Noorden moet uitgaan van eigen kracht. Feestelijke aftrap verenigingsjaar met Ondernemersgala MAGAZINE VAN VNO-NCW NOORD JAARGANG 17 NUMMER 4 > 2012

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Noorden moet uitgaan van eigen kracht. Feestelijke aftrap verenigingsjaar met Ondernemersgala MAGAZINE VAN VNO-NCW NOORD JAARGANG 17 NUMMER 4 > 2012"

Transcriptie

1 I NOORDNIEUWS MAGAZINE VAN VNO-NCW NOORD JAARGANG 17 NUMMER 4 > 2012 Noorden moet uitgaan van eigen kracht Feestelijke aftrap verenigingsjaar met Ondernemersgala > Ondernemers in Hallum: groeien of vertrekken > Prinsjesdagdiner in teken van nieuwe kabinet > Strijd tegen laaggeletterdheid binnen bedrijven > ondernemers zijn de pioniers in elektrisch rijden

2 Koninklijke Van Gorcum Duurzaam drukwerk van hoge kwaliteit het hele jaar rond Interesse? Bel of mail Maico Brandhorst of Frans Wening van Raan: Koninklijke Van Gorcum BV Industrieweg 38, 9403 AB Assen Postbus 43, 9400 AA Assen [t] [f] [e] [i]

3 1 Inhoud NoordNieuws 4 > Terugblik op Ondernemersgala Verder in dit nummer: Ondernemers in Hallum: groeien of vertrekken Prinsjesdagdiner in teken van nieuwe kabinet actueel: 10 NoordNieuws in t kort 15 Strijd tegen laaggeletterdheid binnen bedrijven 27 Clean Campagne van Energy Valley Topclub 31 VNO-NCW en MKB: voorkom jeugdwerkloosheid Praktijk: 16 GIDS: een eerste aanzet naar gedragsverandering 22 Geert Kuiper: van Euroborg naar Martinikerk 24 Handelsacademie volgt de Hanzegedachte 32 Ondernemers zijn de pioniers in elektrisch rijden vaste rubrieken: 9 Column Lambert Zwiers 20 VNO-NCW Noord in beeld: bezoek RWE/Essent 28 JNO in the picture interview Dirk-Jan Huizingh 34 Welkom nieuwe leden 36 Nieuwe leden stellen zich voor 40 Agenda Volg ons ook op Voorwoord Met alweer de zeventiende editie van het VNO-NCW Noord Ondernemersgala is het verenigingsjaar traditiegetrouw bruisend van start gegaan. Zo n duizend genodigden konden genieten van een mooie voorstelling van het NNO, maar kregen ook een inhoudelijke boodschap mee: het Noorden moet meer vertrouwen op haar eigen kracht. Hoe het Noorden er in de toekomst uit kan zien, werd geschetst in een video met een boodschap vanuit de toekomst, waarin vanuit 2030 wordt teruggekeken naar het heden. Zowel de noordelijke voorzitter Bert van der Haar als landelijk voorzitter Bernard Wientjes waren van mening dat het Noorden haar doelen alleen kan bereiken als het minder bescheiden wordt. Noord-Nederland heeft veel kwaliteit aan boord en blinkt uit binnen Topsectoren als energie, water, lifesciences, chemie en agrifood. Zoals u van ons mag verwachten, organiseert VNO-NCW Noord in het komende verenigingsjaar vele bijeenkomsten waarbij we op deze thema s zullen inhaken. In dit nummer vindt u naast een terugblik op het Ondernemersgala ook terugblikken op twee andere geslaagde bijeenkomsten: het Prinsjesdagdiner en het bezoek aan de nieuwe energiecentrale van RWE/Essent in de Eemshaven. Naast deze eigen activiteiten staat NoordNieuws deze keer in het teken van duurzaamheid met artikelen over elektrisch rijden, de Clean Campagne van de Energy Valley Topclub en een onderzoek naar een regionaal meetinstrument voor duurzame ontwikkeling en groei, uitgevoerd in opdracht van VNO-NCW Noord. Voor vragen, reacties en suggesties over NoordNieuws kunt u contact met ons opnemen via noordnieuws@vno-ncwnoord.nl Namens de redactie, Lex Kloosterman

4 2 NoordNieuws oktober 2012 Lex Kloosterman Foto s: Koos Boertjens en JAV Studio s, Assen Feestelijke aftrap verenigingsjaar met Ondernemersgala Noorden moet uitgaan van eigen kracht Vrijdag 7 september vond in Martiniplaza in Groningen het VNO-NCW Noord Ondernemersgala plaats. Zo n genodigden genoten van een voorstelling van het NNO, dat zowel klassieke stukken als bekende Beatles nummers ten gehore bracht. Maar er was ook een inhoudelijke component: het Noorden moet uitgaan van eigen kracht. Traditiegetrouw is het verenigingsjaar van VNO-NCW Noord op de eerste vrijdag van september van start gegaan met het Ondernemersgala. Met een boodschap vanuit de toekomst ging de avond op ludieke wijze van start. In een video werd vanuit 2030 teruggekeken op het heden, waardoor we de keuzes waar we nu voor staan in het perspectief van de toekomst kunnen plaatsen. Sommige zaken kun je relativeren, maar omgekeerd wordt met zo n blik juist duidelijk waar Noord-Nederland het van moet hebben en waar we nú in moeten investeren om klaar te zijn voor de toekomst. De boodschap van de film was helder: het Noorden moet vertrouwen hebben in eigen kracht. Zowel VNO-NCW Noord voorzitter Bert van der Haar als landelijk VNO-NCW voorzitter Bernard Wientjes onderstreepte deze stelling. Het Noorden heeft veel kwaliteit aan boord en blinkt uit binnen Topsectoren als energie, water, lifesciences, chemie en agrifood. Om het Noorden nog sterker te maken moeten dan ook minder bescheiden zijn en uitgaan van de vele kwaliteiten die we hebben, aldus Van der Haar. Bernard Wientjes ging ook in op de verkiezingen die toen nog voor de deur stonden en het belang voor ondernemers om tot een stabiel middenkabinet te komen dat het hopelijk vier jaar volhoudt. Wientjes: We zijn als ondernemers blij dat de gang naar de flanken in de politiek beëindigd lijkt te zijn. Ondernemers zijn gebaat bij rust en voorspelbaarheid. Daarom is het nodig dat we toegaan Bert van der Haar reikt de VNO-NCW Noordvaas uit aan Bernard Wientjes

5 3 naar een stabiliteit die we in dit land hard nodig hebben. Daarna is het aan de ondernemers om te zorgen voor economische groei en ik ben er van overtuigd dat de kansen voor het Noorden nog nooit zo goed zijn geweest als nu. Elske Tiben en het NNO met het Noordelijk volkslied Na de video en de inhoudelijke beschouwingen van de twee voorzitters was het tijd voor muziek van het Noord Nederlands Orkest, dat de zaal met schitterende klassieke stukken en aansprekende Beatles nummers meer dan enthousiast kreeg. Ook het Noordelijk volkslied, dat vorig jaar bij het Ondernemersgala werd geïntroduceerd, werd door velen in de zaal uit volle borst meegezongen. Tussen de bedrijven door werd de VNO- NCW Noord Talent Award door Bert van der Haar uitgereikt aan gitarist Adetayo Olugbenga Adedeji (zie kader).» Deji winnaar VNO-NCW Noord Talent Award 2012 ACTUEEL Gitarist Adetayo Olugbenga Adedeji (roepnaam Deji) is de winnaar van de VNO-NCW Noord Talent Award De 31-jarige Deji, afkomstig uit Nigeria, ontving deze prijs tijdens het jaarlijkse Ondernemersgala uit handen van Bert van der Haar, voorzitter VNO-NCW Noord. Deji is een zeer getalenteerde Afrikaanse gitarist (en zanger) die sinds 2012 jazz studeert aan het Prins Claus Conservatorium in Groningen. Joris Teepe, hoofd van de jazzafdeling: Bij zijn toelatingsexamen was direct duidelijk dat Deji een natuurtalent is. Hij speelt gitaar met veel emotie en overtuigingskracht. Gezien het jaarlijks groeiend aantal aanmeldingen voor gitaar en het beperkt aantal plekken moet men van goede huize komen om direct in het eerste jaar te worden geplaatst. Deji zorgde er echter voor dat er geen moment van twijfel mogelijk was. aimabele en bescheiden persoonlijkheid, maar op het podium door zijn aanstekelijke en expressieve performance. Deji is inmiddels ook toegelaten tot de zangopleiding van het Prins Claus Conservatorium en heeft recent een cd uitgebracht met eigen werk. Naast een trofee en een oorkonde, ontvangt Deji van VNO-NCW Noord een studiebeurs ter waarde van VNO-NCW Noord reikt de Talent Award jaarlijks uit aan een jong talent uit Noord-Nederland dat uitblinkt op het gebied van muziek of dans. Het koesteren van cultureel talent is volgens VNO-NCW Noord essentieel voor een gezonde en bloeiende regio. Met de award en de studiebeurs willen wij hieraan een steentje bijdragen en de horizon van een groot talent verbreden. Wilt u meer weten over de winnaar van de Talent Award? Luister zijn muziek en bestel zijn cd op Winfred Buma, hoofdvakdocent Jazzgitaar: Deji is een getalenteerd en inmiddels ervaren musicus, die zijn liefde voor jazz combineert met zijn Afrikaanse roots. Hij onderscheidt zich als mens en student door zijn

6 4 NoordNieuws oktober 2012 De drie leadzangers van het NNO, Erik Mesie, Syb van der Ploeg en Chris Zegers Een uitgebreid buffet na afloop van de galavoorstelling De zaal doet enthousiast mee met de laatste Beatles nummers V.l.n.r. Agnes Wolbert (PvdA Kamerlid), Diana Monissen (De Friesland Zorgverzekeraar), Elly van t Hof (Rabobank Leeuwarden), Anja Kanters (Donkergroen) en Ingeborg Walinga (NNO) Het bleef nog lang gezellig in de Theaterfoyer van Martiniplaza V.l.n.r. burgemeesters Peter Rehwinkel (Groningen), Sicko Heldoorn (Assen), Ferd Crone (Leeuwarden), Karel Loohuis (Hoogeveen) en Max van den Berg, Commissaris van de Koningin Groningen

7 5 Deji bewees zijn talent door samen met het NNO een schitterend nummer te spelen, waarbij jazz en klassieke muziek moeiteloos met elkaar werden gecombineerd. Na afloop van de voorstelling werd er nog lang gegeten en gedronken in de foyer van Martiniplaza en zorgde Chris Jagger (de broer van...) met zijn band voor een swingende afsluiting van de avond. Chris Jagger, de broer van, verzorgde het slotakkoord van de avond Op onze website vindt u meer foto s van het Onder nemersgala. Via vindt u een videoimpressie van de avond en de video Bericht uit de toekomst. U kunt ook de QR-code scannen om deze video s te bekijken. Het Ondernemersgala werd mede mogelijk gemaakt door: Iets te vieren? De muzikale verzorging van het Ondernemersgala was in handen van het Noord Nederlands Orkest, dat dit jaar 150 jaar bestaat is dus een jubileumseizoen en daarom heeft het NNO een extra feestelijk programma bij deze editie van NoordNieuws laten meezenden. Heeft u ook iets te vieren? Een jubileum, bedrijfsuitje of een relatie-evenement? Kom het vieren bij het NNO! Het NNO is hèt symfonieorkest van het Noorden en speelt in alle grote theaters. Het NNO is herkenbaar door de verrassende en brede programmering, van puur en onversneden klassiek tot cross-overs en populaire muziek. U bereikt er op een stijlvolle wijze uw relaties mee. Het NNO speelt de mooiste muziek op het hoogste niveau, biedt u de beste plaatsen en zorgt dat uw gezelschap op gepaste wijze wordt ontvangen met catering op maat. Concertbezoek, een locatie concert of symfonisch gala, alles is mogelijk. We geven alle bedrijfsjubilea tot 25 jaar in het seizoen een korting van 25 procent op de kaartprijs. Bestaat uw bedrijf nog langer? Neem contact op voor een scherpe aanbieding via of marketing@nno.nu

8 6 NoordNieuws oktober 2012 Akke Groenewoud Foto: Het Hoge Noorden Ondernemers in Hallum: Miljoeneninvesteringen en honderden banen op het spel Het College van B&W van Ferwerderadiel frustreerde lange tijd de groeiambities van het bedrijfsleven in het Friese Hallum. Door geen toekomstvisie te ontwikkelen en een objectief onderzoek te negeren, leek de regio 50 miljoen aan investeringen mis te lopen en honderden arbeidsplaatsen te verliezen. Na oproepen van VNO-NCW Noord, de betrokken ondernemers en de provincie Fryslân sommeerde de gemeenteraad het College haar huiswerk opnieuw te maken. Wat is er in Hallum aan de hand? Sinds oktober 2011 zijn in Ferwerderadiel ondernemers, gemeente, provincie en VNO-NCW Noord met elkaar in gesprek over de toekomstbestendigheid van het bedrijventerrein aan de Doniaweg in Hallum. Zowel in milieutechnisch als infrastructureel opzicht is het voor de hier gevestigde bedrijven niet mogelijk om verder te groeien. Aan de Doniaweg zijn niet de minste bedrijven gevestigd. De vijf grootste werkgevers, bakkersbedrijven Helwa, Hellema en Van der Meulen, transportbedrijf De Vries en metaalverwerker Oreel, bieden rechtstreeks werk aan 800 mensen. Voorzichtige ramingen geven aan dat er indirect nog eens vier- tot zeshonderd banen afhankelijk zijn van deze werkgevers. Afgelopen maand negeerde het college van B&W van de gemeente Ferwerderadiel, waar Hallum onder valt, zonder reden van opgave de plannen om hun groeiambities te realiseren en liet de bedrijven hiermee in de kou staan. VNO-NCW Noord heeft vervolgens samen met de betrokken ondernemers een dringend beroep op de gemeenteraad van Ferwerderadiel gedaan om het collegebesluit te verwerpen en haar verantwoordelijkheid te nemen, zodat de werkgelegenheid in deze regio voor toekomstige generaties behouden blijft. En met succes. Doniaweg Het bedrijventerrein Hallum is jaren geleden ontwikkeld om het dorp te ontlasten en de bedrijven naar een locatie buiten het dorp te verplaatsen waar nog voldoende ruimte was. Binnen het dorp waren er voor de bedrijven geen uitbreidingsmogelijkheden meer. Destijds is er voor de Doniaweg gekozen vanwege de goede ontsluiting richting Leeuwarden. Er is echter niet voorzien dat door de steeds strenger wordende milieueisen en de steeds groter wordende bedrijven op termijn problemen zouden kunnen ontstaan voor de omgeving. In de loop der jaren is het bedrijventerrein steeds verder uitgebreid en vol- De ijle economische structuur van dit deel van Friesland kan een eventueel banenverlies niet opvangen ACTUEEL

9 7 groeien of vertrekken gebouwd en zijn de grenzen van de mogelijkheden bereikt. Op het bedrijventerrein Hallum zijn 25 verschillende bedrijven gevestigd. De bedrijven hebben zich op de huidige locatie sterk ontwikkeld en vormen een belangrijke bron van werkgelegenheid voor de regio. De werkgelegenheid op Hallum-West ontwikkelt zich bovengemiddeld, zowel provinciaal als landelijk beschouwd. Veruit het grootste deel (circa 80%) van de werkgelegenheid wordt geleverd door de genoemde grote werkgevers. Aangezien de potentiële beroepsbevolking in Hallum uit circa mensen bestaat, kan in theorie ruim één op de drie arbeidsactieven in Hallum een baan hebben op Hallum-West. Het bedrijventerrein heeft hiermee een belangrijke werkgelegenheidsfunctie voor inwoners uit Hallum, maar ook voor omliggende kernen en de regio. Uitbreiden Een aantal van de bedrijven, authentieke familiebedrijven en sinds meer dan 150 jaar aan Hallum verbonden, wil op langere of kortere termijn uit gaan breiden. Uitbreiding van deze bedrijven heeft gevolgen voor de omgeving, op zowel milieu- en verkeerstechnisch als maatschappelijk gebied. Om als gemeente mee te kunnen werken aan uitbreiding zoals de bedrijven deze willen realiseren, moeten er beslissingen worden genomen om de toekomst van de industrie in Hallum veilig te stellen. Hierbij moet er rekening gehouden worden met de belangen van de bedrijven en de omwonenden. Het bedrijventerrein staat dichtbij een bewoond gebied, is op sommige plaatsen zelfs fysiek tegen de woonpercelen aangebouwd. Als alles blijft zoals het nu is en de gemeente geen toekomstvisie ontwikkelt, is het wachten totdat de milieugrenzen van het bedrijventerrein bereikt zijn en verkeersmogelijkheden niet meer toereikend. VNO-NCW Noord maakt zich grote zorgen over de impact die een gedwongen vertrek van de bedrijven op termijn zou krijgen. De ijle economische structuur van dit deel van Friesland kan een eventueel banenverlies niet» Verder denken brengt je verder... Als je werkt met de nodige diepgang. Een accountant moet Verderdenken : meer op actualiteit en toekomst gericht zijn. Wij zijn accountants gericht op diepgang. Geef ons een uitdaging en wij gaan er voor. Accountants én adviseurs, denken verder en doen verder. Voor beide moet u bij Afier zijn. Voor meer info over verderdenken: Mr. André Kool FB Mr. Erik Stuut Drs. Erik-Jan Kreuze RE RA Drs. Marc Oegema RA Verderdenken, verder doen Handelsweg 16c Tynaarlo T (0592)

10 Danna Paternotte Student aan het door GasTerra gesponsorde Prins Claus conservatorium Vioolspelen is wat ik het allerliefste doe. Dat is mijn passie. Alleen in de oefenruimte op het Conservatorium, maar ook graag met anderen. Zo leer je nieuwe mensen, nieuwe muziek en ook nieuwe opvattingen over muziek kennen. En ben je onderdeel van een mooi totaal. Voor GasTerra is dat niet anders. Wij streven naar een duurzame samenleving, waarin schone energiebronnen optimaal tot hun recht komen. Als de wind of de zon het dan even laten afweten, vormt aardgas een verantwoorde aanvulling. Zo zijn wij onderdeel van de oplossing.

11 9 College moet opnieuw met ondernemers om tafel om te onderzoeken hoe het bedrijventerrein toekomstbestendig kan worden gemaakt opvangen. Want hoewel de Hallumer familiebedrijven gehecht zijn aan hun regio en willen investeren in hun bedrijf, zullen ze vertrekken als het ondernemen hen onmogelijk wordt gemaakt. Dan zijn ze feitelijk gedwongen om buiten de provincie te investeren. Onderzoek Vanaf het begin is er overleg geweest tussen de gemeente, de provincie en VNO-NCW Noord omdat de belangen die op het spel staan, groot zijn. Naar de situatie in Hallum is het afgelopen jaar objectief onderzoek gedaan door DHV, mede in opdracht van de gemeente. Uit dit onderzoek komen meerdere opties naar voren om de toekomstbestendigheid van het bedrijventerrein te garanderen, bijvoorbeeld door de aanleg van een nieuwe toevoerroute of door (een deel van) de woningen aan de Doniaweg te slopen. Het college van B&W negeerde in eerste instantie dit onderzoek zonder enige toelichting. Dit besluit om feitelijk niets te doen aan de situatie rondom het bedrijventerrein aan de Doniaweg schoot in het verkeerde keelgat bij alle betrokkenen. Besefte het college welke impact een gedwongen vertrek van de bedrijven op termijn zou krijgen? Als zij eenmaal elders investeren, zullen ze dat blijven doen. Hallum raakt dan op den duur uit zicht, wat de gemeente op termijn honderden banen gaat kosten. Dit zal grote gevolgen hebben voor de hele omgeving als het gaat om de woningmarkt, verenigingsleven, middenstand, etc. VNO-NCW Noord heeft daarom samen met de betrokken ondernemers een dringend beroep op de gemeenteraad van Ferwerderadiel gedaan om het collegebesluit te verwerpen en haar verantwoordelijkheid te nemen, zodat de werkgelegenheid in deze regio voor toekomstige generaties behouden blijft. Tot ieders opluchting sommeerde de gemeenteraad eind september het college van B&W van Ferwerderadiel haar huiswerk over te doen en samen met ondernemers te zoeken naar uitbreidingsmogelijkheden. Het enige voorstel van het college, om woningen aan de Doniaweg beter te isoleren tegen geluidsen geuroverlast, werd van tafel geschoven. Weer om tafel De gemeenteraad wil dat het college met de provincie Fryslân en de betrokken ondernemers opnieuw om tafel gaat om te onderzoeken hoe het bedrijventerrein toekomstbestendig kan worden gemaakt door de bedrijven meer ruimte te bieden. Er wordt met name gekeken naar de mogelijkheden die er zijn om de woningen of een deel daarvan te slopen, zodat de 4 miljoen kostende nieuwe ontsluitingsweg er niet eens hoeft te komen. De mogelijkheid dat de provincie Fryslân financieel zou willen bijspringen was voor de gemeenteraad een belangrijk argument om niet in te stemmen met het collegevoorstel. < COLUMN Politiek: niet goed, geld weg? Jarenlang heeft VNO-NCW Noord zich hard gemaakt voor de Zuiderzeelijn van Groningen naar de Randstad. Toen die er uiteindelijk niet kwam, kreeg het Noorden een compensatiepakket van meer dan 2 miljard; het Regio Specifiek Pakket. Geld dat mede dankzij de inspanningen van VNO-NCW Noord is binnengehaald en bestemd is voor de versterking van onze infrastructuur. Bekende infrastructurele projecten binnen dit RSP zijn de spoorlijn Groningen-Drachten-Heerenveen, de regiotram Groningen, de Zuidelijke Ringweg Groningen, de Haak om Leeuwarden en Knooppunt Joure. Maar er staat nog veel meer op de agenda voor de komende jaren (zie waarbij aangetekend moet worden dat we vaart moeten maken: diverse projecten moeten voor 2020 worden uitgevoerd, want dan loopt de bestuursovereenkomst met het Rijk af. Niet alleen wachten we te lang met de uitvoering van het RSP, ook zijn sommige projecten inmiddels afgeblazen (spoorlijn Groningen-Drachten-Heerenveen) of staan zij op het punt om afgeblazen te worden (regiotram Groningen). Hoewel VNO-NCW Noord nog steeds van mening is dat de spoorlijn het meest structuurversterkende project van de regio is, moet je je er soms bij neerleggen dat de betrokken overheden tot andere inzichten komen. De projecten worden voor een groot deel betaald uit rijksgelden, maar provincies en gemeenten leveren ook een eigen bijdrage. Als in het geval van Groningen blijkt dat een regiotram financieel niet verantwoord is, kun je er voor kiezen om deze bij nader inzien niet aan te leggen. Wat vervolgens essentieel is, en dat geldt voor alle projecten binnen het RSP, is dat de middelen die vrijkomen wél worden gebruikt voor verbetering van de bereikbaarheid en andere economische structuurversterkingen. Het kan niet zo zijn dat het geld, bestemd voor versterking van de infrastructuur, wordt gebruikt om gaten in de eigen begroting te dichten of aan natuurbeleid wordt uitgegeven, zoals momenteel in Friesland gebeurt. Het besluit over de spoorlijn is nauwelijks genomen of de honderden miljoenen zijn al aan andere (niet-infrastructurele) zaken uitgegeven. Voor VNO-NCW Noord is dit onacceptabel. Nieuwe inzichten mogen er niet toe leiden dat de middelen van het RSP worden verkwanseld en gebruikt voor doeleinden anders dan versterking van onze infrastructuur. Dergelijk wanbeleid zorgt ervoor dat in Den Haag de indruk kan ontstaan dat we hier in het Noorden geen raad weten met het compensatiepakket. Iets wat het Rijk in de huidige tijd van bezuinigingen wél zal weten. Besteed het geld voor infrastructuur daarom altijd aan infrastructuur, ook als de plannen wijzigen. Lambert Zwiers directeur VNO-NCW Noord

12 10 NoordNieuws oktober 2012 Noordnieuws in 't kort Slimmer Werken Week: met menskracht de crisis uit De Slimmer Werken Week stimuleert innovatie. Van 5 t/m 9 november veranderen noordelijke mkb ers een dag van werkplek. Ze wisselen kennis en ervaring uit en doen ideeën op voor hun eigen organisatie. Daarmee laat de Slimmer Werken Week zien dat innovatie vooral mensenwerk is. Door te investeren in mensen komt een enorm potentieel aan menskracht vrij: de basis van succesvolle innovatie en beter presterende bedrijven. Doel van de grootscheepse uitwisseling is het mkb in Friesland, Groningen en Drenthe een positieve stimulans te geven op het gebied van sociale innovatie. Bewustwording, inspiratie en leren van elkaar staan daarbij centraal. De meeste innovaties komen namelijk voort uit de medewerkers zelf. Het blijkt dat bedrijven beter presteren met medewerkers die zich prettig voelen en de kans krijgen met verbetervoorstellen te komen. Dat dit werkt bewijst het feit dat het alweer de derde keer is dat Syntens, Unique en Kamer van Koophandel Noord-Nederland het evenement organiseren (i.s.m. VNO-NCW Noord). De drie noordelijke hogescholen ondersteunen het project, waardoor er nog meer kennis beschikbaar is en er extra wisselmogelijkheden ontstaan. De Slimmer Werken Week maakt deel uit van de Maand van de Sociale Innovatie. Thema s zijn het benutten van de talenten van de medewerkers, het ontwikkelen van innovatieve ideeën en het optimaal benutten van netwerken. Een ander onderdeel is het evenement So!Innovatief De kracht van Sociale Innovatie, op 6 november. Workshops over slim organiseren en innoveren in de huidige arbeidsmarkt maken deel uit van het programma. Kijk op voor aanmelden voor de Slimmer Werken Week en meer informatie. Onderzoek: Kansen voor Kansarmen Kansen voor Kansarmen is een explorerend onderzoek naar de werkgelegenheid voor mensen met een (grote) afstand tot de arbeidsmarkt in Noord- Nederland. VNO-NCW Noord verleent haar medewerking aan het onderzoek van Quality Coaching en roept haar leden op de digitale vragenlijst in te vullen. Met het onderzoek kunnen de volgende vragen beantwoorden: > Hoofdvraag: Wat is de opnamebereidheid van werkgevers voor mensen met een (grote) afstand tot de arbeidsmarkt, in Noord-Nederland? > Welke motivaties hebben werkgevers om mensen met een grote afstand tot de De espresso en cappuccino van Stadscafé-Restaurant t Feithhuis in Groningen is uitgeroepen tot beste van Noord Nederland. Dit is de uitkomst van de koffie top 100 die is uitgevoerd door vakblad Misset Horeca. Een testpanel onderzocht in opdracht van Misset Horeca de kwaliteit van koffie bij de 230 beste koffieschenkers van Nederland. Hierbij kwam t Feithhuis als beste van Noord-Nederland uit de test arbeidsmarkt in dienst te nemen? > Welke belemmeringen ervaren werkgevers om mensen uit deze doelgroep in dienst te nemen? > Welke voorwaarden stellen werkgevers bij het in dienst nemen van mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt? > In hoeverre is de werkgever op de hoogte van de regelgeving en stimulerende maatregelen omtrent het in dienst nemen van mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt? De Wet werken naar vermogen is weliswaar op 5 juni 2012 controversieel verklaard, maar het is zeer waarschijnlijk dat de kern van het wetsvoorstel in en eindigde als tweede in de landelijke ranking. De test richtte zich niet alleen op de technische bereiding en smaak van koffie, maar hield ook rekening met het gastvrijheidsaspect van koffie. Koffie is een visitekaartje, zo zegt t Feithhuiseigenaar Keimpe Postema. Als koffie met aandacht is bereid, voel je je welkom. Dat is onze filosofie in t Feithhuis, aldus de voorzitter van JNO. een nieuw kabinet gehandhaafd blijft. De uitvoering van de Wet werken naar vermogen valt of staat met de arbeidsmogelijkheden op de reguliere arbeidsmarkt. Een terugkerende vraag daarbij is of werkgevers in staat en/of bereid zijn om mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt een kans te bieden. De meningen daarover zijn sterk verdeeld en dat is onwenselijk voor het ontwikkelen van een goed re-integratiebeleid. Deelnemen Kijk op om mee te doen aan het onderzoek. Namens Quality Coaching zijn wij u alvast dankbaar voor de genomen moeite. t Feithhuis heeft lekkerste koffie van het Noorden

13 11 WTC Leeuwarden begint Business Academy noordnieuws in 't kort Het WTC in Leeuwarden begint een eigen serie cursussen, gericht op internationaal zakendoen. Hiertoe is de WTC Business Academy opgericht, die vanaf oktober meerdaagse Executive Courses en eendaagse trainingen biedt voor internationaal opererende bedrijven en bedrijven met internationale ambities. Het doel is zowel de kennis van het internationaal zakendoen up to date te houden als het internationale netwerk van het noordelijk bedrijfsleven te versterken. Wij denken dat ondernemers veel meer kunnen profiteren van de netwerken die via de WTC s beschikbaar zijn. Het zou me niet verbazen als dit concept op termijn wereldwijd wordt gekopieerd, zegt directeur Evert Jan Schouwstra van WTC Leeuwarden. Deelnemers krijgen een schat aan informatie over alle aspecten van internationalisering, aldus Schouwstra. En verzorgd door vooraanstaande experts uit de universitaire en HBO-wereld én het bedrijfsleven. De kennis over het wereldwijd zaken doen wordt bovendien versterkt door het netwerk van de mondiale WTC-organisatie. Ook daar kunnen deelnemers van profiteren. De Executive Courses en trainingen van WTC Business Academy zijn in eerste instantie bedoeld voor internationaal opererende bedrijven en voor bedrijven met internationale ambities. Maar zij staan ook open voor iedereen die zichzelf wil ontwikkelen op het gebied van internationalisering. Meer informatie over WTC Business Academy is te vinden op DOC Kaas neemt CheesePartners Holland over DOC Kaas in Hoogeveen is voornemens om de belangen van Westland en Rouveen in CheesePartners Holland VOF over te nemen en zo enige eigenaar te worden van CheesePartners Holland. De transactie zal worden aangemeld bij de mededingingsautoriteiten. Onder voorbehoud van goedkeuring door de mededingingsautoriteiten, verwachten de partijen dat de overname over een aantal maanden kan worden geëffectueerd. CheesePartners Holland verzorgt wereldwijd de distributie van Hollandse kaas voor de retail, voedingsindustrie en groothandel. Sinds de oprichting in 1999 door Westland, DOC Kaas en Rouveen Kaaspecialiteiten, heeft CheesePartners Holland zich ontwikkeld tot een professionele speler op de internationale markt voor Hollandse kaas. Met het 100% belang in CheesePartners Holland zet DOC een verdere stap in de richting van de markt. Dit past in het traject van het versterken van de commerciële infrastructuur, zoals dat een aantal jaren geleden is ingezet. Westland trekt zich terug en gaat zich met name focussen op de verkoop en marketing van kaasmerken in binnen en buitenland. CheesePartners Holland blijft als zelfstandig bedrijf op de markt acteren met een breed assortiment kaas. Elisabeth Schwenzow is benoemd tot directeur-bestuurder van het grensoverschrijdende samenwerkingsverband EUREGIO, een functie die zij per 1 januari 2013 zal gaan invullen. Op dit moment is Schwenzow nog werkzaam als hoofd van de Stafafdeling van de Kreis Borken. Tot maart 2011 was zij directeur van het vliegveld Stadtlohn-Vreden. Daarvoor werkte Schwenzow onder andere bij de regionale ontwikkelingsmaatschappij (Wirtschaftsförderungsgesellschaft) van de Kreis Borken en heeft daar veel ervaring opgedaan in de Nederlands-Duitse samenwerking. Marco Meijer is benoemd als Algemeen Directeur van Energiewacht. Hij neemt hiermee de functie over van interimdirecteur Tom de Witt Hamer. Door zijn ervaring als directeur van HomeTeam, een serviceorganisatie voor onderhoud aan vastgoed, is Meijer bekend met de denkwijze van een organisatie waar service hoog in het vaandel staat. Energiewacht is als franchisenemer aangesloten bij de landelijke serviceorganisatie van Essent. Jouke van Dijk is door de KNAW benoemd als voorzitter en directeur van de Waddenacademie. De Waddenacademie is in 2008 ingesteld als instituut van de KNAW en heeft op grond van de Wet op het Waddenfonds tot taak het ontwikkelen van een duurzame kennishuishouding ten aanzien van het waddengebied. Prof. dr. Van Dijk was vanaf de start in 2008 lid van het bestuur als portefeuillehouder Ruimtelijke en Sociale Economie en is nu voor twee dagen per week verbonden aan de Waddenacademie. Daarnaast is Van Dijk als hoogleraar Regionale Arbeidsmarktanalyse en voorzitter van de Vakgroep Economische Geografie verbonden aan de Rijksuniversiteit Groningen en maakt hij als deskundig lid Arbeidsmarkt en Scholing deel uit van de Sociaal Economische Raad Noord-Nederland. Personalia

14 12 NoordNieuws oktober 2012 Lex Kloosterman Foto s: JAV Studio s, Assen Prinsjesdagdiner in Hoogleraar Flip de Kam Het jaarlijkse Prinsjesdagdiner van VNO-NCW Noord, KPMG en Deutsche Bank trok dit jaar zo n 200 ondernemers naar Martiniplaza. Hoewel Prinsjesdag dit jaar minder nieuwswaardig was dan anders, werd het toch een interessante bijeenkomst. Nederland is toe aan een verlicht despoot. Dagvoorzitter Aize Bouma sprak bij de introductie van het jaarlijkse Prinsjesdagdiner in het Groninger Martiniplaza over een zinloze avond. Met een demissionair kabinet, een nieuwe Tweede Kamer en de formatieperiode van een nieuw kabinet voor de deur was Prinsjesdag dit jaar immers minder nieuwswaardig dan ooit. Zeker ook omdat de meeste maatregelen, vastgelegd in het bekende Lenteakkoord van CDA, D66, GroenLinks, VVD en ChristenUnie, al voor de zomer bekend waren. Ondanks al deze elementen werd het jaarlijkse Prinsjesdagdiner van VNO-NCW Noord, KPMG en Deutsche Bank tóch een zinvolle bijeenkomst met een helder betoog van hoogleraar Flip de Kam, een levendige paneldiscussie en een agenda voor Noord-Nederland in Den Haag. Somber beeld Flip de Kam, Honorair Hoogleraar Overheidsfinanciën aan de RUG, trok zich niets aan van de stelling van Bouma dat het een zinloze Rijksbegroting was die demissionair De Jager op Prinsjesdag presenteerde. De begroting is een serieus en somber document, aangezien er voor iedereen lastenverzwaringen zijn, aldus De Kam. Door de belangrijkste cijfers overzichtelijk te presenteren, schetste hij een pessimistisch beeld dat uit de begroting naar voren komt. Zo is het volgens de hoogleraar zorgwekkend dat de consumptie van de Nederlandse bevolking niet op gang komt, het BBP krimpt, de zorguitgaven sterk groeien en de werkloosheid stijgt. De oorzaak voor dit laatste punt is somber: we zien de werkgelegenheid afkalven, aldus De Kam. De hoogleraar ging ook in op de formatieperiode, waarbij VVD en PvdA de lead Een nieuw kabinet moet de banenmachine weer op gang krijgen hebben. De Kam voorziet problemen: beide partijen vinden elkaar in de wens om het begrotingstekort terug te dringen, maar willen dat ieder op hun eigen manier bereiken. Op thema s als gezondheidszorg, Defensie, de woningmarkt en ontwikkelingshulp zijn grote verschillen. Omdat veel mensen volgens De Kam voor VVD of PvdA hebben gekozen om deze de grootste partij te maken, zal het voor deze kiezers tot een teleurstelling leiden wanneer zij samen gaan regeren. De Kam: Wat er ook voor bundeling aan compromissen uit komt, voor deze mensen leidt het tot een combinatie met een partij waar ze zich tegen keerden en dus wordt het een teleurstelling. Zijn conclusie: Paars komt er niet. Paars kabinet De tijd zal het leren of de hoogleraar gelijk krijgt of niet. Burgemeester van Leeuwarden Ferd Crone, één van de vier panelleden, dacht er in ieder geval anders over. Hij stelde dat een Paars kabinet straks net als eerdere Paarse kabinetten de banenmachine weer op gang moet krijgen om Nederland uit de economische crisis te krijgen. Ook Crone waagde zich aan een blik in de glazen bol. Volgens hem hebben we op 16 november 2012 een nieuw kabinet van VVD en PvdA.

15 13 teken van nieuwe kabinet ACTUEEL De andere deelnemers aan de paneldiscussie waren Anne-Christine Dreue (directeur Dutch Flight Academy), Geert Graaf (Raad van Bestuur Gasunie) en Martin Sitalsing (directeur/bestuurder Bureau Jeugdzorg Groningen). Sitalsing was net als Crone niet zo somber gestemd over een Paars kabinet. Het zou een goed kabinet voor de jeugdzorg kunnen zijn, als het beste van twee werelden erin naar voren komt: een combinatie van het liberale, vrije denken en een sociaal gezicht. Verlicht despoot Anne-Christine Dreue, half Frans, half Noors, maar inmiddels Nederlandse, kreeg de lachers op haar hand met haar suggestie dat Nederland toe is aan een verlicht despoot om eindelijk eens duidelijke beslissingen te nemen zonder met zestien andere partijen te hoeven overleggen. Gevraagd naar de maatregelen die zij in die positie zou nemen, noemde Dreue focus op onderwijs en versoepeling van het ontslagrecht. Dan moeten we deze despoot dus wel makkelijk kunnen ontslaan, voegde Crone met een knipoog aan het betoog van Dreue toe. Geert Graaf waagde zich niet aan politieke voorspellingen, maar ging in op de ontwikkelingen op het gebied van groene energie. Iedereen is voor de opkomst en verdere ontwikkeling van duurzame energiebronnen. Fossiele brandstoffen als gas hebben echter een belangrijke brugfunctie in de transitieperiode naar duurzame energie. Graaf erkent dat deze boodschap niet goed voor het voetlicht is gebracht door de gasindustrie. We dachten: gas verkoopt zichzelf wel. Gas is nog steeds een belangrijke brandstof en essentieel in de langetermijnvisie op het gebied van duurzame energie. Noordelijke agenda Doel van de avond was om te komen tot een lijstje van prioriteiten waarmee het Noorden naar Den Haag kan. Lambert Zwiers, directeur VNO-NCW Noord, pleitte voor een focus op infrastructuur. Het Noorden moet vaart maken met de investeringen van het Regiospecifiek In barre tijden moeten we onze lichtpunten koesteren Pakket, meer dan 2 miljard dat Noord- Nederland mag investeren na het afblazen van de Zuiderzeelijn in Door te vaart te maken met deze investeringen stimuleren we de bouw, wat toch de smeerolie van de economie is, aldus Zwiers. Ferd Crone onderstreepte het belang om haast te maken met het RSP. Als we de plannen hiervoor niet stevig indienen, schuiven ze deze in Den Haag op de lange baan. In de paneldiscussie werd niet alleen over investeringen in fysieke infrastructuur gesproken, maar ook over de sociale infrastructuur: meer scholing van het personeel, ook door bedrijven. Daarnaast moeten we in het Noorden vaker zeggen waar we goed in zijn. Bedrijven en kennisinstellingen moeten met goede voorstellen in Den Haag aankomen om geld vrij te krijgen voor het Noorden, aldus Crone. Geert Graaf onderstreepte deze visie: In barre tijden moeten we onze lichtpunten koesteren. Daarom is het erg belangrijk om bijvoorbeeld onze Energy Valley verder uit te bouwen. De conclusies van het Prinsjesdagdiner? De Rijksbegroting stemt tot somberheid; er is een Paars kabinet op 16 november aanstaande met een liberaal en sociaal gezicht, dat liefhebbers van het politieke midden tevreden zal stemmen en de strategische stemmers teleurstelt; Nederland is toe aan verlicht despoot; het Noorden moet vaart maken met investeringen op het gebied van infrastructuur en we moeten vaker zeggen waar we goed in zijn. Koester de lichtpunten. < Martin Sitalsing Ferd Crone Anne-Christine Dreue Geert Graaf

16 Al uw financiële producten op één adres geregeld. Dat is het idee. U heeft het al druk genoeg met ondernemen. Daarom moeten de dagelijkse financiële zaken gewoon gestroomlijnd zijn. Zodat het betalingsverkeer soepel verloopt, de kredieten op maat zijn en de bedrijfsrisico's afgedekt. De accountmanager van de Rabobank begrijpt dat. Wilt u ook dat de dagelijkse financiële zaken soepel lopen? Neem dan contact op met de Rabobank. Uw business gaat altijd verder, ons commitment ook. Rabobank. Een bank met ideeën.

17 Lambert Zwiers 15 Strijd tegen laaggeletterdheid binnen bedrijven Het Alfa-college is de campagne Beter lezen + Beter schrijven = Pure Winst gestart. Samen met de gemeente Groningen, VNO-NCW Noord en het Ondernemerstrefpunt wordt hiermee laaggeletterdheid binnen het bedrijfsleven aangepakt. Ook uw organisatie kan eenvoudig aan de slag met dit probleem. VNO-NCW Noord directeur Lambert Zwiers en wethouder Ton Schroor (Groningen) tekenen het convenant. ACTUEEL In Nederland hebben meer dan anderhalf miljoen volwassenen zoveel lees- en schrijfproblemen, dat zij niet goed kunnen functioneren in onze maatschappij en op de werkvloer. Eén op de vijftien werknemers kan bijvoorbeeld geen personeelsblad, werkrooster of bestelformulier lezen. Onderzoek wijst uit dat meer dan vijftig procent van de laaggeletterden in Nederland een betaalde baan heeft. Het is dus goed mogelijk dat ook één van uw werknemers of collega s laaggeletterd is. Een groot probleem is dat laaggeletterden hun handicap vaak goed weten te verbergen door lees- en schrijfsituaties op het werk te vermijden. Dat formulier vul ik thuis wel in, Ik ben mijn bril vergeten, Ik dacht dat de afspraak morgen was en Kunt u dat even voor mij invullen zijn veel gehoorde uitspraken. Convenant Om de problematiek van laaggeletterdheid op de werkvloer aan te pakken, heeft het Alfa-college samen met de gemeente Groningen, het Ondernemerstrefpunt en VNO-NCW Noord aan het begin van dit studiejaar een convenant ondertekend. De vier partijen willen allemaal een aanjagersrol spelen waar het gaat om bewustwording en het bespreekbaar maken van laaggeletterdheid. In de komende drie jaar willen we zoveel mogelijk werkgevers enthousiast maken om zich aan te sluiten bij dit bondgenootschap. Het doel van het project is jaarlijks vijftig werkgevers in Groningen deel te laten nemen aan de campagne opdat zij laaggeletterdheid herkennen binnen hun bedrijf. Dit moet ertoe leiden dat honderd werkende laaggeletterden per jaar een cursus lezen en schrijven volgen. Het gaat hierbij niet alleen om basisvaardigheden van lezen en schrijven, maar ook om digitale vaardigheden. Consequenties Laaggeletterde mensen hebben door hun beperkte taalvaardigheden grote moeite om volledig te participeren in de moderne samenleving. Een en ander heeft grote consequenties voor zowel werkgevers als werknemers. Zo kunnen bedrijven veiligheidsrisico s lopen wanneer werknemers de veiligheidsinstructies niet kunnen lezen. Maar denk ook aan: meer kosten door ziekteverzuim en productieverlies; minder gemotiveerd personeel; inflexibiliteit; onvoldoende benutting van het arbeidspotentieel en beperkte mogelijkheden voor bij- en omscholing van deze laaggeletterde werknemers. Om werkgevers te helpen met de aanpak van laaggeletterdheid op hun werkvloer zijn een plan van aanpak en een stappenplan ontwikkeld, waarmee de omvang van het probleem in kaart kan worden gebracht, bewustwording kan worden gecreëerd en het probleem concreet kan worden aangepakt. Concreet Met de cursus Taalondersteuning op de werkvloer biedt het Alfa-college u als werkgever de kans om uw werknemers werkinstructies en roosters beter te laten begrijpen. De cursus helpt hen om beter met u, collega s en klanten te communiceren. Bij voorkeur vindt de cursus om het taalniveau te verbeteren op de eigen werkplek plaats, omdat zij erop gericht is op taal en communicatie die de werknemer nodig heeft op het werk. Bijeenkomst U bent van harte uitgenodigd voor een informatieve ontbijtbijeenkomst in het kader van Beter lezen + Beter schrijven = Pure Winst. Deze vindt plaats op 7 november De ontbijtsessie met daarin een masterclass over Laaggeletterdheid, met name voor medewerkers van P&O, is op 29 november. U kunt zich opgeven bij het Alfa-college via de mail (info@alfa-college.nl) of telefonisch ( ). <

18 16 NoordNieuws oktober 2012 Gabriëlla Dekker GIDS: een eerste aanzet naar gedragsverandering Regionaal meetinstrument voor duurzame ontwikkeling en groei In opdracht van VNO-NCW Noord heeft Gabriëlla Dekker als onderdeel van de Bachelor Sociologie aan de Rijksuniversiteit Groningen onderzoek gedaan naar een regionaal meetinstrument voor duurzame ontwikkeling en groei. Hier is het rapport Gidsend Instrument inzake Duurzame Samenleving (GIDS) uit voortgekomen. Hoe meet je duurzame economische ontwikkeling en welke indicatoren zijn hierbij van belang? Naar het onderwerp duurzaamheid zijn vele onderzoeken gedaan; verschillende meetinstrumenten zijn verschenen waarin economische, sociale en ecologische waarden zijn opgenomen. Het vernieuwende aan dit onderzoek is echter dat duurzaamheid op een andere manier wordt gedefinieerd, waardoor het meetinstrument een andere invalshoek heeft. Begrip duurzaamheid Iedereen spreekt over duurzaamheid, maar waar staat dit begrip voor? Sinds de introductie van de definitie van duurzaamheid van de commissie Brundtland in 1987 wordt duurzaamheid beschouwd als een situatie waarbij de huidige generatie kan voldoen in de eigen behoeftevervulling en in het nastreven van eigen ambities, terwijl tegelijkertijd de behoeftevervulling van de toekomstige generaties niet wordt belemmerd. Over het algemeen beoogt duurzaamheid iets uit te drukken van een verantwoorde omgang met kapitaalvoorraden, hetzij met economische, natuurlijke of sociale kapitaalvoorraden; dit zijn de zogenaamde dimensies die een rol spelen bij het duurzaamheidsvraagstuk. In figuur 1 is inzichtelijk gemaakt hoe deze drie dimensies elkaar zouden moeten overlappen in een situatie van duurzame ontwikkeling wanneer wordt uitgegaan van de conventionele definitie. Onuitputtelijke ambities Het bereiken van een duurzame samenleving naar de randvoorwaarden als gesteld door Brudtland wordt in het onderzoek Gidsend Instrument inzake Duurzame Samenleving (GIDS) bekritiseerd. Immers, het natuurlijke kapitaal (zoals schoon drinkwater, landbouwgronden, bewoonbaar grondgebied en een Figuur 1

19 17 PRAKTIJK schone atmosfeer) dat nodig is om zowel huidige generaties te bedienen in hun behoeftevoorziening en ambitievervulling, als om de behoeftevoorziening van toekomstige generaties te garanderen, is uitputtelijk. De eindigheid van deze kapitalen staat in schril contrast met de vrijwel onuitputtelijke ambities die mensen in het algemeen hebben. Hoe dienen we om te gaan met deze uitputtelijke kapitalen zodat toekomstige generaties kunnen voortbestaan? Wanneer is een regio duurzaam ontwikkeld? Hierarchisering In het onderzoek GIDS wordt een samenleving als duurzaam beschouwd, wanneer de natuurlijke hulpbronnen (het natuurlijk kapitaal ) ten minste op gelijk niveau blijven, terwijl het ecologische welzijn, het menselijke welzijn en de overige sociale en economische waarden op een dusdanig niveau zijn, dat er voldoende draagvlak is om het natuurlijke kapitaal in stand te houden. Daarbij wordt gesteld dat er in een meetinstrument voor duurzame ontwikkeling een hierarchie dient te worden aangebracht, waarbij de ecologische waarden boven de andere worden gesteld. Dit dient te geschieden door een weging aan te brengen, waarbij de ecologische waarden die betrekking hebben op de lange termijn (natuurlijk kapitaal), zwaarder zouden moeten wegen dan de sociale en economische waarden. De eindigheid van het natuurlijk kapitaal staat in schril contrast met de vrijwel onuitputtelijke ambities die mensen in het algemeen hebben Lindenberg. Deze theorie spreekt van drie zogenaamde overkoepelende doelframes waarvan het menselijk gedrag en het zelfreguleringsproces afhankelijk is: het hedonische doelframe, het winstdoelframe en het normatieve doelframe. Wanneer het hedonische doelframe geactiveerd is, is men gericht op het verbeteren van het gevoel dat men op dat moment heeft, op de korte termijn dus. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het eten van een ijsje; dit levert een direct genot op. Wanneer men vanuit het winstdoelframe handelt, is men gericht op het verbeteren van de (individuele) positie die men heeft op langere termijn. Denk hierbij aan het volgen van een studie om je plek op de arbeidsmarkt te verbeteren. Tenslotte kan het normatieve doelframe leidend zijn. Dit maakt dat men handelt conform de sociale normen; zoals het Door de dimensies die van nature slechter presteren op duurzame ontwikkeling een zwaarder gewicht toe te kennen, wordt het negatieve signaal dat dient uit te gaan bij een slechte prestatie bekrachtigd. Zodoende kan de uitkomst van dit meetinstrument beleidsmakers een sterkere impuls tot interveniëren geven. De van nature minst krachtige dimensie wordt dan extra kracht bij gezet. Gedragstheorie Voor de aansturing van het gedrag zijn de ecologische waarden waarschijnlijk het zwakst, de economische (materiële) waarden het sterkst, gevolgd door de sociale waarden. Deze verwachting vindt theoretische ondersteuning in de zogenaamde doelframe-theorie van Figuur 2»

20 Hoe groen is gas? De vraag naar energie blijft stijgen. De vraag naar duurzame energie-oplossingen ook. Daarom heeft aardgas een schone taak in de verduurzaming van onze energievoorziening. Het is de schoonste fossiele brandstof met veruit minste CO 2 (broeikasgas) uitstoot dat scheelt meteen al aanzienlijk. Bovendien kunnen we altijd en overal op gas vertrouwen, mede door ons geavanceerde gastransportnetwerk. Het is op afroep beschikbaar: zomer of winter, wind of geen wind. Dankzij deze flexibele energiebasis kunnen wind- en zonne-energie optimaal aan bod komen, terwijl de energievoorziening als geheel stabiel en betaalbaar blijft. En wereldwijd is er nog tot ver in deze eeuw gas beschikbaar. We maken nu al vergroening mogelijk, door de toevoeging van biogas, bijvoorbeeld gewonnen uit afval. Via het gastransportsysteem kan dit als gecertificeerd duurzaam groen gas overal in Nederland bij u thuis worden gebracht. Zo vormt gas onderdeel van onze duurzame energietoekomst. Met aardgas naar een groenere toekomst.

21 19 hoort en zoals verwacht of gewenst is. Een voorbeeld hierbij is dat men in een overvolle bus de zitplaats afstaat aan een ouder persoon, die anders zou moeten staan. De doelframes kunnen allen afwisselend leidend zijn, maar zijn a priori verschillend in sterkte; het hedonische is dominant, gevolgd door het winst-doelframe. Het normatieve doelframe is het minst sterk volgens Lindenberg. Om duurzaam gedrag tot stand te laten komen is het juist belangrijk dat het normatieve doelframe leidend is, omdat duurzaam gedrag vaak geen direct of persoonlijk nut oplevert en dus afhankelijk is van ons gevoel van sociale verantwoordelijkheid. Relevante waarden Om de relevante waarden voor duurzame ontwikkeling in kaart te brengen, is er onderzoek gedaan naar eerder verschenen rapporten over (de methoden voor) instrumenten voor duurzame (economische) ontwikkeling. Deze duurzaamheidsindexen zijn ontwikkeld in verschillende contexten en zijn gericht op verschillende meetoriëntaties. Ze zijn opgesteld om duurzame ontwikkeling te meten op Globaal, Europees, Nationaal of Regionaal niveau. Voor het vaststellen van de waarden is er onderzocht hoe deze in eerder verschenen meetinstrumenten elkaar overlappen en waarin zij verschillen. Hieruit werd een selectie gemaakt van waarden die door de verschillende bestudeerde meetinstrumenten werden aangedragen. Bij de selectie van deze waarden werden de volgende criteria gesteld: de waarden dienen aanstuurbaar te zijn op maatschappelijke niveau en betrekking te hebben op de langere termijn. Daarnaast dienen ze in overeenstemming te zijn met de aanbevelingen van commissie Stiglitz et al. (2010), een gezaghebbend rapport dat opgesteld werd in opdracht van de toenmalige Franse president Sarkozy. In figuur 2 is het resultaat van het onderzoek naar de selectie van de waarden inzichtelijk gemaakt. Voor het uiteindelijke meetinstrument GIDS, dat bedoeld is om duurzame ontwikkeling voor de drie Noordelijke Provincies: Groningen, Friesland en Drenthe (op macroniveau) te meten, is vervolgonderzoek nodig. Er dient te worden onderzocht hoe de waarden cijfermatig kunnen worden uitgedrukt en er dient een wegingsbepaling te worden gedaan van de verschillende waarden. Het is tijd voor een andere kijk op wat duurzame ontwikkeling inhoudt en wat we hiervoor dienen te meten. Met het Gidsend Instrument voor Duurzame ontwikkeling is er een eerste stap gezet om gedragsverandering ten bate van een duurzamere samenleving in Noord- Nederland te stimuleren. < Nieuw bij VNO-NCW Noord Mijn naam is Hester Joustra en op 1 september 2012 ben ik gestart als beleidsmedewerker bij VNO-NCW Noord. Vanuit deze rol ben ik onder andere verantwoordelijk voor het functioneren van de Noordgangen. Ik hoop u daar de komende tijd dan ook vaak te treffen. Hoewel mijn achternaam wellicht een Friese achtergrond doet vermoeden, kom ik oorspronkelijk uit de Flevopolder. Geboren in Lelystad, opgegroeid in Zeewolde. Na het afronden van het VWO in Harderwijk ben ik naar Groningen verhuisd om Nederlands Recht te studeren. Een opleiding waarop ik op jonge leeftijd al mijn zinnen had gezet en die ik met veel enthousiasme heb gevolgd. Gedurende mijn studietijd ben ik actief geweest in verschillende verenigingen en betrokken geweest bij de lokale politiek. Ook heb ik een semester vakken gevolgd aan Griffith University in Australië. Ik ben afgestudeerd in zowel het privaatrecht als het staatsen bestuursrecht. Het raakvlak tussen overheid en maatschappij/bedrijfsleven heeft altijd mijn belangstelling gehad. Mijn afstudeerscriptie heb ik daarom geschreven over de vrijheid van meningsuiting versus het belang van bescherming van staatsgeheimen in het kader van klokkenluidersorganisatie WikiLeaks. Binnen VNO-NCW Noord zal ik me met diverse projecten bezighouden. Ik ben ervan overtuigd dat ik een uitdagende en leerzame tijd tegemoet ga.

Speech van commissaris van de koning Max van den Berg, debatavond Europese Commissie 'Energievoorziening in de toekomst', 30 januari 2014

Speech van commissaris van de koning Max van den Berg, debatavond Europese Commissie 'Energievoorziening in de toekomst', 30 januari 2014 Speech van commissaris van de koning Max van den Berg, debatavond Europese Commissie 'Energievoorziening in de toekomst', 30 januari 2014 Dames en heren, [Intro] Europa begint in Groningen. Zéker als het

Nadere informatie

Dames en heren, 1 DVHN, 9 september 2015.

Dames en heren, 1 DVHN, 9 september 2015. Toespraak commissaris van de Koning Max van den Berg, opening bijeenkomst Klantengroep Samenwerking Noord (Holland Web Week), Groningen, 16 september 2015 Dames en heren, Goed nieuws is geen nieuws, zeggen

Nadere informatie

Allereerst wil ik de organisatoren van deze dag, de Stichting Lezen en Schrijven

Allereerst wil ik de organisatoren van deze dag, de Stichting Lezen en Schrijven Toespraak staatssecretaris Klijnsma van Sociale Zaken en Werkgelegenheid tijdens het bedrijvencongres Samen scholen, pure winst! op 11 september 2009 in Eindhoven. Dames en heren, Allereerst wil ik de

Nadere informatie

Speech van commissaris van de koningin Max van den Berg, Symposium LifeLines, Groningen (UMCG), 1 oktober 2012

Speech van commissaris van de koningin Max van den Berg, Symposium LifeLines, Groningen (UMCG), 1 oktober 2012 Speech van commissaris van de koningin Max van den Berg, Symposium LifeLines, Groningen (UMCG), 1 oktober 2012 Dames en heren, [Inleiding] Ik vind het wel leuk, maar ook een beetje spannend. Maar moet

Nadere informatie

SNN <communicatie=snn.eu@mail203.atl81.rsgsv.net> namens SNN <communicatie@snn.eu> Verzonden: donderdag 21 mei 2015 15:17 Aan:

SNN <communicatie=snn.eu@mail203.atl81.rsgsv.net> namens SNN <communicatie@snn.eu> Verzonden: donderdag 21 mei 2015 15:17 Aan: Rienks, Diane Van: SNN namens SNN Verzonden: donderdag 21 mei 2015 15:17 Aan: Statengriffie provinsje Fryslân Onderwerp: Waar verdient

Nadere informatie

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid 18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid Goed, gezond en gemotiveerd aan het werk tot je pensioen? Dat bereik je door kansen te pakken op het werk. Leer aan de hand van onderstaande punten hoe je

Nadere informatie

GRAAG STELLEN WIJ ONS AAN U VOOR

GRAAG STELLEN WIJ ONS AAN U VOOR GRAAG STELLEN WIJ ONS AAN U VOOR Altijd al gezocht naar een trainingsconcept voor uw medewerkers waar je meteen van zegt: GewoonDoen! Nu is deze kans eindelijk aanwezig en wel voor een deelnameprijs van

Nadere informatie

Voorwoord. Nienke Meijer College van Bestuur Fontys Hogescholen

Voorwoord. Nienke Meijer College van Bestuur Fontys Hogescholen 3 Voorwoord Goed onderwijs is een belangrijke voorwaarde voor jonge mensen om uiteindelijk een betekenisvolle en passende plek in de maatschappij te krijgen. Voor studenten met een autismespectrumstoornis

Nadere informatie

Dank u wel kolonel Lambrichts, mevrouw Sybilla Dekker, Generaal, geachte aanwezigen,

Dank u wel kolonel Lambrichts, mevrouw Sybilla Dekker, Generaal, geachte aanwezigen, Spreekpunten staatssecretaris De Vries van Defensie ter gelegenheid van de eerste deeltijdopleiding Middelbare Defensie Vorming te Den Haag. Let op: Alleen gesproken woord geldt! Dank u wel kolonel Lambrichts,

Nadere informatie

Speech van commissaris van de koningin en voorzitter RvT Energy Valley Max van den Berg, inspiratiemiddag Enexis, Dwingeloo, 7 september 2012

Speech van commissaris van de koningin en voorzitter RvT Energy Valley Max van den Berg, inspiratiemiddag Enexis, Dwingeloo, 7 september 2012 Speech van commissaris van de koningin en voorzitter RvT Energy Valley Max van den Berg, inspiratiemiddag Enexis, Dwingeloo, 7 september 2012 Dames en heren, [Inleiding] Mensen die op inspiratie wachten

Nadere informatie

Toespraak van commissaris van de koningin en SNNvoorzitter Max van den Berg, feestelijke start CCC2- programma, Groningen, 25 maart 2011

Toespraak van commissaris van de koningin en SNNvoorzitter Max van den Berg, feestelijke start CCC2- programma, Groningen, 25 maart 2011 Toespraak van commissaris van de koningin en SNNvoorzitter Max van den Berg, feestelijke start CCC2- programma, Groningen, 25 maart 2011 Dames en heren, Degenen, die hier te lande na 1820 verbetering van

Nadere informatie

Banenplan voor Emmen D66

Banenplan voor Emmen D66 Banenplan voor Emmen D66 Voorwoord De wereld bevindt zich inmiddels zes jaar in een financiële crisis. De effecten daarvan zijn overal merkbaar. Vooral ook in Emmen. Mensen verliezen hun baan, maken schulden

Nadere informatie

Stichting Lezen & Schrijven. Paul Mosterd, directeur Marlies Olthuis, themamanager bedrijven

Stichting Lezen & Schrijven. Paul Mosterd, directeur Marlies Olthuis, themamanager bedrijven Stichting Lezen & Schrijven Paul Mosterd, directeur Marlies Olthuis, themamanager bedrijven Educatie Werkt!, Amsterdam 30 september 2011 Stichting Lezen & Schrijven Stichting Lezen & Schrijven initiatief

Nadere informatie

Presentatie Tekst Top plan (talentontwikkelingsplan) Amy Kouwenberg OABCE1A

Presentatie Tekst Top plan (talentontwikkelingsplan) Amy Kouwenberg OABCE1A Presentatie Tekst Top plan (talentontwikkelingsplan) Amy Kouwenberg OABCE1A INLEIDING Ik heb vandaag een cadeautje meegenomen. Niet voor jullie, maar voor mijzelf. Het cadeautje staat voor de verrassingen

Nadere informatie

Meer ruimte voor economie. De economische agenda van de OVV is vrijwel integraal overgenomen.

Meer ruimte voor economie. De economische agenda van de OVV is vrijwel integraal overgenomen. Inleiding Beste ondernemers, Met trots sta ik voor u. U bent onmisbaar voor Voorschoten. Jullie zorgen voor werk, voor bedrijvigheid. Mensen zijn afhankelijk van jullie. Voor hun inkomen, hun hypotheek

Nadere informatie

Introductie. 1. Uw persoonlijke situatie. Voorbeeldvragenlijst COB-kwartaalenquête 2011

Introductie. 1. Uw persoonlijke situatie. Voorbeeldvragenlijst COB-kwartaalenquête 2011 Introductie Dit onderzoek vindt plaats in opdracht van het Sociaal en Cultureel Planbureau. Met de resultaten wil het bureau het kabinet en de politiek in het algemeen informeren over zorgen en wensen

Nadere informatie

De VrijBaan Vragenlijst (specifiek voor iemand die geen werk heeft)

De VrijBaan Vragenlijst (specifiek voor iemand die geen werk heeft) De VrijBaan Vragenlijst (specifiek voor iemand die geen werk heeft) Inleiding Veel mensen ervaren moeilijkheden om werk te vinden te behouden, of van baan / functie te veranderen. Beperkingen, bijvoorbeeld

Nadere informatie

Ik ben als bestuurder in deze provincie bijzonder geïnteresseerd in de kansen van nieuwe energie voor onze kenniseconomie.

Ik ben als bestuurder in deze provincie bijzonder geïnteresseerd in de kansen van nieuwe energie voor onze kenniseconomie. Welkomstwoord van Jan Franssen, Commissaris van de Koningin in Zuid-Holland, bij het Lustrumcongres 'Geothermal Heat is Cool' van het Platform Geothermie, Den Haag, 24 oktober 2012 ---------------------------------------------------------------------------------

Nadere informatie

LAAT JE BEDRIJF GROEIEN DOOR HET INZETTEN VAN JE NETWERK!

LAAT JE BEDRIJF GROEIEN DOOR HET INZETTEN VAN JE NETWERK! LAAT JE BEDRIJF GROEIEN DOOR HET INZETTEN VAN JE NETWERK! In dit E-book leer je hoe je door het inzetten van je eigen netwerk je bedrijf kan laten groeien. WAAROM DIT E-BOOK? Veel ondernemers beginnen

Nadere informatie

Het motto van dit college is bouwen. Bouwen in meer dan één opzicht. En het. college heeft gebouwd. Ondanks de forse bezuinigingen en de nog steeds

Het motto van dit college is bouwen. Bouwen in meer dan één opzicht. En het. college heeft gebouwd. Ondanks de forse bezuinigingen en de nog steeds Voorjaarsnota 2013. Voorzitter, Het motto van dit college is bouwen. Bouwen in meer dan één opzicht. En het college heeft gebouwd. Ondanks de forse bezuinigingen en de nog steeds voortdurende onzekerheid

Nadere informatie

Toespraak staatssecretaris H.A.L. van Hoof bij de opening van de miniconferentie O&O-fondsen op 10 september 14.00u in Den Haag

Toespraak staatssecretaris H.A.L. van Hoof bij de opening van de miniconferentie O&O-fondsen op 10 september 14.00u in Den Haag Toespraak staatssecretaris H.A.L. van Hoof bij de opening van de miniconferentie O&O-fondsen op 10 september 14.00u in Den Haag Welkom, blij dat u er bent. Uit het feit dat u met zovelen bent gekomen maak

Nadere informatie

Sprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig

Sprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig Grijp je Ambities Sprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig Je dromen verwezenlijken in 7 stappen. Grijp je ambities Brengt je dichterbij je ideaal Geeft je inzicht in jouw persoonlijke

Nadere informatie

GELOOFWAARDIGHEID is de sleutel tot succesvolle interne communicatie. April 2012. Concrete tips voor effectieve interne communicatie

GELOOFWAARDIGHEID is de sleutel tot succesvolle interne communicatie. April 2012. Concrete tips voor effectieve interne communicatie GELOOFWAARDIGHEID is de sleutel tot succesvolle interne communicatie April 2012 Concrete tips voor effectieve interne communicatie Amsterdam, augustus 2012 Geloofwaardige interne communicatie Deze white

Nadere informatie

Innovatie support gids

Innovatie support gids Innovatie support gids Uw gids naar resultaat 1 Uw gids naar resultaat Innovatief duurzaam drukwerk Het drukwerk van deze gids is uitgevoerd in waterloos offset met inkt op plantaardige basis, dit resulteert

Nadere informatie

Adinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële

Adinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële Adinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële uitingen. Als startend ondernemer is alles nieuw. De boekhouding,

Nadere informatie

Aan de Schrans in Leeuwarden is één van de meest opvallende orthodontiepraktijken. van Noord-Nederland gevestigd. Daarin werkt

Aan de Schrans in Leeuwarden is één van de meest opvallende orthodontiepraktijken. van Noord-Nederland gevestigd. Daarin werkt Aan de Schrans in Leeuwarden is één van de meest opvallende orthodontiepraktijken van Noord-Nederland gevestigd. Daarin werkt orthodontist Daniël van der Meulen samen met veertien assistentes intensief

Nadere informatie

Graag willen wij u nogmaals feliciteren met het behalen van de award Zilver bij de verkiezingen van de Beste Teamattractie van het Jaar 2014.

Graag willen wij u nogmaals feliciteren met het behalen van de award Zilver bij de verkiezingen van de Beste Teamattractie van het Jaar 2014. Noordwijk-Events / SPEV T.a.v. Marco Mens Postbus 193 2210 AD Noordwijkerhout Uw ref. BMG/MA15/A02 Onze ref. Datum 22-04-2015 Betreft Juryrapport verkiezingen MEETINGS AWARDS Geachte heer Mens, Graag willen

Nadere informatie

Wat is? Alles zelf doen is uit, ga samen aan de slag.

Wat is? Alles zelf doen is uit, ga samen aan de slag. Wat is? Alles zelf doen is uit, ga samen aan de slag. CrossOver brengt young en experienced professionals van verschillende organisaties bij elkaar om van elkaar te leren en samen te innoveren. Doe ook

Nadere informatie

Verslag Verkiezingsdebat Provinciale Staten Regio Rivierenland 13 januari 2014

Verslag Verkiezingsdebat Provinciale Staten Regio Rivierenland 13 januari 2014 Verslag Verkiezingsdebat Provinciale Staten Regio Rivierenland 13 januari 2014 1. Inleiding Op dinsdag 13 januari j.l. heeft het eerste Provinciale Statenverkiezingsdebat in aanloop naar de verkiezingen

Nadere informatie

Jong en oud door dezelfde trend gegrepen. Siegwart Lindenberg en René Veenstra

Jong en oud door dezelfde trend gegrepen. Siegwart Lindenberg en René Veenstra Jong en oud door dezelfde trend gegrepen Siegwart Lindenberg en René Veenstra Jongeren jagen steeds meer materiële genoegens na zonder dat ouders ingrijpen. Om de lieve vrede in huis te bewaren, zwichten

Nadere informatie

Kennisnetwerk Krimp. Noord-Nederland (KKNN)

Kennisnetwerk Krimp. Noord-Nederland (KKNN) HANZEHOGESCHOOL GRONINGEN Algemene informatie Kennisnetwerk Krimp In 2008 viert de Hanzehogeschool Groningen haar 210-jarig bestaan! Noord-Nederland Keuze uit meer dan 70 opleidingen; het grootste hbo-onderwijsaanbod

Nadere informatie

Smart Industry. KvK Ondernemerspanel onderzoek

Smart Industry. KvK Ondernemerspanel onderzoek KvK Ondernemerspanel onderzoek Smart Industry Algemene gegevens: Start- en einddatum onderzoek: 02-07-2014 tot 22-07-2014 Aantal deelnemende ondernemers: 484 (doelgroep mkb-topsectoren) In dit document

Nadere informatie

regelgeving gericht op decentrale energieopwekking of opslag van duurzame energie.

regelgeving gericht op decentrale energieopwekking of opslag van duurzame energie. Toespraak van commissaris van de Koning en voorzitter Raad van Toezicht Energy Valley Max van den Berg, nieuwjaarsreceptie Energy Valley, Groningen, 9 januari 2014 Dames en heren, Mooi dat we vandaag weer

Nadere informatie

2. Beter nu dan later

2. Beter nu dan later Daarom Duits 1. Engels is niet voldoende Natuurlijk is kennis van de Engelse taal essentieel, maar: Englisch ist ein Muss, Deutsch ist ein Plus. Uit een enquête onder bedrijven die actief zijn in Duitsland

Nadere informatie

op een gebrek aan kennis berustende mening of afkeer

op een gebrek aan kennis berustende mening of afkeer op een gebrek aan kennis berustende mening of afkeer stellen: geef ik iedereen een gelijke kans of staan er misschien onbewust vooroordelen in de weg? Ook in Den Haag worden kansen gemist, waardoor bijvoorbeeld

Nadere informatie

Young People Coaching Experience

Young People Coaching Experience Hét loopbaanprogramma voor Young Professionals Young People Coaching Experience In 5 stappen naar je ideale baan! Ga jij met tegenzin naar je werk? Heb je er genoeg van om werk te doen dat niet bij je

Nadere informatie

2. Beter nu dan later

2. Beter nu dan later Daarom Duits 1. Engels is niet voldoende Natuurlijk is kennis van de Engelse taal essentieel, maar: Englisch ist ein Muss, Deutsch ist ein Plus. Onderzoek wijst uit dat 86 procent van de Nederlandse ondernemers

Nadere informatie

Voorzitter, een mooi politiek moment, de laatste algemene beschouwingen van dit College, de opmaat naar de begroting voor het verkiezingsjaar.

Voorzitter, een mooi politiek moment, de laatste algemene beschouwingen van dit College, de opmaat naar de begroting voor het verkiezingsjaar. Naar Groningen 2.0 Voorzitter, een mooi politiek moment, de laatste algemene beschouwingen van dit College, de opmaat naar de begroting voor het verkiezingsjaar. In het laatste jaar van deze statenperiode

Nadere informatie

'Maak werk van Vrije tijd in Brabant'

'Maak werk van Vrije tijd in Brabant' 'Maak werk van Vrije tijd in Brabant' OPROEP VANUIT DE VRIJETIJDSSECTOR Opgesteld door: Vrijetijdshuis Brabant, TOP Brabant, Erfgoed Brabant, Leisure Boulevard, NHTV, MKB, BKKC, Stichting Samenwerkende

Nadere informatie

Nieuwjaarsspeech van commissaris van de koningin Max van den Berg, Groningen, januari 2010

Nieuwjaarsspeech van commissaris van de koningin Max van den Berg, Groningen, januari 2010 Nieuwjaarsspeech van commissaris van de koningin Max van den Berg, Groningen, januari 2010 Dames en heren, geëerde gasten, [Inleiding] Zuinig over de drempel! Zo heette de eerste oudejaarsconference van

Nadere informatie

December 2017 Jaargang 14 Nummer 3

December 2017 Jaargang 14 Nummer 3 Fractieflits December 2017 Jaargang 14 Nummer 3 INHOUD 1. Omgevingsvisie vastgesteld 2. Lelystad Airport 3. Flevotop 4. Bezoek Brussel 5. Landschapsbeheer 1. Omgevingsvisie vastgesteld In november is door

Nadere informatie

MKB-Nederland Noord. Folder Lokale Partners

MKB-Nederland Noord. Folder Lokale Partners MKB-Nederland Noord Folder Lokale Partners Samen haar lokale partners werkt MKB-Nederland aan krachtige en effectieve lobby op lokaal niveau. Dit document legt uit wat het Lokaal Partnerschap precies inhoudt

Nadere informatie

ECONOMISCHE STIMULANS

ECONOMISCHE STIMULANS DE ZZP ER CENTRAAL Arnhem is een ondernemende stad. Met name het aantal ZZP ers is de afgelopen jaren spectaculair toegenomen. Bij elkaar opgeteld zijn het meer mensen dan het grootste bedrijf in Arnhem

Nadere informatie

Industriebeleid vertalen naar MKB-metaal

Industriebeleid vertalen naar MKB-metaal Door Tony van der Meer Jos Kleiboer Directeur Beleid Koninklijke Metaalunie Industriebeleid vertalen naar MKB-metaal STAAL IN BEELD MAART 2015 10 De industrie wordt steeds meer gezien, wordt steeds belangrijker

Nadere informatie

4. Werkloosheid in historisch perspectief

4. Werkloosheid in historisch perspectief 4. Werkloosheid in historisch perspectief Werkloosheid is het verschil tussen het aanbod van arbeid en de vraag naar arbeid. Het arbeidsaanbod in Noord-Nederland hangt samen met de mate waarin de inwoners

Nadere informatie

MANIFEST NOVI NAAR EEN NIEUW NEDER LAND

MANIFEST NOVI NAAR EEN NIEUW NEDER LAND MANIFEST NOVI NAAR EEN NIEUW NEDER LAND WERK ALS ÉÉN OVERHEID De fysieke en sociale leefomgeving van Nederland gaan de komende decennia ingrijpend veranderen. Transities in de energievoorziening, de landbouw,

Nadere informatie

T R A I N I N G B O O S T J O U W D R O O M B E D R I J F

T R A I N I N G B O O S T J O U W D R O O M B E D R I J F werkboek T R A I N I N G B O O S T J O U W D R O O M B E D R I J F Werkboek: Je unieke aanbod maken W W W. M A R L O E S H A L M A N S. C O M Je unieke aanbod of "signature service" maken, dat aanbod waar

Nadere informatie

Advies van de Jongeren Advies Raad 18 in Leeuwarden

Advies van de Jongeren Advies Raad 18 in Leeuwarden Advies van de Jongeren Advies Raad 18 in Leeuwarden Aanleiding Dit advies is tot stand gekomen na een gesprek met Eline de Koning van PVDA Leeuwarden over een welkom voor 18-jarigen in Volendam. Daar worden

Nadere informatie

Samenvatting rapportage. Baan je toekomst: werken aan duurzame inzetbaarheid. Contractcatering

Samenvatting rapportage. Baan je toekomst: werken aan duurzame inzetbaarheid. Contractcatering Samenvatting rapportage Baan je toekomst: werken aan duurzame inzetbaarheid Contractcatering In samenwerking met: Rijnland Advies 1 Inleiding Even terugkijken.. De komende jaren verandert de arbeidsmarkt

Nadere informatie

Toespraak commissaris van de Koning Max van den Berg, seminar 'Wetenschap middenin de samenleving', Groningen, 30 mei 2013

Toespraak commissaris van de Koning Max van den Berg, seminar 'Wetenschap middenin de samenleving', Groningen, 30 mei 2013 Toespraak commissaris van de Koning Max van den Berg, seminar 'Wetenschap middenin de samenleving', Groningen, 30 mei 2013 Dames en heren, Wetenschap is ontstaan uit verwondering en nieuwsgierigheid. Al

Nadere informatie

Dit nieuwe verkiezingsjaar volgt op het bijzondere politieke jaar 2017.

Dit nieuwe verkiezingsjaar volgt op het bijzondere politieke jaar 2017. Speech Sybrand Buma nieuwjaarsbijeenkomst CDA Almere Stadhuis van Almere Wat goed om hier weer met zoveel CDA ers bij elkaar te zijn. We wensen elkaar bij het start van het nieuwe jaar altijd alle goeds

Nadere informatie

Sprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig

Sprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig Grijp je Ambities Sprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig Je dromen verwezenlijken in 7 stappen. Grijp je ambities Brengt je dichterbij je ideaal Laat je talenten leven Helpt je het

Nadere informatie

Hoe kijkt de Nederlander tegen het aankomende klimaat- en energieakkoord aan? Nathalie Vermeij 2 mei 2018 H5285

Hoe kijkt de Nederlander tegen het aankomende klimaat- en energieakkoord aan? Nathalie Vermeij 2 mei 2018 H5285 Hoe kijkt de Nederlander tegen het aankomende klimaat- en energieakkoord aan? Nathalie Vermeij 2 mei 2018 H5285 Inhoudsopgave 1 De bekendheid met en het belang van het klimaat- en energieakkoord 5 2 Drijfveren

Nadere informatie

De IVW, daar heb je wat aan!

De IVW, daar heb je wat aan! De IVW, daar heb je wat aan! Samen In Weesp hebben we een unieke samenwerking, waarmee we zaken ook echt voor elkaar krijgen en onze ambities waarmaken. Samen staan we sterk. Cees van Vliet, voorzitter

Nadere informatie

Allereerst wil ik u een gezegend, gezond en gelukkig Nieuwjaar toewensen! En uiteraard hoop en wens ik dat het uw ondernemingen goed gaat.

Allereerst wil ik u een gezegend, gezond en gelukkig Nieuwjaar toewensen! En uiteraard hoop en wens ik dat het uw ondernemingen goed gaat. Toespraak bij het Nieuwjaarsontbijt van de Building Society, door Commissaris van de Koningin, drs. Ank Bijleveld-Schouten, op 10 januari 2012 te Delden. Dames en heren, Allereerst wil ik u een gezegend,

Nadere informatie

MdV UITGESPROKEN TEKST GELDT

MdV UITGESPROKEN TEKST GELDT MdV De begroting is wederom een knap staaltje werk waar door heel veel medewerkers in dit huis veel energie en vakmanschap in is gestoken. Dat verdient waardering, zowel richting college als richting al

Nadere informatie

In deze informatiebrief de volgende onderwerpen:

In deze informatiebrief de volgende onderwerpen: Je ontvangt deze email omdat wij elkaar persoonlijk kennen. Stel je deze informatief niet op prijs, meld je dan af via de daarvoor bestemde link. Is dit e-mailadres niet correct? Mail ons dan even, alvast

Nadere informatie

Workshop: VOORt methodiek en alcoholmatigingprojecten

Workshop: VOORt methodiek en alcoholmatigingprojecten Workshop: VOORt methodiek en alcoholmatigingprojecten A. van Leeuwenhoeklaan 9 3721 MA Bilthoven Postbus 1 3720 BA Bilthoven www.rivm.nl KvK Utrecht 30276683 T 030 274 91 11 F 030 274 29 71 info@rivm.nl

Nadere informatie

Dé ondernemingsvereniging van Brabant en Zeeland

Dé ondernemingsvereniging van Brabant en Zeeland Dé ondernemingsvereniging van Brabant en Zeeland VERBINDT VERSTERKT VERTEGENWOORDIGT BRABANT ZEELAND IS HET STERKSTE ONDERNEMINGSNETWERK VAN UW REGIO. We hebben een voortrekkersrol in vernieuwing en innovatie,

Nadere informatie

Werkwoorden. Arnhem D66. Het banenplan van D66 Arnhem

Werkwoorden. Arnhem D66. Het banenplan van D66 Arnhem Werkwoorden D66 Arnhem Het banenplan van D66 Arnhem > Voorwoord De wereld bevindt zich inmiddels vijf jaar in een financiële crisis. De effecten daarvan zijn merkbaar. Vooral in Arnhem. Mensen verliezen

Nadere informatie

Hierbij delen wij u mee dat op donderdag 13 februari het Bondgenootschap Laaggeletterdheid regio Nijmegen is opgericht.

Hierbij delen wij u mee dat op donderdag 13 februari het Bondgenootschap Laaggeletterdheid regio Nijmegen is opgericht. Maatschappelijke Ingekomen stuk D1 (PA 12 maart 2014) Ontwikkeling Beleidsontwikkeling Aan de gemeenteraad van Nijmegen Korte Nieuwstraat 6 6511 PP Nijmegen Telefoon 14024 Telefax (024) 323 59 92 E-mail

Nadere informatie

World leader in international education

World leader in international education World leader in international education BESTE OUDER, Wat een spannend jaar gaat u tegemoet: uw zoon of dochter zit in het eindexamenjaar! Het maken van een goede studiekeuze is niet altijd makkelijk en

Nadere informatie

De Rabobank is een unieke bank. Wij hebben geen aandeelhouders, maar leden. We zijn een coöperatie.

De Rabobank is een unieke bank. Wij hebben geen aandeelhouders, maar leden. We zijn een coöperatie. In deze folder leest u wie we zijn, wat we doen en op welke manieren u ons kunt bereiken. U ervaart onze maatschappelijke betrokkenheid in Enschede en Haaksbergen. En u leest waarom lid worden van Rabobank

Nadere informatie

Voor en met elkaar : burgerinitiatieven worden beloond

Voor en met elkaar : burgerinitiatieven worden beloond Voor en met elkaar : burgerinitiatieven worden beloond Verenigingen, stichtingen en instellingen barsten doorgaans van de ambities en toekomstplannen. Maar om ze te realiseren heb je financiële middelen

Nadere informatie

Wendbaar en waarde(n)vol onderwijs!

Wendbaar en waarde(n)vol onderwijs! Wendbaar en waarde(n)vol onderwijs! In ons onderwijs staat de mens centraal, of het nu gaat om studenten of medewerkers, om ouders of werknemers uit het bedrijfsleven, jongeren of volwassenen. Wij zijn

Nadere informatie

Beste leden van D66, Beste sympathisanten en geïnteresseerden, Beste raadsleden en collega-bestuurders,

Beste leden van D66, Beste sympathisanten en geïnteresseerden, Beste raadsleden en collega-bestuurders, Nu vooruit! Speech lijsttrekker Berend de Vries 11 januari 2014 Beste leden van D66, Beste sympathisanten en geïnteresseerden, Beste raadsleden en collega-bestuurders, Ik wens u allen een mooi en succesvol

Nadere informatie

Directeur/bestuurder Peter Meijs aan het woord. Nieuwe leidinggevenden bij SDW stellen zich voor

Directeur/bestuurder Peter Meijs aan het woord. Nieuwe leidinggevenden bij SDW stellen zich voor SDWNIEUWS Informatie voor cliënten, ouders en cliëntvertegenwoordigers oktober 2010 BELANGRIJKE Informatie voor jou, lees dit blad goed! Directeur/bestuurder Peter Meijs aan het woord > Lees verder op

Nadere informatie

Nieuwe kans op extra instroom

Nieuwe kans op extra instroom Nieuwe kans op extra instroom Focus op de arbeidsmarkt Naast het erkennen van leerbedrijven is Calibris verantwoordelijk voor ontwikkeling en onderhoud van kwalificaties in de sectoren zorg, welzijn en

Nadere informatie

10 Innovatielessen uit de praktijk 1

10 Innovatielessen uit de praktijk 1 10 Innovatielessen uit de praktijk 1 Geslaagde gastoudermeeting levert veel ideeën op voor innovatie! Wat versta ik onder innoveren? Innoveren is hot. Er zijn vele definities van in omloop. Goed om even

Nadere informatie

UPDATE CITYMARKETING & EVENEMENTENBELEID

UPDATE CITYMARKETING & EVENEMENTENBELEID UPDATE CITYMARKETING & EVENEMENTENBELEID Apeldoorn, 15 oktober 2015 Geachte heer, mevrouw, De gemeente werkt aan beleid voor citymarketing en evenementen. Wij hebben hierover met veel Apeldoornse partijen

Nadere informatie

Medewerkerbetrokkenheid. 1. Werk aan medewerkertevredenheid. Betrokkenheid uit jezelf. Waarom zou iemand het maximale inzetten voor een werkgever?

Medewerkerbetrokkenheid. 1. Werk aan medewerkertevredenheid. Betrokkenheid uit jezelf. Waarom zou iemand het maximale inzetten voor een werkgever? Dat is de vraag! Natuurlijk is werk nog steeds vanzelfsprekend voor mensen maar het is niet meer zo vanzelfsprekend om voor de duur van het leven die ene baas te kiezen. Mensen maken enorm veel keuzes.

Nadere informatie

REGIONAAL POLITIEK PROGRAMMA JONGE DEMOCRATEN GRONINGEN

REGIONAAL POLITIEK PROGRAMMA JONGE DEMOCRATEN GRONINGEN REGIONAAL POLITIEK PROGRAMMA JONGE DEMOCRATEN GRONINGEN 1. Mobiliteit en Ruimte 1. Openbaar vervoer 1.1. Duurzaamheid 1.1.. Treinen Voor het treinnetwerk zijn de provincies Groningen en Friesland samen

Nadere informatie

Test: Je ouders als studie oriëntatiecoach

Test: Je ouders als studie oriëntatiecoach Test: Je ouders als studie oriëntatiecoach Je ouders kunnen perfecte last minute studie oriëntatiecoaches zijn, maar weten ze eigenlijk wel wat je dromen en ambities zijn? En omgekeerd: weet jij hoe jouw

Nadere informatie

HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN

HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN Gratis PDF Beschikbaar gesteld door vlewa.nl Geschreven door Bram van Leeuwen Versie 1.0 INTRODUCTIE Welkom bij deze gratis PDF! In dit PDF

Nadere informatie

Nudge Finance Leadership Challenge

Nudge Finance Leadership Challenge Nudge Finance Leadership Challenge Extra informatie Wat is de Nudge Finance Leadership Challenge? De Nudge Finance Leadership Challenge is een ontwikkeltraject met een competitie voor de jonge leiders

Nadere informatie

Green Deals gesloten voor stimuleren groene economische groei

Green Deals gesloten voor stimuleren groene economische groei Green Deals gesloten voor stimuleren groene economische groei Burgers, bedrijven, milieu-organisaties en overheden hebben vandaag op initiatief van minister Verhagen van Economische Zaken, Landbouw en

Nadere informatie

Excellenties, Dames en heren,

Excellenties, Dames en heren, Alleen de uitgesproken tekst geldt. Welkomstwoord van drs. Ank Bijleveld-Schouten, Commissaris van de Koningin in de provincie Overijssel, bij de opening van de relatiebijeenkomst Lente in Overijssel,

Nadere informatie

Verkiezingsprogramma D66 Maastricht 2014-2018. Samen Sterker

Verkiezingsprogramma D66 Maastricht 2014-2018. Samen Sterker Samen Sterker Internationalisering > wegnemen barrières grensoverschrijdend vervoer > werken waar je wilt > meer innovatie over de grenzen heen Internationalisering Maastricht is de meest internationale

Nadere informatie

3D Design Academy S4C Programma Amsterdam Oost, 2014

3D Design Academy S4C Programma Amsterdam Oost, 2014 3D Design Academy S4C Programma Amsterdam Oost, 2014 Myrthe Lanting Tijdens mijn studies textielontwerp en Design Cultures ben ik me gaan interesseren in hoe ik ontwerp in kan zetten voor sociale innovatie.

Nadere informatie

BOUWNETWERK. Kiezen en uitblinken. Bouwnetwerk is hét netwerk voor vrouwen die werken aan de gebouwde omgeving

BOUWNETWERK. Kiezen en uitblinken. Bouwnetwerk is hét netwerk voor vrouwen die werken aan de gebouwde omgeving BOUWNETWERK Kiezen en uitblinken Bouwnetwerk is hét netwerk voor vrouwen die werken aan de gebouwde omgeving Kiezen en uitblinken Aan mevrouw Schultz van Haegen, minister van infrastructuur en milieu,

Nadere informatie

Handboek Politiek. Derde Kamer der Staten-Generaal

Handboek Politiek. Derde Kamer der Staten-Generaal Handboek Politiek Derde Kamer der Staten-Generaal Hallo Kamerlid van de Derde Kamer der Staten-Generaal, Gefeliciteerd! Deze week ben jij een politicus. Je gaat samen met je klasgenoten discussiëren over

Nadere informatie

zorgwijzer Zorg of advies nodig? CZ wijst u de weg 2012/2013 Weet u waar u de beste zorg kunt krijgen? Uw verzekering snel en digitaal regelen

zorgwijzer Zorg of advies nodig? CZ wijst u de weg 2012/2013 Weet u waar u de beste zorg kunt krijgen? Uw verzekering snel en digitaal regelen zorgwijzer 2012/2013 Weet u waar u de beste zorg kunt krijgen? Uw verzekering snel en digitaal regelen Zorg of advies nodig? CZ wijst u de weg Medische vraag? Stel hem aan onze deskundigen Toen mijn vriendin

Nadere informatie

Het functioneringsgesprek

Het functioneringsgesprek Het functioneringsgesprek Gewoon betrokken Werknemer Het functioneringsgesprek Gewoon betrokken Inhoudsopgave Inleiding... 5 Wat is een functioneringsgesprek?... 7 Waarom is een functioneringsgesprek

Nadere informatie

Kansen van Regiomarketing voor Zuidoost Drenthe

Kansen van Regiomarketing voor Zuidoost Drenthe Kansen van Regiomarketing voor Zuidoost Drenthe Derde Kamer Bijeenkomst De regio weer op de kaart Hotel Van der Valk, Nieuw Amsterdam, 21 september 2006 Prof.dr. P.H. Pellenbarg Faculteit der Ruimtelijke

Nadere informatie

Participatieverslag Nieuw & Anders

Participatieverslag Nieuw & Anders Participatieverslag Nieuw & Anders Op 26 en 31 maart vonden twee bijeenkomsten plaats met de titel Nieuw & Anders plaats. Twee bijeenkomsten die druk bezocht werden door vrijwilligers, verenigingen en

Nadere informatie

Loyalis als deskundige partner Inzicht in uw organisatie en uw werknemers

Loyalis als deskundige partner Inzicht in uw organisatie en uw werknemers Loyalis als deskundige partner Inzicht in uw organisatie en uw werknemers De expertise van Loyalis is mensenwerk U wilt altijd het beste voor uw werknemers. Als HR-professional neemt u uw verantwoordelijkheid

Nadere informatie

Raadsvergadering. Grondslag Samenwerkingsverband U10; strategische agenda (Stepping Stones) en jaarlijks werkplan uit te voeren door EBU

Raadsvergadering. Grondslag Samenwerkingsverband U10; strategische agenda (Stepping Stones) en jaarlijks werkplan uit te voeren door EBU RAADSVOORSTEL Raadsvergadering Nummer 12-05-2016 16-023 Onderwerp Afsluiten convenant tussen EBU en U10 regio Aan de raad, Onderwerp Afsluiten convenant tussen EBU en U10 regio Gevraagde beslissing 1.

Nadere informatie

Het beste uit jezelf

Het beste uit jezelf Het beste uit jezelf 2 3 Met elkaar bouwen aan het Huis van Philadelphia Philadelphia wil dat mensen met een beperking gelukkig kunnen zijn en het beste uit zichzelf kunnen halen. Daarom doen we ons werk

Nadere informatie

pggm.nl Mantelzorg en dementie in de beleving van PGGM&CO-leden

pggm.nl Mantelzorg en dementie in de beleving van PGGM&CO-leden pggm.nl Mantelzorg en dementie in de beleving van PGGM&CO-leden Enquête Mantelzorg en dementie 2014 Vooraf In juli 2014 vroegen wij onze leden naar hun ervaringen met mantelzorg in het algemeen, en mantelzorg

Nadere informatie

Rapportage online marktonderzoek Wat maakt succes?

Rapportage online marktonderzoek Wat maakt succes? Rapportage online marktonderzoek Wat maakt succes? December 2007 / Januari 2008 Door: Marco Bouman, Impulse, Strategie & Marketing Februari 2008 2008 Marco Bouman, alle rechten voorbehouden Het is niet

Nadere informatie

Hoe staan we er nu voor?

Hoe staan we er nu voor? Presentatie voor het debat Iedereen ZZP-er: Over winners' en 'losers' op de arbeidsmarkt, Groninger Forum, 26 maart 2015 Prof.dr. Jouke van Dijk Hoogleraar Regionale Arbeidsmarktanalyse Rijksuniversiteit

Nadere informatie

WAT MAAKT EEN ONDERNEMER GELUKKIG? NOU, GELD IN ELK GEVAL NIET

WAT MAAKT EEN ONDERNEMER GELUKKIG? NOU, GELD IN ELK GEVAL NIET TEKST: JUDITH KATZ, KARIN BOJORGE ILLUSTRATIE EN INFOGRAPHICS: MAREN BRUIN FORUM-ONDERZOEK WAT MAAKT EEN ONDERNEMER GELUKKIG? NOU, GELD IN ELK GEVAL NIET Wat vinden ondernemers nou het leukste aan het

Nadere informatie

Stageverslag Danique Beeks

Stageverslag Danique Beeks Stageverslag Danique Beeks Waarom deze stage en hoe zag de stage eruit? Ik heb via Mirthe informatie gekregen over deze stage. Haar achterneef is een van de eigenaren van dat bedrijf. Ze heeft mij deze

Nadere informatie

Leiderschap in Turbulente Tijden

Leiderschap in Turbulente Tijden De Mindset van de Business Leader Leiderschap in Turbulente Tijden Onderzoek onder 175 strategische leiders Maart 2012 Inleiding.. 3 Respondenten 4 De toekomst 5 De managementagenda 7 Leiderschap en Ondernemerschap

Nadere informatie

Besluiten Provinciale Staten 24 juni 2015 Algemene Beschouwingen bij de Voorjaarsnota 2015

Besluiten Provinciale Staten 24 juni 2015 Algemene Beschouwingen bij de Voorjaarsnota 2015 p e r s b e r i c h t e-mail: website: statengriffie@provinciegroningen.nl www.provinciegroningen.nl PS-besluitenlijst, nr. 123, 25 juni 2015 Besluiten Provinciale Staten 24 juni 2015 Algemene Beschouwingen

Nadere informatie

Publieke waarde creëren. Daniël van Geest en Peter Teesink

Publieke waarde creëren. Daniël van Geest en Peter Teesink Publieke waarde creëren Daniël van Geest en Peter Teesink Een kortere versie van onderstaand artikel verscheen eerder in het magazine Vensters Open 2. Het is geschreven door Peter Teesink, gemeentesecretaris

Nadere informatie

Schrijf met meer impact

Schrijf met meer impact Schrijf met meer impact Het volledige trainingsprogramma om met je teksten meer klanten te werven In het Schrijf met meer impact -programma leer je hoe je met jouw eigen schrijfstijl meer ideale klanten

Nadere informatie

Verder dien je het aanmeldingsformulier geheel in te vullen. Zie achteraan dit document.

Verder dien je het aanmeldingsformulier geheel in te vullen. Zie achteraan dit document. Doe mee met de #3fm #DJ #Talentschool 2013-2014 Op 22 juni 2013 start een nieuwe serie van 3 workshops onder leiding van Timo Komst. Je kan je hiervoor vanaf nu aanmelden. De workshops worden gegeven in

Nadere informatie

Ik hoop dus dat dit congres nieuwe ideeën gaat opleveren.

Ik hoop dus dat dit congres nieuwe ideeën gaat opleveren. Alleen de uitgesproken tekst geldt. Toespraak bij de opening van het Innoversum Innovatiecongres door Commissaris van de Koningin, drs. Ank Bijleveld-Schouten, op woensdag 25 mei 2011 om 9:20 te Enschede.

Nadere informatie

Wat verwachten werkgevers van het onderwijs als het gaat om duurzaamheid?

Wat verwachten werkgevers van het onderwijs als het gaat om duurzaamheid? Wat verwachten werkgevers van het onderwijs als het gaat om duurzaamheid? Een onderzoek onder werkgevers in de topsectoren en de overheid. Onderzoeksrapport Samenvatting 1-11-2013 1 7 Facts & figures.

Nadere informatie