Meerlaagsveiligheid Dijkring 41

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Meerlaagsveiligheid Dijkring 41"

Transcriptie

1 Opdrachtgever: Deltaprogramma Nieuwbouw & Herstructurering & Deltaprogramma Veiligheid Meerlaagsveiligheid Dijkring 41 Deltaprogramma Rivieren PR augustus 2013

2

3 Opdrachtgevers: Deltaprogramma Nieuwbouw & Herstructurering & Deltaprogramma Veiligheid Meerlaagsveiligheid Dijkri ing 41 Deltapr rogramma Rivieren Auteurs: Marit Zethof (HKV) Bas Kolen (HKV) Laurens Bouwer (Deltares)) Matti Janssen (HKV)( PR augustuss 2013

4

5 Meerlaagsveiligheid dijkring 41 augustus 2013 Samenvatting Aanleiding en doelstelling Binnen het deltaprogramma wordt verdere uitwerking gegeven aan het concept van Meerlaagsveiligheid. Hiervoor is door STOWA, DPNH en DPV een plan van aanpak opgesteld op basis van waarvan ondersteuning is aangeboden aan regionale deltaprogramma s. De casus voor dijkring 41 Land van Maas en Waal is één van de casussen binnen DPR, naast de casus dijkring 48, 49 en 50 (Rijn en IJssel met cascade-effecten) en de Roermondse dijkring (langs de Limburgse Maas) en het buitendijks gebied de Horn (ook langs de Limburgse Maas). Deze studie heeft tot doel om de mogelijkheden voor de toepassing van Meerlaagsveiligheid voor het Land van Maas en Waal inzichtelijk te maken. Hierbij wordt enerzijds gekeken naar de consequenties om gegeven een eis aan waterkeringen aanvullend maatregelen in laag 2 en laag 3 te nemen en anderzijds de mogelijkheid om een optimale mix aan maatregelen te definiëren en eventueel maatregelen uit te wisselen over de lagen. Doelbereik Binnen DPR wordt gewerkt aan een normvoorstel voor preventie. De MLV-strategieën geven invulling aan het vergroten van de waterveiligheid ten opzichte van de veiligheid in de huidige situatie. Eén mogelijk om te voldoen aan de veiligheid die hoort bij het normvoorstel is preventie (dijkversterking). Anderzijds zou MLV een mogelijkheid kunnen zijn om de gevolgen verder te verkleinen, of mogelijk van invloed zijn op de uiteindelijke normstelling als blijkt dat MLV-strategieën een goed en acceptabel alternatief zijn voor de hogere norm. Voor deze casus is een tweetal criteria opgesteld die het doelbereik omvatten waaraan strategieën worden getoetst. Deze twee doelen sluiten aan bij de huidige richtlijnen en werknormen van het DPR: Basisveiligheid in termen van het Lokaal Individueel Risico in de hele dijkring gelijk aan: o 10-5 per jaar (1/ per jaar); o 10-6 per jaar (1/ per jaar). Economisch risico bij de norm van 1/4.000 per jaar (actuele werknorm DPR in termen van de overstromingskans per WV21 dijkringdeel 41-1 Waal en 41-2 Maas) o Toetsing van mogelijkheid om het economisch risico te reduceren zodat het gelijk of kleiner is aan het risico dat geldt voor dijkversterking tot 1/4.000 per jaar. Alle strategieën worden afzonderlijk op elk van de bovenstaande criteria getoetst. In deze studie zijn strategieën niet geoptimaliseerd naar het doelbereik. Resultaten Er zijn vier strategieën ontwikkeld met elk een eigen perspectief: Strategie 1: Preventie - Gedifferentieerde dijkversterking; Strategie 2A: Ruimtelijk beleid Compartimentering; Strategie 2B: Ruimtelijk beleid - Nieuwbouw & herstructurering; Strategie 3: Rampenbeheersing Handelingsperspectief. Daarnaast is een gecombineerde strategie ontwikkeld, die bestaat uit preventie en rampenbeheersing. HKV LIJN IN WATER & DELTARES PR i

6 augustus 2013 Meerlaagsveiligheid dijkring 41 De effecten van de strategieën 1, 2A, 3 en de combinatie strategie zijn inzichtelijk gemaakt in het afwegingskader. Hierin zijn de risico s en kosten opgenomen zoals bepaald met het MLVinstrumentarium, en is er een beoordeling gemaakt op de overige waarden die in de regio zijn benoemd en de mate waarin wordt voldaan aan de gestelde doelen (doelbereik). Op basis van het overzicht dat het afwegingskader levert en de mate waarin aan het doelbereik wordt voldaan, kan een bestuurlijke beoordeling plaatsvinden. Voor strategie 2B is in een eerste proef gekeken naar de kansrijkheid van ruimtelijk beleid gericht op nieuwbouw en herstructurering. Aan de hand van een drietal fictieve casussen is onderzocht of het ophogen van potentiële nieuwbouwlocaties vanuit kosteneffectiviteit aantrekkelijk is. Dit is gedaan door de verwachte schade die wordt voorkomen, te vergelijken met de kosten van opgehoogd bouwen. Omdat deze strategie uitgewerkt is als fictieve casus en geen werkelijk alternatief is om te voldoen aan het doelbereik, zijn deze varianten niet opgenomen in het afwegingskader (Tabel i). Een toelichting op de beoordeling op totale kosten, overige waarden en de mate waarin deze strategie aan het doelbereik voldoet, staat beschreven in paragraaf 5.3 van het hoofdrapport. (zie ook bijlage C). ii PR HKV LIJN IN WATER & DELTARES

7 Meerlaagsveiligheid dijkring g 41 augustu us 2013 Tabel i: Afwegingskaderr MLV-strategieën dijkring d 41 N.B.: D De totale kosten waterveiligheid (uitgedrukt in miljjoen Euro) is het totaal van de inv vesteringskosten en de contante waarde w van het ris sico in 2050 na het u uitvoeren van een n strategie. D De overige waard den zijn beoordee eld door partijen iin de regio. Hier w wordt de gemidde elde beoordeling weergegeven. D De mate waarin w wordt voldaan aan het doelbereik: o Voor de basisveiligheid dscriteria is dit uiitgedrukt in perce entage van het ge ebied waar wordtt voldaan. Als dit meer dan 95% is s, dan is dit afgerrond naar 100%. o Voor het gestelde doel t.a.v. economisc ch risico is alleen aangegeven of wel w (Ja het eco onomisch risico is maximaal 190 miljoen m Euro) of niet (Nee het economisc ch risico is groter dan 190 miljoen Euro) wordt vold daan. HKV L LIJN IN WATER & DELTARE ES PR iii

8 Meerlaagsveiligheid dijkring 41 augustus 2013 Conclusies Evaluatie proces en methodiek: De werkwijze en stappenplan uit het plan van aanpak STOWA, DPNH en DP (versie 0.5) dat is gevolgd, wordt gewaardeerd door de betrokken partijen. Het proces waarbij vier werksessies met vertegenwoordigers uit de regio zijn georganiseerd is goed verlopen. De vertegenwoordigers geven aan dat het inzicht in MLV onder de betrokken partijen is verbreedt. Het afwegingskader wordt bestempeld als een handig communicatiemiddel voor de bestuurder. Men vindt het overzicht van totale kosten, overige waarden en voldoen aan doelbereik een fijne manier om strategieën te rangschikken. Het resultaat van de studie biedt het waterschap ondersteuning bij het regio-advies aan het Deltaprogramma en de bestuurders van het Waterschap, gemeente(n) en de Veiligheidsregio. Doelbereik: 1. Basisveiligheid in termen van LIR. In de huidige situatie is het LIR in 95% van het gebied kleiner dan 10-5 per jaar en bij LIR van 10-6 geldt dit voor 25%. De volgende strategieën voldoen wel aan de eis voor basisveiligheid in termen van LIR 10-5 per jaar: Ringdelen Druten en Weurt 100x sterker; Dijken Waal en Maas voldoen aan norm 1/4.000 per jaar; Handelingsperspectief met toename van preventieve en verticale evacuatie tot 95%; Alle combinatiestrategieën Waal en Maas voldoen aan norm 1/4.000 per jaar i.c.m. handelingsperspectief. Om in de hele dijkring het LIR te reduceren tot maximaal 10-5 per jaar is het noodzakelijk de evacuatiefractie te laten stijgen tot 95% bij gelijke sterkte van de keringen of de strategie handelingsperspectief te combineren met preventie strategie. De volgende strategie voldoen aan het criterium LIR 10-6 per jaar: Dijken Waal en Maas voldoen aan norm 1/4.000 per jaar i.c.m. handelingsperspectief bij een evacuatiefractie van 95%. Bij de toetsing van de strategieën aan de eis voor basisveiligheid in termen van het LIR is verondersteld dat het totale gebied (100%) moet voldoen. Er is geen correctie voor overschrijding van het LIR in onbewoonde gebieden toegepast. Indien wordt verondersteld dat in 5% van de dijkring het LIR groter mag zijn dan de oriëntatiewaarde, dan voldoen alle strategieën aan het criterium LIR 10-5 m.u.v. de tijdelijke noodkeringen voor de rijkswegen A50 en A Economisch risico bij actuele norm DPR 1/4.000 per jaar Waal en Maas. Voor de individuele strategieën geldt dat alleen strategie 1b dijkversterking van zowel de Waalen Maaskeringen tot 1/4.000 per jaar voldoet aan dit criterium. Deze strategie is gelijk aan de doelbereikstrategie t.a.v. het economisch risico. Daarnaast voldoen ook alle gecombineerde strategieën, waar het effect van strategie 1b is gecombineerd met het bieden van een handelingsperspectief met toename van de preventieve en verticale evacuatiefractie. Voor de overige strategieën geldt dat het niet mogelijk is om het risico te reduceren tot maximaal 190 miljoen Euro. MLV strategieën: 3. Alle MLV-strategieën (inclusief strategie 2B) reduceren het risico in het Land van Maas en Waal. De kosten (risico en investeringskosten) lopen sterk uiteen. De MLV- iv PR HKV LIJN IN WATER & DELTARES

9 Meerlaagsveiligheid dijkring 41 augustus 2013 strategieën zijn heel wisselend op de overige waarden door de regio beoordeeld. Ter illustratie: de preventie strategie is zowel zeer slecht (--) als zeer goed (++) op ruimtelijke kwaliteit gescoord (zie bijlage C). Overige waarden: 4. Er is geen eenduidige conclusie te trekken over de waardering van de MLV-strategieën op de overige waarden. Mogelijke oorzaak hiervan is dat de criteria verschillend zijn geïnterpreteerd door de respondenten. Daarnaast is opgemerkt dat er weinig kennis over de effecten van MLV en de toepassing in de regio is, wat een mogelijke reden is voor het kleine aantal respondenten op enquête uit de overige vertegenwoordigers buiten het Waterschap Rivierenland. Ten slotte kan het korte tijdpad (op dit moment) een beperkende factor zijn om de overige waarden te scoren. 5. Er is een wisselende beoordeling van de strategieën op de overige waarden door de respondenten. Voor de aspecten maatschappelijke ontwrichting, governance en handelingsperspectief is er vrijwel geen consensus tussen de respondenten. 6. Over het algemeen valt het ons op dat de beoordeling van de overige waarden erg pleit voor preventie. Dit beeld is in overstemming met het beeld dat uit het regioproces komt. Doelmatig en kosteneffectief 7. Een investering is kosteneffectief als het totaal van de risicokosten na uitvoering van de strategie en de investeringskosten (totale kosten in Figuur i) kleiner is dan de risicokosten bij behoud huidig beleid (referentie). Voor dijkring 41 betekent dit dat alle strategieën kosteneffectief zijn, m.u.v. de aanleg nieuwe compartimenteringskering langs de wetering tot aansluiting op A73 (variant 2A1). Wel zijn er duidelijk verschillen in de mate waarin strategieën kosteneffectief zijn. De totale kosten zijn het laagst voor de strategie dijkversterking Waal- en Maaskeringen tot 1/4.000 per jaar (variant 1B). De strategie vraagt wel een extra investering t.o.v. alleen versterking van de ringdelen Druten en Weurt factor 100x. Voor beide strategieën geldt dat deze voldoen aan het basisveiligheidscriterium (zie punt 2). Keuze voor een strategie o.b.v. totale kosten wordt mede bepaald door de beschikbaarheid van budgetten voor extra veiligheid t.o.v. de norm. De gecombineerde MLV-strategieën zijn interessant als de regio wil inzetten op extra reductie van het slachtofferrisico, die groter is dan alleen de norm voor basisveiligheid. De totale kosten zijn iets hoger dan wanneer alleen in gedifferentieerde dijkversterking Waal en Maas tot 1/4.000 per jaar wordt geïnvesteerd, maar de extra veiligheid die t.a.v. het slachtofferrisico wordt verkregen, vraagt slechts een beperkte investering. HKV LIJN IN WATER & DELTARES PR v

10 Meerlaagsveiligheid dijkring 41 augustus 2013 Figuur i: Overzicht totale kosten MLV-strategieën 8. De volgende strategieën zijn het meestt doelmatig en kosteneffectief vanuit economisch risico (zie Figuur ii): 1. 2A2 - Noodkeringenn en ophogen totale tracé A50; 2. 1A - Dijkversterking Druten en Weurt 100x sterker; 3. 1B - Dijkversterking Waal en Maas 1/ per jaar. Figuur ii: Doelmatigheid strategieën reductiee economisch risico * Voor de strategie tijdelijke noodkeringen A50 A73 geldt dat de kosteneffectiviteit afhankelijk is van de meerkosten voor het ophogen van het knooppunt Ewijk bij gepland onderhoud aan de weg. Deze kosten zijn erg onzeker en zijn nu nog niet meegenomen. Als de kosten 50 miljoen Euro zouden zijn, dan wordt de kosteneffectiviteitt veel lager en vi PR HKV LIJN IN WATER & DELTARES

11 Meerlaagsveiligheid dijkring 41 augustus 2013 is deze strategie vanuit economisch risico gezien net zo kosteneffectief als dijkversterking Waal en Maas tot 1/ per jaar alleen zijn de totale kosten voor de preventie strategieën veel lager (zie Figuur i). ** Voor de strategie compartimentering hele tracé A50 geldt dat de kosteneffectiviteit alleen geldt als de investeringskosten voor ophogen A50 A bij gepland wegonderhoud worden gemaakt. Ook voor deze strategiee geldt dat kosten k erg onzeker zijn. 9. De mate van extra veiligheid die je voor elke geïnvesteerde Euro krijgt, wordt de doelmatigheid genoemd. De volgende strategieën zijnn het meest doelmatig en kosteneffectief (grootste risicoreductie voor de geïnvesteerde Euro s) vanuit slachtofferrisico (* zie opmerkingen bij punt 8.): C - Handelingsperspectief bovengrens scenario evacuatie 95%; 3B - Handelingsperspectief 50% achterblijver rs veilige plek; 3A - Handelingsperspectief 25% achterblijver rs veilige plek. Figuur iii geeft een overzicht van de doelmatigheid van alle strategieën vanuit het slachtofferrisico, waarvoor geldt hoe groter de ratio des d te doelmatiger is een strategie. Figuur iii: Doelmatigheid strategieën reductie slachtofferrisic co Investeren in preventiee 10. Gedifferentieerde dijkversterking is kosteneffectief voor zowel het reduceren van het schade- als het slachtofferrisico. De totale kosten zijnn lager bij dijkversterking tot 1/4.000 per jaar Waal en Maas, dan bij alleen versterking van ringdelen Druten en Weurt met factor 100x. Echter vraagt de integrale dijkversterkingsstrategie wel om een grotere investering. Investeren in ruimtelijk beleid 11. Investeren in extra maatregelen bij nieuwbouw gericht op schadereductie na een overstroming zijn niet kosteneffectief. De schade die voorkomen wordt door nieuwbouw verhoogd aan te leggen (geenn schade) wegen niet opp tegen de kosten van de investering om schadevrij te bouwen. Dit geldt zeker niet indien de uitgangsituatie de HKV LIJN IN WATER & DELTARES PR viii

12 Meerlaagsveiligheid dijkring 41 augustus 2013 situatie is waarbij de keringen op orde zijn of zelfs voldoen aan de sterkte conform het normvoorstel van DPR. De strategie ruimtelijke beleid reservering profiel van vrije ruimte biedt een oplossing voor toekomstige dijkversterking van bebouwde trajecten. Investeren in compartimenteringskeringen 12. De compartimenteringskering A50 tot aansluiting A73 is geen kansrijke investering, omdat de investeringskosten heel hoog zijn. Deze compartimenteringskering is een nieuw aan te leggen primaire kering en verdeelt het Land van Maas en Waal in twee dijkringen. Deze nieuwe kering moet dezelfde sterkte hebben als de Waalkeringen in de huidige situatie om een tweezijdig kerende functie te hebben. 13. De tijdelijke compartimentering door duikers en coupures af te sluiten met noodkeringen, is een interessante strategie mits er wordt voldaan aan de extra eisen aan de A50, A73 en het knooppunt Ewijk. De maatregel werkt alleen compartimenterend als het knooppunt Ewijk en de A50 worden opgehoogd, zodat deze een waterkerende functie hebben. De kosten voor de aanleg van noodkeringen bij een dreigende overstroming zijn minimaal. De extra kosten voor het ophogen van knooppunt Ewijk en de A50 zijn erg onzeker. Als deze kosten worden gemaakt bij gepland wegonderhoud, dan zullen deze extra kosten iets lager uitvallen. Deze twee strategieën vragen wel een andere investeringsagenda, omdat er pas geïnvesteerd wordt bij het geplande wegonderhoud en de veiligheid in het gebied op dat moment pas toeneemt. Investeren in handelingsperspectief 14. De handelingsperspectief strategieën zijn effectief in het reduceren van het slachtofferrisico. Deze strategieën reduceren niet het schaderisico in het gebied. Ten aanzien van het gestelde doelbereik hebben deze strategieën dus alleen effect op het LIR en niet op het economisch risico in het gebied. De strategieën zijn relatief goedkoop ten opzichte van de andere strategieën, omdat er alleen organisatorische maatregelen en geen fysieke ingrepen nodig zijn. Deze organisatorische maatregelen hebben tot doel meer inwoners preventief te evacueren en de achterblijvers een handelingsperspectief voor verticale evacuatie te bieden. Er wordt wel opgemerkt dat het effect van deze organisatorische maatregelen op de toename van de evacuatiefractie en de kosten erg onzeker zijn. Deze strategie vraagt meer aandacht voor de governance, omdat waterbeheerder, ruimtelijke ordenaars en de veiligheidsregio bestuurlijk moet samenwerken. Aanbevelingen 1. Behoefte aan principe uitspraken De regio heeft behoefte aan principe uitspraken over de kansrijkheid van MLV voor dijkring 41, ter ondersteuning van het regioadvies aan het Deltaprogramma over MLV. M.b.t. het criterium economisch risico bij 1/4.000 per jaar geldt voor dijkring 41, dat hier alleen aan kan worden voldaan met investering in preventie strategieën. Daarnaast geldt dat t.a.v. de norm voor basisveiligheid, alleen kan worden volstaan met preventie strategieën. Extra veiligheid t.a.v. het slachtofferrisico kan de regio bieden door een handelingsperspectief aan de burger te bieden, maar het effect op de evacuatiefractie en de kosten zijn erg onzeker. Door alleen te investeren in het handelingsperspectief (bij gelijke sterkte keringen), kan niet worden voldaan aan de norm van LIR 10-5 per viii PR HKV LIJN IN WATER & DELTARES

13 Meerlaagsveiligheid dijkring 41 augustus 2013 jaar (m.u.v. evacuatiefractie 95%, maar haalbaarheid erg onzeker). Nieuwbouw- en herstructurering maatregelen zijn niet interessant, i.v.m. beperkte geplande ruimtelijke ontwikkelingen (alleen kleinschalig) in het gebied en de relatief hoge kosten. 2. Rampenplannen inpassen in risicobenadering Het effect van de rampenbeheersing op het reduceren van het slachtofferrisico is erg onzeker. Aanbeveling is om het effect van rampenplannen in te passen in de risicobenadering, waarbij eisen aan de rampenbeheersing worden gesteld. Dit is in lijn met de eisen die aan de sterkte voor keringen worden gesteld. 3. Handreiking bij invullen kader overige waarden Er is behoefte aan een handreiking voor het scoren en onderbouwen van de MLV strategieën op de overige criteria. Dit zou moeten bijdragen aan een zelfde interpretatie van de criteria door de respondenten. HKV LIJN IN WATER & DELTARES PR ix

14

15 Meerlaagsveiligheid dijkring 41 augustus 2013 Inhoud Samenvatting... i Lijst van tabellen... xiii Lijst van figuren... xv 1 Inleiding Aanleiding project Doelstelling Leeswijzer Methode en proces Werkwijze Inhoudelijke aanpak Stap 1: Vaststellen van doelbereik, referentie en zichtjaar Stap 2 Benoemen waarden van afwegingskader MLV & meekoppelkansen Stap 3 Benoemen van verschillende strategieën Stap 4 Uitwerken van verschillende strategieën & afwegingskader Stap 5 Beoordeling van strategieën Stap 6 Bestuurlijke/Ambtelijke consultatie op basis van de resultaten Referentie: risico s en doelbereik Huidige situatie in beeld Het overstromingsrisico in de referentie De overstromingskans Gevolgen van een overstroming Het overstromingsrisico Doelbereik MLV-strategie en acceptabel risico Basisveiligheid: lokaal individueel risico (LIR) Economisch risico bij actuele norm Deltaprogramma Rivieren Dijkring 41: strategieën voor Meerlaagsveiligheid Gedifferentieerde dijkversterking Variant 1A: Ringdelen Druten en Weurt 100x sterker Variant 1B: Waal en Maas voldoen aan norm 1/4.000 per jaar Compartimentering Variant 2A1: Compartimenteringskering wetering tot aansluiting op de A Variant 2A2: Tijdelijke noodkeringen A50 en A Variant 2A3: Tijdelijke noodkeringen totale tracé A Ophogen potentiële nieuwbouwlocaties Variant 2B1: Opgehoogd bouwen met reservering profiel van vrije ruimte Variant 2B2: Aangepast bouwen bedrijventerrein Bijsterhuizen Variant 2B3 Ophogen van nieuwbouwwijken Handelingsperspectief Variant 3A: 25% van de achterblijvers verticale evacuatie Variant 3B: 50% van de achterblijvers verticale evacuatie Variant 3C: bovengrens scenario slachtofferreductie door evacuatiefractie 95% HKV LIJN IN WATER & DELTARES PR xi

16 Meerlaagsveiligheid dijkring 41 augustus Gecombineerde MLV-strategieën Gedifferentieerde dijkversterking en rampenbeheersing Beoordeling van MLV-strategieën Samenvatting beoordeling Beoordeling gedifferentieerde dijkversterking Overstromingsrisico en kosten Overige waarden Doelbereik Gevoeligheidsanalyse LIR Beoordeling compartimentering Overstromingsrisico en kosten Overige waarden Doelbereik Beoordeling ophogen potentiële nieuwbouwlocaties Overstromingsrisico en kosten Overige waarden Doelbereik Beoordeling handelingsperspectief Overstromingsrisico en kosten Overige waarden Doelbereik Beoordeling preventie en handelingsperspectief Overstromingsrisico en kosten Overige waarden Doelbereik Conclusies en aanbevelingen Referenties Bijlage A: Aanwezigen werksessies Bijlage B: Kostenschattingen maatregelen Bijlage C: Overzichtstabel beoordeling overige waarden xii PR HKV LIJN IN WATER & DELTARES

17 Meerlaagsveiligheid dijkring 41 augustus 2013 Lijst van tabellen Tabel i: Afwegingskader MLV-strategieën dijkring iii Tabel 1: Overzicht overige waarden uit het beoordelingskader die zijn benoemd in de regio... 6 Tabel 2: Overzicht risico gerelateerde waarden uit het beoordelingskader... 7 Tabel 3: Overzicht overstromingsrisico huidige situatie en voldoen aan criteria doelbereik Tabel 4: Overstromingskans van dijkring Tabel 5: Evacuatiedeelscenario s rivierengebied [Maaskant et al., 2009] Tabel 6: Overstromingsscenario s met grootste bijdrage aan economisch risico Tabel 7: Overzicht meest kansrijke MLV-strategieën voor dijkring 41, waarvoor de effecten zijn bepaald Tabel 8: Afwegingskader MLV-strategieën dijkring Tabel 9: Kostenschatting variant 2B1 opgehoogd bouwen met reservering profiel van vrije ruimte Tabel 10: Kostenschatting variant 2B2 ophogen industrieterrein Bijsterhuizen Tabel 11: Kostenschatting variant 2B3 ophogen nieuwbouwwijken Tabel 12: Kostenschatting variant 1A ringdelen Weurt en Druten 100x sterker Tabel 13: Kostenschatting variant 1B Dijkversterking Waal en Maas norm DPR 1/4.000 per jaar Tabel 14: Kostenschatting variant 2A1 compartimenteringskering wetering aansluiting op A Tabel 15: Kostenschatting variant 2A2 tijdelijke noodkeringen A50 en A Tabel 16: Kostenschatting variant 2A3 tijdelijke noodkeringen totale tracé A Tabel 17: Kostenschatting variant 2A3 ophogen totale tracé A Tabel 19: Kostenschatting variant 2B1 opgehoogd bouwen met reservering profiel van vrije ruimte Tabel 20: Kostenschatting variant 2B2 ophogen industrieterrein Bijsterhuizen Tabel 21: Kostenschatting variant 2B3 ophogen nieuwbouwwijk Tabel 22: Kostenschatting variant 3A-C handelingsperspectief HKV LIJN IN WATER & DELTARES PR xiii

18

19 Meerlaagsveiligheid dijkring 41 augustus 2013 Lijst van figuren Figuur i: Overzicht totale kosten MLV-strategieën... vi Figuur ii: Doelmatigheid strategieën reductie economisch risico... vi Figuur iii: Doelmatigheid strategieën reductie slachtofferrisico... vii Figuur 1: Dijkring Figuur 2: Stappenplan op basis van plan van aanpak MLV [Kolen et al., 2012]... 3 Figuur 3: Aanpak op hoofdlijnen... 4 Figuur 4: Voorbeeld afwegingskader... 8 Figuur 5: Sterkte keringen dijkring 41 vastgesteld in VNK Figuur 6: Maximale waterdiepte voor de verschillende doorbraken in dijkring 41 langs de Waal en Maas bij een waterstand die 1/1250 per jaar optreedt Figuur 7: Maximale waterdiepte bij doorbraak in dijkring 41 langs de Waal met systeemwerking op dijkring 36 en 38 (cascade-effect) Figuur 8: Bijdrage per schadepost aan de totale overstroming, zoals berekend met HIS-SSM Figuur 9: voorbeeld berekening kosteneffectiviteit investering Figuur 10: Lokaal Individueel Risico referentie situatie Figuur 11: Economisch risico in 2050 bij handhaving huidig beleid Figuur 12: Schets variant 1A ringdelen Weurt en Druten 100x sterker Figuur 13: Schets variant 1B Dijkversterking Waal en Maas norm DPR1/4.000 per jaar Figuur 14: Schets variant 2A1 compartimenteringskering wetering aansluiting op A Figuur 15: Schets variant 2A2 tijdelijke noodkeringen A50 en A Figuur 16: Overstromingsverloop ter plaatse van het knooppunt Ewijk bij een Waal doorbraak bovenstrooms bij Weurt (links) en een Maas doorbraak bovenstrooms bij Heumen (rechts) Figuur 17: Schets variant 2A3 tijdelijke noodkeringen totale tracé A Figuur 18: Dwarsprofiel A50 ten zuiden van knooppunt Ewijk (bron: 24 Figuur 19: Schets variant 2B1 - opgehoogd bouwen met reservering profiel van vrije ruimte Figuur 20: Dwarsdoorsnede profiel van vrije ruimte (bron: Waterschap Rivierenland) Figuur 21: Toepassing dijkbebouwing met reservering profiel van vrije ruimte in de Vissersbuurt Papendrecht (bron: Waterschap Rivierenland) Figuur 22: Schets variant 2B2 ophogen industrieterrein Bijsterhuizen Figuur 23: Schets variant 2B3 - ophogen nieuwbouwwijken Figuur 24: schets variant 3A-3C handelingsperspectief achterblijvers Figuur 25: Schets gecombineerde MLV-strategie -gedifferentieerde dijkversterking en rampenbeheersing Figuur 26: LIR bij versterking Waal en Maas tot 1/4.000 per jaar (links) en versterking van Druten en Weurt 100x sterker (rechts) bij een evacuatiefractie 75% (boven) en 15% (onder) Figuur 27: Overzicht totale kosten MLV-strategieën Figuur 28: Doelmatigheid strategieën reductie economisch risico Figuur 29: Doelmatigheid strategieën reductie slachtofferrisico Figuur 30: Overzicht ringdelen dijkring 41 conform VNK2 [VNK2, 2011] Figuur 31: Overzicht WV21-traject indeling kostenfuncties HKV LIJN IN WATER & DELTARES PR xv

20

21 Meerlaagsveiligheid dijkring 41 augustus Inleiding 1.1 Aanleiding projectt Binnen het deltaprogramma wordt verdere uitwerking gegeven aan het concept van Meerlaagsveiligheid. Hiervoor is door STOWA, DPNH en DPV een e plan vann aanpak opgesteld [Kolen et al., 2012] op basis van waarvan ondersteuning is aangeboden aan regionale deltaprogramma s. Eind 2012 is afgesproken om in het voorjaar van 2013 enkele casussen uit te werken binnen het deltaprogrammaa zodat een aantal consistente toepassingen beschikbaar zijn. Op dit moment zijn er casussen geselecteerd voor 3 deelprogramma s (Rivieren, Rijnmond Drechtsteden en Zuidwestelijke Delta). De IJssel-Vechtdelta valideren. Dit werkplann heeft betrekking op de uitwerking is een voorbeeldcasus geweest, die is gebruikt om het plan van aanpak tee van de dijkring 41. Andere casussen binnen DPR zijn de casus Dijkring 48, 49 en 50 (Rijn en IJssel met cascade-effecten) en de Roermondse dijkring (langs de Limburgse Maas) en het buitendijks gebied de Horn (ook langss de Limburgse Maas). Figuur 1: Dijkring 41 HKV LIJN IN WATER & DELTARES PR

22 Meerlaagsveiligheid dijkring 41 augustus Doelstelling Het doel van de studie is het inzichtelijk maken van de mogelijkheden voor de toepassing van Meerlaagsveiligheid voor het Land van Maas en Waal. Hierbij wordt gekeken naar: De consequenties om gegeven een eis aan waterkeringen aanvullend maatregelen in laag 2 en laag 3 te nemen. Een doorkijk naar de mogelijkheid om een optimale mix aan maatregelen te definiëren en eventueel maatregelen uit te wisselen over de lagen. 1.3 Leeswijzer Dit rapport is als volgt opgebouwd. De gevolgde methode en aanpak staan beschreven in hoofdstuk 2. Hoofdstuk 3 beschrijft het overstromingsrisico in de referentiesituatie, waarbij wordt ingegaan op de overstromingskans en de gevolgen in schade en slachtoffers. Daarnaast gaan we in op de mate waarin aan het gestelde doelbereik wordt voldaan. Een beschrijving van de MLV-strategieën voor dijkring 41 is uitgewerkt in hoofdstuk 4. Deze MLV-strategieën zijn beoordeeld op overstromingsrisico, overige waarden en het voldoen aan het doelbereik in hoofdstuk 5. Hoofdstuk 6 bevat de conclusies en aanbevelingen. 2 PR HKV LIJN IN WATER & DELTARES

23 Meerlaagsveiligheid dijkring 41 augustus Methodee en proces Dit hoofdstuk beschrijft de werkwijze die is gevolgd en de stappen die zijn doorlopen om te kijken of inzicht te krijgen in de kansrijkheid van MLV in dijkring 41. Eenzelfde aanpak en methodiek zijn bij de andere casussenn (zie paragraaf 1.1) binnen DPR gehanteerd. 2.1 Werkwijze De werkzaamheden worden uitgevoerd op basis van het plan van aanpakk zoals is opgesteld door STOWA, DPV en DPNH (zie Figuur 2). Figuur 2: Stappenplan op basis van plan van aanpak MLV [Kolen et al., a 2012] In Figuur 3 is de aanpak op hoofdlijnen uitgewerkt, die is gevolgd in dit project. De inhoudelijke aanpak van de werkzaamheden staat beschreven in paragraaf 2.2. In dit project voor dijkring 41 zijn vier bijeenkomsten georganiseerd: 1e werksessie: 21 mei 2013 Vaststellen doelbereik, referentie / zichtjaar en meekoppelkansenn 2e werksessie: 21 juni 2013 Benoemen overigee waarden en vormgeven MLV strategieën 3e werksessie: 02 julii 2013 Beoordeling MLV-strategieën 18 juli 2013 op overige waarden 4 e werksessie: Eindpresentatie resultaten en reflectie kansen MLV voor dijkring 41 In Bijlage A is een lijst met aanwezigen opgenomen. HKV LIJN IN WATER & DELTARES PR

24 Meerlaagsveiligheid dijkring 41 augustus 2013 Figuur 3: Aanpak op hoofdlijnen 2.2 Inhoudelijke aanpak Stap 1: Vaststellen van doelbereik, referentie en zichtjaar Tijdens deze stap wordt het doelbereik geformuleerd evenals de kaders waarbinnen MLV wordt uitgewerkt. Het doelbereik Binnen DPR wordt gewerkt aan een normvoorstel voor preventie. De MLV-strategieM eën geven invulling aan het vergroten van de waterveiligheid ten opzichte van de veiligheid inn de huidige situatie. Eén mogelijk om te voldoen aan de veiligheid die hoort bij hett normvoorstel is preventie (dijkversterking). Anderzijds zou MLVV een mogelijkheid kunnen zijn om de gevolgen verder te verkleinen, of mogelijk van invloed zijn op de uiteindelijke normstelling als blijkt datt maatregelen een goed en acceptabel alternatief zijn. In de eerstee werksessiee zijn een tweetal criteriaa opgesteld die het doelbereik omvatten waaraan strategieën worden getoetst. Deze twee doelenn sluiten aan bij de huidige richtlijnen en werknormen van het Deltaprogramma (Rivieren). Elke strategie wordt getoetst op een tweetal doelen, namelijk Basisveiligheid in termen van het Lokaal Individueel Risico in de d hele dijkring gelijk aan o 10-5 per jaar (1/ per jaar) o 10-6 per jaar (1/ perr jaar) Economisch risico bij de norm van 1/ per jaar (actuele werknorm DPR in termen van de overstromingskans per WV21 dijkringdeel 41-1 Waal enn 41-2 Maas) o Toetsing van mogelijkheid om het economisch risico tee reduceren zodat het gelijk of kleiner is aan het risicoo dat geldt voor dijkversterking tot 1/4.000 per jaar. Alle strategie wordt afzonderlijk op elk van de bovenstaande criteria getoetst. In deze studie worden strategieën niet geoptimaliseerd naar het doelbereik. 4 PR HKV LIJN IN WATER & DELTARES

25 Meerlaagsveiligheid dijkring 41 augustus 2013 De referentiesituatie In deze studie vergelijken we de MLV-strategieën voor dijkring 41 met de volgende referentiesituatie: De situatie in 2050 waarin de waterkeringen de huidige sterkte hebben na uitvoering van het HWBP2 en Ruimte voor de Rivier. Zichtjaar en deltascenario De effecten van MLV strategieën zijn uitgewerkt voor het zichtjaar De sociaal economische ontwikkelingen in het gebied zijn beschreven met het deltascenario Globale Economy. Het effect van dit scenario op het risico is verwerkt in een toeslagfactor. Toelichting op dit deltascenario Global Economy wordt verder gegeven in paragraaf Stap 2 Benoemen waarden van afwegingskader MLV & meekoppelkansen Overige waarden Tijdens deze stap zijn de andere (vaak kwalitatief uitgewerkt) waarden naast kosten en overstromingsrisico s benoemd waarop Meerlaagsveiligheid strategieën worden beoordeeld. Hierbij kunnen regionale belangrijke criteria worden ingebracht die van belang zijn bij de beoordeling van de strategieën. In de tweede werksessie van 21 juni 2013 zijn deze overige waarden benoemd. Een voorwaarde hierbij is dat de criteria onafhankelijk en onderscheidend moeten zijn. Een toelichting op de benoemde overige waarden is in Tabel 1 weergegeven. HKV LIJN IN WATER & DELTARES PR

26 Meerlaagsveiligheid dijkring 41 augustus 2013 Doelmatig Investeren op plaatsen waar de risico s het grootst zijn. Criteria en waarden die van belang zijn in de regionale context Gelijkwaardigheid / afwenteling Perspectief agrarische sector Handelingsperspectief Ruimtelijke kwaliteit Governance Maatschappelijke ontwrichting Impact maatregel Mate waarin maatregelen zorgen voor een gelijkwaardige verdeling van de waterveiligheid van de Waalzijde en de Maaszijde van dijkring 41 en daarnaast het overstromingsrisico niet afwentelen op dijkring 36. Mate waarin maatregelen bijdragen aan het toekomstperspectief voor de agrarische sector en gekoppeld kunnen worden met ontwikkelingen op de korte en lange termijn. Mate waarin maatregelen een handelingsperspectief bieden voor de burger bij een overstroming (zelfredzaamheid), uitgaande van de verantwoordelijkheden van de overheid (preventief evacueren). Mate waarin maatregelen bijdragen aan de ruimtelijke kwaliteit en gekoppeld kunnen worden met ruimtelijke ontwikkelingen op de korte en lange termijn. Mate voor de complexiteit van de verantwoordelijkheden bij ontwerp / uitvoering en beheer & onderhoud, gerelateerd aan het aantal stakeholders. Mate waarin maatregelen bijdragen aan het beperken van ontwrichting van de maatschappij door verstoring / uitval van vitale sectoren te beperken. Mate waarin maatregel fysiek impact heeft op de maatschappij. Tabel 1: Overzicht overige waarden uit het beoordelingskader die zijn benoemd in de regio (Knelpunten en) meekoppelkansen in de komende decennia Tijdens deze stap worden ook de meekoppelkansen en knelpunten tot het zichtjaar in kaart gebracht. Deze meekoppelkansen gaan over andere (ruimtelijke) ontwikkelingen die mogelijk gecombineerd kunnen worden met het realiseren van de waterveiligheidsopgave. De mogelijke knelpunten in het gebied ten aanzien van waterveiligheid en wateroverlast in het gebied zijn in kaart gebracht in de proeftuin van de gemeente West Maas en Waal [Wing, 2013]: Dijkversterkingsopgave voor de primaire keringen. Uit de derde toetsing primaire waterkeringen blijkt dat een deel van de keringen niet voldoet aan de gestelde eisen voor waterveiligheid, dit heeft voornamelijk betrekking op de Waalkeringen. Voor de keringen langs de Waal is piping een dominant faalmechanisme [VNK2, 2011]; Kweloverlast in de bebouwde kernen tegen de dijk aan; (Wateroverlastopgave valt buiten de scope van dit project) In de 2e werksessie met het Waterschap Rivierenland en vertegenwoordigers van gemeente(n) zijn de meekoppelkansen in het gebied verkend (zie voor een genodigdenlijst Bijlage A). Deze groslijst is aangevuld met kennis uit de proeftuin van de gemeente West Maas en Waal en geplande ontwikkelingen uit de structuurvisies van de betrokken gemeenten. 1 Over het algemeen geldt dat er geen grootschalige ruimtelijke ontwikkelingen in Land van Maas en Waal 1 Structuurvisies van gemeente West Maas en Waal [Gemeente West Maas en Waal, 2013], Wijchen [Gemeente Wijchen, 2009], Beuningen [Gemeente Beuningen, 2012], Heumen [Gemeente Heumen, 2007]. 6 PR HKV LIJN IN WATER & DELTARES

27 Meerlaagsveiligheid dijkring 41 augustus 2013 staan gepland voor de komende 20 jaar. De prognose voor de bevolkingsomvang is dat deze stabiliseert. Voor de meeste gemeenten geldt dat er wel een woningbehoefte is, omdat de trend is dat de grootte van huishoudens afneemt de komende jaren. De woningbehoefte zal hoofdzakelijk via nieuwbouw- en herontwikkelingsprojecten worden ingevuld en niet via een herstructureringsopgave. Daarnaast zijn de volgende kleinschalige meekoppelkansen benoemd 2 : Twee geplande multifunctionele gebouwen die kunnen dienen als shelter (laag 3): o Rijksmonument De Klef in Beneden-Leeuwen; o Maasbommel; Uitbreiding van industriegebied Bijsterhuizen; Beleid reservering profiel van vrije ruimte bij ontwikkeling nieuwbouw op de dijk Stap 3 Benoemen van verschillende strategieën Tijdens deze stap worden verschillende MLV strategieën opgesteld uit een groslijst aan maatregelen. Tijdens de tweede werksessie op 21 juni 2013 zijn de MLV-strategieën ontwikkeld. Er zijn vier strategieën ontwikkeld met elk een eigen perspectief: Strategie 1: Preventie - Gedifferentieerde dijkversterking; Strategie 2A: Ruimtelijk beleid Compartimentering; Strategie 2B: Ruimtelijk beleid - Nieuwbouw & herstructurering; Strategie 3: Rampenbeheersing Handelingsperspectief. De strategieën zijn vormgegeven aan de hand de principes van ontwerpend onderzoek (intekenen van strategieën aan de hand van kaarten met basisgegevens) Stap 4 Uitwerken van verschillende strategieën & afwegingskader Tijdens deze stap zijn de MLV strategieën vertaald naar impact op de kans, schade, slachtoffers en evacuatiefractie. Overstromingsrisico s zijn bepaald met het Meerlaagsveiligheid instrument [Zethof et al., 2012] door het team van Deltares en HKV. De kosten worden bepaald aan de hand van de ECK kostenkentallen [Roosjen en Zethof, 2012]. De resultaten zijn gepresenteerd op de derde werksessie van 02 juli Risico gerelateerde criteria Risico Kosten Totaal Risico op schade en slachtoffers na uitvoering van maatregelen (in miljoen Euro). Investeringskosten om maatregelen uit te kunnen voeren (in miljoen Euro). Totaal van risico en kosten (in miljoen Euro). Tabel 2: Overzicht risico gerelateerde waarden uit het beoordelingskader 2 Bouw van multifunctionele terpen tegen de dijk (voorbeeld Wamel), waar andere functies aan zijn te koppelen. Doel is verplaatsen van het kwelprobleem verder binnendijks naar onbebouwd gebied. HKV LIJN IN WATER & DELTARES PR

28 Meerlaagsveiligheid dijkring 41 augustus Stap 5 Beoordeling van strategieën Tijdens deze stap zijn de strategieën beoordeeld aan de hand van het afwegingskader (zie Figuur 4). Deze MLV strategieën zijn door de projectgroepp in de derdee werksessiee (kwalitatieve score van [--, -, 0, +, ++]) beoordeeld op de verschillende beoordelingscriteria. Een uitzondering hierop zijn de risico s en kosten voor waterveiligheid, want deze zijn tijdens stap 4 bepaald. Op basis van de inzichten over overstromingsrisico s, kosten en scores op andere waarden is strategie 4 mix van strategieën 1, 2 en 3 ontwikkeld. Het afwegingskader uit het plan van aanpak aangevuld met de beoordelingscriteriaa uit stap 2 speelt hierbij een belangrijk rol bij het inzichtelijk maken van de kansen van Meerlaagsveiligheid voor dijkring 41. Het overzicht dat het afwegingskader oplevert en de mate waarinn wel / niet voldaan wordt aan het doelbereik iss de basis voor verdere besluitvorming over MLV. Figuur 4: Voorbeeld afwegingskader Stap 6 Bestuurlijke/ /Ambtelijke consultatie opp basis van de resultaten Een afsluitende presentatie is voorzien gericht op terugkoppeling van de d uitkomsten en toelichting van de rapportage. De uitvoering van deze stap valt buiten dit project. Oordeelsvorming over de wenselijkheid voor all dan niet inzetten op MLV strategieën en in welke mate (inclusief een bestuurlijke consultatie) is geen onderdeel van de werkzaamheden. De uitvoering hiervan is voorzien bij leden van de betrokken projectgroep binnen het Deltaprogramma. 8 PR HKV LIJN IN WATER & DELTARES

29 Meerlaagsveiligheid dijkring 41 augustus Referentie: risico s en doelbereik Dit hoofdstuk beschrijft het overstromingsrisico in de referentiesituaties en in welke mate aan de gestelde criteria van het doelbereik wordt voldaan. Het overstromingsrisico is hierbij het product van de overstromingskans en de gevolgen. De gevolgen bestaan uit schade en slachtoffers (doden). Om het overstromingsrisico te beschrijven behandelen we achtereenvolgens de overstromingskans, de gevolgen, het overstromingsrisico, en het lokaal individueel risico (LIR). 3.1 Huidige situatie in beeld De huidige situatie kan als volgt worden samengevat: Overstromingskans. De overstromingskans in de huidige situatie na uitvoering van HWBP2 en RvR wordt geschat op 1/370 per jaar door VNK2. Het faalmechanisme dat hier domineert is opbarsten en piping, gevolgd door overloop en overslag. Voor de Waaldijken geldt dat de problemen met piping het grootst zijn, waaruit volgt dat de Waal-scenario s de overstromingskans in dijkring 41 voor 78% bepalen. De Maasscenario s dragen voor 22% bij aan de totale overstromingskans. 3 Schade en slachtoffers. Bij een overstroming in dijkring 41 treedt een gemiddelde schade op van 30 miljard Euro en vallen er 180 slachtoffers in dijkring 41. Hierbij is rekening gehouden met de mogelijkheid tot preventief evacueren, waarbij 77% van de inwoners een veilige plek buiten het bedreigde gebied kan bereiken. Als rekening wordt gehouden met systeemwerking naar dijkring 36 en 38 dan zijn de gevolgen 1,5x zo groot. Meer dan de helft van de schade wordt bepaald door directe schade aan woningen en stedelijk gebied (fysieke inrichting openbare ruimte). Overstromingsrisico. Als de veiligheid in de huidige situatie gehandhaafd blijft, dan is het schaderisico 81 miljoen Euro en het slachtofferrisico 0,48 per jaar in dijkring 41. Als het de toeslag op het overstromingsrisico voor systeemwerking naar dijkring 36 en 38 wordt meegenomen, dan is het schaderisico 121 miljoen Euro en het slachtofferrisico 0,73 per jaar. De Druten en Weurt bepalen samen voor 66% het overstromingsrisico in het gebied. Kosten en baten. Een investering is kosteneffectief als de baten groter zijn dan de geïnvesteerde Euro s. Als de veiligheid in de huidige situatie gehandhaafd blijft, dan is de contante waarde van het risico over 35 jaar ( ) gelijk aan ruim 1120 miljoen Euro. De totale kosten van een MLV-strategie die het risico reduceert bestaan uit de risicokosten en de investeringskosten. Deze totale kosten van de MLV-strategie moeten dus kleiner zijn dan de totale kosten van 1120 miljoen Euro, anders zijn de totale kosten groter dan wanneer de huidige situatie gehandhaafd blijft en is de strategie niet kosteneffectief. LIR. Het lokaal individueel risico voldoet in het gebied nog niet overal aan de norm voor basisveiligheid van 10-5 per jaar. In de diepe polder in het westelijk deel van de dijkring is een deel waar het lokaal individueel risico groter is dan 10-5 per jaar. In dit gebied is geen grote dorpskern gelegen en is dus redelijk dunbevolkt. 3 Bijdrage per scenario aan de overstromingskans is o.b.v. de enkelvoudige doorbraakscenario s bepaald. HKV LIJN IN WATER & DELTARES PR

30 Meerlaagsveiligheid dijkring 41 augustus 2013 Overstromingskans [per jaar] Schaderisico [m per jaar ] Slachtofferrisico [aantal per jaar] 4 Totaal [m per jaar] Monetaire waarde mensenleven = 6.7 m Wordt ER bij norm 1/4.000 gehaald Wordt LIR 10-5 gehaald? Wordt LIR 10-6 gehaald? Huidige situatie in 2050 na HBWP2 en RvRR exclusief cascade 1/ ,49 84 Nee 95 % 25 % Huidige situatie in 2050 na HBWP2 en RvR inclusief cascade 1/ / , Nee 95 % 25 % Tabel 3: Overzicht overstromingsrisico huidige situatie en voldoen aan criteria doelbereik d 3.2 Het overstromingsrisico in de referentie In deze studie vergelijken we de MLV-strategieën voor dijkring 41 mett de volgendee referentiesituatie: De situatie in 2050 waarin de waterkeringen de huidige sterktee hebben na uitvoering van het HWBP2 en Ruimte voor de Rivier De overstromingskans In de Waterwet is vastgelegd dat de primaire keringen langs de Waal en e de Maas een waterstand moet keren die eens in de 1250 jaar voorkomt. In de studie Veiligheid Nederland in Kaart (VNK2) zijn de faalkansen voor de huidige sterkte van de keringen bepaald. De Waalkeringen hebben een kleinere sterkte dan de keringenn langs de Maas (Figuur 5). Voor een verdere toelichting op de faalkansen wordt verwezen naar VNK2 [VNK2, 2011]. Figuur 5: Sterkte keringenn dijkring 41 vastgesteld v in VNK2 4 Conform de MKBA WV21 is gerekend met 6,76 miljoen euroo per mensenleven 10 PR HKV LIJN IN WATER & DELTARES

31 Meerlaagsveiligheid dijkring 41 augustus 2013 De overstromingskans in de referentie, dus na uitvoering vann het HWBP22 en Ruimte voor de Rivier, is 1/370 per jaar. Dit is een inschatting van VNK2. Overstromingskans na HBWP2 en RvRR Bijdrage Waal +/- 78% & Maas +/- 22% Tabel 4: Overstromingskans van dijkring 41 Kans 1/370 per jaar Herkomst Schatting VNK Gevolgen van een overstroming Waterdieptee als gevolg van een overstroming Dijkring 41 kan overstromen bij een dijkdoorbraak langs de Waal W en/of langs de Maas. Het Land van Maas en Waal is een hellend gebied met benedenstrooms diepe polderss en in het oostelijk deel van dijkring de hogere gronden. De mate van overstroming is afhankelijk van de belastingcon dities waarbij een dijkdoorbraak plaatsvindt, de locatie van de doorbraak (boven- of benedenstrooms) en of de doorbraak vanuit Waal of Maas plaatsvindt. De gevolgen zijn groterr bij een doorbraak vanuit de Waal in i vergelijking tot de Maas, omdat bij een doorbraak vanuit de Maas M er minder water het gebied instroomt. Hierdoor zijn de maximale waterdieptee zijn bij eenn Maas doorbraak kleiner. De resulterende waterdiepten in het westen van de dijkring lopen op tot ordee 5 6 meter. Er zijn enkele hogere lijnelementen inn het gebied, zoals de rijkswegen A50, A73 en A326 en de spoorlijn Nijmegen Den Bosch. Dezee hoger gelegen (spoor) wegen zorgen alleen voor een tijdelijke vertraging van de overstroming, maar hebben geen waterkerende functie. Voor de A50 geldt dat het knooppunt Ewijk relatieff laag is gelegen ten opzichte van dee optredendee waterdiepte bij overstroming en de aanwezigheid van onderdoorgangen in het tracé. De regionale keringen langs het Maas-Waalkanaal hebben wel een compartimenterende functie bij doorbraken van de primaire kering benedenstrooms langs de Waal en Maas van het Maas- Waalkanaal, waardoor de stad Nijmegen niet zal overstromen. Doorbraken vanuit Waal Doorbraken vanuit Maas Sluis Weurt bij WS 1/1250 per jaar Alphen bij WS W 1/1250 per jaar HKV LIJN IN WATER & DELTARES PR

32 Meerlaagsveilig gheid dijkring 41 augustus Weurt bij W WS 1/1250 per jaar Appeltern n bij WS 1/1250 per jaarr Druten bij W WS 1/1250 per p jaar Heumen bij WS 1/1250 per jaar Dreumel bijj WS 1/ per jaar Sluis Heu umen bij WS 1/1250 perr jaar Legenda max wa aterdiepte Molenhoe ek bij WS 1/1250 per jaa ar Figuur 6: Max ximale waterd diepte voor de e verschillende de doorbraken in dijkring 41 1 langs de Waa al en Maas bijj een watersta and die 1/ per jaar opttreedt Voor een ve erdere toelic chting op de verschillend de overstrom mingsverlopen bij een dijjkdoorbraak wordt verwezen naar [V VNK2,2011] werking bov venriviereng gebied Systeemw In het bove enrivierengeb bied heeft ee en dijkdoorb braak invloed d op een ove erstroming in n de naburig ge dijkringen. Dit wordt sy ysteemwerking genoemd d. Voor dijkrring 41 is bij een dijkdoo orbraak sprake van zowel e een positief effect e (ontlasting) als ee en negatief effect e (cascade) heeft op p naburige dijkringen a als een nega atief effect. 12 P R HKV LIJN IN WATER & DELTAR RES

33 Meerlaagsveiligheid dijkring 41 augustus 2013 Bij een doorbraak vanuit de Waal in dijkring 41 kan water viaa dijkring 41 in de Maas stromen (Figuur 7). Het gevolg is een toenamee van de waterstand in de d Maas, waardoor de overstromingskans van dijkring 36 enn 38 toeneemt. Deze extra gevolgenn in dijkring 36 en 38 zijn via een oeslagfactor van 50% opp het overstromingsrisicoo van dijkring 41 meegenomen, conform WV21 [Bruijn et al., 2011]. Figuur 7: Maximale waterdiepte bij doorbraak in dijkring 41 langs de Waal met systeemwerking op dijkring 36 en 38 (cascade-effect) Schade en slachtoffers De gevolgen van een overstroming inn schade en slachtoffers zijn met de schade- en slachtoffermodule (HIS-SSM v2.5) berekend. Omdat dijkring 41 een bakje is dat volloopt, zijn de gevolgen voor de meeste doorbraaklocatie van dezelfde orde grootte (Figuur 6). Uitzondering hierop is de doorbraaklocatie Molenhoek, omdat het potentieel overstroombare gebied als het ware wordt begrensd door het Maas-Waalkanaal en het hoger gelegen maaiveld bij Molenhoek. (hogere gronden). Schade De schade wordt voor hett grootste gedeelte bepaald door woningen (60%) en stedelijk gebied (14%). Daarnaast zal de schade s aan industrie en landbouw ongeveer o 12% % van de totale overstromingsschade in het gebied bedragen. Een overzicht van v de bijdrage per schadepost is weergegeven in Figuur 8. Woningen Stedelijk Gebied Industrie Landbouw Transport/ Communicatie Banken/Verzekeringen Wegen en spoorwegen Figuur 8: Bijdrage per schadepost aan de totale overstroming, zoals berekend mett HIS-SSM HKV LIJN IN WATER & DELTARES PR

Plan van aanpak uitwerking gebiedsgerichte risicobenadering of MLV

Plan van aanpak uitwerking gebiedsgerichte risicobenadering of MLV memo Opdrachtgever: DPNH, DPV, STOWA Plan van aanpak uitwerking gebiedsgerichte risicobenadering of MLV Voorstel voor uitwerking in de regionale deltaprogramma s Auteurs: B. Kolen (HKV) R. Ruijtenberg

Nadere informatie

Plan van aanpak uitwerking gebiedsgerichte risicobenadering of MLV

Plan van aanpak uitwerking gebiedsgerichte risicobenadering of MLV STICHTING TOEGEPAST ONDERZOEK WATERBEHEER Plan van aanpak uitwerking gebiedsgerichte risicobenadering of MLV MEMO 2013 27 1 Plan van aanpak uitwerking gebiedsgerichte risicobenadering of MLV MEMO 2013

Nadere informatie

Ervaringen stappenplan

Ervaringen stappenplan STICHTING TOEGEPAST ONDERZOEK WATERBEHEER Ervaringen stappenplan en afwegingskader Meerlaagsveiligheid MEMO 2013 28 1 Ervaringen stappenplan en afwegingskader Meerlaagsveiligheid MEMO 2013 28 Opdrachtgever:

Nadere informatie

De beheersing van overstromingsrisico s

De beheersing van overstromingsrisico s De beheersing van overstromingsrisico s Jeroen Neuvel Focus Bron: Witteveen en Bos en STOWA 2004. 1 Dijkring Bron: www.risicokaart.nl Dijkring 53 Nederland in dijkringen Bron: VNK rapport dijkring 53 2

Nadere informatie

Handreiking Meerlaagsveiligheid

Handreiking Meerlaagsveiligheid Handreiking Meerlaagsveiligheid Methode Nader Verklaard Auteurs: Marit Zethof Bob Maaskant Karin Stone Bas Kolen Ruud Hoogendoorn December 2012 Meerlaagsveiligheid Methode nader verklaard Inhoud 1 Inleiding...

Nadere informatie

Verkenning kansen Meerlaagsveiligheid Roermond en Leudal

Verkenning kansen Meerlaagsveiligheid Roermond en Leudal Verkenning kansen Meerlaagsveiligheid Roermond en Leudal Resultaten risicoberekeningen 3 september 2013 Teun Terpstra (HKV) Laurens Bouwer (Deltares) Doelstelling Verkennen van kansen voor de waterveiligheid

Nadere informatie

Kenmerk ZWS Doorkiesnummer +31 (0) /

Kenmerk ZWS Doorkiesnummer +31 (0) / Memo Datum Van Joost Stronkhorst/André Hendriks Kenmerk Doorkiesnummer +31 (0)88 33 58 295/088 3358429 Aantal pagina's 19 E-mail joost.stronkhorst @deltares.nl/andre.hendriks@deltares.nl Onderwerp Resultaten

Nadere informatie

Onderwerp: Veiligheid Nederland in Kaart Nummer: Dit onderwerp wordt geagendeerd ter kennisneming (n.a.v.) besluitvorming college)

Onderwerp: Veiligheid Nederland in Kaart Nummer: Dit onderwerp wordt geagendeerd ter kennisneming (n.a.v.) besluitvorming college) COLLEGE VAN DIJKGRAAF EN HOOGHEEMRADEN COMMISSIE BMZ ALGEMEEN BESTUUR Onderwerp: Veiligheid Nederland in Kaart Nummer: 701704 In D&H: 20-08-2013 Steller: ir. P.G. Neijenhuis In Cie: BMZ (ter kennisneming)

Nadere informatie

Verkenning Meerlaagsveiligheid Dijkring 48

Verkenning Meerlaagsveiligheid Dijkring 48 Opdrachtgever: Ministerie van Infrastructuur en Milieu, Deelprogramma Nieuwbouw en Herstructurering in samenwerking met Deelprogramma Veiligheid en STOWA Verkenning Meerlaagsveiligheid Dijkring 48 Auteurs:

Nadere informatie

Waterveiligheid: van Kans naar Kans x Gevolg

Waterveiligheid: van Kans naar Kans x Gevolg Deltaprogramma Waterveiligheid: van Kans naar Kans x Gevolg Op weg naar nieuw beleid Waterveiligheid: risicobenadering Movares Middagsymposium i Meerlaagsveiligheid en Vitale infrastructuur 4 november

Nadere informatie

IJsseldijk Zwolle-Olst Masterclass

IJsseldijk Zwolle-Olst Masterclass IJsseldijk Zwolle-Olst Masterclass Prof. dr. ir. Matthijs Kok hoogleraar Waterveiligheid 14 mei 2018 Inhoud 1. Inleiding 2. Risico van overstromingen 3. Wat is acceptabel? 4. IJsseldijken; wat is er aan

Nadere informatie

Eiland van Dordrecht. Data. Voorbeeldprojecten Eiland van Dordrecht. Dordrecht Concept Gebiedsrapportage Eiland van Dordrecht

Eiland van Dordrecht. Data. Voorbeeldprojecten Eiland van Dordrecht. Dordrecht Concept Gebiedsrapportage Eiland van Dordrecht Voorbeeldprojecten Eiland van Dordrecht Eiland van Dordrecht Dordrecht Concept Gebiedsrapportage Eiland van Dordrecht Data Locatie: Dordrecht Opdrachtgever: Gemeente Dordrecht in samenwerking met DPNH

Nadere informatie

Opleidingen Nieuwe Normering Waterveiligheid. 2016/17 digitaal cursus naslagwerk 2016/17 totaal

Opleidingen Nieuwe Normering Waterveiligheid. 2016/17   digitaal cursus naslagwerk 2016/17 totaal Opleidingen Nieuwe Normering Waterveiligheid 2016/17 www.opleidingen.stowa.nl digitaal cursus naslagwerk 2016/17 totaal Opleidingen Nieuwe Normering Waterveiligheid Link naar: Digitaal Cursus Naslagwerk

Nadere informatie

Dijkversterking Wolferen Sprok. Veiligheidsopgave 29 augustus 2017

Dijkversterking Wolferen Sprok. Veiligheidsopgave 29 augustus 2017 Dijkversterking Wolferen Sprok Veiligheidsopgave 29 augustus 2017 Welkom! 19:00 19:10: Welkom WSRL 19:10 20:10: Interactief gastcollege veiligheidsopgave door Matthijs Kok (TU Delft) 20:10 20:25: Toelichting

Nadere informatie

Voorstel aan dagelijks bestuur

Voorstel aan dagelijks bestuur Voorstel aan dagelijks bestuur Datum vergadering 25-03-2014 Agendapunt 7 Steller / afdeling M.J. Potter / Projecten en waterkeringen Openbaar Ja Bestuurder L.H. Dohmen Bijlage(n) 2 Programma Waterkeringszorg

Nadere informatie

Verkenning Meerlaagsveiligheid Aijen-Bergen, Itteren en Borgharen

Verkenning Meerlaagsveiligheid Aijen-Bergen, Itteren en Borgharen Opdrachtgever: Ministerie van Infrastructuur en Milieu, Deelprogramma Nieuwbouw en Herstructurering in samenwerking met Deelprogramma Veiligheid en STOWA Verkenning Meerlaagsveiligheid Aijen-Bergen, Itteren

Nadere informatie

RBOI - Rotterdam/Middelburg bv Niets uit dit drukwerk mag door anderen dan de opdrachtgever worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel

RBOI - Rotterdam/Middelburg bv Niets uit dit drukwerk mag door anderen dan de opdrachtgever worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel RBOI - /Middelburg bv Niets uit dit drukwerk mag door anderen dan de opdrachtgever worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze dan ook

Nadere informatie

Grebbedijk - Deltadijk? Studie naar de betekenis van actualisering van de beschermingsniveaus van de Grebbedijk

Grebbedijk - Deltadijk? Studie naar de betekenis van actualisering van de beschermingsniveaus van de Grebbedijk Grebbedijk - Deltadijk? Studie naar de betekenis van actualisering van de beschermingsniveaus van de Grebbedijk Rapport Waterschap Vallei en Veluwe Januari 2014 (geactualiseerde versie) Definitief v3.1

Nadere informatie

Nieuw Waterveiligheidsbeleid

Nieuw Waterveiligheidsbeleid 07-09-2015 Nieuw Waterveiligheidsbeleid Annemiek Roeling (DGRW) Inhoud De aanloop Aanleiding Doelen nieuwe waterveiligheidsbeleid Meerlaagsveiligheid en normen voor de kering Verankering van het beleid

Nadere informatie

Verkenning meerlaagsveiligheid 110

Verkenning meerlaagsveiligheid 110 110 7 Verkenning meerlaagsveiligheid 111 7.1 Inleiding Binnen de hoogwaterbescherming wordt een benadering in drie lagen toegepast (Meerlaagsveiligheid): Laag 1 Preventie (door dijken en/of ruimte voor

Nadere informatie

Proeftuinen MLV. Jannemarie de Jonge, 10 oktober 2013

Proeftuinen MLV. Jannemarie de Jonge, 10 oktober 2013 Proeftuinen MLV Jannemarie de Jonge, 10 oktober 2013 Opbouw Meerlaagsveiligheid Concept gelanceerd in Nationaal Waterplan (2009) Laag 1: preventieve maatregelen Laag 2: gevolgbeperkende maatregelen, door

Nadere informatie

Van Neerslag tot Schade

Van Neerslag tot Schade Van Neerslag tot Schade Opdrachtgevers: STOWA Stichting Leven met Water Provincie Zuid Holland Waterschap Zuiderzeeland Verbond van Verzekeraars Uitvoerenden: HKV, KNMI en UT Doelstelling Het onderzoeken

Nadere informatie

Overstromingsrisico van dijkringgebieden 14, 15 en 44

Overstromingsrisico van dijkringgebieden 14, 15 en 44 Overstromingsrisico van dijkringgebieden 14, 15 en 44 November 2012 Veiligheid Nederland in Kaart 2 Overstromingsrisico van dijkringgebieden 14, 15 en 44 Documenttitel Veiligheid Nederland in Kaart 2 Overstromingsrisico

Nadere informatie

Rivierverruiming in een nieuw perspectief

Rivierverruiming in een nieuw perspectief Rivierverruiming in een nieuw Waterveiligheid in Nederland Nederland al honderden jaren door dijken beschermd Waterveiligheid geregeld in de wet: voldoet dijk aan vastgestelde norm In jaren negentig een

Nadere informatie

VOORSTEL AAN HET ALGEMEEN BESTUUR

VOORSTEL AAN HET ALGEMEEN BESTUUR VOORSTEL AAN HET ALGEMEEN BESTUUR Aandachtsveldhouder J. Lamberts Vergadering : 6 mei 2014 Agendapunt : 6. Bijlagen : 1. Concept nieuw waterveiligheidsbeleid NB: ter inzage bij directiesecretariaat 2.

Nadere informatie

MARE demo / gebiedspilot MLV Dordrecht: Berry Gersonius (FloodResilienceGroup, UNESCO-IHE)

MARE demo / gebiedspilot MLV Dordrecht: Berry Gersonius (FloodResilienceGroup, UNESCO-IHE) MARE demo / gebiedspilot MLV Dordrecht: Veilig en zelfredzaam eiland Berry Gersonius (FloodResilienceGroup, UNESCO-IHE) Ellen Kelder (Gemeente Dordrecht) Veilig en zelfredzaam eiland 1. Bescherming 2.

Nadere informatie

Dijken versterken en rivieren verruimen

Dijken versterken en rivieren verruimen Dijken versterken en rivieren verruimen Arno de Kruif (RWS-WVL) Waterveiligheid in Nederland Nederland al honderden jaren door dijken beschermd Waterveiligheid geregeld in de wet Toetsen of dijken nog

Nadere informatie

Deltabeslissing Waterveiligheid

Deltabeslissing Waterveiligheid Deltaprogramma Waterveiligheid Deltabeslissing Waterveiligheid Het Deltaprogramma: een nieuwe aanpak Onze huidige dijknormen dateren grotendeels uit de jaren zestig. Ze zijn opgesteld na de Watersnoodramp

Nadere informatie

Veiligheid Nederland in Kaart 2

Veiligheid Nederland in Kaart 2 Veiligheid Nederland in Kaart 2 Ruben Jongejan 2007 Veiligheid Nederland in Kaart pagina 1 Inhoud 1. Wat is VNK2? 2. Methoden en technieken 3. Toepassingen 4. Samenvatting 2007 Veiligheid Nederland in

Nadere informatie

Overstroombaar gebied. Als het water komt. keteneffecten als gevolg van een overstroming. Durk Riedstra. Rijkswaterstaat Waterdienst.

Overstroombaar gebied. Als het water komt. keteneffecten als gevolg van een overstroming. Durk Riedstra. Rijkswaterstaat Waterdienst. Als het water komt keteneffecten als gevolg van een overstroming Durk Riedstra Waterdienst Overstroombaar gebied 2 RELEVANT jaarcongres NBC Nieuwegein 3 RELEVANT jaarcongres Overstroming vanuit de Lek

Nadere informatie

Meerlaagsveiligheid Kampereilanden

Meerlaagsveiligheid Kampereilanden Opdrachtgever: Waterschap Groot Salland Meerlaagsveiligheid Kampereilanden Auteurs: B. Kolen T. Terpstra K. Wojciechowska PR2533.10 juni 2013 juni 2013 Meerlaagsveiligheid Kampereilanden Samenvatting

Nadere informatie

Bestuurlijke bijeenkomst. Slimme Combinaties voor Waterveiligheid. gemeenschappelijke basis. David van Zelm van Eldik. Amersfoort

Bestuurlijke bijeenkomst. Slimme Combinaties voor Waterveiligheid. gemeenschappelijke basis. David van Zelm van Eldik. Amersfoort Bestuurlijke bijeenkomst Slimme Combinaties voor Waterveiligheid gemeenschappelijke basis David van Zelm van Eldik Amersfoort 11 juli 2013 Ruimtelijke inrichting en waterveiligheid (2 e laag MLV) 1 e laag

Nadere informatie

MIRT-Onderzoek Meerlaagsveiligheid Eiland van Dordrecht

MIRT-Onderzoek Meerlaagsveiligheid Eiland van Dordrecht MIRT-Onderzoek Meerlaagsveiligheid Eiland van Dordrecht MIRT-projectteam Gemeente Dordrecht Waterschap Hollandse Delta Provincie Zuid-Holland Veiligheidsregio ZHZ Ministerie van I & M Berry Gersonius (DOR

Nadere informatie

Hydraulische randvoorwaarden voor categorie c-keringen

Hydraulische randvoorwaarden voor categorie c-keringen Opdrachtgever: Ministerie van Verkeer en Waterstaat Hydraulische randvoorwaarden voor categorie c-keringen Achtergrondrapport Vollenhove-Noordoostpolder (dijkring 7) en Vollenhove-Friesland/Groningen (dijkring

Nadere informatie

Informatieavond Waterveiligheid. Griendencollege 22 januari 2018

Informatieavond Waterveiligheid. Griendencollege 22 januari 2018 Informatieavond Waterveiligheid Griendencollege 22 januari 2018 Programma 19:00 Inloop 19:30 Opening door Bram van Hemmen, Burgemeester Sliedrecht en voorzitter Gebiedsraad MIRT A5H 21:00 Einde Presentatie

Nadere informatie

Deltaprogramma Rivieren. Stand van zaken. 16 februari 2012

Deltaprogramma Rivieren. Stand van zaken. 16 februari 2012 Deltaprogramma Rivieren Stand van zaken 16 februari 2012 Deltaprogramma Nationaal Deltaprogramma Februari 2010: Deltaprogramma van start Deltaprogramma Deltaprogramma Doel (2100) Beschermd tegen hoogwater

Nadere informatie

Bestuurlijke planning DRD 2013-2014

Bestuurlijke planning DRD 2013-2014 Bestuurlijke planning DRD 2013-2014 Landelijke Stuurgroepen 17 sept Prinsjesdag DP 2014 Stuurgroepen Rijnmond-Drechtsteden 16 juli 2013 RoRoR special 4 sept 2013 Inzichten beschermingsniveaus 19 sept GROM

Nadere informatie

Gebiedspilot meerlaagsveiligheid Eemsdelta

Gebiedspilot meerlaagsveiligheid Eemsdelta Opdrachtgever: Provincie Groningen Gebiedspilot meerlaagsveiligheid Eemsdelta Uitwerking gebiedsgerichte risicostrategieën Auteurs: J. Huizinga M. Zethof M. Janssen PR 2417.10 mei 2013 mei 2013 Gebiedspilot

Nadere informatie

Proeve Plangebied Deltaprogramma Rivieren. Quick scan methode, opgave en strategieën voor waterveiligheid

Proeve Plangebied Deltaprogramma Rivieren. Quick scan methode, opgave en strategieën voor waterveiligheid Proeve Plangebied Deltaprogramma Rivieren Quick scan methode, opgave en strategieën voor waterveiligheid Titel Proeve Plangebied Deltaprogramma Rivieren Opdrachtgever Deltaprogramma Rivieren (projectleider

Nadere informatie

Proeve Waterveiligheid Deltaprogramma Zuidwestelijke Delta

Proeve Waterveiligheid Deltaprogramma Zuidwestelijke Delta Proeve Waterveiligheid Deltaprogramma Zuidwestelijke Delta Proeve Waterveiligheid Deltaprogramma Zuidwestelijke Delta Jarl Kind 1207492-005 Deltares, 2013, B Inhoud 1 Inleiding 1 1.1 Achtergrond 1

Nadere informatie

Hoe gaat Nederland nu om met de veiligheid tegen overstromingen?

Hoe gaat Nederland nu om met de veiligheid tegen overstromingen? Hoe gaat Nederland nu om met de veiligheid tegen overstromingen? Prof. dr. ir. Matthijs Kok, Waterveiligheid Overstromingsgevoelige gebieden Protected area onder NAP: 26% boven NAP: 29% buitendijks: 3%

Nadere informatie

Achter het water: wat te doen aan de toenemende overstromingsrisico s in deltagebieden? Frans Klijn 30 nov. 2016

Achter het water: wat te doen aan de toenemende overstromingsrisico s in deltagebieden? Frans Klijn 30 nov. 2016 Achter het water: wat te doen aan de toenemende overstromingsrisico s in deltagebieden? Frans Klijn 30 nov. 2016 7 december 2012 7 december 2012 7 december 2012 Hoe is dit zo gekomen? Zeespiegelstijging

Nadere informatie

LEVEN MET WATER STRATEGIE WATERVEILIGHEID EN KLIMAATBESTENDIGHEID IN DE IJSSEL-VECHTDELTA

LEVEN MET WATER STRATEGIE WATERVEILIGHEID EN KLIMAATBESTENDIGHEID IN DE IJSSEL-VECHTDELTA LEVEN MET WATER STRATEGIE WATERVEILIGHEID EN KLIMAATBESTENDIGHEID IN DE IJSSEL-VECHTDELTA STRATEGIE KLIMAATBESTENDIGHEID & MEERLAAGSVEILIGHEID IJSSEL-VECHTDELTA De IJssel-Vechtdelta is een gebied dat onderdeel

Nadere informatie

Samenvatting. Inleiding

Samenvatting. Inleiding Samenvatting Inleiding Deze samenvatting hoort bij de rapportage Notitie Kansrijke Oplossingsrichtingen (NKO) voor het project Dijkversterking Tiel Waardenburg en Rivierverruiming Varik - Heesselt. Werken

Nadere informatie

Doorbraakvrije dijken: wensdroom of maakbaar?

Doorbraakvrije dijken: wensdroom of maakbaar? Doorbraakvrije dijken: wensdroom of maakbaar? Frans Klijn Deltares / Kennis voor Klimaat Wat er vooraf ging November 2011 studiedag (Dordrecht): Dijken voor de toekomst: waar hebben we het over, en wat

Nadere informatie

Effecten van evacueren in SSM2015

Effecten van evacueren in SSM2015 Opdrachtgever: Deltares Effecten van evacueren in SSM2015 Ruimtelijk gedifferentieerde slachtofferfuncties voor de bepaling van de effecten van preventieve en verticale evacuatie bij dreigende overstromingen

Nadere informatie

Voorzitters en leden stuurgroepen gebiedsgerichte deelprogramma s; voorzitters UvW en VNG-commissie Water en portefeuillehouder water IPO.

Voorzitters en leden stuurgroepen gebiedsgerichte deelprogramma s; voorzitters UvW en VNG-commissie Water en portefeuillehouder water IPO. > Retouradres Postbus 90653 2509 LR Den Haag Voorzitters en leden stuurgroepen gebiedsgerichte deelprogramma s; voorzitters UvW en VNG-commissie Water en portefeuillehouder water IPO. In afschrift aan:

Nadere informatie

VOORSTEL AAN HET ALGEMEEN BESTUUR

VOORSTEL AAN HET ALGEMEEN BESTUUR VOORSTEL AAN HET ALGEMEEN BESTUUR Aandachtsveldhouder drs. H.Th.M. Pieper Vergadering : 11 maart 2014 Agendapunt : 6. Bijlagen : Conceptbrief Onderwerp : Consultatie Deltaprogramma 2015 Klik hier voor

Nadere informatie

Multi-Layer Safety in Dordrecht. Ellen Kelder City of Dordrecht

Multi-Layer Safety in Dordrecht. Ellen Kelder City of Dordrecht Multi-Layer Safety in Dordrecht Ellen Kelder City of Dordrecht Dordrecht: Water and History. Interreg IVb project: MARE. The primary defence ring (22) Deltacity Dordrecht Dordrecht About 120.000 residents

Nadere informatie

Investeren in evacueren: wat kost het, wat levert het op?

Investeren in evacueren: wat kost het, wat levert het op? Ruimtelijke veiligheid en risicobeleid Jrg 4. Nr. 12 Ι 23 kennis Investeren in evacueren: wat kost het, wat levert het op? T. (Teun)Terpstra HKV Lijn in water B. (Bas) Kolen HKV Lijn in water N.(Nathalie)

Nadere informatie

Toepassing Basisvisie Afwegingskader Meerlaagse Veiligheid; een methode om mee te werken in de praktijk

Toepassing Basisvisie Afwegingskader Meerlaagse Veiligheid; een methode om mee te werken in de praktijk Toepassing basisvisie afwegingskader Meerlaagsveiligheid Final l report Toepassing Basisvisie Afwegingskader Meerlaagse Veiligheid; een methode om mee te werken in de praktijk rapport 2012 23 TER INZAGE

Nadere informatie

KANSEN VOOR MLV RAPPORT VERKENNING VOOR 5 NORMTRAJECTEN WAAR DE EIS AAN DE KERING WORDT BEPAALD DOOR BASISVEILIGHEID DOOR ENKELE DOMINANTE BUURTEN

KANSEN VOOR MLV RAPPORT VERKENNING VOOR 5 NORMTRAJECTEN WAAR DE EIS AAN DE KERING WORDT BEPAALD DOOR BASISVEILIGHEID DOOR ENKELE DOMINANTE BUURTEN Fina l re port KANSEN VOOR MLV RAPPORT 2015 03 VERKENNING VOOR 5 NORMTRAJECTEN WAAR DE EIS AAN DE KERING WORDT BEPAALD DOOR BASISVEILIGHEID DOOR ENKELE DOMINANTE BUURTEN Kansen voor MLV Verkenning voor

Nadere informatie

Dijken versterken en rivieren verruimen

Dijken versterken en rivieren verruimen Dijken versterken en rivieren verruimen Josan Tielen Rijkswaterstaat Water, Verkeer & Leefomgeving Waterveiligheid in Nederland Al eeuwen bescherming door dijken Waterveiligheid geregeld bij wet Sinds

Nadere informatie

Bijlage Afspraken met dataleveranciers vd LIWO basisinformatie

Bijlage Afspraken met dataleveranciers vd LIWO basisinformatie Bijlage 1 2014 2015 2016 Afspraken met dataleveranciers vd LIWO basisinformatie Gemaakte afspraken met dataleveranciers In de onderstaande lijst staan de afspraken met leveranciers van databronnen. Soort

Nadere informatie

Deltadijken: locaties die voorrang verdienen vanuit het perspectief van slachtofferrisico s

Deltadijken: locaties die voorrang verdienen vanuit het perspectief van slachtofferrisico s Deltadijken: locaties die voorrang verdienen vanuit het perspectief van slachtofferrisico s Karin de Bruijn Presentatie Slachtofferrisico s s Maatregelen ter reductie van slachtofferrisico s Deltadijken

Nadere informatie

Technische Briefing Provinciale Staten 24 januari 2018

Technische Briefing Provinciale Staten 24 januari 2018 Technische Briefing Provinciale Staten 24 januari 2018 Opzet presentatie Erwin Klerkx (projectmanager) Proces en doel van de Verkenning Wierdy de Haan (technisch manager) Inhoudelijke aspecten Kees van

Nadere informatie

Deltaprogramma Rijnmond-Drechtsteden

Deltaprogramma Rijnmond-Drechtsteden Veilig, mooi en betaalbaar met maatwerk Deltaprogramma Rijnmond-Drechtsteden Bestuurlijke consultatie December 2013 - februari 2014 15 januari 2014 Ministerie I en M Doel presentatie Informeren over hoofdlijnen

Nadere informatie

2.2.1 Noordelijke kust

2.2.1 Noordelijke kust In opdracht van Rijkswaterstaat RIZA is onderzoek gedaan naar de ergst denkbare overstroming voor verschillende regio s. Dit onderzoek is uitgevoerd door adviesbureau HKV in juli en augustus 2007. Hierbij

Nadere informatie

Welke informatie wordt bij het risico-oordeel getoond?

Welke informatie wordt bij het risico-oordeel getoond? Welke informatie wordt bij het risico-oordeel getoond? Het risico-oordeel richt zich op primaire en regionale waterkeringen. Primaire waterkeringen beschermen tegen een overstroming uit zee, de grote meren

Nadere informatie

Memo. Deltaprogramma/Zuidwestelijke Delta voorkeurstrategie West-Brabant

Memo. Deltaprogramma/Zuidwestelijke Delta voorkeurstrategie West-Brabant Memo Onderwerp Deltaprogramma/Zuidwestelijke Delta voorkeurstrategie West-Brabant Het landelijke Deltaprogramma moet in de loop van 2014 leiden tot voorstellen om de opgave om ons land op het gebied van

Nadere informatie

Meerlaagse veiligheid in Oost-Veluwe Een casestudy naar de kansrijkheid van tweede- en derdelaags waterveiligheidsmaatregelen Kooiman, juni 2013

Meerlaagse veiligheid in Oost-Veluwe Een casestudy naar de kansrijkheid van tweede- en derdelaags waterveiligheidsmaatregelen Kooiman, juni 2013 Meerlaagse veiligheid in Oost-Veluwe Een casestudy naar de kansrijkheid van tweede- en derdelaags waterveiligheidsmaatregelen Kooiman, juni 2013 Meerlaagse veiligheid in Oost-Veluwe Een casestudy naar

Nadere informatie

Meerlaagsveiligheid nuchter bekeken November 2012. Samenvatting

Meerlaagsveiligheid nuchter bekeken November 2012. Samenvatting Meerlaagsveiligheid nuchter bekeken November 2012 Samenvatting Meerlaagsveiligheid nuchter bekeken 1 In het Nationaal waterplan (2009) is het concept meerlaagsveiligheid geïntroduceerd. De meerlaagsveiligheidsbenadering

Nadere informatie

Assetmanagement bij waterkeringen

Assetmanagement bij waterkeringen Assetmanagement bij waterkeringen Frank den Heijer NVRB symposium Assetmanagement in de publieke sector Assetmanagement bij waterkeringen Historie en context Toetsproces waterkeringen Cases: toetsronden

Nadere informatie

Dijkversterking Wolferen Sprok. Dijkteruglegging Oosterhout 23 maart 2017

Dijkversterking Wolferen Sprok. Dijkteruglegging Oosterhout 23 maart 2017 Dijkversterking Wolferen Sprok Dijkteruglegging Oosterhout 23 maart 2017 Programma 19.15 19.30 Inloop 19.30 Welkom Bram de Fockert Waterschap Rivierenland 19.35 20.00 Uitleg samenhang rivierverruiming

Nadere informatie

Hoog water op het schoolplein?

Hoog water op het schoolplein? Hoog water op het schoolplein? Hoofdstuk 1. Introductie Hoofdstuk 1. Introductie Een rampenbestrijdingsoefening, zin of onzin? Opdracht 1.1: Denk je dat het nuttig is dat er een oefening met een overstromingsramp

Nadere informatie

Achtergronden bij de nieuwe normen

Achtergronden bij de nieuwe normen Achtergronden bij de nieuwe normen Nadine Slootjes Deltares Opzet De risicobenadering Van dijkring naar dijktraject Basisbeschermingsniveau Economische doelmatigheid investeringen Beheersing van het groepsrisico

Nadere informatie

Ketenafhankelijkheid van infrastructuurnetwerken

Ketenafhankelijkheid van infrastructuurnetwerken Ketenafhankelijkheid van infrastructuurnetwerken Beschermen, vertrouwen en accepteren Bas Kolen kolen@hkv.nl De urgentie a film De urgentie Aprilbrief koersbepaling waterveiligheid Minister IenM film Centrale

Nadere informatie

Proeftuin meerlaagsveiligheid Walcheren Zuid Beveland eindpresentatie

Proeftuin meerlaagsveiligheid Walcheren Zuid Beveland eindpresentatie Proeftuin meerlaagsveiligheid Walcheren Zuid Beveland eindpresentatie Proeftuin Meerlaagsveiligheid: Hoe kunnen we overstromingsrisico s minimaliseren door toepassing van het concept meerlaagsveiligheid?

Nadere informatie

Routekaart naar verbinding tussen water en ruimte Perspectievennota Alblasserwaard-Vijfheerenlanden

Routekaart naar verbinding tussen water en ruimte Perspectievennota Alblasserwaard-Vijfheerenlanden Routekaart naar verbinding tussen water en ruimte Perspectievennota Alblasserwaard-Vijfheerenlanden Gebiedsraad: wij werken aan het beter verbinden van waterveiligheid en ruimtelijke ontwikkelingen Leden

Nadere informatie

Onderwerp: wijziging Waterverordening Hoogheemraadschap

Onderwerp: wijziging Waterverordening Hoogheemraadschap Haarlem, 26 maart 2013 2013 18 Onderwerp: wijziging Waterverordening Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier Bijlagen: Ontwerpbesluit 1 Inleiding Op grond van artikel 2.4 van de Waterwet moeten bij

Nadere informatie

Input voor de ontwikkeling van gebiedsgerichte strategieën en onderdeel van de Deltabeslissing Ruimtelijke Adaptatie

Input voor de ontwikkeling van gebiedsgerichte strategieën en onderdeel van de Deltabeslissing Ruimtelijke Adaptatie Notitie Ruimtelijke inrichting en Waterveiligheid Input voor de ontwikkeling van gebiedsgerichte strategieën en onderdeel van de Deltabeslissing Ruimtelijke Adaptatie Deltaprogramma Nieuwbouw en Herstructurering,

Nadere informatie

Nederland boven water!

Nederland boven water! Nederland boven water! Risicobewust ruimtelijk ontwerpen Netwerkdag Ruimtelijke Adaptatie 19 januari 2017 Welkom! Welke organisatie vertegenwoordig je? Ben je al bekend met het concept meerlaagsveiligheid?

Nadere informatie

1.1 Overstromingsscenario s

1.1 Overstromingsscenario s Afgedrukt: 28 november 2016 memorandum Project : Kaartbeelden overstromingsrisico s t.b.v. vitale en kwetsbare infrastructuur Datum : 28 juni 2016 Onderwerp : Duiding scenario s en toelichting op toelichting

Nadere informatie

Naar een veilige en aantrekkelijke (bedijkte) Maas voor iedereen! Belangrijkste kenmerken van de potentiële voorkeurstrategie voor de bedijkte Maas (van Heumen/Katwijk tot aan Geertruidenberg), december

Nadere informatie

Systeem Rijn-Maasmond Afsluitbaar Open

Systeem Rijn-Maasmond Afsluitbaar Open BESTAAND NIEUW DAM MET SLUIS EN/OF DOORLAATMIDDEL SYSTEEMUITBREIDING Systeem Het onderzoeksproject Afsluitbaar Open Rijnmond een eerste integrale ver kenning, onder leiding van de Technische Universiteit

Nadere informatie

Meerlaagse veiligheid

Meerlaagse veiligheid Meerlaagse veiligheid Meerlaagse veiligheid vertaald naar ontwerp Meerlaagse veiligheid Veiligheid in 3 lagen De eerste laag is het voorkómen van overstromingen met sterke dijken, duinen en stormvloedkeringen

Nadere informatie

INGEKOMENN STUK. Aan algemeen bestuur 23 april Voorstel aan ab Kennisnemen van

INGEKOMENN STUK. Aan algemeen bestuur 23 april Voorstel aan ab Kennisnemen van Aan algemeen bestuur 23 april 2014 INGEKOMENN STUK Datum 18 maart 2014 Documentnummer 594909 Projectnummer Portefeuillehouder Programma Afdeling drs. T. Klip-Martin Veiligheid Planvorming Bijlage(n) 2

Nadere informatie

Hoog water op het schoolplein?

Hoog water op het schoolplein? Hoog water op het schoolplein? Hoofdstuk 1. Introductie Hoofdstuk 1. Introductie Een rampenbestrijdingsoefening, zin of onzin? Opdracht 1.1: Denk je dat het nuttig is dat er een oefening met een overstromingsramp

Nadere informatie

Hoog water op het schoolplein?

Hoog water op het schoolplein? Hoog water op het schoolplein? Hoofdstuk 1. Introductie Hoofdstuk 1. Introductie Een rampenbestrijdingsoefening, zin of onzin? Opdracht 1.1: Denk je dat het nuttig is dat er een oefening met een overstromingsramp

Nadere informatie

Hoog water op het schoolplein?

Hoog water op het schoolplein? Hoog water op het schoolplein? Hoofdstuk 1. Introductie Hoofdstuk 1. Introductie Een rampenbestrijdingsoefening, zin of onzin? Opdracht 1.1: Denk je dat het nuttig is dat er een oefening met een overstromingsramp

Nadere informatie

fase 1 Basisvisie Afwegingsmethodiek meerlaagsveiligheid rapport

fase 1 Basisvisie Afwegingsmethodiek meerlaagsveiligheid rapport Fina l re port fase 1 Basisvisie Afwegingsmethodiek voor meerlaagsveiligheid rapport 2011 26 Basisvisie Afwegingsmethodiek voor meerlaagsveiligheid fase 1 rapport 2011 26 ISBN 978.90.5773.531.8 stowa@stowa.nl

Nadere informatie

Hydraulische beoordeling nieuwe waterkering Alexander, Roermond. WAQUA-simulaties ten behoeve van Waterwetaanvraag

Hydraulische beoordeling nieuwe waterkering Alexander, Roermond. WAQUA-simulaties ten behoeve van Waterwetaanvraag nieuwe waterkering Alexander, Roermond WAQUA-simulaties ten behoeve van Waterwetaanvraag i Datum 17 maart 2014 Status Concept, versie 0.2 Project P0056.9 Naam Paraaf Datum Auteur Drs. R.C. Agtersloot 17-03-2014

Nadere informatie

Kennissessie waterveiligheid

Kennissessie waterveiligheid Kennissessie waterveiligheid Gesprongen waterleiding VUmc MijnOverstromingsRisicoProfiel 8 maart 2016 Bart Thonus HKV lijn in water Voorstellen en inhoud Bart Thonus Adviseur Waterbeheer en Informatie

Nadere informatie

2013? Provinciale Staten van Noord-Holland: Besluiten: Uitgegeven op 4 juni Gelezen het voorstel van Gedeputeerde Staten van Noord-Holland;

2013? Provinciale Staten van Noord-Holland: Besluiten: Uitgegeven op 4 juni Gelezen het voorstel van Gedeputeerde Staten van Noord-Holland; 2013? Besluit van Provinciale Staten van Noord-Holland van 8 april 2013 tot wijziging van de Waterverordening Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier Provinciale Staten van Noord-Holland: Gelezen het

Nadere informatie

Versie 22 september Inleiding

Versie 22 september Inleiding Inleiding Verschil watersnood en wateroverlast Watersnood is een door een overstroming veroorzaakte ramp. Een overstroming kan plaatsvinden vanuit zee, zoals bij de watersnoodramp van 1953, maar ook vanuit

Nadere informatie

Overstromingsrisico Dijkring 42 Ooij en Millingen

Overstromingsrisico Dijkring 42 Ooij en Millingen VNK2 Overstromingsrisico Dijkring 42 Ooij en Millingen December 2012 Overstromingsrisico Dijkring 42 Ooij en Millingen December 2012 Kijk voor meer informatie op www.helpdeskwater.nl of bel 0800-6592837

Nadere informatie

Veiligheid Nederland in Kaart 2

Veiligheid Nederland in Kaart 2 Overstromingsrisico Dijkring 1, 2, 3 en 4 Schiermonnikoog, Ameland, Terschelling en Vlieland Oktober 2014 Veiligheid Nederland in Kaart 2 Overstromingsrisico dijkringgebieden 1, Schiermonnikoog 2, Ameland

Nadere informatie

Waterveiligheidsplan Eiland van Dordrecht

Waterveiligheidsplan Eiland van Dordrecht Opdrachtgever: Gemeente Dordrecht Waterveiligheidsplan Eiland van Dordrecht Impactanalyse PR3373.10 december 2016 Opdrachtgever: Gemeente Dordrecht Waterveiligheidsplan Eiland van Dordrecht Impactanalyse

Nadere informatie

Veiligheid primaire waterkeringen,

Veiligheid primaire waterkeringen, Indicator 7 september 2016 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Met de Verlengde derde toetsing

Nadere informatie

Maatschappelijke kosten-batenanalyse Waterveiligheid 21e eeuw. Bijlage E: Methode kostentoedeling

Maatschappelijke kosten-batenanalyse Waterveiligheid 21e eeuw. Bijlage E: Methode kostentoedeling Maatschappelijke kosten-batenanalyse Waterveiligheid 21e eeuw Bijlage E: Methode Maatschappelijke kosten-batenanalyse Waterveiligheid 21e eeuw Bijlage E: Methode Jarl Kind Carlijn Bak 1204144-006 Deltares,

Nadere informatie

Maatschappelijke kosten-batenanalyse Waterveiligheid 21 e eeuw

Maatschappelijke kosten-batenanalyse Waterveiligheid 21 e eeuw Maatschappelijke kosten-batenanalyse Waterveiligheid 21 e eeuw Samenvatting en conclusies Aanleiding en doel Voor de actualisering van de waterveiligheidsnormen is een aantal jaren terug het beleidstraject

Nadere informatie

Overstromingsrisico Dijkring 24 Land van Altena

Overstromingsrisico Dijkring 24 Land van Altena Overstromingsrisico Dijkring 24 Land van Altena Oktober 2014 Veiligheid Nederland in Kaart 2 Overstromingsrisico dijkring 24 Land van Altena Documenttitel Veiligheid Nederland in Kaart 2 Overstromingsrisico

Nadere informatie

Opdrachtgever: Rijkswaterstaat. Gevolgberekening falen Blankenburgtunnel

Opdrachtgever: Rijkswaterstaat. Gevolgberekening falen Blankenburgtunnel Opdrachtgever: Rijkswaterstaat Gevolgberekening falen Blankenburgtunnel PR3025.10 maart 2015 Opdrachtgever: Rijkswaterstaat Gevolgberekening falen Blankenburgtunnel Auteurs C. Vermeulen S. Mühle PR3025.10

Nadere informatie

Hoog water op het schoolplein?

Hoog water op het schoolplein? Hoog water op het schoolplein? Hoofdstuk 1. Introductie Hoofdstuk 1. Introductie Een rampenbestrijdingsoefening, zin of onzin? Opdracht 1.1: Denk je dat het nuttig is dat er een oefening met een overstromingsramp

Nadere informatie

Botlek Adaptatiestrategie Waterveiligheid

Botlek Adaptatiestrategie Waterveiligheid Botlek Adaptatiestrategie Waterveiligheid Rotterdamse haven veilig nu en in de toekomst Matthijs Bos Open De gevolgen van overstromingen op industriegebieden New Orleans, 2005 Thailand, 2011 Haven Overstromingskansen

Nadere informatie

Aanpassing slachtofferfunctie buitendijkse gebieden

Aanpassing slachtofferfunctie buitendijkse gebieden www.rijkswaterstaat.nl Contactpersoon Durk Riedstra adviseur overstromingsrisico's RWSWVL afd. Hoogwaterveiligheid Bijlage(n) Aanpassing slachtofferfunctie buitendijkse gebieden In de nieuw ter beschikking

Nadere informatie

Onderwerp Deltaprogramma Rijnmond-Drechtsteden; gebiedsrapportages Krimpenerwaard en Hollandsche IJssel

Onderwerp Deltaprogramma Rijnmond-Drechtsteden; gebiedsrapportages Krimpenerwaard en Hollandsche IJssel COLLEGEVOORSTEL Onderwerp Deltaprogramma Rijnmond-Drechtsteden; gebiedsrapportages Krimpenerwaard en Hollandsche IJssel Te besluiten om: 1. kennis te nemen van de concept-gebiedsrapportages Krimpenerwaard

Nadere informatie

Deltaprogramma Nieuwbouw en herstructurering. Bijlage Deltaprogramma 2013

Deltaprogramma Nieuwbouw en herstructurering. Bijlage Deltaprogramma 2013 Deltaprogramma Nieuwbouw en herstructurering Bijlage Deltaprogramma 2013 Deltaprogramma Nieuwbouw en Herstructurering Bijlage Deltaprogramma 2013 Datum Juni 2012 4 Deltaprogramma Nieuwbouw en herstructurering

Nadere informatie

Kenmerk GEO Doorkiesnummer +31(0) Onderwerp Werkwijze bepaling Hydraulische Ontwerprandvoorwaarden

Kenmerk GEO Doorkiesnummer +31(0) Onderwerp Werkwijze bepaling Hydraulische Ontwerprandvoorwaarden Memo Deltares } Aan RWS-WVL (R. Vos) Datum Van Alfons Smale Kenmerk Doorkiesnummer +31(0)88335 8208 Aantal pagina's 5 E-mail alfons.smale@deltares.nl Onderwerp Werkwijze bepaling Hydraulische Ontwerprandvoorwaarden

Nadere informatie

Deltaprogramma Nieuwbouw en herstructurering. Intentieverklaring

Deltaprogramma Nieuwbouw en herstructurering. Intentieverklaring Deltaprogramma Nieuwbouw en herstructurering Intentieverklaring Deltawet (2011) Deltaprogramma met deelprogramma s Deltafonds Een pot geld Deltacommissaris Wim Kuijken Deltabeslissingen Deltaprogramma

Nadere informatie