Waardenvol communiceren voor leraren
|
|
- Thijmen Veenstra
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Waardenvol communiceren voor leraren Centrum humanistische Vorming
2 Inhoud Inleiding...3 Contactdag 1 Jezelf zijn en de ontwikkeling van het weten...4 Contactdag 2 Jezelf zijn in dialoog: contact maken en houden vanuit betrokkenheid...5 Contactdag 3 Jezelf zijn en eigen waarden kunnen vertalen naar passend leraargedrag...7 Contactdag 4 Lesgeven en opvoeden als levenskunstpraktijk...8 Contactdag 5 Presentaties leertraject...9 Bijlage studieopdrachten bij Persoonlijke kracht inzetten in de klas Studieopdracht 1: Levenskunst Studieopdracht 2: Hartfocus Studieopdracht 3: Ontdekkingsreis Studieopdracht 4: Waardenvolle interventies
3 Inleiding Tijdens de cursus Waardenvol communiceren voor leraren worden docenten meegenomen op een tocht van binnen naar buiten. Zij leren zichzelf kennen en in hun kracht te staan. De cursus beslaat een periode van 7 maanden, waarin naast de contactdagen, studieopdrachten en literatuurstudie vooral gewerkt wordt aan toepassing van het geleerde in de eigen lespraktijk. Tussen de contactdagen in vindt persoonlijk online coaching plaats. Docenten krijgen zicht op eigen mogelijkheden vanuit verbinding met eigen waarde en waarden: uitzicht! zoals Luc Stevens dat noemde in zijn lezing op de NIVOZ-onderwijsavond van 10 september In de cursus werken we met en vanuit vragen en transformeren de lespraktijk in een levenskunstpraktijk. Dit is te zien in de beeldblog die ik maakte naar aanleiding van de lezing van Luc Stevens, waarin een verbinding gelegd wordt met de werkwijze binnen de cursus Waardenvol communiceren voor leraren. In de hierna volgende pagina s beschrijf ik de inhoud van de contactdagen en in de bijlage is de beschrijving van de bijbehorende studieopdrachten te lezen. Annemarie Geelhoed Juni
4 Contactdag 1 Jezelf zijn en de ontwikkeling van het weten cursus Waardenvol communiceren voor leraren Docent Annemarie Geelhoed ( a.geelhoed@hvo.nl, telefoonnummer ) Inleiding Om sterk en vanuit balans in de interactie met de groep te staan is een oriëntatie op jezelf en kennis van voor jou belangrijke raakpunten een eerste vereiste. We doen dit door verschillende vormen van weten te onderzoeken. Het zijn de bronnen waaruit je informatie put. Op basis van de zo verkregen zelfkennis kun je als leerkracht gedrag kiezen dat bij je past en ervoor zorgt, dat de verbinding tussen jou en de ander intact blijft. Vergroten van zelfkennis door kennismaking met persoonlijke kernkwaliteiten en bijbehorende vervormingen en uitdagingen. De verschillende vormen van weten kennen en kunnen toepassen. Formuleren van een persoonlijke leervraag. Inhoud en werkwijze In de humanistische levenskunstfilosofie is het vergroten van zelfkennis een belangrijk aspect naast het oefenen en waardenoriëntatie. De leidende principes daarbij in levens- en lespraktijk zijn: a. de ontwikkeling van het (ge)weten; b. contact maken en houden; c. waarnemen en betekenis geven. Tijdens deze eerste dag maken we kennis met de filosofie van de levenskunst en richten we ons op de ontwikkeling van het weten. We stemmen af op eigen kwaliteiten en leren ons persoonlijke kompas kennen. Aan het eind van de dag kent iedereen zijn persoonlijke leervraag en kan deze formuleren. We leren door doen en ervaren. Voorbereiden Webinar van 26 mei 2015 vooraf aan de contactdag bekijken en opdrachten uitwerken. Literatuur en verwerking Reader Waardenvol communiceren doornemen (wordt uitgereikt tijdens contactdag 1). Studieopdracht 1 Levenskunst maken
5 Contactdag 2 Jezelf zijn in dialoog: contact maken en houden vanuit betrokkenheid cursus Waardenvol communiceren voor leraren Docent Annemarie Geelhoed Inleiding Uitgangspunt is de beleving en het weten op basis waarvan met persoonlijke kwaliteiten kan worden vormgegeven aan (ander) leraargedrag. Inzicht krijgen in de aspecten die een rol spelen bij het verlenen van betekenis, gebeurt door te werken met de cirkel. De cirkel staat symbool voor het oneindige karakter van de communicatie en brengt in beeld op welke manier je contact maakt en houdt. Kenmerkend is de beweging en de ontmoeting van de ander en het andere. Bij het werken met de cirkel ontstaat inzicht in manieren en momenten waarop we invloed kunnen hebben: welke keuze maak je, wat doe je of wat zeg je? Vanuit zelfkennis weten op welke manier je bijdraagt aan de ervaren werkelijkheid en invloed erop hebben. Inzicht krijgen in de aspecten en de cirkelstappen van waardenvolle communicatie in de interactie en deze kunnen toepassen in de eigen praktijk. Kunnen verdiepen en verbreden van eigen didactische vaardigheden door het toepassen van interactieve werkvormen. De kenmerken van een dialoog kennen. Kunnen luisteren naar de mening van een ander en deze samenvatten zonder oordeel. De eigen mening kunnen verwoorden in ik-taal. Oefenen met de dialoog. Inhoud en werkwijze Tijdens de contactdag gaan we eigen situaties in de cirkel brengen en met elkaar én zelfstandig vormgeven aan verandering. De cirkelstappen bestaan uit stilstaan bij de waarneming en benoemen wat er gebeurt, wat je ziet en hoort. De volgende stap is aandacht voor gevoelens en gedachten en daaraan uiting geven: wat voel en denk je als zoiets gebeurt? Van daaruit bewegen we naar de uit onze gedachten en gevoelens voorvloeiende handeling: wat doe of zeg je dan? Bij het werken met de cirkel wordt gebruikgemaakt van hulpbronnen van buitenaf (helpende gedachten van anderen) en van een oriëntatie op eigen waarden in het stille midden. We onderzoeken emotionele factoren en brengen docentvaardigheden in kaart, die bijdragen aan het krijgen en houden van een dialogische relatie. Voorbereiden Literatuurstudie: Berg, D. van den, (2014) Jezelf zijn, deel 1 en 2, Garant, Antwerpen/Apeldoorn. Studieopdracht 2 Hartfocus maken; presentatie voorbereiden. Verwerken - 5 -
6 Toepassen in de praktijk: werkvormen gebruiken in de eigen lespraktijk. Bloggen over de ervaringen op het forum op de ELO
7 Contactdag 3 Jezelf zijn en eigen waarden kunnen vertalen naar passend leraargedrag cursus Waardenvol communiceren voor leraren Docent Saskia Heusèrr Inleiding Vanuit een oriëntatie op eigen waarden en onderzoek naar verschijningsvormen ervan in gedrag eigen kwaliteiten inzetten om ook bij lastige en belangrijke problemen congruent te kunnen optreden. Afstemmen op en inzetten van eigen kwaliteit is daarbij een oefening. Conflicten zijn de natuurlijke oefengebieden in de werkelijkheid van ieder. Eigen waarden kennen en koppelen aan gedrag. Professioneel zelfverstaan: wie ben ik, hoe goed doe ik mijn werk, wat motiveert mij, wat is nodig voor de toekomst? Dialogische autonomie ontwikkelen. Inhoud Op basis van de ervaring met het invullen van het katern (zie onder het kopje Voorbereiden) wordt verbinding gelegd met de literatuur. Door onderzoek en bevragen vindt een waardenoriëntatie plaats. Middels dialoog en verheldering wordt eigen leraargedrag onder de loep genomen en in verband gebracht met persoonlijke waarden. Voorbereiden Literatuurstudie vooraf: Berg, D. van den,(2014) Jezelf zijn, deel 2 en 3. Het katern Eigen stijl en conflicthantering van Geelhoed, A. (2011) vooraf doornemen en invullen. Verwerken Studieopdracht 3 Ontdekkingsreis maken
8 Contactdag 4 Lesgeven en opvoeden als levenskunstpraktijk cursus Waardenvol communiceren voor leraren Docent Annemarie Geelhoed Inleiding Bij de transformatie van de lespraktijk naar een levenskunstpraktijk is het van belang dat er veel geoefend wordt. Vanuit inzicht in eigen leren kan de docent oefenen en succes ervaren. Probleemsituaties worden als sociale situaties aangepakt door waardenvolle interventies toe te passen. De docent leert vanuit persoonlijke kracht acteren in complexiteit. Uitgangspunt hierbij is diversiteit. Lesdoelen Waardenvol kunnen communiceren. Kinderen/anderen waardenvol communiceren kunnen leren. Een probleemsituatie als een sociale situatie kunnen aanpakken. Kunnen reflecteren op eigen handelen. Inhoud en werkwijze Tijdens deze vierde contactdag is het 'fourageren' om vervolgens verder te kunnen op het pad om situaties aan te pakken als een sociale situatie. Waardenvolle communicatie is daarbij een belangrijke pijler. De reflectieverslagen over de eerste helft van het traject (studieopdracht 3 Ontdekkingsreis van februari-maart) dienen als belangrijk materiaal. Er vindt uitwisseling plaats over de ontdekkingen die gedaan zijn en wat daarover is opgeschreven. We doen dit aan de hand van een rubric, in een peerreview. In de middag zullen we bij 5 wetmatigheden in de interactie (Hogerhuis & Oorschot 2007, pp ) ideeën delen over manieren van handelen in de lespraktijk. Als rode draad door de dag loopt de ervaring: leren 'niet te weten'. Voorbereiden Maken en uploaden studieopdracht 3 Ontdekkingsreis Literatuurstudie vooraf: - Hogerhuis, M & Oorschot, M. van (2007), Alle gedrag is communicatie, hoofdstuk 1 en 3. - Stevens, L. & Bors, G. (2013), Pedagogische tact, hoofdstuk 1 t/m 3. Verwerken Studieopdracht 4 Waardenvolle interventies maken
9 Contactdag 5 Presentaties leertraject cursus Waardenvol communiceren voor leraren Docent Annemarie Geelhoed Inleiding Tijdens deze laatste contactdag zullen deelnemers aan elkaar verslag doen van hun leren en waardenvol communiceren gedurende de afgelopen 7 maanden. Het presenteren aan elkaar vormt tevens de afsluiting van de cursus. Lesdoelen Waardenvol kunnen communiceren. Kunnen reflecteren op eigen handelen. Een presentatie kunnen verzorgen over eigen leren Inhoud en werkwijze Deelnemers krijgen een gelijk deel van de beschikbare tijd om met hun collega s te werken en over hun eigen leren te vertellen. Voorbereiden Maken van een aantrekkelijke presentatie over het eigen leren gedurende de cursusperiode. Verwerken In ontvangst nemen van deelnamecertificaat
10 Bijlage studieopdrachten bij Persoonlijke kracht inzetten in de klas Studieopdracht 1: Levenskunst SBU: 42 uur Vorm: schrijfopdracht/verwerkingsopdracht (max. 2 A4) Inleveren: 11 december 2015 Beoordeling: voldaan/niet voldaan Het op juiste wijze kunnen weergeven van de inhoud van de literatuur. Hier een eigen mening over kunnen vormen en communiceren. De visie die in de literatuur uiteen wordt gezet, kunnen koppelen aan onderwijs en opvoeding. Inhoud Voer de volgende opdrachten uit en beantwoord de vragen naar aanleiding van de opgegeven literatuur. 1 Jouw wereld (werk met het document achter de link) Breng je eigen gesitueerdheid in kaart en leg daarna een koppeling naar de literatuur (met name Dohmen/Brinkgreve in reader): hoe zie je de ontwikkeling van jouw 'zelf'? Met welke uitleg/interpretatie van 'zelf' uit de literatuur kun je uit de voeten? Hoe zie je jouw rol bij de ontwikkeling van de 'zelven' van leerlingen/ouders/ vrijwilligers, wat kun je daarin betekenen? (max. 1,5 A4) 2 Waarden (werk met het document achter de link) Maak een top vijf. Verwoord in drie regels per waarde wat deze betekent voor je en hoe je die waarde voor jezelf invult. Beschrijf een praktijksituatie waarin deze waarden botsen. Hoe ben je daarmee omgegaan? (0,5 A4)
11 Studieopdracht 2: Hartfocus SBU: 14 uur Vorm: presentatie, live of op film Inleveren: 21 januari 2016 Beoordeling: voldaan/niet voldaan Het op heldere wijze kunnen uiteenzetten hoe de hart-breinrelatie werkt. Kunnen uitleggen op welke manier de hartfocus een bijdrage levert aan waardenvol communiceren. Inhoud Maak een presentatie van max. 10 minuten. Leg uit welke invloed de signalen van het hart hebben op de werking van het brein. Verwerk daarin de informatie die daarover te vinden is in de map 'Schema's en modellen' op de digitale werkplaats en in de reader (artikel 3). Meer informatie in het boekje Hartfocus, op de CD van de bewegingsoefeningen en in het filmfragment over de meting van hartcoherentie in de map 'Beeldmateriaal' op de ELO. Studieopdracht 3: Ontdekkingsreis SBU: 56 uur Vorm: observatie en reflectieverslag (max. 8 A4) Inleveren: 1 april 2016 Beoordeling: voldaan/niet voldaan Een probleemsituatie als een sociale situatie kunnen aanpakken. Kunnen reflecteren op eigen handelen. Inhoud Lees: Hogerhuis, M. en Oorschot, M.van, Alle gedrag is communicatie, Inleiding, hoofdstuk 1 en 3. SWP, Amsterdam Ga tijdens de maanden april-juni met een groep op ontdekkingsreis. Neem stappen waaruit blijkt dat je de situatie zoveel mogelijk als sociale situatie (zie hoofdstuk 3 Hogerhuis 2007) benadert. Reflecteer op eigen handelen en houd je waarnemingen bij. 2. Beschrijf in een reflectieverslag je zelfleerproces dat daarbij plaatsvindt aan de hand van de acht vragen die genoemd worden op pag. 111 en 112 van Alle gedag is communicatie. Verslag hiervan uploaden voor 1 april
12 Studieopdracht 4: Waardenvolle interventies SBU: 84 uur Vorm: paper en presentatie (max. 10 A4 excl. inleiding en literatuuropgave) Inleveren: 11 juni 2016 Beoordeling: voldaan/niet voldaan en peerreview Waardenvol kunnen communiceren. Anderen waardenvol communiceren kunnen leren. Een probleemsituatie als een sociale situatie kunnen aanpakken. Inhoud Beschrijf de basiselementen van communicatie en maak een verbinding met de elementen van waardenvolle communicatie in maximaal 700 woorden (= 2 A4). Maak hierbij gebruik van de informatie uit hoofdstuk 1van Alle gedrag is communicatie en de inhoud van de lesdagen. Pas in je lespraktijk meerdere waardevolle interventies toe en reflecteer daarop met behulp van de reflectiecirkel van Kolb. Beschrijf aan de hand van de vijf wetmatigheden (pag , Alle gedrag is communicatie) welke interventies kunnen bijdragen aan het creëren van een omgeving, waarin verandering mogelijk is. Geef voorbeelden uit je eigen praktijk, waarbij je door gebruik van deze interventies de situatie benaderde 'als een sociale situatie' waardoor deze waardenvol werd. Verwijs in je onderbouwing van de interventies naar de geraadpleegde literatuur (max. 6 A4). Beschrijf van elk voorbeeld: - wat je deed en zei; - hoe de anderen reageerden; - wat het gevolg van je interventie direct na afloop was; - wat het gevolg van je interventie was na een maand. Geef in je conclusie weer hoe deze aanpak zich verhoudt tot het humanisme in het algemeen, en tot levenskunst en waardenvol communiceren in het bijzonder. Verwerk de beschreven ervaring in een presentatie (30 minuten) van je eigen leerproces gedurende de afgelopen maanden op de contactdag van 1 juni Beoordelingscriteria peerreview Je persoonlijke aanpak en leerproces wordt onderbouwd met de theorie. Je laat zien dat je een verbinding legt tussen de begrippen waardenvolle communicatie, humanisme en levenskunst in de praktijk. De presentatie is helder en beeldend
Werkplan vakverdieping kunstvakken
Werkplan vakverdieping kunstvakken 2012-2013 algemene gegevens Naam: Klas: Nanda ten Have VR3C Gekozen vakverdieping: Beeldend onderwijs Persoonlijke leerdoel gekoppeld aan de vakcompetenties of gericht
Nadere informatieIn je kracht. Werkboek voor deelnemers
In je kracht Werkboek voor deelnemers Uitleg Mijn toekomst! Benodigdheden: Werkblad Mijn toekomst! (je kunt het Werkblad meegeven om thuis na te lezen, maar dit is niet noodzakelijk) Voor iedere deelnemers
Nadere informatieCreativiteit, kun je dat afdwingen?
Creativiteit, kun je dat afdwingen? Over procesgerichte didactiek, de didactiek van creativiteit, eigenaarschap en betrokkenheid www.kunstedu.nl procesgerichte didactiek proces van de kunstenaar zelf ondergaan
Nadere informatieLeergang Ambtelijk Secretaris III De invloedrijke OR
Leergang Ambtelijk Secretaris III De invloedrijke OR Cursusdag 1 09:30 uur Kennismaking We starten deze module een kennismaking. We inventariseren de verwachtingen van alle deelnemers. U krijgt een toelichting
Nadere informatieTraining Resultaatgericht Coachen
Training Resultaatgericht Coachen met aandacht voor zingeving Herken je dit? Je bent verantwoordelijk voor de gang van zaken op je werk. Je hebt alle verantwoordelijkheid, maar niet de bijbehorende bevoegdheden.
Nadere informatieCOMMUNICEREN VANUIT JE KERN
COMMUNICEREN VANUIT JE KERN Wil je duurzaam doelen bereiken? Zorg dan voor verbonden medewerkers! Afgestemde medewerkers zijn een belangrijke aanjager voor het realiseren van samenwerking en innovatie
Nadere informatieReflectiegesprekken met kinderen
Reflectiegesprekken met kinderen Hierbij een samenvatting van allerlei soorten vragen die je kunt stellen bij het voeren van (reflectie)gesprekken met kinderen. 1. Van gesloten vragen naar open vragen
Nadere informatieTijd: 8:30. Klas: 3HVc 9:10. Beginsituatie Leerlingen hebben week hiervoor toets seksualiteit gehad (zie paper 1)
Lesplan les 1 Seksualiteit: Grenzen en Wensen Tijd: 8:30 Klas: 3HVc Aantal lln: 15 Introductie van de lessenserie: grenzen en wensen Beginsituatie Leerlingen hebben week hiervoor toets seksualiteit gehad
Nadere informatieModules voor studenten in de afstudeerfase
Modules voor studenten in de afstudeerfase Afstudeerstage, LIO stage of Educatieve Master Gedurende het laatste jaar van je lerarenopleiding loop je zelfstandig stage op de werkplek. Om het leren op de
Nadere informatieDURVEN ZIEN ERVAREN DELEN HET CREATIEF PROCES IN 5 DISCIPLINES
DURVEN ZIEN ERVAREN DELEN HET CREATIEF PROCES IN 5 DISCIPLINES WENSEN / VERWACHTINGEN Deel met je buurman/buurvrouw Wie ben je? Waar kom je vandaan? Wat kom je halen? Wat wil je delen? WENSEN / VERWACHTINGEN
Nadere informatieWerkboek. Online 3 maanden Traject. transformeer het samenleven met je hond
Werkboek Online 3 maanden Traject transformeer het samenleven met je hond Laat conditionering weer plaats maken voor beleving, echte aandacht en een diepe verbinding Welkom bij het online 3 maanden traject
Nadere informatieLeerwerkstage 1. voorbereiden, uitvoeren en evalueren lesactiviteiten. Project: informatievaardigheden (mediawijsheid)
Leerwerkstage 1 voorbereiden, uitvoeren en evalueren lesactiviteiten Project: informatievaardigheden (mediawijsheid) Activiteiten tijdens de stage Eerst geven we een globaal overzicht van de verschillende
Nadere informatieOpbrengstgericht werken bij andere vakken. Martine Amsing, Marijke Bertu, Marleen de Haan
Opbrengstgericht werken bij andere vakken Martine Amsing, Marijke Bertu, Marleen de Haan Doel Leerkrachten kunnen een les tekenen of geschiedenis ontwerpen volgens de uitgangspunten van OGW die ze direct
Nadere informatieTRAINEN MET ZIEL EN ZAKELIJKHEID Opleiding Vakinhoudelijk trainen
TRAINEN MET ZIEL EN ZAKELIJKHEID Opleiding Vakinhoudelijk trainen Van focus op inhoud naar werken met de groep Hoe kun je als trainer je theorie enthousiast overbrengen zonder dat je groep passief wordt?
Nadere informatieAchtergrond gecertificeerde dalton leerkracht opleiding via Wenke Perspectief
Achtergrond gecertificeerde dalton leerkracht opleiding via Wenke Perspectief Wie is Wenke Perspectief? Wenke Perspectief is ruim 5 jaar geleden (1 april 2011) opgericht door Annemarie Wenke om een eigen
Nadere informatieKinder Taijiquan. De cursusdagen voor Beatrixschool Blinkertpad EX Haarlem
Kinder Taijiquan Opleiding kinder Tai Chi voor docenten Organisatie van Stichting Taijiquan Nederland STN 2016 te Haarlem Tái Chi School Kennemerland www.taichikennemerland.nl Een samenwerking van de volgende
Nadere informatieTrainen met ziel en zakelijkheid 1 Vakinhoudelijke trainer
Trainen met ziel en zakelijkheid 1 Vakinhoudelijke trainer Van focus op inhoud naar werken met de groep Hoe kun je als trainer je theorie enthousiast overbrengen zonder dat je groep passief wordt? Durf
Nadere informatieDe DOELSTELLING van de kunstbv-opdrachten & De BEOORDELING:
beeldende vorming De DOELSTELLING van de -opdrachten & De BEOORDELING: Doelstellingen van de opdrachten. Leren: Thematisch + procesmatig te werken Bestuderen van het thema: met een open houding Verzamelen
Nadere informatie1 Aanbevolen artikel
Aanbevolen artikel: 25 november 2013 1 Aanbevolen artikel Ik kan het, ik kan het zélf, ik hoor erbij Over de basisingrediënten voor het (psychologisch) welzijn Een klassieke motivatietheorie toegelicht
Nadere informatieBasisinformatie Opleiding
Basisinformatie Opleiding Introductie Je neemt deel aan de opleiding Professional Coaching & Leiderschap bij Coachcenter. De opleiding is er voor ieder die zichzelf verder wil ontwikkelen op persoonlijk
Nadere informatieGROEPSDYNAMICA STUDIEHANDLEIDING
GROEPSDYNAMICA STUDIEHANDLEIDING Opleiding Sociaal Pedagogische Hulpverlening Instituut ISO/Hogeschool Rotterdam Code ISOGDY Module-beheerder: Claudine van Boxtel Studiejaar: 2014-2015 Kwartaal: 1 Opleiding:
Nadere informatieOPDRACHTEN BIJ THEMA 11 BELEID
OPDRACHTEN BIJ THEMA 11 BELEID Beleid is alleen nodig als je iets gaat veranderen. INLEIDING Het beleid van een organisatie bepaalt hoe je moet werken en wat de bestuurders belangrijk vinden. Dat beleid
Nadere informatieBIT OGD. Blended Interactief Trainingsprogramma Opbrengstgericht differentiëren in de klas
BIT OGD Blended Interactief Trainingsprogramma Opbrengstgericht differentiëren in de klas Waarom een BIT-benadering? Wij constateren dat huidige professionaliseringstrajecten onvoldoende rekening houden
Nadere informatieen zelfbeeld Lichamelijke ontwikkeling Lesdoelen: Werkvormen: Benodigdheden: Kinderboeken: Les 1: Wie ben ik Lesoverzicht
I Lichamelijke ontwikkeling en zelfbeeld Les 1: Wie ben ik Lesoverzicht Lesdoelen: Kinderen worden zich meer bewust van eigen talenten en eigenschappen en ontwikkelen een positief zelfbeeld. Kinderen kunnen
Nadere informatieDURVEN, ZIEN, ERVAREN & DELEN HET CREATIEF PROCES IN HET BASISONDERWIJS
DURVEN, ZIEN, ERVAREN & DELEN HET CREATIEF PROCES IN HET BASISONDERWIJS PROCESGERICHTE DIDACTIEK leerkracht wie bepaalt het eindresultaat? leerling AMBACHTELIJKE DIDACTIEK PROCESGERICHTE DIDACTIEK VRIJE
Nadere informatieBBL-4, topklinisch traject RdGG Pagina 1 van 5 Persoonlijke ontwikkeling Reflecteren
BBL-4, topklinisch traject RdGG Pagina 1 van 5 Inleiding en leerdoelen Reflectie is de weerkaatsing van licht in bijvoorbeeld een spiegel. Reflectie zoals je dat in deze opdracht zult leren is eigenlijk
Nadere informatieOntwerponderzoek paper 2 Geografische informatievaardigheden in 5 VWO
Ontwerponderzoek paper 2 Geografische informatievaardigheden in 5 VWO Student: Vincent van der Maaden, MSc Studentnummer: 5783070 Opleiding: Interfacultaire lerarenopleiding, UvA Vakgebied: Aardrijkskunde
Nadere informatieHoe kunt u passende sturing en ruimte geven aan uw team?
Hoe kunt u passende sturing en ruimte geven aan uw team? Leidinggevenden in het mbo hebben tijdens de werkplaats van SOM op 20 september gespard en ervaringen uitgewisseld over dagelijkse dilemma s rondom
Nadere informatieHet voeren van ontwikkelingsgerichte begeleidings- en beoordelingsgesprekken GWOO
Het voeren van ontwikkelingsgerichte begeleidings- en beoordelingsgesprekken GWOO Inleiding Tijdens de BPV-periode heeft de deelnemer recht op gesprekken. Afhankelijk van de duur van de opleiding zal de
Nadere informatieWelkom bij de workshop van conflict naar oplossing tips en tools om in 2018 beter om te gaan met conflicten. Patricia Hoogervorst & Sandra van Loenen
Welkom bij de workshop van conflict naar oplossing tips en tools om in 2018 beter om te gaan met conflicten Patricia Hoogervorst & Sandra van Loenen https://www.youtube.com/watch?v=qcve0lzjp5q Slecht en
Nadere informatieOnline profileren THEMA 1. Verwachting van de stage. Uitvoering Terugkoppeling. Oriëntatie
02 Oriëntatie Lesdoel: De student leert waarom stage binnen de opleiding hoort. En hebben een beeld van wat ze willen leren tijdens hun stage. Korte inhoud: De docent legt uit hoe de stageperiode in zijn
Nadere informatieDeskundigheid in Creatief Vermogen
Deskundigheid in Creatief Vermogen 2017-2018 Creatief Vermogende Leerkracht in de klas Creatief Vermogen Utrecht wil creativiteit in het hart van het primair onderwijs plaatsen. De professionaliteit van
Nadere informatieVoorbeeld REFLECTIEVERSLAG
KEUZEDEEL ORIENTATIE op ONDERNEMERSCHAP K0080 Voorbeeld REFLECTIEVERSLAG DOEL Het doel van jouw reflectieverslag is dat je, met de documenten die je hebt verzameld, kunt bewijzen dat je hebt voldaan aan
Nadere informatieGecertificeerde Opleidingen
Gecertificeerde Opleidingen TOP Class Communicatie Vaardigheden Gordon Communicatie Trainer www.gordoncommunicatie.nl Top Class Communicatie Vaardigheden Persoonlijk en professioneel communiceren In deze
Nadere informatieDag van de Leraar. Gefeliciteerd! In de Zwarte Doos:
Dag van de Leraar Gefeliciteerd! In de Zwarte Doos: 16.45 Thee & taart 17.15 Lezing Jongeren motiveren door James Smith van Youngworks Tijdens de adolescentie komen jongeren er geleidelijk achter wat goed
Nadere informatie1 People Do Change/IVA Onderwijs
1 People Do Change/IVA Onderwijs 2 People Do Change/IVA Onderwijs 3 People Do Change/IVA Onderwijs 1 Dit vergt minimaal 1 dagdeel van 4 klokuren. De werkwijze kan tot 10 teamleden door 1 facilitator worden
Nadere informatieLesvoorbereidingsformulier Fontys Hogeschool Kind en Educatie, Pabo Eindhoven Bron: Didactisch model van Gelder. Student(e) Klas Stageschool Plaats
Lesvoorbereidingsformulier Fontys Hogeschool Kind en Educatie, Pabo Eindhoven Bron: Didactisch model van Gelder Student(e) Klas Stageschool Plaats Mentor Datum Groep Aantal lln Vak- vormingsgebied: beeldende
Nadere informatieOriëntatie: Samen Scholen Beeldende Kunsteducatie. Helma Molenaars en Grada Buren.
Oriëntatie: Het doel van deze lessenserie is: bestaande foto s zoeken met een eigen verhaal erbij. Dan gaan jullie mensen deze fotoserie voorleggen en vragen welk verhaal zij erin zien. Tot slot gaan jullie
Nadere informatie2. WERKWIJZE IN SUPERVISIE
SUPERVISIEGIDS 1. INLEIDING Supervisie is een praktijkgebonden leermethode. In kleine groepen wordt onder begeleiding van een supervisor gewerkt aan persoonlijke leerdoelen die voortkomen uit de werkervaringen
Nadere informatieVersterking Samenwerking. Portfolio A Reflectiematrix
Versterking Samenwerking Portfolio A Voorwoord Deze uitgave bevat een samenvatting van het onderzoek dat de ontwikkelgroep Portfolio A heeft uitgevoerd in het kader van het project Versterking Samenwerking.
Nadere informatie2 Inleiding op de hoofdstukken 3, 4 en 5 21
Vooraf 11 1 Inleiding 15 Deel I Didactiek 19 2 Inleiding op de hoofdstukken 3, 4 en 5 21 3 De Voortgangsbespreking 27 3.1 Nieuwsgierig en gul met belonen 28 3.2 Nagaan hoe het werk zelfstandig gegaan is
Nadere informatieBijlage 2-9. Richtlijnen voor de prestatie
Bijlage 2-9 Richtlijnen voor de prestatie Inleiding Tijdens de stage leveren studenten in feite voortdurend prestaties. Ze doen dingen die (nog) geen dagelijkse routine zijn, waar wilskracht en overtuiging
Nadere informatieDe e-learning van Gastouderland
De e-learning van Gastouderland Ook voor gastouders is het belangrijk te blijven ontwikkelen. Daarom bieden wij diverse modules aan die speciaal ontwikkeld zijn voor de kinderopvang. Gastouderland werkt
Nadere informatieAssessment as learning. Van lesgeven naar leren. Over leren, ontwikkelen en vormen. Over aanleren en toepassen. Hoe doe ik dat in mijn school?
Assessment as learning Van lesgeven naar leren. Over leren, ontwikkelen en vormen. Over aanleren en toepassen. Hoe doe ik dat in mijn school? Formatieve assessment, waarom zou je dat gebruiken? In John
Nadere informatieWie ben jij? HANDLEIDING
HANDLEIDING Wie ben jij? Korte omschrijving lesactiviteit Iedereen legt vijf vingers op tafel. Om de beurt vertel je iets over jezelf, waarvan je denkt dat het uniek is. Als het inderdaad uniek is, dan
Nadere informatiePersoonlijk Ontwikkelplan Fase 1 - portfolio Opleiding tot hooggevoeligheidsdeskundige
Persoonlijk Ontwikkelplan Fase 1 - portfolio Opleiding tot hooggevoeligheidsdeskundige Inhoud Inleiding... 3 De basis... 4 Opleiding tot hooggevoeligheidsdeskundige... 4 Overview persoonlijk ontwikkelplan...
Nadere informatieProgramma Nascholing Mindful Communiceren
Programma Nascholing Mindful Communiceren 2 dagdelen communicatie 2 x 3 uur incl. pauze Waar gaat het bij communicatie om? Communicatie met anderen verloopt vaak niet vanzelf. Wanneer jij de ander begrijpt
Nadere informatieDeelopdracht 1: Onderzoek naar het onderwijsconcept van jouw leerwerkplek
Deelopdracht 1: Onderzoek naar het onderwijsconcept van jouw leerwerkplek In deze deelopdracht ga je het onderwijsconcept van jouw leerwerkplek onderzoeken. Geerts en van Kralingen (2011) definiëren onderwijsconcept
Nadere informatieBDO Summerschool FG 4 - A&A Medewerkers stimuleren om regie te nemen over de eigen professionele groei & ontwikkeling
BDO Summerschool FG 4 - A&A 2019 Medewerkers stimuleren om regie te nemen over de eigen professionele groei & ontwikkeling 1. Mijn kwaliteiten van Mentee en Mentor ontwikkelen Creëer inzicht in jouw kwaliteiten
Nadere informatieKenniskring Vormend Onderwijs Thema: Onderzoekende Houding
Kenniskring Vormend Onderwijs Thema: Onderzoekende Houding Onderzoekende houding Samenwerking Academische Opleidingsschool De Sprankel en Viaa Kenniskring Vormend onderwijs. Werkplaats Onderzoekende houding
Nadere informatieCorporate trainingsaanbod
Corporate trainingsaanbod Als alles al gezegd is of als er juist niks gezegd kan worden omdat het te moeilijk is om te spreken dan is er altijd nog de muziek Muziek is de vrijheid om jezelf uit te drukken
Nadere informatieOptische illusie en gezichtsbedrog
Start Hoe gaan het doen Wat gaan klaarleggen Betekenis of Hoe vergroten hun Wat is rol bij deze Optische illusie en gezichtsbedrog We denken met de leerlingen na over optische illusie en gezichtsbedrog.
Nadere informatie21ste-eeuwse vaardigheden:
INLEIDING 21ste-eeuwse vaardigheden Het helpen ontwikkelen van 21ste-eeuwse vaardigheden bij studenten vraagt het nodige van docenten. Zowel qua werkvormen als begeleiding. In hoeverre neem je een voorbeeldrol
Nadere informatieLééf je dag. Prikkelende workshops om samen te leren
Lééf je dag Prikkelende workshops om samen te leren Vier je dag, vier het moment Wilt u een personeelsbijeenkomst organiseren waarbij u ontspanning combineert met leren? Kies dan voor de workshops van
Nadere informatieVoorlezen en vertellen - ROC 4. Voorlezen en vertellen ROC 4
Voorlezen en vertellen ROC 4 135 136 Voorlezen en vertellen - ROC 4 1. Interactief voorlezen Waar gaat het over? Tijdens je stage heb je vast wel eens een juf zien voorlezen aan de klas. Tijdens het voorlezen
Nadere informatieDOCENTENSCAN TEST MARIEL 24 APRIL :58
DOCENTENSCAN TEST MARIEL 24 APRIL 2015 16:58 INHOUD VOORWOORD 3 JOUW CULTUURPROFIEL 4 ONDERZOEKEND VERMOGEN 6 PRESENTEREN 8 SAMENWERKEN 10 ZELFSTANDIG WERKEN 12 REFLECTEREND VERMOGEN 14 CREËREND VERMOGEN
Nadere informatiePorfolio. Politie Vormingscentrum
Porfolio 1. Inleiding 2. Wat is een portfolio? Hoe gebruik je het portfolio Reflectieverslagen Persoonlijke leerdoelen formuleren Werkwijze en denkmodel om opgaven/problemen op te lossen 1. INLEIDING Ligt
Nadere informatieCKV Festival 2012. CKV festival 2012
C CKV Festival 2012 Het CKV Festival vindt in 2012 plaats op 23 en 30 oktober. Twee dagen gaan de Bredase leerlingen van het voortgezet onderwijs naar de culturele instellingen van Breda. De basis van
Nadere informatieAanbod cursussen en trainingen
Aanbod cursussen en trainingen 2019-2020 Naar een positieve groep Maak van jouw klas een positieve groep; kinderen die zich veilig voelen, presteren beter. Deze praktische cursus is bedoeld voor leerkrachten
Nadere informatieD.1 Motiveren en inspireren van leerlingen
DIDACTISCHE BEKWAAMHEID D.1 Motiveren en inspireren van leerlingen Resultaat De leraar motiveert leerlingen om actief aan de slag te gaan. De leraar maakt doel en verwachting van de les duidelijk zorgt
Nadere informatieSamenwerkingsmogelijkheden binnen de driehoek worden onderbouwd vanuit actuele werkmodellen en methodieken en positieve ervaringen uit de praktijk.
Partnerschap in de driehoek. Onderwijs en Jeugdhulpverlening samen op de werkvloer Waarom? Hoe kun je extra ondersteuning en begeleiding aan kinderen en gezinnen zo dicht mogelijk bij huis en in de wijk
Nadere informatieReflectie. Werkplekleren. EM2X0 Gonny Schellings
Reflectie Werkplekleren EM2X0 Gonny Schellings g.l.m.schellings@tue.nl 26-09-2018 Doelstellingen van deze bijeenkomst: - Wat weet je na deze bijeenkomst? - Wat kan je na deze bijeenkomst? 2 EM2X0: Reflecteren
Nadere informatieProfessionaliseren van de didactische aanpak van het informatievaardighedenonderwijs
Professionaliseren van de didactische aanpak van het informatievaardighedenonderwijs Angelique van het Kaar Risbo Erasmus Universiteit Rotterdam 7 november 2012 Overzicht onderwerpen Training Didactische
Nadere informatieHet Socratisch Gesprek als methode voor kritisch denken
Ontwerponderzoek Paper 2 Naam auteur(s) Vakgebied Titel Onderwerp Opleiding Doelgroep Sleuteltermen Links Bibliografische referentie I.F. Hazewindus, drs. Filosofie Het Socratisch Gesprek als methode voor
Nadere informatie2 jarig Verzorgende IG BOL
2 jarig Verzorgende IG BOL Loopbaanoriëntatie Begeleiding (LOB) Leerjaar 1 Fase A Docentenhandleiding LOB Fase A leerjaar 1 Ontwikkelaar: Rianne Schuur Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 1.1 Beginsituatie...
Nadere informatieOpbrengstgericht omgaan met verschillen. Bijeenkomst 1 Oriëntatie opbrengstgericht differentiëren en stellen van doelen
Opbrengstgericht omgaan met verschillen Bijeenkomst 1 Oriëntatie opbrengstgericht differentiëren en stellen van doelen Hoe gaan we met elkaar om? Maak contact Vertrouwelijkheid Niets is gek Zorg goed voor
Nadere informatieEFFECTIEF COMMUNICEREN MET NLP. Compacte introductie van NLP met focus op praktische toepassing in gespreksvoering en samenwerken
EFFECTIEF COMMUNICEREN MET NLP Compacte introductie van NLP met focus op praktische toepassing in gespreksvoering en samenwerken Effectief Communiceren met NLP Effectief communiceren is niet zo moeilijk,
Nadere informatieJ L. Nordwin College Competentiemeter MBO - 21st Century & Green Skills. Vaardigheden Gedragsindicatoren. 21st Century Skill - -
Nordwin College Competentiemeter MBO - 21st Century & Green Skills 21st Century Skill Jouw talent Vaardigheden Gedragsindicatoren J L Ik weet wat ik wil Ik weet wat ik kan Ik ga na waarom iets mij interesseert
Nadere informatieBegeleiding van leerlingen
Begeleiding van leerlingen Doel Voorbeelden aanreiken van de wijze waarop begeleiding vorm kan krijgen. Soort instrument Voorbeelden Te gebruiken in de fase Uitvoeren Beoogde activiteit in de school Het
Nadere informatieVertrouwen in je klas
Vertrouwen in je klas training en begeleiding vanuit TA Daniëlle van der Heijden Tamar Kopmels Een training die je uitnodigt mild en soms kwetsbaar te kijken naar persoonlijke processen, en die een verrijking
Nadere informatieDatum: Aantal leerlingen: 14 Tijd: 08:55 09:40 Klas: B1B
Lesvoorbereiding Zakelijke gegevens Naam student: Kyra Stevens Stageschool: Candea College Iselinge klas: VR4A Mentor/mentrix: Peter Heldoorn & Jan Stevens Datum: 28-01-2015 Aantal leerlingen: 14 Tijd:
Nadere informatieBrochure Montessori Academie 2015-2016
Brochure Montessori Academie 2015-2016 De Montessori Academie is een onderdeel van het Montessori Kenniscentrum. Vanuit de Montessori Academie wordt jaarlijks een aantal cursussen aangeboden. In deze brochure
Nadere informatieMasterclass: Lichaamswijsheid herkennen en toepassen
Masterclass: Lichaamswijsheid herkennen en toepassen Zesdaagse, geaccrediteerde Masterclass voor psychologen, trainers, coaches en therapeuten. Start 30 maart 2012 Open Avond: 6 maart a.s. WAAROM EEN MASTERCLASS
Nadere informatieSW-B-K1-W2 (C) Maakt een plan van aanpak. Oefenopdracht C Niveau 4 Crebo: Cohort: Geldig vanaf
SW-B-K1-W2 (C) Maakt een plan van aanpak Oefenopdracht C Niveau 4 Crebo: 23185 Cohort: Geldig vanaf 01-08-2015 Colofon * Daar waar hij staat, wordt ook zij bedoeld en omgekeerd. * Waar cliënt staat, kan
Nadere informatieBOL OPLEIDINGEN MAATSCHAPPELIJKE ZORG AVENTUS APELDOORN / DEVENTER STUDIEWIJZER
BOL OPLEIDINGEN MAATSCHAPPELIJKE ZORG AVENTUS APELDOORN / DEVENTER STUDIEWIJZER BOL PBGZ 12 / PBSD 9 Coördinatie, kwaliteit en voorlichting, profielfase Cohort 2016 2019 kwartiel 11 INSTROOMVEREISTEN:
Nadere informatieZelfbeoordelingsformulier
Zelfbeoordelingsformulier Dit zelfbeoordelingsformulier helpt je inzicht te krijgen in waar je op dit moment sterk en minder sterk in bent als cultuurcoördinator. Door jezelf voor elke (sub) competentie
Nadere informatieMASTERCLASS VERANDERMANAGEMENT
MASTERCLASS VERANDERMANAGEMENT INZICHT, OVERZICHT EN VAARDIGHEDEN VOOR HET LEIDEN VAN VERANDERING NYENRODE. A REWARD FOR LIFE 1 2 INLEIDING Ontwikkelingen in de omgeving en binnen organisaties worden complexer
Nadere informatieBeweging, sociale omgang en kunstzinnig werken in het basisonderwijs
Beweging, sociale omgang en kunstzinnig werken in het basisonderwijs 2 Inleiding Beweging, sociale omgang en kunstzinnig werken zijn naast het onderwijs in taal en rekenen belangrijk in het lesaanbod.
Nadere informatieREMIND. Bij u op SCHOOL?
REMIND Bij u op SCHOOL? Inhoudsopgave Slim jezelf zijn voor professionals 3 Slim jezelf zijn 3 Programma over persoonlijke ontwikkeling 3 Kostenoverzicht 4 Over Remind 5 Wij willen 5 Trainersopleiding
Nadere informatieLeer hoe je effectiever kunt communiceren
Leer hoe je effectiever kunt communiceren De kracht van geweldloze communicatie Hoe vaak kom je in een gesprek terecht waarin je merkt dat je niet meer zegt wat je wilt zeggen; dat je iets doet wat de
Nadere informatieInhoud. 1. Introductie Nederlands... 3
Functieopdracht Nederlands - Operator A en B Inhoud 1. Introductie Nederlands... 3 2. Opdrachten... 5 Opdracht 1. Verschillende meningen... 5 Opdracht 2. Luisteren naar een vergadering... 7 Opdracht 3.
Nadere informatieSWOT-ANALYSE. 1 Interpersoonlijk competent. 1.1 Eisen. 1.2 Mijn ontwikkelpunten. 1.3 Mijn leerdoelen
SWOT-ANALYSE Met een SWOT-analyse breng ik mijn sterke en zwakke punten in kaart. Deze punten heb ik vervolgens in verband gebracht met de competenties van en leraar en heb ik beschreven wat dit betekent
Nadere informatieOntwikkeling. Opleiding Persoonlijke Ontwikkeling
Ontwikkeling Opleiding Persoonlijke Ontwikkeling Opleiding Persoonlijke Ontwikkeling Waarom? Ik heb het idee dat ik wel eens tekortschiet als het erom gaat anderen duidelijk te maken wat ik bedoel. Ik
Nadere informatieEFFECTIEVE COMMUNICATIE IN DE KLAS
Het vermogen om effectief te communiceren in de klas vraagt om betrokkenheid, interactie, een positieve sfeer, verwachtingen van de leraar en uitdagingen. Effectieve communicatie in de klas versterkt het
Nadere informatieDe Leren Zichtbaar Maken Impact cyclus, (Ervaringen met de aanpak van John Hattie) Lunteren, 2016
De Leren Zichtbaar Maken Impact cyclus, (Ervaringen met de aanpak van John Hattie) Lunteren, 2016 Petra Meirink-Chatah, RKBS Beekbrug Pieter de Kool, Onderwijsadvies p.dekool@onderwijsadvies.nl Take away
Nadere informatieProfessionaliseringsaanbod W&T TOEGELICHT
Introductie De vijf verdiepingsmodules bestaan uit minimaal 3 en maximaal 6 bijeenkomsten en hieronder vind u een toelichting bij elke module omtrent de inhoud en bijeenkomsten. Verdiepingsmodule 1: Rekenen
Nadere informatieConsulent taalvorming opleiding 2014-2016. Taalvorming
Consulent taalvorming opleiding 2014-2016 In september 2014 starten we met een nieuwe groep cursisten voor de opleiding Consulent Taalvorming. De opleiding is bedoeld voor docenten Nederlands en Pedagogiek
Nadere informatieDeskundigheid in Creatief Vermogen
Deskundigheid in Creatief Vermogen 2017-2018 Creatief Vermogende trainer in het partnerschap/ netwerk Creatief Vermogen Utrecht wil creativiteit in het hart van het primair onderwijs plaatsen. De professionaliteit
Nadere informatieRubrics vaardigheden
Rubrics vaardigheden Rubrics vaardigheden In het leerlab 2020 hebben 7 vernieuwingsscholen vier rubrics ontwikkeld om de persoonlijke groei van leerlingen in kaart te brengen. Deze rubrics zijn vaardigheden
Nadere informatieBee l d e n d e v o r m i n g, n a t u u r, t e c h n i e k
Bee l d e n d e v o r m i n g, n a t u u r, t e c h n i e k Thema / onderwerp Als verwerkingsactiviteit gaan de kinderen een eigen (kinder)boerderij maken, inclusief huisvesting (stallen, hokken, schuilplaatsen
Nadere informatieWorkshop Superusers Mondriaan
Workshop Superusers Mondriaan Gespreksvaardigheden John van der Baaren Marjo Stalmeier Iwan Wopereis Juli-augustus 2012 Onderwerpen Taken superuser Kwaliteiten superuser Gespreksvaardigheden een voorbeeld
Nadere informatieHoe aardgasvrij woon jij?
JOUW GASTLES Gastles Hoe aardgasvrij woon jij? Je gaat een gastles verzorgen voor leerlingen in het voortgezet onderwijs. Daarin laat je zien hoe je in je werk dagelijks bezig bent met het thema aardgasvrij
Nadere informatiezijn wie je bent Zorg voor jezelf, voorkom burn-out! Klooster Nieuwkerk Goirle
Zorg voor jezelf, voorkom burn-out! 2017 Klooster Nieuwkerk Goirle De verbinding kwijt Een burn-out: het lijkt iets van deze tijd te zijn. Meestal wordt het geweten aan langdurige werkstress en overbelasting.
Nadere informatieBeeldcoaching in het onderwijs
Beeldcoaching in het onderwijs Leren coachen met video V i s i e I n B e e l d H u z a r e n l a a n 2 4 7 2 1 4 e c E p s e Gebruik van video is de duidelijkste en snelste manier om te reflecteren op
Nadere informatieHet Grote Interactiespel voor Kinderdagverblijven
Het Grote Interactiespel voor Kinderdagverblijven Ben je een betrokken leidinggevende, docent, trainer of coach die (aankomend) pedagogisch medewerkers wil stimuleren om de belangrijkste pedagogische vaardigheden
Nadere informatieRubrics vaardigheden
Rubrics vaardigheden Rubrics vaardigheden In het leerlab 2020 hebben 7 vernieuwingsscholen vier rubrics ontwikkeld om de persoonlijke groei van leerlingen in kaart te brengen. Deze rubrics zijn vaardigheden
Nadere informatieLA KOL Bijeenkomst
LA KOL Bijeenkomst 1 12-13 Verkennen LA KOL op N@tschool Verkennen themadossiers Planning Subjectief concept leren Bekijken LA op N@tschool Trigger: straks bekijken Competenties m.b.t. leren: Vakinhoudelijk
Nadere informatieRegenboogtrainer worden
Regenboogtrainer worden Een driedaagse training voor leraren over sociale opvoeding van kinderen Inhoud In deze cursus leren leerkrachten de diverse materialen gebruiken waarmee kinderen kunnen worden
Nadere informatieDeze nieuwsbrief is bestemd voor de professionals jonge kind van de Utrechtse basisscholen, peutercentra en kinderdagverblijven.
Deze nieuwsbrief is bestemd voor de professionals jonge kind van de Utrechtse basisscholen, peutercentra en kinderdagverblijven. Colofon Het project Nu voor later is een gezamenlijk project van schoolbesturen
Nadere informatie