op basis van gegevens uit de bestekken. Daarna analyseren we op basis van feitelijke gegevens wat de impact was op de markt voor arbeidsbemiddeling en hoe de markt ondertussen is geëvolueerd. De visie van de aanbieders op het tendergebeuren is verwerkt in hoofdstuk 3. In hoofdstuk 4 schetsen we de uitstroomresultaten van de verschillende tenders. Tot slot bevat hoofdstuk 5 een grondige juridische analyse. In Deel 3 beoordelen we het tenderbeleid, zowel wat betreft de impact op de marktspelers als de impact op de arbeidsmarktregie. Daarbij wordt een uitspraak gedaan over de verschillende evaluatiecriteria, met name effectiviteit, continuïteit en stabiliteit, flexibiliteit, transparantie, innovatie en efficiëntie. Deel 4 heeft als doel een advies uit te brengen inzake het toekomstig tenderbeleid. Eerst en vooral worden verschillende uitgangspunten geformuleerd in hoofdstuk 1. Daarna bespreken we de eerste module van het advies, namelijk de opzet en onderdelen van een programmatorische aanpak. Dit concretiseren we in module 2, een blauwdruk voor specifieke en generieke tenders. Module 3 schetst de impact van de voorstellen voor de actoren (VDAB regie, VDAB regieuitvoering en aanbieders). Tot slot vertalen we de nieuwe aanpak in een vierde en laatste module ook naar een juridische visie op het tenderbeleid. November

19 Deel 2: ANALYSE November

20

21 1 TENDERING IN VLAANDEREN We starten dit beschrijvend overzicht van het tenderbeleid in Vlaanderen met een overzicht van de kenmerken van de tot dusver in de markt gezette centrale en regionale tenders door de VDAB. Daarnaast maken we een inschatting van de omvang van de private markt voor arbeidsbemiddeling. 1.1 Stand van zaken Het tenderbeleid is bij VDAB-centraal ingevoerd, maar ook de regio s besteden opdrachten uit aan de markt. Bijgevolg geven we hierna een toelichting van zowel de centraal als van de regionaal aangestuurde tenders Centraal tenderbeleid In Vlaanderen is er gekozen voor een geleidelijke invoering van de marktwerking waarbij gestart is met een proeftuin en vervolgens andere tenders één voor één in de markt zijn geplaatst. Hierna bespreken we enkele belangrijke karakteristieken van het tot dusver gevoerde tenderingbeleid in Vlaanderen. Combinatie van actor- en regierol In een zuivere tenderings of aanbestedingsprocedure is een duidelijke splitsing tussen opdrachtgever en opdrachtnemer. Dat is hier niet het geval. De VDAB combineert bij de tendering de regie- en actorrol. De publieke bemiddelingsdienst dingt weliswaar niet zelf mee naar de door haar uitgeschreven tenders maar voert zelf parallel vergelijkbare opdrachten uit en is dus zelf een actor. Na de screening van de doelgroep en de opmaak van de trajectbepaling, beslist VDAB welke trajecten binnen eenzelfde doelgroep worden aanbesteed en welke projecten zij zelf zal uitvoeren. Er is wel een toeleidingsgarantie voor de aanbieder. Uit de evaluatie van de proeftuin trajecttendering bleek dat de markt slechts een beperkt deel van het totaal aantal trajecten heeft begeleid 2. De regietaak en actortaak werden organisatorisch wel uit elkaar getrokken. De regierol werd ondergebracht in een aparte dienst: het tenderteam, terwijl de LKC s 3 de actorrol vervullen. 2 In de periode januari 2006 juni 2007 werden binnen de proeftuin trajecttendering begeleidingstrajecten aanbesteed aan de markt, t.o.v trajecten die bij VDAB in dezelfde periode zijn gestart. Het grote aantal trajecten dat door VDAB zelf werd begeleid is in belangrijke mate te verklaren door de grote instroom van werkzoekenden met een negatieve evaluatie van RVA. De initiële doelgroep van langdurig werkzoekenden die opgeroepen werden in het kader van de sluitende aanpak was veel kleiner (ongeveer werkzoekenden). 3 Lokale Klantencentra zijn de regionale afdelingen van VDAB. November

22 Projectmatige aanpak Tabel 2 geeft een overzicht van de tenders die tot dusver in de markt zijn gezet. Uit die tabel blijkt dat 8 tenders inzake arbeidsbemiddeling in de markt gezet werden, waarbij elke tender op zich staat. Enkel de tender "zorgbegeleiding binnen activering" is (minstens gedeeltelijk) een vervolg op de tender activeringsbegeleiding, met meer aandacht voor partnerschappen met de zorgsector. Deze projectmatige aanpak heeft er ook voor gezorgd dat: De verschillende tenders gekenmerkt worden door een uiteenlopende focus, hetzij naar voorwerp, hetzij naar doelgroep, hetzij naar omvang, hetzij naar geografische afbakening. Het volume aan trajecten dat in de markt wordt gezet binnen eenzelfde doelgroep elk jaar opnieuw sterk fluctueert door de lage frequentie van het aantal tenders, het gevarieerd aantal trajecten per tender en de diversiteit in beoogde doelgroepen. Het voorwerp van de tendertrajecten is over de tenders heen gewijzigd. De tender "trajectbegeleiding curatieve doelgroep" omvatte zowel bemiddeling als begeleiding. Bij de volgende tenders is opleiding uit de tender gehaald. In de ESF-tender is een apart gedeelte voor competentieversterking voorzien. Inzake financieringsmodaliteiten zijn er belangrijke verschillen in de tijd tussen de verschillende tenders: o o o De richtprijs in de bestekken varieert; De bestekken voorzien steeds een verhouding tussen inspannings- en resultaatsfinanciering. Die verhouding varieert van 80/20 tot 60/40; De normering voor de resultaatsfinanciering is geëvolueerd, van uitstroom uit werkloosheid naar uitstroom naar werk. November

23 Tabel 2: Overzicht centrale tenders inzake arbeidsbemiddeling Tender Doelgroep Voorwerp Aantal trajecten op jaarbasis Aantal percelen en loten Toeleidingsperiode Trajectbegeleiding curatieve doelgroep in het kader van de sluitende aanpak (TT) Langdurige werkzoekenden Intensieve bemiddeling en ev. opleiding percelen 14 loten Januari 2006 juni 2007 IBO 4 -tender (TIBOB) Kansengroepen IBO-begeleiding percelen 7 loten November 2006 september 2009 Tendering activeringsbegeleiding (TAT) Langdurige werkzoekenden met een MMPP 5 -problematiek Intensieve activeringsbegeleiding (voorbereiding op vervolgtraject) percelen 5 loten Maart 2007 februari 2010 Tender inschakelingscoaching (TIC) Invoegwerknemers Begeleiding of coaching van invoegwerknemers tewerkgesteld in invoegbedrijven of -afdelingen percelen 8 loten April 2007 maart 2009 ESF-tender (ESF) Kansengroepen Intensieve bemiddeling en opleiding trajectbegeleidingsacties competentieversterkende acties 35 percelen 35/70 loten 6 Januari 2008 december 2011 Tender jeugdwerkplan (JWP) Jonge werkzoekenden (< 25 jaar) Intensieve bemiddeling inclusief jobhunting en jobcoaching perceel 3 loten September 2008 augustus 2012 Tender centrumsteden (CS) Laaggeschoolde en allochtone werkzoekenden uit de 13 centrumsteden Intensieve bemiddeling inclusief jobhunting en jobcoaching, eventueel sollicitatietraining en attitudevorming (2.210 in 1 ste gunningsperiode) 1 perceel 3 loten September 2009 december 2011 Tendering zorgbegeleiding binnen activering (ZB) Langdurig werkzoekenden met MMPP-problematiek Intensieve zorgbegeleiding percelen 5 loten September 2009 december IBO staat voor Individuele Beroepsopleiding in de Onderneming. Het is een opleiding waarbij een cursist op de werkplek wordt getraind en begeleid. Het bedrijf betaalt geen loon en RSZ, enkel een productiviteitspremie. Na deze opleiding is het bedrijf verplicht om de cursist aan te werven met een contract voor onbepaalde duur. 5 MMPP staat voor een (ernstige) medische, mentale, psychische of psychiatrische problematiek. 6 Een aanbieder kan indienen voor een volledig of voor de helft van een perceel. Het aantal loten is dus minimaal 35 en maximaal 70. November

24 Tabel 3: Overzicht financiële concept- en procedurekeuzes voor de centrale tenders Financiële concepten en procedures Financiering Trajecttendering IBO-tender Tender activeringsbegeleiding Tender inschakelingscoaching ESF-tendering Tender jeugdwerkplan Tender centrumsteden Tender zorgbegeleiding Type prijszetting Richtprijs Richtprijs Richtprijs Richtprijs Richtprijs Richtprijs Richtprijs Vaste prijs Trajectprijs (excl. BTW) Normering van resultaat (gemiddeld over alle percelen) Verhouding tussen vast en variabel gedeelte 2.757,5 318, ,89 826,45 50% uitstroom uit de werklooshei d Contract van onbepaalde duur en IBO minimum 3 maand Doorlopen activeringsbegeleiding en goedkeuring verslag 6 maand na de coaching nog tewerkgesteld in invoegbedrijf Trajectbegeleiding: 900 Competentieversterking: Competentieversterking social profit: Trajectbegeleiding: 52-55% uitstroom uit de werkloosheid Competentieversterking: 52-55% uitstroom uit de werkloosheid Competentieversterking social profit: 50-70% uitstroom uit werkloosheid of doorstroom in geval van vooropleiding % uitstroom naar werk 55% uitstroom naar werk Doorlopen zorgbegeleiding en goedkeuring verslag 70/30 50/50 70/30 70/30 80/20 60/40 60/40 60/40 Bonus 500 Geen Geen Geen Geen Geen November

25 1.1.2 Regionaal tenderbeleid Op regionaal vlak wordt klassiek gewerkt met lokale projectprogrammatie 7 (LPP), waarbij partners een projectvoorstel bij de VDAB kunnen indienen die aan de sociale partners wordt voorgelegd en goedgekeurd. Partners kunnen die voorstellen nog versterken via eigen acties of vraag naar extra partners of inhoud. Het centrale tenderbeleid heeft de budgetten voor de LPP doen dalen. Antwerpen en Limburg zijn regio s waar ook regionale tenders inzake arbeidsbemiddeling in de markt gezet zijn. In andere regio s werkt men verder via de traditionele uitbestedingsaanpak. Aanleiding van de regionale tenders in Antwerpen De bestaande ervaring situeert zich vooral op het vlak van het tenderen van competentieversterking. Ook voor arbeidsbemiddeling wilde VDAB nu breed de markt gaan aanspreken, met als doel meer transparantie in het opzetten van samenwerking en het betrekken van niet-klassieke partners. De tenders van VDAB-Antwerpen waren gericht op heel specifieke doelgroepen die vanuit een bepaalde behoefte in de Antwerpse regio zijn gegroeid. Het volume blijft heel beperkt omdat de centrale tenders groot genoeg zijn en het budget voor de regionale tenders (lokale projectprogrammatie) geplafonneerd is. De volgende tabel geeft een overzicht. Voor beide projecten heeft slechts één enkele aanbieder ingediend, deels omdat het om zeer specifieke expertise gaat, deels omdat het aantal trajecten laag is en sommige aanbieders daarom niet wensten in te tekenen. Tabel 4: Overzicht regionale tenders inzake arbeidsbemiddeling- VDAB Antwerpen Tender Doelgroep Aantal trajecten op jaarbasis Richtprijs (excl. BTW) Toeleidingsperiode Experiment nonrespons jongeren Moeilijk bereikbare of niet bereikbare jongeren Oktober 2008 september 2009 Begeleiding drugverslaafden naar werk (ex-)drugverslaafden ,67 Februari 2009 december Jaarlijks wordt aan elk werkingsgebied van de VDAB een budget toegekend voor de Lokale Projectprogrammatie (LPP). Deze middelen worden gebruikt voor opleidingen en begeleidingen die inspelen op een regionale behoefte op de arbeidsmarkt. In essentie gaat het om activiteiten die aanvullend zijn t.o.v. het reguliere aanbod. November

26 1.2 Omvang van de markt Men kan de omvang van de markt meten enerzijds op basis van de budgetten van de tenderprojecten en anderzijds op basis van het aantal begeleidingstrajecten. Men kan de omvang ex-ante bepalen, d.i. bij het uitzetten van offerte-aanvragen in de markt en vóór het opstarten van de gunningsprocedure. Het geraamde budget wordt berekend door het totaal aantal trajecten dat in de toeleidingsperiode naar de aanbieders wordt toegeleid te vermenigvuldigen met de richtprijs per traject. We gaan hierbij uit van een maximumscenario nl. elk perceel en lot wordt toegekend, de voorziene verlengingen van het project worden uitgevoerd en de toeleidingsgarantie wordt bereikt. Daarbij omvat het budget alle inspannings- en resultaatsfinanciering, het budget veronderstelt dus dat de aanbieders de uitstroomnorm halen, en het houdt geen rekening met eventuele bonussen. Ex-post, d.i. na de afloop van trajecten en als de uitstroom van elk traject gemeten is, kan men het werkelijk bestede budget berekenen. Verschillende factoren zullen hierop een invloed hebben: de gegunde trajectprijs per aanbieder, het aantal definitief toegeleide trajecten, de behaalde uitstroom, ev. de vooropgestelde uitstroomnorm door de aanbieder (zoals in de ESF-tender) en het al dan niet toekennen van verlengingen van het project. Het evaluatieteam beschikte enkel over de nodige cijfers om het budget ex ante te berekenen omdat verschillende grote tenders nog lopen. Daarnaast werd een raming gemaakt van het aandeel van de getenderde begeleidingstrajecten in het totaal aantal begeleidingstrajecten. We baseren ons op het totaal aantal toegeleide trajecten tijdens de toeleidingsperiode We ramen het aantal toegeleide getenderde trajecten op jaarbasis door het totaal aantal trajecten te delen door de looptijd van de toeleidingsperiode (7 jaar). Dit cijfer wordt gedeeld door het totaal aantal nieuwe begeleidingstrajecten bij VDAB in 2008 (in de veronderstelling dat dit cijfer de getenderde trajecten bevat). Zo bekomen een benaderend cijfer voor het aandeel van de getenderde trajecten in het totaal aantal nieuwe begeleidingstrajecten bij VDAB: ongeveer 13%. De tabel op de volgende bladzijde geeft de cijfers weer. In 2010 zou volgens een raming van VDAB het aandeel getenderde trajecten 17,2% van de gestarte trajecten bedragen via de lopende tenders met name ESF, Jeugdwerkplan en Centrumsteden. Deze raming gaat evenwel uit van een constant aantal gestarte trajecten (75.514) in vergelijking met 2007 en Mogelijks zorgt de economische crisis voor een toename in het aantal begeleidingstrajecten waardoor het tenderaandeel lager zal liggen. 8 De cijfers over de toeleidingen per kalenderjaar zijn bij VDAB beschikbaar. November

27 Tabel 5: Overzicht van kernindicatoren m.b.t. omvang van de markt Indicator Resultaat Totale toeleidingsperiode 7 jaar ( ) Aantal begeleidingstrajecten: Totaal aantal begeleidingstrajecten de tijdens de toeleidingsperiode in de markt wordt geplaatst Aantal begeleidingstrajecten op jaarbasis (raming) Aandeel begeleidingstrajecten op jaarbasis t.o.v. totaal aantal begeleidingstrajecten opgestart in 2008 (= ) (raming) Totaal budget aan begeleidingsopdrachten (ex-ante berekening) trajecten 9616 trajecten 12,7% ,77 Bron: IDEA Consult op basis van analyse van bestekken en jaarverslag Dit cijfer toont het aantal nieuw bereikte werkzoekenden in het getrapte begeleidingsmodel waarbij een trajectbegeleiding werd opgestart. Dit cijfers was ongeveer even hoog als in 2007 (75.178) (zie jaarverslag VDAB in 2008: p.29). November

28 2 OVERZICHT VAN DE MARKTSPELERS De marktspelers zijn de organisaties die tenderingopdrachten uitvoeren of wensen uit te voeren. Op basis van de analyse van het aanbestedingsproces in de 8 centrale tenders kwam een volledig overzicht tot stand van alle organisaties die betrokken zijn bij tendering in Vlaanderen. In dit hoofdstuk schetsen we de markt voor arbeidsbemiddeling in Vlaanderen en de mate waarin deze spelers actief geweest zijn bij de verschillende tenderprojecten. Daarnaast bekijken we de factoren die hun interesse in tendering en beslissing tot deelname beïnvloeden. 2.1 Aantal en kenmerken van de actieve marktspelers Op basis van de lijsten van organisaties die officieel een bestek (bij de door de VDAB centraal gelanceerde tenders) aangevraagd hebben, ingeschreven hebben en al dan niet gegund zijn, hebben we een zicht op de potentiële en actuele partners van de VDAB en hun betrokkenheid bij het tenderbeleid. Via het nodige opzoekwerk is achterhaald of de organisaties tot de profit of non-profit behoren. De gunningsverslagen geven een meer inhoudelijk inzicht in de kwaliteit van de offertes en de achterliggende factoren voor gunning. Bij de marktspelers wordt in Vlaanderen typisch de nadruk gelegd op twee groepen met een uiteenlopend profiel, met name de non-profit en de profitorganisaties. Non-profitorganisaties hebben een aanbod gericht op werkzoekenden en werknemers zoals loopbaanbegeleiding, coaching, opleiding en vorming, screening en oriëntatie, ervaringsbewijzen in sociale economie projecten (vb. sociale werkplaats, lokale diensteneconomie) De tendering vormt het vervolg (ESF tender) en een uitbreiding (andere tenders) op de arbeidsbemiddelingsprojecten die vroeger hoofdzakelijk gefinancierd werden door het Europees Sociaal Fonds (Zwaartepunt 1 & 2). Vanuit deze activiteiten die voornamelijk gericht zijn op kansengroepen, is ervaring opgebouwd met de doelgroep van de werkzoekenden die verder staan van de arbeidsmarkt. Sommige spelers hebben zich gespecialiseerd in bepaalde niches en wensen zich ook hier verder op te concentreren. Profitorganisaties zijn gegroeid vanuit hun dienstverlening aan werkgevers inzake interimarbeid, outplacement, detachering en werving en selectie. Slechts enkele spelers hadden al ervaring opgebouwd met de bemiddeling van kansengroepen in kleine (gesubsidieerde) projecten. De tendering vormt voor hen een extra activiteit, die echter niet in elke organisatie een structurele inbedding heeft gekregen omwille van de lage frequentie van de (gegunde) tenders. Het grootste verschil tussen beide types organisaties zit in de uitkering en besteding van de winsten, en de bijhorende juridische structuren. In de praktijk zien we echter steeds meer raakpunten met name in de activiteiten vb. begeleiding van moeilijke doelgroepen, en de resultaatgerichte focus waarmee gewerkt wordt. November

29 De volgende tabel geeft het aantal actieve marktspelers in de tendering weer 10. Het gaat telkens om unieke organisaties waarbij één organisatie die voor meerdere percelen binnen eenzelfde tender kan ingediend hebben en/of gegund zijn maar slechts éénmaal wordt meegeteld. De organisatie kan als penhouder, co-aannemer of onderaannemer bij een offerte betrokken zijn. Uit deze analyse kunnen we volgende conclusies trekken: Over alle tenders heen hebben 195 organisaties een bestek opgevraagd, waarvan 2/3 non-profit en 1/3 profitorganisaties. Bijna 12% komt uit Nederland. 55% van de organisaties die een bestek hebben opgevraagd, hebben ook effectief een offerte ingediend. Bijna 85% daarvan zijn non profitorganisaties. van de 108 organisaties die een offerte hebben ingediend zijn er 75% minstens één maal over alle tenders heen effectief gegund. Bijna 90% daarvan komen uit de non-profit. de verhouding tussen aantal organisaties die het bestek hebben opgevraagd en ook effectief zijn gegund ligt aanzienlijk lager bij de profit, en ook bij de Nederlandse organisaties. Tabel 6: Aantal actieve marktspelers in de tendering Indicator Totaal Non-profit Profit Nederlandse origine Aantal organisaties die officieel een bestek hebben opgevraagd Aantal organisatie die hebben ingediend op één of meerdere offertes Aantal organisaties die één of meerdere offertes zijn gegund De gunningsresultaten van de zorgbegeleidingstender zijn nog niet bekend. De beoogde samenwerking tussen de klassieke arbeidsbemiddelaars met de zorgsector komt namelijk erg moeilijk van de grond waardoor er in sommige regio s geen enkele inschrijver was. VDAB tracht nu in samenwerking met de sector partnerschappen te creëren. 11 Van 3 organisaties is het niet gekend of ze profit- of non-profitorganisaties zijn. November

30 2.2 Ingediende en gegunde offertes per tender De 108 organisaties hebben samen 194 keer een offerte ingediend (individueel of in samenwerking), waarvan 106 offertes gegund zijn geweest. Dit betekent een succesratio van 58,6%. We zien hierbij slechts een klein verschil tussen profit (58,2%) en non-profit (59,3%). De volgende figuur geeft de evolutie weer van het aantal inschrijvingen en gunningen per tender, in volgorde van de plaatsing op de markt. Hieruit blijkt dat het hoogste aantal organisaties voorkomt bij de curatieve tender en vooral de ESF-tender. Er hebben toen heel wat non-profitorganisaties ingetekend voor het luik competentieversterking terwijl zij niet voor andere tenders hebben ingediend omdat ze niet actief zijn in arbeidsbemiddeling. Figuur 1: Aantal unieke inschrijvingen en gunningen per tender TT TIBOB TAT TIC ESF JWP CS Ingediend Gegund De volgende tabellen geven de verdeling tussen profit- en non-profitorganisaties van het aantal inschrijvers en het aantal gegunde organisaties per tender weer 12. Daaruit blijkt dat: De non-profitorganisaties het meest in aantal ingeschreven hebben op alle tenders, met uitzondering evenwel van de centrumstedentender waarbij de non-profitsector geweigerd heeft in te tekenen (met uitzondering van Levanto dat in onderaanneming van Tempo Team werkt) omdat ze zich benadeeld voelde in de concept- en procedurekeuzes van de laatste tenders (met name wat betreft schaalkeuze voor de percelen). Doorheen de tijd treedt een segmentering op eerst in de gunning en daarna ook bij de inschrijvingen. Bij de ESF-tender werden voornamelijk non-profitorganisaties gegund, één van de redenen hiervoor was dat de ESF-tender een verderzetting was van de samenwerking tussen VDAB en 12 Voor het finaal rapport zal een overzicht opgemaakt worden met de verdeling van trajecten en budget over de tenders heen naar type organisatie. November

31 de non-profit organisaties in vorige ESF-programma s. Bij de tender jeugdwerkplan en centrumsteden hebben daarentegen enkel commerciële aanbieders het project toegewezen gekregen. De proeftuin trajecttendering slaagde erin om een diversiteit aan spelers te bereiken: profit en non-profit, grotere en kleinere spelers, Vlaamse organisaties en enkele Nederlandse organisaties. De drie grotere tenders die er op volgden spraken voornamelijk één type organisatie aan ofwel reeds bij de inschrijving, ofwel bij de gunning; de ESF-tender was voor de non-profit terwijl in de tender jeugdwerkplan en centrumsteden enkel profitorganisaties gegund werden. Figuur 2: Aantal unieke inschrijvers per tender bij de profit en de non-profit TT TIBOB TAT TIC ESF JWP CS Non profit Profit Figuur 3: Aantal unieke gegunde organisaties per tender bij de profit en de non-profit TT TIBOB TAT TIC ESF JWP CS Non profit Profit November