Pensioennieuws. We moeten zo snel mogelijk boven de rode streep komen. De toekomst van uw pensioen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Pensioennieuws. We moeten zo snel mogelijk boven de rode streep komen. De toekomst van uw pensioen"

Transcriptie

1 De toekomst van uw pensioen In deze krant vindt u een samenvatting van de belangrijkste cijfers en feiten uit het jaarverslag 2012 van ARCADIS Pensioenfonds. De actuele situatie van het pensioenfonds kunt u volgen via Er is veel aan de hand rondom uw pensioen. ARCADIS Pensioenfonds staat er niet goed voor en heeft daarom de pensioenen moeten verlagen. Mogelijk volgt volgend jaar een verdere verlaging. Daarnaast wordt er in Nederland volop gesproken over het veranderen van de pensioenregelingen. Over dit alles leest u meer in deze editie van Pensioennieuws. Pensioennieuws Juni 2013 Pensioennieuws is een uitgave van Stichting Pensioenfonds ARCADIS Nederland >>> Pagina 3 en 4 >>> Verkort jaarverslag 2012 In 2012 heeft ARCADIS Pensioenfonds een uitstekend beleggingsresultaat geboekt van 11,9%. Toch is de dekkingsgraad slechts licht gestegen. Door de opnieuw gedaalde rente en de (ook weer opnieuw) gestegen levensverwachting moesten we meer geld hebben voor de pensioenen. We sloten het jaar af met een dekkingsgraad van 93,7%. Op pagina 3 en 4 vindt u ons verkorte jaarverslag >>> Pagina 5 >>> Verdere maatregelen mogelijk ondanks gestegen dekkingsgraad We moeten zo snel mogelijk boven de rode streep komen Ondanks een licht gestegen dekkingsgraad staat ARCADIS Pensioenfonds er nog steeds niet goed voor. In april van dit jaar hebben we de pensioenen moeten verlagen en voor volgend jaar is een mogelijke verdere verlaging aangekondigd. Hoe waarschijnlijk is het dat die doorgaat? En hoe wordt de pijn verdeeld tussen oud en jong? We spraken met drie bestuursleden van het fonds, Cathy Baas-Ascoop, Fer Saelman en Frans Hofstede. Oude dag op de schop Er gaat veel veranderen in onze oudedagsvoorziening. En snel ook! Dit jaar is de verhoging van de AOW-leeftijd begonnen. En ook de pensioenregelingen zullen aangepast worden. Het gaat om meer dan alleen het verhogen van de pensioenleeftijd. >>> Pagina 6 >>> Helder over pensioen Wat doet uw pensioenfonds om u goed op de hoogte te houden van alles wat er speelt rondom uw pensioen? Interview met Elise Gerritsen van de uitvoeringsorganisatie. U vraagt, wij antwoorden Waarom hoort ARCADIS Pensioenfonds tot de groep van ongeveer 70 pensioenfondsen die dit jaar de pensioenen moesten verlagen? Hebben wij het zoveel minder gedaan dan andere fondsen? Wij zetten de oorzaken voor u op een rij. Juni 2013 ARCADIS Pensioenfonds Beaulieustraat 22, Arnhem Postbus 33, 6800 LE Arnhem telefoon pensioenfonds@arcadis.nl Tekst en productie A-vier Communicatie, Amsterdam Vormgeving DATBureau, Amsterdam Pensioenfonds V.l.n.r: Fer Saelman, Frans Hofstede en Cathy Baas-Ascoop. Tijdspad beslissing pensioenverlaging 2014 Als dit jaar beter verloopt dan onze inschatting, is een verdere verlaging van de pensioenen in 2014 niet nodig. Mochten we echter eind 2013 niet een dekkingsgraad hebben van 104,2%, dan zal een verdere verlaging wel nodig zijn. Hier een tijdspad voor de communicatie hierover. December 2013 Balans opmaken: onder of boven 104,2% Eind januari/begin februari 2014 Bestuursvergadering Februari Informeren van deelnemers en pensioengerechtigden Per 1 april 2014 Indien nodig: nieuwe verlaging pensioenen Hoe staat ARCADIS Pensioenfonds er nu voor? Frans Hofstede: We begonnen het jaar met een dekkingsgraad van 91,3%, waarmee we te ver achter liepen op het herstelplan richting 104,2% dat we eind 2013 bereikt moeten hebben. Daarom moesten we per 1 april van dit jaar de pensioenen met 5,6% verlagen. In de eerste maanden van 2013 is onze dekkingsgraad wat opgelopen. Dat komt natuurlijk ook door die verlaging van de pensioenen. Daarnaast is ook de rente iets gestegen en hebben we in het eerste kwartaal een positief beleggingsresultaat geboekt. Al met al was onze dekkingsgraad eind maart gestegen tot 103%. Eerder hebben jullie gezegd dat de pensioenen in 2014 mogelijk opnieuw verlaagd moeten worden. Mogen we er nu op hopen dat dat niet door hoeft te gaan? Fer Saelman: Daar is nog niets over te zeggen. De dekkingsgraad is een momentopname. Hij kan sterk fluctueren. De dekkingsgraad geeft de verhouding weer tussen wat we werkelijk aan geld hebben en onze verplichtingen, dus wat we aan geld moeten hebben voor de opgebouwde pensioenen. Beide kanten van die balans kunnen schommelen. Ons vermogen door de beleggingsresultaten, en onze verplichtingen vooral door de rentestand. Dat maakt de dekkingsgraad erg wispelturig. We meten pas eind van het jaar of we de benodigde dekkingsgraad van 104,2% hebben gehaald of niet. Maar de crisis lijkt nog lang niet voorbij. Zowel voor de beleggingen als de rente zijn de vooruitzichten nog erg onzeker. Als bestuur doen we er alles aan om goede resultaten te bereiken, maar we zijn sterk afhankelijk van wat de economie doet. Maar de aangekondigde verlaging van 2014 is gebaseerd op voorzichtige veronderstellingen. Cathy Baas-Ascoop: Ik zou het liever realistisch noemen. We gaan uit van een rendement over 2013 van 3%. Bij een gelijkblijvende rente zou onze dekkingsgraad eind 2013 dan uitkomen op 102%. Dan zou een verlaging van de pensioenen van 2,2%, zoals we die aangekondigd hebben, nodig zijn. Natuurlijk kun je zeggen: jullie hebben in 2012 een veel hoger rendement gehaald. Dat is waar, maar dat kwam voor een deel door de dalende rente die met name onze obligaties in waarde deed Lees verder op pagina 2 > 1 Pensioennieuws > Juni 2013

2 Frans Hofstede: 'Het uitgangspunt is dat we de pijn eerlijk verdelen.' Ontwikkeling dekkingsgraad in Wat droeg bij en wat werkte tegen? stijgen. Ook de aandelen deden het opmerkelijk goed, maar gezien de economische vooruitzichten is het toch realistisch om voor dit jaar niet op een dergelijk rendement te rekenen. Als de dekkingsgraad hoger uitvalt dan verwacht, kan de verlaging van de pensioenen lager worden of zelfs uitblijven. Aan de andere kant, als de crisis verergert, is ook een sterkere verlaging mogelijk. Cathy Baas-Ascoop: 'We willen onze mensen een goed en betaalbaar pensioen blijven bieden, ook in de toekomst.' Hebben jullie bij de genomen maatregelen, en de eventueel nog te nemen maatregelen, de pijn wel eerlijk verdeeld tussen pensioengerechtigden en werkenden? Hofstede: Dat is voor ons als bestuur een essentieel uitgangspunt geweest, waar we zorgvuldig over hebben nagedacht en gediscussieerd. De pijn moet eerlijk verdeeld worden. Uiteindelijk is de meest eerlijke keuze toch om alle pensioenen met hetzelfde percentage te verlagen. Er zitten vele kanten aan. Natuurlijk voelen pensioengerechtigden de verlaging van hun pensioen direct, terwijl werkenden meer tijd hebben om de verlaging weer in te lopen. Aan de andere kant hebben de pensioengerechtigden sinds er bij het fonds sprake is van onderdekking feitelijk te veel pensioen uitbetaald gekregen. Maar daar staat tegenover dat werkenden ook geprofiteerd hebben van buffers die er al waren toen zij bij het fonds kwamen. En zo kun je nog wel even doorgaan met argumenten over en weer. We denken dat we zo voor de beste oplossing gekozen hebben, waarbij we op een evenwichtige manier recht doen aan ieders belangen. Bent u het daar als gepensioneerde in het bestuur mee eens? Saelman: Jazeker. Het is een besluit dat we als bestuur unaniem genomen hebben. Als bestuurslid zit je in het bestuur van het pensioenfonds zonder last en ruggespraak. Je moet alle belangen van het fonds behartigen. Natuurlijk maak ik me wel zorgen over de financiële positie van pensioengerechtigden. De pensioenen lopen al een tijd niet in de pas met de prijsontwikkeling. En daarnaast zijn in januari van dit jaar de belastingen voor pensioengerechtigden omhoog gegaan waardoor hun nettopensioen gedaald is. En dan is daar de korting van het pensioenfonds nog overheen gekomen. Dat is teleurstellend, maar het is niet anders. Als pensioenfonds mogen en willen we geen geld uitgeven dat er niet is. Dat zou de problemen alleen maar groter maken. We moeten zo snel mogelijk weer boven de rode streep komen. Dat is uiteindelijk ook het enige wat de pensioengerechtigden echt helpt. Verder moet je niet vergeten dat de werkenden dezelfde achterstand in hun pensioen hebben Fer Saelman: 'Natuurlijk maak ik me zorgen over de financiële positie van gepen sioneerden.' opgelopen. Zij zijn bovendien sinds vorig jaar minder pensioen gaan opbouwen en krijgen de komende jaren met meer versoberingen in hun pensioen te maken. Toch nog even door over dit thema: er wordt wel gezegd dat de strakke rekenregels rondom de rente in het nadeel van de pensioengerechtigden werkt. Het pensioenfonds heeft meer geld in kas dan ooit en toch moesten de pensioenen verlaagd worden. Hofstede: De lage rentestand werkt in ieders nadeel. Maar ik snap het punt. Vroeger mochten we onze verplichtingen berekenen met een vaste rekenrente van 4%. Nu moet dat met een risicoloze marktrente. Dat sluit aan bij de mate van zekerheid die we in Nederland in onze pensioenregelingen willen bieden. Die zekerheid moet ook in de financiering zitten. Vandaar die veilige rekenrente. Wel is in september 2012 de rekenrente wat aangepast. Voor pensioenen die pas over 20 jaar moeten worden uitbetaald mag een rekenrente worden gehanteerd die meer op een historisch gemiddelde is gebaseerd. Deze aanpassing leverde ons ongeveer een 3% hogere dekkingsgraad op. Dus een voorzichtige aanpassing. Niet voor niets wordt er nu nagedacht over een ander type pensioenregeling, waarin de hoogte van het pensioen directer meebeweegt met de financiële resultaten van het fonds. Waarom is er een nieuwe pensioenregeling nodig? Baas-Ascoop: Omdat we mensen een goed en betaalbaar pensioen willen blijven bieden, ook in de toekomst. Dat kan, maar daarvoor moeten we wel zaken veranderen. Iedereen weet wel dat we langer door zullen moeten werken. We leven steeds langer en dus zou het pensioen ook steeds langer uitbetaald moeten worden. Dat is te duur. We werken gemiddeld een dag in de week voor ons pensioen, en dat wordt gezien als de limiet. Daarnaast zijn pensioenfondsen financieel te kwetsbaar gebleken. Daarom wordt er gedacht over dat andere type pensioenregeling, waar Frans Hofstede net aan refereerde. Het is overigens niet het pensioenfonds dat daarover gaat. Op dit moment spreken de politiek en de sociale partners op centraal niveau over de toekomst van de pensioenen. Daarna is het aan de cao-partijen bij ARCADIS om binnen die kaders een nieuwe regeling af te spreken. Dat klinkt alsof het allemaal nog ver weg is, maar dat is niet zo. Begin 2015 zou er een nieuwe regeling moeten zijn. De toekomst van het pensioen is dus al heel dichtbij. Meer over de toekomst van de pensioenen (en de AOW) op pagina 5. 2 Pensioennieuws > Juni 2013

3 Jaarverslag Uw pensioen in 2012 Onlangs verscheen het jaarverslag 2012 van ARCADIS Pensioenfonds. Op deze pagina s vindt u de belangrijkste cijfers en feiten uit het verslag. U kunt het volledige verslag vinden op U kunt ook een exemplaar bij ons aanvragen. Stuur daarvoor een naar pensioenfonds@arcadis.nl of bel met (026) Pensioenfonds Verkortjaarverslag 2012 in vogelvlucht Alweer was het een moeilijk jaar voor de Nederlandse pensioenfondsen, het onze niet uitgezonderd. Hoe deden wij het in 2012? We zetten de belangrijkste zaken kort voor u op een rij. Pensioenen verlaagd Het was een uitzonderlijk jaar voor ARCADIS Pensioenfonds, en helaas niet in positieve zin. Begin 2012 hebben we onze deelnemers en pensioengerechtigden laten weten dat we mogelijk naar een zware maatregel zouden moeten grijpen: het verlagen van de pensioenen. Om dit te voorkomen had de dekkingsgraad eind 2012 ten minste 101% moeten zijn. Dat hebben we niet gehaald. Per saldo was 2012 een teleurstellend jaar en steeg de dekkingsgraad slechts licht: van 91,3% begin 2012 tot 93,7% op 31 december. Onvoldoende dus. Daardoor werd een verlaging van alle pensioenen met 5,6% onvermijdelijk. We hebben hierover uitgebreid gecommuniceerd met alle betrokkenen. Goed beleggingsjaar Ook nieuwe pensioenopbouw verlaagd Eerder al was besloten de nieuwe pen sioenopbouw in 2012 te ver lagen van 1,93% naar 1,55% van de pensioengrondslag per jaar. Dit was nodig omdat de premie niet meer kostendekkend was, laat staan dat hij bijdroeg aan het herstel van de dekkingsgraad zoals de wet vereist. Pensioen opbouwen is duurder geworden door de lage rentestand en de gestegen levensverwachting. In 2011 kregen we op dit punt nog een jaar respijt van de toezichthouder, maar per 1 januari 2012 moest de pensioenopbouw worden teruggebracht. In 2013 bedraagt de pensioen opbouw 1,56%. We kunnen ons voorstellen dat het gezien deze teleurstellende ontwikkelingen vreemd klinkt, maar ARCADIS Pensioenfonds heeft in 2012 een uitstekend beleggingsrendement geboekt. We zitten midden in de zwaarste economische crisis sinds mensenheugenis, maar voor beleggers was het een goed jaar. De belangrijkste aandelenbeurzen sloten het jaar met forse winsten af. Door de dalende rente gingen ook de koersen van obligaties van veilige landen omhoog. Alleen de beleggingen in onroerend goed lieten zien dat we in een crisis zitten. Op de aandelen behaalden wij een rendement van 15,0%, op de obligaties van 12,3%, terwijl onze beleggingen in onroerend goed een min lieten zien van -/- 1,8%. Al met al behaalden we een rendement op onze portefeuille van 11,9%. Dekkingsgraad toch omlaag Hoe komt het dan dat onze dekkingsgraad toch maar nauwelijks steeg? Omdat er ook forse tegenvallers waren. De belangrijkste was de rente, die opnieuw daalde. Een lage rentestand heeft als gevolg dat we meer geld moeten hebben voordat de pensioenen gedekt zijn. Kort gezegd moeten we er dan rekening mee houden dat het pensioengeld langzamer aangroeit. Of dat veel scheelt? Jazeker: als de rente eind 2012 een procent hoger was geweest, was onze dekkingsgraad niet 93,7% geweest maar zeker meer dan 100%. Overigens heeft de overheid in september 2012 de rekenrente iets gewijzigd. Voor pensioenen die over meer dan 20 jaar moeten worden uitbetaald, hoeven we de verplichtingen niet meer te berekenen met de actuele risicoloze marktrente, maar met een rente die meer een afspiegeling is van een langjarig gemiddelde. Maar dat kon de daling van de marktrente in 2012 niet goedmaken. De tweede tegenvaller was vrolijker van aard: we werden in 2012 opnieuw ge confronteerd met een stijging van de levensverwachting. Dat scheelde ons fonds 1% in dekkingsgraad. De laatste jaren hebben we de verplichtingen met bijna 11% zien stijgen door de gestegen levensverwachting. Geen resultaatdeling Gezien de zorgwekkende financiële situatie van het fonds was er zowel in 2012 als in 2013 vanzelfsprekend geen ruimte voor het toekennen van resultaatdeling. Dat betekent dat de koopkracht van de pensioenen verder is gaan achterlopen. Pensioengerechtigden werden bovendien geconfronteerd met hogere belastingen, waardoor ze hun nettopensioen in januari 2013 zagen dalen. Volg de financiële situatie van uw pensioenfonds op Mogelijk verdere verlaging van de pensioenen Het bestuur heeft alle betrokkenen laten weten dat er rekening moet worden gehouden met een verdere verlaging van de pensioenen. We moeten eind 2013 uit herstel zijn, dat wil zeggen: een dekkingsgraad van ten minste 104,2%. Als de dekkingsgraad van het fonds zich in 2013 volgens de verwachtingen ontwikkelt, komen we uit op 102,0%. In dat geval is een verdere verlaging van alle pensioenen per 1 april 2014 met 2,2% noodzakelijk. Mocht het herstel sneller gaan, dan kan de verlaging lager uitvallen of zelfs helemaal niet nodig blijken. Maar als de crisis verergert, kan de verlaging ook hoger uitvallen. 3 Pensioennieuws > Juni 2013

4 Cijfers en feiten 2012 Vermogen versus verplichtingen Ontwikkeling dekkingsgraad Hier ziet u hoe in de afgelopen jaren het vermogen en de verplichtingen van het pensioenfonds zich hebben ontwikkeld. De verplichtingen worden met name beïnvloed door de rentestand, maar ook de toename van de levensverwachting heeft de verplichtingen de laatste jaren sterk verhoogd x euro Vermogen Verplichtingen Hier ziet u hoe de dekkingsgraad van het pensioenfonds zich de afgelopen vijf jaar heeft ontwikkeld. De dekkingsgraad geeft aan in hoeverre de pensioenverplichtingen gedekt zijn door vermogen. Bij een dekkingsgraad lager dan 104,2% is er sprake van onderdekking. Daarbovenop zijn nog extra buffers vereist om tegenvallers op te kunnen vangen. Pas bij een dekkingsgraad van circa 117% voldoet ARCADIS Pensioenfonds aan alle wettelijke vereisten Dekkingsgraad 93,7% 91,3% 101,5% 103,2% 100,4% 100% 105% 118% Dit levert beleggen op Kentallen 2012 ARCADIS Pensioenfonds belegt het vermogen om bij een verantwoord risicoprofiel een optimaal rendement te boeken. In ons beleid houden we rekening met goede en minder goede jaren. Hier ziet u de beleggingsopbrengsten over de laatste 10 jaar Rendementen 12,4% ,5% ,5% ,8% ,8% ,3% 8,0% 10,0% Zo belegden wij het pensioenvermogen 5,8% 11,9% Spreiding is een van de belangrijkste manieren om de risico s van de beleggingen te verkleinen. Hier ziet u hoe ARCADIS Pensioenfonds eind 2012 het vermogen gespreid had over verschillende soorten beleggingen en welke rendementen dat heeft opgeleverd Aantal verzekerden Deelnemers Gewezen deelnemers Gepensioneerden - Ouderdomspensioen Arbeidsongeschiktheidspensioen Nabestaanden - Weduwen en weduwnaars Wezen Totaal verzekerden Gemiddelde leeftijd deelnemers 41,7 41,2 40,4 40,4 40,3 Gemiddelde leeftijd gepensioneerden 72,7 72,6 72,6 72,5 72,4 Inkomsten (bedragen in miljoenen euro s) Opbrengst uit beleggingen 86,4 40,8 64,5 48,6-96,3 Premiebijdragen werkgever en werknemers - Pensioenregeling 22,0 20,1 19,7 18,5 16,9 - Arbeidsongeschiktheidsregeling 0,8 0,4 0,3-0,1 0,8 - Werknemerspremie ANW-hiaat 0,2 0,2 0,2 0,2 0,2 - Diverse premies 0,1-0,1 0,1 0,0 0,1 - Kostenbijdrage werkgever 1,0 1,0 1,0 0,9 0,8 Feitelijk ontvangen premie 24,1 21,6 21,3 19,5 18,8 Gedempte kostendekkende premie 19,9 21,0 19,8 17,1 16,7 Herstelpremie 24,2 n.v.t n.v.t. n.v.t. n.v.t. Uitkeringen (bedragen in miljoenen euro s) Pensioen 32,1 31,8 31,1 30,5 30,7 Arbeidsongeschiktheidsuitkeringen 0,6 0,7 0,7 0,7 0,7 Beleggingen (bedragen in miljoenen euro s) Rendement 15,0% Aandelen 35,9% Vastgoed 16,4% Vastrentende waarden 47,7% Rendement 12,3% Vastgoed 127,2 132,1 114,3 96,6 106,7 Aandelen 278,8 246,2 269,3 244,9 171,8 Hedge funds 0,9 6,0 17,1 Vastrentende waarden (netto) 370,4 323,5 307,9 298,5 266,1 Derivaten (netto) 31,4 32,3 13,9 5,2 55,8 Totale netto beleggingen 1 807,8 734,1 706,3 651,2 617,5 Rendement -1,8% 1 Na aftrek van schulden ter zake van beleggingen 4 Pensioennieuws > Juni 2013

5 De oudedagsvoorziening in Nederland gaat op de schop. Zowel in de overheidsregelingen (AOW) als in de aanvullende pensioenen zal veel veranderen. En snel ook! Een overzicht van de stand van zaken. AOW en pensioenen gaan veranderen AOW Waarom is verandering van de AOW nodig? Nederland vergrijst en daardoor lopen de kosten van de AOW snel op. Anders dan bij de pensioenregelingen hebben mensen geen eigen AOW-potje. De uitkering van de AOW'ers wordt betaald uit de AOWpremie van de mensen die nog geen AOW krijgen en uit de belastingen. Als er steeds meer ouderen komen, wordt dat moeilijker. Daarom wordt er bezuinigd: de AOWleeftijd moet omhoog. Hoe snel gaat de AOW leeftijd omhoog? Vorig jaar al kregen mensen niet meer vanaf de eerste dag van de maand waarin ze 65 werden AOW, maar pas vanaf hun verjaardag. En in 2013 is de AOW-leeftijd echt omhoog gegaan naar 65 jaar plus één maand. Zo gaat het stap voor stap omhoog naar 66 jaar in 2019 en 67 jaar in in 2013: maand. in 2014: maanden. in 2015: maanden. in 2016: maanden. in 2017: maanden. in 2018: maanden. in 2019: 66. in 2020: maanden. in 2021: maanden. in 2022: maanden. in 2023: 67. vanaf 2024: gekoppeld aan levensverwachting. Kabinet wil nog sneller Het kabinet wil dat de AOW-leeftijd nog sneller omhoog gaat: naar 66 jaar in 2018 en 67 jaar in Dit moet nog door de Tweede en Eerste Kamer worden goedgekeurd. Anw-hiaatpensioen Overbrugging AOW-gat Door de verhoging van de AOW-leeftijd kunt u vanaf uw 65ste tijdelijk met een 'gat' in uw inkomen te maken krijgen. Uw pensioen vanaf 65 jaar is er immers op berekend dat u ook AOW krijgt, maar die AOW gaat pas later in. Om dit gat te dichten kunt u mogelijk gebruik maken van een regeling van de overheid (zie daarvoor Maar u kunt ook bij het ARCADIS Pensioenfonds terecht. U kunt een stuk van uw ouderdomspensioen om laten zetten in een AOW-overbruggingspensioen. Uw ouderdomspensioen wordt daar natuurlijk wel wat lager door. Voor meer informatie kunt u contact met ons opnemen. AOW-partnertoeslag verdwijnt Op 1 januari 2015 wordt de partnertoeslag van de AOW afgeschaft. Tot nu toe krijgen AOW'ers met een partner jonger dan de AOW-leeftijd onder bepaalde voorwaarden een toeslag op hun AOW. Die toeslag verdwijnt in 2015 voor nieuwe AOW'ers. Wie de toeslag al krijgt, blijft hem houden tot zijn of haar partner zelf AOW krijgt. De afschaffing van de partnertoeslag is een maatregel die grote impact kan hebben op het gezinsinkomen van (toekomstige) AOW'ers met een jongere partner. Reden te meer om u goed te verdiepen in uw pensioen en het pensioen van uw partner. Meer informatie over de AOW vindt u op de website van de Sociale Verzekerings bank: De verhoging van de AOW-leeftijd heeft ook gevolgen voor de Anw-hiaat verzekering van ARCADIS Pensioenfonds. Oorspronkelijk liep de uitkering hieruit door tot 65 jaar. Besloten is de uitkering door te laten lopen tot de AOW-leeftijd. Zo wordt een gat tussen het einde van de Anw-hiaatuitkering en de eerste AOW voorkomen. Dit geldt alleen voor de Anw-hiaatuitkeringen die nog niet zijn ingegaan. Pensioenen Waarom moeten de pensioenregelingen veranderen? Ook de pensioenregelingen zoals die van ARCADIS moeten toekomstbestendig worden gemaakt. We leven steeds langer en dat maakt het pensioen fors duurder. Bovendien moeten de pensioenfondsen beter bestand worden gemaakt tegen schokken van buitenaf. Het kabinet heeft al maatregelen genomen over de pensioenen. En verder spreken de sociale partners op centraal niveau over een nieuw pensioencontract. Wat heeft het kabinet al besloten? Het kabinet heeft al besloten dat in 2014 de standaard pensioenleeftijd in de regelingen naar 67 jaar moet. Ook zal de pensioenopbouw lager worden: maximaal 2,15% per jaar in plaats van het huidige maximum van 2,25%. Deze maatregelen zullen ook gevolgen krijgen voor onze pensioenregeling. De cao-partijen zijn nog aan het bezien hoe onze regeling per 1 januari 2014 aan de nieuwe voorwaarden zal worden aangepast Het kabinet wil de maximale opbouw nog verder beperken naar 1,75% per jaar in Daarnaast wil het kabinet dat er over salaris boven euro niet meer fiscaal voordelig pensioen kan worden opgebouwd. Deze plannen moeten nog door de Tweede en Eerste kamer worden goedgekeurd. Ook de nadere uitwerking van het sociaal akkoord kan invloed hebben op de kabinetsplannen. 2015: een nieuwe regeling? Op dit moment wordt er door de sociale partners in Nederland gesproken over een nieuw pensioencontract. Dat zijn nieuwe, centrale afspraken tussen werkgevers en werknemers over de pensioenen. Zoals het er nu naar uitziet zullen deze afspraken ertoe moeten leiden dat er in 2015 nieuwe pensioenregelingen zijn. De afspraken gaan verder dan alleen maar het verhogen van de pensioenleeftijd. Het gaat ook over hoe er met de risico's wordt omgegaan. Zoals het er nu naar uitziet, kunnen de cao-partners straks kiezen uit twee verschillende soorten pensioenregelingen: nominaal of reëel. De nominale regeling lijkt op wat we nu hebben. Het is een regeling met een vaste opbouw per jaar en een voorwaardelijke indexatie: de pensioenen worden alleen verhoogd als er voldoende geld voor is. Dit type regeling heeft een hoge mate van zekerheid voor de pensioentoezegging zonder indexatie. Alleen in het uiterste geval kan uw pensioen verlaagd worden. De indexatiekansen zijn lager, omdat deze regeling behoudend gefinancierd moet worden en er dus minder beleggingsrisico s genomen mogen worden. Uiteindelijk leidt deze regeling daardoor naar verwachting tot een lager pensioen. Een reële regeling is precies het tegenovergestelde: hierin is de indexatie gegarandeerd, maar de hoogte van het pensioen is minder zeker. Als de beleggingsresultaten achterblijven en de financiële positie van het fonds verslechtert, wordt dat vertaald in een verlaging van de indexatie en eventueel van de pensioenen. In dit type regeling beweegt het pensioen daardoor meer mee met de economie. De hoogte van uw pensioen is daardoor minder zeker, maar de verwachting is dat dit uiteindelijk wel meer pensioen zal opleveren. Op dit moment staat er nog niets vast. De details van het nominale en het reële model zijn ook nog niet bekend. Het is zelfs niet ondenkbaar dat er uiteindelijk gekozen wordt voor een mengvorm. Wie beslist er over de pensioenen? De politiek bepaalt de wettelijke en fiscale voorwaarden waaraan de pensioenregelingen moeten voldoen. Daarbinnen maken de cao-partijen afspraken over de inhoud van de pensioenregelingen. Het pensioenfonds vertaalt de afspraken naar een nieuwe pensioenregeling. 5 Pensioennieuws > Juni 2013

6 U vraagt, wij antwoorden Heeft ARCADIS Pensioenfonds het minder gedaan? De vraag In april van dit jaar moesten ongeveer 70 pensioenfondsen overgaan tot het verlagen van de pensioenen. Daar hoorde ARCADIS Pensioenfonds bij. Er waren ook pensioenfondsen die er beter voorstonden en niet hoefden te korten. Heeft ARCADIS Pensioenfonds het minder gedaan? En hoe komt dat dan? Hoe wij met u communiceren Helder over pensioen Het antwoord Dat wij er minder goed voorstaan dan sommige andere fondsen, heeft verschillende oorzaken. We zetten de belangrijkste even voor u op een rij: Er is de laatste tijd veel gebeurd op pensioengebied en er staat nog veel meer te gebeuren. Daarvan wil het pensioenfonds u helder op de hoogte houden. Wat doen we aan communicatie? We vroegen het aan Elise Gerritsen van de uitvoeringsorganisatie in Arnhem. Communiceren over pensioen, hoe doe je dat? Het liefst persoonlijk, dat werkt bij zulke toch wel complexe materie het beste. Daarom komen wij, zoals dat heet, naar de mensen toe. We bezoeken ieder jaar vestigingen van ARCADIS door het hele land. Daar geven we presentaties, gericht op diverse leeftijdsgroepen. Voor mensen die dichter bij hun pensioen zitten, houden we ook spreekuren waarop ze hun persoonlijke pensioensituatie face to face met ons kunnen doornemen. Dat kan trouwens ook altijd bij ons op kantoor in Arnhem. Je kunt een afspraak bij ons maken, of zo bij ons binnenlopen, je kunt ons bellen, mailen, we staan altijd voor iedereen klaar. Dus aarzel niet als je wat over je pensioen wilt weten Pensioen is iets voor oude mensen Natuurlijk maken mensen die hun pensioen in zicht hebben het vaakst een afspraak met ons. Maar ik zou zeggen: ook jongeren moeten nadenken over hun pensioen. Tegenwoordig meer dan ooit eigenlijk. De overheid bezuinigt op voorzieningen als de AOW en waarschijnlijk ook de Anw, het nabestaandenpensioen van de overheid. En in de pensioenregelingen gaat ook van alles veranderen. De pensioenleeftijd gaat omhoog, misschien wordt het pensioen directer afhankelijk van de beleggingsopbrengsten. Allemaal redenen om de vinger goed aan de pols te houden, ook als je jong bent. Hoe sta je ervoor? Doe je er met het oog op later verstandig aan je huis zoveel mogelijk af te betalen, of zou je misschien zelf nog wat moeten sparen? Ik denk dat de tijd voorbij is dat je rustig achterover kunt zitten en denken: ach, met mijn pensioen zit het vanzelf wel snor. Het is jouw toekomst en daar heb je zelf een verantwoordelijkheid in. Natuurlijk snap ik dat jongeren misschien nog niet zo bezig zijn met hoe hoog hun pensioen over 30 jaar wordt. Maar kijk in ieder geval eens naar wat er geregeld is voor je partner als je nu zou overlijden. Is dat genoeg? Hoe richten jullie je op de jongere generaties? Jongeren zijn van de digitale media. Daar maken we ook steeds meer gebruik van. Onze website is veel belangrijker geworden. We zijn aan het onderzoeken of we nog meer aan e-communicatie kunnen gaan doen, bijvoorbeeld de pensioenoverzichten digitaal beschikbaar maken. En o ja, iets leuks: we hebben een filmpje gemaakt waarin we in een paar minuten van alles uitleggen over je pensioen en zaken die je eventueel zelf nog moet regelen. Dat sturen we naar nieuwe medewerkers van ARCADIS. En iedereen kan het ook gewoon op onze website zien. Ik zou zeggen: ga eens kijken. Waar zal het de komende tijd over gaan in jullie communicatie? Voorlichting over de persoonlijke situatie blijft altijd belangrijk. Maar de komende tijd zal het zeker ook gaan over de verhoging van de AOW-leeftijd en de veranderingen in de pensioenregelingen die op stapel staan. Volgend jaar gaat de fiscale standaard pensioenleeftijd al omhoog en in 2015 zullen de pensioenregelingen grondig veranderen. Dat moeten we goed gaan uitleggen. Daarnaast is de financiële situatie van het fonds nog steeds fragiel. We zullen helder en eerlijk blijven communiceren over die financiële situatie en over de gevolgen voor je pensioen. Er is dus werk genoeg. 1 Beleggingsbeleid Sinds de tweede helft van de jaren 80 belegt ARCADIS Pensioenfonds relatief veel in zakelijke waarden als aandelen en vastgoed. Tot 2002 heeft dat in ons voordeel uitgepakt. Het leidde tot relatief lage premies en tot extra verhogingen van de pensioenen. Sinds 2002 hebben onze beleggingen het wat minder gedaan dan die van pensioenfondsen die behoudender beleggen. We blijven echter achter ons beleid staan. Op de lange termijn (en daar beleggen wij voor) levert dit voor ons fonds het beste rendement op bij een verantwoord risico. 2 Scherpe premie Bij ARCADIS Pensioenfonds wordt een scherpe premie gerekend voor de opbouw van pensioen. Er zit maar heel weinig opslag in de premie die bedoeld is voor bufferopbouw. Daar zit een risico aan: als het minder gaat, hebben we snel minder vet op de botten. Het voordeel: zowel u als de werkgever betaalt minder voor uw pensioen. 3 Financieel risico niet voor werkgever Anders dan bij sommige andere fondsen kan er in slechte tijden niet aangeklopt worden voor meer geld bij de werkgever. Ook de premie kan niet verhoogd worden. Bij sommige andere fondsen heeft de werkgever wel bijgestort en dat heeft de dekkingsgraad positief beïnvloed. Meer weten over uw pensioenfonds en uw pensioen? Bezoek onze website: 4 Sterkere stijging levensverwachting Alle pensioenfondsen zijn de laatste jaren geconfronteerd met een onvoorziene stijging van de levensverwachting. Daarvoor hebben ze extra geld opzij moeten zetten. Bij ARCADIS is de levensverwachting echter bovengemiddeld gestegen. Dat komt door het relatief hoge opleidingsniveau. Hoogopgeleiden hebben een hogere levensverwachting. Wij hebben de afgelopen jaren onze verplichtingen met bijna 11% zien stijgen door de hogere levensverwachting. 5 ARCADIS Pensioen fonds is een rijp fonds Dat wil zeggen dat we veel pensioengerechtigden hebben en dus op de korte termijn veel pensioenen uitkeren. Wij betalen meer geld uit aan pensioenen dan dat er aan premie binnenkomt. Bij jongere fondsen ligt dat anders. 6 Weinig profijt van hogere rekenrente Alle pensioenfondsen hebben de laatste jaren last van de lage rente waarmee we de verplichtingen moeten berekenen. In september 2012 is de rekenrente wat aangepast. Voor pensioenen die pas over 20 jaar moeten worden uitbetaald mag een rekenrente worden gehanteerd die meer op een historisch gemiddelde is gebaseerd. Hoe meer jongeren in een fonds, des te meer profijt heeft het fonds daarvan. Wij zijn een rijp fonds en hebben dus minder dan gemiddeld van deze aanpassing geprofiteerd. 6 Pensioennieuws > Juni 2013

Pensioennieuwsbrief Verlagen pensioenen

Pensioennieuwsbrief Verlagen pensioenen Pensioennieuwsbrief Verlagen pensioenen Pensioenfonds DHV verlaagt de pensioenen De meest gestelde vragen & de antwoorden Net als zo n 70 andere pensioenfondsen, groot en klein, heeft het bestuur van Pensioenfonds

Nadere informatie

15 vragen en antwoorden over de veranderingen in de pensioenregeling

15 vragen en antwoorden over de veranderingen in de pensioenregeling Er verandert wat aan je pensioen 15 vragen en antwoorden over de veranderingen in de pensioenregeling Over de pensioenleeftijd en de AOW 1. Moet ik nu blijven werken tot 67 jaar? Het pensioen dat je vanaf

Nadere informatie

Verkort Jaarverslag 2013

Verkort Jaarverslag 2013 Verkort Jaarverslag Han Thoman: Ons bestuur is zich echt goed bewust van de risico s die het pensioenfonds loopt. Voorzitter Han Thoman Onze financiële positie is redelijk maar moet nog beter Een jaar

Nadere informatie

Uw pensioen in onzekere tijden

Uw pensioen in onzekere tijden Uw pensioen in onzekere tijden Stichting Pensioenfonds 1 Inleiding Dekkingsgraad per 31 december 2011 is 83,7%. Het pensioenfonds loopt (ver) achter op herstelplan. Voorlopig kortingsbesluit is noodzakelijk.

Nadere informatie

Verkort jaarverslag 2017 Pensioenfonds Cargill

Verkort jaarverslag 2017 Pensioenfonds Cargill Verkort jaarverslag 2017 Pensioenfonds Cargill Pensioenfonds Cargill 2017 in beeld Wat zijn de belangrijkste ontwikkelingen van 2017 van Pensioenfonds Cargill? U leest het in dit verkort jaarverslag. Financiële

Nadere informatie

Extra informatie pensioenverlaging

Extra informatie pensioenverlaging Extra informatie pensioenverlaging Wat is de invloed van de verlaging op mijn netto pensioen? Als u nog niet met pensioen bent, kunnen we u nu niet zeggen hoe uw netto pensioen

Nadere informatie

1. Waarom moet het pensioenfonds ANWB extra maatregelen nemen?

1. Waarom moet het pensioenfonds ANWB extra maatregelen nemen? 1. Waarom moet het pensioenfonds ANWB extra maatregelen nemen? Het pensioenfonds staat er financieel niet goed voor. De twee belangrijkste oorzaken: 1. Nederlanders worden steeds ouder. Met name de laatste

Nadere informatie

2011 in het kort TOELICHTING OP HET JAARVERSLAG

2011 in het kort TOELICHTING OP HET JAARVERSLAG 2011 in het kort TOELICHTING OP HET JAARVERSLAG 1 Toelichting op het jaarverslag In het jaarverslag legt het pensioenfonds uitgebreid verantwoording af over de ontwikkelingen, besluiten en gebeurtenissen

Nadere informatie

De dekkingsgraad van het Pensioenfonds is bijna elke maand anders. Dat komt vooral door de rentestand en onze beleggingsopbrengsten.

De dekkingsgraad van het Pensioenfonds is bijna elke maand anders. Dat komt vooral door de rentestand en onze beleggingsopbrengsten. Nieuwsbrief Ballast Nedam Pensioenfonds September 2013 Tijd voor een nieuwsbrief van uw Pensioenfonds. Er gebeurt veel in de Nederlandse pensioenwereld; dat kan u bijna niet zijn ontgaan. In onze vorige

Nadere informatie

RBS pensioen update. Van premie tot pensioen

RBS pensioen update. Van premie tot pensioen RBS pensioen update Van premie tot pensioen Hoe is uw pensioen opgebouwd? Waarom zitten veel pensioenfondsen nu in de problemen? Hoe ziet de toekomst van pensioen in Nederland eruit? In deze RBS Pensioen

Nadere informatie

Uw pensioenfonds in verkort jaarverslag. Stichting Heineken Pensioenfonds

Uw pensioenfonds in verkort jaarverslag. Stichting Heineken Pensioenfonds Uw pensioenfonds in 2012 verkort jaarverslag Stichting Heineken Pensioenfonds Inhoud 2 4 6 8 10 12 Het jaar in 10 minuten: wat gebeurde er in 2012? Zo staat uw pensioenfonds ervoor 2012 in cijfers Interview:

Nadere informatie

De resultaten van de deelnemersenquête DNB & DNB Pensioenfonds. mei, 2014

De resultaten van de deelnemersenquête DNB & DNB Pensioenfonds. mei, 2014 De resultaten van de deelnemersenquête DNB & DNB Pensioenfonds mei, 2014 1 Beste DNB er Hartelijk dank voor jouw deelname aan en/of interesse in dit deelnemersonderzoek onder (ex)werknemers van DNB. Van

Nadere informatie

Datum Briefnummer Behandeld door Doorkiesnummer 15-2-2012 20120215 N.W. Dijkhuizen 630

Datum Briefnummer Behandeld door Doorkiesnummer 15-2-2012 20120215 N.W. Dijkhuizen 630 Pensioenfonds Productschappen Bezoekadres Laan van Zuid Hoorn 165 2289 DD Rijswijk Postadres Postbus 3042 2280 GA Rijswijk Telefoon 070 4138630 Fax 070 4138650 E-mail info@pbodnl Website wwwpbodnl KvK

Nadere informatie

PensioenNieuws van Pensioenfonds TenCate

PensioenNieuws van Pensioenfonds TenCate PensioenNieuws van Pensioenfonds TenCate oktober 2016 Hoe verloopt 2016 tot nu toe? Om maar meteen met de deur in huis te vallen: de financiële situatie bij Pensioenfonds TenCate is niet goed. De alsmaar

Nadere informatie

2013 in het kort SAMENVATTING VAN HET JAARVERSLAG

2013 in het kort SAMENVATTING VAN HET JAARVERSLAG 2013 in het kort SAMENVATTING VAN HET JAARVERSLAG 1 Toelichting op het jaarverslag In het Jaarverslag 2013 legt het pensioenfonds uitgebreid verantwoording af over de ontwikkelingen, besluiten en gebeurtenissen

Nadere informatie

Presentatie met uitleg per slide

Presentatie met uitleg per slide Presentatie met uitleg per slide 1 Terug- en vooruitblik In het principe cao-akkoord van december 2012 hebben we afspraken gemaakt over de noodzaak van een nieuwe en toekomstbestendige pensioenregeling

Nadere informatie

2012 in het kort TOELICHTING OP HET JAARVERSLAG

2012 in het kort TOELICHTING OP HET JAARVERSLAG 2012 in het kort TOELICHTING OP HET JAARVERSLAG 1 Toelichting op het jaarverslag In het Jaarverslag 2012 legt het pensioenfonds uitgebreid verantwoording af over de ontwikkelingen, besluiten en gebeurtenissen

Nadere informatie

OWASE Pensioenforum 26 juni 2013. 3 juli 2013 OWASE. Welkom. bij

OWASE Pensioenforum 26 juni 2013. 3 juli 2013 OWASE. Welkom. bij Welkom OWASE Pensioenforum 26 juni 2013 OWASE 3 juli 2013 bij Pensioenfonds en solidariteit: één voor allen, allen voor één! www.owase.nl PFO20130626/20130703 2 Programma Pensioenforum De bedoeling van

Nadere informatie

Ons kenmerk Bijlage(n) Telefoon 1 (050)

Ons kenmerk Bijlage(n) Telefoon 1 (050) Europaweg 27 9723 AS Groningen Postbus 11158 9700 CJ Groningen www.bakkerspensioen.nl Datum 20 februari 2013 Contactpersoon Werkgeversdesk Ons kenmerk Bijlage(n) Telefoon 1 (050) 522 50 10 Onderwerp Pensioen

Nadere informatie

datum onze referentie uw referentie doorkiesnummer 15-11-2010 0523 288420

datum onze referentie uw referentie doorkiesnummer 15-11-2010 0523 288420 Aan: alle actieve deelnemers alle gewezen deelnemers alle pensioengerechtigden datum onze referentie uw referentie doorkiesnummer 15-11-2010 0523 288420 Betreft: de risico s van het pensioenfonds voor

Nadere informatie

Ontwikkelingen in 2012

Ontwikkelingen in 2012 1 Jaarbericht 2012 Ontwikkelingen in 2012 2012 was, in alle opzichten, weer een bewogen jaar. We kregen onder meer te maken met hectische ontwikkelingen op de financiële markten, met veranderingen in de

Nadere informatie

Pensioenfonds Smurfit Kappa Nederland Nieuwsbrief

Pensioenfonds Smurfit Kappa Nederland Nieuwsbrief Pensioenfonds Smurfit Kappa Nederland Nieuwsbrief Nummer 14 > Jaargang 10 > November 2012 inhoud > Financiële positie: dekkingsgraad blijft laag [p.1] Bestuur / Verantwoordingsorgaan [p.2] Uniform Pensioen

Nadere informatie

Via deze brief krijgt u verdere (achtergrond)informatie over de huidige situatie en wat dit voor uw pensioen betekent.

Via deze brief krijgt u verdere (achtergrond)informatie over de huidige situatie en wat dit voor uw pensioen betekent. Naam Adres Postcode + woonplaats Land ONDERWERP: SITUATIE PENSIOENFONDS ROCKWOOL EN MOGELIJKE VERLAGING VAN UW PENSIOEN BIJLAGEN: EVALUATIEMOMENTEN IN HERSTELPLAN, ONTWIKKELING DEKKINGSGRAAD, DEKKINGSGRAAD

Nadere informatie

Verkort jaarverslag

Verkort jaarverslag Verkort jaarverslag 2014 1 Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Meubelindustrie en Meubileringsbedrijven Hoe deed ons pensioenfonds het in 2014? Waar hield het bestuur zich mee bezig? En wat waren

Nadere informatie

Nieuws. Gezond maar alert. Pensioenfonds IN DIT NUMMER: Verkort jaarverslag. De financiële situatie van het pensioenfonds verbeterde in 2017.

Nieuws. Gezond maar alert. Pensioenfonds IN DIT NUMMER: Verkort jaarverslag. De financiële situatie van het pensioenfonds verbeterde in 2017. Pensioenfonds Verkort jaarverslag Gezond maar alert De financiële situatie van het pensioenfonds verbeterde in 2017. Nieuws IN DIT NUMMER: Augustus 2018 Hierdoor was het mogelijk de opgebouwde pensioenen

Nadere informatie

Jaarbericht Terugblikken en vooruitkijken. delta lloyd pensioenfonds

Jaarbericht Terugblikken en vooruitkijken. delta lloyd pensioenfonds delta lloyd pensioenfonds Jaarbericht 2010 Terugblikken en vooruitkijken In dit Jaarbericht leest u wat er in 2010 bij het pensioenfonds gebeurde. We gaan wat dieper in op onze beleggingen en andere financiële

Nadere informatie

Zekerheid pensioenen staat voorop, maar: 'Alle risico's uitbannen, dat gaat niet'

Zekerheid pensioenen staat voorop, maar: 'Alle risico's uitbannen, dat gaat niet' De toekomst van uw pensioen In deze krant vindt u een samenvatting van de belangrijkste cijfers en feiten uit het jaarverslag 2010 van ARCADIS Pensioenfonds. U kunt ook een compleet verslag downloaden

Nadere informatie

Veel gestelde vragen kwartaalcijfers pensioenfondsen

Veel gestelde vragen kwartaalcijfers pensioenfondsen Veel gestelde vragen kwartaalcijfers pensioenfondsen 1. De kwartaalcijfers van de pensioenfondsen zijn negatief. Hoe komt dat? Het algemene beeld is dat het derde kwartaal, en dan in het bijzonder de maand

Nadere informatie

Pensioen Nieuws. Lichte daling dekkingsgraad. staat de nieuwe beleidsdekkingsgraad

Pensioen Nieuws. Lichte daling dekkingsgraad. staat de nieuwe beleidsdekkingsgraad Pensioen Nieuws Een uitgave van Stichting Pensioenfonds AVEBE www.pensioenfondsavebe.nl #13 augustus 15 1 Financiële situatie Pensioenfonds AVEBE 2 Nieuwe financiële spelregels voor pensioenfondsen 3/4

Nadere informatie

Verkort jaarverslag PHI 2010

Verkort jaarverslag PHI 2010 Verkort jaarverslag PHI 2010 uitgave van stichting bedrijfstakpensioenfonds voor de houtverwerkende industrie Voorwoord 2010 was een roerig jaar. Ook voor Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Houtverwerkende

Nadere informatie

Pensioen Nieuws. Wat komt er op ons af? #10 januari 14. Pensioenfonds

Pensioen Nieuws. Wat komt er op ons af? #10 januari 14. Pensioenfonds Pensioen Nieuws Een uitgave van Stichting Pensioenfonds AVEBE #10 januari 14 1 Wat komt er op ons af? Dekkingsgraad stabiel Alle pensioenen omhoog 2 Tijdelijke pensioenregeling 1 jaar verlengd 3 Anw-hiaatpensioenregeling

Nadere informatie

Pensioenfonds B&S. Pensioenkrant Pensioen fonds B&S

Pensioenfonds B&S. Pensioenkrant Pensioen fonds B&S Pensioenfonds B&S Pensioenkrant 2014 Pensioen fonds B&S I n h o u d s o p g a v e Woord vooraf... 4 1. Jaarverslag 2013 in hoofdijnen... 5 2. Dekkingsgraad 2014... 7 3.Nieuw pensioenstelsel 2015... 8

Nadere informatie

uw pensioenfonds in 2011 verkort jaarverslag Stichting Heineken Pensioenfonds

uw pensioenfonds in 2011 verkort jaarverslag Stichting Heineken Pensioenfonds uw pensioenfonds in 2011 verkort jaarverslag Stichting Heineken Pensioenfonds 2 Inhoud Het jaar in 7 stappen 4 Uw pensioenfonds in cijfers 6 De deelnemersraad 8 Vijf vragen over de pensioencrisis 10 Colofon

Nadere informatie

Pensioen Nieuws. Uw pensioenregeling verandert opnieuw. #12 februari 15 P4 P6. Pensioenfonds

Pensioen Nieuws. Uw pensioenregeling verandert opnieuw. #12 februari 15 P4 P6. Pensioenfonds Pensioen Nieuws Een uitgave van Stichting Pensioenfonds AVEBE www.pensioenfondsavebe.nl #12 februari 15 1 Uw pensioenregeling verandert opnieuw 3 Interview met Manager Martien Smid 4 Onze dekkingsgraad

Nadere informatie

Uw pensioenbulletin juli 2011. Beleggingsbeleid doorgelicht. Beambtenfonds voor het Mijnbedrijf

Uw pensioenbulletin juli 2011. Beleggingsbeleid doorgelicht. Beambtenfonds voor het Mijnbedrijf Uw pensioenbulletin juli 2011 Beleggingsbeleid doorgelicht Beambtenfonds voor het Mijnbedrijf Externe deskundigen hebben in opdracht van het bestuur een zogenaamde ALM-studie (Asset Liability Management)

Nadere informatie

Facts & Figures uitwerking Pensioenakkoord

Facts & Figures uitwerking Pensioenakkoord Facts & Figures uitwerking Pensioenakkoord Waarom langer doorwerken? De levensverwachting stijgt Elke generatie leeft langer dan de vorige. Dat is al langer bekend, maar de stijging van de levensverwachting

Nadere informatie

Kwartaalbericht. 4e kwartaal 2014 Den Haag, 30 januari 2015. Samenvatting cijfers per 31 december 2014

Kwartaalbericht. 4e kwartaal 2014 Den Haag, 30 januari 2015. Samenvatting cijfers per 31 december 2014 Kwartaalbericht 4e kwartaal 2014 Den Haag, 30 januari 2015 Samenvatting cijfers per 31 december 2014 Dekkingsgraad: 111,5% Beleidsdekkingsgraad: 112,6% Belegd vermogen: 19,6 miljard Rendement 2014: 27,6%

Nadere informatie

Uw pensioenbulletin juli 2011. Beleggingsbeleid doorgelicht. Algemeen Mijnwerkersfonds

Uw pensioenbulletin juli 2011. Beleggingsbeleid doorgelicht. Algemeen Mijnwerkersfonds Uw pensioenbulletin juli 2011 Beleggingsbeleid doorgelicht Algemeen Mijnwerkersfonds Externe deskundigen hebben in opdracht van het bestuur een zogenaamde ALM-studie (Asset Liability Management) uitgevoerd.

Nadere informatie

Persbericht. Kwartaalbericht: vierde kwartaal 2011

Persbericht. Kwartaalbericht: vierde kwartaal 2011 Persbericht Kwartaalbericht: vierde kwartaal 2011 Hoofdpunten: Dekkingsgraad van 94% is te laag: aanvullende maatregelen nodig Beschikbaar vermogen stijgt met ruim 11 miljard Door gedaalde rente nemen

Nadere informatie

Een nieuwe pensioenregeling

Een nieuwe pensioenregeling Een nieuwe pensioenregeling De pensioenregeling van Pensioenfonds voor de Accountancy wordt per 1 januari 2015 aangepast. Het bestuur heeft inmiddels de hoofdlijnen van de nieuwe regeling vastgesteld.

Nadere informatie

VERKORT JAARVERSLAG 2017

VERKORT JAARVERSLAG 2017 VERKORT JAARVERSLAG 2017 De belangrijkste ontwikkelingen in 2017 bij Pensioenfonds TNT Express op een rij in deze verkorte en vereenvoudigde versie van het jaarverslag. Het volledige jaarverslag vindt

Nadere informatie

Buitengewone vergadering van deelnemers 22 november 2010

Buitengewone vergadering van deelnemers 22 november 2010 Buitengewone vergadering van deelnemers 22 november 2010 Agenda 1. Opening, mededelingen en ingekomen stukken 2. Pensioenregeling uitgevoerd door BNPF 3. Vergelijking andere pensioenfondsen 4. Herstelplan

Nadere informatie

Deutsche Bank Nederland Stichting Pensioenfonds Deutsche Bank Nederland

Deutsche Bank Nederland Stichting Pensioenfonds Deutsche Bank Nederland In deze nieuwsbrief Voorwoord Wat betekenen de nieuwe pensioenmaatregelen voor u? De informatie in dit document is eigendom van en mag noch in haar geheel noch gedeeltelijk van. Page 2 of 5 Voorwoord In

Nadere informatie

Wat u moet weten over beleggen

Wat u moet weten over beleggen Rabo BedrijvenPensioen Wat u moet weten over beleggen Beleggen voor het Rabo BedrijvenPensioen Uw werkgever betaalt pensioenpremies voor het Rabo BedrijvenPensioen. In deze brochure leest u hoe we deze

Nadere informatie

flits+ Het is veel in het nieuws, maar ik weet niet exact hoe mijn eigen pensioen eruit ziet Ik vind dat ik het moet lezen bpfhibin.

flits+ Het is veel in het nieuws, maar ik weet niet exact hoe mijn eigen pensioen eruit ziet Ik vind dat ik het moet lezen bpfhibin. pensioen Hoe warm loop jij voor het onderwerp pensioen? Informatie over uw pensioen Minder kans op verlaging, ook minder kans op indexatie Bpf HiBiN kiest voor online en digitaal Waar houdt het bestuur

Nadere informatie

Veel veranderingen in druk pensioenjaar 2015

Veel veranderingen in druk pensioenjaar 2015 Verkort jaarverslag 2015 Elk jaar legt Metro Pensioenfonds in het jaarverslag verantwoording af over het gevoerde beleid van het afgelopen jaar. Voor degenen die liever een overzicht willen lezen van de

Nadere informatie

Pensioenfonds Robeco. Populair Jaarverslag 2014

Pensioenfonds Robeco. Populair Jaarverslag 2014 Pensioenfonds Robeco Populair Jaarverslag 2014 2014 was een bewogen jaar voor Pensioenfonds Robeco door de sterk dalende rente en de veranderende wet- en regelgeving. In het jaarverslag blikken wij als

Nadere informatie

KWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/5 DERDE KWARTAAL 2015

KWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/5 DERDE KWARTAAL 2015 KWARTAALVERSLAG DERDE KWARTAAL 2015 1. In het kort De beleidsdekkingsgraad per 30 september 2015 bedroeg 112,6% Het rendement van 1 juli tot en met 30 september 2015 bedroeg -1,6% Het pensioenvermogen

Nadere informatie

Pensioenbijeenkomst Abvakabo FNV Het pensioen van nu en de toekomst in zicht November 2010. Welkom

Pensioenbijeenkomst Abvakabo FNV Het pensioen van nu en de toekomst in zicht November 2010. Welkom Pensioenbijeenkomst Abvakabo FNV Het pensioen van nu en de toekomst in zicht November 2010 Welkom Waar willen wij het met elkaar over hebben? Pensioen anno 2010 Stand van Zaken AOW en Pensioenakkoord 4

Nadere informatie

Het PWRI is er voor ons

Het PWRI is er voor ons Het PWRI is er voor ons Populair jaarverslag 2013 106 102 1.104 2.707 40.937 39.915 Gepensioneerden Werkgevers Voormalige deelnemers Actieve deelnemers WIW SW 98.364 33.926 Onderweg zijn Het PWRI is op

Nadere informatie

Je bouwt partnerpensioen op met de pensioenregeling van Pensioenfonds Detailhandel. Voor je kinderen is er wezenpensioen.

Je bouwt partnerpensioen op met de pensioenregeling van Pensioenfonds Detailhandel. Voor je kinderen is er wezenpensioen. Hoe is jouw pensioen geregeld? Wat krijg je in onze pensioenregeling? Ouderdomspensioen Je bouwt ouderdomspensioen op met de pensioenregeling van Pensioenfonds Detailhandel. Je krijgt dit ouderdomspensioen

Nadere informatie

Hoe is uw pensioen geregeld?

Hoe is uw pensioen geregeld? Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in de Pensioenregeling Westland Utrecht Hypotheekbank (WUH). Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw

Nadere informatie

De pensioenleeftijd zal omhoog gaan

De pensioenleeftijd zal omhoog gaan Jaarbericht 2011 Ruim 1.600 mensen ontvangen op dit moment een pensioenuitkering via ons pensioenfonds. Nog eens ruim 2.300 (oud) DuPont-medewerkers zullen in de toekomst een pensioenuitkering ontvangen.

Nadere informatie

Nieuwsbrief MIJN HEINZ PENSIOEN

Nieuwsbrief MIJN HEINZ PENSIOEN Nieuwsbrief MIJN HEINZ PENSIOEN Dit is een uitgave van de Stichting Pensioenfonds Heinz. Met in deze uitgave: Dit is de 10e nieuwsbrief sinds 2006. Communicatie over pensioen wordt steeds belangrijker.

Nadere informatie

blad Ontmoet Paul op www.onsbpfschilders.nl wat vinden blijft gelijk 5 Meer inzicht in je pensioen: met UPO & de Pensioenplanner 2 Premie in 2015:

blad Ontmoet Paul op www.onsbpfschilders.nl wat vinden blijft gelijk 5 Meer inzicht in je pensioen: met UPO & de Pensioenplanner 2 Premie in 2015: Pensioen blad voor ondernemers april 2015 Meer inzicht in je pensioen: met UPO & de Pensioenplanner 2 wat vinden we van ons pensioenfonds 4 Premie in 2015: pensioenpremie blijft gelijk 5 Welk pensioenloon

Nadere informatie

Pensioeninformatiebijeenkomst over herstelplan 2009

Pensioeninformatiebijeenkomst over herstelplan 2009 Pensioenbijeenkomst herstelplan 2009 Pensioenfonds voor de Grafische Bedrijven (PGB) over herstelplan 2009 juli 2009 Inleiding Waarom 5 pensioenbijeenkomsten? ernstige situatie met grote gevolgen voor

Nadere informatie

VERKORT JAARVERSLAG 2016

VERKORT JAARVERSLAG 2016 VERKORT JAARVERSLAG 2016 2016: wat zijn de belangrijkste ontwikkelingen van 2016 bij Pensioenfonds TNT Express? U leest het in deze verkorte en vereenvoudigde versie van het jaarverslag. Het volledige

Nadere informatie

Risico s rond pensioen

Risico s rond pensioen Risico s rond pensioen Uitgave maart 2015 Disclaimer De in deze brochure verstrekte informatie van Stichting Pensioenfonds SABIC, gevestigd te Sittard (het pensioenfonds ) is van algemene aard, uitsluitend

Nadere informatie

1.B. Jouw Cosun pensioen. Informatiebijeenkomsten voor pensioengerechtigden mei 2014

1.B. Jouw Cosun pensioen. Informatiebijeenkomsten voor pensioengerechtigden mei 2014 1.B Jouw Cosun pensioen Informatiebijeenkomsten voor pensioengerechtigden mei 2014 1 Agenda Pensioen in Nederland Waarom een nieuwe regeling bij Cosun? Pensioenpremie Toeslagverlening (indexatie) Discussie

Nadere informatie

Kwartaalverslag Tweede kwartaal 2019

Kwartaalverslag Tweede kwartaal 2019 Kwartaalverslag Q2-2019 Kwartaalverslag Tweede kwartaal 2019 1 In het kort De beleidsdekkingsgraad per 30 juni 2019 bedroeg 117,3%. Het rendement van 1 april tot en met 30 juni 2019 bedroeg 3,5%. Het pensioenvermogen

Nadere informatie

Geef pensioen de aandacht die het verdient. Jaarbericht Stichting Pensioenfonds

Geef pensioen de aandacht die het verdient. Jaarbericht Stichting Pensioenfonds Geef pensioen de aandacht die het verdient Jaarbericht Stichting Pensioenfonds Vijf mythes over pensioen Over pensioenen zijn meerdere mythes in omloop. Het is belangrijk om te weten hoe het wel zit. De

Nadere informatie

INFOSESSIES PENSIOENEN - 20, 22 en 26 november Infosessies PENSIOENEN en 26 november door Peter Boonen en Jan Lodewijks

INFOSESSIES PENSIOENEN - 20, 22 en 26 november Infosessies PENSIOENEN en 26 november door Peter Boonen en Jan Lodewijks Infosessies PENSIOENEN 2012 20-22 en 26 november 2012 door Peter Boonen en Jan Lodewijks 1 AGENDA Toelichting huidige situatie Septemberpakket en Regeerakkoord Overleg met vakorganisaties Communicatie

Nadere informatie

Persbericht. ABP verlaagt pensioen in 2013 met 0,5% Ondanks goed rendement stijgt dekkingsgraad in 2012 onvoldoende

Persbericht. ABP verlaagt pensioen in 2013 met 0,5% Ondanks goed rendement stijgt dekkingsgraad in 2012 onvoldoende Persbericht ABP verlaagt pensioen in 2013 met 0,5% Ondanks goed rendement stijgt dekkingsgraad in 2012 onvoldoende Hoofdpunten: Verlaging pensioen met 0,5% per 1 april 2013 definitief Mogelijk aanvullende

Nadere informatie

Goed jaar Metro Pensioenfonds, toch geen verhoging pensioenen

Goed jaar Metro Pensioenfonds, toch geen verhoging pensioenen Verkort jaarverslag 2014 In dit verkorte jaarverslag 2014 zetten we de hoofdpunten uit het volledige jaarverslag van Metro Pensioenfonds voor u op een rij: we blikken terug op het pensioenjaar 2014 en

Nadere informatie

Stichting CRH Pensioenfonds. 20 februari 2013 Utrecht-De Meern

Stichting CRH Pensioenfonds. 20 februari 2013 Utrecht-De Meern Deelnemersvergadering Stichting CRH Pensioenfonds 20 februari 2013 Utrecht-De Meern Agenda 1. Opening 2. Evaluatie herstelplan 31-12-2012 en korting pensioenen 3. Toeslagenbesluit (indexatie) 4. Rondvraag

Nadere informatie

Facts & Figures uitwerking Pensioenakkoord

Facts & Figures uitwerking Pensioenakkoord Facts & Figures uitwerking Pensioenakkoord Waarom langer doorwerken? De levensverwachting stijgt Elke generatie leeft langer dan de vorige. Dat is al langer bekend, maar de stijging van de levensverwachting

Nadere informatie

Dekkingsgraad 121,8% per 30 september 2012, toename van 9,3%-punt ten opzichte van 30 juni 2012.

Dekkingsgraad 121,8% per 30 september 2012, toename van 9,3%-punt ten opzichte van 30 juni 2012. Kwartaalbericht 2012 Samenvatting 121,8% per 30 september 2012, toename van 9,3%-punt ten opzichte van 30 juni 2012. Meer informatie over de dekkingsgraad vindt u op de website. Beleggingsrendement 4,2%

Nadere informatie

Principeakkoord cao-pensioenregeling Q&A Intern

Principeakkoord cao-pensioenregeling Q&A Intern Voor publicatie op de websites van de vakorganisaties en Mijn PostNL Algemeen Is het echt nodig om de pensioenregeling aan te passen? Ja. De fiscale wetgeving voor pensioen wijzigt. Dit betreft met name

Nadere informatie

Hoe is uw pensioen geregeld?

Hoe is uw pensioen geregeld? Hoe is uw pensioen geregeld? De Ahold Pensioenregeling 2015 Geachte heer, mevrouw, Welkom bij Ahold Pensioenfonds! Als u 21 jaar of ouder bent, bouwt u vanaf uw datum in dienst pensioen bij ons op. Dit

Nadere informatie

Beleggen voor het Rabo BedrijvenPensioen

Beleggen voor het Rabo BedrijvenPensioen Beleggen voor het Rabo BedrijvenPensioen Wat u moet weten over beleggen Uw werkgever betaalt pensioenpremies voor het Rabo BedrijvenPensioen. In deze brochure leest u hoe we die premies voor u beleggen.

Nadere informatie

Nieuwe pensioenregeling vanaf 1 januari 2015. Jan Raaijmakers Aad van der Tak Michel Stok Voorzitter Manager Pensioenfonds Extern actuarieel adviseur

Nieuwe pensioenregeling vanaf 1 januari 2015. Jan Raaijmakers Aad van der Tak Michel Stok Voorzitter Manager Pensioenfonds Extern actuarieel adviseur Nieuwe pensioenregeling vanaf 1 januari 2015 Jan Raaijmakers Aad van der Tak Michel Stok Voorzitter Manager Pensioenfonds Extern actuarieel adviseur Agenda 1. Rol klankbordgroep 2. Waarom een nieuwe pensioenregeling?

Nadere informatie

Uw werknemers en hun pensioen in de Metaal en Techniek

Uw werknemers en hun pensioen in de Metaal en Techniek Uw werknemers en hun pensioen in de Metaal en Techniek Uw onderneming is actief in de Metaal en Techniek. Daarom is het pensioen van uw werknemers ondergebracht bij Pensioenfonds Metaal en Techniek (PMT).

Nadere informatie

Informatiebijeenkomst

Informatiebijeenkomst Stichting Pensioenfonds DHV Informatiebijeenkomst 24 september 2013 2013 Royal HaskoningDHV, All rights reserved Alleen voor intern gebruik Agenda Opening Jaarverslag 2012 Paul Canisius Actuele ontwikkelingen

Nadere informatie

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM. Tweede kwartaal april 2012 t/m 30 juni Samenvatting: Lage rente drukt dekkingsgraad

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM. Tweede kwartaal april 2012 t/m 30 juni Samenvatting: Lage rente drukt dekkingsgraad Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Tweede kwartaal 2012-1 april 2012 t/m 30 juni 2012 Samenvatting: Lage rente drukt dekkingsgraad Nominale dekkingsgraad is gedaald van 110,0% naar 105,1% Beleggingsrendement

Nadere informatie

Gelden de kortingen op het pensioen per en voor beide regelingen?

Gelden de kortingen op het pensioen per en voor beide regelingen? Veelgestelde vragen DE KORTINGEN Gelden de kortingen op het pensioen per 1-9-2016 en 1-3-2017 voor beide regelingen? Ja, de kortingen gelden zowel voor de middelloon als de CDC regeling, ongeacht het afgesproken

Nadere informatie

Reservetekort weggewerkt, pensioenen verhoogd

Reservetekort weggewerkt, pensioenen verhoogd Verkort jaarverslag 2013 In dit verkorte jaarverslag 2013 zetten we de hoofdpunten uit het volledige jaarverslag van Metro Pensioenfonds voor u op een rij: we blikken terug op het pensioenjaar 2013 en

Nadere informatie

Informatiebijeenkomst Pensioenfonds KPN Pensioengerechtigden. Oktober 2013

Informatiebijeenkomst Pensioenfonds KPN Pensioengerechtigden. Oktober 2013 Informatiebijeenkomst Pensioenfonds KPN Pensioengerechtigden Oktober 2013 1 Pensioenstelsel Individueel Pensioen fonds Overheid Lijfrente Pensioen AOW B E L A S T I N G 2 Programma bestuur en taken bestuur

Nadere informatie

Vraag-antwoord voor Pensioenfonds ANWB

Vraag-antwoord voor Pensioenfonds ANWB Vraag-antwoord voor Pensioenfonds ANWB vanwege verlagen pensioenen, april 2013 1. Waarom moet Pensioenfonds ANWB extra maatregelen nemen? Het pensioenfonds staat er financieel niet goed voor. De twee belangrijkste

Nadere informatie

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Tweede kwartaal 2017-1 april 2017 t/m 30 juni 2017 Samenvatting: De maandelijkse nominale dekkingsgraad eind juni 2017 is 115,7% en is gestegen ten opzichte van

Nadere informatie

WOORD VOORAF. Beste deelnemers,

WOORD VOORAF. Beste deelnemers, WOORD VOORAF Beste deelnemers, Voor u ligt de pensioenkrant 2015 van Stichting Pensioenfonds B&S ( het Pensioenfonds ). Hiermee willen wij u informeren over de gebeurtenissen en ontwikkelingen van de afgelopen

Nadere informatie

Uw mening over pensioen

Uw mening over pensioen Uw mening over pensioen Onderzoek naar de risicohouding van pensioenopbouwers en pensioenontvangers van Philips Pensioenfonds mei / juni 2013 Philips Pensioenfonds Inhoud Aanleiding onderzoek Opzet onderzoek

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Smurfit Kappa Nederland Nieuwsbrief

Stichting Pensioenfonds Smurfit Kappa Nederland Nieuwsbrief Stichting Pensioenfonds Smurfit Kappa Nederland Nieuwsbrief NUMMER 12 > JAARGANG 8 > SEPTEMBER 2011 inhoud > De financiële situatie bij pensioenfondsen [p.1] Pensioenleeftijd 65 jaar, wat als ik eerder

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Avery Dennison. Algemene Vergadering van Deelnemers en Gepensioneerden Leiden, 3 september 2012

Stichting Pensioenfonds Avery Dennison. Algemene Vergadering van Deelnemers en Gepensioneerden Leiden, 3 september 2012 Algemene Vergadering van Deelnemers en Gepensioneerden Leiden, 3 september 2012 Agenda 1. Opening 2. Vaststelling notulen jaarvergadering 8 september 2011 3. Jaarverslag 2011 4. Beleggingsbeleid 5. Terugblik

Nadere informatie

FAQ s over vastgelopen pensioenonderhandelingen en herziening ABP-pensioenregeling December 2012

FAQ s over vastgelopen pensioenonderhandelingen en herziening ABP-pensioenregeling December 2012 FAQ s over vastgelopen pensioenonderhandelingen en herziening ABP-pensioenregeling December 2012 1. Er is geen overeenstemming over herziening van de ABP-regeling per 2013. Wat betekent dit voor werkgevers

Nadere informatie

STICHTING BEDRIJFSTAKPENSIOENFONDS ZORGVERZEKERAARS

STICHTING BEDRIJFSTAKPENSIOENFONDS ZORGVERZEKERAARS De pensioenregeling van SBZ STICHTING BEDRIJFSTAKPENSIOENFONDS ZORGVERZEKERAARS Uw pensioen bij SBZ Stichting Bedrijfstakpensioenfonds Zorgverzekeraars (SBZ) is het pensioenfonds voor de zorgverzekeringssector

Nadere informatie

2013 verkort in beeld. Ontwikkelingen. Pensioenen Beleggingen Organogram

2013 verkort in beeld. Ontwikkelingen. Pensioenen Beleggingen Organogram 02 verkort in beeld 03 Ontwikkelingen 05 08 10 Pensioenen Beleggingen Organogram Aantal deelnemers dat pensioen opbouwt Aantal personen dat een ouderdomspensioen ontvangt Aantal deelnemers met slapende

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl.

Nadere informatie

Je bouwt partnerpensioen op met de pensioenregeling van Pensioenfonds Detailhandel. Voor je kinderen is er wezenpensioen.

Je bouwt partnerpensioen op met de pensioenregeling van Pensioenfonds Detailhandel. Voor je kinderen is er wezenpensioen. Hoe is jouw pensioen geregeld? Wat krijg je in onze pensioenregeling? Ouderdomspensioen Je bouwt ouderdomspensioen op met de pensioenregeling van Pensioenfonds Detailhandel. Je krijgt dit ouderdomspensioen

Nadere informatie

Een overzicht van de kerncijfers vindt u op <pagina 8 en 9> van het volledige jaarverslag.

Een overzicht van de kerncijfers vindt u op <pagina 8 en 9> van het volledige jaarverslag. 12 vragen over het jaarverslag 2013 De hoofdpunten uit het jaarverslag van Stichting Pensioenfonds voor Verloskundigen (SPV) behandelen we aan de hand van 12 vragen en antwoorden. Een volledig exemplaar

Nadere informatie

KWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/5 EERSTE KWARTAAL 2016

KWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/5 EERSTE KWARTAAL 2016 KWARTAALVERSLAG EERSTE KWARTAAL 2016 1. In het kort De beleidsdekkingsgraad per 31 maart 2016 bedroeg 109,6% Het rendement van 1 januari tot en met 31 maart 2016 bedroeg 5, Het pensioenvermogen per 31

Nadere informatie

Resultaten Pensioenforum 26 juni en 3 juli

Resultaten Pensioenforum 26 juni en 3 juli Resultaten Pensioenforum 26 juni en 3 juli De weg naar het nieuwe pensioencontract Stichting Pensioenfonds OWASE 18 juli 2013 1/10/2014 Inhoud Samenvatting Conclusies Aanbevelingen Resultaten - per vraag

Nadere informatie

Brochure Risico s rond pensioen

Brochure Risico s rond pensioen Brochure Risico s rond pensioen Risico s rond pensioen Volgens een onderzoek van de Autoriteit Financiële Markten (AFM) blijken de meeste Nederlanders hogeverwachtingen te hebben over hun toekomstig pensioen.

Nadere informatie

30 september /LJ/AH. FNV-beleid bij vaststellen van de pensioenpremie. FNV-beleid bij vaststellen van de pensioenpremie

30 september /LJ/AH. FNV-beleid bij vaststellen van de pensioenpremie. FNV-beleid bij vaststellen van de pensioenpremie Postadres Postbus 9208, 3506 GE Utrecht Team Pensioenen T 0900 9690 (lokaal tarief) F 030 66 30 000 wwwfnvbondgenotennl Datum 30 september 2015 008/LJ/AH Onderwerp FNV-beleid bij vaststellen van de pensioenpremie

Nadere informatie

Extra nieuwsbrief. De positie van het pensioenfonds. Mei 2012. Waarom een extra nieuwsbrief?

Extra nieuwsbrief. De positie van het pensioenfonds. Mei 2012. Waarom een extra nieuwsbrief? Mei 2012 Extra nieuwsbrief Waarom een extra nieuwsbrief? De positie van pensioenfondsen krijgt voortdurend veel aandacht in de media. De berichten over pensioenen zijn vaak complex en de laatste tijd nogal

Nadere informatie

Brochure Risico s rond pensioen

Brochure Risico s rond pensioen Brochure Risico s rond pensioen Risico s rond pensioen Volgens een onderzoek van de Autoriteit Financiële Markten (AFM) blijken de meeste Nederlanders hoge verwachtingen te hebben over hun toekomstig pensioen.

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl

Nadere informatie

ONDERWERP PRESENTATIE IS EEN STELSELWIJZIGING IN BELANG VAN U ALS DEELNEMER? GENOEMDE ONTWIKKELINGEN / PROBLEMEN OM ONS PENSIOEN STELSEL TE WIJZIGEN

ONDERWERP PRESENTATIE IS EEN STELSELWIJZIGING IN BELANG VAN U ALS DEELNEMER? GENOEMDE ONTWIKKELINGEN / PROBLEMEN OM ONS PENSIOEN STELSEL TE WIJZIGEN ONDERWERP PRESENTATIE IS EEN STELSELWIJZIGING IN BELANG VAN U ALS DEELNEMER? GENOEMDE ONTWIKKELINGEN / PROBLEMEN OM ONS PENSIOEN STELSEL TE WIJZIGEN 1 GEVOLGEN DEMOGRAFISCHE ONTWIKKELINGEN 2 REKENRENTE,

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl.

Nadere informatie