NEUROPATHISCHE PIJN of ZENUWPIJN
|
|
- Jan Jonker
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Deze folder is bestemd voor patiënten met pijn vanuit zenuwen, zogenaamde NEUROPATHISCHE PIJN of ZENUWPIJN (met dank aan Peter de Jong, anesthesioloog, Laurentius Ziekenhuis te Roermond) Inleiding De meeste mensen zijn gewend te denken aan pijn als een symptoom of teken van een onderliggende ziekte of beschadiging. Bij acute pijn is dit doorgaans ook het geval. Bij chronische pijn zijn echter de pijndrempel, de pijnverwerking en de pijnbeleving vaak afwijkend. In wezen kan men zeggen dat de pijn op zichzelf een ziekte is geworden en niet slechts een symptoom. Er is daarom ook een slechte overeenkomst tussen de bevindingen bij onderzoek enerzijds en de mate van pijn anderzijds. Hoe ontstaat neuropathische pijn? Neuropathische pijn ontstaat door een letsel van een zenuw. Vaak is niet zozeer de zenuw zelf beschadigd, maar de zenuwschede, die zorgt voor de voeding van de zenuw. Hierdoor ontstaat er een stoornis van de zenuwgeleiding, waarbij spontane pijnprikkels kunnen ontstaan. Een prikkel die normaal als weinig pijnlijk wordt ervaren wordt ineens hevig pijnlijk. De natuurlijk dempingmechanismen raken ontregeld en er kunnen verkeerde schakels in het ruggenmerg ontstaan, waardoor tastprikkels als pijnprikkels waargenomen. Ook kunnen er na zenuwletsels zenuwknobbels ontstaan in het litteken en vindt er ontregeling plaats van het sympathische (onwillekeurige) zenuwstelsel. Maxima Medisch Centrum - 1 -
2 Wat zijn de verschijnselen van neuropathische pijn? Soms ontstaan er verschijnselen die typisch zijn voor zenuwpijn. De pijndrempel is vaak zeer laag, hoewel de patiënt dit zelf niet zo ervaart. De pijn kan een branderig karakter krijgen. De pijn kan gepaard gaan met tintelingen of andere sensaties die onplezierig kunnen zijn. Ook kan de pijn een schietend karakter krijgen dat vaak als steken of elektrische schokken kan worden ervaren. Tastprikkels kunnen pijnlijk zijn en het schuren van kleding over de huid kan als schrijnend worden ervaren. Oorzaken? Er zijn vele oorzaken van neuropathische pijn. Deze pijn kan ontstaan na een gordelroosinfectie (met name als de gordelroosblaasjes genezen zijn). Soms ontstaat de pijn door chronische ziekte of vitaminegebrek zoals bij diabetes, langdurig alcoholmisbruik of blootstelling aan giftige stoffen, multipele sclerose of chemotherapie met cis-platinum. Veel patiënten hebben hun klachten gekregen naar aanleiding van een chirurgische ingreep of ongeval. Typisch voorbeelden zijn klieroperaties in de oksels (zoals na borstoperaties), hals of liezen. Maar ook de liesbreuk, rugoperatie, hartoperatie, (vooral bij gebruik van de LIMA of RIMA) en longoperaties zijn bekend. Ook bekend is de fantoompijn na amputaties. Maxima Medisch Centrum - 2 -
3 pijn na een borstamputatie met verwijderen van okselklieren Een bijzondere vorm van neuropathische pijn is het complex regionaal pijnsyndroom type 1 (ook wel bekend als posttraumatische dystrofie of reflex sympathische dystrofie). Hierbij is meestal één ledemaat aangedaan. De pijn ontstaat meestal na een ongeluk of operatie. Veelal gaat dit gepaard met kleurs- en temperatuurverandering, zwelling en verandering in de doorbloeding (trofische veranderingen). Een ander verschijnsel is het overmatig veel zweten van de arm of been. (zie hiervoor de patiënteninformatie CRPS type 1). De trigeminus neuralgie is een bijzondere vorm van aangezichtspijn die ontstaat door druk op het ganglion van Gasseri. Prognose? De prognose van neuropathische pijn is over het algemeen somber. Uit zichzelf gaat de pijn zelden over. Wel kan de pijn sterk wisselen. Ook zijn er vele methodes om de pijn te onderdrukken. Maxima Medisch Centrum - 3 -
4 De behandeling van neuropathische pijn De behandeling van neuropathische pijn is meestal niet door middel van priktechnieken zoals deze vaak door de anesthesioloog-pijnbehandelaar wordt toegepast. Hier zijn een aantal uitzonderingen op. Als het sympathisch zenuwstelsel betrokken is kan een sympathicus blok overwogen worden. Ook kan soms de pijn onderdrukt worden door inspuiting met corticosteroïden (bijnierschorshormoon). De trigeminus neuralgie kan door een priktechniek volgens Sweet (met radiofrequente stroom) behandeld worden. Veel meer zal het accent van de behandeling liggen op het langdurig gebruik van medicamenten of pijnreductie door middel van TENS. De medicamenten die hiervoor worden toegepast zijn niet de klassieke pijnstillers maar middelen die normaal gesproken worden gebruikt bij de behandeling van epilepsie (anti-convulsiva) of depressiviteit (anti-depressiva). Ook tramadol en morfineachtige middelen kunnen soms effectief zijn. Deze middelen werken doorgaans niet meteen, maar men moet enige tijd het middel innemen om te beoordelen of ze werkzaam zijn. Meestal ondervindt men een gedeeltelijk effect. Anti-convulsiva De meest bekende anti-epilepsie middelen die gebruikt worden zijn Lyrica (pregabalin), Neurontin (gabapentine), Tegretol (cabamazepine) en Trileptal (oxcarbazepine). Neurontin is sinds begin 2000 in de handel in Nederland. Op dit moment is Neurontin alleen geregistreerd voor behandeling van epilepsie, maar in sommige andere landen van Europa heeft registratie voor behandeling van pijn reeds plaatsgevonden. In de Nederlandse bijsluiter vindt u dus niets over pijn. Maxima Medisch Centrum - 4 -
5 Bij de meeste patiënten wordt gestart met een lage dosis te weten: drie maal daags 400 mg. Een enkele keer is het nodig met een nog lagere dosering te starten. Het is verstandig dit in enkele dagen tijd op te bouwen (b.v. de eerste twee dagen alleen s avonds, daarna twee dagen s morgens en s avonds en dan pas drie maal daags). Op geleide van het effect en de eventuele bijwerkingen kan binnen enkele weken de dosering verhoogd worden tot maximaal vier maal daags 800 mg. Bij het opbouwen van de dosering van Neurontin kan het zinvol te zijn tussentijds te bellen met het secretariaat van de pijnpoli. U hoeft dus niet te wachten op de volgende afspraak. Na telefonische overleg kan de dosering worden aangepast op geleide van het effect en de eventuele bijwerkingen. Dit middel is niet zozeer beter als de al langer bestaande middelen tegen zenuwpijn maar heeft aanzienlijk minder bijwerkingen. Ook lijkt Neurontin niet alleen effectief te zijn bij schietende pijn, maar ook bij branderige pijn en pijn bij aanraken. Als er bijwerkingen optreden dan zal dit vaak zijn in de vorm van duizeligheid, slaperigheid, hoofdpijn, en gewichtstoename Lyrica is sinds 2005 in het geneesmiddel vergoedingssysteem. Het is geregistreerd voor zenuwpijn. Maxima Medisch Centrum - 5 -
6 Lyrica werkt op dezelfde wijze als Neurontin, de bijwerkingen verschillen per persoon. Ook als U minder goede ervaring hebt gehad met Neurontin, kan Lyrica soms een uitkomst bieden. Bij Lyrica is de startdosis tweemaal daags 75 milligram. Al na een week kan men beoordelen of dit de juiste dosering is of dat de dosering omhoog moet. Indien U niet veel bijwerkingen hebt en de pijn is nog niet voldoende verzacht, dan wordt de dosering verhoogd tot tweemaal daag 150 mg. Dit kan een week later verhoogd worden tot tweemaal daags 300 mg. Dit is de maximum dosis; verder verhogen heeft geen zin. De bijwerkingen die het vaakst worden genoemd zijn slaperigheid, duizeligheid en vocht vasthouden. Tegretol kwam oorspronkelijk in de handel voor behandeling van aangezichtspijn. Pas later werd ontdekt dat het ook geschikt was ter behandeling van epilepsie. De dosering is zeer variabel ( mg per dag). De dosering moet langzaam worden opgebouwd. Bij hogere doseringen treden veel bijwerkingen op, met name bij patiënten op hogere leeftijd. De bekendste zijn sufheid, duizeligheid, droge mond, dubbelzien en leverfunctie stoornissen. Trileptal heeft een effect dat vergelijkbaar is met dat van Tegretol maar lijkt wat minder vaak bijwerkingen te hebben. De dosering varieert tussen de 600 en 1200 mg per dag. Deze beide middelen zijn het meest effectief tegen pijn die aanvalsgewijs optreedt (schietende pijn) ongeacht de oorzaak van de zenuwpijn. Bij Tegretol wordt éénmaal per halfjaar uit bloedonderzoek de leverfunctie gecontroleerd. Beide middelen kunnen de rijvaardigheid beïnvloeden. Anti-depressiva Middelen tegen depressiviteit zijn niet geregistreerd voor pijnbehandeling. Daarom vindt u hier niets over in de bijsluiter. Het zijn vooral de ouderwetse anti-depressiva (de zogenaamde tricyclische anti-depressiva) die effectief kunnen zijn zoals amitriptyline (Tryptizol, Sarotex ), anafanil (Tofranil ) en desipramine (Pertofran ). De modernere middelen uit de groep SSRI s zijn niet of nauwelijks effectief tegen pijn. De middelen mirtazapine (Remeron ) en venlafaxine (Efexor ) nemen een tussen positie in en lijken wel effectief te zijn maar hebben minder bijwerkingen dan de tricyclische anti-depressiva. Maxima Medisch Centrum - 6 -
7 De meeste ervaring heeft men met amitriptyline. Dit middel is vooral effectief tegen branderige pijn en pijn met aanraken en moet langzaam worden opgebouwd. Meestal begint men met 10 mg per dag en bouwt dat in één of twee weken op tot 50 mg (b.v. 3 dagen 10 mg; 3 dagen 20 mg; drie dagen 30 mg en vervolgens 50 mg). Indien er bijwerking en optreden, die vervelend zijn kan de dosering weer teruggebracht worden tot een lager niveau om eventueel later weer langzamer op te bouwen. Een duidelijk effect kan men meestal pas na één of twee weken verwachten. Omdat de sufheid soms te hevig wordt, wordt het middel alleen s avonds ingenomen ongeacht de totale dag dosis (in de psychiatrie wordt dit juist drie maal daags gegeven). De overige bijwerkingen die regelmatig optreden zijn droge mond, moeite met scherp zien (van dichtbij), duizeligheid, hartritmestoornissen en vasthouden van vocht. Ook de rijvaardigheid kan beïnvloed worden. De effectieve dosis varieert tussen de 10 en 150 mg. Met mirtazapine (Remeron ) wordt nu ervaring opgedaan. De dosering varieert van 15 tot 45 mg éénmaal per dag. Bij het opbouwen van de dosering van zowel amitriptyline als mirtazapine kan het zinvol zijn tussentijds te bellen met het secretariaat van de pijnpoli. U hoeft dus niet te wachten op de volgende afspraak. Na telefonische overleg kan de dosering worden aangepast op geleide van het effect en de eventuele bijwerkingen. Tramadol en opioïden (morfineachtigen) Tramadol (Tramal, Tramagetic ) is een pijnstiller die vaak wordt gerangschikt bij de zwakke opioïden (morfineachtigen). Tramadol heeft echter ook een tweede werking die vergelijkbaar is met die van amitriptyline waardoor het zinvol kan zijn deze toe te passen bij zenuwpijn. Ook hier is er een grote variatie in effectieve dosis van 20 tot 300 mg per dag. Het is te krijgen als capsule, bruistablet, druppels, zetpil en tablet met vertraagde afgifte. Bekendste bijwerkingen zijn sufheid, duizeligheid, maagklachten en verstopping. Tramal Maxima Medisch Centrum - 7 -
8 Morfine met vertraagde afgifte (MS Contin, Kapanol ) en fentanyl pleisters (Durogesic ) worden steeds vaker toegepast bij goedaardige pijn. Een aantal jaren geleden werd beweerd dat neuropathische pijn morfine-resistent was. Dit is slechts ten dele waar. Het kan soms de moeite waard zijn om een proefbehandeling met één van deze middelen te doen. Bij een gunstig resultaat kan overwogen worden hiermee door te gaan. In deze vorm van toediening is verslaving vrijwel nooit een probleem. (Zie hiervoor de patiënten informatie Behandeling van Chronisch Benigne Pijn door middel van Opioïden). Bij behandeling van neuropathische pijn met welk medicament ook is het de bedoeling dat de pijn minder wordt d.w.z. tot een dragelijk niveau wordt teruggebracht. Dit mag niet ten koste gaan van te veel bijwerkingen. Het voordeel moet dus groter zijn dan het nadeel. Mocht U onverhoopt toch nog bijwerkingen krijgen die voor U onaanvaardbaar zijn, terwijl U nog onvoldoende pijnstilling ervaart, dan is het beter dat U stopt. Dit zal dan bij de volgende poliklinische controle met U worden besproken. TENS Behandeling door middel van TENS kan een verlichting geven van de neuropathische pijn. Zie hiervoor de patiënten informatie over TENS. Effectiviteit Het effect van al deze middelen is sterk wisselend. Vaak wordt het verder verhogen van de dosering beperkt door de bijwerkingen. Indien U na ongeveer één tot twee weken geen noemenswaardige bijwerkingen heeft maar ook onvoldoende verbetering van de pijnklachten dan kunt U bellen voor een recept met een hogere dosis. U kunt vast starten met zelf de dosis te verhogen binnen de grenzen die door de behandelende arts zijn aangegeven. Maxima Medisch Centrum - 8 -
Zenuwpijn behandelen met medicijnen
Zenuwpijn behandelen met medicijnen Anesthesie alle aandacht Zenuwpijn behandelen met medicijnen Deze folder geeft uitleg over de behandeling van zenuwpijn met medicijnen. Deze medicijnen zijn meestal
Nadere informatieZenuwpijn behandelen met medicijnen
Zenuwpijn behandelen met medicijnen Deze folder geeft uitleg over de behandeling van zenuwpijn met medicijnen. Deze medicijnen zijn meestal geen gewone pijnstillers, maar komen uit de groep van de anti-epileptica
Nadere informatiePijn bij kanker. Anesthesie. Locatie Hoorn/Enkhuizen
Pijn bij kanker Anesthesie Locatie Hoorn/Enkhuizen Behandeling van pijn bij kanker Inleiding Tegenwoordig is pijn bij kanker vaak goed te bestrijden. Als wordt vastgesteld waardoor de pijn wordt veroorzaakt,
Nadere informatiePijnmedicatie. dr. Bart G.J. Dekkers, AIOS ziekenhuisfarmacie
Pijnmedicatie dr. Bart G.J. Dekkers, AIOS ziekenhuisfarmacie (b.g.j.dekkers@umcg.nl) Soorten pijn Nociceptieve pijn (wondpijn) Pijn waarschuwt dat er iets mis is in het lichaam (bijv. verzwikte enkel)
Nadere informatieBehandeling van zenuwpijn met medicijnen Antidepressiva en anti-epileptica.
Behandeling van zenuwpijn met medicijnen Antidepressiva en anti-epileptica www.nwz.nl Inhoud Wat is zenuwpijn? 3 Behandeling met medicijnen 3 Behandeling met antidepressiva 4 Behandeling met anti-epileptica
Nadere informatieAmitriptyline. Ziekenhuis Gelderse Vallei
Amitriptyline Ziekenhuis Gelderse Vallei Inhoud Inleiding 3 Wat is Amitriptyline? 3 Wat is neuropathische pijn? 3 Hoe werkt Amitriptyline? 4 In welke doseringen is Amitriptyline te verkijgen? 4 Wanneer
Nadere informatiePijn en pijnbehandeling
Pijn en pijnbehandeling Inhoudsopgave 1 Inleiding... 1 2 Het pijnteam... 1 3 Pijn beschrijven... 1 4 Wisseling in pijn... 2 5 Pijnregistratie... 2 6 Pijnbestrijding... 2 7 Pijnstillers... 3 8 Algemene
Nadere informatieonderdeel van MCA Gemini Groep Behandeling van zenuwpijn met medicijnen
onderdeel van MCA Gemini Groep Behandeling van zenuwpijn met medicijnen Antidepressiva en anti-epileptica Inhoud Wat is zenuwpijn? 3 Behandeling met medicijnen 3 Behandeling met antidepressiva 4 Behandeling
Nadere informatieBehandeling van zenuwpijn met medicijnen Antidepressiva en anti-epileptica.
Behandeling van zenuwpijn met medicijnen Antidepressiva en anti-epileptica www.nwz.nl Inhoud Wat is zenuwpijn? 3 Behandeling met medicijnen 4 Behandeling met antidepressiva 4 Behandeling met anti-epileptica
Nadere informatieLyrica (Pregabaline)
Lyrica (Pregabaline) Inhoudsopgave 1 Inleiding... 1 2 Wat is Lyrica... 1 3 Wat is neuropatische pijn... 1 4 Hoe werkt Lyrica... 2 5 Hoe moet ik Lyrica gebruiken?... 2 6 Heeft Lyrica bijwerkingen... 3 7
Nadere informatieGabapentine Neurontin
Gabapentine Neurontin Ziekenhuis Gelderse Vallei Inhoud Inleiding 3 Wat is Gabapentine? 3 Wat is neuropatische pijn? 3 Hoe werkt Gabapentine? 4 In welke doseringen is Gabapentine te verkrijgen? 4 Wanneer
Nadere informatieHet gebruik van morfine en veel voorkomende vragen
Het gebruik van morfine en veel voorkomende vragen Albert Schweitzer ziekenhuis januari 2015 pavo 0437 Inleiding Uw arts heeft u morfineachtige pijnstillers (zie tabel) voorgeschreven tegen de pijn. Deze
Nadere informatieDIABETISCHE NEUROPATHIE DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING
DIABETISCHE NEUROPATHIE DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING JMJ KRUL NEUROLOOG TERGOOIZIEKENHUIZEN BLARICUM Cijfers over diabetes (1) Er zijn ongeveer 740.000 mensen met diabetes in Nederland; 250.000 mensen
Nadere informatieGabapentine Neurontin
Gabapentine Neurontin Ziekenhuis Gelderse Vallei Wat is Gabapentine? Gabapentine is een medicijn dat invloed heeft op de informatieoverdracht via zenuwen in de hersenen. Het is op recept verkrijgbaar onder
Nadere informatieFabels en feiten over morfine
Fabels en feiten over morfine Beter voor elkaar Fabels en feiten over morfine Inleiding In overleg met uw arts gaat u morfine gebruiken. Morfine behoort tot een groep geneesmiddelen, die morfineachtige
Nadere informatieOpioïden bij benigne pijn
Opioïden bij benigne pijn Anesthesie Locatie Hoorn/Enkhuizen Inleiding Uw behandelend arts zal uw pijn gaan bestrijden met opioïden. Dit zijn sterk werkende morfine-achtige pijnstillers. Deze informatie
Nadere informatieMorfine Feiten en fabels. Apotheek
00 Morfine Feiten en fabels Apotheek In overleg met uw arts gaat u morfine gebruiken. Morfine behoort tot een groep geneesmiddelen, die morfineachtige pijnstillers of opioïden worden genoemd. Inleiding
Nadere informatieLyrica Pregabaline. Ziekenhuis Gelderse Vallei
Lyrica Pregabaline Ziekenhuis Gelderse Vallei Wat is Lyrica? Lyrica is een medicijn dat speciaal is ontwikkeld voor de behandeling van neuropatische pijn. Daarnaast kan Lyrica ook worden gebruikt als aanvullend
Nadere informatiechronische pijn en de pijnpolikliniek Dr. D.H.Vrinten Anesthesioloog-pijnbehandelaar
chronische pijn en de pijnpolikliniek Dr. D.H.Vrinten Anesthesioloog-pijnbehandelaar De pijnpolikliniek Indeling van pijn; acuut of chronisch Acute pijn ontstaat plotseling is (meestal) goed te behandelen;
Nadere informatiePregabaline Lyrica. Ziekenhuis Gelderse Vallei
Pregabaline Lyrica Ziekenhuis Gelderse Vallei Inhoud Inleiding 3 Wat is Pregabaline? 3 Wat is neuropatische pijn? 3 Hoe werkt Pregabaline? 4 In welke doseringen is Pregabaline te verkrijgen? 4 Wanneer
Nadere informatieWarmtebehandeling van aangezichtspijn (Sweet)
Warmtebehandeling van aangezichtspijn (Sweet) U heeft samen met uw arts besloten dat u voor uw aangezichtspijnklachten een warmtebehandeling volgens Sweet zal ondergaan. In deze folder vindt u informatie
Nadere informatiePijn bij kanker, behandeling met medicijnen
Pijn bij kanker, behandeling met medicijnen Inleiding Deze informatiefolder is bedoeld voor patiënten die pijn hebben als gevolg van kanker. Ook voor familieleden kan het zinvol zijn om deze folder te
Nadere informatiePijn en pijnbehandeling bij Kanker 23-04-2014 Centrum Cabane
Pijn en pijnbehandeling bij Kanker 23-04-2014 Centrum Cabane Drs. A.M. Karsch, anesthesioloog pijnspecialist UMC Utrecht Drs. G. Hesselmann, oncologieverpleegkundige, epidemioloog UMCU Wat is pijn? lichamelijk
Nadere informatieSYMPATHICUSBLOKKADE OP LUMBAAL NIVEAU
SYMPATHICUSBLOKKADE OP LUMBAAL NIVEAU - PATIËNTENINFORMATIE - pagina 1 van 5 INLEIDING. Het onwillekeurige sympathische zenuwstelsel speelt een rol bij verschillende pijnsyndromen. Deze informatie legt
Nadere informatieOorzaken van pijn Pijnmedicatie
Pijndagboek Tegenwoordig is pijn bij kanker vaak goed te bestrijden. Eenmaal vastgesteld wat de pijn veroorzaakt, is deze bijna altijd tot een draaglijk niveau terug te brengen. Niet alle patiënten met
Nadere informatiePatiënteninformatie. Behandeling van pijn met atypische pijnmedicatie
Patiënteninformatie Behandeling van pijn met atypische pijnmedicatie Inhoud Inleiding 3 Omschrijving en doel van de behandeling 3 Verloop van de behandeling 4 Referenties 6 Bijlage 6 Opbouwschema Lyrica
Nadere informatieMorfine. Fabels en feiten
Morfine Fabels en feiten In overleg met uw arts gaat u morfine gebruiken. Morfine behoort tot een groep geneesmiddelen, die morfineachtige pijnstillers of opioïden worden genoemd. Inleiding Waar in deze
Nadere informatieFabels en feiten over morfine en andere opioïden
afdeling informatiebrochure Fabels en feiten over morfine en andere opioïden Inhoudstafel 1. Inleiding 4 2. Wat zijn opioïden? 4 3. Functie van pijn 4 4. Behandeling van pijn 4 5. Behandeling van benauwdheid
Nadere informatieGebruik van morfine en andere opioïden
Gebruik van morfine en andere opioïden En veelvoorkomende vragen Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding Uw arts heeft u morfineachtige pijnstillers voorgeschreven
Nadere informatiePijncentrum. Informatie over Lyrica
Pijncentrum Informatie over Lyrica U heeft het geneesmiddel Lyrica (pregabaline) voorgeschreven gekregen en er is u ook uitgelegd waarom u dit middel gaat gebruiken. Deze brochure is samengesteld om u
Nadere informatieLumbale sympathicus blokkade. Pijnkliniek
Lumbale sympathicus blokkade Pijnkliniek Inleiding U heeft met uw behandelend arts afgesproken dat u in aanmerking komt voor een lumbale sympathicus blokkade. Ook is het mogelijk dat u deze behandeling
Nadere informatieAnesthesiologie & Pijngeneeskunde. Trigeminus neuralgie.
Anesthesiologie & Pijngeneeskunde Trigeminus neuralgie www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl ANE017 / Trigeminus neuralgie / 06-02-2014 2 Trigeminus
Nadere informatieMorfine. Informatie voor patiënten die in overleg met hun arts morfine gebruiken
Morfine Informatie voor patiënten die in overleg met hun arts morfine gebruiken Inhoudsopgave Morfine en andere sterke pijnstillers... 3 De functie van pijn... 3 De behandeling van pijn... 3 De juiste
Nadere informatieBehandeling van pijn bij kanker
Behandeling van pijn bij kanker Centrum voor pijngeneeskunde Locatie Eindhoven Pijn bij kanker kan ontstaan door ziekte zelf, maar ook door de behandeling ervan. Niet alle patiënten met kanker hebben pijn.
Nadere informatiePijnbehandeling Rondom een orthopedische operatie
Pijnbehandeling Rondom een orthopedische operatie In overleg met uw behandelend arts heeft u besloten tot een orthopedische operatie. In deze folder leest u waarom het belangrijk is om pijn goed te behandelen.
Nadere informatieComplex regionaal pijnsyndroom CRPS
Complex regionaal pijnsyndroom CRPS Inleiding Uw behandelend arts heeft bij u een Complex Regionaal Pijnsyndroom (ook wel Post-traumatische Dystrofie of Sympathische Reflex Dystrofie genoemd) geconstateerd.
Nadere informatieOncologie. Morfine: fabels en feiten
Oncologie Morfine: fabels en feiten 1 Wat is morfine? In overleg met uw arts gaat u morfine gebruiken. Morfine wordt voorgeschreven om pijn te verlichten. Soms wordt morfine gebruikt bij benauwdheid. Morfine
Nadere informatieBehandeling aangezichtspijn volgens Sweet
Behandeling aangezichtspijn volgens Sweet Anesthesie alle aandacht Behandeling volgens Sweet Deze folder is bestemd voor patiënten met een TRIGEMINUS NEURALGIE (TN), en geeft informatie over het ziektebeeld
Nadere informatieDeelname aan medisch wetenschappelijke studie
Deelname aan medisch wetenschappelijke studie Het gebruik van pregabaline voor het verminderen van pijn rondom de operatie en het voorkomen van chronische pijn bij vrouwen die een borstoperatie ondergaan
Nadere informatiePIJN BIJ KANKER SUPPLEMENT INFORMATIEWIJZER ONCOLOGIE. Inhoudsopgave 1. Inleiding
SUPPLEMENT INFORMATIEWIJZER ONCOLOGIE PIJN BIJ KANKER Inhoudsopgave. Inleiding. Pijn bij kanker. Gevolgen van pijn. Slaap en vermoeidheid. Bewegen. Stemming. Behandeling van pijn. Pijnstillers. Doorbraakpijn.
Nadere informatieCarla van Soest. Verpleegkundig Specialist Chronisch Pijn
Carla van Soest Verpleegkundig Specialist Chronisch Pijn Definitie Pijn Pijn is wat de patiënt zegt dat het is en treedt op wanneer de patiënt zegt dat het optreedt. (McCaffery 1989) Pijn en behandeling
Nadere informatiePrednis(ol)on bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa
Prednis(ol)on bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa Ziekenhuis Gelderse Vallei Uw behandelend arts en/of verpleegkundige heeft met u gesproken over het gebruik van Prednis(ol)on. In deze folder krijgt
Nadere informatieBehandeling aangezichtspijn volgens Sweet
Behandeling aangezichtspijn volgens Sweet Anesthesie alle aandacht Behandeling volgens Sweet Deze folder is bestemd voor patiënten met een TRIGEMINUS NEURALGIE (TN), en geeft informatie over het ziektebeeld
Nadere informatieNeuropatische Pijn WOV SYMPOSIUM 3 OKTOBER 2014
Neuropatische Pijn WOV SYMPOSIUM 3 OKTOBER 2014 Wat is neuropathische pijn? Wat is neuropathische pijn? Neuropathische pijn = pijn die veroorzaakt wordt door een primaire laesie of disfunctie van het perifere
Nadere informatieBehandeling van pijn bij kanker
Behandeling van pijn bij kanker Pijn bij kanker kan ontstaan door de ziekte zelf, maar ook door de behandeling ervan. Niet alle patiënten met kanker hebben pijn. In de beginfase van de ziekte heeft 30%
Nadere informatieTENS. Transcutane Elektrische Neuro Stimulatie
TENS Transcutane Elektrische Neuro Stimulatie Inhoudsopgave 1 Inleiding... 1 2 Wat is pijn?... 1 Acute pijn... 1 Chronische pijn... 1 3 Wat is een TENS-behandeling?... 2 4 Hoe werkt TENS... 3 5 De TENS-behandeling...
Nadere informatieTRAMAGETIC RETARD 75, 100, 150 en 200 mg tabletten. Samenstelling TRAMAGETIC RETARD tabletten bevatten 75, 100, 150 of 200 mg tramadolhydrochloride.
Bijsluitertekst voor de patiënt ALGEMENE KENMERKEN Benaming TRAMAGETIC RETARD 75, 100, 150 en 200 mg tabletten. Samenstelling TRAMAGETIC RETARD tabletten bevatten 75, 100, 150 of 200 mg tramadolhydrochloride.
Nadere informatieMaag-, darm- en leverziekten
Afdeling: Onderwerp: Maag-, darm- en leverziekten Prednison bij ziekte van Crohn en Colitis ulcerosa Inleiding De maag-darm-leverarts (MDL-arts) heeft samen met u besloten om u te behandelen met Prednison.
Nadere informatieBehandeling van aangezichtspijn met een zenuwblokkade Behandeling volgens Sweet
Behandeling van aangezichtspijn met een zenuwblokkade Behandeling volgens Sweet In deze folder vindt u uitleg over de behandeling van uw aangezichtspijn die wordt veroorzaakt door een zogenaamde trigeminus
Nadere informatiePIJN BIJ KANKER SUPPLEMENT INFORMATIEWIJZER ONCOLOGIE
SUPPLEMENT INFORMATIEWIJZER ONCOLOGIE PIJN BIJ KANKER Pijn is een onaangenaam gevoel en kan grote invloed hebben op uw dagelijks leven. Pijn kan verschillende oorzaken hebben. Bij patiënten met kanker
Nadere informatieRF Ganglion Sfenopalatinum. Pijnkliniek
RF Ganglion Sfenopalatinum Pijnkliniek Inleiding U heeft met uw behandelend arts afgesproken dat u in aanmerking komt voor een 'RF Ganglion Sfenopalatinum' (RadioFrequente Ganglion Sfenopalatinum). Ook
Nadere informatieCHIRURGIE. Posttraumatische Dystrofie
CHIRURGIE Posttraumatische Dystrofie Posttraumatische dystrofie Deze folder geeft u een globaal overzicht van de gang van zaken rond posttraumatische dystrofie. Het is goed u te realiseren dat voor u persoonlijk
Nadere informatieThoracale sympathicus blokkade. Pijnkliniek
Thoracale sympathicus blokkade Pijnkliniek Inleiding U heeft met uw behandelend arts afgesproken dat u in aanmerking komt voor een 'thoracale sympathicus blokkade'. Ook is het mogelijk dat u deze behandeling
Nadere informatieWorkshop Medicijnen, werkt t of werk t.. tegen? Els Coyajee-Geselschap apotheker
Workshop Medicijnen, werkt t of werk t.. tegen? Els Coyajee-Geselschap apotheker Inhoud workshop Inventarisatie vragen Waar of niet waar Medicatie en hun bijwerkingen Pijnbestrijding Antidepressiva Benzodiazepinen
Nadere informatiePrednison / Prednisolon (corticosteroïden) bij Inflammatoire darmziekten (ziekte van Crohn, Colitis Ulcerosa)
Prednison / Prednisolon (corticosteroïden) bij Inflammatoire darmziekten (ziekte van Crohn, Colitis Ulcerosa) Uw behandelend arts heeft met u gesproken over het gebruik van prednison/ prednisolon. In
Nadere informatiePolikliniek voor. pijnbestrijding. adviezen na een hernia-operatie. Sympathicus Blokkade. ZorgSaam
Polikliniek voor pijnbestrijding adviezen na een hernia-operatie Sympathicus Blokkade ZorgSaam 1 2 Sympathicus Blokkade In overleg met u is een afspraak gemaakt bij de pijnarts voor een Sympathicus Blokkade.
Nadere informatieOmgaan met chronische pijn
Omgaan met chronische pijn Wat staat er op het programma? Correct gebruik van pijnmedicatie Zorg goed voor jezelf Gebruik een activiteiten-dagboek Chronische pijn De weg van de pijnprikkel Pijnmedicatie
Nadere informatieLumbale Sympathicus Blokkade
Lumbale Sympathicus Blokkade Anesthesie Locatie Hoorn/Enkhuizen Lumbale Sympathicus Blokkade Deze folder is bestemd voor patiënten die in aanmerking komen voor een lumbale sympathicus blokkade. Inleiding
Nadere informatiePrednison bij ziekte van Crohn en colitis ulcerosa Maag-Darm-Levercentrum
Prednison bij ziekte van Crohn en colitis ulcerosa Maag-Darm-Levercentrum Beter voor elkaar Inleiding De maag-darm-leverarts (MDL-arts) heeft samen met u besloten om u te behandelen met Prednison. In deze
Nadere informatieBehandeling van aangezichtspijn. Blokkade van het ganglion Gasseri
Behandeling van aangezichtspijn Blokkade van het ganglion Gasseri Inleiding De anesthesioloog heeft met u besproken dat uw aangezichtspijn behandeld gaat worden met een zenuwblokkade van het ganglion (zenuwknoop)
Nadere informatieRF Ganglion Sfenopalatinum. Pijnkliniek
RF Ganglion Sfenopalatinum Pijnkliniek Inleiding U heeft met uw behandelend arts afgesproken dat u in aanmerking komt voor een 'RF Ganglion Sfenopalatinum' (RadioFrequente Ganglion Sfenopalatinum). Ook
Nadere informatiePijnstilling. Poli Chirurgie Spoedeisende Hulp
00 Pijnstilling Poli Chirurgie Spoedeisende Hulp Uw behandelend arts heeft u pijnstilling voorgeschreven. Deze folder is bedoeld voor volwassenen en geeft uitleg over: welke pijnstillers voor u geschikt
Nadere informatieMedicijnen na een TIA
Medicijnen na een TIA Albert Schweitzer ziekenhuis september 2013 pavo 1072 Inleiding In deze folder leest u meer over medicijnen die vaak worden voorgeschreven na een TIA. Een TIA is een kortdurende beroerte
Nadere informatieTrastuzumab (Herceptin )
Trastuzumab (Herceptin ) Borstkanker (mammacarcinoom) De diagnose borstkanker is bij u vastgesteld. Dit wordt ook wel een mammacarcinoom genoemd. De behandeling van een mammacarcinoom bestaat uit een operatieve
Nadere informatiePubliekslezing : Rusteloze benen. Thom Timmerhuis neuroloog Jeroen Bosch Ziekenhuis 16-2-2016
Publiekslezing : Rusteloze benen. Thom Timmerhuis neuroloog Jeroen Bosch Ziekenhuis 16-2-2016 rusteloze benen syndroom = restless legs syndroom Google search: restless legs : 1.560.000 hits!! Inhoud presentatie:
Nadere informatieMORFINE INFORMATIE OVER HET GEBRUIK VAN MORFINE
MORFINE INFORMATIE OVER HET GEBRUIK VAN MORFINE FRANCISCUS VLIETLAND Inleiding Uw arts gaat u behandelen met morfine om uw pijn onder controle te krijgen. Het gebruik van morfine kan wellicht vragen oproepen.
Nadere informatieAnesthesiologie & Pijngeneeskunde. Lumbale sympathicus.
Anesthesiologie & Pijngeneeskunde Lumbale sympathicus www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl ANE015 / Lumbale sympathicus / 05-02-2014 2 Lumbale
Nadere informatiePijnbestrijding door iontoforese. Pijnpoli
00 Pijnbestrijding door iontoforese Pijnpoli 1 U krijgt binnenkort een behandeling met iontoforese. Uw pijnspecialist heeft uitgelegd wat deze behandeling inhoudt. In deze folder kunt u de informatie nog
Nadere informatieQutenza pleister. Anesthesie. alle aandacht
Qutenza pleister Anesthesie alle aandacht Qutenza pleister Op de pijnpoli heeft uw arts met u besproken dat uw pijnklachten behandeld gaan worden met een Qutenza huidpleister. In deze folder vindt u informatie
Nadere informatiePijnstilling. Na uw bezoek aan de spoedeisende hulp
Pijnstilling Na uw bezoek aan de spoedeisende hulp Uw pijnmedicatie adviesschema: o Paracetamol o. x per dag o Diclofenac o Ibuprofen o Naproxen o Tramadol o. x per dag o OxyContin o OxyNorm o Omeprazol
Nadere informatieIn deze folder staat beschreven welke medicatie u mag gebruiken en wanneer u deze medicatie mag innemen.
Patiëntenvoorlichting Anesthesie Pijnmedicatie na een dagbehandeling U bent opgenomen geweest voor een operatieve ingreep in dagbehandeling. Met betrekking tot de pijnbehandeling na de operatieve ingreep
Nadere informatiePrednis(ol)on. bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa. Informatiefolder. N-ICC folder PRED uitgave november 2014
Prednis(ol)on bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa Informatiefolder N-ICC folder PRED uitgave november 2014 Deze folder is tot stand gekomen door samenwerkende IBD verpleegkundigen en MDL artsen
Nadere informatiePijnbehandeling in de palliatieve fase
Pijnbehandeling in de palliatieve fase 1. Inleiding Deze folder is bestemd voor patiënten die pijn hebben in de palliatieve fase. De palliatieve fase wil zeggen dat er levensverlengend behandeld wordt;
Nadere informatieFINIMAL, tabletten. Bayer B.V., Energieweg 1, 3641 RT Mijdrecht Bayer Consumer Care, Postbus 80, 3640 AB Mijdrecht
Lees deze bijsluiter zorgvuldig door, want deze bevat belangrijke informatie voor u. Dit geneesmiddel is verkrijgbaar zonder doktersvoorschrift (recept), voor de behandeling van een milde aandoening waarbij
Nadere informatieTe verrichten door Arts: Medicatie voorschrijven Verpleegkundige: Pijnobservaties uitvoeren, pijnscores uitvoeren en medicatie toedienen
Te verrichten door Arts: Medicatie voorschrijven Verpleegkundige: Pijnobservaties uitvoeren, pijnscores uitvoeren en medicatie toedienen Doel Adequate pijnbestrijding Stappenplan bij pijnbestrijding (zie
Nadere informatiePrednis(ol)on. Bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa
Prednis(ol)on Bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa Uw behandelend arts en/of verpleegkundige heeft met u gesproken over het gebruik van Prednis(ol)on. In deze folder krijgt u informatie over de
Nadere informatieIontoforese. Anesthesie. Locatie Hoorn/Enkhuizen
Iontoforese Anesthesie Locatie Hoorn/Enkhuizen Iontoforese U krijgt binnenkort een behandeling met iontoforese. Uw pijnspecialist heeft uitgelegd wat deze behandeling inhoudt. In deze folder kunt u de
Nadere informatieTrigeminus Neuralgie. RF-behandeling van het ganglion Gasseri volgens Sweet
Trigeminus Neuralgie RF-behandeling van het ganglion Gasseri volgens Sweet Inleiding Reeds enige tijd heeft u trigeminus neuralgie, een vorm van typische aangezichtspijn. Om de pijnklachten die hierdoor
Nadere informatieBehandeling van pijn met iontoforese
Behandeling van pijn met iontoforese In deze folder vindt u uitleg over de behandeling van uw pijnklachten met iontoforese. Dit is een behandeling om uw pijnklachten te verminderen. Wat is iontoforese
Nadere informatieQutenza pleister. Anesthesie. Locatie Hoorn/Enkhuizen
Qutenza pleister Anesthesie Locatie Hoorn/Enkhuizen Qutenza pleister Op de pijnpoli heeft uw arts met u besproken dat uw pijnklachten behandeld gaan worden met een Qutenza huidpleister. In deze folder
Nadere informatieTranscutaneous Electrical Nerve Stimulation (TENS)
Patiënteninformatie Transcutaneous Electrical Nerve Stimulation (TENS) rkz.nl Wat is Pijn? Pijn is in eerste instantie een waarschuwingssignaal dat aangeeft of ons lichaam beschadigd is of dreigt te worden.
Nadere informatiePIJNMEDICATIE THUIS NA EEN ORTHOPEDISCHE OPERATIE
PIJNMEDICATIE THUIS NA EEN ORTHOPEDISCHE OPERATIE 557 Inleiding In deze folder informeren wij u over het gebruik van pijnmedicatie thuis. U vindt informatie over: de pijnscore pijnmedicatie die u heeft
Nadere informatiePijnbehandeling. Centrum voor pijngeneeskunde Locatie Eindhoven
Pijnbehandeling Centrum voor pijngeneeskunde Locatie Eindhoven Het centrum voor pijngeneeskunde heeft zijn polikliniek en behandelcentrum op locatie Eindhoven. Binnen dit centrum zijn anesthesiologen/pijnspecialisten
Nadere informatie1 Inleiding Wat is een lumbale Sympaticusblokkade? Ligging van de lumbale Sympathische grensstreng Belangrijk...
Sympatectomie Inhoudsopgave 1 Inleiding... 1 2 Wat is een lumbale Sympaticusblokkade?... 1 3 Ligging van de lumbale Sympathische grensstreng... 1 4 Belangrijk... 2 5 Voorbereiding... 3 6 Dagopname... 3
Nadere informatieComplex Regionaal Pijnsyndroom (CRPS) Chirurgie
Complex Regionaal Pijnsyndroom (CRPS) Chirurgie Inhoudsopgave Complex regionaal pijnsyndroom...4 Naamgeving...4 Oorzaken van CRPS...4 Risicofactoren...5 Verschijnselen van CRPS...6 Welke vormen bestaan
Nadere informatieMDL. Prednis(ol)on. bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa
MDL Prednis(ol)on bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa Inhoudsopgave Algemeen 4 Werking 4 Gebruik 5 Bijwerkingen 5 Stoppen met Predni(so)lon 7 Interactie met andere geneesmiddelen 8 Vaccinaties
Nadere informatiePrednison/Prednisolon
Prednison/Prednisolon Ziekenhuis Gelderse Vallei Het doel van deze folder is u praktische informatie te geven over het nieuwe medicijn dat u gaat gebruiken: prednison. Hoe werkt prednison? Bij patiënten
Nadere informatieLumbale sympathicusblokkade
onderdeel van MCA Gemini Groep Lumbale sympathicusblokkade Behandeling van pijn in de wervelkolom en/of een been Inhoudsopgave Wat is een lumbale sympathicus-blokkade? 3 Voorbereiding op een lumbale sympathicus-blokkade
Nadere informatieBehandeling van aangezichtspijn. Blokkade van het ganglion Gasseri
Behandeling van aangezichtspijn Blokkade van het ganglion Gasseri Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding De anesthesioloog heeft met u besproken dat uw aangezichtspijn
Nadere informatieIontoforese. Anesthesie. alle aandacht
Iontoforese Anesthesie alle aandacht Iontoforese U krijgt binnenkort een behandeling met iontoforese. Uw pijnspecialist heeft uitgelegd wat deze behandeling inhoudt. In deze folder kunt u de informatie
Nadere informatieKinderneurologie.eu. Complex regionaal pijnsyndroom.
Complex regionaal pijnsyndroom Wat is een complex regionaal pijnsyndroom? Een complex regionaal pijn syndroom is een aandoening waarbij kinderen en volwassenen na een verwonding op die plaats veel last
Nadere informatieInfuus met Lidocaïne Behandeling van neuropathische pijn.
Infuus met Lidocaïne Behandeling van neuropathische pijn www.nwz.nl Inhoud Wat is een infuus met Lidocaïne? 3 Voorbereiding op de behandeling 4 De behandeling 5 Na de behandeling 7 Uw vragen 8 Notities
Nadere informatieRF-stellatum. Pijnkliniek
RF-stellatum Pijnkliniek Inleiding U heeft met uw behandelend arts afgesproken dat u in aanmerking komt voor een 'RF stellatum' (RadioFrequent Stellatum). Ook is het mogelijk dat u deze behandeling zojuist
Nadere informatieGanglion aan de pols
Ganglion aan de pols 2 Inleiding Deze folder geeft u informatie over een ganglion aan de pols en de behandelmogelijkheden. Het is goed u te realiseren dat voor u persoonlijk de situatie anders kan zijn
Nadere informatieBIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIKER Dextromethorphan Teva 1,5 mg/ml drank dextromethorphan hydrobromide
BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIKER Dextromethorphan Teva 1,5 mg/ml drank dextromethorphan hydrobromide Lees goed de hele bijsluiter voordat u dit geneesmiddel gaat innemen want er staat belangrijke
Nadere informatieLORATADINE HOOIKOORTSTABLETTEN APOTEX 10 mg Module RVG Version 2017_12 Page 1 of 5 BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIKER
Version 2017_12 Page 1 of 5 BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIKER Loratadine Apotex hooikoortstabletten 10 mg, tabletten Loratadine Lees goed de hele bijsluiter voordat u dit geneesmiddel gaat gebruiken
Nadere informatieComplex Regionaal Pijnsyndroom (CRPS)
Complex Regionaal Pijnsyndroom (CRPS) Hoe ontstaat het? Dit pijnsyndroom ontstaat na een operatie, een verwonding, een verstuiking of botbreuk, soms echter ook spontaan. Het is een pijn die erger is en
Nadere informatiePijn na een operatie
Pijn na een operatie 1. Inleiding Binnenkort wordt U geopereerd in het TweeSteden ziekenhuis op locatie Tilburg. Pijn na een operatie is vrijwel onvermijdelijk. Pijn is een signaal van (mogelijke) weefselbeschadiging,
Nadere informatieTramadol HCl ratiopharm 50 mg, capsules
1.3.1 : Bijsluiter Bladzijde : 1 Tramadol HCl ratiopharm 50 mg, PATIENTENBIJSLUITER Lees deze bijsluiter steeds vóór het gebruik van dit geneesmiddel. Ook indien u reeds eerder Tramadol HCl ratiopharm
Nadere informatiePijnbestrijding bij kanker
INTERNE GENEESKUNDE Pijnbestrijding bij kanker met paracetamol en/of NSAID s BEHANDELING Pijnbestrijding bij kanker U wordt in het St. Antonius Ziekenhuis behandeld voor kanker. Ten gevolge van de kanker
Nadere informatie