Archief Albert Pieter Hahn Sr (-2011)

Transcriptie

1 Archief Albert Pieter Hahn Sr (-2011) Persmuseum Zeeburgerkade HA Amsterdam Nederland hdl:10622/arch02817 IISG Amsterdam 2015

2 Inhoudsopgave Archief Albert Pieter Hahn Sr...3 Archiefvorming...3 Inhoud en structuur...3 Raadpleging en gebruik...4 Inventaris...4 Algemeen... 4 Particulier...4 Openbaar leven...5 Manuscripten en aantekeningen... 5 Lidmaatschappen...5 Overige stukken...5 Documentatie... 6 Annex... 6 Correspondentie...6 Overlijden en herdenking...6 Tentoonstellingen en publicaties...6 Overige stukken...7 Aanvulling Aanvulling Eerste aanvulling Tweede aanvulling Correspondentie... 8 Onderzoek naar alsmede lezingen en scripties over Albert Hahn Sr... 8 Documentatie... 8 Persmuseum 2

3 Archief Albert Pieter Hahn Sr. Archiefnummer ARCH02817 Archiefvormer Hahn Sr., Albert Pieter Periode (-2011) Periode (bulk) Omvang 0.75 m. Taal lijst Dutch Taal materiaal Dutch Archiefvorming Biografie Geboren 17 maart 1877 in Groningen; overleden 3 augustus 1918 in Amsterdam; politiek tekenaar (karikaturist); socialist; oudste zoon van huis- en decoratieschilder Gerardus Henderikus Hahn en Johanna Christina Rentjes; kreeg een relatie met de gehuwde Iemkje Robijns; uit dit eerdere huwelijk had zij een dochter Annie en een zoon Albert Pieter Dijkman (later Albert Hahn jr); na enkele jaren samengewoond te hebben trouwden Hahn en Iemkje Robijns uiteindelijk in 1911, zij kregen twee dochters (Emmy en Tini) en Hahn echtte de beide kinderen uit haar eerdere huwelijk met Dijkman; opleiding Academie Minerva in Groningen, Rijksschool voor Kunstnijverheid in Amsterdam ( ) en Rijksacademie voor Beeldende Kunsten in Amsterdam ( ); 1901 tekenleraar ambachtsschool in Amsterdam;1900 SDAP-lid; in het gezin Hahn was alcohol taboe, net als de naam Dijkman; 1902 winnaar tekenwedstrijd dagblad Het Volk ; werd politiek tekenaar voor haar zondagsbijvoegsel; daarna volgden beroemd geworden prenten naar aanleiding van spoorwegstakingen 1903; maakte circa 3000 prenten voor Het Volk en De Notenkraker (in 1907 de opvolger van Het Zondagsblad van Het Volk ); verder boek- en brochureomslagen, vaandels, tableaux-vivants en affiches; gaf met zijn tekeningen vorm aan zijn afschuw voor het militarisme, de kerk, het kapitalisme en de oorlogsvoering tijdens de Eerste Wereldoorlog. Zie biografische schets in het BWSA. Inhoud en structuur Inhoud Correspondentie ; studieaantekeningen c , diploma Rijksschool voor Kunstnijverheid Amsterdam 1900; kasboeken ; kwitanties 1909, ; stukken betreffende zijn lidmaatschap van de SDAP , ; manuscripten over Vincent van Gogh, Matthijs Maris en anderen z.j.; overige manuscripten z.j.; documentatie over Hahn sr en z.j.; annex: briefkaarten van Hahn sr. (?) aan Emmy Hahn 1909, 1911, 1914 en z.j.; ingekomen brieven aan Iemkje Hahn-Robijns 1903, ; plakboek met brieven e.d. inzake zijn overlijden ; gedrukte artikelen inzake zijn overlijden 1918 en z.j.; stukken betreffende tentoonstellingen van zijn werk c ; plakboeken met knipsels van tentoonstellingen ; radiorede door J.F. Ankersmit ter herdenking van Hahn 1933; notitieboeken met lijsten van zijn gepubliceerde prenten en overige stukken , 1977 en z.j. Bewerking Inventaris gemaakt door Tiny de Boer in 2006, aanvullingen door Bouwe Hijma Onderwerpen Persmuseum 3

4 Geografische namen Netherlands Personen Lancée-Senff, Tineke Maris, Matthijs Simons, L. Steinlen, Théophile-Alexandre Organisaties Nederlandsche Vereeniging tot Afschaffing van Alcoholhoudende Dranken. SDAP Stem des Volks VARA Thema's Cultural and sociocultural movements Culture, media and arts Education Socialist and social democrat parties/socialist International Raadpleging en gebruik Raadpleging Vrij Aanbevolen citeerwijze Archief Albert Pieter Hahn Sr., inventory number..., International Institute of Social History, Amsterdam Inventaris Algemeen 1-3 Ingekomen brieven en z.j. 3 mappen en z.j. 4 Concepten van uitgaande brieven. 1908, , 1915, en z.j. 1 omslag 5 Adressenboekje. Z.j. 1 katern Particulier Persmuseum 4

5 6-9 Schriften met aantekeningen inzake zijn studie aan de Rijksschool voor Kunstnijverheid te Amsterdam. c omslagen 6 Kunstgeschiedenis. 7 Anatomie. 8 Esthetiek. 9 Stijlleer. 10 Diploma van de Rijksschool voor Kunstnijverheid te Amsterdam stuk (groot formaat A2) 11 Kwitanties. Met enkele kwitanties aan zijn vrouw en kinderen. Alfabetisch geordend. 1909, map 12 Kwitantie van Hahn voor de SDAP afdeling Watergraafsmeer stuk 13 Kasboeken omslag 14 Stembiljetten voor de Tweede Kamerverkiezingen van de kieskringen Amsterdam en Haarlem. Niet ingevuld omslag Openbaar leven Manuscripten en aantekeningen 15 Schriften met manuscripten van een artikel over Vincent van Gogh en over de schilderkunst. Incompleet. Z.j. 1 omslag 16 Manuscripten van een artikel over Matthijs Maris. Z.j. 1 omslag 17 Manuscripten van een artikel over L. Simons (Wereld Bibliotheek). Z.j. 1 omslag 18 Schrift met manuscripten van een artikel over M.W. van der Valk. Z.j. 1 katern 19 Schrift met het manuscript van een artikel naar aanleiding van de oprichting van de vereniging 'Jean Bleau'. Z.j. 1 katern 20 Schrift met het manuscript van een artikel over de 'Ismen-schilders'. Z.j. 1 katern 21 Schriften met manuscripten van een artikel over kunst en machine. Z.j. 1 omslag 22 Schrift met het manuscript van een artikel over een tentoonstelling en over schilderkunst. Z.j. 1 katern 23 Schrift met aantekeningen over de beschavingen van Egypte, Babylonië en Assyrië in de oudheid. Z.j. 1 katern 24 Overige aantekeningen en enkele tekeningen. Z.j. 1 omslag Lidmaatschappen 25 Stukken betreffende zijn lidmaatschap van de Sociaaldemocratische Arbeiderspartij in Nederland (SDAP) , map 26 Huishoudelijk reglement van de Nederlandsche Vereeniging tot Afschaffing van Alcoholhoudende Dranken katern 27 Bewijs van lidmaatschap als donateur van Zangvereeniging 'De stem des volks' stuk Overige stukken Persmuseum 5

6 28 Toegangsbewijs voor het Internationaal Socialistisch Congres te Amsterdam. Met een resolutie van de Franse Parti Socialiste omslag 29 Notulen van een vergadering. Handschrift van Hahn omslag Documentatie 30 Schrift met knipsels over Hahn sr en z.j. 1 katern 31 Mapje met brieven van Théophile-Alexandre Steinlen en Jehan Rictus aan Lamberty. Met een ex-libris van Hahn. 1912, 1914 en z.j. 1 omslag 32 Kinderboeken en een tijdschrift, geïllustreerd door Hahn sr. Z.j. 1 omslag (groot formaat A2) 33 Schrift met aantekeningen inzake de 'leergang van het teekenen op de lagere school naar de natuur'. Handschrift onbekend. Z.j. 1 katern 34 Bruidslied (voor vrouwenkoor). Lied uit het slotkoor van de negende symphonie van L. van Beethoven. Gedrukt. Z.j. 1 stuk Annex Correspondentie 35 Ingekomen brieven aan Iemkje Hahn-Robijns (echtgenote). 1903, omslag 36 Briefkaarten van Hahn sr. (?) aan Emmy Hahn (dochter). 1909, 1911, 1914 en z.j. 1 omslag 37 Brief van de Vereeniging van Arbeiders Radio Amateurs (VARA) aan Albert Hahn jr. Met een doorslag van de radiolezing over Nederlandse caricaturisten door Otto van Tussenbroek omslag 38 Brief van de Stichting J'Accuse aan Emmy en Annie Hahn inzake een bijeenkomst waarbij een tekening van Hahn sr. als affiche gebruikt werd omslag 39 Briefkaart van Hahn sr., Arnolda H. Jansen en Jan van den Tempel aan M. Selis (?)-Hahn (zuster?). Z.j. 1 stuk Overlijden en herdenking 40 Plakboek met brieven, telegrammen en visitekaartjes en de tekst van een toespraak naar aanleiding van het overlijden van Hahn deel 41 Gedrukte artikelen naar aanleiding van het overlijden van Hahn en z.j. 1 map 42 Oproep van het Comité tot het oprichten van een gedenkteeken voor Hahn stuk 43 Typoscript van de radiorede door J.F. Ankersmit ter herdenking van Hahn omslag Tentoonstellingen en publicaties 'Recensieboek I en II'. Plakboeken met knipsels over Hahn en over tentoonstellingen van zijn prenten delen Persmuseum 6

7 (groot formaat A2) Catalogi, uitnodigingen en overige stukken betreffende de tentoonstellingen van het werk van Hahn. 1915, , 1926, 1928, , 1954, 1956, 1961, 1963, 1966, , f1977, 1985 en z.j. 2 mappen , , 1926, 1928, , 1954, , 1963, 1966, , 1977, 1985 en z.j. 48 Stukken betreffende door het Persmuseum georganiseerde tentoonstellingen over Hahn. 1971, map Notitieboeken met lijsten van zijn gepubliceerde prenten in Het Volk, De Notenkraker, Hollandsche Revue, bijdragen aan boeken, brochures, catalogi en programma's, door en over hem geschreven artikelen, foto's, brieven, ontwerpen en inventaris van aangetroffen archief- en ander materiaal uit de periode Met een brief van Koos van Weringh aan Annie en Emmy Hahn (1970) en een fotokopie van een brief van Emmy Hahn aan Koos van Weringh (1986) en een lijst van 9 geschonken prenten aan het Nederlands Persmuseum. ( ) 1958 (?),1970, 1986 en z.j. 3 delen N.B. Onbekende handschriften. Mogelijk in 1958 aangelegd , 1970, (-1986). 52 Schrift met aantekeningen van prenten en prijzen, deels verkocht. Handschrift onbekend. Z.j. 1 deel Overige stukken 53 'De moderne rarekiek'. Typoscript en twee doorslagen van een poppenkastvoorstelling. Z.j. 1 omslag Aanvulling Twee brieven en een briefkaart van Albert Hahn Sr. aan Remeeus , omslag N.B. Hahn en Reeeus leerden elkaar kennen in 1909 in het sanatorium 'Hoog Laren'. Hahn bezweek in 1918 aan tbc, Remeeus genas en overleed in 1967 op 80-jarige leeftijd. 55 Drie brieven van M.P. Remeeus-Van der Steen aan Jan van Lindt te Den Haag omslag N.B. Deze brieven van de weduwe Remeeus bevatten informatie over de vriendschap tussen Hahn en Remeeus. Aanvulling Diploma van de Akademie van Beeldende Kunsten en Zeevaartkunde onder de naam Minerva te Groningen stuk (groot formaat A2) Eerste aanvulling 2012 Persmuseum 7

8 57 'Stamboom van het geslacht Selis en de daarmee samenhangende geslachten Keulen, Boerma, Hahn, Van der Woude, Rentjes, Maatjes en Kuipers. Samensteller ing. G.H. Selis. 2e Uitgave' katern Tweede aanvulling 2012 Correspondentie 58 Brieven d.d. 21 resp 26 augustus 1918 van M. de Roode-Heijermans aan 'mevrouw A. Hahn' betreffende de mogelijke verkoop van het werk van Hahn en het organiseren van een 'Eere-Tentoonstelling' stukken 59 Brief d.d. 5 augustus 1923 van Esther de Boer-Van Rijk aan de Weduwe I. Hahn- Robyns stuk Onderzoek naar alsmede lezingen en scripties over Albert Hahn Sr. 60 Scriptie van Karin Butôt over 'Albert Hahn. Politieke spotprent-tekenaar ' omslag 61 Scriptie over Albert Hahn Sr. door onbekende auteur. [ca. 1980] (?). 1 omslag 62 Scriptie van Ria Kuiper uit Rotterdam over 'Albert Hahn, politiek tekenaar' [Albert Hahn Sr.]. Met brief d.d. 25 mei 1982 van Keesing Uitgeversmaatschappij aan mw. E. Hahn omslag 63 Correspondentie tussen E. Hahn en drs. E.A.J. Boiten, konservatrice afd. Historie van het Groninger Museum omslag 64 Stukken betreffende een lezing door mw. Tineke Lancée-Senff over Albert Hahn Sr. voor de Lezingenclub Aerdenhout-Bentveld map 65 Briefwisseling tussen Marien van der Heijden en mw. Tineke Lancée-Senff over zijn boek over Albert Hahn Sr. alsmede verslag van een gesprek tussen beiden ten huize van Tineke Lancée op 22 mei map Documentatie 66 De politieke poppenkast van Albert Hahn. Voorgedragen door J. Sternheim. Uit nalatenschap van Albert Hahn en met aantekeningen van zijn (?) hand katern 67 'Het werk van Albert Hahn' door Philip Cohen in: De Bedrijfsreklame. Serie III, nr. 1 (augustus 1917). Met omslagtekening van Hahn katern 68 'Albert Hahn ( )' in: De Bedrijfsreklame. Serie IV, nr. 6 (augustus 1918) katern Plakboeken bijgehouden door mw. Senff-Hahn en mw. Tineke Lancée-Senff over Albert Hahn Sr. en Abraham Kuyper en in het bijzonder de diverse aan het werk van Albert Hahn Sr. gewijde tentoonstellingen , 1937, 1939, 1947, , 1958, , en z.j. 2 delen en 1 map , 1937, 1939, 1947, , , , 1977 en z.j , 1970, , 1983 en z.j , 1975, 1981, 1985, 1990, 2001en z.j. [lossse stukken]. 72 'Albert Hahn ' door H. Jr. [Albert Hahn Jr.] in: De Toorts. Jrg. 18, nr. 11 (november 1948) stuk Persmuseum 8

9 73 Catalogus bij de tentoonstelling 'Politiek wereldbeeld. Prenten van Albert Hahn ( )'. Stichting Het Nederlands Persmuseum. [1977]. 1 map Krantenartikelen over Albert Hahn Sr , 1986, , 1999, , 2007, 2011 en z.j. 2 mappen 76 Boekje Mit onz' leujongs noar stad tou door Geert Blas (B.H. de Graaff). Geïllustreerd door Albert Hahn. Uitgave van H.H. Fongers - Uithuizen. Met ex-libris van Albert Hahn. [1912]. 1 katern Persmuseum 9