Deel 2 voor groep 5 & 6 Bezoek aan de tentoonstelling

Transcriptie

1 Deel 2 voor groep 5 & 6 Bezoek aan de tentoonstelling Klee en Cobra. Het begint als kind Lesbrief - voor de leerkracht Naar het museum! Herhaal voor het bezoek aan het Cobra Museum wat in deel 1 van Opnieuw beginnen is overgebracht. Paul Klee tekende niet naar de werkelijkheid (zoals Fabritius of Rembrandt). Besteed aandacht aan de titels van kunstwerken, die zeggen al veel (Het puttertje dat even rust nadat het heel mooi heeft gezongen). Paul Klee keek goed naar hoe kinderen tekenen. Hoe kinderen een beeld vereenvoudigen met tekens en vormen (Een vogel als alle anderen en het mozaïek). Het doel van het bezoek is vooral om vrij en met plezier naar de kunstwerken in de tentoonstelling te kijken en er samen met de kinderen over van gedachten te wisselen. Bekijk de indeling van de tentoonstelling met de vijf thema s op de pagina hierna. In deze lesbrief worden werken toegelicht die aansluiten op deel 1 van Opnieuw beginnen. Enkele van deze werken hebben de leerlingen al op school gezien. Die zullen ze zeker herkennen. De vragen bij de werken zijn er vooral op gericht een gesprek los te maken. Er bestaan dus geen goede of foute antwoorden. Soms staat er een extra aanwijzing tussen [ ]. Voel u vrij om zelf ook werken te kiezen om samen met de leerlingen te bekijken en te bespreken. Laat u inspireren door de werken in de tentoonstelling, de reacties van de kinderen en door de inhoud van het lesmateriaal over de essentie van het werk van Paul Klee en Cobra! Lesmateriaal Het lesprogramma Opnieuw beginnen bestaat uit drie delen: Deel 1: Opnieuw beginnen, een klassikale les op school Deel 2: Bezoek aan de tentoonstelling Klee en Cobra. Het begint als kind Deel 3: Afsluitende creatieve opdracht op school: Dit is mijn masker Plan het museumbezoek tijdig! Met de inhoud van deel 2 kunt u het bezoek van uw groep gemakkelijk zélf begeleiden. U betaalt dan alleen de entreekosten van 3 euro per kind. De leerkracht en de andere begeleiders (voor het toezicht is 1 begeleider op 5 tot 6 kinderen nodig) kunnen gratis naar binnen. De maximale omvang per groep is 23 kinderen. Als u liever hebt dat het bezoek wordt begeleid door een ingewerkte museumdocent dan zijn de kosten daarvan 50 euro per rondleider (per groep, bij een bezoek van een uur). Omdat we voor de tentoonstelling veel belangstellenden verwachten, vragen wij u om uw museumbezoek - ook als u dit zelf begeleidt - bijtijds met onze coördinator in te plannen. Coördinator rondleiding/bezoek: T (ma t/m vr uur) E. activiteiten@cobra-museum.nl 1 Deel 2 voor groep 5 & 6 - bezoek aan de tentoonstelling Het lesmateriaal bieden wij u aan dankzij de steun van Stichting Zabawas

2 Plattegrond tentoonstelling Fantasiedieren en Cobra entree Klee De tentoonstelling vindt plaats in de grote zaal op de 1e verdieping. Rond de patio is een soort promenade gemaakt waar het hoofdthema van de expositie wordt geïntroduceerd met kunstwerken, teksten, foto s, documentjes. Daar is ook de hoofdtekst te vinden. Vanuit deze promenade zijn er ingangen naar de vijf zones met de genoemde vijf thema s. In het midden van elke zone hangt het werk van Paul Klee en aan de wanden de Cobra werken. In elke zone hangt een toelichtende thematekst. Alle kunstwerken zijn voorzien van bijschriften (naam kunstenaar, titel, techniek, eigenaar). Verbeelding van het kind trap Het prentenkabinet is ingericht als informatiepunt met een zitje. Daar zijn o.a. de biografieën van Paul Klee en van de Cobra beweging te vinden, en naslagwerk. Let op: Vanwege de verduisterde tentoonstelling en de waardevolle kunstwerken kunnen kinderen in de expositie niet met creatieve materialen terecht. De kunst bekijken en samen bespreken kan wel. Op de begane grond kan een tekenopdracht worden uitgevoerd met materiaal van het museum. 2 Deel 2 voor groep 5 & 6 - bezoek aan de tentoonstelling

3 Fantasiedieren Fantasiedieren Verbeelding kind Vogelpaar Herinneren jullie je deze vogels nog? Paul Klee maakte dit schilderij toen hij al 50 jaar was. Het lijkt heel erg op een kindertekening. Zijn het wel vogels? Waarom denk je dat? Zijn er dingen hetzelfde als bij jullie vogelmozaïek? [o.a. de driehoeken] Vogelpaar, 1939 Paard bij het bosmeer Jullie hebben op school al gezien dat dit paard in Paard bij het bosmeer lijkt op het paard dat Paul Klee als kind tekende. Maar dit paard kun je niet maken met de vormen van het mozaïekspel op school. Waarom lukt dat niet? [meer strepen dan vormen] Heeft Paul Klee hier ook tekens gezet? Paard bij het bosmeer, 1940 Moederdier Wat voor dier zou dit kunnen zijn? Wat zou een goede titel voor dit schilderij kunnen zijn? Waarom laat Paul Klee ook de binnenkant van het Moederdier zien? Moederdier, 1937 Monsters in staat van paraatheid Deze schildering heet Monsters in staat van paraatheid (klaar om aan te vallen). Wat zouden ze kunnen doen? Waaraan zie je dat het monsters zijn, zijn het eigenlijk wel monsters? Is er bij monsters ook iets dat van een monster een monster maakt? Monsters in staat van paraatheid, Deel 2 voor groep 5 & 6 - bezoek aan de tentoonstelling

4 Vijf kinderen in de tuin Dit schilderij heeft best een vrolijke titel: Vijf kinderen in de tuin, maar het ziet er niet echt gezellig uit. Waarom is dat? En komt dat alleen door wat er wordt afgebeeld of komt het ook door de manier waarop Paul Klee dit geschilderd heeft? Vijf kinderen in de tuin, 1932 Een dubbele schreeuwer Dit schilderij zit vol tekens en het heeft ook een titel die iets vertelt over wat wij niet kunnen zien. Maar er is nog een manier om naar dit schilderij te kijken, draai het maar eens ondersteboven. Wat zien jullie, horen jullie nog steeds geschreeuw? Wat zou de titel zijn van dit verborgen schilderij? Een dubbele schreeuwer, Deel 2 voor groep 5 & 6 - bezoek aan de tentoonstelling

5 Verbeelding kind Zich voorstellend Zie je dat Paul Klee hier helemaal geen kleur heeft gebruikt? Deze tekening heeft hij met alleen maar lijnen gemaakt. En geen enkel vakje heeft hij dicht gemaakt. Heeft hij dit met één lijn gemaakt, zoals Leontine uit deel 1? Het zijn circusartiesten die zichzelf voorstellen, waaraan kun je dat zien? Zich voorstellend, 1933 Zonder titel We zijn hier bij de schilderijen en tekeningen over circusartiesten. Wat voor circusact is dit? Heeft Paul Klee tekens gebruikt om ons iets meer te vertellen? [o.a. het uitroepteken] Deze schildering heeft geen titel, hoe zouden jullie haar noemen? Zonder titel, 1947 Clown in bed Wat voor circusfiguur is dit nu weer? Wat is hij aan het doen? Waarom heeft Paul Klee dit geschilderd, denken jullie? Bedenk samen een paar grappige titels over een circusartiest! Clown in bed, Deel 2 voor groep 5 & 6 - bezoek aan de tentoonstelling

6 Fantasiedieren De kindertekening Land, trein en zee, Felix Klee, 1913 Spoorweg trein, 1939 Paard en wagen, Schetsboek, 1889 Navigatio dubia 1939 Eugène Brands, Gele vogel, 1954 Engel van de ster (De kindertekeningen hangen in het entreegebied bij de patio) Hier zien jullie (kinder)tekeningen waarvan jullie er een paar in les 1 zijn tegengekomen, maar die van de engelen nog niet. Vraag: als je de twee tekeningen van Paul Klee vergelijkt wat is er dan hetzelfde? Je ziet dat Paul Klee zich heeft laten inspireren door zijn kindertekening van een engel [beide engelen staan in het midden, ze hebben allebei grote vleugels, ze dragen een lange jurk van bijna dezelfde vorm driehoekig]. Allebei de tekeningen hebben dezelfde sfeer. Paul Klee heeft voor zijn Engel van de ster ook een eenvoudig tekenvelletje genomen. Kindertekening Paul Klee: Kerstengel met gele vleugels, 1885 Engel van de ster, Deel 2 voor groep 5 & 6 - bezoek aan de tentoonstelling

7 Fantasiedieren Verbeelding van het kind Verbeelding van het kind Moeder en kind (Dit werk hangt bij het thema Verbeelding van het kind ) In dit schilderij doet Paul Klee nog veel meer met zijn lijnen meer dan bijvoorbeeld met de lijnen in Paard bij het bosmeer (daarin maakte hij een teken voor het paard, voor het bos en het meer). Wat doet hij hier? [hij gebruikt de lijnen ook als versiering golven, trappetjes en krullen voor het haar] Moeder en kind, 1938 Buste van een kind De portretten van Klee zijn soms net maskers, dat komt vooral door de eenvoud. Eigenlijk is het niet meer dan een neus, twee ogen en een mond. Maar het komt ook door de vormen en de kleuren. ( zijn het thema van les 3, de afsluitende creatieve opdracht op school. Dit schilderij komt daarin terug.) Buste van een kind, Deel 2 voor groep 5 & 6 - bezoek aan de tentoonstelling

8 Fantasiedieren Verbeelding kind Electrisch spook Waarvan is deze pop gemaakt? Waarom zou Paul Klee dit een electrisch spook hebben genoemd? Met wat voor materialen zou jij een pop kunnen maken? [ovenwant, pannenlap, sok, tennisbal, stopcontact, lampje, peer]. Hoe zou jij jouw pop noemen? Electrisch spook, 1923 De mooie tuinman Net zagen jullie een pop waarvan het gezicht was gemaakt van een stekkerdoos. Wat voor gezichten zie je hier in het werk De mooie tuinierster? Heeft Paul Klee tekens achtergelaten? Wat was er eerst, denken jullie, de lijnen of de kleur? Hoe is de kleur gebruikt? [vlekkerig, gepoetst, niet in vormen]. Wat vinden jullie van de titel? De mooie tuinierster, Deel 2 voor groep 5 & 6 - bezoek aan de tentoonstelling