ANP ERS IN DE GGZ PRAKTIJK

Transcriptie

1 ANP ERS IN DE GGZ PRAKTIJK WAT DOEN ZE? Prof. dr. Ann Van Hecke Vanessa de Roo Jürgen Magerman Studiedag GGZ/ NVKVV Congres 16 maart 2016 RONDVRAAG Wat doet een ANP er? 1

2 OVERZICHT Definitie Criteria voor APN Primaire voorwaarden voor APN Kerncompetenties / Rollen van APN Meerwaarde APN: Literatuuronderzoek Context in België Onderzoeksresultaten verpleegkundig specialisten in GGZ in Vlaanderen 3 WHAT S IN A NAME? Advanced Nurse practitioner Higher level practitioner Nurse practitioner Clinical nurse specialist Clinical nurse consultant Nurse consultant Specialist practitioner Nurse therapist Modern matron (Dowling et al. (2013) 2

3 DEFINITIE American Nurse Association (1995) APNs have the knowledge base and practice experience to prepare them for specialization, expansion, and advancement in practice. Canadian Nurse Association (2002) APN is characterized by an advanced level of nursing practice and by indepth knowledge and skill in meeting the health needs of patients extends the boundaries of nursing s scope of practice and contributes to nursing knowledge and the development and advancement of the profession DEFINITIE The International Council of Nurses (ICN, 2008): Advanced Practice Nurse: Een verpleegkundige die expertise kennis, complexe beslissingsvaardigheden en klinische competentie verworven heeft voor een uitgebreide (expanded) praktijk, waarvan de kenmerken bepaald worden door de context en/of het land waarin hij/zij praktijk mag beoefenen Een masterdiploma is aangewezen 3

4 DEFINITIE Specialisatie APN s hebben een specialisatiegebied Concentreren op of zich beperken tot een deel van het veld van verpleegkunde Verruiming (Extension) Het leren en aanwenden van competenties of het actief zijn op gebieden die traditioneel aan een andere beroepsgroep worden toegewezen Vooruitgang (Advancement) Verwijst o.a. naar het voortdurend toepassen van de meest recente onderzoeksresultaten en zorginnovatie met als doel verdere ontwikkeling van de verpleging 7 Onafhankelijk van de nuanceverschillen in de APN definities moet één element duidelijk zijn: APN breekt met de traditie dat verpleegkundigen carrière maken door zich van het klinisch werk te verwijderen (De Geest 2004) 4

5 PLENAIR Aan welke minimumcriteria zou een ANP er moeten voldoen? OVERZICHT Definitie Criteria voor APN Primaire voorwaarden voor APN Kerncompetenties / Rollen van APN Meerwaarde APN: Literatuuronderzoek Context in België Onderzoeksresultaten verpleegkundig specialisten in GGZ in Vlaanderen 10 5

6 CRITERIA 7 criteria (Castledine, 2003) Autonome beroepsbeoefenaar Ervaren en deskundig Onderzoeker en evaluator van zorg (!) Expert in gezondheid en verpleegkundig assessment Expert in case management Consultant, educator en leider Rolmodel 11 PRIMAIRE VOORWAARDEN Verpleegkundige basisopleiding Verpleegkunde (basis) Minimum masterniveau wordt quasi algemeen vooropgesteld Zo hoog mogelijk gecertificeerd Eerder Amerikaans Zo hoog mogelijke mate van certificatie (verwerven / bewijzen van specialistische kennis) Praktijk gefocust op patiënten en hun familie en gekenmerkt door: Specialisatie Expansie Advancement 12 6

7 KERNCOMPETENTIES / ROLLEN 8 kerncompetenties (Hamric, 2009) Klinische praktijkexpertise Expert guidance en coaching Consultatie Onderzoeksvaardigheden Klinisch en professioneel leiderschap Samenwerking Veranderingskunde-vaardigheden Ethische beslissingsvaardigheden

8

9 OVERZICHT Definitie Criteria voor APN Primaire voorwaarden voor APN Kerncompetenties / Rollen van APN Meerwaarde APN: Literatuuronderzoek Context in België Onderzoeksresultaten verpleegkundig specialisten in GGZ in Vlaanderen 17 MEERWAARDE EN TAKENPAKKET VAN APN BINNEN GGZ Literatuurstudie: focus op meerwaarde Kwantitatief onderzoek: eerste resultaten, focus op takenpakket 18 9

10 LITERATUURSTUDIE Onderzoeksvraag: wat is de meerwaarde van de ANP in de GGZ? zowel patiënt-gerelateerde uitkomsten als zorg-organisatorische uitkomsten Databases: Pubmed CINAHL PsycArticles Web of Science 19 LITERATUURSTUDIE Inclusiecriteria artikels beschikbaarheid abstract met directe verwijzing naar APN één van de rollen van een APN-er moet duidelijk opgenomen zijn in het abstract het moet gaan over de meerwaarde van een APN in de GGZ enkel onderzoekartikels (geen editoriaal, opiniepapers, ) zowel kwantitatief als kwalitatief onderzoek geen review uitkomsten zijn patiënt-gerelateerd en/of zorg-organisatorisch 20 10

11 LITERATUURSTUDIE Exclusiecriteria artikels onderwijs en opleiding implementatieproces van een APN-rol of functie Aanvankelijk 3672 hits, tot op heden werden 16 artikels geïncludeerd in deze literatuurstudie 21 LITERATUURSTUDIE: PRELIMINAIRE RESULTATEN verbetering klinische symptomen (Baradell, 1995) positieve impact op patiëntentevredenheid (Baradell, 1995, Wortans et al., 2006, Wand et al., 2012) positieve impact op QOL (Baradell, 1995, Saur et al., 1995, Hanrahan et al., 2011) betere coördinatie van zorg en gerichte doorverwijzing (Swindle et al., 2003, Wand & Hapell, 2001, Wand, 2004, Wand & White, 2007) verhoogde toegankelijkheid van zorg en assessment (Swindle et al., 2003, Sharrock et al., 2006, Wand & White, 2007) betere continuïteit van zorg (Wand & Happell, 2001, Wand, 2004, Wand & White, 2007, Rose et al., 2007) 22 11

12 LITERATUURSTUDIE verminderde wachttijden en tijdbesparend (Wand & Happel, 2001, Wand, 2004, Schaumberg et al., 2013) positieve impact op deskundigheidsbevordering (Wand & Happel, 2001, Wand, 2004, Sharrock et al., 2006) kosteneffectiviteit (Ginsberg, 1984, Saur & Stephen, 1995) 23 OVERZICHT Definitie Criteria voor APN Primaire voorwaarden voor APN Kerncompetenties / Rollen van APN Meerwaarde APN: Literatuuronderzoek Context in België Onderzoeksresultaten verpleegkundig specialisten in GGZ in Vlaanderen 24 12

13 CONTEXT BELGIË OVERZICHT Definitie Criteria voor APN Primaire voorwaarden voor APN Kerncompetenties / Rollen van APN Meerwaarde APN: Literatuuronderzoek Context in België Onderzoeksresultaten verpleegkundig specialisten in GGZ in Vlaanderen 26 13

14 KWANTITATIEF ONDERZOEKSOPBOUW Onderzoeksvragen Welke taken doen ANPers in GGZ? Welke taken vinden ze belangrijk? Hoe competent voelen ze zich? m.b.v. een vragenlijst KWANTITATIEF ONDERZOEKSOPBOUW Setting: verpleegkundig specialisten die werken in de residentiële geestelijke gezondheidszorg (GGZ): steekproef n=9 psychiatrische ziekenhuizen PAAZ-diensten 14

15 RESULTATEN KWANTITATIEF ONDERZOEK: SOCIODEMOGRAFISCHE GEGEVENS kenletter bedden waar VS tewerkgesteld zijn: A (n= 5) en T (n=6) de zorg richt zich vnl. naar opname/crisiszorg (n=4) en/of intensieve behandeling (n =5); Doelgroep hoofdzakelijk: 1 persoonlijkheidsstoornissen (n=6); 3 angst- en stemmingsstoornissen (n=5) 2 psychotische stoornissen (n= 4) 29 RESULTATEN KWANTITATIEF ONDERZOEK: SOCIODEMOGRAFISCHE GEGEVENS 30 15

16 RESULTATEN KWANTITATIEF ONDERZOEK: SOCIODEMOGRAFISCHE GEGEVENS 6 VS neemt enkel de functie van VS op zich 9 VS worden betaald via het ziekenhuis waarin men is tewerkgesteld 7 VS worden betaald volgens het barema van een master TAKENPAKKET VERPLEEGKUNDIG SPECIALIST Taken werden onderverdeeld in verschillende topics: TOPIC 1: Expert guidance en coaching TOPIC 2 : Klinische praktijkexpertise TOPIC 3: Onderzoeksvaardigheden TOPIC 4: Veranderingskunde vaardigheden/innovatie TOPIC 5: Samenwerking /coördinatie van zorg TOPIC 6: Ethische beslissingsvaardigheden TOPIC 7: Klinisch en professioneel leiderschap 16

17 TOPIC 1: EXPERT GUIDANCE EN COACHING Enkele belangrijke bevindingen: Alle VS bevorderen de eigen expertise als VS Zijn vaak betrokken bij o.a. supervisie/intervisiemomenten/deskundigheidsbevordering van collega s, verpleegkundigen, andere zorgverleners, vooral in het ziekenhuis maar af en toe ook buiten het ziekenhuis TOPIC 2: KLINISCHE PRAKTIJKEXPERTISE EN VERPLEEGKUNDIGE CONSULTATIE geen medische anamnese Nauwelijks lichamelijk of aanvullend onderzoek bespreken geen medische informatie met de patiënt of familie Het merendeel van de VS staat niet in voor het begeleiden van de patiënt/familie om keuzes te maken in de behandeling Nauwelijks huisbezoeken 17

18 TOPIC 3: Onderzoeksvaardigheden Alle VS begeleiden Master studenten in het kader van hun opleiding (masterproef) 4 VS publiceren (eigen) onderzoeksresultaten in internationale vaktijdschriften 5 VS publiceren (eigen) onderzoeksresultaten in nationale vaktijdschriften 3 VS presenteren (eigen) onderzoekresultaten (inter)nationaal TOPIC 4: VERANDERINGSKUNDE VAARDIGHEDEN - INNOVATIE Bijna alle VS initiëren/ontwerpen kwaliteitsverbeteringstrajecten binnen het domeinspecifieke en werken actief mee, vanuit inhoudelijke deskundigheid, aan vernieuwing in het betrokken zorgdomein 18

19 TOPIC 5: Samenwerking /coördinatie van zorg Veel VS fungeren als aanspreekpunt voor alle betrokken zorgverleners 6 VS zijn niet betrokken bij de ontwikkeling van of ontwikkelen geen zorgpaden TOPIC 6: ETHISCHE BESLISSINGSVAARDIGHEDEN 7 VS signaleren/detecteren ethische conflicten bij de pt. in het specifieke zorgdomein 6 VS nemen deel aan patiëntenbespreking waar bij er een (potentieel) ethisch conflict is 19

20 TOPIC 7: KLINISCH EN PROFESSIONEEL LEIDERSCHAP 4 VS participeren aan beleidsoverleg op ziekenhuisniveau en adviseren hierin (niet gelinkt aan specialisatie domein) 5 VS participeren aan beleidsoverleg op afdelingsniveau en adviseren hierin (niet gelinkt aan specialisatie domein) Bijna alle VS participeren aan beleidsoverleg gelinkt aan specialisatie domein en geven adviezen aan leidinggevenden over zorginhoudelijke aspecten 7 VS zijn betrokken bij of ontwikkelen richtlijnen/protocollen gelinkt aan specialisatie domein TOPIC 7: KLINISCH EN PROFESSIONEEL LEIDERSCHAP Beperkte deelname aan nationale adviesraden Geen enkele VS neemt actief deel aan internationale adviesraden Alle VS bouwen en onderhouden relevante contacten uit met universiteiten 20

21 TOPIC 7: KLINISCH EN PROFESSIONEEL LEIDERSCHAP 8 VS participeren in externe opleidingen 4 VS doen aan zorginhoudelijke consultancy op vraag van externe organisaties WENSEN (OPEN RUIMTE) Deelnemen aan beleidsoverleg op afdelingsniveau Nog meer verdiepen in (vak)literatuur en wetenschappelijk oz. Lesgeven, onderzoeker Meer ruimte krijgen voor het aanbieden van vormingen trainingsdagen in eigen en andere ZH in de omgang met psychiatrische ptn. met een doodswens of euthanasievragen Nog meer specifieke consultatiefunctie kunnen opnemen t.a.v. Verschillende zorgeenheden + zeer concrete langere termijn projecten uitvoeren Uitbouwen van een verpleegkundig spreekuur m.b.t de eigen expertise naast huidige consultfunctie 21

22 ANP ERS IN DE GGZ PRAKTIJK WAT DOEN ZE? Prof. dr. Ann Van Hecke Vanessa De Roo Jürgen Magerman Studiedag GGZ/ NVKVV Congres 16 maart