Inhoud. De bevolkingspiramide draait om. Inhoud. Het probleem is bekend. Maar de uitdagingen nemen toe! Zorgproblemen kennen, herkennen

Transcriptie

1 Inhoud Zorgproblemen kennen, herkennen en uiteindelijk ook erkennen in de totale zorgketen! Jos Schols, Judith Meijers, Donja Mijnarends en Ruud Halfens Inhoud De bevolkingspiramide draait om Het probleem is bekend Maar de uitdagingen nemen toe! 1

2 Eerst Rutte 1, nu Rutte 2! Ageing in place; zoveel mogelijk thuis.. Ouderen, ook fragiele, moeten zo lang mogelijk in hun eigen leefomgeving blijven en er hun eigen leven blijven leiden.! Oost West, Thuis Best ; voorkomen of uitstellen van definitieve institutionalisatie van kwetsbare ouderen; voorwaar een uitdaging! De overheid wil af van de Nanny State ; de pamperende overheid! Veroudering Ouderen moeten zelf meer het heft in handen nemen...en voor een groot deel zelf hun zorg gaan regelen Zorgverleners moeten meer zorgen dat i.p.v. zorg overnemen Leeftijd Orgaan(functie) Ziekte Samen optrekken! Levensstijl Levensstijl Levenstijl Japanse (114) erkend als 's werelds oudste vrouw 27/02/13, 13:34 bron: AP De 114-jarige Japanse Misao Okawa is erkend als de oudste vrouw ter wereld. Okawa, die volgende week 115 hoopt te worden, nam woensdag een officieel certificaat van Guinness World Records in ontvangst. Okawa woont in een verzorgingshuis in Osaka. Ze zag op 5 maart 1898 het levenslicht. Gevraagd naar het geheim van haar zeer hoge leeftijd zei ze: 'Je moet goed op je gezondheid passen.' 2

3 Hoe gezond zijn de ouderen? Belangrijkste somatische ziekten: coronaire hartziekten, beroerte, COPD, kanker, diabetes mellitus, kanker, rheumatische klachten en visusstoornissen Wel gewonnen jaren, maar niet allemaal gezonde jaren! Langdurig lichamelijke beperkingen: jaar: > 30% jaar: ~ 75% 85 plus: ~ 95% Depressie: jarigen: 15% Dementie: jarigen: 11% RIVM en SCP Een integraal conceptueel model van kwetsbaarheid (Gobbens, Schols et al., 2010) Proactieve ouderenzorg in community betekent Tijdig opsporen van kwetsbare ouderen Anticiperen op medische en zorgproblemen Zinvolle preventieve interventies inzetten Inhoud Vaak voorkomende relevante zorgproblemen! LPZ 3

4 The Dutch solution! The Dutch National Prevalence Measurement of Care Problems - LPZ (Maastricht University) An annual independent multi-centre Measurement of Care Problems in Dutch health care organizations (hospitals, care homes and home care) PREVALENTIE & KWALITEIT VAN DE VOEDINGSZORG Prevalentie en kwaliteit van zorg Methode Jaarlijkse (LPZ); sinds 1998 Cross-sectioneel (ziekenhuizen, verpleeghuizen en thuiszorg) Meting per patiënt, met 2 zorgverleners Vragenlijst op 3 niveaus (instelling, afdeling en patiënt) Internationaal (ook Duitsland, Zwitserland, Oostenrijk, straks ook Italië, Turkije en België) N > patiënten PREVALENTIE & KWALITEIT VAN DE VOEDINGSZORG Prevalentie en kwaliteit van zorg Methode Voorbeeld Audit 2x per jaar (april/ november) Feedback SPSS, Excel, en Word tabbellen binnen 2 weken Eigen resultaten (Dasboard) en benchmark ONDERVOEDING Landelijke rapportage algemene resultaten Beslisboom Prevalentie ONDERVOEDING landelijk Screenen van ondervoeding % 40 AlgZ % ,5 29,9 WZW ,1 28,7 27,5 27,2 26,8 26,7 26,6 25,6 25,8 22,5 25,2 24, AlgZ WZW 20 20, , LPZ LPZ

5 Behandelen van ondervoeding Kwaliteitsindicatoren ondervoeding LPZ 2011 Het Dashboard Het Dashboard Beslisboom Beslisboom 5

6 Inhoud Effect van audit en feedback Effect van aandacht en verbeterprogramma s Screenen op ondervoeding % AlgZ 40 WZW LPZ 2011 Continueren jaarlijkse audit en feedback Inhoud % ,5 29,1 29,9 28,7 27,5 27,2 26,8 26,7 26,6 25,6 25,8 22,5 25,2 24,9 AlgZ WZW 20 20,7 17, LPZ

7 LPZ data ook bruikbaar voor kostenstudies Inhoud Normale voedingskosten = 319 miljoen Extra kosten ondervoeding = 279 miljoen Pp risico 800 euro Pp ondervoed 1000 euro Relatie tussen zorgproblemen LPZ LPZ Doel Onderzoeken van de rol van ondervoeding, beperkte mobiliteit, en zorgafhankelijkheid in het voorspellen van vallers bij oudere thuiszorgcliënten. Design Secundaire analyse van LPZ data Populatie Nederland (N): 2971 cliënten thuiszorg Resultaten Results Inhoud 1. Univariaat: Vallers zijn vaker ondervoed dan niet vallers 2. Multivariaat: immobiele (OR %; CI ), zorgafhankelijke (OR % CI ) en ondervoede (OR % CI ) oudere thuiszorgcliënten hebben een hogere kans om te vallen. 7

8 Verouderende spieren MaSS Maastrichtse Sarcopenie Studie Donja M. Mijnarends, Judith M.M. Meijers, Ruud J.G. Halfens, Yvette C. Luiking, Sjors Verlaan, Sovianne Ter Borg, Jos M.G.A. Schols Sarcopenie = Verlies van spiermassa en functie Hoe hoger de leeftijd, kwetsbaarheid en multimorbiditeit, hoe hoger de prevalentie Negatieve gezondheidsuitkomsten Meer zorggebruik Omkeerbaar(gedeeltelijk) From: selfdiscipline.com Conceptueel model Definitie sarcopenie Karakteristieken Hoofd uitkomstmaat Gevolgen Activiteit-level - Zittende levensstijl - Weinig gebruik van spieren Voeding - Inadequate inname - Medicatiegebruik Sarcopenie Spiermassa Spierkracht Functioneren Onafhankelijkheid Mobiliteit - Maag/darmstoornisen Valrisico KvL ADL Kwetsbaarheid Zorg kosten Stap 1 Stap 2 Stap 2 of 3 Normale Normale spiermassa: >8.50 knijpkracht: 30 kg (m) kg/m 2 (m) 20 kg (v) >5.75 kg/m 2 (v) Conceptueel model van sarcopenie gebaseerd op Cruz-Jentoft et al. (2010) Logaritme voor de opsporing van personen met sarcopenie ontwikkeld door de European Working Group of Sarcopenia in Older People (Cruz-Jentoft et al., 2010) Doel van de MaSS studie: Project overzicht MaSS Inzicht krijgen in: - De prevalentie van sarcopenie - De kenmerken van sarcopene ouderen Oct Definiëren tools Uitvoerbaarheid testen Literatuur onderzoek naar valide en betrouwbare tools Pilot study - De gezondheidsgerelateerde en economische gevolgen Studie Cross-sectionele studie Advies Advies (voedings/bewegings) interventies 8

9 Fase I Literatuur onderzoek Methode - Meetinstrumenten Doel: uitvinden welke meetinstrumenten valide en betrouwbaar zijn voor bepalen sarcopenie Oorzaken Ondervoeding Fysieke activiteit Sarcopenie Spiermassa Spierkracht Functioneren Gevolgen Mobiliteit Kwetsbaarheid Kwaliteit v. Leven Vallen Functionere Kosten Bio-elektrische impedantie Sarcopenie Spiermassa Spierkracht Functioneren Knijpkracht Ondervoeding Body Mass Index Mini Nutritional Assessment (MNA) Voedselvragenlijst Bloed afname (o.a. vit. D) Fysieke activiteit Physical Activity Scale for the Elderly (PASE) Spiermassa Bio-elektrische impedantie Spierkracht Knijpkracht (dynamometer) Fysiek functioneren Short physical performance Battery (SPPB) Mobiliteit: Loopsnelheid Kwetsbaarheid: Tilburg Frailty Indicator (fysieke component) ADL: GARS vragenlijst Kwaliteit van leven: EQ-5D-5L Valrisico: vraag val geschiedenis Kosten gezondheidszorg: zelf ontwikkelde vragenlijst Short Physical Performance Battery (SPPB): balans, loopsnelheid, zit-sta test (5x) + evaluatie vragenlijst proefpersoon en onderzoeker 12 Fase II Pilot studie Testen van de uitvoerbaarheid*van de meetinstrumenten om de prevalentie van sarcopenie, karakteristieken van sarcopene ouderen en de gevolgen te bepalen bij thuiswonende ouderen RESULTATEN: Deelnemers: Onderzoekers: Alle metingen werden gescoord als haalbaar m.b.t.: Tijdsduur huisbezoek (niet te lang, niet te kort) (n=8) Testen makkelijk uit te voeren (n=7). Sarcopene persoon (n=1) had enige moeite met zit-sta test Instructies duidelijk (n=8) Alle metingens werden gescoord als haalbaar m.b.t. werkprotocollen Methode - Populatie 1. Ouderen zonder zorg: thuiswonende ouderen zonder thuiszorg 2. Ouderen met zorg: thuiswonende ouderen met thuiszorg, ouderen in een aanleunwoning of verzorgingshuis Inclusie criteria: 65 jaar Geen ernstige vorm van: artritis, hartinfarct, ziekte van het zenuwstelsel (Parkinson, MS), dementie Niet rolstoelgebonden Geen pacemaker Methode Huisbezoek Fase 3 crossectionele hoofdstudie 1. Introductie (10 min) 2. Bloedafname (10 min) 3. Spiermassa met bio-impedance (10 min) 4. Gewicht en lengte (10 min) Ontbijt Afbeelding 1-2: Spiermassa meting 5. Vragenlisten (25 min) Picture 3: Grip strength 6. Knijpkracht (10 min) 7. SPPB: balans, loopsnelheid, zit-sta test (20 min) 8. Vragenlijsten (15 min) 9. Evaluatie (10 min) Totaal 120 min The cross-sectionele studie (MaSS Maastricht Sarcopenia Study) loopt momenteel eerste resultaten verwacht in het voorjaar van 2014 Cross-sectionele studie n = 250 Als basis voor het ontwerpen van zinvolle interventies

10 TedX EPILOOG Er is een transformatieproces in de ouderenzorg aan de gang 3 issues: 1. Adequaat inspelen op demografische ontwikkelingen; 2. Normaal als het kan (THUIS) en bijzonder als het echt moet; 3. Kostenbeheersing en kosteneffectiviteit. Rutte 2 in 1 zin! Veel kwetsbare burgers verliezen hun ZZP en moeten zelf ZZP-er worden om hun zorgproblemen op te lossen! Een ZZP-er doet aan ZZP als ZZP Hij of zij Zoekt Zorg Privé als Zelfstandige Zonder Poen Zet dat niet iedere oudere op scherp?! Ouderen zullen ongetwijfeld zelf actiever worden dan wel hiertoe empowered moeten worden. is daarbij noodzakelijk voor informeel en formeel ondersteunende topzorg! We moeten de problematiek van ouderen daartoe: verkennen kennen herkennen erkennen Om tot een zorg te komen, die echt bijdraagt aan de KvL van (fragiele) ouderen! We zijn bezig onze ouderenzorg te verbouwen en een brug te slaan naar de toekomst Die proactief is voor deze oudere 10

11 Maar ook voor deze ouderen En als de breekbaarheid toeneemt... Om de participatie goed te houden, ook als het dreigt fout te lopen En als het al bijna niet meer over houdt... TedX-statements Multidisciplinair Evidence Based Practice en Practice Based Evidenceonderzoek dat oog heeft voor het perspectief van de oudere zelf en de zorgprofessional en ook nog voor het aspect van kosteneffectiviteit, leidt uiteindelijk tot een Value Based Ouderenzorg! De beste uitvinding in het wetenschappelijk onderzoek in de ouderenzorg/ouderengeneeskunde is het fenomeen van de Academische Werkplaats! Goede ouderenzorgprofessionals kun je onderverdelen in linkshandige en rechtshandige mensen die beiden het belang van een VB-Ouderenzorg inzien. Zij die dat niet of nooit inzien, zijn onhandige mensen! Ook in het ouderenzorgonderzoek geldt dat een probleem pas echt een probleem wordt als het probleem achter het probleem gedefinieerd is! De belangrijkste ingrediënt om een topper te worden in het ouderenzorg- /ouderengeneeskundig onderzoek is de rest van het onderzoeksteam! Dank voor Uw aandacht! 11