Nieuwsbrief LVV. Een dag uit het leven van Jean Pierre Blondeel. Leven in blessuretijd. Lymfklierkankervereniging Vlaanderen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Nieuwsbrief LVV. Een dag uit het leven van Jean Pierre Blondeel. Leven in blessuretijd. Lymfklierkankervereniging Vlaanderen"

Transcriptie

1 Nieuwsbrief LVV Lymfklierkankervereniging Vlaanderen Driemaandelijkse nieuwsbrief vierde trimester ste jaargang Beste lotgenoten, In deze laatste nieuwsbrief voor dit jaar staan we even stil bij het verhaal dat onze penningmeester deed over zijn behandeling na herval van een non-hodgkinlymfoom. Het artikel werd opgenomen in het julinummer van het tijdschrift Leven van de Vlaamse Liga tegen kanker. Op het einde van deze nieuwsbrief vindt u de uitnodiging voor ons Sinterklaasfeest op 7 december en het symposium dat we organiseren in samenwerking met het UZ Leuven op 14 december. Chantal Denblijden Voorzitter LVV Verantwoordelijke uitgave nieuwsbrief Een dag uit het leven van Jean Pierre Blondeel. Leven in blessuretijd Jean Pierre Blondeel (64) werd elf jaar geleden behandeld voor een non- Hodgkinlymfoom, twee jaar geleden herviel hij. De therapie die hem toen hielp, werkt nu niet meer zo goed. Vandaag krijgt Jean Pierre immunotherapie om de lymfomen onder controle te houden. Ondertussen wacht hij op een nieuw geneesmiddel, in de hoop dat dat aanslaat. Tekst: Els Put, foto's: Filip Claessens, uit Leven 59, juli 2013 Jean Pierre stapt stevig door, door de hal naar de inschrijfbalie van K12, de hoogste toren van alle gebouwen van het UZ Gent. Van daar gaat het meteen naar de derde verdieping, naar de dagkliniek waar hij zich weer aanmeldt. Jean Pierre kent er de weg, Viviane - zijn vrouw - is bij hem. Kamer vier is zijn plek voor die dag. Hij is nog maar net binnen of een verpleegkundige staat al klaar met de weegschaal. Zo kunnen ze de dosis van mijn medicatie berekenen en laten klaarmaken', legt Jean Pierre uit, die hangt af van mijn gewicht.' Dan krijgt hij een prik voor het nemen van bloed en het inbrengen van een infuus. Hij krijgt medicatie tegen de misselijkheid, een pijnstiller en andere medicijnen die hem beschermen tegen de bijwerkingen van de medicatie. De verpleegkundige legt de bloeddrukmeter aan en stelt hem in. Die zal elk half uur automatisch zijn bloeddruk en hartslag opnemen. Aan één arm een infuus, aan een andere arm een bloeddrukmeter, veel kan een man vol energie als Jean Pierre niet doen. Maar praten kan nog altijd. Jean Pierre vertelt: Horen dat ik non-hodgkinlymfoom had, luchtte me eigenlijk op. Eerst dachten de artsen - elf jaar geleden - dat ik een sarcoom, een andere kanker, had en maar drie maanden meer te leven had. Non-Hodgkin is ook een zware diagnose, maar één die je nog hoop geeft. 1

2 Er zijn heel wat behandelingen mogelijk. In 2002 kreeg ik eerst verschillende beurten chemotherapie maar die sloegen niet aan. Nadien startte de arts met immunotherapie en dat werkte wel. Het doel toen was vijf jaar zonder een nieuwe opstoot van de ziekte te zijn! Ik bleef acht jaar ziektevrij, goed, hé? Maar de immunotherapie die mijn afweer tegen kankercellen moet verhogen en toen zo goed werkte, doet dat nu niet meer. De lymfomen minderen niet, groeien ook niet. Een dosis elke drie maanden houdt de ziekte nu onder controle. Binnen een half jaar start ik in een klinische studie met een nieuw geneesmiddel. Ik hoop dat dat aanslaat!' Even stokt de stem van Jean Pierre en veegt hij over zijn ogen. Viviane grijpt naar zijn hand. Hij laat het moment snel voorbijgaan. Het leek allemaal zo onschuldig in het begin. Ik had één keer bloed geplast, verder geen last, geen symptomen van om het even wat. Ik had wel regelmatig jeuk en nam daar pilletjes voor. En ik lag soms 's nachts te zweten, maar daarvoor ga je niet naar een dokter, hé? De uroloog bij wie ik terechtkwam, merkte dat mijn nier een vreemde vorm had en vermoedde een tumor. Een bange maand en een biopsie later viel de diagnose non-hodgkinlymfoom, stadium III.' In blessuretijd Jij bent Jean Pierre Blondeel, geboren in 1949?', vraagt de verpleegkundige terwijl ze zijn gegevens van het etiket op de infuuszak afleest; ze stelt die vraag ter controle, zodat het juiste geneesmiddel aan de juiste patiënt gegeven wordt. Ja, klopt, en een goed wijnjaar', grapt Jean Pierre. De verpleegkundige stelt de infuuspomp langzaam in en controleert zijn bloeddruk. Je bloedwaarden waren goed, dus we mogen starten. Je belt meteen wanneer je je niet goed voelt,' instrueert ze, maar streng is ze niet echt. Jean Pierre kent het verhaal, het is niet zijn eerste keer. Ja, ik hoop dat die nieuwe therapie aanslaat', vertelt hij verder. Elk jaar dat je wint, gaat de medische wetenschap enorm vooruit en is de kans groter dat je geholpen kan worden. En als medicatie niet meer werkt, zijn er voor mij ook nog agressievere therapieën zoals een stamceltransplantatie. Maar die zijn erg zwaar, dus stelt mijn arts ze nog uit en wachten we de studie met het nieuwe geneesmiddel af. Weet je: bij de diagnose had ik een prognose van 10 jaar. Die ben ik al voorbij, ik leef in blessuretijd.' Ik kan niet anders dan met mijn kanker samen te leven, die lymfomen zijn er. Ik kan ze niet wegdenken. Dus moet ik er een partnerschap mee aangaan, een joint venture. Zo is mijn immuunsysteem mijn zwakke plek. Dat mag ik niet nodeloos belasten, bijvoorbeeld met reizen naar tropische landen of extra vaccinaties. Ik leer om tijdelijk te leven, vandaag, nu. Om niet voortdurend afscheid te nemen maar te genieten van elke dag. En met elke dosis therapie win ik een kleine veldslag, al weet ik dat ik de oorlog niet kan winnen. Maar ik vraag me niet af: waarom ik? Dat is een vraag waar geen antwoord op bestaat.' Collega's lotgenoten Middag, tijd voor lunch. Jean Pierre eet met smaak enkele sandwiches en legt zich neer voor een dutje. Zijn bloeddruk is ondertussen wat gezakt en zijn huidskleur is bleker maar veel merkt hij niet van het inlopen van de medicatie. Misschien wat ijl in mijn hoofd', vindt hij. De arts van de afdeling komt even controleren hoe het met hem gaat en bevestigt dat het infuus op volle snelheid mag. Nog een uurtje en dan ben je klaar,' laat hij weten. Weet je,' vertelt Jean Pierre verder, in de periode van mijn diagnose vond ik bitter weinig informatie over mijn kanker' 2

3 Daarom stapte ik naar de lotgenotenvereniging LVV, de Lymfklierkankervereniging Vlaanderen. Ik kreeg er antwoord op mijn vragen en het contact met mijn collega's' maakte me rustiger. Ik zag de effecten van de behandelingen bij anderen, zag hoe zij omgingen met hun ziekte en leerde objectiveren wat er met mezelf gebeurde. Ik liet het daar niet bij, ik ben in de organisatie gestapt en ben nu ondervoorzitter en penningmeester van de vereniging. En als mijn arts me nodig heeft voor een klinische les voor de studenten geneeskunde, kan hij op me rekenen. Informatie doorgeven, onderzoek stimuleren, vind ik erg belangrijk. Met een bevrijdende biep geeft de infuuspomp in de vroege namiddag aan dat de infuuszak met de medicatie leeg is. De infuusleiding moet nog nagespoeld worden en dan mag het infuus weg. Jean Pierre krijgt een grote plakker op de prikplaats en zucht tevreden: Eindelijk weer een vrij man!' Hij krijgt nog een afspraak mee voor een volgende dosis binnen drie maanden en mag naar huis. Bij het verlaten van de afdeling botst hij op zijn behandelende arts. Je bloedwaarden waren goed, hé', weet die. Verder alles goed met je?', checkt hij. Ja, blij dat het weer achter de rug is,' reageert Jean Pierre. Nu nog enkele dagen uitrusten en dan vertrekken we naar de Provence. Binnen drie maanden kom ik op consultatie.' Petanque in de Provence Thuis bij een kop koffie maakt hij verder plannen. Dat doen we elk jaar: met de caravan naar de Provence. Het is er in ieder geval vijf graden warmer dan hier en met wat geluk regent het ook minder. Sinds we met pensioen zijn, de laatste twee jaar, gaan we telkens voor drie maanden naar Frankrijk. De rit rijden we in twee of drie dagen en we doen het rustig aan, niets moet. Ginds laten we de dagen glijden, we gaan wandelen en genieten. We zien er vrienden terug en spelen samen petanque. In de schoolvakantie komen onze zoon en dochter met hun gezin voor enkele weken. Onze kleinzoon heeft het er reuze naar zijn zin. En wij ook: die drie maanden vliegen zo om. Maar eerst moeten we nog wat inpakken, de caravan klaarmaken. En de wegenkaarten niet vergeten, want een gps doet soms rare dingen.' Met dank aan het UZ Gent dat ons toeliet deze reportage te maken. Lymfomen en immunotherapie Immunotherapie is een behandeling die onze natuurlijke afweer of immuniteit stimuleert om de kanker aan te vallen. Bij lymfomen worden zogenaamde monoclonale antilichamen gebruikt als therapie. De antilichamen zetten zich op de kankercellen vast en stimuleren het afweersysteem om ze te vernietigen. Non-Hodgkinlymfomen Wat zijn non-hodgkinlymfomen? Een non-hodgkinlymfoom is een kanker die begint in het lymfestelsel. Dat lymfestelsel is een complex systeem in ons lichaam - enigszins vergelijkbaar met het bloedstelsel - dat bestaat uit lymfeweefsel en lymfeklieren die verbonden zijn door lymfevaten. Lymfeweefsel bevindt zich op verschillende plaatsen in het lichaam, bijvoorbeeld in de milt, het beenmerg, de slijmvliezen Het lymfestelsel speelt een belangrijke rol in de afweer tegen ziekteverwekkers. Andere soorten kanker, borstkanker of longkanker bijvoorbeeld, kunnen via het lymfeweefsel uitzaaiingen geven in andere organen. Deze uitzaaiingen in de lymfeklieren zijn echter geen lymfomen. Lymfomen ontstaan echt uit de cellen van het lymfeweefsel, en ze kunnen zich via de lymfevaten en het bloed ook door het hele lichaam verspreiden. 3

4 Soorten lymfomen Er zijn twee grote soorten kwaadaardige lymfomen: Hodgkinlymfomen (genoemd naar dokter Hodgkin, die de ziekte in de 19de eeuw voor het eerst beschreef) en non-hodgkinlymfomen. Er bestaan meer dan 30 verschillende soorten non-hodgkinlymfomen. Elk type lymfoom ziet er anders uit onder de microscoop heeft verschillende genetische kenmerken gedraagt zich anders vraagt een specifieke behandeling De Stichting Kankerregister registreerde in 2010 in Vlaanderen 1153 nieuwe diagnoses van non-hodgkin. Non- Hodgkinlymfomen behoren daarmee tot de tien meest voorkomende kankers, zowel bij mannen als bij vrouwen. Ze komen vooral voor bij mensen van boven de 50 jaar. Onderzoeken? Vaak is het eerste symptoom van een non-hodgkinlymfoom een voelbare zwelling van een of meer lymfeklieren in de hals, boven het sleutelbeen, in de oksel of de lies. Als de ziekte niet in de lymfeklieren begint, zijn de eerste symptomen vaak minder duidelijk. De volgende klachten of symptomen kunnen voorkomen: onverklaarbaar gewichtsverlies, koorts, hevig zweten (vooral s nachts), felle jeuk. Deze symptomen zijn echter niet altijd specifiek voor non-hodgkinlymfomen, maar als ze niet na enige tijd vanzelf overgaan, is het wel het best ermee naar de huisarts te gaan. Hij zal een algemeen lichamelijk onderzoek en een bloedonderzoek doen, en u indien nodig doorverwijzen naar een specialist. Een biopsie is de enige manier om de diagnose non-hodgkinlymfoom te stellen. Een biopsie is een kleine ingreep waarbij een vergrote lymfeklier of andere stukjes weefsel weggenomen worden om in het laboratorium op kankercellen te onderzoeken. Als de diagnose non-hodgkinlymfoom gesteld is, dienen nog andere onderzoeken te gebeuren om te zien of er mogelijk elders in het lichaam tumoren te zien zijn en om te weten in welk stadium de ziekte zich bevindt. Dat helpt de artsen immers mee de behandeling te bepalen. Zo kunnen onder andere een radiografie van de longen, een CT-scan (computertomografie, of zeer gedetailleerde röntgenfoto s met dwarse doorsneden van het lichaam) een MRI (magnetic resonance imaging, beelden van het inwendige van het lichaam gemaakt met een sterke magneet) of een PET-scan volgen (positron emission tomography, waarbij een licht radioactieve vloeistof ingespoten wordt om eventuele lymfomen zichtbaar te maken op foto). Ook gebeurt er vaak een beenmergonderzoek, waarbij met een naald wat beenmerg opgezogen wordt om te onderzoeken. Stadia en groeisnelheid Er worden vier stadia onderscheiden voor non-hodgkinlymfomen. Op basis van het stadium kan de specialist inschatten hoe de ziekte zal evolueren en welke behandeling het meest aangewezen is. Stadium I: één groep lymfeklieren of één orgaan is aangetast, bijvoorbeeld de lymfeklieren in één oksel Stadium II: twee of meer groepen lymfeklieren aan dezelfde kant van het middenrif zijn aangetast Stadium III: er zijn lymfeklieren of weefsel aangetast boven én onder het middenrif Stadium IV: het lymfoom heeft zich buiten het lymfestelsel verspreid naar andere organen zoals het beenmerg, de lever of de longen 4

5 Bij elk stadium wordt de letter B toegevoegd (bijvoorbeeld stadium IIB) als er zogenaamde B-symptomen optreden. B-symptomen zijn: een onverklaarbaar gewichtsverlies van meer dan 10 %, of onverklaarbare hoge koorts, of hevig nachtelijk zweten Bij patiënten zonder deze symptomen wordt de letter A toegevoegd aan het stadium (bijvoorbeeld stadium IA). Daarnaast helpt ook de groeisnelheid de artsen om de behandeling te bepalen. Er zijn immers non- Hodgkinlymfomen die bestaan uit traag groeiende cellen (indolente lymfomen) en lymfomen met snelgroeiende cellen (agressieve lymfomen). Behandeling? De meest toegepaste behandelingen van non-hodgkinlymfomen zijn op dit moment een behandeling met medicijnen (chemotherapie en doelgerichte therapie) of bestraling (radiotherapie). Bij een aantal mensen met een indolent non-hodgkinlymfoom in een vroeg stadium is er soms niet meteen een behandeling nodig. Het kan in bepaalde gevallen volstaan om af te wachten en zorgvuldig in de gaten te houden hoe de kanker evolueert. Deze optie heet watchful waiting. Als behandelen nodig is, zijn een behandeling met medicijnen of radiotherapie het meest gebruikelijk. De behandelend arts-specialist zal één behandeling of een combinatie van behandelingen adviseren, afhankelijk van het soort, de uitgebreidheid en de groeisnelheid van het lymfoom en van de algemene conditie van de patiënt. De behandeling is in de eerste plaats bedoeld om een complete remissie te bereiken. Dat betekent dat er geen teken meer te ontdekken valt van kankercellen. Soms zijn er verschillende behandelingen mogelijk. Aarzel in dat geval niet uw specialist uitvoerig vragen te stellen over de voor- en nadelen van de verschillende behandelingen. Bij twijfel kan ook een tweede mening van een andere specialist verhelderend en nuttig zijn. Als de ziekte terugkomt, kan er opnieuw een behandeling volgen. Zo kan bij veel patiënten met een non-hodgkinlymfoom de ziekte jaren onder controle gehouden worden. Radiotherapie Radiotherapie is een behandeling met ioniserende stralen om kankercellen te vernietigen of de groei te vertragen. Bij radiotherapie wordt een stralenbundel (te vergelijken met een lichtbundel) precies gericht op de plaats van het gezwel of de plaats waar het gezwel zich bevond. De bestraling kan van buitenaf komen (uitwendige bestraling) of van radioactief materiaal dat in de tumor wordt ingebracht (inwendige bestraling). Bij non-hodgkinlymfomen wordt bijna uitsluitend uitwendig bestraald. Het gebied dat moet worden bestraald, verschilt per patiënt, en ook de duur van de bestralingskuur, de intensiteit en het bestralingsschema (het aantal bestralingen) kunnen variëren. De bestraling op zich is pijnloos. Bestraling wordt vaak gecombineerd met chemotherapie. Bestralen gebeurt ook palliatief, als genezing niet meer mogelijk is, om symptomen te verlichten. Palliatieve radiotherapie kan bijvoorbeeld pijn verlichten. 5

6 Bijwerkingen De radiotherapeut zal ervoor zorgen dat de toegediende dosis en het bestralingsveld zodanig worden berekend dat er zo weinig mogelijk schade wordt berokkend aan gezonde weefsels en organen. Toch kan straling ook invloed hebben op de gezonde cellen in het bestraalde gebied. Daardoor kan de huid naar het einde van de bestraling rood en gevoelig worden. Ook vermoeidheid is een vaak voorkomende bijwerking van bestraling. Deze bijwerkingen verdwijnen normaal enkele weken na de behandeling. Eventuele andere bijwerkingen hangen af van de gebieden die bestraald worden. Zo kan bijvoorbeeld bestraling van de buik diarree veroorzaken. Chemotherapie De naam chemotherapie verwijst naar de behandeling met geneesmiddelen die kankercellen vernietigen of hun groei remmen. De medicijnen worden meestal rechtstreeks in de bloedbaan gebracht met een infuus, waarna ze zich door het hele lichaam verspreiden. Niet alle kankercellen zijn even gevoelig voor dezelfde medicijnen. Daarom wordt vaak een combinatie (een cocktail ) van celdelingremmende geneesmiddelen (cytostatica) voorgeschreven. Vaak wordt voor de toediening van chemotherapie onder plaatselijke verdoving een centraal veneuze katheter of een poortkatheter ingeplant (voluit een subcutane veneuze poortkatheter, beter bekend onder de merknaam Port-a-cath) in een groot bloedvat onder het sleutelbeen. Langs deze weg kan men op een eenvoudige manier gedurende langere tijd cytostatica en andere medicijnen en vloeistoffen toedienen. Het systeem is voor de patiënt comfortabeler omdat er niet telkens opnieuw in de aders geprikt hoeft te worden en omdat het minder problemen geeft met de aders in de arm. Chemotherapie kan als enige behandeling of in combinatie met radiotherapie gegeven worden, afhankelijk van het soort en het stadium van het non- Hodgkinlymfoom. Bijwerkingen Chemotherapie tast behalve de kankercellen ook gezonde cellen aan. Daardoor kunnen er tijdelijk bijwerkingen optreden: misselijkheid en braken, haaruitval, ontstoken mond, verhoogde kans op infecties door een tekort aan witte bloedcellen, verminderde eetlust, vermoeidheid... Ze verschillen van persoon tot persoon en hangen onder andere af van de medicijnen, de dosis en de duur van de behandeling. Na de behandeling verdwijnen de meeste bijwerkingen. Doelgerichte therapie Door een beter inzicht in het ontstaan van bepaalde kankers is er de laatste jaren een nieuwe generatie medicijnen ontwikkeld die veel doelgerichter de kankercellen beïnvloeden (targeted therapies). Een type van doelgerichte therapie dat vaak toegepast wordt bij volwassenen met een non-hodgkinlymfoom is immunotherapie met monoklonale antilichamen. Immunotherapie is een behandeling die onze natuurlijke afweer of immuniteit stimuleert om de kanker aan te vallen. Bij non-hodgkinlymfomen worden monoklonale antilichamen toegediend, hoofdzakelijk rituximab (Mabthera ). Monoklonale antilichamen worden aangemaakt in een laboratorium en herkennen substanties op kankercellen. De monoklonale antilichamen binden zich aan de substanties en doden de cellen, blokkeren hun groei of zorgen ervoor dat ze zich niet kunnen verspreiden. Monoklonale antilichaamtherapie wordt meestal toegediend via een infuus en wordt gegeven alleen of in combinatie met chemotherapie. Bijwerkingen De meest voorkomende klachten zijn een grieperig gevoel (koude rillingen, koorts, hoofdpijn, spierpijn, rugpijn, gewrichtspijn en pijn op de borst) en algemene malaise. Soms worden andere (giftige) stoffen gekoppeld aan de monoklonale antilichamen, en daardoor zijn er ook andere bijwerkingen mogelijk. 6

7 Stamceltransplantatie Voor patiënten met een agressief non-hodgkinlymfoom dat na verloop van tijd is teruggekomen (recidief), is stamceltransplantatie de standaardbehandeling. Bij een stamceltransplantatie wordt een patiënt met een zeer hoge dosis chemotherapie (en/of radiotherapie) behandeld. Het doel is om hiermee zo veel mogelijk lymfoomcellen te doden, iets wat onvoldoende lukt met gewone behandeling. Door de hoge dosis zullen de eigen beenmerg- en bloedcellen blijvend beschadigd raken, maar daar is stamceltransplantatie een oplossing voor. Stamcellen, heel jonge cellen waaruit alle andere bloedcellen in het menselijk lichaam ontstaan, kunnen vooraf bij de patiënt afgenomen en bewaard/ingevroren worden. Bij lymfomen gebruikt men meestal de eigen stamcellen (autologe stamceltransplantatie). Of ze kunnen ook afkomstig zijn van een donor (een familielid of iemand anders). De afname gebeurt rechtstreeks vanuit het beenmerg of vanuit het bloed. De transplantatie gebeurt via een infuus. De opname voor de transplantatie duurt enkele weken. Bijwerkingen Na de transplantatie kunnen zich bijwerkingen voordoen als misselijkheid en braken, diarree, slijmvliesontsteking van de mond, moeilijk slikken, gebrek aan eetlust, koude rillingen en koorts, niet abnormaal na de hoge dosis chemotherapie. Voor het herstel van de bloedvorming en van de afweer moet de patiënt rekenen op een periode van enkele weken. De weerstand van de patiënt is in die periode niet optimaal, dus onder meer aandacht voor extra hygiëne en maatregelen in verband met bezoek zijn nodig. De vermoeidheidsklachten kunnen wel langer aanhouden (soms enkele maanden). Na de behandeling? Geneeskansen De kans op genezing en herstel hangt af van veel dingen: van het type non-hodgkinlymfoom, de groeisnelheid en het stadium waarin de ziekte verkeert bij diagnose, van de leeftijd, van de behandeling Het is moeilijk te zeggen wanneer iemand volledig genezen is. De kans dat de ziekte terugkomt, wordt in elk geval kleiner naarmate u langer ziektevrij bent. In sommige gevallen treedt geen compleet herstel op, maar kan de ziekte wel jarenlang tot rust worden gebracht. Uw behandelend arts kan hierover meer uitleg geven. Houd er rekening mee dat elke situatie uniek is en dat overlevingscijfers enkel een globaal beeld geven. Niemand kan voorspellen wat er in uw geval precies zal gebeuren. Praat erover met uw arts: hij kent uw situatie het best. Nazorg Leven met een ernstige ziekte als kanker is een hele beproeving. Behalve de lichamelijke ongemakken die de medische behandeling met zich meebrengt, worden de meeste kankerpatiënten geconfronteerd met allerlei zorgen, angsten en onzekerheden. Als de therapie met succes is afgerond, vragen patiënten zich af wat er nog meer gedaan kan worden. Als het met de therapie niet gelukt is de kanker uit te schakelen, is het de vraag hoe de symptomen zo goed mogelijk bestreden kunnen worden en wie daarbij het best kan helpen. Nazorg is in beide situaties erg belangrijk. hulp bij praktische én emotionele aspecten van de ziekte is vaak welkom. Het begrip nazorg houdt dan ook veel in: medische begeleiding, oncorevalidatie (onder begeleiding bewegen om de fysieke conditie én de levenskwaliteit te verbeteren), psychische en sociale opvang, en/of palliatieve zorg. Deel van de nazorg is ook een geregelde medische controle (lichamelijk onderzoek, bloedafname, echografieën, radiografieën) om een mogelijk herval zo snel mogelijk op te sporen en te behandelen. 7

8 Sinterklaasfeest in het restaurant De Gouden Kroon te Ertvelde Traditioneel vieren we ook dit jaar ons Sinterklaasfeest in het restaurant De Gouden Kroon Marktplein 3 te Ertvelde. We komen er samen op 7 december om uur voor het aperitief met borrelhapjes. Menu Aperitief met hartige hapjes *** Visbordje met gepocheerde zalm, gemarineerde zalm, grijze garnalen en scampi *** Soepje van wortel en knolselder *** Rundsgebraad met jagersaus alliantie van fijne groentjes kroketjes of Papillot van vis met champagnesaus puree *** Crêpes Suzette *** Mokka Aperitief, water en aangepaste wijnen inbegrepen Muzikale omlijsting : Danny s Guitar Sound Wij bieden onze leden deze gezellige dag aan voor de prijs van 35, niet leden betalen 40. Inschrijven kan via naar info@lymfklierkanker.be, of gewoon door storting van het gepaste bedrag op onze rekening met nummer BE BIC: GKCCBEBB met de vermelding van het aantal deelnemers en de keuze van het hoofdgerecht vis of vlees. Inschrijvingen dienen te gebeuren tegen uiterlijk 1 december. 8

9 Uitnodiging Symposium Lymfklierkanker- zaterdag 14 december in het auditorium onderwijs en navorsing 2 UZ Leuven (zie plan onderaan) 9u30 Ontvangst 10u00 Intro 10u15 Prof. Dr. Verhoef UZ Leuven Lymfklierkanker-anno u30 Vragenronde 12u00 Broodjeslunch Lotgenotencontact 14u00 Sluiten deuren Deelname aan de spreekbeurt is gratis, inschrijven ervoor is wel verplicht zodat wij zicht hebben op het aantal plaatsen. Deelname met broodjeslunch kost 5 per persoon. Inschrijven kan via telefoon op het nummer 059/ , of via info@lymfklierkanker.be en door storting - indien deelgenomen wordt aan de broodjesmaaltijd - van het gepaste bedrag op onze rekening met nr. IBAN: BE BIC: GKCCBEBB Bereikbaarheid Met het openbaar vervoer: Vanaf het treinstation Leuven vertrekt er om de 15 minuten een bus van de Lijn nummer 3 Lubbeek-Pellenberg -Leuven met vermelding Campus Gasthuisberg. De bus rijdt door het centrum van Leuven. De eerste stop van de bus aan het UZ Leuven is vlak naast de ingang van het ziekenhuis. Zijn laatste stop is aan de ingang van Onderwijs en navorsing 2 waar u moet zijn. Met de auto Vanaf de E40 : tussen afrit 22 en 23 neem je de E314 naar Genk-Hasselt-Leuven. Eens op de E314 zie uitleg hieronder. Vanaf de E314: neem de afrit 17 richting Leuven tot aan de ring (Brusselsepoort). Voor de tunnel sla je rechts af en volgt de R23. Sla af bij de eerste markering UZ Leuven. Volg daarna aan het rondpunt de richting Onderwijs en navorsing en daarna parking De Villa waar je gratis kunt parkeren.(zie plan) Er zijn momenteel wegenwerken aan de gang rond het UZ Leuven, voor een update raadpleeg 9

10 10

Non-Hodgkin lymfoom. Jessa Ziekenhuis vzw. Dienst kwaliteit. versie maart 2016 (Object-ID )

Non-Hodgkin lymfoom. Jessa Ziekenhuis vzw.  Dienst kwaliteit. versie maart 2016 (Object-ID ) Heeft u opmerkingen of suggesties i.v.m. deze brochure? Geef ons gerust een seintje! Non-Hodgkin lymfoom Dienst kwaliteit E-mail: info@jessazh.be Tel: 011 33 55 11 Jessa Ziekenhuis vzw Maatschappelijke

Nadere informatie

daghospitaal oncologie en algemeen inwendige ziekten informatiebrochure Longkanker

daghospitaal oncologie en algemeen inwendige ziekten informatiebrochure Longkanker daghospitaal oncologie en algemeen inwendige ziekten informatiebrochure Longkanker Inhoudstafel 1. Inleiding 4 2. Onderzoeken 4 3. Behandeling 5 4. Chirurgie 6 5. Chemotherapie 6 6. Bijwerkingen 7 7.

Nadere informatie

Non Hodgkin lymfoom. Albert Schweitzer ziekenhuis februari 2014 pavo 1113

Non Hodgkin lymfoom. Albert Schweitzer ziekenhuis februari 2014 pavo 1113 Non Hodgkin lymfoom Albert Schweitzer ziekenhuis februari 2014 pavo 1113 Uw hoofdbehandelaar is: hematoloog dr. Uw specialist is op werkdagen tussen 08.30 17.00 uur bereikbaar via de polikliniek Interne

Nadere informatie

Infoblad. Non-hodgkin-lymfomen Behandeling

Infoblad. Non-hodgkin-lymfomen Behandeling Infoblad Non-hodgkin-lymfomen Behandeling De meest toegepaste behandelingen bij non- Hodgkin-lymfomen zijn: Bestraling (radiotherapie) Chemotherapie (behandeling met celdodende of celdelingremmende medicijnen)

Nadere informatie

hematoloog dr. Uw specialist is op werkdagen tussen uur bereikbaar via de polikliniek Interne geneeskunde, tel. (078)

hematoloog dr. Uw specialist is op werkdagen tussen uur bereikbaar via de polikliniek Interne geneeskunde, tel. (078) Non-Hodgkin lymfoom Uw hoofdbehandelaar is: hematoloog dr. Uw specialist is op werkdagen tussen 08.30 17.00 uur bereikbaar via de polikliniek Interne geneeskunde, tel. (078) 654 64 64. 1 Inleiding U heeft

Nadere informatie

Patiënteninformatiedossier (PID) (Non) Hodgkin. onderdeel ZIEKTE EN BEHANDELING. (NON) HODGKIN Ziekte en behandeling

Patiënteninformatiedossier (PID) (Non) Hodgkin. onderdeel ZIEKTE EN BEHANDELING. (NON) HODGKIN Ziekte en behandeling Patiënteninformatiedossier (PID) (Non) Hodgkin onderdeel ZIEKTE EN BEHANDELING (NON) HODGKIN 2 Inhoud Ziektebeeld en behandeling...4 Medisch onderzoek...4 Chemotherapie...5 Immunotherapie...6 Radiotherapie...7

Nadere informatie

Behandelingen bij longkanker. inclusief klinische studie immuuntherapie

Behandelingen bij longkanker. inclusief klinische studie immuuntherapie Behandelingen bij longkanker inclusief klinische studie immuuntherapie 1 Longkanker Longkanker is niet één ziekte: er bestaan meerdere vormen van longkanker. In deze brochure bespreken we de twee meest

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Longkanker

Patiënteninformatie. Longkanker Patiënteninformatie Longkanker Inhoudsopgave Pagina Wat is longkanker? 4 Onderzoek en diagnose 4 De meest voorkomende onderzoeken. 5 Behandeling 7 De meest voorkomende behandelmethoden 8 Revalidatie 9

Nadere informatie

Patiëntenboekje. Hodgkinlymfoom. is een vorm van. lymfklierkanker, HODGKIN- LYMFOOM. een ongeremde groei. van kwaadaardige. witte bloedcellen.

Patiëntenboekje. Hodgkinlymfoom. is een vorm van. lymfklierkanker, HODGKIN- LYMFOOM. een ongeremde groei. van kwaadaardige. witte bloedcellen. Hodgkinlymfoom is een vorm van lymfklierkanker, een ongeremde groei van kwaadaardige witte bloedcellen. Patiëntenboekje HODGKIN- LYMFOOM Hodgkinlymfoom is een vorm van lymfklierkanker, een ongeremde groei

Nadere informatie

De ziekte van Hodgkin

De ziekte van Hodgkin Heeft u opmerkingen of suggesties i.v.m. deze brochure? Geef ons gerust een seintje! De ziekte van Hodgkin Dienst kwaliteit E-mail: info@jessazh.be Tel: 011 33 55 11 Jessa Ziekenhuis vzw Maatschappelijke

Nadere informatie

AGRESSIEF NON-HODGKIN- LYMFOOM. Patiëntenboekje. Het agressief. non-hodgkinlymfoom is een. vorm van lymfklierkanker.

AGRESSIEF NON-HODGKIN- LYMFOOM. Patiëntenboekje. Het agressief. non-hodgkinlymfoom is een. vorm van lymfklierkanker. Het agressief non-hodgkinlymfoom is een vorm van lymfklierkanker. Hoewel agressieve lymfomen zich kwaadaardiger gedragen dan indolente (langzaam groeiende) lymfomen, is bij een groter deel zeer langdurige

Nadere informatie

UW BEHANDELING MET GAZYVARO - BENDAMUSTINE

UW BEHANDELING MET GAZYVARO - BENDAMUSTINE UW BEHANDELING MET GAZYVARO - BENDAMUSTINE KANKERCENTRUM UZ GENT Onco_hemato_053 INHOUDSTAFEL 01 Welke chemotherapie (= behandeling met cytostatica) krijgt u? 3 02 Hoe verloopt uw behandeling? 3 03 Overzicht

Nadere informatie

Chronische leukemie. Jessa Ziekenhuis vzw. Dienst kwaliteit. versie december 2014 (Object-ID )

Chronische leukemie. Jessa Ziekenhuis vzw.  Dienst kwaliteit. versie december 2014 (Object-ID ) Chronische leukemie Heeft u opmerkingen of suggesties i.v.m. deze brochure? Geef ons gerust een seintje! Dienst kwaliteit E-mail: info@jessazh.be Tel: 011 30 81 11 Jessa Ziekenhuis vzw Maatschappelijke

Nadere informatie

Behandeling borstkanker

Behandeling borstkanker Behandeling borstkanker 1. Heelkunde (chirurgie) (operatie): - Borstsparend: betekent wegname van het gezwel met veiligheidsmarge van gezond weefsel rondom en wegname van de schildwachtklier (poortwachterklier

Nadere informatie

UW BEHANDELING MET MABTHERA FLUDARABINE CYCLOFOSFAMIDE

UW BEHANDELING MET MABTHERA FLUDARABINE CYCLOFOSFAMIDE UW BEHANDELING MET MABTHERA FLUDARABINE CYCLOFOSFAMIDE KANKERCENTRUM UZ GENT Onco_hemato_009 INHOUDSTAFEL 01 Welke chemotherapie (= behandeling met cytostatica) krijgt u? 3 02 Hoe verloopt uw behandeling?

Nadere informatie

Trastuzumab (Herceptin )

Trastuzumab (Herceptin ) Trastuzumab (Herceptin ) Borstkanker (mammacarcinoom) De diagnose borstkanker is bij u vastgesteld. Dit wordt ook wel een mammacarcinoom genoemd. De behandeling van een mammacarcinoom bestaat uit een operatieve

Nadere informatie

Praktische informatie over chemotherapie

Praktische informatie over chemotherapie Praktische informatie over chemotherapie Beste patiënt Een behandeling met chemotherapie bestaat uit het toedienen van één of meerdere celremmende geneesmiddelen, cytostatica genoemd. De bedoeling van

Nadere informatie

Darmkanker. Dit is leukemie

Darmkanker. Dit is leukemie Darmkanker Dit is leukemie Bloed wordt gemaakt in het beenmerg. Beenmerg zit in je botten. In het beenmerg zitten stamcellen. Uit de stamcellen ontstaan bloedcellen. Bloed stroomt door je bloedvaten naar

Nadere informatie

Het is een ziekte die jarenlang door verschillende factoren zich ontwikkeld. Sommige factoren kun je zelf voorkomen, een paar niet.

Het is een ziekte die jarenlang door verschillende factoren zich ontwikkeld. Sommige factoren kun je zelf voorkomen, een paar niet. Werkstuk door een scholier 1583 woorden 23 april 2011 4,9 12 keer beoordeeld Vak Zorg en welzijn KANKER: Ik ga vandaag mijn spreekbeurt houden over kanker om twee redenen. De eerste is dat iedereen kanker

Nadere informatie

Kanker. Inleiding. Wat is kanker. Hoe ontstaat kanker

Kanker. Inleiding. Wat is kanker. Hoe ontstaat kanker Kanker Inleiding Ik heb dit onderwerp gekozen omdat veel mensen niet weten wat kanker precies inhoud en ik zelf er ook meer van wil weten omdat mijn oma er in de zomervakantie aan gestorven is. Dat je

Nadere informatie

Patiënteninformatiedossier (PID) PROSTAATKANKER. onderdeel RADIOTHERAPIE. Radiotherapie

Patiënteninformatiedossier (PID) PROSTAATKANKER. onderdeel RADIOTHERAPIE. Radiotherapie Patiënteninformatiedossier (PID) PROSTAATKANKER onderdeel RADIOTHERAPIE PROSTAATKANKER INHOUD Wat is radiotherapie eigenlijk?...3 Uitwendige bestraling...3 Inwendige bestraling...5 Gang van zaken...7 Eerste

Nadere informatie

Gemaakt door: Gerdy Castelein en Anne Griet Adema Klas: 4A

Gemaakt door: Gerdy Castelein en Anne Griet Adema Klas: 4A Gemaakt door: Gerdy Castelein en Anne Griet Adema Klas: 4A 1 -Voorkant -inhoudsopgave - Uitwerking deelvragen: - Wat is borstkanker? - Hoe ontdek je borstkanker? - Als je erachter komt, wat gebeurt er

Nadere informatie

INFORMATIEBLAD. Beste patiënt(e),

INFORMATIEBLAD. Beste patiënt(e), INFORMATIEBLAD Studie waar het nut van 6 chemotherapie kuren met CHOP en Rituximab gevolgd door een radiochemotherapie aan myeloablatieve dosis met toediening van autologe perifere stamcellen, vergeleken

Nadere informatie

Behandeling hematologie R-CVP

Behandeling hematologie R-CVP Behandeling hematologie R-CVP Beste patiënt In deze brochure vindt u informatie over uw behandeling met R-CVP, de reden van de behandeling, het verloop van de therapie, de mogelijke nevenwerkingen en de

Nadere informatie

Praktische informatie over immunotherapie PATIËNTEN

Praktische informatie over immunotherapie PATIËNTEN Praktische informatie over immunotherapie PATIËNTEN Mijn contactgegevens Mijn behandelende arts Tel. Ziekenhuis Tel. Over deze brochure In deze brochure vindt u informatie over immunotherapie bij kanker.

Nadere informatie

9.1 Chemotherapie na een operatie bij borstkanker

9.1 Chemotherapie na een operatie bij borstkanker 9.1 Chemotherapie na een operatie bij borstkanker Uw behandelend chirurg heeft in overleg met u en de internist-oncoloog (internist gespecialiseerd in de behandeling van kanker), besloten om na uw operatie

Nadere informatie

Fiche 1: chirurgie. Opdracht: Speel een operatie na

Fiche 1: chirurgie. Opdracht: Speel een operatie na Fiche 1: chirurgie Soms is het nodig om een tumor weg te halen. Dat gebeurt tijdens een operatie. De dokter die deze operatie uitvoert, heet een chirurg. De dokter haalt de hele tumor, of het grootste

Nadere informatie

UW BEHANDELING MET GAZYVARO - LEUKERAN

UW BEHANDELING MET GAZYVARO - LEUKERAN UW BEHANDELING MET GAZYVARO - LEUKERAN KANKERCENTRUM UZ GENT Onco_hemato_052 INHOUDSTAFEL 01 Welke chemotherapie (= behandeling met cytostatica) krijgt u? 3 02 Hoe verloopt uw behandeling? 3 03 Overzicht

Nadere informatie

UW BEHANDELING MET RITUXIMAB-DHAP

UW BEHANDELING MET RITUXIMAB-DHAP UW BEHANDELING MET RITUXIMAB-DHAP KANKERCENTRUM UZ GENT Onco_hemato_049 INHOUDSTAFEL 01 Welke chemotherapie (= behandeling met cytostatica) krijgt u? 3 02 Hoe verloopt uw behandeling? 4 03 Onderzoeken

Nadere informatie

Behandeling met Y-90 Zevalin

Behandeling met Y-90 Zevalin NUCLEAIRE GENEESKUNDE Behandeling met Y-90 Zevalin BEHANDELING Behandeling met Y-90 Zevalin U wordt verwacht op: dag om uur op de poli/afdeling,. en op dag om uur op de poli/afdeling. Als u verhinderd

Nadere informatie

Deze patiënteninformatie is eigendom van: Naam: Adres: Postcode: Woonplaats: Telefoon:

Deze patiënteninformatie is eigendom van: Naam: Adres: Postcode: Woonplaats: Telefoon: Deze patiënteninformatie is eigendom van: Naam: Adres: Postcode: Woonplaats: Telefoon: Inhoudsopgave: 1. Inleiding 2. Belangrijke namen en telefoonnummers 3. Wat is kanker (algemeen) 4. Behandeling van

Nadere informatie

UW BEHANDEL- GIDS VOOR ADCETRIS

UW BEHANDEL- GIDS VOOR ADCETRIS AANBEVELINGEN VOOR PATIËNTEN UW BEHANDEL- GIDS VOOR ADCETRIS (Brentuximab vedotin) NY/ADC/19/0010 INHOUD 1 Inleiding....3 2 Wat is Adcetris?....4 3 Hoe werkt Adcetris?...5 4 Hoe wordt Adcetris toegediend?....6

Nadere informatie

Behandeling hematologie: ABVD

Behandeling hematologie: ABVD Behandeling hematologie: ABVD Beste patiënt In deze brochure vindt u informatie over uw behandeling met ABVD, de reden van de behandeling, het verloop van de therapie, de mogelijke nevenwerkingen en de

Nadere informatie

Kanker VRAAG OVER UW MEDICIJNEN? WWW.APOTHEEK.NL

Kanker VRAAG OVER UW MEDICIJNEN? WWW.APOTHEEK.NL 400020 Kanker_400020 Kanker 05-10-11 15:32 Pagina 8 Kanker WAT IS KANKER MEDICIJNEN BIJ KANKER WAT KUNT U ZELF DOEN WAT KAN UW APOTHEKER VOOR U DOEN ADVIES IN EEN PERSOONLIJK GESPREK INFORMATIE MEDICIJNEN

Nadere informatie

Immunotherapie bij kanker. Informatie en praktische tips voor mantelzorgers

Immunotherapie bij kanker. Informatie en praktische tips voor mantelzorgers Immunotherapie bij kanker Informatie en praktische tips voor mantelzorgers Inhoudsopgave 4 5 6 7 9 10 12 14 Het immuunsysteem Hoe werkt immunotherapie samen met het immuunsysteem bij de strijd tegen kanker?

Nadere informatie

Interne Geneeskunde Nefrologie. Informatie over afstoting na niertransplantatie

Interne Geneeskunde Nefrologie. Informatie over afstoting na niertransplantatie Interne Geneeskunde Nefrologie Informatie over afstoting na niertransplantatie Interne Geneeskunde Nefrologie Wat is afstoting na niertransplantatie? U krijgt medicijnen om afstoting van uw transplantatienier

Nadere informatie

UW BEHANDELING MET MABTHERA - CVP

UW BEHANDELING MET MABTHERA - CVP UW BEHANDELING MET MABTHERA - CVP KANKERCENTRUM UZ GENT Onco_hemato_047 INHOUDSTAFEL 01 Welke chemotherapie (= behandeling met cytostatica) krijgt u? 3 02 Hoe verloopt uw behandeling? 4 03 Behandelingsschema

Nadere informatie

Meer weten over RADIOTHERAPIE

Meer weten over RADIOTHERAPIE Meer weten over RADIOTHERAPIE Deze brochure probeert u een beter inzicht te geven in de verschillende stappen van uw bestralingsbehandeling. Als u hier geen antwoord vindt op een vraag, aarzel dan niet

Nadere informatie

WEKE DELEN SARCOOM Wat betekent het?

WEKE DELEN SARCOOM Wat betekent het? WEKE DELEN SARCOOM Wat betekent het? Oncologie/0145 1 Deze informatiebrochure is voor personen met een weke delen sarcoom en alle anderen die hier heel dichtbij betrokken zijn: familie, vrienden We geven

Nadere informatie

CARFILZOMIB REVLIMID DEXAMETHASONE

CARFILZOMIB REVLIMID DEXAMETHASONE CARFILZOMIB REVLIMID DEXAMETHASONE KANKERCENTRUM UZ GENT Onco_hemato_040 INHOUDSTAFEL 01 Welke chemotherapie (=Cytostatica) krijgt u? 3 02 Voorbereiding en verloop van de behandeling 3 03 Overzicht van

Nadere informatie

baarmoederhalskanker-pid-h2-baarmoederhalskanker-enonderzoeken/

baarmoederhalskanker-pid-h2-baarmoederhalskanker-enonderzoeken/ https://www.isala.nl/patientenfolders/7210- baarmoederhalskanker-pid-h2-baarmoederhalskanker-enonderzoeken/ Baarmoederhalskanker (PID): H2 Baarmoederhalskanker en onderzoeken Kanker is een verzamelnaam

Nadere informatie

Belangrijkste punten van deze folder:

Belangrijkste punten van deze folder: Longkanker: wat nu? HMC (Haaglanden Medisch Centrum) en het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) werken intensief samen binnen het Universitair Kankercentrum Leiden - Den Haag (UKC). De belangrijkste

Nadere informatie

UW BEHANDELING MET RITUXIMAB CYCLOFOSFAMIDE DEXAMETHASONE

UW BEHANDELING MET RITUXIMAB CYCLOFOSFAMIDE DEXAMETHASONE UW BEHANDELING MET RITUXIMAB CYCLOFOSFAMIDE DEXAMETHASONE KANKERCENTRUM UZ GENT Onco_hemato_056 INHOUDSTAFEL 01 Welke chemotherapie (=behandeling met cytostatica) krijgt u? 3 02 Hoe verloopt uw behandeling?

Nadere informatie

De ziekte van Hodgkin

De ziekte van Hodgkin In de strijd tegen kanker zetten we hoop om in werkelijkheid! Hoop op een wereld waar het leven het haalt van kanker. Met wie kan ik erover praten? Zoekt u hulp of andere informatie? Behoefte om uw hart

Nadere informatie

Zaadbalkanker. typen en behandeling. Urologie

Zaadbalkanker. typen en behandeling. Urologie Zaadbalkanker typen en behandeling Urologie Inhoudsopgave 1. Inleiding...4 2. Wat is kanker?...5 3. Kenmerken van de tumor...6 4. Behandeling...8 5. Verloop van de ziekte... 13 6. Het leven met kanker...

Nadere informatie

Thiopurines Azathioprine (Imuran ) Mercaptopurine( puri-nethol ) Tioguanine (Lanvis )

Thiopurines Azathioprine (Imuran ) Mercaptopurine( puri-nethol ) Tioguanine (Lanvis ) Thiopurines Azathioprine (Imuran ) Mercaptopurine( puri-nethol ) Tioguanine (Lanvis ) Uw behandelend maag-darm-leverarts heeft u verteld dat u in aanmerking komt voor een onderhoudsbehandeling met een

Nadere informatie

behandelingen-bij-borstkanker/

behandelingen-bij-borstkanker/ https://www.isala.nl/patientenfolders/6682-borstkanker-pid-h3- behandelingen-bij-borstkanker/ Borstkanker (PID): H3 Behandelingen bij borstkanker Als borstkanker is vastgesteld, bespreekt een team van

Nadere informatie

Darzalex (daratumumab) PATIËNTENBROCHURE

Darzalex (daratumumab) PATIËNTENBROCHURE PATIËNTENBROCHURE Darzalex (daratumumab) TOON DEZE FOLDER AAN UW HUISARTS, HUISAPOTHEKER EN THUISVERPLEEGKUNDIGE www.ziekenhuisgeel.be 2 Behandelschema Darzalex (daratumumab) is een doelgerichte therapie.

Nadere informatie

Behandeling van patiënten met Hodgkin lymfoom: wikken en wegen? Josée Zijlstra Hematoloog Vumc j.zijlstra@vumc.nl

Behandeling van patiënten met Hodgkin lymfoom: wikken en wegen? Josée Zijlstra Hematoloog Vumc j.zijlstra@vumc.nl Behandeling van patiënten met Hodgkin lymfoom: wikken en wegen? Josée Zijlstra Hematoloog Vumc j.zijlstra@vumc.nl Wikken en wegen Wat is de beste behandeling? Beste behandeling? Grootste kans op genezing..

Nadere informatie

UW BEHANDELING MET GEMCITABINE CISPLATINE DEXAMETHASONE

UW BEHANDELING MET GEMCITABINE CISPLATINE DEXAMETHASONE UW BEHANDELING MET GEMCITABINE CISPLATINE DEXAMETHASONE KANKERCENTRUM UZ GENT Onco_hemato_057 INHOUDSTAFEL 01 Welke chemotherapie (= behandeling met cytostatica) krijgt u? 3 02 Hoe verloopt uw behandeling?

Nadere informatie

Immunotherapie bij kanker. Informatie en praktische tips voor patiënten

Immunotherapie bij kanker. Informatie en praktische tips voor patiënten Immunotherapie bij kanker Informatie en praktische tips voor patiënten Inhoudsopgave 4 Het immuunsysteem 5 6 7 9 10 12 14 Hoe werkt immunotherapie samen met mijn immuunsysteem in de strijd tegen kanker?

Nadere informatie

Non-Hodgkinlymfomen. Met wie kan ik erover praten? De Stichting tegen Kanker luistert naar u. tel.: +32 2 733 68 68 - fax: +32 2 734 92 50

Non-Hodgkinlymfomen. Met wie kan ik erover praten? De Stichting tegen Kanker luistert naar u. tel.: +32 2 733 68 68 - fax: +32 2 734 92 50 3.1.10 NL Met wie kan ik erover praten? Non-Hodgkinlymfomen Non-Hodgkinlymfomen Zoekt u hulp of andere informatie? Heeft u er behoefte aan om uw hart eens te luchten? Zoekt u informatie over een type kanker

Nadere informatie

De ziekte van Hodgkin

De ziekte van Hodgkin bloed, ademhaling & spijsvertering info voor de patiënt De ziekte van Hodgkin UZ Gent, Dienst Hematologie Inleiding U wordt behandeld voor de ziekte van Hodgkin. U hebt hierover al uitleg gekregen van

Nadere informatie

Verwijderen van een zaadbal via de lies. Inguinale orchidectomie

Verwijderen van een zaadbal via de lies. Inguinale orchidectomie Verwijderen van een zaadbal via de lies Inguinale orchidectomie Inhoudsopgave Inleiding... 1 De operatie... 1 Na de operatie... 2 Bloedverdunners... 2 Ontslag... 3 Tot slot... 4 Ruimte voor vragen... 5

Nadere informatie

9.1 Chemotherapie voorafgaand aan de operatie bij borstkanker

9.1 Chemotherapie voorafgaand aan de operatie bij borstkanker 9.1 Chemotherapie voorafgaand aan de operatie bij borstkanker Uw behandelend chirurg heeft na overleg met de internist-oncoloog (internist gespecialiseerd in de behandeling van kanker) en in overleg met

Nadere informatie

EWINGSARCOOM Wat betekent het?

EWINGSARCOOM Wat betekent het? EWINGSARCOOM Wat betekent het? Oncologie/0138 Deze informatiebrochure is bestemd voor personen met een Ewingsarcoom en alle anderen die hier heel dichtbij betrokken zijn: familie, vrienden, We geven u

Nadere informatie

Gebruik van een poortkatheter

Gebruik van een poortkatheter Gebruik van een poortkatheter Inhoud 1. Waarom heb ik een poortkatheter nodig? 2. Wat is een poortkatheter? 3. Hoe gebeurt de plaatsing van een poortkatheter? 4. Het gebruik van een poortkatheter 4.1.

Nadere informatie

Non-Hodgkin Lymfoom. Inleiding

Non-Hodgkin Lymfoom. Inleiding Non-Hodgkin Lymfoom Inleiding U wordt onderzocht of behandeld voor een Non-Hodgkin Lymfoom. U hebt hierover al uitleg gekregen van uw behandelende arts. Deze brochure geeft u meer informatie over de ziekte,

Nadere informatie

Een samenvatting van de informatie die we hadden toen we bij punt 6 van het logboek waren.

Een samenvatting van de informatie die we hadden toen we bij punt 6 van het logboek waren. Boekverslag door M. 1755 woorden 21 maart 2003 6.7 132 keer beoordeeld Vak Biologie Inleiding Dit jaar moesten we als handelingsopdracht een sectorwerkstuk maken in tweetallen. Michelle en ik hebben allebei

Nadere informatie

INFORMATIE PORT-A-CATH

INFORMATIE PORT-A-CATH INFORMATIE PORT-A-CATH 565 Inleiding Deze folder geeft informatie over een implanteerbaar poortsysteem: de port-a-cath. Uw arts heeft u een behandeling voorgeschreven waarbij regelmatig en/of langdurig

Nadere informatie

Rituximab (MabThera ) Voorgeschreven door de reumatoloog

Rituximab (MabThera ) Voorgeschreven door de reumatoloog Rituximab (MabThera ) Voorgeschreven door de reumatoloog Albert Schweitzer ziekenhuis juli 2013 pavo 0908 Inleiding De reumatoloog heeft met u besproken dat u rituximab gaat gebruiken. In deze folder leest

Nadere informatie

Mabthera + CHOP PATIËNTENBROCHURE

Mabthera + CHOP PATIËNTENBROCHURE PATIËNTENBROCHURE Mabthera + CHOP TOON DEZE FOLDER AAN UW HUISARTS, HUISAPOTHEKER EN THUISVERPLEEGKUNDIGE www.ziekenhuisgeel.be 2 Behandelschema Deze kuur bestaat uit 1 monoklonaal antilichaam (Mabthera

Nadere informatie

dagziekenhuis inwendige geneeskunde Zoledroninezuur

dagziekenhuis inwendige geneeskunde Zoledroninezuur dagziekenhuis inwendige geneeskunde Zoledroninezuur Inhoud Zoledroninezuur 3 Voorbereiding 3 Rijvaardigheid en gebruik van machines 3 Gebruik bij ouderen 4 Uitzonderingen bij gebruik 4 Combinatie met andere

Nadere informatie

Behandeling met Samarium-153 (Quadramet )

Behandeling met Samarium-153 (Quadramet ) Behandeling met Samarium-153 (Quadramet ) In overleg met uw behandelend arts heeft u besloten een behandeling met radioactief Samarium-153 te ondergaan op de afdeling Nucleaire Geneeskunde van het Radboudumc

Nadere informatie

Werkstuk ANW Leukemie

Werkstuk ANW Leukemie Werkstuk ANW Leukemie Werkstuk door een scholier 1992 woorden 25 september 2003 5,8 53 keer beoordeeld Vak ANW Inleiding: Ik heb van Mnr. Veenema de opdracht gekregen een verslag te maken over een bepaalde

Nadere informatie

Mabthera + Fludarabine + Endoxan (rituximab + fludarabine + cyclofosfamide) PATIËNTENBROCHURE

Mabthera + Fludarabine + Endoxan (rituximab + fludarabine + cyclofosfamide) PATIËNTENBROCHURE PATIËNTENBROCHURE Mabthera + Fludarabine + Endoxan (rituximab + fludarabine + cyclofosfamide) TOON DEZE FOLDER AAN UW HUISARTS, HUISAPOTHEKER EN THUISVERPLEEGKUNDIGE www.ziekenhuisgeel.be 2 Behandelschema

Nadere informatie

bloed, ademhaling & spijsvertering info voor de patiënt Non-Hodgkin Lymfoom UZ Gent, Dienst Hematologie - Stamceltransplantatiecentrum

bloed, ademhaling & spijsvertering info voor de patiënt Non-Hodgkin Lymfoom UZ Gent, Dienst Hematologie - Stamceltransplantatiecentrum bloed, ademhaling & spijsvertering info voor de patiënt Non-Hodgkin Lymfoom UZ Gent, Dienst Hematologie - Stamceltransplantatiecentrum Inhoudsopgave Inleiding Inleiding p. 3 Non-Hodgkin Lymfoom p. 4 Symptomen

Nadere informatie

UW BEHANDELING MET RITUXIMAB GEMCITABINE CISPLATINE DEXAMETHASONE

UW BEHANDELING MET RITUXIMAB GEMCITABINE CISPLATINE DEXAMETHASONE UW BEHANDELING MET RITUXIMAB GEMCITABINE CISPLATINE DEXAMETHASONE KANKERCENTRUM UZ GENT Onco_hemato_058 INHOUDSTAFEL 01 Welke chemotherapie (= behandeling met cytostatica) krijgt u? 3 02 Hoe verloopt uw

Nadere informatie

Non-Hodgkin- lymfomen

Non-Hodgkin- lymfomen Non-Hodgkinlymfomen Inhoud Voor wie is deze brochure? 3 Wat is kanker? 4 Het lymfestelsel 6 Non-Hodgkin-lymfomen 8 Klachten 11 Onderzoek 12 Verder onderzoek 14 Behandeling 19 Verloop van de ziekte 28 Huidlymfoom

Nadere informatie

Mabthera + CVP (rituximab + cyclofosfamide + vincristine + prednisolone) PATIËNTENBROCHURE

Mabthera + CVP (rituximab + cyclofosfamide + vincristine + prednisolone) PATIËNTENBROCHURE PATIËNTENBROCHURE Mabthera + CVP (rituximab + cyclofosfamide + vincristine + prednisolone) TOON DEZE FOLDER AAN UW HUISARTS, HUISAPOTHEKER EN THUISVERPLEEGKUNDIGE www.ziekenhuisgeel.be 2 Behandelschema

Nadere informatie

Een behandeling met APD wordt onder andere voorgeschreven

Een behandeling met APD wordt onder andere voorgeschreven APD infuus Inleiding U heeft van uw specialist gehoord dat infusie-therapie met APD van belang is bij de behandeling van uw ziekte. Uw specialist zal u al grotendeels op de hoogte hebben gesteld over

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Vulvakanker

Patiënteninformatie. Vulvakanker Vulvakanker Patiënteninformatie Vulvakanker Inhoudsopgave 1 Inleiding 1.1 Wat is kanker van de vulva 1.2 Bij wie komt kanker van de vulva voor 2 Hoe ontstaat kanker van de vulva 3 Uitzaaiingen 4 Wat zijn

Nadere informatie

Werkstuk Nederlands Kanker

Werkstuk Nederlands Kanker Werkstuk Nederlands Kanker Werkstuk door een scholier 1713 woorden 17 januari 2003 7,2 361 keer beoordeeld Vak Nederlands 1 Wat is kanker? Kanker is de derde ergste doodsoorzaak in Nederland. Er zijn meer

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Een behandeling met Multigam

Patiënteninformatie. Een behandeling met Multigam Patiënteninformatie Een behandeling met Multigam Naam: Gewicht: kg Leeftijd:..jaar VOORONDERZOEKEN....... EERSTE INFUUS OP. 2 Waar moet u zijn? De behandeling gaat door in AZ Turnhout Campus Sint-Jozef

Nadere informatie

Deel 2. Kanker van de vulva

Deel 2. Kanker van de vulva . Kanker van de vulva Inhoud Wat is kanker van de vulva? 1 Aantallen 2 Het ontstaan van kanker van de vulva 3 Uitzaaiingen 3 Onderzoek 4 Behandeling 4 Mogelijke bijwerkingen en complicaties van de behandelingen

Nadere informatie

SF Z SINT-FRANCISKUSZIEKENHUIS. Therapie: Erbitux

SF Z SINT-FRANCISKUSZIEKENHUIS. Therapie: Erbitux SF Z SINT-FRANCISKUSZIEKENHUIS Therapie: Erbitux Inhoud Wat is Erbitux Hoe wordt Erbitux toegediend? Wat is belangrijk om te weten als u Erbitux krijgt toegediend? Huid reacties Enkele raadgevingen Duur

Nadere informatie

Keuzehulp Uitgezaaide Borstkanker

Keuzehulp Uitgezaaide Borstkanker Keuzehulp Uitgezaaide Borstkanker START Gemaakt door: In samenwerking met: Financieel mogelijk gemaakt door: 2015 De ArgumentenFabriek en borstkankervereniging nederland FAS799.014.011/exp. juli 2017 Hoe

Nadere informatie

Beentumoren (=bottumoren)

Beentumoren (=bottumoren) Beentumoren (=bottumoren) Inleiding Gezwellen in beenderen worden beentumoren genoemd. Er zijn verschillende typen beentumoren te onderscheiden. Zo zijn er vormen waarbij de tumor of het gezwel direct

Nadere informatie

Kanker. Inhoud. Inleiding. Wat is kanker? Inleiding

Kanker. Inhoud. Inleiding. Wat is kanker? Inleiding Kanker Inhoud Inleiding Inleiding Wat is kanker? Soorten kanker In het kinderziekenhuis Wat kan je doen tegen kanker? Afsluiting Bronvermelding Ik houd mijn werkstuk over kanker, omdat het mij een moeilijk

Nadere informatie

EEN CT-SCAN NUTTIGE INFORMATIE

EEN CT-SCAN NUTTIGE INFORMATIE EEN CT-SCAN NUTTIGE INFORMATIE Oncologie/0154 Deze brochure geeft u informatie over de CT-scan die binnenkort bij u wordt uitgevoerd. Het team van dermato-oncologie staat steeds voor u klaar. Hebt u nog

Nadere informatie

DARATUMUMAB KANKERCENTRUM UZ GENT. Onco_hemato_038

DARATUMUMAB KANKERCENTRUM UZ GENT. Onco_hemato_038 DARATUMUMAB KANKERCENTRUM UZ GENT Onco_hemato_038 INHOUDSTAFEL 01 Welke chemotherapie (=cytostatica) krijgt u? 3 02 Voorbereiding en verloop van de behandeling 3 03 Overzicht van de behandeling 4 04 Onderzoeken

Nadere informatie

Kanker. Inleiding. 1. Wat is kanker eigenlijk? 2. Verschillende soorten kanker

Kanker. Inleiding. 1. Wat is kanker eigenlijk? 2. Verschillende soorten kanker Kanker Inleiding Mijn spreekbeurt gaat over kanker patiënten. Ik hou mijn spreekbeurt hier over omdat er veel kinderen zijn die niet precies weten wat kanker nou eigenlijk is en omdat kanker heel veel

Nadere informatie

nierbiopsie Wat is een nierbiopsie?

nierbiopsie Wat is een nierbiopsie? nierbiopsie Na overleg met uw arts laat u een nierbiopsie doen. Bij een nierbiopsie halen we via een punctie enkele kleine stukjes weefsel uit een van uw nieren. Na onderzoek kunnen we meer weten over

Nadere informatie

HODGKIN- LYMFOOM. Patiëntenboekje. Hodgkinlymfoom. is een vorm van. lymfklierkanker, een ongeremde groei. van kwaadaardige.

HODGKIN- LYMFOOM. Patiëntenboekje. Hodgkinlymfoom. is een vorm van. lymfklierkanker, een ongeremde groei. van kwaadaardige. Hodgkinlymfoom is een vorm van lymfklierkanker, een ongeremde groei van kwaadaardige witte bloedcellen (lymfocyten). Patiëntenboekje HODGKIN- LYMFOOM Dankzij de medische ontwikkelingen heb je als hodgkinpatiënt

Nadere informatie

Vedolizumab (Entyvio ) bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa

Vedolizumab (Entyvio ) bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa Vedolizumab (Entyvio ) bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa Ziekenhuis Gelderse Vallei Uw behandelend arts heeft met u gesproken over het gebruik van Vedolizumab (Entyvio ). In deze folder krijgt

Nadere informatie

EEN CHONDROSARCOOM WAT BETEKENT HET?

EEN CHONDROSARCOOM WAT BETEKENT HET? EEN CHONDROSARCOOM WAT BETEKENT HET? Oncologie/0137 Deze informatiebrochure is bestemd voor personen met een chondrosarcoom en alle anderen die hier heel dichtbij betrokken zijn zoals familie, vrienden,

Nadere informatie

Non-Hodgkin- lymfomen

Non-Hodgkin- lymfomen Non-Hodgkinlymfomen Inhoud Voor wie is deze brochure? 3 Wat is kanker? 4 Het lymfestelsel 6 Beenmerg en bloedcellen 8 Non-Hodgkin-lymfomen 9 Klachten 12 Onderzoek voor de diagnose 13 Verder onderzoek 15

Nadere informatie

Uitzaaiingen in de wervelkolom

Uitzaaiingen in de wervelkolom Oncologie Uitzaaiingen in de wervelkolom Inleiding Kwaadaardige gezwellen (tumoren) kunnen soms uitzaaien naar andere delen van het lichaam. We spreken dan van uitzaaiingen of metastasen. Uitzaaiingen

Nadere informatie

Infoblad. Non-hodgkin-lymfomen Verloop van de ziekte

Infoblad. Non-hodgkin-lymfomen Verloop van de ziekte Infoblad Non-hodgkin-lymfomen Verloop van de ziekte Het is niet goed mogelijk om bij patiënten met een non-hodgkon-lymfoom uitspraken te doen over het verloop van de ziekte. Groeisnelheid, stadium, leeftijd,

Nadere informatie

Borstkanker. Borstcentrum Máxima is gevestigd op locatie Eindhoven

Borstkanker. Borstcentrum Máxima is gevestigd op locatie Eindhoven Borstkanker Borstcentrum Máxima is gevestigd op locatie Eindhoven Borstkanker is de meest voorkomende vorm van kanker bij vrouwen. Vóór het dertigste jaar is borstkanker zeldzaam, maar met het stijgen

Nadere informatie

Schildwachtklieronderzoek

Schildwachtklieronderzoek Chirurgie Schildwachtklieronderzoek www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Het onderzoek... 4 Bijwerkingen... 6 De uitslag... 6 Aanvullende behandelingen... 6 Vragen... 7 Contactgegevens... 7 Patiëntenvoorlichting:

Nadere informatie

UW BEHANDELING MET ABVD

UW BEHANDELING MET ABVD UW BEHANDELING MET ABVD KANKERCENTRUM UZ GENT Onco_hemato_001 INHOUDSTAFEL 01 Welke chemotherapie (= behandeling met cytostatica) krijgt u? 3 02 Hoe verloopt uw behandeling? 3 03 Onderzoeken 5 04 Medicatie

Nadere informatie

RZ Heilig Hart Leuven Naamsestraat 105 3000 Leuven. Dienst Urologie. Informatie voor patiënten. Teelbalkanker

RZ Heilig Hart Leuven Naamsestraat 105 3000 Leuven. Dienst Urologie. Informatie voor patiënten. Teelbalkanker RZ Heilig Hart Leuven Naamsestraat 105 3000 Leuven Dienst Urologie Informatie voor patiënten Teelbalkanker UROLOGIE Teelbalkanker Geachte heer, U werd recent onderzocht of behandeld in verband met teelbalkanker.

Nadere informatie

Inleiding In deze folder leest u meer over de diagnose maagkanker, de onderzoeken en de behandelmogelijkheden.

Inleiding In deze folder leest u meer over de diagnose maagkanker, de onderzoeken en de behandelmogelijkheden. MAAGKANKER 17852 Inleiding In deze folder leest u meer over de diagnose maagkanker, de onderzoeken en de behandelmogelijkheden. Maagkanker is een kwaadaardige tumor in de maag, het wordt ook wel maagcarcinoom

Nadere informatie

BOTTUMOREN. 1. Normaal botweefsel

BOTTUMOREN. 1. Normaal botweefsel BOTTUMOREN Om beter te kunnen begrijpen wat een bottumor juist is, wordt er in deze brochure meer uitleg gegeven over de normale structuur van het bot. Op die manier krijgt u een beter zicht op wat abnormaal

Nadere informatie

Immunotherapie bij kanker. Informatie en praktische tips voor patiënten

Immunotherapie bij kanker. Informatie en praktische tips voor patiënten Immunotherapie bij kanker Informatie en praktische tips voor patiënten Inhoudsopgave 4 Het immuunsysteem 5 6 7 9 10 12 14 Hoe werkt immunotherapie samen met mijn immuunsysteem in de strijd tegen kanker?

Nadere informatie