Actielijn 4: Technologisch mbo

Transcriptie

1 Actielijn 4: Technologisch mbo Actiehouder: Monique Martens (senior beleidsmedewerker gemeente Delft) Korte beschrijving van de actie De ontwikkeling van het technologisch mbo in regio Haaglanden staat aan het begin en maakt onderdeel uit van een grotere ambitie. Er zal een haalbaarheidsstudie worden uitgevoerd naar de vier tot zes routes technologisch mbo. Daarbij wordt de behoefte en haalbaarheid in de gehele regio in kaart gebracht naar hoogwaardig technologisch mbo, zowel aan de zijde van het afnemende werkveld (bedrijfsleven en afnemende instellingen) als aan zijde van potentiële studenten, m.b.t. belangstelling en instroom. Tot slot zullen de mogelijkheden van de onderwijsinstellingen in kaart worden gebracht, als ook de gewenste voorzieningen en faciliteiten op de kritische momenten van doorstroom. Belangrijke relaties tussen deze actielijn en andere acties uit de Techniekagenda zijn: - Discussie m.b.t. macrodoelmatige inzet van opleidingen; - Inventarisatie van activiteiten op het vlak van techniek in het voortgezet onderwijs (relatie onderzoek Marktmonitor); - Adequate cijfers m.b.t. ontwikkelingen in vraag en aanbod op de technische arbeidsmarkt in de regio Haaglanden. Voorts bundelt deze actielijn de verschillende ambities in de regio met de ambitie om tot hoogwaardige technologieroutes te komen. Zoals aangegeven in de Techniekagenda werkt men in Delft al aan een uitwerking van de voorgenomen acties uit de Positionpaper Technologisch mbo in Delft. In de Delftse positionpaper wordt ook ingegaan op de Horticampus Westland. Ook dit loopt mee in de haalbaarheidsstudie. In Den Haag staat het initiatief voor een Security Academy is de startblokken met een conferentie op 23 januari a.s.). In Zoetermeer heeft men te kennen gegeven verder werk te willen maken van ICT in het mbo. Doelstelling en beoogd resultaat 2016 Halverwege 2013 wordt de verkenning afgerond, zodat de ROC s met minimaal twee initiatieven starten in het technologisch mbo in regio Haaglanden. Daarbij zijn minimaal 7 vmbo-scholen betrokken voor de vmbo/tl-route en 2 avo-scholen die initiatieven willen ontwikkelen met het havo en doorstroom via mbo-4 naar technologisch hbo. Mijlpalen Onderstaand staan de mijlpalen voor deze actielijn uitgewerkt. Daarbij is onderscheid gemaakt naar verschillende deelactiviteiten (werkstromen). Voor deze actielijn gaat het om: - Uitvoeren haalbaarheidstudie naar nieuwe en lopende initiatieven (waarbij de kwantitatieve onderzoekskant) goed wordt afgestemd met de initiatieven vanuit de Techniekagenda om tot adequate arbeidsmarktgegevens voor de regio te komen; - Realiseren van robuuste financiering voor 4 tot 6 nieuw te starten routes in technologisch (daarbij sterke samenhang met de actielijn van de verkenner naar macrodoelmatigheid); - Opzetten van een adequate organisatie (governance) als het gaat om technologisch mbo in de regio; - Op basis van besluiten na verkenning voor ontwikkeling van technologieroute(s): voorstellen voor goede wervingsactiviteiten (modules) gericht op (nieuwe) doelgroepen in de bovenbouw van de avo. Onderstaand staan de activiteiten globaal en tentatief uitgewerkt. Zodra de samenhang met andere actielijnen (nog) beter in beeld is gebracht zullen hier nadere verfijningen op plaatsvinden. Ook zal na september (op basis van de resultaten van de haalbaarheidsstudie de vervolgactiviteiten worden aangevuld en geoperationaliseerd.

2 Werkstroom 1 Ontwikkelen van plan van aanpak technologieroute Regionale onderbouwing t.a.v. aanbod en vraag technologieroute gereed (feb 2013) Cijfermatig onderzoek vraag en aanbod regio gereed (mrt 2013) Jongerenonderzoek (kwalitatief) gereed (mei 2013) Rapportage/advies plan van aanpak realisatie technologieroute gereed (juli 2013) TO BE STATE 2016 Werkstroom 2 Financiering Bekostiging en financiering van de technologieroute is gereed (juli 2013) Samenwerkingsafspraken zijn gemaakt tussen mbo/avo en hbo (apr. 2014) PM Organisatiestructuur voor technologieroute is vastgesteld (feb 2013) Klankbordgroep (link met actie 2) werkgevers geïnstalleerd (mrt 2013) O.b.v. uitkomsten verkenning (jongerenonderzoek) inventarisatie wervingsmodules (dec 2013) Wervingsmodules technologisch mbo (en naar Techniekmagazijn (dec 2013) Vandaag Werkstroom 3 Governance structuur Werkstroom 4 Wervingsmodules Activiteiten 2013 Fase 1 De Organisatie structuur Start: 14 januari-2013 Einde: < 18 februari 2013 Resultaten: Als onderdeel in de rapportage van de regionale verkenning. Binnen de organisatiestructuur wordt in beeld gebracht wie de belanghebbenden zijn en welk belang zij hebben. Hierbij wordt de volgende onderverdeling aangehouden: Partners Onderwijspartijen Bedrijven o Collectief o Individueel (Lokale) overheden Bestaande stuur-/werk- en beleidsgroepen De organisatiestructuur geeft uiteindelijk een beeld van wie de relevante partijen zijn en wat hun belang is en welke kansen zij zien in de ontwikkeling van de technologieroute. De opbrengst van de organisatie structuur is, dat in het onderzoek geanticipeerd wordt op de verschillende belangen en gewenste inzichten om tot verantwoorde besluiten te komen. Daarnaast levert dit een bijdrage aan het nog door de programmamanager

3 op te zetten CRM systeem, met wie /waarmee ook de (timing van de) benadering van bedrijven wordt afgestemd. Regionale verkenning Start: 21 januari 2013 (na vaststellen programma) Einde: 18 mei 2013 Resultaten: Rapportage en presentatie regionale verkenning. De regionale verkenning heeft als doel alle stakeholders van informatie te voorzien die bijdraagt aan besluitvorming. De regionale verkenning bestaat uit vier onderdelen en wordt gebaseerd op voortschrijdend inzicht gedurende het proces: - Verkenning leerlijnen (vmbo-tl -mbo & avo mbo) - De regionale arbeidsmarkt (kwantitatief) - De regionale arbeidsmarkt (kwalitatief) - Het leerlingenonderzoek Verkenning leerlijnen Bij het regionale VO wordt geïnventariseerd op welke wijze nu invulling (programmering) wordt gegeven aan technologisch onderwijs, en welke ambities de verschillende uitvoeringslocaties van het VO hebben. Bijvoorbeeld n.a.v. Geslaagd in het Vak 1 of andere ontwikkelingen. Daarnaast wordt (kwantitatief) in beeld gebracht hoe de leerlingenuitstroom per locatie is geweest en geeft dit uiteindelijk beeld van welke opleidingslocaties Haaglanden kent en hoe de leerlingenpopulatie per locatie is verdeeld. De uitkomsten laten in potentie zien hoeveel leerlingen met de technologieroute bereikt kunnen worden. Daarnaast worden doorstroommogelijkheden in beeld gebracht naar het HBO en technologische ontwikkelingen binnen het HBO. De verkenning leerlijnen wordt afgestemd met de inventarisatie AVOscholen met een technisch accent vanuit geslaagd in het Vak. De regionale arbeidsmarkt (kwantitatief) De regionale arbeidsmarkt wordt in beeld gebracht op basis van deskresearch en levert een beeld van de regionale werkgelegenheid, trends en ontwikkelingen. Tevens zal een beeld worden geschetst van de behoefte aan technologisch geschoold personeel op niveau 4. Hiervoor wordt Regionale Arbeidsmarktinformatie geraadpleegd. De regionale arbeidsmarkt (kwalitatief ) Het kwalitatieve onderzoek geeft inzicht in de nabije toekomstige (< 5 jaar) arbeidsmarkt en welke opleidingbehoefte hier bij past. Op basis van het kwantitatieve onderzoek en de uitkomsten van de leerlingen enquête(s), die een reëel beeld geeft van regionale (on) mogelijkheden, benaderen we een selectie van partners. De te benaderen partners worden i.o.m de opdrachtgever, de programmamanager en i de overige actiehouders vastgesteld. 1 Actieagenda , onderwijs en arbeidsmarkt verbinden in Haaglanden

4 Het leerlingenonderzoek Met de realisatie van de technologische routes wordt beoogd meer instroom naar MBO-technologisch onderwijs (niveau 4) te realiseren. Hiervoor is benoemd dat aansprekende onderwijsmodulen worden ontwikkeld. Om een beeld te krijgen van wat de doelgroep aansprekend vindt en wat het huidige keuzegedrag van de doelgroep is en wordt dit als 0-meting in beeld gebracht. Hiervoor wordt een regionaal leerlingenonderzoek naar onderwijsbehoefte en factoren die bijdragen aan een bewuste keuze ontwikkeld en uitgevoerd. (op basis van deskresearch en enquêtes binnen onderwijs). Leerlingen van het VO wordt gevraagd aan te geven aan welke vervolgopleidingen zij denken, waarom en hoe hun keuze tot stand is gekomen. Stakeholders worden vooraf benaderd om aan te geven welke essentiële beslisinformatie hiervan gewenst is. Verkenning financiële mogelijkheden oplevering: <juli2013 Een verkenning naar beschikbare reguliere financiën en mogelijke aanvulling vanuit subsidies vanuit overheden, fondsen e.d. Gedurende de looptijd van de haalbaarheidsstudie wordt gezocht naar subsidiaire mogelijkheden waarmee de technologieroute mede gefinancierd kan worden. Dit leidt tot een overzicht van regelingen, voorwaarden en verwijzingen naar (contactpersonen van) diverse financiële regelingen. Verkenning Technologische routes Start: 11 maart 2013 Einde: 24 juni 2013 Resultaten: Presentatie over de verkenning van landelijke voorbeeldprojecten, een bijeenkomst met stakeholders waarin relevant technologische route(s) word(en) vastgesteld wat resulteert in een (op te leveren) plan van aanpak, waarin actiepunten vermeld worden, die in de periode aansluitend op dit traject (offerte) vormgegeven gaat worden. Uiteindelijk gaat het in de Techniekagenda actiepunt 5 om het ontwikkelen van (nieuwe) technologische routes die opleiden tot een niveau 4 kwalificatie. Over welke thema s deze route gaat en hoe deze route ligt staat nog niet vast. Zo is ook niet vastgesteld of er een fysieke locatie aan gekoppeld is, of dit al begint in het VMBOof welke instroomeisen er aan verbonden zijn. Wel zijn de volgende uitgangspunten voor deze technologische routes geformuleerd: De technologieroute: o Spreekt nieuwe doelgroepen aan o Sluit aan op bestaande opleidingen en ontwikkelingen binnen deze opleidingen, aan zowel de instroom- als de uitstroomkant (vmbo en HBO) o Genoemde vier technologieën in het positionpaper zijn richting gevend, maar niet bepalend. o Sluit aan op actuele behoefte van regionale bedrijven aan niveau 4 opgeleid personeel o Past binnen de kwalificatiestructuur waarbinnen het MBO onderwijs wordt uitgevoerd o Sluit aan op lopende beleidsmatige ontwikkelingen, en vult aan waar mogelijk. In geen geval zal de ontwikkeling van nieuwe technologische routes een lopende ontwikkeling belemmeren o Sluit aan op landelijk en lokaal beleid van de minister (OCW) en van MBO-instellingen o Biedt een juridisch en financieel haalbaar perspectief De invulling van de te realiseren technologische routes kan bijvoorbeeld zijn: - Verrijkingsmodules in het VO, die een versneld opleidingstraject opleveren naar een niveau 4

5 kwalificatie - Experimenten doorlopende leerlijn vmbo-mbo 2 - Een nieuw te ontwikken MBO, of combinaties van MBO opleidingen - De technologische routes zijn afhankelijk van meerdere factoren zoals: o Macrodoelmatigheid van MBO-opleidingen o Bedrijvigheid o Leerlingenaanbod Fase 2 De uiteindelijk beoogde resultaten zijn regionale technologische routes in het MBO op niveau 4 i.s.m. het VMBO, welke al dan niet een versnelling in de opleiding van de leerling tot gevolg hebben. Deze versnelling kan gevonden worden in de zgn. technologieroute van het ministerie (zie website DUO). Hiervoor wordt door het MBO en VMBO aangegeven of men gebruik wil maken van de mogelijke versnelling van de Technologieroutes: een geïntegreerde leerroute voor praktisch ingestelde leerlingen in de gemengde of theoretische leerweg die vanaf het derde jaar van het VMBO opleidt tot een diploma middenkaderopleiding (diploma op mbo-4 niveau), in de beroepsopleidende leerweg (bol) of de beroepsbegeleidende leerweg (bbl). De route kan worden ingevuld met technische en technologische opleidingen. (domein 1 tot en met 8 en domein 16). Hierbij komt aan de orde: - Samenwerkovereenkomst VO-MBO, waarin beschreven staat: o De meerwaarde van de samenwerking o Start en einddatum van het project - Inrichten werkgroepen per route en vastleggen van samenstelling,budget, termijn en resultaten. Hierbij komt aan de orde: o Vaststellen (per route/ per werkgroep) wat het meest essentiële idee is achter het onderwijs dat ontwikkeld wordt (visie) o Benoemen leeractiviteiten en de opbouw van deze leeractiviteiten in de route en op welke wijze deze aanpak aansluit en samenwerkt met het regionaal bedrijfsleven o Plannen uitwerken naar: Leerdoelen Leerinhoud Leeractiviteiten Docentrollen Bronnen en materialen Groeperingsvormen Leeromgeving Tijd Toetsing o De werkgroepen worden vooral operationeel ingericht (doeners): Docenten Werknemers En eventueel, indien gewenst, een proces begeleider (als aanjaagfunctie, niet inhoudelijk) 2 Zoals door de minister bedoeld zie

6 Basisplan: Ontwikkelen van technologische routes en/of modules Opgemerkt dient te worden dat de invulling van Fase 2 sterk afhangt van de uitkomsten van Fase 1. Niet alleen het wat, maar ook het hoe wordt vastgesteld door stakeholders tijdens Fase 1. Start: Vanaf september 2013 Sturing: Op te richten stuurgroep olv de actiehouder Gereed: In deelproducten uit te werken Met wie: De samenstelling van de werkgroep: onderwijs en bedrijfsleven (nog te bepalen) Tijdbesteding: Per werkgroep en per werkgroeplid in de periode augustus juli 2014 en wellicht sept 2014 juli2015 Meerdere werkgroepen starten met leden vanuit bedrijfsleven, MBOen VMBO. Deze werkgroepen leveren onderwijsmodules op welke in of als de technologische routes worden verwerkt. Enerzijds zal het hierbij gaan om vakinhoudelijk modules, mogelijk met onderwerpen op meerdere niveaus. Anderzijds kan ook de inrichting en programmering van AVO vakken in een werkgroep worden bekeken, leidend tot een efficiency slag bijvoorbeeld door ontdubbelen en afstemmen. Budget: De tijdsbesteding en financiële inzet van partijen wordt bepaald door het ambitieniveau van de samenwerkpartners. Het budget uit de techniekagenda Haaglanden is geoormerkt. Cofinanciering komt voort uit inzet van de partners welke gericht is op de ontwikkeling en realisatie van de technologische modules. Tevens worden afspraken gemaakt over de langere termijn gericht op uitvoeringsverantwoordelijkheid met dezelfde partners, met het oog op onderhoud van de leerlijnen: lesmateriaal, actueel houden, etc. Inhoud: Haaglanden kent een hoogwaardige kennisinfrastructuur, die innovatieve bedrijvigheid sterk aan zich bindt. Naast de TU-Delft, zijn onderzoeksinstellingen als TNO en Deltares in de regio gevestigd. Haaglanden kent met de Haagse Hogeschool en InHolland meerdere HBO-instellingen. Er zijn twee ROC s (Mondriaan, ID-College) en een AOC actief (Wellant College). Ook zijn er zo n 60 VMBO-scholen in de regio gevestigd. Deze kennisinfrastructuur trekt nieuwe bedrijvigheid aan en creëert nieuwe kansen voor startende ondernemers. Tevens is Haaglanden daarmee een magneet voor kennisintensieve activiteiten van ingenieursbureaus en ondernemingen die zich richten op High Tech en ICT. Op dit moment (maart 2013) is het te vroeg om in te gaan op inhoudelijke aspecten van de technologische routes.

7 In de haalbaarheidstudie wordt onder andere gekeken naar: Groen en techniek (Greenport) Zorg en technologie Technologie en de dienstensector Duurzame technologie Farma en bioscience ICT en Telecom technologie Leisure Food en technologie Sensortechnologie Mobiliteit Topsectoren Etc. Op basis van de haalbaarheidstudie worden de inhoudelijke thema s van de te ontwikkelen route( s) vastgesteld en in Fase 2 ondergebracht om uit te werken in samenwerking met toeleverend onderwijs (VO), relevante bedrijven en aansluitend onderwijs (HBO).