Hans Brans. Het leven zelf

Transcriptie

1 Hans Brans Het leven zelf Een vrolijke, ernstige, soms zelfs filosofische en in alle opzichten aan uw eigen leven of theatrale behoeften aanpasbare theater collage over het leven zelf tussen wieg en graf 2012

2 Woord vooraf 'Het leven zelf' geeft een beeld van het leven van gewone mensen. Het is geen strak, aaneengesloten verhaal, maar het zijn uiteenlopende scènes rondom de drie grote gebeurtenissen in ieders leven: geboren worden, verliefd worden, en dood gaan. De rode draad wordt gevormd door de vier scènes met 'levenslessen'. Dit zijn de ankerpunten van het stuk. Indien gewenst kan het het stuk in meerdere of mindere mate worden aangepast aan de behoeften en mogelijkheden van de spelersgroep zodat het een meer eigen, 'autobiografisch' karakter krijgt. In dat geval wordt aangeraden om de namen van de personages te vervangen door de namen van de spelers. Verder kunnen (delen van) verhalen worden vervangen door eigen verhalen. In scène 6 bijvoorbeeld (Fotoalbum) kan gebruik worden gemaakt van eigen foto's van de spelers, die daar dan ook hun eigen verhaal bij vertellen. Ook kunnen er liedjes, muziek of gedichten worden toegevoegd. Aangeraden wordt om het stuk niet langer te maken dan het nu is. De auteursrechten gelden ook in aangepaste vormen van het stuk. 'Het leven zelf' kwam tot stand in het kader van een samenwerkingsproject van de 'Toanielfederaasje Achtkarspelen' in Daarbij was de inbreng van de spelers en de regisseur van groot belang. Graag wil Anne Visser, Chantal Wiersma, Dictus Benedictus, Henk Overdijk, Hielkje Hamstra, Keimpe de Vries, Renate van der Meulen, Tamme Alma, Willy Bijma en Jenny Hoekstra bedanken voor hun persoonlijke en artistieke inzet. Hans Brans januari

3 Spelers:, ong. 45 jaar, ong. 15 jaar, ong. 50 jaar, ong. 17 jaar, ong. 38 jaar, ong. 16 jaar, ong. 40 jaar Teun, ong. 70 jaar, ong 40 jaar. Overzicht van de scènes Deel 1 Proloog scène 1 Dit ben ik! scène 2 Van de wieg tot het graf scène 3 Levensles 1 - Het Leven Deel 2 Geboorte scène 4 Ligging scène 5 Kraamvisite scène 6 Foto album Deel 3 Liefde scène 7 Levensles 2 - De liefde scène 8 De perfekte jongen scène 9 De eerste zoen scène 10 A-Merk scène 11 Relatiebureau Knipperlicht scène 12 Blind date scène 13 De Tredmolen scène 14 [Eerste liefde / laatste liefde] Deel 4 Dood scène 15 Levensles 3 - De Dood scène 16 Twee verhalen scène 17 'Heb je 't verteld, lieverd?' scène 18 De balans scène 19 De begrafenis scène 20 De regenboog scène 21 Levensles 4 Het examen 3

4 Deel 1 Proloog (Alle spelers zitten in principe steeds zichtbaar aan weerskanten of naast het speelvlak) Scène 1 Dit ben ik! (Baby geluidjes. komt op met dekentje op de arm waarin een baby zou liggen. Ook de andere spelers komen later zo op, steeds als de voorgaande speler klaar is. Spelers die klaar zijn nemen ergens op of aan de rand van het speelvlak plaats.) Teun (fluistert) Sst. Ik slaap. Ik heb net gedronken en een boertje gelaten en nou ben ik al weer moe. Ik moet groeien. Groot worden voor later. Ik bin. Maar dat weet ik nog niet. Ik weet nog helemaal niks. Mooi hè? Wat in prachtig kaal koppie. Zou daar nog wel wat haar op komen. En zou dat er dan later ook weer af gaan? Kijk dit is Teun, dit ben ik. Is het geen geweldig kereltje? (sjongt) Rije, rije, rije in een wagentje. En als je dan niet rije wil dan draag ik je. Slaap, kindje slaap... Moet je die kleine vingertjes eens zien. Grijp het leven maar vast, meisje. Kijk, ik lach! Ik lach in m'n slaap. Ik kan wel smoor worden op mezelf. En waarom zou dat niet mogen? Hou jij maar van jezelf, meid. Lach jij je maar mooi door het leven heen. (komt samen met op, trots) Kijk. dit is. Je ziet er uit als een ouwe kerel. Wat een rotkop. (blij) Gaaf, hè? En toch gluren alle ooms en tantes over de rand van je wieg alsof je Mister Universe in eigen persoon bent. En dat ben ik ook. Wacht maar af, dit wordt de knapste gozer van Nederland, dat kan ik je nou al beloven. En wie hebben we daar? Het lijkt wel een zeehondje. (blij) Gaaf, hè? is mijn kampioen. Ik kan al knijpen en bijten en (ruikt; ruikt ook bij Keimpes baby).. en schijten. Gaaf, hè. kan de wereld in kijken als was het een veld met paardebloemen en tegelijk een emmer vol poepen. 4

5 Laat de wereld maar een poepje ruiken, jochie! (snikkend op, zonder dekentje) Ik bin kwijt., waar ben, waar ben je? Och heremetijd. Kalm nou maar. Hou eens even stil. STILTE ALSTUBLIEFT!! (Iedereen is doodstil. De jongen geven hun eigen baby's aan en luisteren met één oor van onder tot boven en van achteren en voren langs haar lichaam. Dan horen we zacht uit de verte het geluidje van een baby. Tenslotte haalt ergens uit Renates kleren een mini-dekentsje, met daarin een mini-baby'tje.) Hebbes! O gelukkig.., daar was ik al. Wat was ik ongerust. (Ieder neemt voorzichtig zijn eigen baby). Nou moet u er de rest van uw leven wel goed op passen, hoor. Dat u uzelf niet kwijt raakt. Dat doe ik. Zo lang als ik leef. Hoe vinden jullie? (De jongens kijken van de baby naar elkaar; ze vinden het een oud mannetje.) Schitterend. Net Miss Universe. Wel een beetje aan de kleine kant. Couveuse kindje, niet. Maar dat komt wel goed, reken daar maar op. ( en komen tegelijk van twee kanten op.) Ben ik dit? Ben ik dit? (ze ontmoeten elkaar in het midden) Wat heb jij daar? (twijvelend) Ik denk dat ik dit ben. En wat heb jij daar? 5

6 : Ik denk dat ik dit niet ben. Ik denk het ook niet. Wat niet? Dat ik dit ben? Nee, dat ik dít ben. Waarom niet? Ik weet niet. Het ruikt niet als. Hoe ruikt het dan? (fys gesicht) Als. Maar dat ben ik! O ja? Dan moet dat zijn. Ruilen? (Ze ruilen van deken en kijken nu heel tevreden naar hun eigen kindje, richting zaal. ogge tefreden mei harren eigen poppe op 'e earm nei foaren.) (tegen publiek) Zo zie je maar. Een mens had net zo goed een ander kunnen wezen. Ja wel, maar voor jezelf was je dan nog altijd jezelf. Dat is waar. Al ben je een ander, jezelf raak je nooit kwijt. Al lijkt het soms van wel. Nietwaar? ( komt op van midden achter. Ze heeft twee babys in haar armen. De andere spelers stellen zich achter haar op.) Ik vraag mij wel eens af hoe ben ik hier beland? Waar kom ik vandaan? Waar ga ik heen? en waarom voel ik mij zo vaak alleen? Zo zit ik vaak te prakkiseren. Maar alleen dat ben ik niet. Kijk, dit ben ik,. Wat in wangetjes, wat in kleur! Zo'n blos zie je niet op deze hier. Selama's leven was alweer voorbij, toen het mijne net begon. En als het mijne over veertig jaar voorbij is dan ben jij al tachtig jaar geweest. 6

7 (muziek) Toch ben je mij me, zusje. Elke dag, en elke ochtend. In de tijd tussen nog niet en niet meer neem ik je mee en pas op je. Ergens tussen mijn gedachten heb ik je verscholen Onder mijn hart adem jij steeds mee zoals het hartje van ons twee klopte op het ritme van ons mam Pas als ik dood ben is ons beider leven klaar. Pas als ik dood ben, is dat het einde van ons twee. scène 2 Van de wieg tot het graf (Alle spelers staan op een rij, deken nog op de arm) En wat gebeurde er daarna? Daarna ontrolde zich het leven. Toen ontrolde zich het leven? Hoe dan? Hoe dan? Gewoon, vanzelf. (Hij laat zijn dekentje aan twee punten uitrollen. De anderen doen het ook. Er staan worden op als 'Au!', 'zucht', 'kreun', 'shit', 'smak', maar ook 'Ik hou van', 'Ik zeg' enzovoort. De spelers bekijken verrast elkaars dekens, maken zinnen door naast elkaar te staan, geven commentaar, duwen elkaar weg, trekken aan elkaars deken, of ruilen die. Het wordt een rommeltje.) EN TOEN? WAT GEBEURDE ER TOEN! (In een keer staat iedereen stil, deken vormeloos in de hand) Toen viel het doek! (Iedereen laat tegelijk zijn/haar deken vallen.) En dat was alles? Ja. Op naar het graf! (Alle spelers in één rij, gezicht naar links. Tegelijk buigt iedereen zich voorover, rechterhand op de rechterbil, linkerhand op de linkerbil van man/vrouw voor hem. Treurmarsmuziek begint. Tegelijk begint men te lopen, stram maar in exact dezelfde pas. 7

8 als laatste. De teksten gaan door, ook als de voorten al af zijn.) Teun Ik wil nog niet dood! Ik wil niet meer leven! O, ik ben zo bang! O, ik heb zo'n pijn! O, ik ben zo bang! Liefste, ik kom! O, ik ben zo bang! Je hoeft niet benauwd te wezen. Nergens voor nodig. Zo lang als jij er bent, is de dood er niet. Als de dood er een keer is, dan ben jij er niet meer. Jullie hebben dus niets met elkaar te maken. (Iedereen af. steekt zijn hoofd vanachter een gordijn) Heeft-ie niet zelf bedacht hoor. Is van een filosoof. (kijkt op blaadje) Epicurus. scène 3 Levensles 1, It Libben (Een voor een komen de spelers weer op, met een klein blocnootje en pen in de hand. De dekens worden opgevouwen en aan de kant gelegd.) Teun Teun: : Nou, dat ging wel heel vlug voorbij. 'Is this all there is? Ach kindje, in werkelikheid gaat het nog veel vlugger. Het gaat mij anders niet hard genoeg. Nog twee weken en dan heb ik eindelijk mijn rijbewijs. (op) Waar hebben jullie het over? Over de tijd. Het leven. En dat het zomaar voorbij is. Behalve hier. Hier staat de tijd stil. 8

9 : (op) Waar hebben jullie het over? Over de tijd. Het leven. Teun: En dat het zomaar voorbij is.. Behalve hier. (op) Waar hebben jullie het over? Over de tijd. Het leven. Teun: En dat het zomaar : Wacht eens. (Iedereen bevriest) Dat is het! Ik heb weleens een film gezien over een jongen die steeds maar weer opnieuw diezelfde dag mee maakte. Het leven zat vast op die ene dag en dat was vreselijk want... (op) Waar hebben jullie het over? (met ingehouden adem) Over herhaling gesproken... - want als de tijd niet doorgaat dan zit je gevangen in de tijd. Als een hamster in een tredmolen. Dan heeft het leven totaal geen zin meer. Dus.. En als alles zomaar voorbij gaat? Heeft het dan wel zin? Hè? Wat? Ja, nou.., dan eh.. Weet ik veel. LES EEN! ( op met stift of krijtje en/of aanwijsstok. Iedereen haalt weer adem, en neemt gauw zijn plaats in, in een schoolklasje. is een strenge, boze bovenmeenster. Op een flipover of schoolbord schrijft hij met grote letters: LEVENSLES 1.) Dit lijkt nergens op! Tsjonge, jonge, jonge. Volwassen mensen, al ik weet niet hoe lang bij het leven in de leer en nog steeds geen flauw benul wat het leven inhoudt of hoe het geleefd moet worden. (schrijft) Wat is leven? Nou, wie?! (Iedereen zwijgt, kijkt naar de grond.) : (mompelt zacht) Een pijp kaneel. Dat hoorde ik,! Volgende week 500 strafregels: 'Het leven is geen pijp kaneel'. 9

10 : Teun : Ah nee, niet wéér. Zie ik nog vingers?!, jij dan maar. (Leest uit zijn aantekeningen) Eh.. 'Wij worden geboren om te leven, en wij leven om te sterven.' ( schrijft: geboren leven; leven sterven) Goh, zelf bedacht? Welnee, dat is 'n joods gezegde. Nou. Ik vindt het leven klote! Mijn vader is zijn baan kwijt, mijn ouders gaan scheiden en ik heb net m'n nieuwe brommer in de prak gereden. Én een bekeuring. Ik vindt het leven wel mooi hoor. Ik heb net in nieuw mobieltje èn een nieuwe fiets. Ik vraag niet wat jullie van het leven vinden, maar wat het ìs. Het is van alles wat. Nu is het dit en dan is het dat. Precies, het is mooi (wijst naar ) klote (wijst naar )!, volgende week 500 strafregels 'Men mag geen kloten zeggen, men moet ze laten zien'. Wat heeft dat nou voor zin? Ja! Wat heeft het voor zin? Het leven is zinloos. Het heeft geen zin. Hmm. Ik vroeg alleen niet wat het niet is, maar wat het wèl is. Zegt u het dan als u het zo goed weet., volgende week... Ik heb hier staan: 'De zin van het leven is niet het einddoel van de reis, maar de weg ernaar toe'. Lao Tse. (kijkt in notities) Wat zeg je hiervan: 'De zin van het leven ben jij.' Jules Deelder. Aha! Nou komen we ergens. (Hij schrijft driftig op.) 10

11 Teun Teun Precies. De zin, die moet je er zelf aan geven. Dat is het. Goh. Zelf bedacht? (zingt, en vallen in) Ik heb geen zin om òp te staan. Ik heb geen zin om uit m'n bèd te gaan. en! Volgende week... Ach meester, laat die knapen. Pubers moeten nu eenmaal 50% van de tijd slapen. (tegen ) Maar hoe doe je dat dan? Waar haal je de zin vandaan om uit je bed te komen? Met al die ellende in de wereld. (noteert) Goeie vraag, goeie vraag! Ik heb hier staan: 'Iedereen die diep in zichzelf kijkt, staat voor een afgrond. Die staart verbijsterd in een groot gat.' Dat klinkt wel heel depressief. Van wie is dat? Nou, niet van Erwin Krol. (Schrijft verwoed). Juist! Zichzelf. Afgrond. Gat. Krol. Ach. (Hij streept Krol weer door.) Je komt uit een gat.. En je verwijnt in een gat. Nou, ze zijn weer wakker. Leuk hoor. Wat ben ik? Iets dat uit een gat komt, in een gat verdwijnt en ondertussen in een gat staart. Nee, daar wordt ik blij van. Gatverdamme. Daar hoef je niet perse ongelukkig van te worden. Als je alleen maar in dat gat blijft staren, ja dan ben je eenzaam en alleen. Maar kijk je om je heen, dan zie je Dat je niet de enige bent met zo'n gat. ( heeft ondertussen de woorden GAT, IN/UIT, STAREN, EENZAAM, MAAR NIET ALLEEN opgeschreven) 11

12 Niet zo snel. Dus je kan eigenlijk, om het zo maar eens te zeggen, het ene gat met het andere vullen? en : Precies! Teun Want uiteindelijk gaat het niet om het gat.... maar om wat je erin stopt! Het gaat om de vulling. ( schrijft weer: GAT IN GAT, VULLING) O, dus het draait om seks? Ik dacht om geld. Geld is een middel. Het gaat om eten, drinken, warmte. En aandacht. Geborgenheid. Seks dus. Tuurlijk jochie, jij moet ook aan je trekken komen. Seks is de motor van alles. Maar je wordt er zo moe van. (gelach.) ( heeft weer geschreven: ETEN, WARMTE, AANDACHT, SEKS) Teun Is er niet een woord om dat allemaal samen te vatten? Alles waar een mens behoeft aan heeft? Volgens mij noemen ze dat liefde. Liefde! Dat is het. (Hij schrijft het op. Op de achtergrond klinkt een schoolbel. De leerlingen hi-fiven met elkaar omdat ze eruit zijn en verlaten op kousenvoeten het toneel. heeft het niet in de gaten.) : Dus. Conclusie: (hij tekent overal pijlen en cirkels op het bord) we komen uit een gat. We gaan naar een gat. En we zien een groot gat diep in onszelf. Alles draait dus om het gat. Maar het gaat NIET om het gat, het gaat om de vulling. En de vulling is... - tja, alles wat we nodig hebben om het leven zin te geven: eten, drinken, warmte, seks, maar vooral: LIEFDE. Mooi. Dan wou ik daar de volgende les verder mee. Want als we dieper in dat gat kijken dan zien we dat - 12

13 (hij draait zich om: iedereen is weg). Wat? Ik sta hier gewoon in de ruimte te kletsen. (af). Hallo? Is daar iemand? 13

14 Deel 2 Geboorte scène 4 Ligging Hallo allemaal! Wat fijn dat jullie er allemaal zijn. Bijna tenminste. Namens voorlichtingsbureau 'Bezint eer gij begint' mag ik u gratis een versnapering aanbieden die u dan afloop bij de kassa mag afrekenen. Goed, dan zullen we maar los, niet? Ik zie op uw voorhoofdjes al de vraag staan: HOE KOM IK HIER UIT? Want laten we eerlijk zijn: het is hier dan wel reuze knus en warm en gezellig en het eten en drinken is ook prima verzorgd al die behoeftes van voor en van achter, het gaat allemaal vanzelf.. We hoeven niets anders te doen wat om te poedelen in dit warme badje en dan maar uitdijen. Maar met dat steeds maar uitdijen, snappen we allemaal wel dat we hier binnen langzamerhandte KRAP behuisd zijn. Voor je het weet kun je je kont niet meer keren. Dus waar moet dat naar toe? We hebben dan weliswaar geen flauw idee hoe we hier eigenlijk ooit BINNEN zijn geraakt daar horen we later vast meer over! - maar we weten langzamerhand wel dat we ER UIT moeten. Kortom: hoe geraken wij van mammies krappe koektrommeltje in die grote, lichte spannende wereld, waar we eindelijk ruim kunnen ademhalen en waar het leven pas echt schijnt te beginnen? Welnu jongens en meisjes, dat is vooral een kwestie van LIGGING. Een goede ligging is voor alle partijen van het grootste belang. Maar ja, er zijn vele wegen die naar.. eh, Rome leiden. Voordat jullie zelf het licht zien wil ik jullie uit de doeken doen hoe het nou precies zit met die verschillende liggingen. Daarvoor heb ik hier een team van ervaringsdeskundigen mee genomen. (De andere spelers demonstreren een voor een de verschillende geboorte-liggingen. Dit zou ook met dia's op een scherm geprojecteerd kunnen worden. noemt de spelers een voor een bij hun naam.) Allereerst demonstreert ( ) hier de meest voorkomende ligging: 'de hoofdligging'. Wij van de Wegenwacht zeggen dan: als ze de kop erbij houden en de neus in de wind, komt het vanzelf op zijn pootjes terecht. Maar zoals ( ) hier laat zien, kan het ook anders. Dit hier is de 'stuitligging'. Is iets lastiger, vooral voor de huisbaas zal ik maar zeggen. Maar niet ongebruikelijk. Een variant is de 'onvolkomen stuitligging', kijk dan ligt dit zo (ze verlegt wat). De dwarsligging die (..) hier demonstreert is natuurlijk echt een probleem. U kent die types wel. Die komt zo dus niet door het controlepoortje, dus daar moet nog wel wat aan gedaan worden. Maar een beetje vroedvrouw krijgt dat wel in het gareel. Een heel ander karaktertje spreekt uit de 'sterrenkijker', die (..) hier demonstreert. Met een dromerige blik glijdt hij rechtstandig 14

15 het heelal in, de ogen gericht op zijn ascendant. De sterrenkijker aanschouwt het levenslicht het liefst 's nachts, dat spreekt. Dan hebben we nog het trouwe, eerlijke en loyale type van de 'aangezichtsligging'. Deze is klaar voor een gesprek van mens tot mens. Maar ook om zijn brood te verdienen in het zweet van zijn aangezicht. Persoonlijk vind ik het geen gezicht, maar het kan. Dan heb je ook nog de 'doorligger', zoals (...) daar. De doorligger is eigenlijk veel te vroeg naar buiten gekomen, maar heeft dat zelf nog niet zo goed in de gaten en daarom eerst in zo'n speciaal bakje, waar we anders de kuikentjes mee uitbroeden, nog even doorliggen. Dan hebben we nog een paar uitzonderlijke liggingen waar ze zelfs in het ziekenhuis niet altijd raad mee weten. Over de dwarsligger sprak ik al. Maar wat dacht u van de 'ligger met oplegger': dat is er een die neemt ongevraagd een broertje of zusje mee soms zelfs meer dan een. Vooral vroeger was dat nog wel eens een extra eter waar ze helemaal niet op gerekend hadden. Dan hebben we de 'onderligger'. Die wordt geboren voor een dubbeltje en meer zal het ook nooit worden. Die krijgt het dus nog zwaar te verduren. Of hij méént dat hij het zwaar te verduren heeft, dan kan ook. Vaak krijgt hij het later aan de stok met de 'bovenligger', herkenbaar aan de gouden lepel in de mond bij zijn uittreding. De onderligger stemt meestal SP of PVV en de bovenligger VVD of D66. En tenslotte hebben we nog de 'tegenligger', ook wel de 'spookrijder' genoemd. Dat zijn meestal mannen, die spijt hebben van hun komst en niets liever willen dan terug naar de bron. Maar helaas, gedane zaken nemen geen keer. Dat was het dames en heren. Ik hoop dat ik u voldoende heb voorgelicht over de mogelijkheden. Het is verder aan u om er wat van te maken. Of om het te verprutsen. Vragen kunnen helaas alleen achteraf gesteld worden. Rest mij u nog een paar tips mee te geven. 1. Eert uw vader en uw moeder. 2. Onderzoekt alles en behoudt het goede. En 3. Draag altijd een schone onderbroek voor het geval u door een strontkar overreden wordt. Goede reis! scène 5 Kraamvisite Anderen Oe, oe, oe!, het begint! (Zakt kreunend op de vloer) Ach schat, wat nou? Is het zover? Geen paniek, geen paniek! (Iedereen stort zich als één man op die daardoor niet meer te zien is. Iedereen praat door elkaar) Geen paniek! Geen paniek! Is er een dokter in de zaal? Rustig blijven! Gewoon doorademen. Water! Warm water! Puffen, goed puffen. Geen mannen hier, weg jij. Waar blijft de dokter nou? Is er al ontsluiting? Alsof jij der verstand van hebt. Een meter? Niet persen! Puffen! Dit komt niet goed, dit komt niet goed... 15

16 ( kruipt uit de kluwen pratende mensen met een dekentje op de arm) Het is een meisje!! (Prompt stopt de rest, draait zich in een ruk om.) Allen Hoera!! Ssst! Moeder en de kleine hebben rust nodig! (Hij geeft de baby aan die ergen achter op het toneel op de grond ligt. De rest stelt zich aan de zijkant op in een rij.) Allemaal Ssst. Sst. Tijd voor de kraamvisite! (Hy pakt ergens een jeneverfles vandaan en ondertussen drukt het eerste stelletje en Teun zogenaamd op een deurbel. Iedereen praat voortdurend te luid.) Teun Allen! Gefeliciteerd met je zoon! Oen. Het is een meisje! Ssst. Ssst!! ( schenkt zogenaamd in) Allen Gezondheid!! (, en Teun 'drinken'. De rest kijkt vanaf de zijkant toe, maar proost wel steeds mee.) (tegen Teun) Jij bent net als m'n vader. Die sloeg overal ook maar een slag naar. Toen ik geboren werd hè toen was-ie niet eens in de buurt. Nou was ik weliswaar al de vijfde, dus het nieuwe was er af. En vader had het altijd druk op het land, hè. De aardappels moesten er af. Afijn, buurvrouw d'r heen om hem te waarschuwen. 'De baby komt er aan Douwe'. 'Laat maar komen.' 'Moet je niet 'ns kijken?' 'Ik kan het er toch niet uit trekken'. Én de aardappels moesten gerooid. Na uur of vijf kwam ze weer. 'Het is een meisje, Douwe' 'Mooi zo.' 'Moet je nou niet 'ns kijken?' 'Ik ben nog niet zover.' En op het eind van de dag kwam zo nog een keer. 'Moet je nou niet eens gaan rond zeggen in de buurt, Douwe?' 'Ja, ja, nog 16

17 één bunder.' De volgende dag ging-ie dan eindelijk eens bij de buren langs. 'Hee, Douwe, je hebt een meisje.' Iedereen wist het al. Ja, zo was vader hè: eerst de aardappelen en dan kwam ik. ( schenkt weer in) Allen Gezondheid! ( en bellen aan) Allen Allen (tegen ) Gefeliciteerd, vader! Wat een snoepje! Sssst! (schenkt in) Kom d'r maar bij hier. De kleine slaapt en moeder moet rusten. Gezondheid! Ik weet nog precies van toen mijn moeder van mij op alle dagen liep en dat ze toen naar het ziekenhuis moest. Op alle dagen? Welke dag was dat dan? Haar geboortedag. (tegen ) Hoe kan jij dat nou weten? Ik was er toch zeker zelf bij. (Men kijkt elkaar vreemd aan en schenkt nog eens bij.) Allen Gezondheid! De huisdokter vond het beter om de kleine wat eerder te laten komen. In het ziekenhuis keek de verpleegster al een beetje apart naar mijn moeder toen ze moest gaan persen, maar het ging heel vlot en daar kwam ik aan, zo gezond als een vis. Toen zegt die dokter: 'Wat krijgen we nou? D'r kon er daar nog wel een in zitten.' Dus toen moest ons moeder nog een keer persen, en ja hoor, vijf minuten later had ik een zusje. Maar ja, daar had niemand op gerekend. De dokter niet, mijn moeder niet, en ons vader al helemaal niet. Er was niet eens een wiegje voor. Dus toen hebben ze het bakje met doktersspullen maar leeg gehaald en daar kwam mijn zusje in te liggen. Ze was nog kleiner dan ik. Maar ze is groter dan jij. Was jij niet de tweede? Was meneer er ook bij dan? 17

18 Teun Wel goed voor de kinderbijslag natuurlijk. ( schenkt ondertussen weer in) Allen Gezondheid! ( verslikt zich bijna en begint te lachen.) Teun Wat zit jij nou weer te grijnzen? Toen ons eerste kindje kwam, dat was me een feest. Dat is het toch altijd, normaliter? Tuurlijk, maar bij ons stond het hele dorp op z'n kop. Hoe dat dan? Nou kijk, Wij hadden destijds een speciale revue, want de toneelvereniging had een jubileum of zo. Iedereen deed er aan mee en de rest ging kijken, dus de zaal bij het café was afgeladen vol. Nou was mijn vrouw precies op die dag uitgerekend. En die is een pietje precies in die dingen. Hoor hem. Alsof ik op een knop kan drukken. Eerst dachten we nog: dat zou wel heel toevallig zijn. En d'r was ook helemaal niks aan de hand. Dus wij gezellig naar de revue. En een lol, jongen en een drukte het was ook echt een schitterende revue. Maar toen in de pauze begon ze met toch ineens te jammeren. Jammeren? Jammeren noemt-ie dat. Van 'oei-oei-oei. D'r knapt iets'. En 'ik voel wat komen'. Dus ik als een haas de auto gehaald, zij d'rin en als een speer naar huis gereden. De dokter op gebeld en die man was nog niet binnen of, floep, daar was ze al: ons Madeliefje! Man, man, man, wat had die een haast. Nou, het was volgens mij rond de klok van tien, half elf, dus ik zet meteen de ooievaar in de tuin die had ik namelijk al klaar gezet in het schuurtje en nog geen tien minuten later gaat de telefoon. Hoe dat zo snel ging weet ik nou nog niet, maar het hele dorp wist er al van. En door de telefoon hoorde we ze zingen en proosten en gelukwensen en de fanfare toeterde 'lang zal ze leven'. Het dak ging eraf! Man, man, man zo'n ontvangst krijgt zelfs een prinses niet. Laten wij daar dan ook maar een op nemen, niet? (Hij schenkt in.) 18

19 Allen Gezondheid! (, en bellen aan) Allen Allen Daar hebben we de kersverse vader. Kerel, wat zie je d'r oud uit. Hoe is het met de baby? En met de jonge moeder? Sssst! Ze slapen. We nemen nog maar een dan? (Instemmend gemompel. Hij schenkt in.) Gezondheid! Sûnens! (Langzaam maar zeker wordt iedereen aardig teut., de moeder, is al niet meer te zien achter op het toneel en zonder dat het publiek het ziet verdwijnt ze.) Teun Je vrouw zal het vast wel niet zo zwaar gehad hebben als zijn moeder (doelt op ) destijds. Hoe zwaar was ze dan? Niet zwaar, zwanger. Ze had al acht uren liggen te puffen en te persen, maar het kindje wou er maar niet uit. (strijkt zijn haar door de war) Het was altijd al een dwarskop, niet? Niet aan m'n haar! Hij vond het daar wel lekker warm en gezellig, denk ik. Maar ja, de huur was opgezegd. Wat er in gaat.. moet er ook weer uit. Dus er zat maar één ding op: naar het ziekenhuis. Wij met de ambulance door de stad, zwaailichten op, door rood. Het zweet stond bij haar op het voorhoofd en bij mij in de handen. Komen we in het ziekenhuis, is er geen hond. Eindelijk komt er een dokter aan, zo'n klein ventje. Ik dacht man, schiet nou op. Vraagt die op z'n dooie gemak aan mijn vrouw: 'Draagt u een bikini?' 19

20 Allen Allen Teun Watte!? Ongeoorloofde intimiteiten! Wat in smeerlap! Was het een katholiek ziekenhuis? Nee joh, niks van dat alles. Die man had meteen door dat het een keizersnede moest worden en in die tijd deden ze dat meestal met zo'n jaap in de lengte. (gebaart) Maar sinds pas konden ze dat ook over de breedte. Dus met een bikini aan, zag je er dan veel minder van. Met zo'n tangeslipje van tegenwoordig maakt dat ook geen barst meer uit. ( heeft ondertussen weer in geschonken) Gezondheid! Maar hoe gaat het nu eigelijk met moeder en kind? Ssst!! We moeten maar weer eens op huis aan. Moeder en dochter hebben rust nodig. (Ze waggelen aangeschoten de deur uit, terwijl ze tegen mompelen: Sterkte vader, Tot de volgende keer, Kijk je wel uit voortaan, Er gaat niets boven melk, Ik voel me net een blijde doos. Als iedereen eindelijk weg is staat verdwaasd met de fles in de hand.) Schat? Liefje? Waar zijn jullie??! Wêr is...? Leafe...? (Hij vindt een briefje en leest:) Wij hebben een hotelkamer gehuurd. Niet storen a.ub. Vergeet vader niet om de lege flessen naar de glasbak te brengen?. scène 6 Foto album ( komt op als oud omaatje: pruik, brilletje, omslagdoek e.d. In haar hand heeft ze spullen voor meegenomen: kale, nep schedel, snor, wandelstok, enz. Er wordt een bankje voor ze neergezet. De anderen lopen rond als toeristen met een fototoestel in de aanslag en knippen er op los.) : Hier. Trek aan. Dit gaat hard. Eerst vader, nou opa. Ik dacht dat we onszelf 20

21 mochten zijn in dit stuk? (doet met tegenzin de spullen aan.) : Nee. We hebben de geboorte gehad en de kraamvisite. Dus nu gaan we het hebben over 'toen we nog jong waren...' (Ze gaan op een bankje zitten en krijgt een groot fotoalbum in haar handen gedrukt.) : Waarom zijn we dan nou ineens opa en oma in het bejaardentehuis? Verzorgingstehuis,! Bejaardentehuis dat zeg je niet meer, dat is niet politiek correct. Schiet mij maar lek. Nou kijk. Wij zijn nog jong, niet? Nu? Hoe bedoel je? Zonder die kleren. Denk jij wel eens aan toen ik nog jong was?. Eh, (krapt op zijn hoofd) nee. Ik ook net. En waarom? Als je jong bent, denk je alleen aan ouder worden. En als je oud bent, denk je aan toen je jong was. Ja, ik heb het ook maar van horen zeggen, hoor. Zie je wat die daar aan het doen zijn? Foto's maken? Precies. (fluisterend) Ze willen alles vast leggen. Want het leven glipt hen door de vingers. De eerste stapjes van de kleine, het schoolreisje, op visite bij opa en oma, de eerste fiets. Alles moet op de foto. Met die digitalisering is dat tegenwoordig nog veel erger dan in onze tijd. (komt in zijn rol) Digidielie-wat, oma? Laat maar. Nou, opa Henkie, zullen we vanmiddag eens gezellig in het fotoalbum bladeren? Ja gezellig. Och heden, is dat onze kleine Teun niet? (Op een groot scherm zien we oude foto's geprojecteerd. Liefst van de spelers zelf toen ze klein waren. Hun verhaal kan daar desgewenst bij aangepast worden.). Teun Ach heden dat ben ik. Onderweg naar de kleuterschool. Ik denk dat m'n vader die genomen heeft. Wat in prachtig pakje, niet. Helemaal 21

22 in het zwart. Dat hoorde toen zo. Wij moesten een kilometer lepen naar school. Over een zandpad, want de meeste wegen waren toen nog niet bestraat. Teun Teun Teun (fluistert) Nou komt dat van zijn moeilijke jeugd. Ik vond school prachtig, vooral omdat ik bij juffrouw Hogeboezem in de klas zat. ( en gniffelen: Hogeboezem ). Ja, zo heette ze echt. Ik denk dat ik verliefd op haar was. En de spelletjes op het schoolplein kan ik me ook nog wel herinneren: hoepelen,, jagen, tiepelen, bokspringen... Tippelen? Tiepelen. Dat is met zo'n stokje. (hij legt het met woorden en gebaren uit.) Dus eigenlijk een soort Wi, maar dan zonder televisie. Wie? ( heeft de bladzijde omgeslagen en op het scherm zien we de volgende foto) Hé, dat ben ik! Je ziet er een beetje sip uit. Wat wil je ook. Ze hebben me voor de schoolfoto achter een puzzel gezet, maar ik had verschrikkelijk de pest aan puzzelen. Ik kon het niet en ik wou het niet. En dan roepen ze ook nog: lachen! Je moet lachten! Ze hadden met net zo goed een bord spruitjes voor kunnen zetten en dan zeggen: je moet lachen! Dus jij had wel een moeilijke jeugd? Dat viel nogal mee. Er waren wel eens dingen die je niet leuk vond. Bijvoorbeeld als ik school een gitaar zeg. Dan raakte ik al in paniek, want dat moesten we 'zakdoekje leggen' in ondergoed, op een koude, stenen vloer. Ach ja. Gymnastiekkleren, dat had je in die tijd niet. Ja, dat was pas een moeilijke jeugd. (Hij slaat de pagina om en op het scherm verschijnt een klassefoto.) Kijk op deze foto sta ik er al een stuk vrolijker op. Maar hier heb ik ook een brilletje op. Dat had meester Veldstra bedacht. Volgens 22

23 mij heeft dat jonkje een brilletje nodig, had hij tegen mijn ouders gezegd. Zelf had ik niks in de gaten, maar misschien zag ik er daarom op die andere foto ook niet zo gelukkig op. ( slaat een bladzijn op. Op het scherm verschijnt een foto van.) Allen..!! (vertederd) Ahh! En wat in schattig jurkje. O wat had ik de pest aan dat ding. Wij moesten toendertijd op zondag de zondagse kleren aan. En dit was dus mijn zondagse jurkje. Zondagse kleren? Had je ook maandagse en dinsdagse kleren dan? +Teun Die jeugd van tegenwoordig snapt ook niks meer. Op zondag moest je nette kleren aan. En door de week de schoolkleren. En als je dan thuis kwam van school, dan moest je je nog een keer omkleden om te kunnen spelen; want anders werden je schoolkleren vies. O, wat had ik daar een hekel aan. (Een andere foto van verschijnt op het scherm) Allen (vertederd) Aahh!! Kijk, hier heb ik wel m'n speelkleren aan. Dat kon eigenlijk helemaal niet want... het was zondag? Nee. het was op school? Nee, het was een officiële foto van een fotograaf. Mijn vader en moeder waren twaalf en een half jaar getrouwd en dus moesten wel met z'n allen in de zondagse kleren op de foto. Ik kan het niet meer volgen. Maar het duurde mij allemaal veel te lang, dus had ik m'n gewone jurkje weer aangetrokken. En voor één keer heeft ons moeder het toen maar zo gelaten. Ik weet nog wel dat we op zondag naar de kerk gingen en dan moest je niet alleen je zondagse jurk aan, maar dan moest ook je 23

24 haar op z'n zondags, zo helemaal opgestoken en met een grote strik erin. (Ondertussen heeft de bladzijde al omgeslagen en zien we op het scherm een foto van de kleine met strik.) Allen (vertederd) Aah!! O, wat vonden m'n zusje en ik dat vervelend, want dan moest je dus uren stil zitten voor dat het klaar was. En voor deze schoolfoto moest dat dus ook. Tegen de tijd dat die genomen werd hadden wij een verschrikkelijk humeur. Alsof ze een pan spruitjes moesten op eten. Ja oma, wij hadden een héle moeilijke jeugd in onze jeugd. ( slaat een bladzijde om, er verschijnt een oude foto van een klein jochie.) Allen Hoe komt u daar nou bij, opa? Ik heb een schitterende jeugd gehad. (niemand herkent hem)..!? Ja, nee, dan ben ik niet. Dit was Sjakie. Sjakie was mijn grote held toen ik klein was. Nou ja, held. Sjakie die had.. hoe zeg je dat, wat minder grijze celtjes. Die moest eigenlijk naar de BLO; zo heette dat destijds. Nu noemen ze dat speciaal onderwijs. Maar zijn vader die wou dat niet en die heeft dat jaren tegen weten te houden. Dus speelde Sjakie alle dagen buiten op straat. En als wij dan uit school kwamen, dan mochten wij met hem mee doen. Hij had zo'n karretje met fietswielen, die had zijn vader voor 'm gemaakt. En daar onderhielden wij een pakjesdienst mee. Dan gingen we door de buurt pakjes rond brengen en Sjakie zei dan waar we heen moesten: van de buurman naar de sloot en van de sloot naar Het Laag, en van Het Laag naar Golgotha. Golgotha? Zo noemde Sjakie de Eidoppen. De Eidoppen? Daar vlakbij was een boerderij waar kuikens werden uitgebroed, voor de slacht. En die boer die gooide die eidoppen gewoon in een greppel langs de weg. Dat zou je nou niet meer moeten proberen, had je gelijk de gemeente op je dak. Maar toen was dat heel gewoon. Voor ons heette die plek 'de eidoppen', maar voor Sjakie was dat Golgotha. 24

25 Hm. Golgotha betekent 'schedelplaats' in de bijbel. Zat die die dan wel op godsdienstles? Nee, maar zijn moeder las hem wel voor uit de bijbel. En voor Sjakie gebeurde dat allemaal bij ons om de hoek. Want die jongen had een geweldige fantasie. En voor ons was het dus ook allemaal om de hoek. De opstanding van Lazerus: dat was in de schuur. De apostelen met de vurige tongen van de Heilige Geest: dat was aan het eind van de straat. En de kruiziging van Christus: dat was op de eidoppen. En daar moesten jullie natuurlijk allemaal pakjes naar toe brengen. Prachtig niet? Lezen en schrijven kon die niet, maar wat fantasie betreft heb ik een hoop geleerd van Sjakie. ( slaat het boek dicht.) Allen Zo zie je maar weer, de kindertijd kent mooie en minder mooie herinneringen. Maar waar het om draait is.. eh.. Ja? Waar draait het om? (Zachtjes klink ''All you need is love ) Wat was het ook al weer? Ik word ook een dagje ouder. 25

26 Deel 3 De Leafde scène 7 Levensles 2, De leafde, altiid wer de leafde. ('All you need is love schettert nu door de ruimte. De cursisten dansen, blocnootjes in de hand. Op het 'mindmapping' bord staat: 'Levensles 2 Alles = liefde.' komt op. De vetgedrukte woorden worden weer door hem opgeschreven.) Allen Allen Allen Kan die herrie ook uit?!? (Iedereen neemt snel zijn plek in en de muziek stopt abrupt.) Jullie zijn nog amper droog achter de oren en menen al te weten hoe het in de praktijk moet? Stelletjes snotapen. Eerst de theorie, net als met rijles. En dan zullen we nog wel eens zien hoe jullie het er in het grote mensenleven van af brengen. Goed, wie kan mij een een samenvatting van de vorige les geven? (stilte, iedereen kijkt een andere kant op.) Niet allemaal tegelijk graag. We hebben het gehad over de oorsprong van het leven en over wát het leven is. En wat ís het leven dan wel? (door elkaar mompelend) Wie zijn geboren om te leven / wij leven om te sterven / wij leven tussen de moederschoot en het graf / iets met een gat of zo / iedereen ziet een afgrond in zichzelf / we vallen in een gat / we vallen op ons gat, maar we zijn niet voor een gat gevangen was dat het? / nee, het leven is een gat. Het leven is een gat, dat was het. Precies! Het leven is een Gat! En waar draaide het om in dat gat? (door elkaar) Ja, verdraait.. / waar draait om? / is het linksdraaiend? / rechtsdraaiend / mijn geheugen is een gatenkaas / wat valt er in het gat? / was het niet het ene gat met het andere vullen? / vulling / vulling? / ja, de vulling, wat je erin stopt. Precies! Het draait in het leven om de vulling! En wat ís de vulling? (door elkaar) Gatenkaas? / slagroom? / de liefde / fondant? / lood om oud ijzer / het draait om de liefde / alles is liefde! / (zingend) All you need is love! / (zingend) Tèt-tè-dè dèdè. Hè hè, we zijn er. 'Alles is liefde.' O, dat staat er al. Goed. Hebben jullie je huiswerk gemaakt? blijf met je jatten van af of ik stuur je d'r uit. Ja meester. Huiswerk? 26

27 Teun Allen Teun Nou, ik heb wel een vraagje voorbereid, meester. Die Liefde, dat is allemaal heel hoog en zo, maar geldt dat ook voor bijvoorbeeld.. mijn brommer? Of geld? Of..eh, ik hou wel van een patatje oorlog. Nee, natuurlijk niet, eikel. (schrijft) Brommer. Patat oorlog. Jazeker. Alles waar een mens van houdt, wat die wil hebben, waar die naar streeft dat drijft 'm. En dat wat hem drijft is de motor fan het leven. Ah, motor. En als een getrouwd man nu van een andere vrouw houdt? (gejoel van de anderen) Theoretisch hoor, volkomen theoretisch. Ja, of een vrouw houdt niet meer van haar man? Ook theoretisch hoor. Of een man houdt van twee vrouwen tegelijk. Oh, Teun! Zuiver theoretisch. Ik ken iemand die denkt de hele dag aan seks Allen Ook zuiver theoretisch,? Ja, ja, zuiver theoretisch. Maar dan wel seks met alles wat los en vast zit, zal ik maar zeggen. En nou kan die verkering krijgen met een heel aardig meisje. Wat moet zo'n jongen nou, met 'de liefde'? Ja meester. Waar moet die arme jongen het nou zoeken? Arme. Kijk, ik heb het hier nu niet over de moraal, over wat wel en wat niet mag. En ook niet over wat verstandig is of onverstandig. Dat is allemaal vers twee. Ik wil alleen maar zeggen dat liefde, in de ruimste zin van het woord, de motor is die het leven aan de gang houdt. Of dat nou liefde is voor een ander, of voor je werk, of voor de gemeenschap, of voor macht, of voor een postzegelverzameling of wat dan ook: 'love makes the world go round'. Dat kan wel zo wezen. Maar hoe weet ik nou, van wie ik moet houden? Moet ik nou voor die ene, of voor die andere kiezen? Oh!! (boos) Theoretisch! 27

28 Allen Ook dat is vers twee. Kijk, om op die brommer van terug te komen natuurlijk is het heerlijk om lekker te scheuren op z'n ding. (stiekum) Die van mij is opgevoerd! Die van mij ook, destijds. Meester! u!? Is hij dan ook jong geweest? Maar om met zestig kilometer per uur door de buurt te scheuren dat is niet zo slim. Teun En gevaarlijk. En het mag niet. Met andere woorden: het is verstandig om je verlangen op een bepaald moment in de hand te houden. Neem die 'vriend' van die de hele dag aan seks denkt. Als je niet de baas blijft van je verlangen, maar de slaaf wordt van je begeerte, tja, dan verlies je jezelf. En dan krijg je dus ook niet wat je hebben wilt. Ik blijf dat met die motor toch een wat banale vergelijking vinden hoor. Ik dacht dat liefde iets te maken had met 'de ander'. Er voor elkaar zijn en zo. Dat is ook zo. Als wil scheuren moet die wel rekening houden met de andere weggebruikers. En wat is er mooier dan scheuren met een vriendinnetje acherop de brommer. Wat is mooier dan 'n viool? Twee violen! Het klinkt allemaal zo onromantisch. Vind ik ook. Liefde is toch ook opofferingsgezind? Neem nou moederliefde. Of zijn we allemaal grote egoïsten? (raakt een beetje geïrriteerd) Dat zeg ik niet. Als jij er graag voor een ander wilt zijn, prima. Niks mis mee. Heb je een ideaal, wil je je voor een ander opofferen? Lijkt me het mooiste wat er is. Maar je moet niet vergeten dat JIJ dat dan graag wilt. Dat JIJ daarmee JOUW leven wilt vullen. En dat jij dus zelf verantwoordelijk bent vooor je eigen levensvervulling. 28

29 Voor iemand die het niet over moraal heeft, staat hij nou toch wel behoorlijk te preken. O, gaan we nu de meester de les lezen? (loopt boos weg) Volgende les: de dood. Bereid je er maar op voor! (af) Zou die wel genoeg van zijn werk houden? scène 8 De perfecte jongen ( wordt het toneel op geduwd en staat er wat verloren bij, weet niet wat ze zeggen moet. Achterop het toneel staan vier mannen op een rij. Ze hebben een houten lat vast waarop een foto zit, waarachter hun gezicht precies verscholen gaat. Op de foto's staan (gezichten van) knappe mannen / jongens. Later draaien ze de bordjes om: op de achterkant staat meer rare, idiote mannen, ook getekend. merkt de mannen niet op.) : (vanuit de coulissen)? Ja? Wat is voor jou nou de prins op het witte paard? (misschien gaat ze op de rand van het podium zitten) Wat is voor mij de prins op het witte paard? Tjee, het is dat je het vraagt. Ik heb er nooit zo lang bij stilgestaan Ik dacht dat komt er pas op aan als ik de ware voor m'n neus zie staan. Maar zo 'out of the blue'... Ik wou dat ik het wist, pfoe! Waar moet ik in 's hemelsnaam beginnen? Bij zijn tenen? Bij zijn haren? Bij zijn tanden of bij zijn handen? Wat maakt voor mij de ware? Of zit het meer van binnen? Zal ik daar maar mee beginnen? Om te beginnen... hij is... aardig. Dat lijkt misschien niet heel bijzonder maar ìk kan echt niet zonder. Ik houd niet van branies of brulapen. Nee mijn prins is aardig. En lief. En zorgzaam. En zacht en sympathiek, 29

30 ja dàt wordt mijn hartedief. Maar wat zie ik dan als ik hem zie? Hoe kan ik hem herkennen? Straks ben ik te laat omdat ik eerst moet wennen. Verdorie nog an toe, ik weet het nie. Is hij groot, sportief en blond? Of klein en donker, met een leuke kont? Heeft-ie blauwe ogen waar ik dromerig in kan verdrinken? of licht-bruine knikkertjes waar ik op kan verkikkeren? Is het een onbezorgde vrolijke flierefluiter? of meer een vriendelijke, gevoelige snuiter? Hoe moet ik dat nou weten? Misschien loopt-ie wel mank, godbeter en breekt-ie toch het record op de honderd meter. Misschien ziet hij er uit als een bruut, maar heeft hij een heel klein hartje. Misschien ziet hij er uit als een watje, maar weet hij precies wat hij wil. Ach, mijn oma zei altijd: het is nooit zo schoon of er zit wel een vlekje aan. Maar ben ik dan de volmaaktheid in persoon? Welnee, gaat heen. Als hij maar een beetje zichzelf is, en ik ook, als we daar staan op dat lang verwachte moment dat ineens de vonken over slaan. Dat het dan goed voelt en veilig en vrij om wat dan ook te zeggen en te doen. Dàn weet ik het zeker. Dan weet ik zeker dat ik me niet vergis. Dàn weet ik zeker dat hij het is. (af) scène 9 De eerste zoen ( en komen smoezend op en blijven achter op het toneel stiekem staan fluisteren, met hun rug naar de zaal. Op hun rug 30

31 hebben ze de woorden 'fietsen' en 'hok' staan. Af en toe horen we woorden als 'fietsenhok', 'mokkel', 'Ah nee?' 'plat op de bek' 'natte zoen', enz. komt op van de andere kant en ziet het aan. Dan komt op.) Chantel Wat staan die twee daar te smoezen? Volgens mij hebben ze het over 'de eerste zoen'. Gedverdemme wat 'n klef gedoe. (stapt opgetogen op het toneel) Nou, ik kan me die van mijn anders nog herinneren als de dag van gisteren. ( en staan nu naast elkaar rug zaal zogenaamd te vrijen, met hun eigen handen op hun schouders en rug. Ook produceren ze zuigende en smakkende geluiden.) (stapt minder positief het toneel op) Anders ik wel. (idem) De eerste zoen? Praat me d'r niet van. Hoezo niet? Dat was toch het mooiste wat er was? (op) Nou en of. Dat vergeet je je hele leven niet. (op) Ik weet niet of dat voor jongens anders was dan voor meisjes, maar ík heb de vieze smaak nóg in mijn mond! Vertel, vertel. Ik was een jaar of zestien denk ik. Toen werd er op school al in boel over gepraat over jongens en meisjes en zus en zo en dit en dat nou ja, je weet wel. Nee. Zoals die twee daar, in het fiestenhok. Precies. Getfer. Precies. Nou ja, ik was natuurlijk best wel nieuwsgierig, dus op een keer ging ik er op af, op een woensdagmiddag, met een vriendin. Toen stond d'r een jongen bij van een klas hoger, die vond ik best wel aardig. Dus we staan zo wat met z'n tweeën te kletsen en ineens, voordat ik het in de gaten had, pakte die me beet en duwt zijn tong in mijn mond. 31

32 Getfer! Dat vond ik dus ook. Het voelde net alsof ik een slak in m'n mond had. Zo klef en week, weet je wel. (gruwt ervan) Wè-èhggh! Ik wist niet hoe gauw ik weg moest komen. Op de fiets zat ik nog een hele tijd te spugen om die smaak weg te krijgen. Ik wil NOOIT een eerste zoen! Die sla ik gewoon over. Zo erg hoeft het toch niet te zijn. Ik heb in Frankrijk wel eens slakken gegeten. Die waren heerlijk. Getfer de getfer! Mijn eerste keer was ook niet zó erg hoor. Op zich dan. Hoe bedoel je, 'op zich'? No kijk, dat zat zo. Ik was net zestien en ik mocht eindelijk voor het eerst naar de disco + (Komen er nu ook bij) Zestien!? Ja, ik had het al eens stiekum gedaan, maar dat wisten mijn vader en moeder natuurlijk niet. Maar nu mocht het dus echt. Dus op zaterdag avond, ik met m'n vriendin op de fiets naar de 'Calypso'. (hier eventueel andere naam/plaats invullen). Hartstikke vroeg, want om elf uur moesten we thuis zijn. Thuis zijn!? J e bedoelt, jullie gingen er al om elf uur heen? Teun Nee, dan moesten we thuis zijn. Laat maar. Die leven op een andere planeet. Nou, wij struinen daar wat rond, een beetje verlegen natuurlijk, een beetje de kat uit de boom kijken. Wat kletsen over niks. Mijn vriendin had patchouli-parfum weet ik nog wel. Dat vond ik wel lekker. Dus wij wat swingen en zo en natuurlijk om ons heen loeren om te zien of er ook leuke jongens waren. + O, là là! 32

33 Op in bepaald moment komt er een knul bij ons uit de buurt bij ons tafeltje staan. Die kende ik wel een beetje. Was nogal een populaire gozer. Wij raken wat aan de praat en ja hoor, ineens, voor ik het goed en wel in de gaten had, had ik mijn eerste zoen te pakken. Ik schrok me rot, want zoiets had ik nog nooit eerder mee gemaakt. Ik vond het wel een beetje vreemd, maar ja 'go with the flow', niet. Dus ik stond daar toch wel met mijn hoofd in de wolken. Dit was wat. Maar ja, elf uur thuis dus mijn vriendin en ik moesten er als een speer vandoor. En onderweg kon ik alleen maar aan die jongen denken. Ik was helemaal hotel de botel, en de dagen erna ook nog. Dus dit was 'op zich'. Een paar dagen later komt ik een jongen bij ons uit de straat tegen. Die was ook in die disco. Dus we raken wat aan de praat en ik vertel hem over die gozer en toen zei hij... Wat dan? Vertel, Vertel. Toen ze hij: Die? O, die heb ik later toen jij weg was nog met Anneke zien zoenen. En daarna nog met Nicoline en rond sluitingstijd met Eveline. Oh.. kerels...!,, : Rotzakken zijn het! Klopt. Maar niet allemaal, hè! Mijn eerste zoen, daar kon ik niets aan doen. Dat kwam door Ria. Ach, nog in slachtoffer. Ria was bij ons op school de expert op het terrein van zoenen. Op schoolkamp had ze daar hele verhalen over, waar ik en mijn klasgenoten dan met rode oren naar zaten te luisteren. O, dat was er zo een. Welnee. Ria had misschien een duimlengte meer ervaring dan wij. Maar wel een straatlengte meer fantasie. En die kus? Die kwam later. Eerst was het theorie-examen, zal ik maar zeggen, en daaran de praktijk. Toen zaten we een keer achter in de bus, na het zwemmen. En toen er niemand keek, toen kreeg ik die zoen. 33

34 Nou ik kan je wel vertellen, die bus die zweefde over de weg. Mijn eerste kus was nog veel mooier. Dat wie zó mooi, dat bang ben dat jullie 'm té mooi vinden. Dus dat vertel ik maar niet. e.a. Ah nee, vertel, vertel, vertel!! Nou graag. Het was midden in de winter. Ja, ja. En het sneeuwde. Een kerstplaatje. Wat zei ik? Ik vertel het niet. e.a. Ah jawel, kom op! Allen Nou graag. Ik kan het ook niet helpen, maar het sneeuwde echt. Ik was met een maat gaan babysitten en toen we daar waren kwamen er twee meiden van school langs. Die hadden niks te doen en die wilden wel helpen om dat jonge grut naar bed te krijgen en zo. Toen die ouders thuis kwamen, gingen wij ook naar huis. En toen sneeuwde het dus. Die vriend van mij ging de ene kant op en het ene meisje sloeg ook al gauw af. Toen we bij ons voor het huis stonden zouden wij ook uit elkaar. Maar we staan nog wat te praten, onder een lantaarnpaal midden op straat. En het sneeuwde en het sneeuwde maar en alles was zó stil om ons heen. En ineens gebeurde het. Ik weet echt niet wie er begon en ik wist al helemaal niet hoe ik het had. Het was alsof ik kerstengeltjes uit de verte hoorde zingen. Het duurde ein-de-loos. Maar op een gegeven moment ging dat engelengezang over in iets dat het meest leek op het geluid van een VW Kever. En mijn oudste broer, die had zo'n autootje. Dat moeten we maar niet hebben, dacht ik nog, dus wij wensten mekaar heel vlug goeienacht. En net toen ik mijn fiets in de schuur zetten, zie ik die Kever voorbij rijden. Was het mijn broer niet..! Ik dacht verdorie, die eeuwigheid had best nog wat langer mogen duren. Dan mocht jij nog van geluk spreken. Bij mij was de eeuwigheid al voorbij toen de engeltjes net begonnen te zingen. Hoezo dat? Bij mij was het ook zo'n fietsenhok verhaal. Je was gewoon vooral nieuwsgierig. Ik was niet echt verliefd, zoals jullie. Noah... Nou.. ik wel. Daarna in ieder geval. Achteraf ja. Maar zover kwam het bij dus helemaal niet. Mijn 34

35 tweelingzusje en ik hadden dat gerommel achter in het fietsenhok ook wel gezien. Dus we hadden het er zo'n beetje over: hoe zou dat nou zijn en met wie zouden wij het kunnen doen, en waar. Op een bepaald moment had zij het helemaal geregeld. Ze had twee jongens gevonden die wij allebei wel leuk vonden en daar had ze mee afgesproken, ergens waar een enorme berg zand lag. Dan moest ik met die ene jongen aan de ene kant van die bult staan en zij met die andere jongen aan de andere kant; en dan zou het gebeuren. Afijn, ik sta daar dus met die jongen aan de ene kant van die bult en we hadden geen idee hoe we dit nou moesten aanpakken. Maar ja beloofd was beloofd. We konden niet achter die bult te voorschijn komen, zonder dat er wat gebeurd was. Dus heel voorzichtig begonnen we toen maar, een beetje tegen mekaar aan staan, en dan een klein kusje, en nog een. En ja hoor, daar kwam die tong. En net toen ik me zat af te vragen: vind ik dit nou wel leuk of niet hoorde ik ineens een soort gegniffel van boven komen. We schrokken ons te pletter! Zat m'n zus daar met die jongen boven op die berg om te zien hoe wij het er van af brachten. Ik was zó kwaad! (beetje stoer) Ik kan mijn eerste zoen ook nog wel herinneren, hoor. Ja, ik ook wel. Ja, ik ook wel. Hoe was dat dan? Nou, gewoon... Het sneeuwde. En de zon scheen. Ja, ja. En de eerste keer sex. Kan ik me ook nog als de dag van gisteren herinneren. Ik ook. Het sneeuwde. Ik ook. En de zon scheen. + Ja, ja. Maar wat mij zo opvalt is dat jullie het alleen maar hebben over die uiterlijke dingen: de eerste kus, de eerste keer sex. 35