Met kleine stapjes omhoog

Transcriptie

1 Vooruitzicht Detailhandel Met kleine stapjes omhoog Detailhandel groeit 2% in 2016 De detailhandel klimt gestaag uit het dal......maar versnelt nauwelijks. Huishoudens lossen schulden af, sparen of kopen een huis. De omzet in winkels en webshops stijgt licht van 1,5% in 2015 naar 2% in ,5% +2% ING Economisch Bureau / december 2015

2 Detailhandel Retail met kleine stapjes uit dal De omzet in de detailhandel heeft de stijgende lijn te pakken. Ook in 2016 wordt weer een stapje omhoog gezet. Daarmee klimt retail in gestaag tempo uit een diep dal. Nog steeds is de omzet lager dan het pre-crisis niveau. Een hogere versnelling is vooralsnog niet gevonden. Huishoudens blijken nog voorzichtig en in 2015 lag het vertrouwen over de eigen financiële situatie onder het langjarig gemiddelde. Retailers die harder willen groeien dan de markt zullen in hun segment moeten uitblinken. Licht herstel zet door in 2016 De afgelopen jaren was Non-food het zorgenkind van de retail. Positief is daarom de terugkeer van groei in deze subsector. Naar verwachting stijgt de omzet in 2015 met 1,5%. Toch zijn daarmee de zorgen niet voorbij. De groei binnen Non-food is onevenwichtig. Bovendien gaat volume veelal voor prijs, waardoor de druk op de marge in veel branches aanwezig blijft. De omzetgroei in Food is in 2016 met 1,8% iets hoger dan in Supermarkten blijven de stabiele factor binnen retail, maar weten nauwelijks te versnellen. Dit terwijl de consumentenbestedingen het afgelopen jaar wel toenamen. Die trend zet door in 2016, en ook de nonfood detailhandel kan weer rekenen op groei. De omzet stijgt naar verwachting met een kleine 2%, en is evenwichtiger verdeeld over de verschillende branches. Daarmee blijft de omzet in de detailhandel nog steeds onder het precrisis niveau. Consumenten zijn, zeker in 2015, voorzichtig en niet onverdeeld positief over hun financiële positie. Extra inkomen wordt gespaard, gebruikt om schulden af te lossen of eindelijk dat huis te kopen. Voor de detailhandel is het lastig een versnelling hoger te schakelen. Om harder te gaan zullen retailers in hun segment moeten uitblinken. Local hero s kunnen kiezen voor een traditioneel bedrijfsmodel, waarbij authenticiteit en ambacht centraal staan. Een andere optie is samenwerking en innovatie Local wil niet altijd zeggen dat technologie geen rol speelt. Dirk Mulder, Sectormanager Food & Retail Met kleine stapjes naar hogere omzet - - Bron: CBS (excl. apotheken, pure webshops en tankstations), *Ramingen ING Vertrouwen groeit, maar fin. situatie negatief Ontwikkeling consumentenvertrouwen en oordeel over financiële situatie laatste 12 maanden Bron: CBS 0,2% dec'14-1,9% -2,0% 0,7% 1,5% 2,0% consumentenvertrouwen financiële situatie laatste 12 maanden nov'15 ING Economisch Bureau 2 Vooruitzicht Detailhandel / december 2015

3 Supermarkten Stabiele factor in de detailhandel De omzet van supermarkten blijft met 2% in 2016 geleidelijk groeien. De omzetgrens van 35 miljard euro wordt in 2016 doorbroken. De consument is positief gestemd en heeft ruimte in de portemonnee om zijn bestedingen op te voeren. De servicesupermarkt ondervindt concurrentie aan de randen van zijn businessmodel. Die concurrentie komt met name van discounters, de speciaalzaak 2.0, foodverkopen bij non-food retail, maaltijdboxen en online boodschappenbezorgers. Omzetgroei supermarkten 2%, regelmaat troef De omzet in de supermarktbranche neemt in 2016 naar verwachting met 2% toe. De pieken en dalen die de rest van de detailhandel doormaakt gaan aan de supermarkt voorbij. Supermarkten blijken de stabiele factor in de roerige retailwereld. Dit maakt supermarkten in winkelgebieden ook gewild als trekker van winkelend publiek. Die stabiliteit zorgt echter ook dat in periodes waarin de consument de portemonnee makkelijker trekt supermarkten beperkt profiteren. Restaurants weten veel sneller te groeien. Wat vaker of wat luxer uit eten in een restaurant lijkt de voorkeur te genieten boven een boodschappenkar gevuld met luxere en duurdere artikelen. Supermarkten reageren op nieuwe concurrenten De kracht van servicesupermarkten is dat ze een brede doelgroep bedienen. In de marge van hun businessmodel ontstaat nieuwe concurrentie die juist kiest om in niches te beginnen. Voorbeelden zijn leveranciers van boodschappenboxen of specialisten in biologisch assortiment. Wordt een niche groot genoeg dan stappen supermarkten in om de markt niet aan zich voorbij te laten gaan. Door die stap is de biologische markt de afgelopen periode flink in omvang toegenomen. Hetzelfde gebeurt met supermarktformules die een steeds ruimer scala aan online boodschappen opties bieden. Medio 2015 werd volgens GfK 2% van de supermarktomzet online gerealiseerd. Onze verwachting is dat online in 2025 goed kan zijn voor een omzetaandeel van 10%. De winkelvloer blijft dus belangrijk, als plaats van aankoop maar ook als plek waar veel consumenten inspiratie opdoen. Groei bij supermarkten maar restaurants groeien harder 8% 6% 4% 2% 0% Supermarkt voor velen inspiratiebron Stelling: als ik alleen online boodschappen zou doen, zou ik de inspiratie uit de winkel missen. Mee eens Neutraal Niet mee eens Geen mening Supermarkten 1,3% 13,1% 13,1% Restaurants 7 Bron: ING, enquête onder Nederlanders van 18 jaar en ouder ING Economisch Bureau 3 Vooruitzicht Detailhandel / december 2015

4 Foodspeciaalzaken Stilstand in omzetontwikkeling De omzet bij speciaalzaken vertoont weinig groei, de verwachte lichte plus in 2016 is het gevolg van hogere prijzen. Op dagelijkse boodschappen als AGF, brood en vlees is de concurrentie met supermarkten verder toegenomen. In overige productcategorieën weten specialisten wel uit te breiden. Bijna 80% van de consumenten doet per week meerdere boodschappentrips, verschuiving van het boodschappenmoment in de week biedt speciaalzaken mogelijkheden. Weinig beweging in omzet speciaalzaken Er zit weinig beweging in de omzetontwikkeling van speciaalzaken. Na twee jaar van stilstand wordt voor 2016 een lichte plus verwacht. Die plus is het gevolg van hogere prijzen voor producten. De daling van de verkopen houdt naar verwachting aan en het heeft er alle schijn van dat specialisten op de dagelijkse boodschappen terrein verliezen. Steeds grotere supermarkten zetten hun extra winkelmeters met name in voor vers en dan vooral AGF, brood en vlees. Dus zet de verschuiving in het aanbod door. Het aantal slagerijen, groentezaken en bakkers daalt en het aantal viswinkels, kaaszaken en winkels in overige voeding (o.a. koffie en thee) stijgt. Onderscheid voor de specialist zit in productkwaliteit, service, ambacht, productkennis en bijzonder assortiment. Dat vraagt ook investeringen in concept, uitstraling, openingstijden en online aanwezigheid. Nauwelijks beweging in omzetgroei 2,0% -2,0% -4,0% -2,3% - -2,1% -0,5% 0,8% Meerdere keren week boodschappen is de norm Vraag: hoe vaak doet u boodschappen (in de winkel of online) (Bijna) iedere dag 4-5 keer per week 2-3 keer per week 1 keer per week < 1 keer per week 3,5% 15,7% 15,6% 16,8% 48,5% Bron: ING, enquête onder Nederlanders van 18 jaar en ouder Inspelen op veranderend boodschappenpatroon De boodschappenfrequentie van Nederlanders is hoog, acht op de tien consumenten maakt iedere week meerdere boodschappentrips. Speciaalzaken kunnen profiteren van die consumenten die vaak pas last-minute inkopen doen. Gewoontes van consumenten veranderen en de zondag wordt belangrijker terwijl de avond iets aan belang lijkt in te boeten. Voor speciaalzaken is het van strategisch belang om openingstijden en doelgroep op elkaar af te stemmen. Ter indicatie: momenteel realiseren supermarkten 4% van hun omzet op zondag en 8% in de avond. Die momenten zijn vooral populair bij jongeren en werkenden. Dit zijn qua koopkracht en qua toekomstige bestedingen interessante doelgroepen voor de speciaalzaak. ING Economisch Bureau 4 Vooruitzicht Detailhandel / december 2015

5 Kleding Werk aan de winkel Economische groei en meer koopkracht zorgen voor hogere consumentenbestedingen. Na 7 jaar onafgebroken krimp, stijgt de omzet weer in 2015 en De stijging van de omzet blijft echter wel beperkt. Internet trekt nog altijd omzet naar zich toe. Nieuwe technologie is steeds belangrijker. Dit vereist investeringskracht en innovatief vermogen van retailers. De dominantie van grote internationale winkelketens en pure players zal toenemen. Local hero s kunnen tegengas geven, mits in staat te excelleren. Groei na 7 magere jaren Het waren 7 magere jaren voor winkels in kleding. Van 2008 tot en met 2014 daalde de omzet. In 2015 hebben winkels in kleding weer enig houvast. De omzet stijgt naar verwachting met 1%, vooral dankzij een goede tweede helft van het jaar. Die trend zet door in 2016 met een verwachte omzetgroei van 2%. Economische groei en stijging van de koopkracht zorgen voor hogere consumentenbestedingen. Daar tegenover staat het feit dat het online kanaal nog steeds omzet naar zich toetrekt. Deze komt deels bij de omnichannel retailers uit de sector terecht, maar belandt ook deels in de handen van pure players (web-only). In 2014 bedroeg het online (omzet)aandeel volgens Thuiswinkel.org en GfK 14% en in 2015 groeit dit aandeel door. ING Economisch Bureau verwacht in 2025 een online aandeel van 30% in kleding. Technologie (nog) belangrijker Naast internet speelt ook andere, nieuwe technologie in fashion retail een steeds belangrijkere rol. Het succes van internationale fast fashion ketens en grote pure players hangt nauw samen met hun vermogen te innoveren. Internet of things, big data en slimme computers helpen hen mee vraag en aanbod real-time in kaart te brengen om de (aanlever)keten nog efficiënter en effectiever te laten functioneren. Snel en flexibel spelen zij in op de marktvraag. Voor met name middelgrote winkelketens wordt het steeds lastiger met deze partijen te concurreren. De keus bestaat uit doorgroeien of inkrimpen. Voor local hero s met meerwaarde richting consument lijkt wel plek. Daarvoor zijn ondernemerschap en kennis over en passie voor hun assortiment essentieel. Omzet groei na jaren van krimp ,5% -2,9% -3,6% -1,2% 1,0% 2,0% Ruim 1 op 5 verwacht ander business model Denkt u in de komende 5 jaar uw business model te moeten aanpassen door technologische ontwikkeling? 22% 13% 64% eens oneens Neutraal / weet niet Bron: TNS NIPO in opdracht van ING (enquête 100 non-food retailers) ING Economisch Bureau 5 Vooruitzicht Detailhandel / december 2015

6 Schoenen Een maatje kleiner Winkels in schoenen zullen in 2015 hun omzet verder zien krimpen. Voor 2016 wordt een lichte groei voorzien. Het online kanaal wint in hoog tempo meer en meer terrein en lijkt in 2015 op weg naar 1/5 van de markt. Steeds meer (fysieke) schoenenwinkels hebben moeite de strijd vol te houden. Prijzen en resultaten staan onder druk. Het aantal vestigingen daalt. Wisselend succes Net als winkels in kleding hebben ook winkels in schoenen moeilijke jaren achter de rug. Cijfers van het CBS geven aan dat ook in 2015 sprake was van een terugval in omzet. Maanden van groei en krimp lossen elkaar af, waarbij uiteindelijk een neergaande trend overheerst. ING Economisch Bureau verwacht over het totale jaar een krimp van 1%. Verdere economische groei en meer vertrouwen onder consumenten moeten echter in 2016 leiden tot omzetgroei (1,5%). Overigens zijn de cijfers niet over de gehele branche negatief. Zo spreekt brancheorganisatie INretail in 2015, in tegenstelling tot CBS, juist over een stijgende omzet onder haar leden. Ook pure webshops zien hun omzet voornamelijk groeien. In 2014 bedroeg hun omzetaandeel volgens GfK 16%. In 2015 zal dit aandeel richting de 20% stijgen. Groei omzet in 2016 na lastige jaren ,5% ,0% -3,8% -8,8% -1,8% -1,0% 1,5% Dalend aantal schoenenwinkels in Nederland Aantal vestigingen winkels in schoenen Bron: CBS Meer online, minder in winkelstraat De trend naar meer online verkoop van schoenen zal voorlopig aanhouden. Zo noteert Zalando, een van de belangrijkste partijen in online schoenen, consequent hogere cijfers gedurende het jaar. De verwachting is dat het online aandeel in Nederland de komende 10 jaar verdubbelt tot 40%.Dit heeft uiteraard grote consequenties voor (fysieke) schoenenwinkels. Sinds 2012 is sprake van een flinke daling van het aantal vestigingen van schoenenretailers in Nederland. In 3 jaar tijd verdween 11,5% van de winkels. Prijzen en resultaten staan onder druk. Sinds eind 2013 is sprake van een bijna onafgebroken prijsval. CBS en Panteia wijzen op een daling van het gemiddelde bedrijfsresultaat van 4,1% in 2012 naar 2,6% in Net als in kleding is ook hier de behoefte aan nieuwe business modellen groot. ING Economisch Bureau 6 Vooruitzicht Detailhandel / december 2015

7 Woninginrichting Comeback kent grenzen Winkels in woninginrichting behoorden tot de zwaarste verliezers in retail tijdens de crisis. In 2015 zijn zij één van de snelste groeiers. Het herstel van de woningmarkt leidt ook in 2016 tot omzetgroei. Winkels in woninginrichting krijgen weer wat lucht. Toch zal de sector rekening moeten houden met het feit dat deze comeback grenzen kent. Consumenten zullen noodgedwongen scherper inkopen in woninginrichting dan in het verleden. Woningverkoop stimulans voor woninginrichting In de periode moest de sector woninginrichting een groot verlies aan omzet incasseren. Bijna 30% van de totale omzet van winkels in woninginrichting verdween. Dankzij economische groei en een sterk herstel van de woningmarkt behoorde de sector in 2015 tot de sterkst groeiende segmenten in retail. Volgens cijfers van het CBS en Kadaster groeide het aantal woningverkopen in 2014 met bijna 40% tot ruim Ook in de eerste drie kwartalen van 2015 steeg het aantal verkopen (+23%). Daarmee is het niveau van voor de crisis echter nog niet bereikt. In de periode kregen jaarlijks ruim huizen een nieuwe eigenaar. Grenzen aan comeback Voor geheel 2015 verwacht ING Economisch Bureau een groei in omzet van winkels in woninginrichting van 5,5%. Ook volgend jaar stijgt de omzet, iets langzamer, met. Ondanks de snelle comeback van de huizenmarkt zal de sector woninginrichting naar verwachting niet terugkeren naar de hoge omzetten uit het verleden. Aan het eind van 2015 zal het omzetniveau nog altijd zo n 23% lager zijn dan in Een restrictiever beleid met betrekking tot hypothecaire leningen zorgt er voor dat consumenten noodgedwongen scherper moeten inkopen als het gaat om woninginrichting. Vaker zal eigen spaargeld worden aangewend voor grotere aankopen. Ook zal men wellicht langer vasthouden aan een (oudere) inrichting. Woonaccessoires zullen daarentegen juist belangrijker worden om toch een frisse look te houden. Retailers die op deze nieuwe realiteit inspelen kunnen kopers naar zich toetrekken. Herstel woninginrichting in 2015 en ,8% -7,7% -6,3% -0,1% Comeback woninginrichting kent grenzen Index omzet woninginrichting en woningverkoop 2007 = Bron: CBS/Kadaster, *raming ING Economisch Bureau 5,5% * Omzet winkels in woninginrichting Woningverkoop ING Economisch Bureau 7 Vooruitzicht Detailhandel / december 2015

8 Doe-het-zelf Strijd met ups and downs De doe-het-zelf sector kent na een positief 2014 een tegenvallend Professionele klussers lijken meer te profiteren van de opgeleefde woningmarkt dan dhz winkels. De verwachting is dat, dankzij een stijgend consumentenvertrouwen en meer koopkracht voor huishoudens, de sector in 2016 weer het groeipad vindt. De strijd om die extra omzet is echter hevig. Zowel binnen als buiten de sector is concurrentie om de verkoop van dhz en woon gerelateerde artikelen. Prijzen en marges staan onder druk. Schaal en efficiency worden steeds belangrijker. Terug in de min Herstel leek aanwezig binnen de doe-het-zelf sector. In 2014 werd een groei in de omzet van 2,1% genoteerd. Dit positieve cijfer krijgt echter geen vervolg in De markt daalt naar verwachting met 2%. Een opvallende daling, gezien het herstel van de woningmarkt. Vooral professionele klussers lijken hiervan te hebben geprofiteerd, mede door de lagere btw in de eerste helft van het jaar. ING Economisch Bureau denkt overigens dat de omzet in de branche in 2016 weer enigszins herstelt. De omzet groeit dan naar verwachting met 2%. Naast de woningmarkt kunnen het stijgende consumentenvertrouwen en groei in koopkracht de dhz markt een stimulans bieden. Er zal door retailers fel worden gestreden om een deel van die extra omzet te bemachtigen. Felle strijd Zeker op het gebied van woonaccessoires, een belangrijk segment voor bouwmarkten, is het aantal concurrenten groot. Niet alleen winkels in woninginrichting, maar ook tuincentra, winkels in huishoudelijke artikelen, webshops en zelfs supermarkten binden op dit vlak de strijd met elkaar aan. Ook binnen de dhz branche is sprake van toenemende strijd. De Duitse keten Hornbach tracht met grootschalige nieuwe vestigen zich al geruime tijd een aandeel te verwerven in de Nederlandse dhz markt. Ook Bauhaus probeert nu voet aan de grond te krijgen. Nederlandse bouwmarkten expanderen juist weer met stadsvestigingen. Ook online zal de strijd toenemen. De toenemende concurrentie lijkt onder meer te resulteren in prijsdruk. Net als in woninginrichting shoppen consumenten (nog) prijsgerichter. Schaal en efficiency nemen daardoor in belang toe. Tegenvaller in 2015 na groei ,3% 2,1% 2,0% Bedrijfsresultaat bouwmarkten onder druk Bedrijfsresultaat = bruto winst- totale bedrijfskosten in % omzet ,9% ,0% ,1% -7,5% -1-6,5% -8,0% ,4% Bron: Panteia o.b.v. CBS (detailhandel.info) ING Economisch Bureau 8 Vooruitzicht Detailhandel / december 2015

9 Consumentenelektronica Uitputtingsslag vraagt om lange adem Na een opleving in 2014 is in 2015 weer sprake van een krimpende omzet in consumentenelektronica. Voor 2016 zijn de vooruitzichten iets beter dankzij een stijging in vertrouwen en bestedingen van consumenten. De omstandigheden in de markt blijven echter uitdagend. De voortdurende prijsdruk zet marges en resultaten onder druk. Zowel online als offline vindt consolidatie plaats. Het aantal winkels daalt. Onder druk Al jaren staat de sector consumentenelektronica onder druk. Hoewel het volume overeind blijft kent de omzet een dalende trend, door steeds lagere prijzen. In 2014 leek die trend, dankzij economisch herstel, doorbroken te worden. In 2015 is echter toch weer sprake van krimp. Naar verwachting daalt de omzet met 3%. In 10 jaar tijd is het gemiddelde prijsniveau in de branche bijna gehalveerd. Bepaalde producten, zoals tv s en video apparatuur zijn razendsnel in prijs gedaald. Volgens het CBS lagen prijzen in deze productgroep in 2014 zo n 60% lager dan in Opvallend is wel dat de prijsdaling in consumentenelektronica gedurende 2015 in kracht is geminderd. Dit kan duiden op een aantrekkende vraag richting het einde van het jaar. Voor 2016 wordt weer enige groei verwacht (+2%). Meer vertrouwen en koopkracht dienen daarbij als stimulans. Consument moet zorgen voor groei in ,5% -1-2,6% -2,9% -8,5% 2,2% -3,0% 2,0% Prijsval tv s en video apparatuur in 10 jaar tijd Ontwikkeling prijzen Televisietoestellen en video-app. Index 2006 = Bron: CBS Uitputtingsslag Ook nieuwe producten kunnen de omzet in de branche stimuleren. Grote doorbraken bleven de afgelopen jaren echter uit. De markten voor tablets en smartphones zijn verzadigd geraakt. Voor de verschillende spelers in consumentenelektronica blijven de omstandigheden op de markt zwaar. Winkeliers moeten in staat zijn tegen zeer geringe marges te opereren. Deze uitputtingsslag resulteert in een steeds lager aantal (fysieke) winkels. Het online kanaal is daarentegen verder gegroeid, maar kent eveneens consolidatie. Uiteindelijk zullen alleen de sterkste partijen, online en offline, de strijd doorstaan. Lage kosten (efficiency), effectieve marketing, hoge volumes en een lange adem zijn daarbij essentieel. ING Economisch Bureau 9 Vooruitzicht Detailhandel / december 2015

10 Persoonlijke verzorging Groei tegen een prijs Na jarenlange stabiele groei stijgt de omzet van winkels in persoonlijke verzorging fors in Ook 2016 kent relatief hoge groei. Deze stijging is enerzijds verklaarbaar door uitbreiding van de sector (meer winkels), de groeiende populariteit van gezondheid en wellness en het herstel van de economie. Anderzijds is de groei opmerkelijk gezien de felle concurrentie met supermarkten en discounters. De prijs voor groei wordt betaald in de vorm van lagere marges. De prijsdruk is hoog. Schaal is noodzakelijk in deze felle strijd. Consolidatie is gaande. Forse groei De branche persoonlijke verzorging weet na jaren van veelal stabiele, lichte groei een versnelling hoger te schakelen in Naar verwachting groeit de omzet met 5%. In 2016 zal deze groei iets afzwakken, maar met 3% nog steeds op een relatief hoog niveau liggen. De sector weet haar grip op de consument te vergroten. In een periode waarbij in veel delen van de retail het aantal winkels krimpt, is in persoonlijke verzorging juist sprake van groei. Discounters breidden uit en concurreren ook steeds meer met het supermarktkanaal. Positief voor de sector is verder dat de populariteit van gezondheid en wellness eveneens groei stimuleert. Prijs wordt betaald Voor die hoge groei binnen persoonlijke bezorging wordt wel een prijs betaald. De promo druk, omzet uit promoties, is hoog. Supermarkten stuntten steeds meer, waardoor ook drogisterijen hun acties opvoeren. Daarnaast leidt de opkomst van discounters als Action en Big Bazaar tot extra prijsdruk. Cijfers van het CBS wijzen sinds eind vorig jaar op een dalend prijsniveau voor winkels in persoonlijke verzorging. Ook het gemiddelde bedrijfsresultaat van drogisterijen volgt een negatieve lijn en daalde van 4,8% in 2012 naar 4,2% in 2014 (Panteia o.b.v. CBS) Groeispurt persoonlijke verzorging in ,5% 1,2% 3,3% 0,5% 1,7% 3,0% Lagere prijzen in drogisterijbranche Prijzen drogisterijen per kwartaal vs. zelfde periode in voorgaande jaar Binnen de drogisterijbranche is het voor zelfstandige winkeliers steeds moeilijker deze strijd vol te houden. Schaal lijkt noodzaak om in deze fel bevochten markt te kunnen concurreren. Consolidatie is daarom al enige tijd gaande. Illustratief was de overname van Dirx drogisterijen door A.S. Watson (Kruidvat, Trekpleister). - Bron: CBS K1'14 K2'14 K3'14 K4'14 K1'15 K2'15 K3'15 ING Economisch Bureau 10 Vooruitzicht Detailhandel / december 2015

11 Automotive Zakelijke opleving versus particuliere dip In 2015 stijgt het aantal registraties van nieuwe personenauto s naar verwachting tot 435 duizend. De omzet benadert zelfs het niveau van Deze opleving wordt veroorzaakt door de zakelijke markt. Een hogere vervangingsvraag en fiscale aanscherping (bijtelling) zijn de drijfveren achter deze groei. Grote zorg blijft de particuliere markt, die op een laag niveau opereert. Financiële horden verhinderen een snelle wederopstanding. Vergrijzing kan de komende 10 jaar een belangrijke stimulans zijn voor herstel van de particuliere markt. Onder de sterk groeiende groep van 65-plussers zal het autobezit namelijk toenemen. Zakelijke opleving zorgt voor sterke groei omzet Het totaal aantal registraties van nieuwe personenauto s stijgt in 2015 naar verwachting tot 435 duizend, dankzij de zakelijke markt. Naast het feit dat een hogere vervangingsvraag vanuit deze markt een stimulans vormt, is het ook de aanscherping van de bijtelling (per 2016) die 2015 extra registraties brengt. Belangrijk is dat de zakelijke markt zorgt voor de afzet van relatief dure auto s. Dit leidt tot een sterke groei van de omzet, waarbij het niveau van 2011 wordt benaderd. Met name richting het einde van het jaar zullen veel nieuwe auto s worden geregistreerd. Dit betekent echter dat 2016 traag zal starten. Ondanks verder economisch herstel verwacht ING Economisch Bureau daarom in 2016 een daling van het aantal registraties naar 415 duizend. Korte opleving 2015 gevolgd door daling 2016 Registraties nieuwe personenauto's x Bron: VWE, bewerking en ramingen* ING Economisch Bureau Terugwinnen particuliere koper is dé uitdaging De invloed van de zakelijke markt op de registraties is de afgelopen jaren gegroeid. Dit komt niet enkel door de kracht van de zakelijke markt, maar ook door een dalende particuliere markt. De kosten die gepaard gaan met aanschaf en bezit van een nieuwe auto vormen belangrijke financiële horden, zeker in een tijd waarin huishoudens nog steeds (financieel) bij moeten komen van de crisis. Er wordt langer doorgereden in auto s en /of vaker gekozen voor een occasion. Het terugwinnen van particulieren op de markt voor nieuwe auto s is dan ook één van de belangrijkste uitdagingen van de sector. De nog relatief kleine, maar wel snel groeiende markt van private lease speelt daarin een rol. Ook vergrijzing kan helpen. Het zijn juist ouderen die een belangrijke rol spelen op de particuliere markt (zie ook het Vooruitzicht Automotive Vergrijzing stuwt wagenpark ) Voor het eerst sinds 2011 omzetgroei Omzet registraties nieuwe auto s in miljarden euro s 11,6 13,4 12,8 11,8 11,1 Bron: ING o.b.v (VWE) cataloguswaarde, *2015 is schatting 13, * ING Economisch Bureau 11 Vooruitzicht Detailhandel / december 2015

12 Meer weten? Kijk op ing.nl/kennis en volg ons op Twitter Of neem contact op met: Dirk Mulder Max Erich Thijs Geijer Sectormanager Food & Retail Sectoreconoom Retail Sectoreconoom Food Disclaimer De informatie in dit rapport geeft de persoonlijke mening weer van de analist(en) en geen enkel deel van de beloning van de analist (en) was, is, of zal direct of indirect gerelateerd zijn aan het opnemen van specifieke aanbevelingen of meningen in dit rapport. De analisten die aan deze publicatie hebben bijgedragen voldoen allen aan de vereisten zoals gesteld door hun nationale toezichthouders aan de uit oefening van hun vak. Deze publicatie is opgesteld namens ING Bank N.V., gevestigd te Amsterdam en slechts bedoeld ter informatie van haar cliënten. ING Bank N.V. is onderdeel van ING Groep N.V. Deze publicatie is geen beleggingsaanbeveling noch een aanbieding of uitnodiging tot koop of verkoop van enig financieel instrument. Deze publicatie is louter informatief en mag niet worden beschouwd als advies. ING Bank N.V. betrekt haar informatie van betrouwbaar geachte bronnen en heeft alle mogelijk zorg betracht om er voor te zorgen dat ten tijde van de publicatie de informatie waarop zij haar visie in dit rapport heeft gebaseerd niet onjuist of misleidend is. ING Bank N.V. geeft geen garantie dat de door haar gebruikte informatie accuraat of compleet is. De informatie in dit rapport kan gewijzigd worden zonder enige vorm van aankondiging. ING Bank N.V. noch één of meer van haar directeuren of werknemers aanvaardt enige aansprakelijkheid voor enig direct of indirect verlies of schade voortkomend uit het gebruik van (de inhoud van) deze publicatie alsmede voor druk- en zetfouten in deze publicatie. Auteursrecht en rechten ter bescherming van gegevensbestanden zijn van toepassing op deze publicatie. Overneming van gegevens uit deze publicatie is toegestaan, mits de bron wordt vermeld. In Nederland is ING Bank N.V. geregistreerd bij en staat onder toezicht van De Nederlandsche Bank en de Autoriteit Financiële Markten. De tekst is afgesloten op 9 december ING Economisch Bureau 12 Vooruitzicht Detailhandel / december 2015