De Nationale Bank van België

Transcriptie

1 Hoofdstuk 4

2 41 De Nationale Bank van België De taken van een centrale bank in het Eurosysteem De Nationale Bank is de centrale bank van ons land. Sinds de invoering van de euro op 1 januari 1999 maakt ze deel uit van het Eurosysteem. Hiertoe behoren de Europese Centrale Bank (ECB), die in Frankfurt is gevestigd, en de nationale centrale banken van de lidstaten die op de euro overgegaan zijn. Op 1 januari 2014 hebben achttien EU-landen dezelfde munt: België, Cyprus, Duitsland, Estland, Finland, Frankrijk, Griekenland, Ierland, Italië, Letland, Luxemburg, Malta, Nederland, Oostenrijk, Portugal, Slovenië, Slowakije en Spanje. Het Eurosysteem voert één gemeenschappelijk monetair beleid voor dit hele gebied. De beslissingen over het monetaire beleid worden genomen door de Raad van Bestuur van de ECB, waarin ook de gouverneur van de Nationale Bank zetelt. De voorbereiding en de uitvoering gebeuren echter door de nationale centrale banken. 1. Biljetten en munten De Nationale Bank drukt de biljetten ; de munten worden geslagen door de Koninklijke Munt van België, een afdeling van de Federale Overheidsdienst Financiën. Zowel munten als biljetten worden in omloop gebracht door de Nationale Bank. In de Europese context wordt het uitgifterecht gedeeld tussen de ECB en de centrale banken van het eurogebied. Drukkerij van de Nationale Bank van België Het geld circuleert. Om onze aankopen te betalen, halen we geld van onze bankrekening. De handelaar bij wie we ons geld uitgeven, stort het op zijn beurt bij zijn bank. Het is dus niet de Nationale Bank die beslist hoeveel munten of biljetten er moeten worden uitgegeven. Dat wordt bepaald door het publiek, dat meer of minder geld komt afhalen, afhankelijk van de persoonlijke behoeften en uiteraard ook afhankelijk van de beschikbare middelen... Verslagen Ondernemingsverslag

3 42 Alle banken vragen een voorraad biljetten en munten aan de Nationale Bank en geven ze terug als ze er te veel hebben. Ze kunnen daarvoor terecht bij de hoofdzetel van de Nationale Bank of bij haar agentschappen. Elk biljet dat bij de Bank terugkomt (gemiddeld na een omloop van drie maanden) wordt onderworpen aan een strikte kwaliteitscontrole. Als het vuil of beschadigd is, wordt het vernietigd en vervangen. Wie een Belgisch bankbiljet heeft dat na 1944 door de NBB is uitgegeven, kan dit zonder beperking in de tijd aan de loketten van de Nationale Bank inwisselen. Zwaar beschadigde of verbrande biljetten worden gratis door de specialisten van de Nationale Bank geanalyseerd om hun waarde te bepalen. 2. Het monetaire beleid Elke centrale bank waakt erover dat de koopkracht van de munt die ze uitgeeft, gevrijwaard blijft. Ze probeert met andere woorden een algemene prijsstijging (inflatie) of een algemene prijsdaling (deflatie) te voorkomen. In het eurogebied komt dat neer op een jaarlijkse stijging van de geharmoniseerde consumptieprijsindex, op middellange termijn, van minder dan, maar in de buurt van 2 %. Prijsstabiliteit draagt immers bij tot de duurzame groei van de economische activiteit en de creatie van arbeidsplaatsen. Als het algemene prijsniveau te sterk schommelt, kunnen de ondernemingen moeilijker de toekomst plannen en gaan ze minder investeren. Het consumentenvertrouwen wankelt. De vraag naar goederen en diensten neemt af ; er komen minder arbeidsplaatsen bij. Door een monetair beleid te voeren streeft de centrale bank er daarom naar de prijzen stabiel te houden. Verslagen over de financiële stabiliteit De centrale bank oefent geen rechtstreekse invloed uit op de prijzen, maar wel op de kortetermijnrente, de prijs van het geld. Om het publiek de biljetten te kunnen geven die het vraagt, moeten de commerciële banken immers lenen bij de centrale bank. Als de centrale bank haar rentevoet aanpast, zullen de commerciële banken hun eigen klantentarieven hieraan aanpassen (zie hoofdstuk 5). 3. Dienstverlening aan het financiewezen De centrale bank is de draaischijf van de financiële sector. De Nationale Bank heeft, net als de meeste centrale banken, een aantal diensten ontwikkeld voor de banken. Het is in die zin dat ze de interbancaire betalingen organiseert. Naast de organisatie van interbancaire betalingen staat de Nationale Bank ook in voor de financiële stabiliteit. Economische en financiële studies

4 43 Elke dag voeren de kredietinstellingen onderling miljoenen banktransacties uit. Een zeer groot aantal betalingen gebeurt immers niet in biljetten of munten, maar met girale betaalinstrumenten (per overschrijving of via domiciliëring) of met elektronische betaalinstrumenten (Maestro of kredietkaarten). Hierbij zijn meestal twee banken betrokken : de bank van de opdrachtgever en die van de begunstigde. Vandaag wordt 99,6 % van de transacties uitgevoerd door geautomatiseerde systemen. De NBB speelt een zeer actieve rol in de organisatie van de interbancaire betalingen. Alle overschrijvingen waarbij twee banken betrokken zijn, worden uitgevoerd via haar informaticasystemen. Na de invoering van de euro en van het gemeenschappelijke monetaire beleid was het onontbeerlijk dat de betalingen snel tussen de lidstaten van de EMU konden circuleren. Dit heeft aanleiding gegeven tot de creatie van TARGET, het Europese betalingssysteem (Trans-European Automated Real-Time Gross Settlement Express Transfer). In 2007 werd TARGET vervangen door TARGET 2. Het maakt gebruik van een gecentraliseerd technisch platform en verwerkt de betalingen volgens het principe van de brutoverevening. Om betalingen in het buitenland vlot en goedkoop te laten verlopen werd SEPA op stapel gezet. SEPA (Single Euro Payments Area) staat voor een eengemaakte Europese betaalruimte, waar alle betalingen via kaart, domiciliëring of overschrijving, beschouwd worden als binnenlandse betalingen. Alle moderne centrale banken hebben twee hoofdopdrachten : De prijsstabiliteit verzekeren : ervoor zorgen dat de koopkracht van het geld behouden blijft. De financiële stabiliteit verzekeren : ervoor zorgen dat het financiële systeem goed functioneert en stabiel is. De micro- en macroprudentiële dimensies van de financiële stabiliteit Naast de monetaire stabiliteit vormt de financiële stabiliteit de tweede pijler van de functie van een centrale bank. Die stabiliteit heeft betrekking op alle afzonderlijke banken en verzekeringsondernemingen, die solide moeten blijven om de spaarders en beleggers te beschermen. Dit noemt men de microprudentiële dimensie van de financiële stabiliteit. Terzelfder tijd dient tevens de stabiliteit van het financieel stelsel in zijn geheel te worden gevrijwaard, bijvoorbeeld door de onderlinge verwevenheid van de financiële instellingen te onderzoeken, teneinde te vermijden dat besmettingsmechanismen een negatieve Statistische publicaties

5 Participating Primary and Recognised Dealers: Barclays Capital, BNP Paribas Fortis, Citigroup, Commerzbank, Belfius Bank, ING, KBC Bank, Royal Bank of Canada Capital Markets, Royal Bank of Scotland, Société Générale Corporate & Investment Banking, UBS Limited QUARTERLY PUBLICATION No. 55 March 2012 Last update : 30 March 2012 Next issue: June 2012 of stabilisation appeared at the turn of the year. GDP projections for Belgium have been downgraded slightly to zero growth in For 2013, a recovery to 1.2% is expected. and indirect tax increases. The inflation differential with the euro area also remained steady at 0.6 percentage points. Belgian HICP inflation is expected to reach 2.7% in 2012 and 2.1% in general government deficit to 2.8% of GDP in 2012, aimed at reaching the stability programme s target. in the context of the EDP notification.the general government deficit reached -3.7% of GDP, slightly below the initial estimate, while the debt ratio stood at 98.2% p 2013 p Belgium Euro area Belgium Euro area Belgium Euro area (1) Real GDP (0.1) -0.4 (-0.2) (1) Inflation (HICP) (2.2) 2.1 (1.8) General government balance (2) -4.0 [-3.7] (-3.1) -3.3 (-3.3) Primary balance (2) -0.7 [-0.4] (0.5) -0.5 (-0.6) Public debt (2) 98.6 [98.2] (97.2) 89.9 (90.1) Numbers in parentheses refer to the previous consensus forecast of December 2011; numbers between brackets refer to the EDP notification of March 30, (1) Percentage changes. (2) EDP definition; percentages of GDP. SUCCESSIVE FORECASTS FOR BELGIUM 3 2 J J J 1 0 Real GDP growth J J 1 I II III IV I II III IV J For 2012 H For 2013 Source: Belgian Prime News. H HICP inflation I II III IV I II III IV J H weerslag zouden hebben op de hele economische bedrijvigheid. Dit is de macroprudentiële dimensie. Regelgeving en prudentieel toezicht Om hun opdracht te vervullen, gaan de verantwoordelijken voor de financiële stabiliteit of de prudentiële toezichthouders op twee manieren te werk. Zij onderwerpen de financiële instellingen aan regels met betrekking tot hun uitoefeningsvoorwaarden. Vandaag de dag worden die regels grotendeels vastgelegd op internationaal niveau. Een comité dat is samengesteld uit de banktoezichthouders en de centrale banken van de belangrijkste landen ter wereld, het Bazelcomité voor Bankentoezicht, heeft in 2009 voor de banken een verscherpte regelgeving uitgewerkt, het zogenaamde Bazel III-akkoord, dat hogere eisen stelt aan de kwaliteit en kwantiteit van het eigen vermogen alsook aan de liquiditeit van de banken. In de Europese Unie (EU) speelt ook de Europese Commissie een toonaangevende rol bij de harmonisering van de regels die van toepassing zijn op de financiële sector. De tweede manier waarop de toezichthouders optreden, is via controles, hetzij op afstand op basis van financiële staten en documenten, hetzij door middel van bezoeken ter plaatse. Het is de bedoeling de risico s te beoordelen en te bepalen of het soort activiteiten, de organisatiestructuur en de financiële positie van de instellingen zijn afgestemd op de risico s die zij nemen. Dit prudentieel toezicht neemt binnen het financieel toezicht een belangrijke plaats in. Na de financiële crisis van 2008 werd de structuur van het prudentieel toezicht ingrijpend gewijzigd, zowel in België als in de EU. De reorganisatie van het prudentieel toezicht in België De wet van 2 juli 2010 heeft de architectuur van het toezicht op de financiële sector in België gewijzigd. Voordien was dit toezicht grotendeels gecentraliseerd binnen één enkele instelling, de CBFA (Commissie voor het Bank-, Financie- en Assurantiewezen). De wet heeft een bipolair model ingevoerd, het zogenaamde Twin peaks -model. Zowel het macro- als het microprudentieel toezicht op de kredietinstellingen, de beursvennootschappen en de verzekeringsondernemingen werden toevertrouwd aan de Nationale Bank van België sedert 1 april De FSMA (Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten), van haar kant, heeft de activiteiten van de CBFA inzake consumentenbescherming en toezicht op de financiële producten en markten overgenomen (toezicht op de naleving van de gedragsregels). De reorganisatie van het prudentieel toezicht binnen de EU Het micro- en macroprudentieel toezicht in de EU werd eveneens hervormd teneinde de structuur van het financieel toezicht in Europa te versterken. Het is van essentieel belang de risico s te kunnen opsporen die de stabiliteit van het financieel stelsel in het gedrang brengen, en een efficiënt waarschuwingssysteem te kunnen invoeren. De uitwisseling van informatie, een toenemende harmonisering en de oprichting van een reeks overkoepelende instellingen vormen de speerpunten van de Europese hervorming. Economie en financiën Publicaties voor rekening van het Instituut voor de Nationale Rekeningen (INR) Belgian Prime News In the euro area and in Belgium, a mild recession was observed at the end of 2011 but some signs Belgian inflation has stabilised at 3.3% in February on the back of rising oil prices The government has decided additional measures in the context of the budget control to reduce the On March, 30, the National Accounts Institute published the government accounts for 2011 J Consensus: Average of participants forecasts Enquête structurelle Établissements de crédits Structuurenquête Kredietinstellingen 2004 Enquête structurelle Établissements de crédits Structuurenquête Kredietinstellingen 2004 Conseils d utilisation et Helpdesk : voir verso Gebruiksaanwijzingen en Helpdesk : zie keerzijde J J J J Belgian Prime News No. 55 March 2012 Leaflet Etabl. Crédit 1 Conseils d utilisation et Helpdesk : voir verso 13/04/05, 9:26:22 Gebruiksaanwijzingen en Helpdesk : zie keerzijde Leaflet Etabl. Crédit 1 13/04/05, 9:26:22

6 Pochette Statistiques 1 1/06/05 11:08:24 Pochette Sofista 1 18/01/05, 10:21:20 45 Wat het microprudentieel toezicht betreft, werden drie Europese toezichthoudende autoriteiten (ETA s) opgericht : de EBA (European Banking Authority), de EIOPA (European Insurance and Occupational Pensions Authority) en de ESMA (European Securities and Markets Authority). Die autoriteiten werken in netwerkverband en in onderling overleg samen met de nationale toezichthoudende autoriteiten. De ESRB (European Systemic Risk Board) is de overkoepelende instelling voor het macroprudentieel toezicht in de EU. De ESRB brengt elk potentieel systeemrisico zo snel als mogelijk onder de aandacht, en formuleert in voorkomend geval aanbevelingen om aan deze risico s het hoofd te bieden. Het toezicht op Europees niveau evolueert vandaag in de richting van een verdere centralisatie waarbij de ECB wellicht een grotere rol zal krijgen. 4. Dienstverlening aan de Staat Als tegenprestatie voor het voorrecht om biljetten te mogen uitgeven, verleent de Nationale Bank kosteloos een aantal diensten aan de federale overheid. Zij vervult meer bepaald de taak van Rijkskassier. De Staat beschikt over een rekening bij de Nationale Bank waarop zijn inkomsten en uitgaven worden gecentraliseerd. De inkomsten bestaan hoofdzakelijk uit fiscale ontvangsten en de opbrengsten uit leningen. Op het vlak van de uitgaven, worden de betalingen uitgevoerd door de Nationale Bank voor rekening van de Federale Overheidsdienst Financiën (Administratie van de Thesaurie). Het gaat dan vooral over de terugbetaling van staatsleningen en de betaling van de daaraan verbonden interesten, eveneens via de Bank van de Post. In tegenstelling tot vroeger verleent de Bank geen kredieten meer aan de overheid. Informatie en producten van de Balanscentrale Balanscentrale Centrale des bilans Statistieken Statistiques Centrale des bilans Balanscentrale Nationale Bank van België Banque nationale de Belgique boulevard de Berlaimontlaan 14 Bruxelles BE-1000 Brussel SOFISTA Banque nationale de Belgique Nationale Bank van België boulevard de Berlaimontlaan 14 Bruxelles BE-1000 Brussel

7 Pachecolaan Noordstation Martelaren plein Sint-Michiels en Sint-Goedelekathedraal Bibliotheek Nationale Bank van België n.v. Warmoesberg 57 BE-1000 Brussel Tel : Fax : documentatie@nbb.be straat de Brouckère plein Muntplein Centraal Station Grote Markt 46 Het Parlement De Nationale Bank heeft van de Belgische wetgever nog tal van opdrachten gekregen die verder gaan dan de traditionele taken van een centrale bank, zoals bijvoorbeeld de organisatie van de Balanscentrale, de Centrale voor kredieten aan particulieren, de Centrale voor kredieten aan ondernemingen en het opstellen van talrijke macro economische statistieken. 5. Economische en financiële informatie Op economisch en financieel vlak wordt informatie vandaag als een heel belangrijk element beschouwd. De Nationale Bank wijdt er een groot deel van haar activiteit aan. Elk jaar worden meer dan jaarrekeningen van in België gevestigde ondernemingen neergelegd bij de Balanscentrale. Op de website van de NBB kan iedereen gratis de jaarrekeningen of geconsolideerde jaarrekeningen die tijdens de vijf voorbije jaren en het lopende jaar werden neergelegd bij de NBB online raadplegen. Op die manier kan iedereen de gezondheid van zijn eigen onderneming, van een concurrerende onderneming of van een economische sector in het bijzonder nagaan. De Centrale voor kredieten aan particulieren registreerde aanvankelijk enkel die particulieren die een verbruikskrediet of hypothecaire lening niet meer konden afbetalen. Om te voorkomen dat consumenten zich te zwaar in de schulden steken, besliste de wetgever om een uitgebreide centrale voor kredieten aan particulieren op te richten waarin alle verbruikskredieten en alle hypothecaire kredieten worden geregistreerd. Het beheer van deze positieve centrale werd toevertrouwd aan de Nationale Bank. De nieuwe centrale is operationeel sinds Banken en iedereen die op krediet verkoopt, moeten de centrale raadplegen alvorens iemand een krediet toe te staan. De Centrale voor kredieten aan ondernemingen centraliseert de gegevens over kredieten die worden toegekend aan ondernemingen. Elke maand registreert ze de gegevens over alle kredieten van euro en meer, die door in België gevestigde kredietinstellingen voor professionele doeleinden worden toegekend aan natuurlijke personen of rechtspersonen. De Nationale Bank levert statistieken en studies die onontbeerlijk zijn om de economie van het land goed te begrijpen en te beheren. Ook het Eurosysteem houdt bij zijn monetair beleid rekening met deze informatie. Elke maand ondervraagt de Nationale Bank meer dan Belgische ondernemingen over hun activiteiten en hun verwachtingen op het vlak van bestellingen, aanwervingen, investeringen enz. Op basis hiervan stelt ze de conjunctuurbarometer samen, en die is een belangrijk gegeven om voor ons land de economische vooruitzichten te bestuderen. Maandelijks wordt ook de barometer van het consumentenvertrouwen opgesteld. Informatie van de Centrale voor kredieten aan particulieren Informatie over de Wetenschappelijke bibliotheek Internet Centrale voor kredieten aan particulieren Wie wordt geregistreerd? Waarom? Wat te doen? 1 2 Onthaal Toiletten 3 Vestiaire Lift 4 Rust- en tentoonstellingsruimte 5 Naslagwerken Statistiek en econometrie Monetaire theorie, geschiedenis en beleid 6 Leeszaal 7 Arbeidseconomie, monetaire en financiële economie Internationale samenwerking Overheidseconomie 8 Tijdschriftenzaal 9 Productie Nationale rekeningen Recht Prijzen en handel Bedrijfsbeheer 10 Bibliotheek-administratie 1ste verdieping De Bibliotheek is open van maandag tot zaterdag van 10 u. tot 17 u. Het gebouw is vrij toegankelijk ; de toegang tot de leeszaal en tot de collecties, alsook het beroep op de diensten van de bibliotheek (ontleningen, fotokopieën, raadpleging via het Internet) zijn voorbehouden voor ingeschreven lezers, waaronder de hierna volgende categorieën : studenten, leraars en medewerkers van instellingen die een overeenkomst hebben gesloten met de bibliotheek. N Bankstraat St-Laurensstraat Adolphe Maxlaan Wildewoudstraat de Berlaimontlaan Warmoesberg Nieuwstraat Storm Wolvengracht Arenbergstraat Keizerinlaan Koninginnegalerij Beenhouwersstraat Anspachlaan Kleerkopersstraat Zuidstation Verantwoordelijke uitgever : Hugues Fameree, de Berlaimontlaan 14, BE-1000 Brussel / Illustraties : NBB / Opmaak : NBB AG Prepress & Image Gepubliceerd in augustus 2011 Dienst Documentatie De Bibliotheek van de Nationale Bank Een schat aan informatie in een historisch kader Gelijkvloers Trait de coupe Trait de pli

8 m Lijn1 Centraal Station Museum St-Michielskathedraa kathedraal Bankstraat de Berlaimontlaan Wil ldewoudstraat P Collegial lestraat P Stormstraat t Pachecolaan St Lau aurentstraat Arenbergstraat Koninginnegalerij Grote Warmoensberg Wolvengracht Markt Grasmarkt Opera Boterstraat P Nieuwstraat Muntplein n Noordstation Anspachlaan Beurs Brouckere plein Antwerpen Antwerpen Boom Amsterdam A 12 E 19 Oostende Gent E 40 Zaventem Luik Keulen Ninove E 40 Bergen Rijsel Parijs E 19 Namen Luxemburg E 411 Brussels Airport Express Bus : De Wetenschappelijke bibliotheek van de Nationale Bank waar haar diverse publicaties kunnen worden geraadpleegd Al die informatie wordt gebruikt voor analyses en statistieken die de Bank publiceert in het Economisch Tijdschrift, het Statistisch Tijdschrift en op haar website. Via haar economische publicaties informeert de Nationale Bank het publiek over het resultaat van deze analyses. Het Jaarverslag ten slotte maakt een totaalbeeld op van de economische en financiële situatie van België in een internationale context. Specifiekere studies worden gepubliceerd in het Belgian Prime News en de Working Papers. Het jaarlijkse Financial Stability Review gaat in op vraagstukken rond financiële stabiliteit. 6. Internationale samenwerking De Nationale Bank doet ook actief aan internationale samenwerking. Ze is tenslotte de monetaire autoriteit en lid van het Eurosysteem. In internationale financiële instellingen zoals het Internationaal Monetair Fonds, de Bank voor Internationale Betalingen of de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling werkt zij nauw samen om het internationale monetaire en financiële systeem stabiel te houden. Elk van deze instellingen biedt vanuit haar eigen optiek, een structuur waarbinnen problemen die de werking van het internationale monetaire en financiële systeem verstoren, gezamenlijk kunnen worden geanalyseerd en verholpen. De Nationale Bank neemt deel aan de activiteiten van het Internationaal Monetair Fonds (IMF), een organisatie die in 1944 werd opgericht en in Washington is gevestigd. Het IMF houdt internationaal toezicht op het economische beleid van de lidstaten. Dat toezicht steunt onder meer op jaarlijkse raadplegingen die als doel hebben om het economische beleid van het land te evalueren en af te wegen tegen zijn verplichtingen om stabiele koersen te garanderen. Verwelkomingsbrochures Informatiefolders Het Museum van de Nationale Bank van België op internet De nieuwe website verruimt uw toegang tot het aanbod van het Museum. U kunt er kennismaken met nieuwigheden en specifieke evenementen en vindt er alle praktische informatie. Er werd een lerarenkamer ingericht en een bezoek reserveren kan via het onlineloket. Ook de collecties worden er voorgesteld. De mediagalerij bevat een reeks foto s die kunnen worden gedownload om een presentatie of een les te illustreren. De site bevat voorts een thematische zoekfunctie, alsook een quiz en een virtueel bezoek N De Betalingsbalans van België Museum van de Nationale Bank van België Wildewoudstraat Brussel (op 5 min. lopen van het Centraal Station) Openingsuren : uur. Gesloten op maandag Sluitingsdagen : 1 januari, 1 mei, 1 en 11 november en van 24 tot en met 31 december Prijslijst : Volwassenen : 5 Senioren studenten : 4 Groepen (vanaf 15 personen) : 3 / persoon (Audio) gids : 1 per persoon Gratis toegang voor : Scholen Kinderen tot 12 jaar Gehandicapten Alle bezoekers tijdens weekends en in juli en augustus Inlichtingen : Tel. : museum@nbb.be Verantwoordelijke uitgever : Philippe Quintin, de Berlaimontlaan 14, BE-1000 Brussel / Illustraties : NBB Opmaak : NBB TS Prepress & Image Gepubliceerd in augutus 2009 Museum van de Nationale Bank van België Geld, een verhaal mm 105 mm 105 mm

9 48 De Nationale Bank is eveneens een van de historische aandeelhouders van de Bank voor Internationale Betalingen (BIB). Deze instelling, opgericht in 1930 en in Bazel gevestigd, vervult de functie van bankier voor de centrale banken. De Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) verenigt de industrielanden en is gevestigd in Parijs. Binnen haar schoot werden diverse comités opgericht, waarin de Nationale Bank aan het overleg deelneemt. De Nationale Bank draagt bovendien bij tot het uitwerken van gemeenschappelijke standpunten aangaande materies die onder de bevoegdheid van het Eurosysteem vallen en waarover wordt gedebatteerd in de internationale instellingen (internationale financiële stabiliteit). In samenwerking met andere centrale banken ontwikkelt zij informaticatoepassingen voor het hele Eurosysteem. Centrale banken maken meer en meer gebruik van elkaars middelen en knowhow om toepassingen en oplossingen te zoeken die gunstig zijn voor de hele eurozone. De Bank voor Internationale Betalingen te Bazel De zetel van de Europese Centrale Bank te Frankfurt (ontwerp) Het Internationaal Monetair Fonds te Washington Publicaties voor het personeel Welkom

10 49 Voor wie er meer wil over weten De Nationale Bank van België, Hoofdactiviteiten, brochure, NBB, 2010 Wie zijn wij? folder, NBB, 2011 Internet : Infomap : Monetair beleid, p. 95 Prudentieel toezicht, blz. 97 Conjunctuurindicator Barometer van het consumentenvertrouwen, p. 107 Nationale rekeningen, p. 109 Wie creëert het geld? p. 111 Seigneurage, p. 112 Fiduciair geld en zijn dekking, p Basisrentetarieven van de ECB, p. 119 Financiële markten, p. 123 SEPA, p. 124 Bretton Woods-instellingen, p. 125 Belgische kiesgroep bij het IMF, p. 126 Van G5 naar G20, p. 127