Logeren. Bij. Portugese adel

Transcriptie

1 Logeren 78 Bij Portugese adel

2 Logeren á Portuguesa: Te gast bij de Portugese adel. Tekst en foto s: Annette M.Wierper-Jenowein Tradities delen Er is geen betere manier om Portugal en zijn inwoners te leren kennen dan te logeren op z n Portugees: Gastvrijheid staat bij de Portugezen in een van de vele landhuizen van de oude Portugese adellijke families, die hun deuren wijd openen voor de geïnte- Graaf De Calheiros, lid van een van hoog in het adellijke vaandel. resseerde reiziger. Hoewel de Solares de Portugal verspreid over heel Portugal te vinden zijn, staan de meeste in de meest noordelijke provincie van de oudste families van de Minho, Portugals groenste provincie, de Minho. Stuk voor stuk Portugal, is initiatiefnemer van de schitterende landgoederen, rustieke boerderijen en ele- P gante landhuizen, velen al daterend uit de 16e en 17e eeuw en vaak al honderden jaren in bezit van dezelfde familie, waar de gast als een echte vriend wordt begroet. De graaf en gravin De Calheiros heten ons van harte welkom in hun privé-vertrekken. Terwijl het haardvuur in de enorme haard knappert drinken we een glaasje goudgele port als apéritief uit het familiekristal en snoepen een olijfje en een nootje uit eigen boomgaard. Omlijst door de boeiende verhalen van de bewoners ontvouwt de geschiedenis van het huis, zijn bewoners én Portugal zich voor ons in de schilderijen aan de wanden, de schitterende meubels, de prachtige gobelins en de vele foto s op de mahoniehouten secretaire. Francisco de Calheiros verontschuldigt zich; het is zondag en het personeel is vrij, dus de avondmaaltijd is een beetje eenvoudig gehouden. Toch is de lange antieke eettafel gedekt met het mooiste ongebleekte linnen, flonkert zacht kaarslicht in zilveren kandelaars en lijken de schalen, waarin de aardappelen en groenten worden doorgegeven, zo uit de vitrine van een museum te komen. We genieten van het eten, de schitterende ambiance, de onderhoudende gesprekken met de graaf en zijn vrouw en het gebabbel van hun kinderen. Later, na een laatste glaasje aguardiente bij de koffie, schuiven we soezerig tussen zware krakende lakens met het geborduurde logo van de familie in het sierlijke hemelbed. Familiefoto s aan de wanden wensen ons een welgemeend welterusten. Logeren bij de Portugese adel is een beetje thuiskomen. Solares de Portugal, waarin huizenbezitters die hun huizen of delen daarvan voor de betalende gast openstellen, zich verenigd hebben. Niet alleen, opdat op die manier een bijzonder stuk erfgoed voor het nageslacht bewaard blijft, maar vooral ook omdat de Portugezen nu eenmaal gastvrij zijn en graag hun geschiedenis en tradities met je delen. Toewijding en liefde voor het culturele erfgoed De vele landhuizen, landgoederen of boerderijen van de Solares zijn door heel Portugal te vinden, en dat is maar goed ook, want wie eenmaal kennis heeft gemaakt met deze vorm van toerisme heeft grote kans nooit meer ergens anders te willen logeren. Zo luisterden wij geboeid naar de spannende verhalen van oud-ambassadeur António Pinto Mesquita, gezeten op lage banken aan weerszijden van de immense open haard in Casa de Sezim, nabij W79

3 80 Guimarães. Pinto Mesquita, een bijzonder charmante man en de meest stijlvolle en warme gastheer die wij ooit ontmoetten, leidde ons de volgende dag trots rond op zijn landgoed, waar een van de smakelijkste vinho verdes van Portugal worden verbouwd. En in Celorico de Basto waren wij geroerd door de toewijding en liefde voor haar voorouderlijk huis door Maria Armanda de Meireles, die tijdens een lichte lunch in de stijlvolle eetkamer van haar Casa do Campo vertelde, hoe ze samen met haar schoondochter probeert om na de dood van haar echtgenoot het familiebezit voor het nageslacht te behouden, dat behalve uit het fraaie huis en de unieke camelia-tuin bestaat uit een intieme en rijk gedecoreerde privékapel. Het is een constante in deze categorie van aangename pleisterplaatsen: de liefde en de toewijding van de eigenaren voor hun erfgoed en de behoedzame manier, waarop ze met hun bezittingen omgaan, waarin vaak duizenden herinneringen besloten liggen. Comfort Hoewel de architectuur van de huizen vaak al uit de 16e en 17e eeuw stamt en in al haar facetten exterieur, gebruikte materialen, details - de geschiedenis en de tradities van Portugal weerspiegelt, hoeft de hedendaagse gast niet bang te zijn, dat het hem ook maar iets aan comfort en voorzieningen ontbreekt, of hij nu in de familievertrekken verblijft of in zijvleugels, paviljoens of aparte cottages. Veel huizen zijn fraai en met veel gevoel voor historie en detail gerestaureerd en verbouwd. De gastenkamers zijn prachtig gedecoreerd en gemeubileerd, veelal met het oorspronkelijke meubilair en hebben meestal een eigen badkamer. Er zijn huizen, waar in de royale tuinen tussen eeuwenoude buxuslanen, stenen fonteinen en rozen- en cameliaperken, zwembaden, tennisbanen of zelfs golfbanen zijn aangelegd. Maar altijd blijft het persoonlijke karakter bewaard, want daar is het de gastheer uiteindelijk om te doen: dat je je als zijn gast thuis voelt bij hem, bij zijn familie. Moeilijk is dat trouwens helemaal niet als je al ontvangen wordt met een uitgestoken hand en een glimlach zodra je je huurautootje op het grind voor het huis hebt geparkeerd. Groot netwerk Turihab Turismo de Habitação werd in 1983 opgericht in Ponte de Lima. Oprichter was Francisco de Calheiros, die het als zijn plicht zag deze grote familie met dezelfde interesse te verenigen en zodoende competitie tussen de verschillende huiseigenaren onderling te voorkomen. Maar het hoofddoel was natuurlijk om de vele magnifieke huizen -de Solares met hun tradities en geschiedenis te A

4 bewaren. Omdat veel van de gebouwen in verval dreigen te raken, draagt de Portugese overheid bij aan renovatie en restauratie, onder de voorwaarde dat de huizen, of delen daarvan, voor gasten worden opengesteld. Hoewel de grootste concentratie van deze Solares is gelegen in de noordelijkste provincie Minho, heeft het netwerk van Solares, inmiddels uitgegroeid tot meer dan 100 huizen, zich ook verspreid over de andere provincies van Portugal. Zo is er het typische landelijke Casa da Palmerinha in Portimão in de Algarve, strategisch gelegen tussen de stranden van Alvor en de schilderachtige Serra de Monchique, een gebied waar het massatoerisme geen greep op heeft. Ook in de indrukwekkende Alentejo, in het oosten van het land, zijn verscheidene prachtige Quintas en Herdades te vinden waar men, behalve van het uitstekende gastheerschap, de overweldigende natuur, de dromerige dorpjes, de adembenemende vergezichten en de aangename ambiance, ook nog van de voortreffelijke wijnen van de Alentejo kan genieten. Turihab is lid van de organisatie Europe Traditionae Consortuim met een vergelijkbaar aanbod in Frankrijk, Engeland, Ierland, Nederland en recentelijk - Slovenië. Kenmerk van de organisatie is, dat de gast wordt beschouwd als een goede vriend van de familie. Hoe persoonlijk de ontvangst is, hangt af van de gastheer en vrouw en kan dus per huis verschillen. Sommige huizen hebben aparte gastenkamers in bijgebouwen, waar je maximale privacy geniet, in andere huizen verkeer je temidden van de familie. Een ontbijt is altijd inbegrepen; wie wil dineren op het huis moet dat altijd een dag van te voren laten weten. W81

5 PVerborgen schatten Veel landhuizen die aangesloten zijn bij Turihab liggen op de fraaiste plekken, soms zelfs zó verscholen dat je er eerst drie keer voorbij rijdt. Maar ook al kom je daardoor later dan afgesproken aan, altijd is de ontvangst een feest, door een gastheer en vrouw die het plezier van het wonen in zo n schitterend huis graag met je delen. Je krijgt een mooi glas wijn, een heerlijke maaltijd, en in een warme, vriendschappelijke en elegante atmosfeer worden verhalen als vanzelfsprekend uitgewisseld. Als de avond valt over de Minho en de geur van blauwe regen en kamperfoelie op haar sterkst is, komen lichaam en geest volledig tot rust. Gezeten op de preguiçeiros twee eenvoudige houten banken aan weerszijden van de haard vervliegen je gedachten als vanzelf in een zalig vacuüm en herken je ineens wat de Portugezen saudade noemen. Het is een melancholieke, maar ook comfortabele mengeling van verlangen naar geborgenheid, heimwee naar thuis. Je zou willen dat je het Portugees beheerste, opdat je de woorden van beroemde Portugese schrijvers zoals Pessoa en Camilo Castelo Branco tot in het diepst van hun wezen zou kunnen begrijpen. Je kunt maar tot één conclusie komen: de huiseigenaren verenigd in Turihab zijn de beste ambassadeurs die Portugal zich kan wensen. Porto, de ideale uitvalsbasis Waar je ook zou willen verblijven, een reis door Portugal zou eigenlijk altijd in Porto moeten beginnen. Het ontstaan van Porto hangt namelijk nauw samen met de wordingsgeschiedenis van Portugal zelf. De eerste bewoners, de Romeinen, noemden de rechteroever van de rivier Portus en de linkeroever Cale. Tijdens de Moorse bezettingen werd de hele streek tussen Minho en de rivier Portucale genoemd. Koning Alfonso Henrique, die in de 12e eeuw in het nabijgelegen Guimarães zichzelf tot koning uitriep, noemde zijn koninkrijk naar die streek: Portucalia. Bruisend en levendig Porto, terecht door Unesco tot één van de werelderfgoederen verklaard, is een bruisende en levendige stad die barst van de cultuur, zowel eeuwenoud als zeer hedendaags. Wie het geluk heeft, bij helder weer aan te vliegen op Porto, heeft een adembenemende eerste indruk. De intrigerende Douro de gouden rivier - kronkelt zich een weg door de beboste heuvels, waar zo n 80 kilometer stroomopwaarts de fameuze portwijnen worden gemaakt. Drie bruggen, twee moderne en één klassieke (de wereldberoemde Ponte de Dom Luis die Porto haar karakteristieke silhouet geeft), verbinden de beide oevers. Aan de ene kant, langs de Cais de Ribeira, rijzen de kleurige gevels van de oude stad hoog op tegen de glooiende heuvels, aan de andere kant, in Vila Nova de Gaia, schitteren de neonreclames van de portkelders met klinkende namen als Ferreira, Sandeman en Croft. Porto heeft een rijk aanbod aan bezienswaardigheden, zoals barokke kerken en kloosters, belangrijke musea, zowel klassiek als modern het Museo de Serralves is een must! men kan er naar hartenlust flaneren en winkelen, maar de stad biedt ook een scala aan kroegjes en hippe restaurantjes. Een bezoek aan 82

6 de Bolhãomarkt in het hartje van de stad mag niet ontbreken, net zoals je in elk geval even een blik moet werpen in de wachtruimte van het station São Bento, waar op de vele tegeltableaus de heroïsche geschiedenis van Portugal in een rijke schakering van blauw en wit wordt beschreven. Het is als het ware een uitnodiging om hier de poëtische kleine trein te bestijgen die je tijdens een kalme klim door de wijngaarden van de Douro en de Minho voert. Anders logeren Een andere, niet minder bijzondere, manier van logeren in Portugal bieden de Pousadas de Portugal, van oorsprong van staatswege gesubsidieerde hotels in monumenten, zoals paleizen, kastelen, kloosters, forten en kerken. Staatsbemoeienis is er niet meer in de pousada-keten, die inmiddels voor 100% in handen is van de gerenommeerde Pestana-groep. Het verblijf in zo n hotel is zonder meer een belevenis, niet in de laatste plaats, omdat de monu- menten vaak schitterend gerestaureerd zijn en niets aan glorie hebben ingeboet. Sinds enige jaren zijn er ook pousadas te vinden die niet zozeer vanwege hun cultuur-historische waarde als wel vanwege hun uitzonderlijke ligging in het landschap tot hotel zijn omgevormd. Voor meer informatie: (alle informatie over de pousadas, online boekingen etc) (officiële site van het Ministerie van Economische Zaken en Innovatie van Portugal) (alle huizen per regio te vinden) Portugees Verkeersbureau Nederland: (voor aanvraag van documentatie). W83