Armando Museum verwoest

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Armando Museum verwoest"

Transcriptie

1 23 Dinsdag Oktober 2007 China Machtige mannen Tentoonstelling Glas als glijmiddel China hield zijn adem in. Wie Dure kunst, vooral art nouveau, van de leden van de nieuwe was in de negentiende partijtop zou als eerste het eeuw het belangrijkste diplomatieke podium van de Grote Hal van glijmiddel in Rus- Het Volk betreden? De traditie land. Het is om die reden dat zegt dat de eerste man die het de Hermitage Amsterdam podium op loopt de opvolger met de prachtige tentoonstelling is van de zittende president Art Nouveau uit Rusland Hu Jintao in kan komen. 19 Kuper op dinsdag De snelste ter wereld Twee jaar geleden liep Asafa Powell in Athene een wereldrecord op de 100 meter. Vorige maand in Italië verbeterde hij zijn eigen record zelfs nog. Toch oogt Powell niet als een kampioen, eerder als iemand die tegen wil en dank atleet is geworden. 26. Brand in Amersfoort We hebben alleen de catalogus nog Armando Museum verwoest De brand in het Armando Museum in Amersfoort heeft voor miljoenen euro s aan schade aangericht. De collectie en het gebouw moeten als verloren worden beschouwd. Arjan Terpstra AMERSFOORT Nog geen twee weken geleden opende in het Armando Museum de tentoonstelling In het woud op zoek naar betekenis. Daarin waren werken van oude meesters als Albrecht Dürer, Hercules Segers, Andries Schelfhout, Jacob van Ruisdael, Anton Mauve en M.A. Koekkoek te bewonderen, naast moderne kunstenaars als Marcel Broodthaers, Rui Chafes en Luc Tuymans. We moeten er vanuit gaan dat al dit werk verloren is gegaan, stelt museumdirecteur Gerard de Klein in een korte reactie. Er hing nogal wat: een Hercules Segers, een Anselm Kiefer uit de Sanders-collectie. Het is dood- en doodzonde. Specifieke werken kon De Klein niet noemen. We zijn nu met het personeel bijeen om de klap samen te verwerken en even uit te huilen. Het museum werd in 1998 geopend door koningin Beatrix en richtte zich op het werk van Armando in brede zin. Naast het tonen van zijn werk richtte het museum zich op het documenteren en catalogiseren van het gehele werk van de kunstenaar, en het beschikbaar maken van het werk voor onderwijs en onderzoeksdoelen. Op termijn, zo was de afspraak, zou het museum honderden schilderijen, beelden, grafische werken, manuscripten en boeken van Armando permanent in bezit krijgen. Op het moment van de brand bezat het museum 21 kunstwerken van hem. Begin dit jaar schonk de kunstenaar zelf nog het doek Frauengestalt Het is niet zo dat de gehele collectie van Armando nu weg is, zegt directeur De Klein. Veel daarvan lag in depots buiten het museumgebouw. We zullen binnenkort moeten inventariseren hoeveel van Armando s werk buiten de brand is gebleven. Waarschijnlijk zijn de werken Waldstück en Waldinneres verloren gegaan. Ook werd speciaal voor de tentoonstelling de installatie Zwart Water in het museum geplaatst. Tegenover het Radio 1 Journaal noemde de kunstenaar de brand een ramp. Alles is verloren. Het is rampzalig, aldus Armando. Ann Pettersson, een van de exposanten, vindt het absurd dat Armando dit op zijn leeftijd nog mee moet maken. Hij heeft natuurlijk een enorm oeuvre, maar daar is nu wel een gat in geslagen. Zelf had Pettersson vier werken in het museum hangen. Maar dat zijn foto s en daar heb ik de negatieven nog van, dus dat is wel te herstellen. Omdat de tentoonstelling een half jaar zou duren denkt Pettersson dat veel belangstellenden nog niet waren geweest. Het was een prachtige tentoonstelling, nu hebben we alleen de catalogus nog. Hij heeft natuurlijk een enorm oeuvre, maar daar is nu wel een gat in geslagen Het museum was gehuisvest in de negentiende-eeuwse Elleboogkerk aan de Langegracht, in de binnenstad van Amersfoort. De brand werd gistermiddag rond half een ontdekt en zette het dak en de karakteristieke houten koepel in lichterlaaie. Op dat moment waren in het museum, dat op maandag gesloten is, geen mensen aanwezig. Rond vijf uur was duidelijk dat het pand niet meer te redden was. Ook het gebouw naast het museum, diaconaal dagbestedingscentrum voor gehandicapten De Elleboog, moest door de brandweer worden opgegeven. Veertien panden in de omtrek werden geëvacueerd en de buurtbewoners werden opgevangen in het stadhuis. Het is in Nederland zelden gebeurd dat een museum afbrandde. De laatste grote brand dateert van 15 februari 1864, toen het Schielandhuis in Rotterdam in de as werd gelegd. In het Schielandhuis was het toenmalige Museum Boymans ondergebracht. Er zijn toen driehonderd schilderijen, talloze tekeningen van Hollandse en Italiaanse meesters, een prentenkabinet, de bibliotheek en een unieke porseleinverzameling verloren gegaan. Over de toedracht van de brand in Amersfoort wordt nog gespeculeerd. Directeur De Klein kan slechts gissen naar de oorzaak, maar noemde al wel werkzaamheden aan het dak van De Elleboog. Buurtbewoners vroegen zich af waarom de brandweer zo lang op zich liet wachten. Ooggetuigen melden dat het zeker 30 minuten duurde voor de eerste auto ter plekke was. 1 Van de toren van de Elleboogkerk is aan het eind van de middag weinig meer over. MAARTEN HARTMAN/HH

2 2 De Twee DE WERELD VOLGENS KOSTER + JOJANNEKE MET MEDEWERKING VAN MAARTEN BLOEM DE WINNARES Maud gaat concurreren met Fatima. De hockeyende Idol-ster Maud Mulder krijgt een hockeyprogramma op Net 5 en maakt furore als pokerbabe. Hockey-meisjes zijn nog geen voetbaljongens, maar de managers om de dames heen gedragen zich al even opgewonden als de gemiddelde voetbalmakelaar. Wat zég je nu?, schrikt een propagandamedewerker van SBS, Heeft Maud gezegd dat ze presentator wordt van een hockeyprogramma? Daar is mij niks van bekend. Net 5, de vrouwenvleugel van tvzender SBS6, start volgende week met de eerste uitzendingen van de European Hockeyleague, een competitie van de beste mannenteams uit Europa. Maud Mulder, de hockeyende zangeres, gaat de show aan elkaar praten, meldt ze maandagochtend zelf op haar website www. maudmusic.nl. De ex-idol uit Nijmegen, die deze week ook een Nederlandstalige meezinger uitbracht met marathonschaatser Erik Hulzebosch, weet precies wat scoort: blozende hockeydames met zangambities. Maud Mulder en Fatima de Moreira de Melo, die andere hockeyster met een gouden keeltje, zeilen slim mee op deze hype. Maud is een beetje vlug met haar aankondiging, zucht DE RUZIE De Belgische komiek en zanger Luc Caals is kwaad, nee erger nog: teleurgesteld. Sinds een jaar ligt hij namelijk in de clinch met de weduwe van André Hazes, Rachel. Caals liet in 2005 de merknaam Hazes de Musical deponeren bij een merkenbureau, en kaapte die net weg voor de neus van de weduwe Hazes. Die is voornemens met Joop van den Ende daadwerkelijk een musical op de planken te brengen over de bard uit de Amsterdamse Pijp. Zij sommeert Caals nu de European Hockeyleague Het kan nog wel een stukje wilder, met camera s in de kleedkamer bijvoorbeeld. Hockeyzangeres met pokerface Leon te Pas van AT-producties, het bedrijf dat Maud sinds haar tweede plaats bij de Idols-verkiezing begeleidt. We zijn zo goed als rond hoor, maar dit is nog een beetje voorbarig. Schrijf het nou allemaal niet op! Maud is gewoon een beetje enthousiast Het wordt heel leuk. En lucratief. Net 5, dat zich vooral richt op hoger opgeleide vrouwen, naam aan haar te geven. Maar de sommaties en dreigementen schieten bij Caals, zelf Hazes-fan én Hazesimpersonator, in het verkeerde keelgat. Het is allemaal op een dreigende toon hè? Daar houd ik helemaal niet van. Op zich staat Caals open voor gesprekken, maar dan moet er wel wat tegenover staan. Een auditie zou mooi zijn, niet eens voor een hoofdrol hoor. Maar qua bouw, stem en leeftijd zit ik dicht tegen André aan, ik zou het kunnen. Maud Mulder gaat presenteren. boort met de hockeywedstrijden een kleine maar voor adverteerders fijne doelgroep aan: redelijk verdienende grootsteedse stelletjes tussen de 18 en 35 jaar. En hockey is de klassieke omgeving om je luxeproducten te slijten: sportief, nuchter en een tikje glamoureus. Ja, met de European Hockeyleague is er weer een nieuw bewijs dat Bij Joop van den Ende s Stage Entertainment branden ze hun handen niet aan de kwestie. Wij maken graag een musical over André Hazes, maar de merknaamperikelen zijn de zaak van Rachel Hazes, legt een woordvoerder uit. Caals baalt ondertussen van de commotie maar blijft standvastig. Ik heb geen angst hoor, er komt een goede afloop. Maar dit is natuurlijk niet gezellig. Ik kick hier zeker en vast niet op. 1 hockey populair is, zegt Johan Wakkie, directeur van de hockeybond. Wakkie verkocht de rechten van de oranjeteams al aan de NOS en betaalzender Sport 1. Het zijn geen voetbalbedragen, maar je merkt dat er meer vraag komt, zeker ook door een hockeydocumentaire als Goud. Sommige internationals beseffen dat ook en hebben al pogingen gedaan om hun individuele portretrechten te gelde te maken met een eigen website. Wakkie: We hebben afgesproken dat de wedstrijden bij de NOS met vier camera s gedraaid worden. Dat kost euro per competitiewedstrijd, verdedigt hij zich. Erik Treurniet, de directeur van Pro-sport, de medeorganisator van de European Hockeyleague, gniffelt zacht: Het kan nog wel een stukje wilder. Met camera s in de kleedkamers bijvoorbeeld. Voor Maud zelf is dat nog niet genoeg. Hockey is hip, maar het haalt het niet bij pokeren natuurlijk. Vanavond speelt ze de finale van Veronica s Pokerparty. Ook hierover is ze heel enthousiast kennelijk, want de uitslag van de wedstrijd staat al dagen op de website van Partypoker: Maud verslaat de profs en poseert bevallig met de beker. De SBS-woordvoerder: Oh, maar dat moet ik aan mijn collega van Veronica vragen. Maar die is er niet. 1 Rachel Hazes valt Belg lastig over musical Ik kick hier zeker en vast niet op Caals als zichzelf en als Hazes Q&A XXX Doe mij maar een voodoopoppetje RTL laat het hoofd nog niet hangen. Programmadirecteur Bart in t Hout: Komt goed. Echt waar. U sappelt al een tijdje met de kijkcijfers. Verwacht succeskanon Heel Holland Helpt met Wendy van Dijk leverde dit weekend minder dan kijkers op. Ook andere programma s vallen tegen. Ik zal niet zeggen dat er geen vuiltje aan de lucht is. We hadden een rottige zomer, maar het gaat nu echt wel beter. Ik doe niet mee aan paniekgedachtes. U beloofde uw adverteerders een marktaandeel van 35 procent dit najaar. U zit nu op 16 procent. Ergens dit najaar gaan we nog naar dat percentage groeien. Echt waar. Welk ochtendritueel maakt van u zo n monter figuur? Ik wandel elke ochtend in de bossen van Zeist. Vroeger rookte ik voor een goed humeur. Nu maak ik maar een extra ommetje. Wellicht is het in huis gehaalde Talpa een onheilbrenger. Nééé. Ik geloof niet in voodoodingetjes. RTL is niet slechter geworden, maar de andere zenders beter. Stilte. Stel je toch voor dat het zo makkelijk zou zijn. Stel dat je echt met zo n poppetje, en van die speldjes Dan zeg ik: doe mij zo n poppetje! Ik zou wel weten wie ik een paar prikjes zou willen geven. 1. HANS WIEGEL. Dries wil songfestival (1) Dries Roelvink heeft zich aangemeld voor het Eurovisie Songfestival. De 38-jarige Amsterdammer wil al tien jaar aan het festival meedoen. Geëmancipeerd Ik ben een trouw abonnee van Opzij. Dat mooie tijdschrift van Cisca Dresselhuys en al die andere geemancipeerde vrouwen. Wordt het trouwens niet eens tijd dat er ook mannen de kans krijgen bij dit blad te gaan werken? De vrouwenemancipatie gesublimeerd, zou dat zijn. Jaren geleden alweer ben ik door Cisca Dresselhuys langs de feministische meetlat gelegd. Het was een opgewekt en openhartig vraaggesprek. Ik scoorde nog hoog ook. Waarom? Vraag het Cisca, ik zou het zelf niet weten. Nu bestaat Opzij 35 jaar. Een jubileumnummer hoort daarbij. Wat is het hoogtepunt? Een gezamenlijke enquête van Opzij en Margriet. Hoezo: Margriet en Opzij? Kan dat wel? Is dat geen vloeken in de kerk der emancipatie? Nee hoor, leert de uitkomst. De Nederlandse vrouw is heel tevreden en weinig ambitieus. Mooi is dat! Hoofdredacteur Cisca Dresselhuys is van slag. Zij schrijft het onbegrijpelijk te vinden, die uitkomst. Dries wil songfestival (2) Nu Gerard Joling afziet van deelname, ziet hij zijn kans schoon. Als de blonde zanger meedoet, doet hij dat met een Engelstalig liedje. Haar levenswerk is ingestort, zie ik haar denken. Zelf zou ik het niet durven zeggen, maar iemand die het weten kan, powerfeminist Heleen Mees, zegt in het jubileumnummer van Opzij dat het feminisme een krachteloos zooitje is geworden.van je vriendinnen moet je het maar hebben. Zelf heb ik, zo n dertig jaar geleden Opzij was er nog maar pas de emancipatieparagraaf in het regeerakkoord van het kabinet Van Agt/Wiegel geschreven. Dat was nog eens een tijd. Op de barricaden stonden we, arm in arm met Cisca Dresselhuys. De lezers zullen het misschien niet denken, maar ik ken in mijn directe omgeving alleen maar geëmancipeerde vrouwen. Mijn geliefde, die een eigen coaching-bedrijf heeft; mijn dochter, die op het departement van Justitie werkt; de vriendin van mijn zoon, die een horecazaak runt; mijn secretaresse, die mij bij de les houdt. Opgewekte, ambitieuze vrouwen, die nooit over emancipatie praten. Het is met emancipatie net als met leiderschap: als je het bent, hoef je niet te zeggen dat je het bent. Cisca, trek het je niet aan, je eigen lezeressen zijn blij en tevreden, wat wil je nog meer! 1. Dries wil songfestival (2) Roelvink doet ook mee op advies van zijn goede vriend en adviseur Ben Kramer, zo vertelt hij. Kramer vertegenwoordigde Nederland in 1973 op het songfestival met zijn liedje De oude muzikant.

3 Nieuws 3 Eurocommissaris Reputatie als invloedrijke vrouw definitief gevestigd Nikkelen Neelie dwingt Microsoft na jarenlange strijd op de knieën Remco Tomesen Neelie Kroes heeft haar belangrijkste overwinning als Eurocommissaris binnengehaald. Na een jarenlange strijd geeft Microsoft het gevecht met de commissie op. Er is een deuk geslagen in de monopoliepositie van de softwaregigant. Dit is een overwinning voor de consumenten, zei Kroes gisteren. Vanaf vandaag voldoet Microsoft aan de eisen. Aan de knieval van de softwaregigant gingen weken van intensief telefonisch contact tussen Kroes en Microsoft-topman Steven Ballmer vooraf. Ook spraken de twee met elkaar tijdens een etentje in Nederland. De reputatie van de 66-jarige Kroes met bijnaam Nikkelen Neelie als een van de invloedrijkste vrouwen ter wereld is na de overwinning op Microsoft definitief gevestigd. Vorig jaar was Kroes met een zesde plaats de hoogst genoteerde Europese vrouw in de prestigieuze jaarlijkse Top 50 Women to Watch-lijst van The Wall Neelie Kroes, machtige vrouw. AP Amy Winehouse Versuft en onvast Ze kwam, maar vraag niet hoe Arjan Terpstra Ze kwam, maar of ze ook scherp zag en overwon bleef een beetje onduidelijk. Na alle speculaties stond Amy Winehouse gisteravond dan toch op het podium van de Heineken Music Hall. Al was het een beetje onvast. How are you doing? vraagt ze. Grappig, dat wilden we jou ook net vragen. Kennelijk gaat het wel aardig, haar stem is acceptabel lui, hees en karakteristiek. Ze schudt haar borsten op het anorectische lijf en zingt over liefde-, drank-, en drugsproblemen. Bij het tweede nummer loopt ze halverwege al weg, tippelend op haar hooggehakte spillebenen. Ze is zo weer terug maar oh, wat doet ze nu? Een huivering trekt door het publiek. Bij de Lauryn Hill-cover That Thing loopt ze weer weg. Aan de zijkant van het podium klampt ze zich vast aan een man die daar niet voor niets staat. Opgepept loopt ze terug met een glas cola, tenminste dat hopen we. Terug aan de microfoon moet het drankje tijdens het lied leeg en dat Het gaat kennelijk wel aardig met Winehouse. LOE BEERENS lukt de wat instabiele Winehouse nog aardig. Twee expressieve negerdansers staan naast haar te compenseren dat het een lieve lust is. Om zo de versufte Winehouse wat glamour mee te geven. Bij het volgende lied haalt ze Street Journal. Ook stond zij op een lijst van machtigste zakenvrouwen van zakenblad Forbes. Melinda Gates, de vrouw van Bill Gates, voerde de lijst van The Wall Street Journal aan. De Europese Commissie veroordeelde Microsoft in 2004 al omdat het bedrijf concurrentie uit de markt zou drukken. De commissie eiste dat de Amerikaanse gigant informatie over besturingssysteem Windows beschikbaar zou stellen aan andere softwaremakers. Omdat Microsoft informatie achterhoudt, is het voor softwaremakers vaak lastig programma s te maken voor computers die draaien onder Windows. De Europese Commissie legde Microsoft daarom een boete op van een half miljard euro en twee jaar later nog een keer 280 miljoen. Nadat Microsoft eerder in beroep ging tegen de uitspraken van de commissie, waarbij het openlijk steun kreeg van de Amerikaanse regering, heeft het bedrijf nu besloten de strijdbijl definitief te begraven. Met de toezeggingen van Microsoft is een drie jaar durend conflict beslecht. Softwaremakers moeten wél betalen voor toegang tot de gegevens van Microsoft: een eenmalig bedrag van euro, veel minder dan het oorspronkelijke plan van de gigant. 1 weer een colatic bij haar mannetje en met het glas zwarte vocht wordt maar weer een liedje ingezet. Niemand beleeft het nummer Back to Black met zoveel inlevingsvermogen als Amy Winehouse. 1 Acht militairen gegijzeld Turken eisen uitschakeling PKK Redactie buitenland Het Turkse leger heeft gisteren bevestigd dat het contact heeft verloren met acht militairen na een hinderlaag door Koerdische strijders zondag. Bij die aanval werden zeker twaalf Turkse militairen gedood, zestien anderen raakten gewond. De Koerdische beweging PKK heeft de verantwoordelijkheid voor de aanslag opgeëist. Het pro-pkk persbureau Firat, dat kantoor houdt in West-Europa, meldde gisteren dat de PKK de acht vermiste Turkse militairen gegijzeld houdt. PKK-kopstuk Bahoz Erdal, zei middels Firat dat de Turken in handen van zijn troepen waren en dat ze goed zullen worden behandeld. De Turkse regering staat onder toenemende druk van de Turkse bevolking te ageren tegen de Koerdische strijders, die opereren vanuit Koerdisch Noord-Irak. Gisteren gingen duizenden woedende Turken de straat op om te eisen dat de regering de PKK uitschakelt. Vorige week gaf het Turkse parlement het leger een jaar de tijd om bases van de PKK in Noord-Irak grootschalig aan te vallen. De Koerdisch-Iraakse president Jalal Talabani heeft de PKK-guerillas zondag opdracht gegeven de wapens neer te leggen. Talabani zei dat als de PKK erop staat te blijven vechten, de strijders Iraaks-Koerdistan moeten verlaten om zo niet langer problemen te veroorzaken voor Irak. Het Koerdische noorden is het stabielste deel van Irak en door een Turkse invasie zou dat kunnen veranderen. 1 Luchtaanval op Afghaans stadje Burgerdoden bij Nederlandse actie Novum Tijdens een luchtaanval op talibanstrijders in Afghanistan zijn in september ongeveer 65 slachtoffers gevallen, waarvan de helft vrouwen en kinderen. Dit meldde het actualiteitenprogramma Netwerk gisteren op basis van bronnen bij het ministerie van Defensie. De luchtaanval zou zijn aangevraagd door Nederlandse grondtroepen. De luchtaanval zou op 25 september zijn uitgevoerd op het stadje Deh Rawod. Een onderzoeksteam van het ministerie ontdekte na de aanval, tijdens een bezoek aan de kerkhoven in Deh Rawod, 65 verse graven. Wij vinden het aannemelijk dat die graven in overwegende mate het gevolg zijn van die luchtaanval, zegt majoor Leo, juridisch expert in Kamp Holland, maandagavond in Netwerk. Wie de luchtaanvallen heeft uitgevoerd, is volgens de majoor onduidelijk. Er zijn zowel Nederlandse als Amerikaanse vliegtuigen en helikopters actief in het gebied. Wel is zeker dat er Nederlandse grondtroepen in het gebied waren en dat normaal luchtsteun zou worden aangevraagd door de aanwezige grondtroepen. Het ministerie van Defensie heeft geen mededelingen gedaan over burgerslachtoffers in Deh Rawod. 1 Vruchtensap nodig? Waarom geen Fair Trade?. Pathuis.. KORT Moeder springt met kind van vier hoog in Bijenkorf Een moeder is gisteren met haar kind van de vierde verdieping in de Bijenkorf in Amsterdam naar beneden gesprongen. Beiden werden in kritieke toestand naar het ziekenhuis gebracht. Het kind dat ongeveer een jaar oud is, is daar overleden. Volgens de politie is er sprake van een poging tot zelfmoord. De Bijenkorf is direct ontruimd. De Dam was een klein uur afgesloten zodat de traumahelikopter kon landen. De identiteit van de slachtoffers en de motieven van de vrouw zijn onbekend. Net zo lekker, voor een betere wereld! Als je toch vruchtensap nodig hebt, denk dan eens aan de vruchtensappen van Fair Trade Original. Deze smaken heerlijk én je weet dat de fruitboeren in o.a. Zuid-Afrika er beter van worden. Jan Smit: ondernemer In Nederland liggen de spijkerbroeken van Jan Smits kledingmerk J-Style voor een prikkie in de winkel. Je hebt er een voor 40 euro. In New York pakt de Volendammer het beter aan: 139 dollar per broek. Vandaag Tsjetsjeense rebellen gijzelden vijf jaar geleden 700 mensen in een theater in Moskou. Fair Trade Original. For a change.

4 4 Achtergrond Binnenland Dees Postma is al veertig jaar geen alcoholist meer. Maar de ex-directeur van Jellinek bezoekt nog steeds eens per week een praatgroep voor mensen met verslavingsproblemen. Ana Karadarevic Waarom Dees Postma (75) jarenlang dagelijks een fles goedkope Nederlandse cognac leegdronk, is volgens hem niet terug te voeren tot een specifieke gebeurtenis. Als geboren Rotterdammer maakte hij de Tweede Wereldoorlog mee. Postma herinnert zich nog levendig het bombardement op de stad en de hongerwinter. Maar hij wil zijn drankverslaving niet verklaren uit een oorlogstrauma. Na de oorlog liep ik tegen problemen aan, maar ik was niet de enige. Anderen gingen er anders mee om dan ik. Sluipend proces Hij begon veel alcohol te drinken tijdens de militaire diensttijd en zette het voort toen hij rechten studeerde in Leiden. Het was een sluipend proces. Met andere ziektes zie je op een dag ineens dat er iets mis is, bijvoorbeeld omdat er rode bultjes op je huid verschijnen. Maar zo werkt dat met een verslaving niet. Postma verbaast zich er achteraf over dat hij zo lang niet doorhad dat hij een alcoholprobleem had. Ik ben betrokken geweest bij auto-ongelukken als gevolg van mijn drankgebruik, maar ik heb het nooit aan elkaar gekoppeld. Ik beschouwde drinken als een uitspatting waaraan iedereen zich wel eens bezondigt. Het keerpunt kwam toen een goede vriend hem aansprak op zijn drankgebruik. Hij zei tegen me: Weet je dat de laatste jaren het woord drank in hoofdletters op jouw voorhoofd geschreven staat? Ik ontkende het niet. Postma liet zich vrijwillig opnemen in de Jellinek in Amsterdam. Vanwege hevige afkickverschijnselen werd hij overgeplaatst naar de psychiatrische instelling de Valeriuskliniek. Na zes weken ging hij weer terug naar de Jellinek. o/ o op je abonnement.* Actie voordeel t/m Ex-directeur Jellinek Een verslaving overwinnen, verrijkt je leven Dees drinkt met mate Dees Postma beschouwde drinken als een uitspatting waar iedereen zich wel eens aan bezondigt. CLEMENS RIKKEN Incasseringsvermogen Zijn leven en de manier waarop hij ernaar keek, veranderden. Dankzij het overwinnen van mijn afhankelijkheid van alcohol, is mijn incasseringsvermogen groter geworden. Postma heeft kanker gehad en meerdere hartaanvallen, en nog steeds is hij positief ingesteld. Hij omringt zich met kunst en boeken in een stijlvol monumentaal appartement in de nok van een pand in de Amsterdamse Nieuwmarktbuurt. Je moet verdomd hard werken om uit een verslaving te krabbelen, weet Postma. Toch noemt hij het het mooiste dat hem ooit overkomen is. Een verslaving overwinnen, is een existentiële ervaring die je leven verrijkt. Zeker als je het positief kunt beëindigen, zonder te denken dat je iets nooit meer mag doen. Tien jaar geleden proefde Postma voor het eerst in dertig jaar weer alcohol. En besefte dat de stelling eens een alcoholist, altijd een alcoholist niet voor hem opging. Zo nu en dan drinkt hij een glas wijn. Inmiddels is er zoveel tijd overheen gegaan en heb ik mijn fysieke en psychische conditie zodanig verbeterd, dat ik niet meer de behoefte heb aan een roes. Zo nu en dan drinkt hij een glas wijn. Hij heeft geen behoefte meer aan een roes Postma bleef contact houden met de Jellinek. Na een tijdje in het bestuur van de kliniek te hebben gezeten, werd hij er in 1973 directeur. Sommige artsen hadden er moeite mee Sony Ericsson K800i. LG Shine. dat een voormalige patiënt de kliniek ging leiden en stapten zelfs naar de krant om zich te beklagen. Later boden ze hem excuses aan. De verslavingszorg is ook privé een rol blijven spelen. Postma is een van de oprichters van de Werkgroep Buitenveldert, een zelfhulpgroep voor ex-verslaafden. Aanvankelijk ging hij naar de Anonieme Alcoholisten (AA). Tien jaar lang praatte hij daar met andere oud-alcoholisten. Op een gegeven ogenblik meldden twee mensen zich aan die niet verslaafd waren aan drank maar aan iets anders. Van het AA-hoofdkantoor in Amerika mochten ze zich niet aansluiten: de AA was alleen voor alcoholisten bedoeld. Postma en zeven andere deelnemers waren het er niet mee eens. Wij vonden dat iedereen bij de groep terecht moest kunnen. Dus startten we in 1982 de Werkgroep Buitenveldert, vernoemd naar het stadsdeel waar we een ruimte vonden voor de bijeenkomsten. Inmiddels telt Amsterdam drie werkgroepen en zijn er vier in Den Haag, Rotterdam, Assen, Groningen en Leeuwarden. Dit jaar vieren de werkgroepen het 25-jarig bestaan. Postma gaat nog steeds iedere maandagavond naar de zelfhulpgroep in Buitenveldert. Niet om te voorkomen dat ik opnieuw verslaafd raak, maar om mijn geestelijke conditie te onderhouden en om getuige te zijn van het herstel van andere mensen. Ik vind het fantastisch om dat proces actief mee te maken en daar mijn steentje aan te kunnen bijdragen. 1.. KORT Drietal bekent verspreiden pedobrief Drie mannen die brieven verspreidden waarin valselijk stond dat een inwoner van Maarn pedofiel is, zijn opgepakt. Het drietal heeft bekend. Een van de verdachten had in het verleden problemen met het 46-jarige slachtoffer. Om de rekening te vereffenen, werd vorige week een brief in de buurt verspreid waarin stond dat de man actief was als pedofiel. Daarin stond ook de naam en het adres van het slachtoffer. Ook plaatste het trio een advertentie. De brief zorgde voor onrust in de buurt. Simply Closer.. Nieuwstips? Heeft u nieuwstips voor onze redactie? Mail dan naar binnenland@depers.nl

5 Binnenland Nieuws 5 Nacht van de VN Het is wéér de PvdA Kamer boos over vriendjespolitiek Dikke kans dat de Melkweg morgen afgeladen vol is met jongeren die de Nacht van de VN bezoeken. Maar de manier waarop dit evenement aan een bevriend bureau van de PvdA is gegund, zint de oppositie niet. Marcia Nieuwenhuis DEN HAAG De VVD is aanbestedingsfouten spuugzat. Ministers Koenders was van de zomer heel boos, omdat ik zijn integriteit ter discussie stelde, maar nu gebeurt weer precies hetzelfde onder zíjn verantwoordelijkheid, zegt VVD-Kamerlid Charlie Aptroot op opgewonden toon. De enige die ervoor zorgt dat zijn integriteit ter discussie staat, is hijzelf. Van de liberalen moet het afgelopen zijn met de vriendjespolitiek binnen de Partij van de Arbeid. Minister Koenders staat nu écht ter discussie, het kan zo niet langer, waarschuwt Aptroot. Deze opdracht is wéér vanuit zijn budget bekostigd en nota bene nog uitgevoerd door hetzelfde organisatiebureau van zijn partijvrienden ook. Afgelopen zomer uitte de VVD al felle kritiek op de minister voor Ontwikkelingssamenwerking, nadat hij de organisatie van het Akkoord van Schokland zonder openbare aanbesteding had gegund aan zijn partijgenoten van het evenementenbureau BKB. Het management van dit bureau is in handen van de PvdA ers Lennart Booij, Alex Klusman en Erik van Bruggen. Kosten: euro, een bedrag ver boven de drempelwaarde waarbij aanbesteden verplicht is. Het is wéér de PvdA, dat kan toch haast geen toeval zijn?, vraagt de VVD er zich schertsend af. Net als zijn collega-kamerlid Sharon Gesthuizen van de Socialistische Partij roept hij de ministers voor Ontwikkelingssamenwerking en Economische Zaken ter verantwoording over het negeren van Europese richtlijnen voor aanbesteding van NCDO. Uit onderzoek van De Pers bleek gisteren dat de Nationale Commissie voor Internationale Samenwerking en Duurzame Ontwikkeling nog nooit een opdracht Europees heeft aanbesteed, terwijl de commissie hier wél toe verplicht is. De SP, een partij die vaak te hoop loopt tegen aanbestedingen, eist dat de overheid zich nu aan de aanbestedingsregels houdt. Gesthuizen: Wij zijn natuurlijk super anti-aanbesteding in de zorg of het openbaar vervoer, maar als het gaat om het inkopen van balpennen, computers of evenementenorganisatie, dan mag je niet allerlei constructies gaan bedenken, om onder aanbestedingsregels uit te komen. De SP stelt dat er momenteel veel onduidelijkheid bestaat over de aanbestedingsplicht. Gesthuizen wil dit op 8 november in een algemeen overleg met minister van Economische Zaken Maria van der Hoeven aan de orde stellen. Maar volgens de VVD zijn de regels zo klaar als een klontje. Aptroot: Het is net als met verkeersregels. Honderd kilometer per uur is honderd kilometer per uur en niet harder. Als een opdracht meer dan euro kost, moet het rijk de klus aanbesteden, zo simpel is het. 1 Mussenhotel in Eindhoven Tjilp-Tjilp De Ventoseflat in Eindhoven biedt sinds gisteren onderdak aan 78 mussenstelletjes. De met klimop begroeide gevel heeft een mussenhotel gekregen. De vogelhuisjes vormen samen het woord tjilp-tjilp. De flat in het centrum van Eindhoven krijgt ieder jaar een ander uiterlijk van de Ventose stichting, die dit jaar de kunstenaars Ellen Seegers en Arno Tummer vroeg iets te ontwerpen. De onthulling viel samen met de Dutch Design Week, die eveneens in Eindhoven georganiseerd wordt. Het project is bovendien een knipoog naar een nieuwbouwproject met een artistieke inslag. Woningen voor artistieke vogels dus, volgens een woordvoerder van de stichting. Of er in de winter vraag is naar het mussenhotel is nog even afwachten. 1 WFA Bedrijven Minder milieuvergunningen nodig Novum Bedrijven hoeven volgend jaar minder milieuvergunningen aan te vragen. Minister van VROM Jacqueline Cramer heeft een groot aantal algemene milieuregels samengevoegd, opgeschoond en geactualiseerd. De Wet Milieubeheer biedt de mogelijkheid vergunningen te vervangen door algemene milieuregels. Deze zijn nu neergelegd in het zogenoemde Activiteitenbesluit, dat op 1 januari in werking treedt. Het aantal bedrijven dat geen vergunningen hoeft aan te vragen is uitgebreid van naar 30. Een groot aantal metaalbedrijven hoeft bijvoorbeeld niet langer een milieuvergunning aan te vragen omdat het maken van metalen meubelen nu onder de algemene regels valt. Het Activiteitenbesluit behelst algemene regels voor verschillende milieuaspecten, zoals geluid, bodem, lucht en afvalwater, en leidt tot een lastenverlichting van 215 miljoen euro per jaar. Over de inhoud van het besluit is veel overleg geweest met de VNG, een groot deel van het bedrijfsleven, zoals koepelorganisaties VNO- NCW en MKB Nederland. 1 Alex Klusman (l), Lennart Booij (m) en Erik van Bruggen. HH Vaker over het Gooimeer EXTRA VEERPONT VOOR VERKEER BIJ HOLLANDSE BRUG Een tweede veerpont bij de Hollandse Brug moet ervoor zorgen dat vrachtverkeer en fietsers in de spits vaker het Gooimeer kunnen oversteken. Dat meldde Rijkswaterstaat gisteren. De pont wordt op 1 november in gebruik genomen. De Hollandse Brug, onderdeel van de snelweg A6 die de verbinding vormt tussen Amsterdam en Almere, werd in april afgesloten uit angst dat vrachtauto s gaten in het brugdek veroorzaken. De pont wordt bovenal ingezet als alternatief voor vrachtwagens zodat deze niet om hoeven te rijden. Ook fietsers en voetgangers kunnen van de pont gebruik maken. De afsluiting heeft geleid tot fel protest. Het bedrijfsleven schat dat de afsluiting ondernemers 160 duizend euro per dag kost. Die schade had volgens de organisaties kunnen worden voorkomen als lichte vrachtauto s wel zouden worden toegelaten.. Nogal wat op te biechten Een Duitse vrouw heeft in negen jaar tijd ongeveer een kwart miljoen uit collectebussen van de kerk gestolen. Dat biechtte ze op nadat een priester haar betrapte. Ruim bussen brak ze open. Bankieren Verzekeren Benieuwd naar onze antwoorden? Wij zijn benieuwd naar uw vragen. Fortis heeft samen met consortiumpartners RBS en Santander de overname van ABN AMRO succesvol afgerond. Dit is erg goed nieuws voor Fortis en belangrijk nieuws voor alle klanten. Fortis en ABN AMRO houden zich nu gezamenlijk bezig met de voorbereidingen voor een zorgvuldige en systematische herstructurering en integratie. We kunnen ons voorstellen dat dit vragen bij u oproept. Misschien omdat u klant bent of gewoon uit interesse. Op uw vragen geven wij graag antwoord. Hiervoor hebben we een speciale website gemaakt: U vindt daar de antwoorden op de meest gestelde vragen. Staat uw vraag er niet bij, dan kunt u hem aan ons stellen. Als de vraag ook interessant is voor anderen, dan plaatsen we het antwoord op de website. Dus bent u benieuwd naar antwoorden? Stel ons dan gerust uw vragen.

6 6 Nieuws Binnenland Messenset Gereedschap mocht toch niet Schiphol erkent fout Novum De messenset waarmee een dierenarts uit Almere zonder problemen aan boord kwam van een vlucht naar Spanje, had nooit in het vliegtuig gemogen. Dat zegt een woordvoerder van Schiphol. Eerder stelde de zegsvrouw dat de messenset wel aan boord mocht komen omdat het lemmet van de messen niet langer dan zes centimeter is. Bij nader inzien blijken scalpels volgens haar wel degelijk op de lijst van verboden voorwerpen te staan. De messen zijn ongetwijfeld niet strafbaar, zei ook de marechaussee eerder in een reactie. Anders hadden we het wel gehoord. De marechaussee wordt alleen ingeschakeld als er iets wordt gevonden. Dat was in het geval van de dierenarts niet gebeurd. De dierenarts liet gisteren weten naar Barcelona te vliegen voor een congres. Bij aankomst in Spanje ontdekte hij dat hij per ongeluk een complete set met vijf operatiescalpels in zijn handbagage had laten zitten. Volgens de arts waren ze vlijmscherp en in de handen van kwaadwillenden levensgevaarlijk. De man sloeg alarm bij Schiphol, maar daar werd laconiek gereageerd. 1 Zaak-Holleeder Fans lachen om elke grap Ook medeverdachten ontkennen afpersing HH Merel van Leeuwen Dat Willem Endstra is afgeperst zoals hij zelf heeft beweerd, kan best, maar niet door Willem Holleeder. Medeverdachte Marcel K. was niet de boekhouder van Holleeder en Maike Dijkhuis heeft geen geld weggesluisd. De rechtszaak tegen Holleeder en zijn kompanen is gisteren na een week pauze hervat. Aan fans heeft Holleeder geen gebrek. Steeds meer mensen weten de bunker in Amsterdam-Osdorp te vinden. Soms heeft het proces meer weg van een cabaretvoorstelling. Holleeder mag dan humor hebben, hij hoeft tegenwoordig amper moeite te doen om de lachers op zijn hand te krijgen. Het lijkt wel of de mensen op de publieke tribune soms vergeten dat de zaak om zeer serieuze verdenkingen gaat. Terug naar het proces. De rechtbank probeerde een beeld te krijgen van hoe Holleeder en de medeverdachten vastgoedhandelaar Willem Endstra, die in mei 2004 is vermoord, zouden hebben afgeperst. Marcel K. is door Endstra in zijn geheime gesprekken met de politie neergezet als de boekhouder van Holleeder. Onzin, aldus K. Hij vertelde dat hij jaren voor Endstra heeft gewerkt als boekhouder en dat hij wel eens wat administratie voor Holleeder deed, maar dat was het wel. Ook Maike Dijkhuis ziet voor zichzelf geen rol in de vermeende afpersingsbende, zoals het OM beweert. Ze zou een vooruitgeschoven post van Holleeder zijn. Op 24 december 2002 koopt de vastgoedhandelaar een vennootschap van Dijkhuis voor 1,2 miljoen euro. En dat terwijl de balans van het bedrijf op dat moment negatief was. Dijkhuis wilde van de aandelen af, nadat Endstra in de media in verband was gebracht met de onderwereld. Ik had met minder ook genoegen genomen, maar Endstra had het bedrag van 1,2 miljoen bepaald, aldus de ex-vriendin van Holleeder. Opvallend is dat Endstra op 24 december 2002 ook aandelen koopt van Orminda Soerel. Deze medeverdachte en zus van de voorvluchtige crimineel Dino Soerel herstelt momenteel van een hersenbloeding. Een jaar voor de koop heeft Endstra haar het bedrijf nog verkocht voor gulden. Volgens een zakencontact van Endstra stond de betaling van 1,3 miljoen niet in verhouding tot de werkelijke waarde, gezien de korte periode tussen de transacties. Holleeder verklaarde van niets te weten. 1 Discussie Wat is het belang van de patiënt? Artsen verdeeld over alternatieve methoden In de ban doen of juist meer accepteren als onderdeel van de geneeskunde? Artsenorganisatie KNMG staat voor beide opties open en gaat de discussie aan over alternatieve geneeswijzen. Ana Karadarevic Alle alternatieve geneeswijzen die niet door artsen worden uitgeoefend, wijst de KNMG af. Dus geschoolde artsen mogen de geneeswijzen wel toepassen. Een genuanceerd standpunt, vinden voor- en tegenstanders van alternatieve geneeswijzen. Dat is dan ook het enige waarover zij het eens zijn. Artsen zijn verdeeld over alternatieve geneeswijzen. Sommigen wijzen de methoden categorisch af, anderen vinden dat ze moeten worden geaccepteerd als aanvulling op de reguliere geneeskunde. Het meningsverschil gaat om de vraag of alternatieve methoden werken of niet. In februari barstte onder vertegenwoordigers van de twee kampen de discussie los in het vakblad Medisch Contact. Tientallen brieven, met een soms felle toon, plaatste het blad. Aanleiding: een toespraak van KNMG-voorzitter Peter Holland waarin hij het standpunt aanstipte. Het standpunt hadden we al langer, aldus een KNMG-woordvoerder, Maar blijkbaar drong het toen pas tot alle artsen door. Naar aanleiding van de ophef eerder dit jaar heeft de artsenorganisatie nu besloten het standpunt ter discussie te stellen. Om te weten te komen wat de leden vinden van alternatieve geneeswijzen, vraagt de KNMG artsen de komende tijd via mail om hun mening. Eind november gaat voorzitter Holland in discussie met voor- en tegenstanders. Daarna volgt eventueel aanpassing van het officiele standpunt. Jan Keppel Hesselink, accupuncturist en voorzitter van de stichting voor innovatief onderzoek en onderwijs van complementaire behandelwijzen, is blij met het initiatief van de KNMG. Ik hoop dat de KNMG de polarisatie tussen voor- en tegenstanders doorbreekt en de discussie stuurt naar de vraag: wat is het belang van de patiënt? Volgens Keppel Hesselink is bewezen dat sommige alternatieve geneeswijzen werken. Maar tegenstanders, zoals de Vereniging tegen de Kwakzalverij, gaan de inhoudelijke discussie niet eens aan. De vereniging is inderdaad onveranderd tegen alternatieve geneeswijzen. Bestuurslid en gepensioneerd internist Rob Koene: Wij vinden het erger als artsen zich bezighouden met zaken zoals acupunctuur dan als niet-artsen het doen. Zij genieten gezag onder patiënten omdat ze geneeskunde hebben gestudeerd. Daarom is het des te kwalijker dat ze patiënten misleiden. Moeten alternatieve geneeswijzen worden verboden? Ja, als dat kon! Maar het is zo n grijs gebied artsen worden de komende tijd gevraagd naar hun mening over alternatieve geneeswijzen. HOLLANDSE HOOGTE Eén van de mooiste liefdesgeschiedenissen uit de wereldliteratuur. Nieuwe druk exclusief verkrijgbaar bij Selexyz. OM vindt strafmaat te laag BEROEP OPENBAAR MINISTERIE RONSELZAAK ESCORTJONGENS Het Openbaar Ministerie stelt hoger beroep in in de zaak tegen drie verdachten die twee weken geleden werden veroordeeld voor het ronselen van minderjarige jongens. Het drietal ronselde de jongens tussen 2001 en 2006 voor escortbureau Best Boys en is veroordeeld voor seksueel misbruik en de productie van kinderporno. De 45-jarige Albert van K. kreeg drieënhalf jaar cel opgelegd. De 29-jarige partner van Van K., Björn S., werd veroordeeld tot twee jaar cel. De 46-jarige Eelke de W. uit Arnhem moet van de rechtbank twee jaar de cel in. Het OM in Arnhem had twee keer acht en zeven jaar cel geëist en vindt de straffen te laag. Er zou vooral te weinig rekening zijn gehouden met de ernst en de omvang van de vervaardigde kinderporno. Volgens het OM vormde het trio een criminele organisatie, maar de rechtbank vond dat hier onvoldoende bewijs voor was... Knallende vondst In een woning in het Zuid-Hollandse Rozenburg is 575 kilo vuurwerk in beslag genomen. Er zijn nog geen verdachten aangehouden. Het gaat onder andere om duizendklappers en siervuurwerk... KORT Dutchbat naar herdenking Srebrenica Militairen van het bataljon Dutchbat III die vorige week terugkeerden naar Srebrenica zijn door overlevenden van het drama in 1995 uitgenodigd voor de herdenking volgend jaar. De terugkeerreis van de militairen heeft volgens organisator Herinneringscentrum Kamp Westerbork geleid tot een doorbraak. De voormalige Nederlandse VN-militairen bezochten van 15 tot en met 21 oktober de plaats waar duizenden mannen door Servische soldaten werden vermoord... Hiep hiep Gitarist Harry Sacksioni is vandaag jarig. Hij is 57 jaar oud geworden. Gefeliciteerd!

7 Binnenland Nieuws 7 Onderwijs Allochtone vmbo-scholieren kiezen vooral voor economie Techniek glanst nog te weinig Economie is onder allochtone vmbo-scholieren populairder dan techniek, ondanks de mindere kans op een baan. Hoog tijd om het imago van de industrie op te poetsen. Allochtone kinderen mogen van hun ouders vaak alles gaan doen, als het maar geen techniek is. HOLLANDSE HOOGTE Peter Wierenga Allochtone vmbo-leerlingen kiezen liever voor een economische (47 procent) dan een technische (22 procent) afstudeerrichting, zo blijkt uit de cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek. Daarentegen kiezen autochtone scholieren juist vaker voor techniek (32 procent) dan voor economie (20 procent). Liever een pak dan een overall. Hoewel de Poolse vaklui bijna niet aan te slepen zijn, prefereren veel jongeren toch een opleiding in de economie. Dat oogt misschien wat flitsender, maar lager administratief werk wordt meer en meer overgenomen door de computer. In de techniek is genoeg werk. Niet voor niets is er een speciaal programma met de naam Ambitie opgezet om vmbo-scholieren voor techniek te laten kiezen. Bijna honderd vmbo-scholen doen inmiddels mee, zo vertelt projectleider Martin van Os. Alleen al door de vergrijzing komen banen vrij in de technische sector. Een aantrekkelijke carrière is mogelijk voor iedereen. Hij heeft wel een verklaring voor de relatief geringe belangstelling onder allochtonen. Dat heeft zeker ook met de ouders te maken. Veel gastarbeiders van de eerste generatie hebben zich via de industrie in de WAO gewerkt. Nu mogen hun kinderen alles gaan doen op school, als het maar geen techniek is. Zo n gesprek aan de keukentafel is vaak beslissend. Van Os hoopt de ouders een ander beeld te kunnen geven: We willen ze laten zien dat de industrie een stuk schoner en veiliger is geworden. Daarnaast gaan we met rolmodellen werken, jonge mensen die zelf in de techniek werkzaam zijn. Over een paar maanden gaan vier scholen hiermee aan de slag, en over een jaar moeten de eerste resultaten bekend zijn. Van Os hoopt op reclame via het schoolplein. Het ROC Twente heeft zelf een project opgezet om iets te doen aan de negatieve beeldvorming rond techniek. Andersom maken ze in het oosten ook afspraken met werkgevers over extra arbeidsplaatsen. Overigens moet niet alleen de technieksector nog hard aan het imago bij de gemiddelde Ali werken. Groene vingers en werken met dieren is eveneens minder populair onder allochtone jongeren. Slechts 3 procent ziet voor zichzelf een agrarische carrière weggelegd, tegenover 16 procent van de Hollandse vmbo ers. 1 Bestuur treedt terug Ajax supportershome gesloten wegens rellen Novum Het supportershome van Ajax is door burgemeester Job Cohen voor onbepaalde tijd gesloten. Aanleiding voor de sluiting zijn de rellen rond de wedstrijd van de Amsterdammers tegen Dinamo Zagreb op 4 oktober, meldde het bestuur van het clubhuis gisteren op zijn website. Het bestuur treedt terug wegens het besluit. Rond de wedstrijd tegen de Kroaten werden 43 mensen opgepakt, vooral aanhangers van de club uit Amsterdam. Ajacieden zochten de confrontatie met aanhangers van Dinamo bij het supportershome in reactie op een vechtpartij tijdens de eerste ontmoeting tussen de clubs, twee weken daarvoor. De politie kon dat voorkomen, waarop de hooligans hun aandacht op de politie richtten. Drie agenten raakten daarbij gewond. De gemeente laat weten dat Cohen besloot het supportershome te sluiten na een verzoek van de politie. Die zou hebben vastgesteld dat het Ajaxhonk door ongeveer driehonderd relschoppers werd gebruikt als uitvalsbasis om de politie en Zagrebsupporters te lijf te gaan. Het bestuur van het supportershome stopt ermee omdat het niet mogelijk is te voorkomen dat supporters uit het clubhuis naar plekken gaan waar ongeregeldheden plaatsvinden. De gemeente zou dat wel van ze verlangen. 1 Tot 25 oktober ziet het er voor beleggers zonnig uit (tijdelijk geen aankoopkosten bij het Postbank Klimaatfonds) Wat de meeste beleggers willen is duidelijk: een hoog rendement. Als zij daarbij ook nog een bijdrage kunnen leveren aan een beter klimaat dan is dat helemaal mooi. Want het klimaat verandert en de gevolgen daarvan zijn steeds duidelijker. Ontwikkeld door de experts van ING Speciaal voor haar klanten heeft Postbank daarom het Postbank Klimaatfonds laten ontwikkelen door de experts van ING. Met het nieuwe Postbank Klimaatfonds investeert u in bedrijven die gericht zijn op het leveren van een positieve bijdrage aan het klimaat. Aantrekkelijke rendementsverwachting Want het klimaat is een duidelijke groeimarkt. Het Postbank Klimaatfonds beperkt zich niet door te kiezen voor een enkel thema als water of windenergie. ING fonds- managers bekijken de hele markt en zijn iedere dag op zoek naar aandelen met betere winstmogelijkheden. Kortom, u belegt gespreid binnen het thema klimaat, met kans op hoog rendement. Schrijf voor 25 oktober 2007 in zonder aankoopkosten. Kijk op postbank.nl of bel (5 cent p/m). De waarde van uw beleggingen kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Beleggen brengt risico s met zich mee. De waarde van uw beleggingen is mede afhankelijk van de ontwikkelingen op de financiële markten. De waarde van de activa kan sterk fluctueren als gevolg van het beleggingsbeleid. Kijk voor het prospectus en het Verkort Prospectus op postbank.nl/beleggen of vraag het aan via Postbank Beleggen (5 cent p/m). Postbank N.V. is geregistreerd bij de Autoriteit Financiële Markten te Amsterdam. ING (L) Invest Climate Focus is een subfonds van ING (L) Invest (SICAV), gevestigd te Luxemburg. ING (L) Invest Climate Focus wordt in Nederland aangeboden onder de naam Postbank Klimaatfonds. ING (L) Invest beschikt over een vergunning van de Commission de Surveillance du Secteur Financier (CSSF) te Luxemburg. Het Postbank Klimaatfonds is geregistreerd bij de Autoriteit Financiële Markten (AFM) te Amsterdam.

8 8 Nieuws Buitenland Partijtop Nieuwe leiders steunen de economische hervormingen van president Hu Jintao Hu versterkt zijn positie in China Hu Jintao (linksboven) en zijn nieuwe partijtop: de negen machtigste mannen van China. REUTERS Zondige gedachten Praten over chocolade Redactie buitenland Vrouwen die eindeloze pogingen doen gedachten aan dikmakende lekkernijen te onderdrukken, kunnen daar maar beter mee ophouden en zich te buiten gaan. Dat concludeert een Brits onderzoeksteam van de Hertfordshire University in het Appetite Journal. Uit een onderzoek blijkt dat vrouwen die proberen niet aan chocolade te denken, daar uiteindelijk vijftig procent meer van eten dan vrouwen die vrijelijk over hun cacaozucht praten. Ook ongeuite gedachten aan sigaretten leiden bij vrouwen vaak juist tot het opsteken van zo n verboden vrucht. Bij mannen gaat een dergelijk mechanisme niet op. Volgens Dr. James Erskine, die het onderzoek onder 134 studenten leidde, bewijst de uitkomst ervan dat het bij diëten niet werkt om zondig voedsel uit de gedachten te proberen te bannen, omdat dat een onrealistisch doel is. 1 Het Chinese partijcongres presenteerde gisteren vier nieuwe leiders. Betekent dit een beleidsverandering? Nee, gelukkig niet, zegt deskundige Peter Ho. Gerben Segboer China hield zijn adem in. Wie van de leden van de nieuwe partijtop zou als eerste het podium van de Grote Hal van Het Volk in Peking betreden? De Chinese communistische traditie zegt dat de eerste man die het podium op loopt de opvolger is van de zittende president Hu Jintao in Het werd, niet geheel onverwacht, Xi Jinping (54), de partijchef van de economische metropool Shanghai. Vlak achter hem liep Li Keqiang (52), partijsecretaris in de provincie Liaoning en door velen geroemd als economisch hervormer. Hu Jintao liet zijn voorkeur omstandig in het midden. Verstandig, want het gaat regelmatig mis met de aangewezen troonopvolgers. Sommigen overlijden voor ze het presidentschap kunnen overnemen, anderen maken zich schuldig aan corruptie of plegen politieke zelfmoord. Mogelijke opvolgers of niet, de komende jaren zijn Xi Jinping en Li Keqiang samen met zes anderen de machtigste mannen van China. De afgelopen dagen waren de leden van de Chinese communistische partij bijeen in Peking om de plannen voor de komende vijf jaar uit te stippelen en goed te keuren. Een formaliteit, want zelden wordt er openlijk getwijfeld aan de visie van de zittende president. Belangrijker is de wisseling van de wacht in de partijtop, het comité van negen partijleden Kennis moet gebruikt worden voor goede dingen Dalai Lama benoemd tot hoogleraar in de VS dat het dagelijks bestuur van China vormt. Nu de nieuwe gezichten bekend zijn, wordt duidelijk dat Hu Jintao de grote winnaar is van de partijbijeenkomst. Hu Jintao heeft de touwtjes strak in handen, zegt Peter Ho, hoogleraar en directeur van het Centre for Development Studies aan de Rijksuniversiteit Groningen. Zijn idee om de economische kloof tussen het platteland en de steden te verkleinen komt dichterbij met de aanstelling van Jinping en Keqiang. Ze vullen elkaars expertise aan. Jinping heeft Shanghai tot de rijkste stad van China gemaakt en Keqiang heeft voor veel economische groei gezorgd in de moeilijke provincie Liaoning, aldus Ho. Ook de vervanging van enkele getrouwen van voormalig president Jiang Zemin geeft aan dat Jintao weinig tegenstand duldt in de uitvoering van zijn economische hervormingen. Zemin en zijn aanhangers zijn van mening dat de economische vooruitgang van China alleen in de steden te vinden is en niet op het platteland. Met de wisselingen in de partijtop heeft Hu Jintao zijn macht geconsolideerd. De richting die de president op wil is duidelijk en een groot deel van de partijtop zal hem steunen. De verschuivingen in de partijtop zullen op korte termijn waarschijnlijk geen zichtbaar effect hebben. China is veel te groot om snelle hervormingen door te voeren, zegt Peter Ho. En dat is maar goed ook, want ik geloof dat ze met de huidige koers op de goede weg zijn. Alle hervormingen starten nu als experiment op lokaal niveau. Werkt het, dan wordt het langzaam landelijk doorgevoerd. In dit geval is geduld volgens Ho een schone zaak. 1 AP De Dalai Lama is gisteren officieel aangesteld als hoogleraar aan een Amerikaanse universiteit. De Tibetaanse geestelijk leider spoorde de studenten, docenten en universiteitsmedewerkers aan om verder te kijken dan rijkdom en roem voor het vinden van geluk. Kennis is een krachtig instrument, mits het gebruikt wordt voor goede dingen, aldus de Dalai Lama tijdens zijn eerste speech als faculteitslid van de Emory University in Atlanta, Georgia. Tijdens een formele ceremonie op de Emory University werd de 72-jarige boeddhistische leider door de studenten verwelkomd met een universiteitspasje. Ik vermoed dat u deze niet nodig heeft om uzelf te identificeren, maar hoe dan ook wilden we u op deze manier welkom heten, zei student Emily Allen. De ceremonie werd begeleid door monniken met grote, gele, maanvormige hoeden. Zij speelden op diverse soorten instrumenten en zongen samen met de studenten het universiteitslied. In totaal waren bij de ceremonie studenten van zes verschillende geloven aanwezig. Allemaal gaven ze hun zegen aan het hoogleraarschap van de Dalai Lama. Vorige week kreeg de Dalai Lama een hoge onderscheiding van het Amerikaanse Congres. China protesteerde daar heftig tegen, omdat de Dalai Lama strijdt voor de autonomie van Tibet. 1 ChallengerDay 1 november 2007 Laat je inspireren op Sprout ChallengerDay door de drive, brutaliteit en innovatiekracht van Marc Schröder (Simia), Raymond Spanjar (Hyves), Pieter Zwart (Coolblue) en tal van andere aansprekende challengers die niet alleen de regels, maar ook het spel in hun branche volledig op zijn kop hebben gezet. Kijk op onze site voor speciale kortingsacties Datum: 1 november 2007 Tijd: uur Lokatie: Studio 21 te Hilversum Prijs: 599 euro. KORT Doden op Amerikaanse basis in Bahrein Op een Amerikaanse legerbasis in Bahrein heeft een matroos vermoedelijk twee vrouwelijke collega s doodgeschoten. Een zegsman bij de Amerikaanse marine heeft dat gezegd op voorwaarde van anonimiteit. De exacte toedracht wordt nog onderzocht. De schutter is zelf ernstig gewond geraakt, maar het is nog onduidelijk of hij dat zelf heeft gedaan of dat hij door een ander is beschoten. In Bahrein is het hoofdkwartier van de vijfde vloot van de Amerikaanse marine gevestigd. Op deze basis even buiten de hoofdstad van het eilandstaatje in de Perzische Golf, Manama, werken militairen. Palestijnen in opstand in Israëlische gevangenis Ongeveer duizend Palestijnse gedetineerden in een woestijngevangenis in Zuid-Israël zijn gisteren in opstand gekomen. Zij vielen bewakers aan en staken tien van de tenten waarin zij zijn ondergebracht in brand. Er vielen dertig gewonden. Vijftien van de aangevallen bewakers raakten licht gewond. De opstand werd binnen een uur neergeslagen door gevangenbewaarders. Er zitten ongeveer elfduizend Palestijnen in Israël gevangen. Jarig! Prinses Mako Akishino van Japan, de oudste dochter van prins Akishino en zijn vrouw Kiko Kawashima, wordt vandaag 16 jaar. Hoera!. Hun vrijlating is een belangrijke eis van de Palestijnen. Tsjechen trekken troepen terug uit Irak Tsjechië trekt in de tweede helft van volgend jaar tachtig van de honderd militairen terug die het land in Irak heeft gestationeerd. Minister van Defensie Vlasta Parkanova heeft dat gisteren bekendgemaakt. De Tsjechen zijn gelegerd in het zuiden van Irak en bewaken daar een Britse basis. Tsjechië gaat meer militairen naar Afghanistan sturen, zei Parkanova. Nu zijn daar 225 Tsjechen gelegerd, maar dat aantal zou volgend jaar kunnen stijgen tot Ook vandaag Vieren de Hongaren de Dag van de Republiek. Ze herdenken dat in 1956 een volksopstand uitbrak en de Republiek Hongarije ontstond.

9 Buitenland Nieuws 9 Burgerplatform Massaal gekozen voor een moderne partij Polen is nog niet af van gebroeders Kaczynski Verkiezingsposter van Jaroslaw Kaczynski: het heeft niet mogen baten. REUTERS Het Liberale Burgerplatform van Donald Tusk heeft de Poolse verkiezingen gewonnen. Maar de Polen zijn nog lang niet af van de tweeling Lech en Jaroslaw Kaczynski. Elro van den Burg WARSCHAU De Poolse krant Gazeta Wyborcza slaakte daags na de verkiezingen een zucht van verlichting en kondigde het einde aan van het Polen van het populisme, de insinuaties en de valse vaderlandse trots. Bij de parlementsverkiezingen van afgelopen zondag hebben de Polen inderdaad gekozen: ze stemden massaal voor het Burgerplatform, een moderne partij zonder complexen die de blik heeft gericht op de toekomst. Boven aan de agenda van partijleider Donald Tusk staan het verlagen van de belastingen en het verkleinen van het overheidsapparaat. Met deze thema s moet de economische groei van zes procent van het land nog verder omhoog gebracht worden. De buitenlandpolitiek van Tusk zal er uit bestaan dat hij Polen wil terugbrengen naar het hart van Europa en de EU. Hij zal de tactiek van Kaczynski, het uitbrengen van veto s en het weglopen van de onderhandelingstafel, dan ook niet voortzetten. Een stem voor het Burgerplatform (PO) was voor veel kiezers vooral ook een stem tegen de keiharde politiek die de afgelopen twee jaar gevoerd werd. Zo week premier Jaroslaw Kaczynski afgelopen zomer geen duimbreed in de onderhandelingen met verplegers die wekenlang hun tenten hadden opgeslagen in hoofdstad Warschau in de hoop op een beter salaris. Ook kwam hij zijn beloftes niet na om de overheid te zuiveren van excommunisten en een einde te maken aan het machtsmisbruik in de politiek. De antipathie onder de kiezers is diepgeworteld en heeft het opkomstpercentage opgestuwd naar 52 procent, het hoogste in achttien jaar. Ondanks het overweldigende mandaat voor de PO drukken de tweelingbroers Kaczynski straks nog steeds hun stempel op de politiek. Allereerst is Lech Kaczynski nog tot 2010 president van Polen. Vanuit deze functie kan hij door het uitspreken van een veto de wetgeving volledig lam leggen. Het presidentiële veto kan alleen ongedaan worden gemaakt als partijleider Tusk daarvoor een drievijfde meerderheid in het parlement bijeen krijgt. Om daarin te slagen, moet hij bij iedere wet een deal sluiten met de linkse oppositiepartij LiD, die daarvoor natuurlijk ook iets wil terughebben. Een ander probleem zijn de politieke benoemingen. Onder de vorige regering plaatste de PiS van de gebroeders Kaczynski haar eigen bestuurders in bestuursorganen, zoals de nationale radio- en televisieraad KRRiTV, de Nationale Bank en het centrale anti-corruptiebureau (CBA). Deze laatste instantie zou door de regering zijn misbruikt om politieke tegenstanders uit de weg te ruimen. Deze PiS-bestuurders zitten nog steeds op hun plek en kunnen pas over enkele jaren worden vervangen. Terwijl in Polen afgelopen zondagavond de stemmen werden geteld, kondigde oud-premier Jaroslaw Kaczynski aan harde oppositie te zullen voeren. Als dit eenzelfde harde politiek is als de Polen de afgelopen twee jaar van hem gewend zijn, dan staat hen nog heel wat te wachten. 1 Sarkozy Guy Moquet is ons voorbeeld Meer eer voor verzetsheld Redactie buitenland Mijn leven is kort geweest, maar ik heb er geen spijt van jullie achter te laten. Moeder, Serge, vader, ik omhels jullie met heel mijn jonge hart. Wees moedig. Jullie Guy. Dit zijn de laatste zinnen van de afscheidsbrief van de 17-jarige Franse verzetsheld Guy Moquet. De ochtend nadat hij de brief had geschreven, op 22 oktober 1941, werd de communistische Moquet samen met zo n vijftig andere Fransen gefusilleerd, als vergelding voor de aanslag op een hoge Duitse officier. In 1946 werden in Parijs een straat en een metrostation naar Moquet vernoemd, en buiten de hoofdstad dragen een stadion en een lyceum zijn naam. Maar de nieuwe president Sarkozy wil meer. Zo moet Moquets afscheidsbrief voortaan elk jaar op de Franse scholen worden voorgelezen, op de sterfdag van de jonge Moquet en diens kameraden. Ook moet er Redactie buitenland Voormalig president van Mozambique Joaquim Chissano mag zich een jaar lang de beste leider van Afrika noemen. Hij kreeg gisteren de Mo Ibrahim-prijs uitgereikt, een nieuwe onderscheiding voor goed Afrikaans bestuur. Aan de prijs is een geldbedrag van 3,5 miljoen euro verbonden. Chissano wint de onderscheiding voor zijn bijdrage aan de wederopbouw van zijn land na zestien jaar burgeroorlog. Ook prees oud-vn-leider Kofi Annan, die de prijs gisteren uitreikte, Chissano s wapenfeiten op het gebied van vrede, verzoening, democratisering en het brengen van economische voorspoed. De beoordelingscommissie was bovendien onder de indruk van Chissano s besluit om tijdig af te treden, waar veel andere Afrikaanse leiders hun heerschappij zo lang mogelijk rekken. Chissano, die gisteren zijn 68e verjaardag vierde, leidt op dit moment in het zuiden van Soedan de vredesonderhandelingen tussen de Oegandese regering en rebellen in dat land. Hij was niet bereikbaar voor een reactie. De prijs wordt mogelijk gemaakt een postzegel met zijn afbeelding worden uitgebracht. Franse scholen hebben afwijzend gereageerd. Zij vinden dat de president zich te veel met het lesmateriaal en de te behandelen onderwerpen bemoeit. Al tijdens zijn campagne voor de presidentsverkiezingen maakte Sarkozy dikwijls gewag van de jonge verzetsheld. Onlangs bezocht hij ook de plaats waar Moquet 61 jaar geleden werd geëxecuteerd. De avond voor zijn executie vernam Moquet wat hem te wachten stond. Je vais mourir, ik ga sterven, zijn de eerste woorden van de brief. Ik ben moedig, ik wil net zo moedig zijn als diegenen die mij zijn voorgegaan. Natuurlijk was ik liever blijven leven, maar wat ik het liefste wil is dat mijn dood enig nut heeft gehad. Met die woorden is Moquet volgens Sarkozy een voorbeeld voor alle Fransen. Een jonge, 17-jarige man, die zijn leven geeft voor Frankrijk, dat is geen voorbeeld uit het verleden, maar voor de toekomst. 1 Winnaar Oud-president Mozambique Afrikaanse Nobelprijs door de Soedanese miljardair Mo Ibrahim, oprichter van Celtel. Volgens Ibrahim schort het in Afrika nog vaak aan goed leiderschap en moet sterk bestuur beloond worden. Hij trok de vergelijking met de Nobelprijs en uitte de hoop dat op termijn vooral de eer als de belangrijkste onderscheiding wordt gezien. Zure critici van de prijs zeggen dat Ibrahim zijn geld verkwanselt met het omkopen van Afrikaanse leiders om zich te gedragen. 1 Joaquim Chissano. AP.. Ook op deze dag 4004 jaar geleden, op zondag om 9 uur s ochtends, is de aarde ontstaan. Dit volgens de Ierse aartsbisschop James Ussher. KORT Lancering maansonde waarschijnlijk morgen China lanceert waarschijnlijk morgen een maansonde, nog geen twee weken nadat de regionale rivaal Japan met succes een satelliet in een baan rond de maan bracht. Dat heeft het Chinese ruimtevaartagentschap gisteren bekendgemaakt. De sonde gaat een jaar lang de chemische en minerale samenstelling van de maan bestuderen en de eigenschappen van het maanoppervlak onderzoeken. De lancering moet volgens een woordvoerder de technologische basis leggen voor de ontwikkeling van de Chinese ruimtevaart. De kans is groot dat India binnenkort ook deelneemt aan de regionale ruimtewedloop: het land wil in april een maansonde lanceren. Amerikaanse journaliste vermist in Irak De door de Amerikaanse overheid betaalde zender Radio Free Europe/Radio Liberty heeft gisteren meegedeeld dat een vrouwelijke correspondent in de Iraakse hoofdstad Bagdad wordt vermist. De politie heeft het lichaam van haar doodgeschoten chauffeur gevonden, maar van de journaliste en haar auto ontbreekt tot nu toe ieder spoor. De journaliste werkt ook voor de Arabischtalige dienst Radio Free Iraq. Haar naam is niet bekendgemaakt. Proces tegen Congolese militieleider begonnen Voor het Internationale Strafhof in Den Haag is gisteren de vroegere Congolese militieleider Germain Katanga verschenen, die terechtstaat voor massamoord, verkrachting en (seks)slavernij. Katanga werd vorige week door Congo uitgeleverd. Katanga, ook wel Simba genoemd, was de commandant van een militie die op wrede wijze huishield in de Congolese provincie Ituri. Hij zal terechtstaan voor zes oorlogsmisdaden en drie misdaden tegen de menselijkheid. Het weer Londen: 13/6 C, zonnig Abu Dhabi: 35/25 C, zonnig Vancouver: 17/11 C, zonnig. Spannende strijd KENIAANS PARLEMENT VOOR VERKIEZINGEN ONTBONDEN De Keniaanse president Mwai Kibaki heeft gisteren in de aanloop naar verkiezingen in december het parlement ontbonden. Er belooft zich een spannende verkiezingsstrijd te ontvouwen tussen Kibaki en zijn belangrijkste opponent, oud-minister Raila Odinga. Tot een maand geleden ging de 75-jarige Kibaki, die het land sinds 2002 leidt en economische voorspoed heeft gebracht, aan kop. Nu heeft volgens de opiniepeilingen juist Odinga, die de constitutionele invloed van stammen in het politieke systeem in Kenia wil verkleinen, een voorsprong van zo n 10 procent genomen. Odinga heeft weten te profiteren van de keerzijde van de economische groei; inflatie, die het leven duurder maakt, en stagnatie van de groei op de arbeidsmarkt. Bovendien ligt Kibaki onder vuur omdat hij niet heeft kunnen afrekenen met de wijdverbreide corruptie. 1. Het weer Boedapest: 14/8 C, bewolkt, kans op regen Palermo: 18/14 C, lichtbewolkt Teheran: 23/9 C, zonnig

10 Your last stop before the top KEY ACCOUNT MANAGER RETAIL Goede arbeidsvoorwaarden - Amsterdam Epson is marktleider van digital imaging producten, waaronder printers, projectoren en LCD s. De bedrijfscultuur van Epson wordt gekarakteriseerd door de creativiteit en deskundigheid van haar medewerkers. Het kantoor van Epson Benelux is gevestigd in Amsterdam met een kantoor in Brussel. Binnen Epson Nederland is vanwege een ambitieuze groeidoelstelling ruimte ontstaan voor een Key Account Manager Retail. De Key Account Manager Retail is verantwoordelijk voor verschillende klanten in het retailkanaal en het realiseren van gestelde targets. Onderhoudt en ontwikkelt de relatie met de huidige accounts en acquireert tevens nieuwe klanten. Ontwikkelt en implementeert salesplannen en bewaakt de marges en omzetten. Volgt het marktaandeel van de organisatie en van de concurrentie om accountplannen te optimaliseren. Initieert actieplannen om de producten te promoten in het retailkanaal. Werkt nauw samen met sales en marketing op nationaal niveau en rapporteert aan de Sales Manager. HBO werk- en denkniveau en minimaal 3 jaar commerciële buitendienstervaring. Retailervaring is een pre. Proactief, creatief, communicatief en analytisch sterk. Een salesgedreven en betrokken persoonlijkheid. Goede kennis van de Engelse taal is vereist. Consultant (Amsterdam) Karen Bausch, BUSINESS AUDITOR & ADVISOR Maximaal ,= - Amstelveen ZwitserLeven, gevestigd te Amstelveen, is de Nederlandse vestiging van het Swiss Life concern en heeft in Nederland ongeveer 750 medewerkers in dienst. Het is een inter nationale pensioenverzekeraar die in Europa tot de top tien behoort. Als toonaan gevend en gespecialiseerd pensioenverzekeraar biedt Zwitserleven een compleet pakket producten aan, gericht op inkomen voor later, van pensioen tot hypotheken en beleggings producten. De Business Auditor & Advisor valt onder de afdeling Internal Audit en voert in overleg met de directie de operational audits uit. Hij of zij communiceert actief met het top management over uitkomsten van audit-onderzoeken gericht op het in gang zetten van verbeteringen. Internal Audit heeft geen bemoeienis met SOx-controles of de controle van financiële verantwoordingen. Profiel: afgeronde studie tot RA of RO, of vergelijkbaar niveau. Minimaal 4 jaar relevante ervaring in de accountancy of een internal audit afdeling. Kennis van de verzekeringsbranche en/of financiële instellingen is een pre. Communicatief vaardig, overtuigingskracht en teamplayer. Proactief, ambitieus en doorgroei profiel. Goede beheersing van de Nederlandse en Engelse taal. Consultant (Heerenveen): Diana Michiels van Kessenich, mobiel AVEBE is wereldwijd marktleider in zetmeeltoepassingen voor de voedingsmiddelen-, papier- en textielindustrie. Andere kernmarkten zijn bouw, kleefstoffen en diervoeding. Het bedrijf is met medewerkers actief in 20 landen. Productielocaties bevinden zich in Nederland, Duitsland en Zweden. AVEBE heeft een internationaal verkoop- en distributienetwerk met vestigingen in Europa, Midden-Oosten en Zuidoost-Azië. De organisatie maakt momenteel een ontwikkeling door waarbij de focus meer en meer komt te liggen op de verschillende verwerkings activiteiten van aardappelzetmeel. Door actief gebruik te maken van creatieve know how van medewerkers en de systematische ontwikkeling en toepassing van technologie, is AVEBE in staat om baanbrekende oplossingen aan te bieden. De komende jaren wordt er daarom fors in techniek geïnvesteerd. AVEBE zoekt mensen met lef, een vindingrijke natuur en een doelmatige instelling, die de verdere groei mogelijk maken. SENIOR PROJECT MANAGER Uitstekende arbeidsvoorwaarden - Foxhol/Ter Apelkanaal De Senior Project Manager is verantwoordelijk voor meerdere investeringsprojecten. Is daarbij verantwoordelijk voor het budget, de overall planning, de kwaliteit, de veiligheid en de klanttevredenheid ten aanzien van deze projecten. Geeft leiding aan een multi disciplinair projectteam bestaande uit procestechnologen en engineers. Heeft intensief contact met commercie, productie, planning, logistiek en finance ten aanzien van voor het project relevante aspecten en is aanspreekpunt en sparringpartner voor de externe contractors. Profiel: HBO/TU Chemische technologie of werktuigbouwkunde, bij voorkeur aangevuld met een bedrijfskundige opleiding. Minimaal 8 jaar ervaring als Project Manager binnen diverse investeringsprojecten ( multimillion ) in de procesindustrie of bij een ingenieursbureau. Beschikt over uitstekende communicatieve en sociale vaardigheden en dito leidinggevende kwaliteiten. Heeft het vermogen te kunnen improviseren. Consultant (Heerenveen): Sander van Oyen, mobiel MAINTENANCE MANAGER Uitstekende arbeidsvoorwaarden - Ter Apelkanaal De Maintenance Manager is verantwoordelijk voor een optimale planning en uitvoering van onderhoud en modificaties op het gebied van WTB en E&I. Bepaalt de inzet van zowel intern als extern personeel en middelen. Werkt aan het structureel verbeteren van de onderhouds prestatie en heeft hierin een leidende rol binnen AVEBE. Stelt onderhouds concepten, -plannen en - budgetten op en voert deze uit. Levert een bijdrage aan de ont wikkeling van technische processen om deze zo optimaal mogelijk te laten verlopen. Werkt mee aan voorstellen op het gebied van modificaties en investeringsprojecten. Bewaakt de integriteit van de instal la ties onder toepassing van hoge (voedsel)veilig heidsnormen. Geeft leiding aan een team van 47 medewerkers, rapporteert aan de Site Manager. HBO/acade misch niveau met minimaal 10 jaar ervaring in de industrie. Is bekend met onderhoudsprocessen, contractor- en verandermanagement. Aantoonbare ervaring als people manager met sterke manage ment- en coaching vaardigheden. Ervaring met Six Sigma is een pre. Consultant (Heerenveen): Michel Garmann, mobiel SALES & OPERATIONS PLANNER Uitstekende arbeidsvoorwaarden - Foxhol De Sales & Operations Planner is verantwoordelijk voor de tactische planning (3 tot 18 maanden horizon) die leidt tot een afstemming van het productiepotentieel op de marktvraag. De functie bevindt zich op het snijvlak van commercie en supply chain en is een uitdagende groeifunctie in het werkveld van internationale supply chain planning. De Sales & Operations Planner heeft veel contacten met interne partijen binnen zowel operations als commercie. Maakt de tactische planning door vraagvoorspellingen te vertalen in lijnbezettingsplannen. Analyseert bezettingsplannen en doet verbetervoorstellen. Bewaakt de voorraadplanning aangaande de overbruggingsvoorraad en regisseert de supply chain richting kostenoptimalistie. HBO/WO-er met kennis van logistiek, een analytisch ingestelde teamplayer die kritisch naar zichzelf en processen kijkt en met creatieve oplossingen durft te komen. Accuraat, numeriek aangelegd en gewend met statistische en forecasting tools te werken. Kennis van SAP (R3/APO) is een pre. Consultant (Heerenveen): Arjan Sibma, mobiel ENGINEERS (WTB/PROCES/ME/E&I) Uitstekende arbeidsvoorwaarden - Foxhol/Ter Apelkanaal Voor alle genoemde disciplines worden Engineers gezocht die projectmatig kunnen werken binnen een multidisciplinair projectteam. Enerzijds gaat het om ontwerp en validatie van investeringsprojecten, opstellen van investeringscalculaties en opstellen specificaties voor engineering, apparatuur en montage. Je bent verantwoordelijk voor het procesontwerp van projecten en uitvoering. Houdt ervan om gestructureerd met een team naar een gezamenlijk doel toe te werken. Anderzijds zoekt AVEBE Engineers voor de bestaande lijnen. De accenten liggen voor deze functies met name op de optimalisatie van bestaande productieprocessen en het ontwikkelen van technieken en methoden resulterend in stabiliteit en kostenefficiëntie. Op basis van analyses van productieprocessen weet je verbetervoorstellen te formuleren en te implementeren. Fungeert als troubleshooter bij verstoorde productieprocessen en maakt deel uit van de operations staf op de betreffende plant. Dankzij analyses is hij/zij in staat om de betrouwbaarheid van de operatie te verbeteren door samen met de teams structurele verbeteringen door te voeren. In beide gevallen beschik je over een afgeronde HTS en/of TU opleiding en bij voorkeur minstens 2 jaar werkervaring. Consultant (Heerenveen): Michel Garmann, mobiel Informatie Bel de consultant op het nummer van de vestiging ( s avonds en in het weekend op het mobiele nummer) of kijk op bij nieuwe vacatures. Reageren Mail uw cv en motivatie naar het adres van de vestiging van de consultant of reageer via Vestigingen amsterdam@yer.nl arnhem@yer.nl breda@yer.nl denhaag@yer.nl eindhoven@yer.nl heerenveen@yer.nl maastricht@yer.nl rotterdam@yer.nl zwolle@yer.nl YER biedt Young Executive Recruitment Project Recruitment Excellerate Campus Recruitment Temporary Staffing Interim Management Assessment & Development SALES MANAGER ITD Excellent remunerations - Delft Samsung Electronics is the world s leading company in consumer electronics and telecom. Samsung Benelux has 170 employees and a turnover of $1 billion, which is divided over four divisions: Information Technology, Home Appliances, Audio Visual and Telecom. Samsung is the #1 supplier of computer monitors and second for mobile telephones next to the LCD- and plasma TV s. Samsung is located in Delft. The Sales Manager will work with the department information technology division. Due to the rapid growth of the organisation there is a vacancy for a Sales Manager ITD ( printers and monitors). Has a strong background in the printer-environment and extensive knowledge of this market and in channels. The Sales Manager will actively support a team off app. 15 (senior) Account Managers. Establish various client groups for client focus and efficiency. Acquisition of new clients and account planning for available products. Has a co-responsibility for the marketing budget ITD, discuss and determine sales actions and shipping discounts. Responsible for budget and customer satisfaction. The ideal candidate is an excellent Sales Manager. Printer experience is a must. Knowledge of this market combined with channel. Consultant (Amsterdam): Susan Abbink-Rempt, mobile BUSINESS ANALIST WORKFORCE MANAGEMENT ,= ,= - Leeuwarden Nuon is een toonaangevende energieonderneming, die met elektriciteit, gas, warmte en aanvullende diensten meer dan 2 miljoen klanten bedient. In Leeuwarden is het Customer Care Center gevestigd. De afdeling Verhuisservice is, met ca. 550 medewerkers, verantwoordelijk voor alle klantcontacten met betrekking tot verhuizingen en daaraan gerelateerde zaken. De Business Analist Workforce Management is verantwoordelijk voor het voorspellen van alle werkstromen (call, brief, , etc) en de daarbij behorende personele bezetting op de afdelingen. Maakt bij de analyses gebruik van data en kennis uit het verleden, toekomstige acties, te verwachte ( externe) ontwikkelingen en projecten. Heeft een strategische adviesrol en communiceert met het management, afdelingen en externe partijen. Denkt actief mee over landelijk te ontwikkelen forecastmodellen. Is een sparringpartner. Heeft voldoende potentieel om binnen afzienbare tijd verder door te groeien binnen de organisatie. Profiel: HBO/WO werk- en denkniveau. Uitstekende communicatieve vaardigheden. Overtuigingskracht en organisatiesensitief. Leidinggevende capaciteiten. Heeft feeling met planprocessen. Consultant (Heerenveen): Jolanda Drent, mobiel ERVAREN ACCOUNT MANAGER PRIVATE CLIENTS Uitstekende arbeidsvoorwaarden - Hoofddorp Wilgenhaege Vermogensbeheer te Hoofdorp is één van de grootste onaf hankelijke vermogensbeheerders van Nederland. Het werkterrein beslaat het volledige terrein van Vermogensbeheer en Financiële Planning (hypotheken, pensioenen, lijfrentes). Het bedrijf maakt een sterke groei door en treedt daarom graag in contact met meerdere ervaren Account Managers Private Clients. Je bent verantwoordelijk voor het initiëren en voeren van adviesgesprekken met particuliere prospects en cliënten en inventariseert, analyseert hun financiële positie. De werkzaamheden bestaan uit acquireren en adviseren van cliënten. Je bewaakt financiële belangen van je cliënten en geeft helder en persoonlijk advies. Je maakt plannen om de markt te bewerken en speelt daarin een actieve rol. Je streeft naar langdurige relaties op basis van deskundig heid en vertrouwen. Je hebt minimaal een afgeronde HBO opleiding (bij voorkeur BE/CE) aangevuld met vakopleidingen op het gebied van beleggingen. Je hebt ten minste drie jaar relevante werk ervaring. Het is een absolute pre wanneer je beschikt over DSI certificering of hiervoor studeert. Verder ben je een doener die buiten kaders kan denken, acteer en denk je proactief, ben je sales gedreven en sociaal vaardig. Consultant (Arnhem): Edward Verkammen, mobiel TRAINEES CORPORATE OF PRIVATE BANKING Uitstekende arbeidsvoorwaarden - Amsterdam GE Artesia Bank is een gerenommeerde, internationaal actieve bank met een lange traditie. De bank verleent hoogwaardige financiële diensten aan middelgrote en grote ondernemingen. Binnen Corporate Banking ligt de nadruk op middelgrote bedrijven met internationale oriëntatie. Daarnaast is de bank actief in Private Banking, vermogensbeheer en verlening van hypothecaire kredieten. Private Banking richt zich op bediening van vermogende particulieren door discretionair vermogensbeheer, vermogensadvies en het uitvoeren van orders, zonder enige vorm van inmenging. Tijdens een op maat gemaakt opleidingsprogramma van één jaar (training on the job) leer je diverse facetten van het bankiersvak kennen met ruimte om zelfstandig een aantal relevante cursussen af te ronden. Na afloop van het traineeship kan de trainee doorgroeien naar de functie van Junior Accountmanager Corporate of Private Banking. Kandidaatprofiel: afgeronde economische WO-opleiding, affiniteit met financiële dienstverlening en/of beleggen door stage of bijbaan. Gesprekspartner op niveau met uitstekende communicatieve vaardigheden. Netwerken, hands-on mentaliteit, commercieel, analytisch met een proactieve en ondernemende instelling. Kennis van de Engelse/Nederlandse taal. Consultant Campus Recruitment (Amsterdam): Annelies de Pater, mobiel MANAGER FRONT OFFICE Goede arbeidsvoorwaarden - Hilversum De NOS is een journalistieke omroeporganisatie die onderdeel uitmaakt van de publieke omroep. De NOS maakt programma s op radio, televisie, teletekst en Internet. De NOS maakt sinds kort gebruik van een volledig digitaal uitzendproces en loopt hiermee voorop in de omroepwereld. De Manager Front Office geeft sturing aan een team van 6 medewerkers. Is verantwoordelijk voor de continuïteit van de dienstverlening op IT en Facilitair Management. Daaronder valt het afhandelen van meldingen, de kwaliteit van de dienstverlening en de communicatie hierover naar een mondige klantengroep. Draagt zorg voor een optimale klanttevredenheid zowel in kwalitatief als kwantitatief opzicht. Adviseert en ondersteunt gebruikersgroepen. De Manager Front Office onderhoudt een goede relatie met de redacties en weet wat er speelt. Is in staat om vroegtijdig ontwikkelingen en problemen te onderkennen, doet voorstellen en draagt oplossingen aan. Goedgekeurde voorstellen worden zelf of samen met Back Offices uitgevoerd. De Manager Front Office beschikt over een HBO werk- en denkniveau met aantoonbare leidinggevende ervaring in een vergelijkbare functie, is een echte teambuilder, resultaatgericht en pragmatisch. Consultant (Amsterdam): Saskia van Rongen, mobiel MANAGER BACK OFFICE Goede arbeidsvoorwaarden - Hilversum De NOS is een journalistieke omroeporganisatie die onderdeel uitmaakt van de publieke omroep. De NOS maakt programma s op radio, televisie, teletekst en Internet. De NOS maakt sinds kort gebruik van een volledig digitaal uitzendproces en loopt hiermee voorop in de omroepwereld. De Manager Back Office geeft sturing aan een team technisch beheerders (10 fte) die samen werken aan het applicatie landschap en een stabiele en veilige onderliggende infrastructuur. Is lijnverantwoordelijk voor de continuïteit van de dienstverlening, de voortgang van de werkzaamheden en het personeelsbeleid. Is tevens verantwoordelijk voor het verder optimaliseren van de werkwijzen en procedures. Is bekend met de onderhoudscontracten met leveranciers, doet verbetervoorstellen en geeft richting bij het opstellen van documentatie. Is project leider bij technische implementatieen verbeterprojecten. De Manager Back Office beschikt over een HBO werk- en denkniveau met aantoonbare leidinggevende ervaring in een vergelijkbare functie, is een echte teambuilder, resultaatgericht en pragmatisch. De Manager Back Office weet doelen te bereiken in een complexe omgeving, is flexibel ten aanzien van werktijden en een gesprekspartner op niveau. Consultant (Amsterdam): Saskia van Rongen, mobiel The Netherlands Belgium Germany Spain USA

11 Buitenland Nieuws 11 Een groot deel van Californië kampt met hevige bosbranden. Duizenden woningen in de staat aan de Amerikaanse westkust worden bedreigd door het oprukkende vuur. Eén persoon is om het leven gekomen en enkele duizenden mensen zijn geëvacueerd. De brand is waarschijnlijk veroorzaakt door een omgevallen elektriciteitsmast. REUTERS Midden-Oosten Nieuwe onderhandelaar geestverwant Ahmedinejad Iran blijft provoceren bij nucleair armworstelen Het plotselinge ontslag van Irans belangrijkste nucleaire onderhandelaar brengt een Amerikaanse aanval dichterbij. Anne Penketh LONDEN Ali Larijani speelde een sleutelrol in de onderhandeling met het Westen over het nucleaire programma van Iran. Hij wordt nu vervangen door de onderminister van Buitenlandse Zaken, de havik Saeed Jalili. Teheran doet zijn uiterste best om te benadrukken dat de vervanging geen invloed heeft op het beleid. Maar Jalili staat dichter bij de radicale Iraanse president Mahmoed Ahmedinejad dan zijn voorganger Larijani. Officieel rapporteert Jalili aan de hoogste leider, ayatollah Ali Khamenei. Iran heeft tot nu toe steevast geweigerd toe te geven aan de eis van de Verenigde Naties om te stoppen met. KORT Somalische piraten enteren schepen Somalische piraten hebben vorige week een vrachtschip geënterd. Zaterdag werden twee andere schepen eveneens voor de kust van het Oost- Afrikaanse land aangevallen. Dat heeft het hoofd van het Oost-Afrikaanse Zeevaarders Assistentie Programma gisteren gemeld. Hij zei geen informatie te hebben over de bemanning van het vrachtschip, een vaartuig van meer dan ton dat onder de vlag van de Comoren vaart in opdracht van een bedrijf uit Dubai. In Somalië is de piraterij op zee dit jaar. Gefeliciteerd Fatmir Sejdiu, president van Kosovo, wordt vandaag 56 jaar oud. het verrijken van uranium. President Ahmedinejad zei in augustus dat het nucleaire dossier gesloten is, en dat de Amerikaanse dreiging met militaire aanvallen pure propaganda is. De banden van Jalili met de president, die bekend staat om zijn felle retoriek richting de VS, kan er op wijzen dat Iran niet van plan is in te binden. En dat in een tijd waarin president Bush hardop zegt dat er een Derde Wereldoorlog kan ontstaan als Iran een kernmacht wordt. De benoeming van Jalili komt in een kritieke fase van de onderhandelingen. Iran probeert uit alle macht de dreiging van aanvullende VNsancties af te wenden. Zo is de Israëlische premier Ehud Olmert, die zich direct bedreigd voelt door het nucleaire programma van Iran, bezig met een tour langs Europese hoofdsteden. Hij wil hen bewegen Iran harder aan te pakken door middel van sancties. Teheran heeft nu beloofd binnen enkele weken te bewijzen dat het niets dan vreedzame bedoelingen heeft. De VN-Veiligheidsraad wacht tot het einde van de volgende maand voordat er een beslissing volgt over eventuele nieuwe sancties. Dan komt Mohammed El-Baradei, hoofd van het atoomagentschap IAEA, met zijn laatste bevindingen. Of ze werken wel mee, of ze werken niet mee, zei een VN-diplomaat. Daarover gaan we oordelen. Hij noemde de benoeming van Jalili ongelukkig. De Verenigde Staten blijven volhouden dat ze de voorkeur geven aan een diplomatieke oplossing van de kwestie. Maar ze weigeren ook militaire actie uit te sluiten. Vice-president Dick Cheney, ook een havik, zei afgelopen weekend nog dat Iran een steeds groter obstakel is voor vrede in het Midden-Oosten. Hij waarschuwde voor de gevolgen als het land niet stopt met zijn gevoelige nucleaire activiteiten. 1 The Independent explosief toegenomen, van acht gevallen vorig jaar tot 26 dit jaar. Het Internationaal Maritiem Bureau meldde vorige week dat zeepiraterij dit jaar wereldwijd met 14 procent is gestegen ten opzichte van vorig jaar. Betoging tegen gruwelijke opruimactie huisdieren Honderden Puertoricanen zijn zondag de straat opgegaan uit solidariteit met de baasjes van honden en katten die op last van de overheid eerder deze maand zijn opgeruimd. De overheid had verordonneerd dat de bewoners van drie achterstandswijken hun huisdieren moesten afstaan aan een bedrijf dat de dieren zou ruimen. De bewoners hadden geen keus: als zij hun huisdieren niet uit handen zouden geven, dan zouden zij uit hun huis worden gezet. Concert Beyoncé afgelast wegens dode militairen Een concert van de Amerikaanse R&Bster Beyoncé Knowles in Istanbul is door de organiserende voetbalclub afgelast uit respect voor de twaalf Turkse soldaten die zondag sneuvelden in een hinderlaag van Koerdische rebellen. Dat heeft de club, Fenerbahçe, gisteren op zijn website gemeld. Het optreden, dat was georganiseerd ter ere van het honderdjarige bestaan van de club, zou morgen plaatsvinden... Reanimatie aan het graf Een begrafenisondernemer in het Australische Melbourne traint haar werknemers in reanimatie. Oude mensen die rouwen tijdens een begrafenis worden namelijk vaak getroffen door een hartaanval. Dubai Heet in de woestijn? Lekker chillen in de iglobar WORD JIJ DE MAN/ VROUW VAN? WEKELIJKS STELLEN TWEE SINGLES ZICH IN DE PERS AAN JOU VOOR. BEN JIJ GEÏNTERESSEERD IN EEN DREAMDATE MET EEN VAN DEZE TWEE SINGLES? SURF DAN NAAR EN REAGEER! Jessica NICKNAME: Romanska LEEFTIJD: 38 jaar PROVINCIE: Friesland Vrouwelijk, trendy, soms meisjesachtig, niet zo standaard, lief, loyaal in de liefde, beetje gek, wispelturig, warm karakter, sensitief (ben geen oppervlakkig typje). Geniet van mijn 2 kids (2 en 8 jaar), de leuke avonden met mijn vriendinnen en mijn avonden lekker thuis. Koen NICKNAME: Cross LEEFTIJD: 22 jaar PROVINCIE: Noord-Brabant VERGROOT JE KANS OP EEN DREAMDATE MET KOEN OF JESSICA: MAAK PERSOONLIJK KENNIS TIJDENS DE ONLINE SPEEDDATE OP LYMIC.NL, A.S. DONDERDAG OM UUR. DEZE ACTIE WORDT MEDE MOGELIJK GEMAAKT DOOR: Jetteke van Wijk DUBAI Voor toeristen is het een van de drijfveren achter een bezoek aan het Golfstaatje Dubai: de absolute zongarantie. In elk geval tussen maart en november is het strand en verfrissende zwembaden troef in de Verenigde Arabische Emiraten, waarvan Dubai er eentje is. De resterende drie maanden kán er wel eens een buitje vallen, maar dan is er gelukkig nog altijd nog het btw-vrije shoppen in de vele, vele malls. Emirati s zelf daarentegen, ervaren de verzengende buitenlucht doorgaans als een schier ondraaglijke bezoeking. Niemand loopt vrijwillig over straat, tenzij om met gehaaste pas van de ene airco (kantoor, huis, winkelcentrum) in de andere (auto) te belanden. Veertig graden is per slot van rekening best warm. Gelukkig heeft Dubai, speciaal voor de Golfbewoner met eskimo-aspiraties, sinds kort een onvervalste iglobar. Alles is er van ijs: de toog, de bankjes en de tafels, maar ook de glazen, de schilderijen, de wanden en de sculptuur van een dromedaris onder een palm. De temperatuur blijft steken op een gezegende min zes. De pret begint al bij de deur, waar de bezoeker zich, desnoods met hulp, mag steken in curieuze kledingstukken als handschoenen en gewatteerde winterjas. Vervolgens is er, direct na binnenkomst, het fenomeen van de zichtbare ademwolkjes. Camera s flitsen, terwijl Midden-Oosterse bargasten in bontcapuchons non-stop glunderen in de kou. Voor de meeste klanten is dertig minuten chillen genoeg. Dan voltrekt zich echter het ware wonder. Bij het kleumend verlaten van de iglobar voelt de zon, tot het bereiken van de auto, opeens buitengewoon weldadig aan. En daarna is er gelukkig weer airco. 1 Spontaan, sportief, gezellig, uitgaan, reizen Spaar voor jouw gratis vakantie!

12 12 Nieuws Buitenland India s Werelds langst zittende diplomaat slijt zijn dagen in isolement Op handen gedragen idool nu afgedankt Hij heeft Mao en Castro bezocht en was bevriend met Mahatma én Indira Gandhi. Maar dat was vroeger. De Indiase minister Natwar Singh is nu een gevallen idool, geslachtofferd door zijn eigen partij. Willem Offenberg DELHI De man oogt breekbaar met zijn 76 jaar, een schaduw slechts van de krachtige orateur en staatsman die hij ooit was. Geen ander kent de internationale gemeenschap beter dan Natwar Singh. Hij is s werelds langst dienende diplomaat en minister van Buitenlandse Zaken. Of liever: wás. Want in december 2005 viel hij in ongenade. Hij werd een zondebok, slachtoffer van politieke machinaties binnen zijn eigen Congrespartij. Zo meent hijzelf althans. Partijpolitiek in India is een bloedsport, zegt hij met vertrokken mond. Ineens keerde het lot zich tegen hem. Van wereldwijd gerespecteerd diplomaat werd hij plotsklaps aangeschoten wild. Zijn blazoen raakte bezoedeld in het Iraakse olie-voorvoedselschandaal, waar ook de zoon van Kofi Annan, destijds secretarisgeneraal van de Verenigde Naties, bij betrokken was. Natwars zoon Jagat werd genoemd in het rapport van de Amerikaanse oud-minister Volcker. Jagat zou geprofiteerd hebben van de opbrengsten van illegale olieverkopen door Saddam Hoessein, geld dat bestemd was voor levensonderhoud van het Iraakse volk. Het verschil is, zegt Natwar Singh, dat Kofi Annan in een herschreven versie van dit rapport is gevrijwaard van alle blaam. In mijn geval is dat nooit gebeurd. Terwijl er geen bewijs bestaat dat er geld is overgemaakt. Ik heb geen geheime buitenlandse bankrekeningen! Ik heb nooit oliecoupons ontvangen! Het enige wat ik misdaan heb, is in 2001 een aanbevelingsbrief schrijven voor zaken van mijn zoon in Irak. De partij heeft een zondebok gezocht en gevonden Deze brief heeft hem de kop gekost. Het bestaan ervan is onthuld in India Today, nota bene door zijn eigen gezant, ambassadeur in Kroatië Aniel Matherani, tot dan een goede vriend. Aniel heeft hier vele uren lezend doorgebracht, zegt Singh, wijzend op de bibliotheek van boeken in het tuinhuis bij zijn woning in Delhi. Hij zat precies in dezelfde stoel als u nu. Sonia Gandhi en premier Indira Gandhi kwamen hier ook lezen en debatteren. Dat Sonia, Congrespartijleider, hem als een baksteen heeft laten vallen, verdriet hem nog het meest. Zij is de Italiaanse weduwe van premier Rajiv Gandhi, in 1991 door Tamils vermoord, zes jaar na de moord op Indira Gandhi door opstandige sikhs. Ach, het laat me onverschillig, zegt Singh op een toon die een heel andere emotie verraadt. Volcker noemde behalve Singh ook de Congrespartij als benificiant van oliegeld. Die fout is in augustus 2006 in een intern rapport hersteld, terwijl dit onderzoek tegelijk concludeerde dat een verre verwant van Singh, samen met een vriend van zijn zoon Jagat, oliecoupons had bemachtigd op basis van zijn aanbevelingsbrief. Politieke spelletjes, zo typeert hij deze bevindingen. Er is een zondebok gezocht en gevonden. Singh was acht maanden voor deze uitkomst al afgetreden. Groot is het drama voor hem persoonlijk, het isolement is totaal. Hij ontvangt geen uitnodigingen meer, ook niet van denktanks die van zijn veelgeprezen kennis van buitenlandse politiek en literatuur zouden kunnen profiteren. De verslaggever uit Nederland is een zeldzame bezoeker. Singh heeft alleen een wekelijkse column in Asian Age, als pover bewijs dat hij nog bestaat. Vreemd is dat hij zijn ministerssalaris mag houden ondanks de zware aantijgingen. Net als zijn chauffeur, de statige witte regeringsauto én zijn fraaie woning, vlak achter de residentie van de premier. Hij maalt er niet om. Geld is er altijd geweest, want Singh is van adel, nazaat van een maharadja uit Rhajastan. Wat hem het meest stoort, is het uitblijven van sympathiebetuigingen. Hij werd ooit op handen gedragen om zijn scherpe geest in het politieke debat. Nu heeft Persoonlijk drama voor Natwar Singh. REUTERS hij simpelweg afgedaan, gevallen idool van de middenklasse, van de pers en van de partij. Ik ben berucht, zegt hij, en dat is wrang. Bij het afscheid laat hij ingelijste spotprenten zien en toont een door hem in 1957 gemaakte foto van Mao. Temidden van Chinese partijbonzen staat hij op de trappen van de Hal van het Volk. Als piepjong diplomaatje. Aan de wand portrettekeningen van vele andere wereldleiders die hij persoonlijk kende. Ook van Mahatma Gandi en Nehru. Ze zijn gemaakt door zijn vriend, India s beroemdste kunstenaar M.F. Husain (91), die sinds kort ook uit de gratie is geraakt. Orthodoxe hindoes deden hem in de ban, omdat hij de halfgod Krishna en zijn volgelingen poedelnaakt schilderde. Husain, die wisselend in Londen en Dubai woont, is nog slechter af dan Singh. Hij komt het land niet meer in. 1 Jeruzalem Palestijnse graafwerkzaamheden leiden tot ruzie rond Tempelberg Marcel Hulspas Palestijnse bulldozers verwoesten archeologisch materiaal van onschatbare waarde. Dat beweert de Israel Antiquities Authority (IAA), de nationale organisatie verantwoordelijk voor opgravingen in Israël, zondag in verschillende Israëlische kranten. De Palestijnen hebben de afgelopen maanden een honderd meter lange sleuf gegraven aan de achterkant van de Rotskoepelmoskee, het islamitische heiligdom op de Tempelberg. Deze is bestemd voor nieuwe elektriciteitskabels. Archeologen verbonden aan de IAA zeggen nu dat het opgegraven puin resten bevat uit de achtste eeuw voor Christus, uit de tijd dat op de berg de tempel van koning Salomo zou hebben gestaan. Archeologische opgravingen zijn op de Tempelberg strikt verboden omdat de plek zowel voor joden als moslims heilig is. Kleine grondwerkzaamheden leiden gemakkelijk tot rellen. De beheerders van de moskee hebben dan ook boos gereageerd op de aantijging. Volgens hen is er niets bijzonders gevonden. Tegelijkertijd heeft een groep onafhankelijke Israëlische archeologen de IAA beschuldigd van dubbel spel. Eliat Mazar van de Hebreeuwse Universiteit, vermoedt een slim opzetje. De IAA hoopt dat de ruzie zal leiden tot toestemming voor een echte opgraving. Dan komt er een eind aan de oude afspraak nooit archeologisch onderzoek te doen op de berg, en kan de IAA over enige tijd bewijzen dat de berg al drieduizend jaar joods is en dus ook moet blijven. De gevolgen laten zich raden. 1 De Rotskoepelmoskee. 9, 95 DE OPBRENGST VAN DIT BOEK GEEFT EEN KIND IN MALAWI 3 MAANDEN ETEN! ALLEMAAL EEN WERELDMAAL Koop dit bijzondere kookboek en geef een kind in Malawi 3 maanden eten. Het World Food Programme, s werelds grootste humanitaire organisatie, bestrijdt de honger in de wereld. En u kunt daar aan meehelpen. Door te genieten van de favoriete wereldgerechten van 52 nationale en internationale chefs, gebundeld in het boek Topkoks voor Thuiskoks. Topkoks voor Thuiskoks is o.a. verkrijgbaar bij de boekhandel en het postkantoor. Of te bestellen via KORT Brand in illegale Chinese schoenenfabriek: 36 doden Een brand in een illegale schoenenfabriek in het zuidoosten van China heeft aan 36 mensen het leven gekost. Nog eens twintig mensen zijn gewond geraakt bij de brand, die zondagavond uitbrak en een uur lang woedde. De fabriek opereerde zonder vergunningen. In China komen jaarlijks duizenden mensen om het leven bij ongelukken, branden en explosies in fabrieken die te wijten zijn aan het negeren van veiligheidsvoorschriften, de slechte staat van apparatuur en falend management. Weer Calcutta 32ºC/21ºC, zon Jeruzalem31ºC/6ºC, zon Oslo 8ºC/3ºC, bewolkt. Omstreden poster versterkte polarisatie OVERWINNING VOOR RECHTS IN VERDEELD ZWITSERLAND Bij de parlementsverkiezingen in Zwitserland zijn de politieke verhoudingen in grote lijnen ongewijzigd gebleven. Wel hebben de kiezers het politieke midden gemeden: de rechtse Zwitserse Volkspartij (SVP) krijgt volgens de voorlopige uitslagen zeven zetels meer in het tweehonderd leden tellende parlement en de Groene Partij (GPS) krijgt er vijf bij. De Zwitserse Sociaal-Democratische Partij (SPS) is de grote verliezer en levert negen zetels in. Onder leiding van de 67-jarige miljardair Christoph Blocher, de huidige minister van Justitie, komt de SVP op 29 procent van de stemmen. Een omstreden postercampagne van de SVP leidde tot rellen. Op de poster is de Zwitserse vlag te zien met daarop drie witte schapen die een zwart schaap het land uitschoppen. Volgens de SVP verbeeldt de poster het standpunt dat criminele illegalen het land uit moeten worden gezet.. Niet populair Mensen uit verschillende Europese landen vinden elkaar leuker naarmate ze elkaar beter kennen, blijkt uit een onderzoekje onder Europeanen. Alleen Britten worden er minder sympathiek van.

13 Economie Nieuws 13 Gedupeerde beleggers Leasezaak naar Hoge Raad. HARRY STARREN. Metro lijdt weer meer verlies Metro International leed in het afgelopen kwartaal 13,6 miljoen euro verlies, vooral door lagere marges in Zweden, Frankrijk en Spanje. Annemieke van Dongen Er zit geen lijn in de uitspraken van rechters in aandelenleasezaken, vinden Leaseproces en de Vereniging Consument & Geldzaken. De organisaties, die namens gedupeerden rechtszaken aanspannen tegen aandelenleaseaanbieders, stappen daarom naar de Hoge Raad. Volgens sommige vonnissen van rechtbanken en gerechtshoven krijgen gedupeerden een deel van hun inleg terug, volgens andere wordt alleen een deel van hun resterende schuld kwijtgescholden. Totaal raakten enkele honderdduizenden mensen gedupeerd door aandelenleaseconstructies van banken als Dexia en Spaarbeleg. Leaseproces en de Vereniging Consument & Geldzaken vertegenwoordigen samen zo n klanten van Dexia, Spaarbeleg en Fortis Groeivermogen. Wij vragen de Hoge Raad zich in één keer over alle punten te buigen die voor onduidelijkheid zorgen in processen tegen aandelenleaseaanbieders, zegt Anton Weenink van de Vereniging Consument & Geldzaken. Het alternatief is dat er nog 70 tot individuele rechtszaken gevoerd moeten worden. Daar is niemand bij gebaat. Daarom vragen ze nu een cassatie in het belang der wet aan bij de procureur-generaal; een vrij zeldzame procedure die alleen gevolgd wordt als de rechtspraak sterk uiteenloopt en de zaak een maatschappelijk belang heeft. 1 Fraude Overheid treedt op Curatoren treffen te veel lege bv s De FIOD-ECD en de Amsterdamse politie gaan nauw samenwerken om faillissementsfraude aan te pakken. Eenvoudig is dat niet. Mathijs Rotteveel Lege bv s, lege panden, geen persoonlijke bezittingen en niet trouwen in gemeenschap van goederen. Faillissementsfraudeurs zijn geoefende gebruikers van de tactiek van de verschroeide aarde. Curatoren worden er zo vaak mee geconfronteerd dat ze hebben aangedrongen op strenger optreden door de Nederlandse overheid. Dat heeft nu geresulteerd in een gezamenlijke proef van de Amsterdamse politie, justitie en opsporingsdienst FIOD-ECD, die faillissementsfraude gezamenlijk gaan aanpakken. In eerste instantie richten ze zich op elf bestuurders van een aantal ondernemingen in het midden- en kleinbedrijf. Als het experiment slaagt moet het landelijk navolging krijgen. Curatoren die worden ingeschakeld door schuldeisers van een failliet bedrijf lopen steeds vaker tegen lege bv s aan. Bij een op de drie faillissementen is sprake van fraude. Vaak krijg je wel het idee dat er sprake is van fraude, maar wij moeten het bewijzen, dat is veel moeilijker, zegt een curator die niet met zijn naam in de krant wil. Faillissementsfraudeurs zijn vaak erg slim. Ze maken schulden en halen een bedrijf leeg net voordat het failliet gaat. Daarbij zorgen ze ervoor dat er nooit iets op hun eigen naam komt te staan. Ze zetten bezittingen als auto s en huizen op naam van hun vrouw. Ze trouwen onder huwelijkse voorwaarden, met daarin een koude uitsluiting. Ze hebben daardoor werkelijk geen enkele gemeenschappelijke bezitting met hun partner, die we dan ook niet kunnen aanpakken. Doordat onvoldoende wordt opgetreden, is faillissementsfraude een lucratief vergrijp: in 2006 werd er in Nederland naar schatting in 700 miljoen euro mee verdiend. 1 Slim, de auto niet op jouw naam. Kwetsbaar Voltaire heeft het zo mooi gezegd in een dialoog met een tegenstander. Mijnheer, u hebt ongelijk, maar ik zal tot het einde vechten voor uw recht om dat te hebben. Wilders zit fout. Erger nog: hij is intolerant. Maar zijn vrijheid is mij lief. Hij heeft het recht om ongelijk te hebben. Zolang hij mijn recht en dat van anderen niet met voeten treedt. Alles heeft een grens. Dit is een pijler van de democratie. Democratie is niet: de meerderheid heeft Scottish & Newcastle schenkt Heineken en Carlsberg geen volle glazen. HOLLANDSE HOOGTE Heineken Scottish & Newcastle wapent zich tegen vijandige overname Britse bierbrouwer past de Groenink-truc toe Brouwer Scottish & Newcastle heeft de eerste beschermingswal tegen vijanden Heineken en Carslberg opgeworpen. De activiteiten die Carlsberg per se wil hebben, worden mogelijk onderhands verkocht. Eric Smit Nederland dreigt weer eens gidsland te worden. De vorige week door Heineken en het Deense Carlsberg aangekondigde overname van de Britse bierbrouwer Scottish & Newcastle (S&N) vertoont opvallend veel overeenkomsten met de mega-overname van ABN Amro. Niet alleen de aanvalstechniek - het vormen van een consortium - is geïnspireerd op de grootste overname uit de bancaire geschiedenis, ook het doel, de opsplitsing van het concern is analoog aan de overname van dé bank. Gisteren bleek zelfs de door de prooi opgetrokken verdedigingswal zeer grote de macht. Dat zou de dictatuur van de meerderheid zijn. Het is ook respect voor de minderheid. Hun recht op vrijheid en respect moet veilig zijn, ook als de meerderheid anders denkt. Het naziregime in Duitsland is met democratische middelen aan de macht gekomen. Maar al in het begin werd duidelijk dat de minderheid niet veilig was bij de meerderheid. Volkse dictaturen. Dat zijn de ergste. De Raad van Maatschappelijke Ontwikkeling heeft onlangs een rapport uitgebracht dat weinig aandacht heeft Klaas Wagenaar is uitgewerkt Gisteren was de laatste werkdag van bestuursvoorzitter Klaas Wagenaar bij Getronics. KPN heeft vanaf vandaag de leiding bij het IT-bedrijf. overeenkomsten te vertonen met de truc die recentelijk nog door landgenoten in praktijk werd gebracht. S&N heeft de overnameplannen van Heineken en Carlsberg als vijandig bestempeld. Volgens het Britse persbureau Reuters zint S&N er nu op om een belangrijke deelneming - Baltic Beverages Holding (BBH) - onderhands te verkopen om zo de overname minder aantrekkelijk te maken en het consortium uit elkaar te spelen. Net zoals Rijkman Groenink van ABN Amro dat probeerde met de verkoop van LaSalle aan Bank of America. De in april in allerijl, zonder de instemming van de aandeelhouders, beklonken verkoop werd destijds door de toenmalige VEB-voorzitter Peter Paul de Vries als een truc bestempeld. S&N behoort met een omzet van 4,8 miljard euro tot de grootste Europese brouwers en heeft met biermerken als Kronenbourg, Fosters, en Maes een zeer stevige positie in Groot gehad. Daarmee was het een perfecte illustratie van haar waarschuwing. De democratie wordt in Nederland voor vanzelfsprekend gehouden. Maar is dat niet. Zij wordt bedreigd. Van buitenaf door burgers met snode bedoelingen. En van binnenuit door politici en bestuurders. Een reeks van maatregelen, elk afzonderlijk begrijpelijk, geeft te denken. Het verplicht dragen van een identiteitsbewijs, het algemeen maken van het sofinummer, de invoering van camerabewaking, het preventief fouilleren, het apart opsluiten van politiek gemotiveerde gevangenen, het weghalen van onwelgevallige spandoeken, het verbieden van samenscholing Brittannië, Frankrijk en België. Heineken is met name geïnteresseerd in de Britse, Belgische en Portugese activiteiten van S&N, Carlsberg heeft het op de Griekse, Franse en Oost-Europese merken voorzien. S&N heeft een belang in drankproducent BBH dat op zijn beurt voor 85 procent eigenaar is van Baltika, de grootste bierbrouwer van Rusland. Een snelle verkoop van BBH is niet de enige verdedigingslinie die S&N in stelling brengt. The Sunday Telegraph meldde dit weekeinde dat S&N ook aansluiting zoekt bij een strategische partner. De Zuid-Afrikaans/ Amerikaanse bierbrouwer SABMiller en de Amerikanen van Anheuser- Busch zouden zich hebben gemeld. Volgens persbureau Bloomberg zou Anheuser-Busch zelfs in een overname van het gehele S&N-concern geinteresseerd zijn. Daarmee dreigt er rond S&N een hevige strijd los te barsten en slinken de succeskansen voor Heineken. 1 van eerder gestraften; het is een greep uit een reeks maatregelen. Onze democratische gezindheid is kwestieus. In een liberaal (!) partijblad wordt gepleit voor het verbieden van de Koran, er zijn politici die pleiten voor uitzetting van medeburgers en het komt voor dat parlementsleden zich uitspreken over zaken die nog onder de rechter zijn. Er was niet lang geleden zelfs een minister die een medeburger statenloos maakte. En zij werd door haar collega s niet gecorrigeerd. De democratie is allerminst vanzelfsprekend. Zij is kwetsbaar. Daar hoef je geen historisch besef voor te hebben. Maar het helpt wel. 1. Coca Cola maakt T-shirts van petflessen Coca Cola gaat T-shirts maken van gerecyclede plastic flessen. De T-shirts worden ontwikkeld samen met kledingmerk Revolve dat de flessen verwerkt tot polyester draad en dat mixt met katoendraad.

14 Oosters beleggen Beleggen in emerging markets, zonder daarvoor een groot deel van de portefeuille in te moeten ruimen? Dat kan met behulp van derivaten. T rustus Capital Management biedt onder de bekende naam Intereffekt drie verschillende derivatenfondsen aan: Intereffekt Japanse Warrants, China Warrants en India Warrants. Het eerste fonds, het Japan fonds is al in 1988 opgericht, het India fonds bestaat sinds mei van dit jaar en het China fonds dateert van Het beleggingsbeleid van de warrants wijzigde in dat jaar ook naar een meer defensieve aanpak. De warrants lang lopende callopties zijn nu diep in the money, terwijl Intereffekt daarvoor vooral out-of-the-money-opties kocht. Voor de niet-optiekenners: in the money betekent dat de uitoefenprijs binnen de huidige koers van de onderliggende waarde valt. Out of the money wil zeggen dat de uitoefenprijs buiten de huidige koers van de onderliggende waarde valt. Dankzij een hefboom van 2 tot 3 keer de onderliggende waarde is het mogelijk om met een relatief lage inleg volop te profiteren van de stijging op de verschillende Aziatische beurzen. Een nadeel van de strategie van de warrantfondsen is dat zij in een dalende markt, harder onderuit kunnen gaan. Maar door de hefboom weten de fondsmanagers vaak, ondanks een slechte beurs, toch nog een relatief goed rendement te behalen. Hoge inkomsten ook in slechte tijden Het ING Premium Dividend fonds biedt een prima alternatief voor beleggers die direct inkomsten willen genereren, maar zich ook willen beschermen bij koersdalingen. B eleggen in een gematigde of dalende marktomgeving? Er zijn niet veel beleggers die dat graag doen. Ondanks het feit dat er ook in dalende markten goed geld te verdienen is. Het ING Premium Dividend fonds rendeert in absolute zin het beste in stijgende markten. Echter, bij een gelijkblijvende of dalende markt presteert het fonds beter dan een beleggingsfonds dat 100 procent in aandelen belegt en genereert het nog steeds inkomsten. Dat komt door de optiestrategie die de fondsmanager hanteert. Het Premium Divi- Deze vernieuwde, meer defensieve strategie zorgt ervoor dat meer beleggers, ook institutionele, interesse hebben in de fondsen. Het totale fondsvermogen ligt nu op 200 miljoen euro. In de India Warrants, net een paar maanden oud, is nu al 50 miljoen euro belegd. En dat is best veel voor nichefondsen die zich op emerging markets richten én dat ook nog eens met derivaten doen. Sinds de strategiewijziging in 2004 is Intereffekt twee keer beloond met een Morningstar Award voor het hoogste rendement in 1 jaar. Ervaringsdeskundigen De kracht van Intereffekt ligt in de jarenlange ervaring die het bedrijf in Azië heeft. Algemeen directeur Wytze Riemersma: Onze analisten en fondsbeheerders hebben in elk van de landen waar wij beleggen uitgebreide netwerken van lokale banken en brokers. We bezoeken de landen ook minimaal twee keer per jaar en gaan dan kijken bij verschillende bedrijven. De beleggingscases China en India spreken haast voor zich. Beide landen zijn echte economische grootmachten aan het worden. Met de India Warrants speelt Intereffekt bijvoorbeeld in op het thema infrastructuur. De infrastructuur moet de exceptionele groei van het land in goede banen leiden, gaat Riemersma verder. Bedrijven die actief zijn op deze markt kunnen volop van deze trend profiteren. Riemersma ziet dat de Indiase regering goed afkijkt bij China. China is economisch verder dan India en de Indiase overheid probeert het succes van China te kopiëren door bijvoorbeeld ook economische vijf jaren plannen op te stellen en maatregelen te nemen om het voor buitenlandse investeerders aantrekkelijker te maken om naar India te komen. De Chinese beleggingsmarkt bestaat uit verschillende beurzen. En de Chinezen zelf mogen niet op alle beurzen beleggen en ook niet in alle aandelencategorieën beleggen. Het fonds van Intereffekt neemt posities in op markten waar Chinezen nog geen toegang tot hebben en speelt hiermee in op de onderwaardering die op deze beurzen geldt. Op het moment dat de Chinezen toegang krijgen en de eerste stappen hiervoor zijn gezet, lopen de koersen van deze aandelen fors op. Ondergewaardeerd De Japanse beurs bleef voor het tweede jaar op rij achter. Beleggers kijken vooral naar de nieuwe sterren China en India. Toch adviseert Riemersma beleggers juist nu om ook te kijken naar Japan. Hiervoor heeft hij een aantal redenen Japanse aandelen zijn op dit moment niet duur. Met een verwachte koers/winsthouding (k/w) van 15,5 voor 2007 zijn ze even duur als Amerikaanse aandelen. En een k/w van 15,5 is voor Japanse aandelen een historisch lage waardering. Op basis van waardering lijkt het neerwaarts risico dus beperkt. In Japan worden de meeste opwaartse winst-herzieningen gedaan. Japanners zijn traditioneel voorzichtig met uitspraken rondom winstverwachtingen. De kans op meevallers is dus groter dan de kans op tegenvallende cijfers. De gepubliceerde cijfers over het eerste kwartaal onderstrepen dit. Op het verlagen van het renteniveau door de Amerikaanse centrale bank iets wat mogelijk in september aan de orde dend fonds behaalt haar inkomsten door het schrijven van callopties en het dividend wat door de onderliggende aandelen wordt uitgekeerd. Verminderd met de kosten van gekochte putopties en de beheersfee blijft het dividend over dat aan beleggers wordt uitgekeerd. De doelstelling is 7 procent per jaar en het streven is om dit per kwaartaal uit te keren. Sinds de oprichting van het fonds is deze doelstelling ieder kwartaal gerealiseerd. Met de gekozen optiestrategie speelt het fonds in op een veranderde behoefte van beleggers. Die willen het liefst direct inkomsten uit dividend, maar ook bescherming bij een eventuele beursdaling. En natuurlijk willen beleggers dat het fonds ook voldoende opwaarts potentieel heeft bij stijgende koersen. Vergeleken met een 100 procent aandelenfonds zal het opwaarts potentieel echter minder zijn. De demping geldt zowel naar beneden als omhoog. ADVERTORIAL Special Beleggingsfondsen Door deze strategie kreeg het fonds in 2006 de Morningstar Innovation Award toegewezen komt reageert de Japanse markt goed. De vorige vier malen dat de FED dat deed steeg de beurs gemiddeld 17% in de zes maanden daarna. De binnenlandse consumptie trekt aan. Weliswaar langzamer dan verwacht, maar dat heeft een gunstige invloed op economie en beurzen. Samenvattend biedt de Japanse markt na twee jaren van daling op dit moment voldoende kansen. Maar risico s zijn er natuurlijk ook. Als de yen verder versterkt, zullen de resultaten van de Japanse bedrijven die veel exporteren, zoals Toyota, onder druk komen te staan. De Japanse beleggers zijn ook nog steeds erg voorzichtig. Zij hebben na een jarenlange bearmarkt weinig vertrouwen meer in de eigen beurs. Het zal afwachten zijn in welke mate en hoe snel zij weer op de beurs terugkeren, besluit Riemersma zijn verhaal. Wat zijn warrants? en call-warrant is een recht (geen verplichting) om onderliggende waarden te kopen tegen een vooraf bepaalde koers (uitoefenprijs) tot aan een bepaalde datum (vervaldag). Warrants zijn financiële instrumenten met een optiekarakter. Het is een product met een hefboomeffect en een grote beweeglijkheid. Gaat de markt omhoog dan zullen warrants over het algemeen sneller stijgen dan de onderliggende aandelen of indices. Daalt de markt dan zullen warrants echter veelal sneller in waarde dalen dan de onderliggende waarden. Het beleggen in warrants brengt daarom meer risico s met zich mee dan het rechtstreeks beleggen in aandelen. Warrants kunnen in het ongunstigste geval waardeloos aflopen. Rendementen 2007 (t/m 31/7) Intereffekt Japanse Warrants 2,26% -15,60% 125,40% Topix index ( ) -2,36% -9,20% 44,60% Intereffekt China Warrants 54,46% 164,93% 40,90% FTSE Greater China index ( ) 15,77% 22,26% 21,99% Intereffekt India Warrants 10,08% Nifty index ( ) 3,86% Verschillende modellen Er wordt gebruikgemaakt van putopties om het fonds te beschermen tegen scherpe koersdalingen. Dit zorgt ervoor dat scherpe beurscorrecties worden gedempt. Het fonds heeft de afgelopen weken dan ook prima doorstaan, vertelt fondsmanager Frank van Etten. Daarnaast schrijven we callopties op aandelenbeleggingen. Deze leveren inkomsten op die gebruikt worden om het hoge dividend uit te keren. Wij hebben de keuze om opties te schrijven op aandelen en op de index. Vooral deze laatste zijn in het huidige beursklimaat aantrekkelijk geprijsd. Van Etten en zijn collega s kunnen snel inspelen op veranderingen in de markt. Wij zijn met een team van zes en kunnen rechtstreeks opties handelen met een tegenpartij. Dit zorgt voor snelheid en altijd voldoende liquiditeit om te kunnen handelen. De fondsbeheerder maakt bij het selecteren van beleggingsmogelijkheden gebruik van verschillende risico- en kwantitatieve modellen. Deze modellen worden ontwikkeld door een specialistisch team van ING Investment Management. In tegenstelling tot andere fondsen met dividend in de naam, hoeft het ING Premium Dividend fonds niet speciaal te zoeken naar fondsen met een bijzonder hoog dividendrendement. Fondsbeheerder Van Etten: Wij creëren dividend door de opties en keren dus vier keer per jaar uit op basis van de intrinsieke waarde van het beleggingsfonds, waarmee u dus te allen tijde inkomsten genereert. Adverteren in deze special? Of andere mogelijkheden bespreken?

15 ADVERTORIAL Meer weten? Ga naar Hoe ver moet u gaan voor 23% rendement?* Beleggen alsof je zelf aan het roer staat van de onderneming. Dat doet fondsmanager Filip Weintraub van het Noorse beleggingsfonds SKAGEN Global. Hij boekt er succes op succes mee. Over de afgelopen tien jaar liet hij een gemiddeld rendement zien van 23 procent per jaar*. n het kort is de filosofie van SKAGEN Global te vervatten in drie U s: Undervalued, Underanalysed en Unpopular. IOp die drie criteria baseert Weintraub zijn beleggingsbeslissingen. Hij neemt daarbij beursgenoteerde ondernemingen wereldwijd onder de loep alsof hij er zelf aan het roer staat. Wat is een trigger voor het bedrijf om het beter te doen? Waar zitten de verbeteringen? Vervolgens neemt hij afstand. Weet het management die vertalingen naar de praktijk te maken? Zit er echte waarde in de onderneming, die dus alleen nog maar ontluikt hoeft te worden? Die tegendraadse stijl van beleggen onder de naam value investing is succesvol. Niet voor niets verkoos het gerenommeerde Standard & Poor s SKAGEN Global tot het beste wereldwijde aandelenfonds. SKAGEN volgt geen hypes, opereert los van een index en kijkt niet naar regio s of sectoren. De kwaliteit van ondernemingen; daar draait het om bij de Noren. Eigen koers Eis van Weintraub is dat het bedrijf een stabiele kasstroom en goed management moet hebben. SKAGEN analyseert aan de hand van die criteria cases die een belegging waard zijn. Ondernemingen die veel worden onderzocht en populair zijn, zijn over het algemeen overgewaardeerd. Wij draaien het om en zien mogelijkheden op plaatsen waar anderen deze niet ontdekken. We zijn daarbij op zoek naar kwaliteitsaandelen Historische rendementen SKAGEN Global* Totaal Gemiddeld per jaar Afgelopen 12 maanden 27,2% 3 jaar 116,1% 29,3% 5 jaar 266,2% 29,6% 10 jaar 687,9% 22,9% Lees de financiële bijsluiter. Hierin staat vermeld dat het risico dat u uw inleg niet terugkrijgt zeer groot is. Dit risico kan hoger of lager worden afhankelijk van bijvoorbeeld uw beleggingskeuze. Bespreek uw risico met een adviseur. die we zo goedkoop mogelijk in handen kunnen krijgen tegen een zo laag mogelijk risico. Je kunt zeggen dat we wat eigenwijs zijn. We varen, gebaseerd op eigen onderzoek, onze eigen koers. Het onderzoek wordt ondersteund door onze intuïtie, een fikse dosis gezond verstand en jarenlange ervaring. SKAGEN Global belegt wereldwijd en kent geen restrictie. Beleggingsfondsenwatcher Morningstar gaf het fonds 5 sterren over een periode van zowel drie als vijf jaar. Eén van de investeringscases is het Koreaanse LG Corp, een conglomeraat annex familiebedrijf dat zich langzaam opent voor buitenlandse investeerders. Het gaf onlangs zelfs een jaarverslag in het Engels uit en het verbetert zijn corporate governance. Maar ook de combinatie van Air France en KLM trekt de aandacht van de fondsmanager. Weintraub kocht de aandelen lang voordat de fusie een feit was. De vliegwereld zou nu niet meer interessant zijn, omdat de brandstofkosten zo hoog zijn. Maar wij zien vooral een goed bedrijf dat synergie neerzet. Daarbij komt dat ze netwerken van vliegroutes hebben die elkaar niet overlappen. SKAGEN Global koopt doorgaans niet teveel aandelen tegelijk. Bevalt het, dan kopen we bij. Winstgevendheid Ook Siemens is volgens Weintraub een echte value investingcase. Bij dat Duitse concern ging het vroeger alleen over het leveren van mooie technologie, terwijl het bedrijf de winstgevendheid niet in de gaten hield. Dat zijn ze enkele jaren geleden wel gaan doen, waardoor de onderneming op ons radarscherm verscheen. Een aantal jaren geleden schafte Weintraub dan ook het aandeel aan. Een tijdje geleden moest de bestuursvoorzitter het veld ruimen na een omkoopschandaal. Siemens zou smeergeld hebben betaald om projecten binnen te slepen. Het aandeel werd onpopulair, terwijl de echte waarde nog steeds in het bedrijf zit. Dat soort momenten zijn voor de fondsmanager reden om juist bij te kopen. Immers, de aandelen zijn goedkoop, terwijl het bedrijf het nog goed doet. Aandelen van goede bedrijven die tegen een lage prijs te koop zijn: daar zoeken de mannen uit het Noorse Stavanger naar. Dit op basis van drie U s: Undervalued, Under analysed en Unpopular. Over SKAGEN Fonder SKAGEN is een onafhankelijke Noorse fondsaanbieder met een lange en succesvolle historie in het managen en beheren van beleggingsfondsen. Skagen is in 1993 opgericht en is nu één van de grootste fondsaanbieders in Noorwegen met een groeiende aanwezigheid in andere Scandinavische landen. Waar kunt u SKAGEN Global krijgen? SKAGEN Global is verkrijgbaar via SNS Fundcoach. SNS Fundcoach zoekt continu over de hele wereld naar de beste beleggingsfondsen en maakt ze toegankelijk voor de Nederlandse beleggers. Kijk verder op snsfundcoach.nl/10topfondsen Aankoop informatie Minimum inleg 500 euro Aankoopkosten 0,7% Verkoopkosten 0,0% Jaarlijkse beheervergoeding 1,0% * Peildatum rendementen (in euro s): 1 oktober De waarde van SKAGEN Global kan als gevolg van het beleggingsbeleid sterk fluctueren. De beheerder van SKAGEN Global is SKAGEN Fonder Stavanger Fondsforvaltning AS. Skagen Global is opgenomen in het register van de Autoriteit Financiële Markten. Voor dit fonds is een prospectus verkrijgbaar via SNS Fundcoach. SNS Fundcoach is een handelsnaam van SNS Bank N.V. SNS BANK N.V. is geregistreerd bij de Autoriteit Financiële Markten te Amsterdam, nummer Wereldwijd stockpicken De specifieke en zelfontwikkelde methode voor het selecteren van aandelen wereldwijd legt het Strong Buy Selection Global Equity Fund geen windeieren. Tot en met begin oktober behaalde het fonds dit jaar reeds 20 procent rendement. e meerderheid van de beleggingsfondsen heeft een specifieke ma- van beleggen waarbij de fond- Dnier sen zich beperken tot een thema of een bepaalde sector of regio. Het Strong Buy Selection Global Equity Fund pakt het anders aan. Dit beleggingsfonds heeft de wereld als universum en selecteert, ongeacht thema of regio, de allerbeste aandelen. Met deze selectie speelt het fonds in op trends en ontwikkelingen in de markt. De selectiemethode die hierbij gehanteerd wordt is een bijzondere en zelfontwikkelde methode. In tegenstelling tot veel andere beleggingsfondsen focussen wij ons niet zuiver op de groeimogelijkheden en de kracht van het management van een onderneming, vertelt Mark Leenards, de fondsmanager van het Global Equity Fund. Wij kiezen aandelen die op alle terreinen goed scoren. Zo letten we dus ook op het analistenoordeel over het aandeel, het dividendrendement, de relatieve waardering en insidertransacties. Maar ook het momentum en technische analyse spelen een belangrijke rol bij het selecteren van aandelen voor het Strong Buy Selection Global Equity Fund. Door onze enorme keuzemogelijkheid komen we zo terecht op aandelen die tegen minder dan 7 keer de winst verhandelen, enorm hard groeien en waar iedereen positief over is. Behalve de fondsmanagers van de traditionele beleggingsfondsen, want die kennen ze niet, stelt Leenards. Deze strategie legde het Global Equity Fund bepaald geen windeieren. In de eerste 19 maanden sinds de oprichting van het Global Equity Fund in maart 2006 behaalde Leenards een nettorendement van 30 procent. Neem contact op met Peter Moltmaker: of sales@iexmediagroep.nl Lage bèta Het risico dat beleggers daarbij lopen is beperkt, vult de jonge fondsmanager aan. Een putoptie op een toonaangevende index beschermt het fonds deels tegen een scherpe daling. Zo n instrument is uniek binnen de fondsenwereld. Ook stop loss-niveaus en een goede spreiding in de portefeuille zorgen voor extra zekerheid. Onze bèta ten opzichte van de wereldindex is hierdoor behoorlijk lager dan 1. Ook de verhandelbaarheid van de aandelen is volgens Leenards een belangrijk verschil met andere beleggingsfondsen. Ik koop maximaal twee keer de dagomzet van een aandeel, zodat ik het aandeel normaal gesproken ook binnen twee dagen weer kan verkopen. Dat lukt fondsen die vele miljoenen stoppen in kleine bedrijfjes niet. Timing is volgens Leenards essentieel in volatiele en trendgevoelige markten. Het Global Equity Fund heeft op dit moment een beheerd vermogen van ruim 35 miljoen euro, maar verwacht snel verder te groeien. De interesse vanuit particuliere en professionele beleggers is groot, weet Leenards, maar uiteraard moeten wij ons nog wat langer bewijzen. Leenards kijkt vol vertrouwen naar de toekomst. Op een markt die wat meer zijwaarts beweegt, komt de kracht van onze strategie het allerbeste naar voren. En wie wil geen ondergewaardeerde, stabiel groeiende aandelen met een hoog dividendrendement en goed analistenoordeel in deze onzekere beurstijden? INVESTMENTS B.V.

16 16 Nieuws Economie India Economie naar wereldwijde top drie Beatrix treft een roerige beurs Beurs WFA Beurs vandaag Rapportages derde kwartaal Akzo en Hagemeyer Net nu koningin Beatrix met acht vooraanstaande Nederlandse zakenmannen op weg is naar India, gaat de beurs daar onderuit. Deelnemer Rabobank wanhoopt niet. Mathijs Rotteveel De Nederlandse topmannen van de multinationals Akzo Nobel, Campina, DSM, ING, KLM, Rabobank, Philips en TNT trekken deze week in navolging van koningin Beatrix door India. Niet zoals het hoort met een rugzak bepakt op zoek naar hun eigen spiritualiteit, maar om informatie in te winnen over de economische groeispurt van het land. Volgens werkgeversorganisatie VNO-NCW spreken de Nederlanders daar met de hoogste regeringsfunctionarissen. De timing is niet ideaal: de Indiase beursindex Sensex daalde de afgelopen week met meer dan acht procent tot ,99 punten gistermiddag. De dalingen in Azië (de Sensex was niet de enige Oosterse beurs in duikvlucht) hebben volgens de analisten zelfs voor onrust op de Europese beurzen gezorgd. De Nederlandse AEX-index sloot gisteren 1,75 procent lager op 541,43 punten. Volgens analist Robin de Milliano van Rabobank doen de beursdalingen van de afgelopen week niets af aan de potentie van India als handelsland. Om het bezoek van zijn bestuursvoorzitter Bert Heemskerk naar India voor te bereiden, heeft hij uitgebreid economisch onderzoek gedaan, hetgeen resulteerde in een 32 pagina s tellend rapport. Daarin is te vinden dat bij een stabiele voortzetting van de huidige groei India in 2020 de derde economie ter wereld heeft, na de Verenigde Staten en China, maar voor bijvoorbeeld Japan en de grote Europese landen. Vorige week hebben de beurzen daar een tik gekregen, zegt De Milliano. Maar ze zijn alweer aan het opklimmen. De reden voor de koersdalingen ligt bij de Indiase overheid, die buitenlandse beleggers wil afremmen en het voor hen moeilijker maakt te beleggen op de Indiase beurs. Sinds de kredietcrisis gaat er namelijk veel risicovol kapitaal die kant op. Met een structurele terugval van de Indiase economie heeft het volgens De Milliano echter niets van doen, die zit namelijk in een positieve trend. Bovendien zou de Indiase overheid de juiste voorwaarden hebben gecreëerd voor verdere groei. De centrale bank heeft een onafhankelijke taakstelling, zegt hij. De regeringsbegroting is realistischer geworden, de inflatie gedaald en bedrijven durven weer te investeren. Desondanks denkt de analist niet dat India het huidige groeitempo van tien procent per jaar kan volhouden. Maar in ons cooling down scenario groeit de economie jaarlijks nog steeds met 8 procent. 1 Overnames en overnamegeruchten: Akzo Nobel en Hagemeyer zijn de eerste van een reeks Nederlandse bedrijven die deze week rapporteren. Bij hen draait het alleen om andere dingen dan cijfers. Kijkt en luistert er iemand? Vandaag voorbeurs publiceert Akzo Nobel zijn derde-kwartaalcijfers en geeft Hagemeyer een update over wat het er in die periode van bakte. Het zijn beide min of meer non events. Het gaat bij deze bedrijven momenteel over andere dingen dan omzet- en winstcijfers. Akzo Nobel zit midden in een enorme reorganisatie en is bezig zichzelf opnieuw uit te vinden. Over Hagemeyer gaan permanent overnamegeruchten en de koers is speelbal van speculanten. Het is typerend voor de overgangsfase waarin Akzo Nobel zit, dat het vandaag een operationeel resultaat bekend maakt zónder de cijfers van dochter Organon Biosciences, maar een nettowinstcijfer mét. De Arnhemse - binnenkort Amsterdamse fabriek zet voor de toekomst in op haar divisies Coatings en Chemical. Daartoe verkocht Akzo Nobel begin dit jaar farma-onderdeel Organon voor 11 miljard euro aan Schering-Plough. Op de valreep, want het prospectus van een beursgang van Organon was al gedrukt. Die 11 miljard euro gaf Akzo Nobel enkele maanden later uit aan de Britse verffabriek en FTSE 100-fonds ICI. Het concern heeft zowel voor de verkoop van Organon en de koop van ICI nog niet alle benodigde handtekeningen bij elkaar. Vanaf begin 2008 moet Akzo Nobel nieuwe stijl op de rails staan. Tot dan is het aan beleggers om te bepalen of zij er in geloven. Argwanend zijn zij altijd, zeker nu op 10 oktober de Amerikaanse verffabrikant Valspar een winstwaarschuwing afgaf. Hagemeyer Minstens zo n non event als de cijfers van Akzo Nobel is de trading update van Hagemeyer. Met Corporate Express en Tom Tom zijn dit koerstechnisch de spannendste fondsen uit de AEX. Het zijn net Dafjes, zowel voorals achteruit gaat het even hard. Zo zag het aandeel in de afgelopen twee maanden alle kleuren van de regenboog: overnamegeruchten. Hoewel topman Rudy de Becker hard roept dat het concern zelfstandig kan en wil blijven, blijven er namen vallen. Deze maand nog deed het Franse Sonepar een bod van 4,25 euro. Dat werd zowel door beleggers, als het Naardense handelshuis weggehoond. Sonepar bezit intussen wel 10,24% van de aandelen. Die kocht het in de afgelopen maanden in grote plukken, zodat oplettende beleggers in de smiezen kregen dat een grote partij iets van plan was. Ze kochten vrolijk mee en met z n allen joegen ze de koers van Hagemeyer van 2,75 euro op 25 september op tot 5,07 euro op 12 oktober. Het komt zelden voor dat er met aandelen in nog geen drie weken dit rendement van 84,4% valt te maken. Sindsdien fluctueert de koers tussen 4,74 en 4,96 euro en staat het fonds nog steeds iedere dag bij het lijstje van sterkste stijgers óf dalers. 1. Het Panel STELLING: ZEUR NIET ZO! De AEX is ondanks alle problemen in de wereld dit jaar al 10% meer waard geworden en ons bedrijfsleven draait aardig. Wat willen we nog meer? Veel, want beleggers klagen vooral over dollar, olie, subprime crisis, credit crunch, misschien een economische recessie en wat al niet meer. Zijn ze van nature zeurpieten, of is hun scepsis terecht? WAT VINDT U? GEEF UW MENING OP Kansen AD VAN TIGGELEN (AANDELENSTRATEEG ING): Aandelenkoersen kruipen vaak omhoog tegen een wall of worries! De focus van beleggers ligt nu inderdaad op de risico s. Maar er zijn ook kansen, zoals gezonde balansen, overnames, goede mondiale groei en redelijke waarderingen. Toppen worden vaak pas bereikt bij overwaardering en optimisme. Daar zijn we nog niet. 1 Klagen MARCEL TAK (FINANCIEEL ADVISEUR): Klagen doe je over het voetbal van Ajax, niet over de beleggingsportefeuille. Er zijn terechte zorgen over genoemde ontwikkelingen. Handel alleen niet paniekerig, de meeste analisten weten het ook niet. Onthoud: het is zelden zo erg als pessimisten beweren en bijna nooit zo goed als optimisten u willen doen geloven. 1.. Nieuwe opties Heijmans Na drie winstwaarschuwingen op een rij spuugden beleggers twee weken geleden Heijmans uit. Sindsdien durft niemand het aandeel nog op te pikken, zoals vaak gebeurt. Gisteren was Sligro de winnaar op het Damrak, nadat dit fonds vrijdag nog door het putje ging. Misschien is er ook hoop voor Heijmans, want vanaf donderdag worden er ook opties verhandeld op het fonds. 1.. Rasoptimisten CEES SMIT (VERMOGENSBEHEERDER TODAY S BEHEER): Wat? Nee, beleggers zijn geen zeurpieten, maar juist rasoptimisten. Ze negeren systematisch de problemen in de wereld en daarom staan de beurzen en markten toch hoger. Of dit optimisme terecht of onterecht is, kunnen we uiteraard pas achteraf. weten. 1

17 Economie Nieuws 17 Kieskompas gaat commercieel Geld verdienen met stemadviezen Online stemadviesprogramma Kieskompas is sinds vandaag een onderneming. Remco Tomesen Kieskompas is vorig jaar door dagblad Trouw en de Vrije Universiteit (VU) ontwikkeld uit onvrede over de al langer bestaande Stemwijzer. Beide websites geven gebruikers inzicht in hun politieke voorkeur. Dat doen ze aan de hand van vragen en stellingen. Bij de Tweede Kamerverkiezingen vorig jaar trok Kieskompas direct veel aandacht, mede omdat bedenker André Krouwel in de media hard van leer trok tegen de Stemwijzer. Krouwel, politicoloog aan de VU, zei zich al jaren te ergeren aan de platte simpelheid van de Stemwijzer. Kieskompas is ontwikkeld door politicologen van de VU en onderscheidt zich volgens de makers door een wetenschappelijke onderbouwing. Bij de Tweede Kamerverkiezingen trok nieuwkomer Kieskompas 1,7 miljoen bezoekers en Stemwijzer 4,7 miljoen. Kieskompas BV heeft vier aandeelhouders: internetbedrijf Hoppinger, conceptontwikkelbureau Newid, de VU en André Krouwel. Het bedrijf wil geld verdienen door tegen betaling Kieskompasvarianten voor binnenen buitenlandse mediapartijen te ontwikkelen. Zo is het bedrijf nu voor een uitgever bezig met een educatief kompas voor scholieren. Kieskompas wil ook stemadviesprogramma s maken voor de Amerikaanse presidentsverkiezingen. Maar het gaat verder dan verkiezingen, zegt Marijn Bom, zakelijk directeur van Kieskompas. Wij kunnen met onze methode een kompas maken voor alle ingewikkelde keuzeprocessen. Als voorbeeld noemt hij een kompas voor studiekeuze. In tegenstelling tot Kieskompas heeft Stemwijzer, dat is opgezet vanuit een stichting, geen commerciële ambities. Wij gaan géén BV worden, zegt een woordvoerder. Stemwijzer heeft al wel varianten van haar site ontwikkeld voor partijen in onder meer Duitsland en Frankrijk. Op korte termijn verwacht Kieskompas geen winst te maken, zegt Bom. De eerste paar jaar wil het bedrijf vooral investeren in de ontwikkeling van de methode achter Kieskompas. 1 Gedwongen ontslagen bij worstfabrikant Stegeman schrapt banen Redactie economie Bij worstfabrikant Stegeman verdwijnen negentig van de 750 banen. Dat kan niet zonder gedwongen ontslagen, liet het bedrijf gisteren weten. Stegeman ziet zich genoodzaakt de organisatiestructuur aan te passen om zijn concurrentiepositie veilig te stellen. Die was vanwege de prijzenoorlog in de supermarkten en overcapaciteit op de vleeswarenmarkt in het geding. Hoeveel werknemers hun baan daadwerkelijk verliezen, was gisteren nog niet bekend. Evenmin werd medegedeeld wanneer de reorganisatie wordt doorgevoerd. Stegeman, dat vestigingen heeft in Deventer, Wijhe en St. Michielsgestel, was gisteren nog in gesprek met de vakbonden. Het oorspronkelijke familiebedrijf is sinds vorig jaar in handen van Smithfield Foods; s werelds grootste producent van fokvarkens en varkensvlees. 1 Avantium Met biobrandstof naar de beurs Mathijs Rotteveel Avantium wil voor het einde van het jaar naar de beurs. Het Amsterdamse laboratoriumbedrijf wil enkele tientallen miljoenen ophalen om te investeren in de ontwikkeling van nieuwe biobrandstoffen en medicijnen. Het onderzoeksbedrijf richt zich nu op het verbeteren van het raffinageproces van grote olieproducenten als Shell en BP. Wij hebben in ons laboratorium duizenden miniraffinaderijtjes gebouwd, waarin wij het raffinageproces nabootsen, zegt financieel bestuurder Frank Roerink van Avantium. Met onze bevindingen kunnen grote olieproducenten als Shell en BP hun raffinageproces verbeteren. In de toekomst wil Avantium ook zelfontwikkelde producten gaan verkopen en daar is geld voor nodig. Wij hebben de Furanics ontwikkeld, zegt Roerink. Die is getest in ons lab en later in een Citroën Berlingo. De resultaten waren fantastisch. Furanics bevat in tegenstelling tot de huidige biobrandstoffen geen water. Volgens Roerink een groot voordeel, omdat olieraffinaderijen schade zouden ondervinden van brandstoffen gemengd met water. Ondanks de positieve testresultaten denkt Roerink pas in 2010 geld te verdienen aan de nieuwe biobrandstof. Chemische toepassingen van dezelfde stof kunnen vanaf 2009 omzet genereren. Tot die tijd blijven we investeren in onze ontwikkelingsprogramma s, zegt Roerink. Dit is de de laatste investeringsronde. We zijn met onze promotietour langs gegaan bij veel duurzame beleggingsfondsen en die waren erg enthousiast. Het onrustige beursklimaat deed daar volgens Roerink niets aan af. We hebben er alle vertrouwen in dat onze beursgang een groot succes wordt. 1 LAAGSTE RENTES AFLOSSINGSVRIJE HYPOTHEKEN 5 jr 5 jr 10 jr 10 jr Provider Hypotheek NHG 125% EW NHG 125% EW SNS bank SNS Budget Hypotheek Aflosvrij 4,65 5,05 4,85 5,25 Postbank Voordeel Hypotheek 4,8 5,2 5,1 5,5 ING Bank Hypotheek met Renteopties 4,9 5,3 5 5,4 Fortis Bank Aflosvrije hypotheek 5,3 5,8 5,3 5,8 ABN AMRO Aflossingsvrije hypotheek 5,3 5,8 5,4 5,9 Rabobank VoordeelHypotheek 4,6 nvt nvt nvt DSB Bank Aflossingsvrije hypotheek nvt 4,55 nvt 4,75 MoneYou Compleet+ hypotheek 4,6 5 4,85 5,25 REAAL Aflossingsvrij-Holland 4,9 5,05 5,05 5,2 Eigen Huis FBTO Aflossingsvrije Hypotheek 4,8 5,1 5 5,3 MoneYou Compleethypotheek 4,7 5,1 4,95 5,35 Erasmus Profijtvoorwaarden Aflossingsvrij 4,85 5,15 4,95 5,25 Getoond worden de aflossingsvrije hypotheken van de grootbanken plus de 20 producten met de laagste rentes voor een lening van 5 jaar tot 125% van de Executiewaarde, vervolgens de laagste rente voor 10 jaar tot 125%. DOORLOPEND KREDIET PERSOONLIJKE LENING Aanbieder < < < Aanbieder < < Frisia Financ. ** 10,3 6,3 6,1 Kruidvat 5,9 5,9 Delta Lloyd nvt 6,5 6,5 KredietDirect.nl** 5,9 5,9 DSB Bank nvt 6,6 6,6 Becam ** 10,3 6,3 De Hypotheker nvt 6,9 6,9 DSB Bank nvt 6,6 Directa 7,9 6,9 6,5 Directa 7,9 6,9 KredietDirect** 7,5 6,9 6,5 Becam na 7,6 Ohra 7,05 7,05 6,75 OHRA 7,6 7,6 Freo nvt 7,2 7 Eurofintus ** nvt 8,7 FBTO 7,3 7,3 7,3 Crediam 10 8,9 MoneYou nvt 7,9 7,9 DHB bank 8,9 8,9 Fortis Bank 10,3 9,5 8,4 Fortis Bank 10,2 9,4 SNS Bank ,1 SNS Bank 9,7 9,7 Postbank 11,7 10,5 8,9 Postbank 11,2 10,5 Rabobank 10,8 10,5 8,7 ABN Amro 11,7 10,8 8,8 Getoond worden de 10 laagste tarieven gesorteerd op een PL voor 3 jaar voor euro + de tarieven van de grootbanken. ** Tarief afhankelijk van doel lening en/of risicoprofiel aanvrager. Getoond worden de laagste tarieven. Koolzaad is een belangrijke grondstof voor het maken van biobrandstoffen. HOLLANDSE HOOGTE DAGELIJKS OPVRAAGBARE SPAARREKENINGEN Bank Rekening Amsterdam Trade Bank ATB Internet Spaarrekening 4,5 Credit Europe Bank Credit Europe Top-Interest rekening 4,5 Akbank AK Internet Spaarrekening 4,3 Akbank AK Spaarrekening 4,25 The Economy Bank N.V. TEB Ster Spaarrekening 4,25 Garantibank International Gouden Internet Rekening 4,1 Argenta Internet Spaarrekening 4 Garantibank International Gouden Klaver Rekening 4 DSB Bank DSB Bank Internet Spaarrekening 3,8 Rabobank Rabo Telesparen 2,8 ABN AMRO Internet Spaarrekening 2,6 SNS Bank Internet Sparen 2,6 Fortis Bank E-Spaarrekening 2,5 Postbank Internetspaarrekening 2,5 ING Bank Internet Sparen 2,4 Getoond worden de 9 hoogste tarieven + de tarieven van de grootbanken van rekeningen zonder beperkende voorwaarden en een 1e inleg van 100 euro of minder. Peildatum: 22 oktober 2007 Bron: MoneyView Research. KORT Euronext lanceert handelsmarkt voor CO2 NYSE Euronext lanceert in samenwerking met het Franse financiële instituut Caisse des Depots een internationale markt voor de emissiehandel in kooldioxide. De partners willen verschillende diensten bieden aan de wereldwijde kooldioxide-emissiemarkt, om de handel in emissierechten te vergemakkelijken. Emissierechten geven bedrijven of landen het recht om een bepaalde hoeveelheid schadelijke gassen uit te stoten. Deze emissierechten kunnen ze kopen of verkopen. De nieuwe faciliteit zal grotendeels in handen zijn van NYSE Euronext. De emissiehandelsmarkt zal naar verwachting in het begin van 2008 van start gaan. BinckBank praat exclusief met Rabobank BinckBank zet de gesprekken met Rabobank over de overname van online broker Alex op exclusieve basis voort. Dat meldde het bedrijf gisteren in een persbericht. Voor welke periode de exclusiviteit geldt kon een woordvoerder niet zeggen. Verder laat BinckBank weten dat de mogelijke transactie zo spoedig mogelijk bij de Nederlandse Mededingingsautoriteit zal worden gemeld.. Noodfondsen voor Amerikaanse klanten Barclays en Royal Bank of Scotland hebben noodfondsen opgericht om Amerikaanse klanten te helpen die door de kredietcrisis in de problemen zijn gekomen, meldt de Telegraph on Sunday. Dagblad De Pers elke dag geheel gratis op úw kantoor? Ga naar en vul uw gegevens in. Meld u nu aan en ontvang een halfjaarabonnement op National Geographic of Quest.

18 18 Nieuws Wetenschap. Wetenschap van de week Monument van de sterrenkunde Tussen de nieuwe monumenten die door minister Plasterk zijn aangewezen, bevindt zich een wetenschappelijke reus: de radiotelescoop van Dwingeloo. Marcel Hulspas In de Verenigde Staten is het zelfs opgenomen in de grondwet: het recht om je geluk te zoeken. Maar volgens sociologen van de Universiteit van Virginia is dat streven onverstandig. Je wordt er ongelukkig van. Blanken zijn gemiddeld gelukkiger dan Aziaten. Dat weten sociologen allang. Maar volgens hoogleraar Shigehiro Oishi betalen ze daarvoor wel een prijs: na tegenslag zitten ze langer in de put. Oishi en zijn collega s vroegen 350 studenten om gedurende drie weken een dagboek bij te houden waarin ze opschreven of ze gelukkig of ongelukkig waren, en waarom. Blanke studenten, zo ontdekten ze, noteerden meer positieve. Marcel Hulspas Hij wordt niet meer gebruikt voor wetenschappelijk onderzoek. Sterker nog, de radiotelescoop van Dwingeloo staat weg te roesten. Maar wie weet is de redding nabij nu dit instrument, ooit de grootste radiotelescoop ter wereld, opgenomen is op de Monumentenlijst. Het was een volstrekt on-nederlands project. In een land dat nooit geld over had voor Big Science verrees in 1956 zomaar een schotel van vijfentwintig meter breed, bedoeld om radiosignalen uit de ruimte op te vangen. Dat de telescoop er überhaupt is gekomen is te danken aan de Leidse hoogleraar Jan Hendrik Oort. Astronomen vermoedden al dat allerlei hemellichamen radiostraling uitzonden (een enkele radiofanaat klaagde al over ruis afkomstig van de zon) maar Oort ontdekte dat waterstofgas, het materiaal waaruit sterren ontstaan, op een bepaalde golflengte (namelijk 21 centimeter) straling uitzendt. Als hij die straling kon waarnemen, kon hij de kosmische kraamkamers zien waar de sterren waren ontstaan. Maar daar had hij wel een monsterlijk grote antenne voor nodig. Nederland zat aan de grond, maar Oort zette door. En kreeg zijn zin. Koningin Juliana kwam het ding persoonlijk in werking te stellen. Dwingeloo werd spoedig overvleugeld door Britse en Amerikaanse schotels, en door de radiotelescoop in het nabije Westerbork. Want Oort heeft een belangrijke erfenis achtergelaten. Die voorsprong op het gebied van de radiosterrenkunde hebben we nooit meer opgegeven. 1 Museum Boerhaave in Leiden bewaart een schaalmodel van Oorts geesteskind. Zie Een monsterlijk grote antenne. Psychologie Geluk zoeken is gevaarlijk Over literatuur Wat is literatuur? Hoe komt het tot stand en wat onderscheidt de grote schrijvers van de massa der scribenten? Niet alleen literatuuronderzoe- kers, ook veel schrijvers van naam hebben geprobeerd antwoord te geven op deze vragen. Een van hen is de beroemde Italiaanse ervaringen en waren daardoor gelukkiger, maar hadden na tegenslag minimaal twee positieve ervaringen nodig om weer gelukkig te worden. Studenten uit China, Korea en Japan hadden minder positieve ervaringen en omschreven zichzelf minder vaak als gelukkig, maar als ze zich ongelukkig voelden, was een enkele positieve ervaring genoeg om ze weer op hun oude geluksniveau te tillen. Oishi vermoedt dat de grote invloed van tegenslag bij blanken te maken heeft met het feit dat ze meer positieve ervaringen hebben: ze raken eraan gewend, waardoor de invloed ervan minder is en het effect van een negatieve ervaring relatief groter. Streven naar positieve ervaringen maakt ze minder speciaal, waardoor tegenslag langer effect heeft. 1 RAMSJ DEZE WEEK Broodnodige doorbraak Belgische onderzoekers van GlaxoSmithKline hebben een vaccin ontwikkeld dat baby s effectief lijkt te beschermen tegen malaria. auteur Umberto Eco, in deze diepgravende analyse, waarin alle aspecten van Eco s verbazingwekkende eruditie aan bod komen. Umberto Eco, Over Literatuur, 7,90. Het instrument van de maestro Musici bezitten een of meer instrumenten. Maar er zijn instrumenten die, omgekeerd, een tijdelijk musicus in hun bezit hebben. Dan hebben we het natuurlijk over de Stradivarius, Van het gevonden steekzwaard zijn over de hele wereld slechts twee exemplaren bekend. JOYCE VAN BELKOM Geschiedenis Restauratie Geertruidenberg heeft zijn zwaard terug Zeven eeuwen geleden verloor een ridder een kostbaar zwaard, niet ver van Geertruidenberg. Het gerestaureerde wapen is nu de trots van de stad. een van de violen (of celli) gebouwd door de beroemdste aller vioolbouwers, Antonio Stradivarius uit het Italiaanse Cremona. De instrumenten die hij maakte, zijn al honderden jaren peperduur en zeer gewild. Ze werden bespeeld door beroemde musici, maar waren vaak ook lange tijd onvindbaar. Toby Faber vertelt erover met veel gevoel voor drama. Toby Faber. Maestro. Vijf violen en het genie Stradivarius, 6,90. Nanoradio Amerikaanse wetenschappers hebben een detector van radiogolven gemaakt met een doorsnede van eenduizendste van een menshaar. Niels de Groot We zijn waanzinnig trots op deze vondst, verklaart de enthousiaste archeoloog Bas Zijlmans. Samen met zijn team van de Archeologische Werkgroep Geertruidenberg (AWG) ontdekte hij het kostbare zwaard twee jaar geleden tijdens opgravingen in de Koestraat, net buiten de oude stadskern. Dit zwaard onderstreept maar weer eens hoe belangrijk Geertruidenberg was tijdens de Middeleeuwen. Ridders, graven, bisschoppen en andere edellieden bezochten de stad regelmatig. Bovendien werd er door diverse partijen eeuwenlang om gevochten. Het zwaard (een steekzwaard, bestemd om de tegenstander te doorboren, in tegenstelling tot het veel zwaardere slagzwaard om flinke klappen uit te delen) dateert uit de periode , en is na een grondige restauratie weer te bewonderen in Museum De Roos. Het is wellicht gebruikt tijdens een toernooi dat was georganiseerd door de machtige en alom geroemde graaf Floris V van Holland. Deze nodigde in 1279 ridders uit alle Europese windstreken uit in Geertruidenberg om tegen elkaar ten strijde te trekken. De kans bestaat dat het zwaard, dat voorzien is van de inscriptie God onze Heer, God onze Verlosser in het Frans, tijdens die gelegenheid door een deelnemer werd gebruikt en verloren. Dat de eigenaar een vermogend man moet zijn geweest staat buiten kijf. De kling is van staal, met daarop de tekst ingelegd in messing. De knop is van koper bedekt met tin. De handgreep ( gevest ) is bekleed met hout; Tulpomanie De tulp komt uit Turkije en werd omstreeks 1600 in ons land geïntroduceerd door de beroemde Leidse botanicus Clusius. De fraaie bloem, symbool van de vergankelijkheid, werd hier binnen de kortste keren enorm populair, het lijdend voorwerp van een ware tulpenwindhandel, waarbij voor veelbelovende bollen duizenden guldens werden betaald. Maar niet alleen in de Hollandse daaromheen zat een koord gewikkeld. Zijlmans: Het moet een fortuin hebben gekost. Van een dergelijk fraai uitgevoerd steekzwaard zijn over de hele wereld slechts twee exemplaren bekend; het andere bevindt zich in Denemarken. Het verhaal dat het zwaard gebruikt zou zijn tijdens het beroemde toernooi van 1279 is inmiddels een eigen leven gaan leiden, maar Zijlmans hangt een andere hypothese aan. Het zwaard bleef volgens hem mogelijk achter na een veldslag met Geertruidenberg als inzet in het jaar Ik vermoed dat de rijke eigenaar toen zijn zwaard is kwijtgeraakt. Vlakbij lagen het skelet van een paard, een mes en een hoefijzer, wat suggereert dat hij tijdens de slag zijn paard verloor en zich zo snel mogelijk uit de voeten wilde maken. 1 Het zwaard valt te bezichtigen in museum De Roos te Geertruidenberg: tuin, ook op schilderijen, tegeltjes, tapijten en allerhande gebruiksvoorwerpen bloeide de bloem uitbundig. Deze (Duitstalige) catalogus, behorende bij een tentoonstelling in Schloss Pillnitz, Dresden, geeft een uitgebreid en fraai overzicht van de tulpomanie gedurende de eerste helft van de Gouden Eeuw. Tulpomanie. Die Tulpe in der Kunst des 16. und 17. Jahrhunderts, 9,50. Boeken gesignaleerd bij Boekhandel Steven Sterk, Servetstraat, Utrecht: Deze en andere ramsjtitels zijn ook verkrijgbaar bij Selexyzboekhandels.. Belangrijk afval Zuid-Afrikaanse archeologen hebben in een grot jaar oude resten gevonden van de consumptie van vis en schaaldieren. De grot bevat ook sporen van het oudste gebruik van kleurstoffen.

19 Cultuur 19 Kunst Alleen de beste art nouveau was goed genoeg Jugendstilglas als politiek glijmiddel Art nouveau werd eind negentiende eeuw op grote schaal ingezet om tsaristisch Rusland tot bondgenootschappen te verleiden. Het glaswerk dat naar Moskou werd gestuurd is het mooiste dat de slaoliestijl te bieden heeft. Arjan Terpstra Politiek saai? Niet in de negentiende eeuw, waarin naties om elkaars gunsten dongen en oorlog nooit ver weg was. Het schenken van diplomatieke giften was in die gespannen sfeer een onmisbaar glijmiddel, dure kunst voorop. Het is om die reden dat de Hermitage Amsterdam met een prachtige tentoonstelling Art Nouveau uit Rusland kan komen. Het moedermuseum, de Hermitage in St.Petersburg, is sinds de Revolutie van 1917 bezitter van art nouveau die aan de tsarenfamilie toebehoorde. Diplomatieke giften zijn aangevuld met werken uit hun privébezit en uit collecties die tijdens de Sovjetperiode aan de Russische elite werden ontfutseld. Vooral het aandeel Franse art nouveau is opvallend. De in Amsterdam tentoongestelde werken van kunstenaars als Émile Gallé, Ernest Léveillé, René Lalique en de gebroeders Daum behoren tot het beste dat de art nouveau te bieden heeft. Vreemd is dat niet. De verloren Frans-Duitse oorlog van 1870 sloeg grote gaten in het Franse prestige. Elzas-Lotharingen ging verloren en kanselier Bismarck kroonde Wilhelm I in het Paleis van Versailles tot keizer van Duitsland. De vernedering kon niet groter zijn en het niveau van diplomatieke giften was daar omgekeerd evenredig aan. Alleen het beste was goed genoeg om de tsaren Alexander III en Nicolaas II tot bondgenoot te maken tegen het sterke Duitsland. Artistieke giftenreeks En dus schonken de Fransen gift na gift, zeker toen duidelijk werd dat de nieuwe stijl aansloeg bij de tsaristische familie. Het begin van de artistieke giftenreeks is nog erg diplomatiek. Een tafel uit 1893 met een door Émile Gallé ontworpen bovenblad toont in symbolische bloemmotieven het lijdende Lotharingen, een begeleidend boek laat werk van tachtig Lotharinger kunstenaars zien. De nieuwe stijl sloeg aan bij de Russische tsarenfamilie en dus schonken de Fransen gul. Voor het eerst worden politieke boodschappen verpakt in de zwierigheid van zweepslagen en gestileerde natuur, maar nog erg ingetogen. Later zijn de diplomatieke banden beter en blijkt de nieuwe stijl in Rusland aan te slaan. En dus wordt kunst gezonden die niet meer op de actualiteit inspeelt maar simpelweg aan het schoonheidsgevoel van de tsaren appelleert. De stijl wordt uitgesprokener, met steeds krachtiger lijnen en ontwerpen. Meubels van plantenstrengen, sieraden vol natuursymboliek, wandelstokken met gouden libellehandvat en wandkleden met de vier jaargetijden erop. Kunst die om de kunst is gemaakt en die Nicolaas II en zijn vrouw Alexandra aanzetten om zelf meer Europese art nouveau te verzamelen dan bij staatsgelegenheden werd aangeboden. Kunst die ook Russische kunstenaars inspireerde, tot de eierkoning Carl Fabergé aan toe. Van hem zijn prachtige vaasjes te zien met metalen kunstbloemen. Vooral glaswerk had de belangstelling van de tsaren, met een zinnenprikkelende collectie tot gevolg. De bezoeker weet niet waar hij moet beginnen met kijken. Bij de groen-gouden kan met slangenhandvat van Antonio Salviati? De melkwitte vaas met pruimtakken van de firma Rousseau & Léveillé? De Engelse vazen met Moorse en Chinese motieven of toch Gallé s glazen dienblad? Krachtige vernieuwing Waar je ook kijkt, overal word je herinnerd aan de krachtige vernieuwing die van de art nouveau uitging, of je het nu jugendstil, Wiener Sezession, Stil Modern of slaoliestijl noemt. Je ziet kunstenaars uit heel Europa aan het werk met nieuwe en oude glasblazerstechnieken, met applicaties, verschillende kleurlagen, nieuwe materialen en ongebruikelijke afwerkingen. Je ziet ze koortsachtig blazen, wegsteken, vergruizen, opplakken en kerven, met verbluffende producten tot gevolg. Op een zwarte vaas van Gallé stijgen rode libellen naar de hemel op, doordat het dikke zwarte glas is weggekrabt en de rode onderlaag zichtbaar werd. Op een andere vaas van zijn hand springt een pad weg uit een bruin-blauwe vijver, gevlekt als een psychedelische vloeistofdia. Een parfumflesje van Lalique is in verlorenwastechniek gemaakt, een procedé uit de bronsgieterij dat voor het eerst in de glaskunst werd gebruikt. De tentoonstelling sluit met een vaasje dat, na de heftigheid van het voorafgaande, eigenlijk in het niet valt. Hier doet de harde werkelijkheid van de internationale politiek weer haar intrede en ontwaakt de bezoeker uit de esthetische roes. Ook deze vaas is afkomstig uit de fabriek van Gallé, maar dat doet er niet zoveel toe. Het vaasje behoorde toe aan Jozef Stalin, de communistische opvolger van de tsaren. Zou hij net zo vertederd naar dit vaasje hebben gekeken als de Hermitage-bezoekers? En deed hij dat voor of na het tekenen van weer een executiebevel? 1 Hermitage Amsterdam. Art Nouveau tijdens de laatste tsaren, t/m 5 mei Bafta Children s Award Harry Potterfilm genomineerd Novum Harry Potter and the order of the Phoenix is de grote kanshebber bij de Bafta Children s Awards, de belangrijkste Britse kinderfilm- en televisieprijzen. De vijfde film in de reeks Potterfilms is genomineerd voor de publieksprijs voor beste film. Het op de film gebaseerde videospel heeft een nominatie voor de prijs voor beste game, die dit jaar voor het eerst wordt vergeven. In de categorie beste speelfilm neemt Harry Potter het op tegen animatiefilms Happy feet en Flushed away. Ook avonturenfilm Bridge to Terabithia heeft een nominatie in de wacht gesleept. Kinderen kunnen op de website van Bafta stemmen op hun favoriet. Vorig jaar werd Wallace and Grommit, the curse of the were-rabbit verkozen tot beste film. Ruim honderdduizend kinderen brachten toen hun stem uit. De uitreiking vindt dit jaar plaats op zondag 25 november in Londen. 1 Cultuurfonds Reeks biografieën in de pijplijn Redactie cultuur Het Prins Bernhard Cultuurfonds initieert een nieuwe reeks biografieën over historische Nederlandse figuren. Dat maakte het fonds gisteren bekend. Het is de bedoeling dat eind 2008 de eerste delen in de boekhandel liggen. Dikke pillen moeten het niet worden, de biografen, die van het fonds euro tot hun beschikking krijgen, hebben de opdracht gekregen niet meer dan 300 bladzijden over de sleutelfiguren te schrijven. Bovendien moeten de boeken leesbaar blijven. Dit alles om de reeks voor een groot publiek aantrekkelijk te maken. De geportretteerde zijn niet de meest gezaghebbende of machtigste figuren uit hun tijd, maar ze zijn gekozen om hun boeiende levens. In tegenstelling tot de vorige reeks die dankzij het Cultuurfonds tot stand kwam zal in deze reeks meer aandacht zijn voor figuren uit een ver verleden. Jacoba van Beieren, Christoffel Plantijn, Jacob Cats, Jacob Roggeveen, Hermannus, Boerhaave, Rutger Jan Schimmelpenninck, Jacob van Lennep en Mina Kruseman, worden geportretteerd.1 Den Haag in samenwerking met Onder het thema Kunst in de Keuken zijn er exposities, workshops, en bijzondere activiteiten bij kunst uitleencentra in heel Nederland op zaterdag 3 november. Daarom geven wij prijzen weg. Ga naar naar beantwoord de vraag en maak kans op een van deze kunstzinnige prijzen. Eerste prijs: Co Westerik, Man met lichtvlekken, litho. Waarde 570,- Tweede prijs: Cadeaubon ter waarde van 100,- van Taste of Art Derde prijs: Serving Tray ontworpen door Gijs Bakker Vierde prijs: French Carafe ontworpen door KapteinRoodnat Vijfde prijs: ARTACUCINA kunst-kookboek zaterdag dag 3 november 2007 van de kunstuitleen.nl Dagblad De Pers geeft kunstzinnige prijzen weg! Cadeaubon 100,-

20 30 jaar later werd Eddie Meijer managing partner van Houthoff Buruma. Dat moet sneller kunnen. kortste weg naar de top.nl BestGraduates Law 2008 wordt mogelijk gemaakt door onderstaande topwerkgevers. BestGraduates Law 2008 wordt mede mogelijk gemaakt door:

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school.

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school. Voorwoord Susan schrijft elke dag in haar dagboek. Dat dagboek is geen echt boek. En ook geen schrift. Susans dagboek zit in haar tablet, een tablet van school. In een map die Moeilijke Vragen heet. Susan

Nadere informatie

Project Alcohol 2014

Project Alcohol 2014 Project Alcohol 2014 Naam: Jong geleerd is oud gedaan!!!! Laat je niet Naam: F L s E s E N Klas:!!! 1 Inleiding De carnaval komt eraan. Een feest dat gevierd moet worden. Maar is het feestje van plezier

Nadere informatie

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop.

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. Woordenlijst bij hoofdstuk 4 de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. alleen zonder andere mensen Hij is niet getrouwd. Hij woont helemaal a, zonder familie.

Nadere informatie

't gummybeertje le journal D' Hoge School redactie: Tom & Senne 24-10-08 jaargang 3 nr. 7 http://zevensprong.org frankieweyns@hotmail.

't gummybeertje le journal D' Hoge School redactie: Tom & Senne 24-10-08 jaargang 3 nr. 7 http://zevensprong.org frankieweyns@hotmail. 't gummybeertje le journal D' Hoge School redactie: Tom & Senne 24-10-08 jaargang 3 nr. 7 http://zevensprong.org frankieweyns@hotmail.com Het aapje en de sleutels Er was eens een man en die had de sleutels

Nadere informatie

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over, 3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol

Nadere informatie

Pasen met peuters en kleuters. Jojo is weg

Pasen met peuters en kleuters. Jojo is weg Pasen met peuters en kleuters Beertje Jojo is weg Thema Maria is verdrietig, haar beste Vriend is er niet meer. Wat is Maria blij als ze Jezus weer ziet. Hij is opgestaan uit de dood! Wat heb je nodig?

Nadere informatie

zondagmorgen 14 november 2010 Welkomkerk ds. W.H. Hendriks-Vogelaar

zondagmorgen 14 november 2010 Welkomkerk ds. W.H. Hendriks-Vogelaar Gemeente van de Heer Jezus Christus, Jongeren, ouderen, kinderen van God, Zoals ik voor de lezing al gezegd heb; het gaat vanmorgen niet over trouwen of getrouwd zijn, dat is alleen een voorbeeld verhaal.

Nadere informatie

Hij had dezelfde soort helm op als in het beeld vooraf...2 Mijn vader was verbaasd dat ik alles wist...3 Ik zat recht overeind in mijn bed te

Hij had dezelfde soort helm op als in het beeld vooraf...2 Mijn vader was verbaasd dat ik alles wist...3 Ik zat recht overeind in mijn bed te Hij had dezelfde soort helm op als in het beeld vooraf...2 Mijn vader was verbaasd dat ik alles wist...3 Ik zat recht overeind in mijn bed te kijken...4 De mensenmenigte opende zich in het midden...5 Toen

Nadere informatie

Deel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties

Deel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties Preek Gemeente van Christus, Het staat er een beetje verdwaald in dit hoofdstuk De opmerking dat ook Jezus doopte en leerlingen maakte. Het is een soort zwerfkei, je leest er ook snel overheen. Want daarna

Nadere informatie

1. Joris. Voor haar huis remt Roos. Ik ben er. De gordijnen beneden zijn weer dicht.

1. Joris. Voor haar huis remt Roos. Ik ben er. De gordijnen beneden zijn weer dicht. 1. Joris Hé Roos, fiets eens niet zo hard. Roos schrikt op en kijkt naast zich. Recht in het vrolijke gezicht van Joris. Joris zit in haar klas. Ben je voor mij op de vlucht?, vraagt hij. Wat een onzin.

Nadere informatie

De gelijkenis van de barmhartige Samaritaan.

De gelijkenis van de barmhartige Samaritaan. De gelijkenis van de barmhartige Samaritaan. Eerst lezen. Daarna volgen er vragen en opdrachten. Gelijkenissen Toen de Heere Jezus op aarde was, heeft Hij gelijkenissen verteld om de mensen veel dingen

Nadere informatie

IK OVERLEEFDE AUSCHWITZ

IK OVERLEEFDE AUSCHWITZ Ferenc Göndör IK OVERLEEFDE AUSCHWITZ Uitgeverij Eenvoudig Communiceren 3 Mijn vader Lang geleden kwam een jonge, joodse man naar het land Hongarije. Mohr Goldklang was zijn naam. Dat was mijn opa. Mohr

Nadere informatie

Gevaarlijke liefde. Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Ik geloof dat hij Ramon heet!

Gevaarlijke liefde. Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Ik geloof dat hij Ramon heet! Gevaarlijke liefde Gevaarlijke liefde In de pauze Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Als je verliefd wordt ben je in de wolken. Tegelijk voel je je

Nadere informatie

OOGGETUIGE. Johannes 20:30-31

OOGGETUIGE. Johannes 20:30-31 1 januari OOGGETUIGE Johannes 20:30-31 Een nieuw jaar ligt voor ons. Wat er gaat komen, weten we niet. Al heb je waarschijnlijk mooie plannen gemaakt. Misschien heb je goede voornemens. Om elke dag uit

Nadere informatie

Voorwoord. Daarna ging ik praten met Chitra, een Tamilvrouw uit Sri Lanka. Zij zette zich in voor de Tamilstrijd.

Voorwoord. Daarna ging ik praten met Chitra, een Tamilvrouw uit Sri Lanka. Zij zette zich in voor de Tamilstrijd. Voorwoord In dit boek staan interviews van nieuwkomers over hun leven in Nederland. Ik geef al twintig jaar les aan nieuwkomers. Al deze mensen hebben prachtige verhalen te vertellen. Dus wie moest ik

Nadere informatie

Papa en mama hebben ruzie. Ton en Toya vinden dat niet leuk. Papa wil graag dat Ton en Toya bij hem op bezoek komen, maar van mama mag dat niet.

Papa en mama hebben ruzie. Ton en Toya vinden dat niet leuk. Papa wil graag dat Ton en Toya bij hem op bezoek komen, maar van mama mag dat niet. Bezoek op kantoor Papa en mama hebben ruzie. Ton en Toya vinden dat niet leuk. Papa wil graag dat Ton en Toya bij hem op bezoek komen, maar van mama mag dat niet. Ton en Toya hebben wat problemen thuis.

Nadere informatie

Een van de agenten komt naar hem toe. Nou, het is me het dagje wel, zegt hij. Nu zijn er toch rellen in de stad.

Een van de agenten komt naar hem toe. Nou, het is me het dagje wel, zegt hij. Nu zijn er toch rellen in de stad. Een dode De voetbalwedstrijd is afgelopen. Het stadion is bijna leeg. Het is koud, de zon schijnt bleek. Munck staat op de tribune van vak H en staart naar de dode man op de bank. Wat vreselijk, denkt

Nadere informatie

U leert in deze les om een mening vragen. U wilt dan weten wat iemand vindt.

U leert in deze les om een mening vragen. U wilt dan weten wat iemand vindt. UW MENING GEVEN spreken inleiding en doel Een mening is wat iemand denkt of vindt. U leert in deze les om een mening vragen. U wilt dan weten wat iemand vindt. U leert ook uw mening geven. Uw mening geven

Nadere informatie

Jezus kreeg de straf voor onze zonden, wij ontvangen vergeving en vrede. Jesaja 53:4-6 en 1 Petrus 2:24

Jezus kreeg de straf voor onze zonden, wij ontvangen vergeving en vrede. Jesaja 53:4-6 en 1 Petrus 2:24 Jezus kreeg de straf voor onze zonden, wij ontvangen vergeving en vrede. Jesaja 53:4-6 en 1 Petrus 2:24 Als je iets verkeerd doet, verdien je straf. Ja toch? Dat is eerlijk. Er is niemand die nooit iets

Nadere informatie

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen.

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Wat is PDD-nos? 4 PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Eigenlijk vind ik stoornis een heel naar woord. Want zo lijkt het net of er iets niet goed aan me

Nadere informatie

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen.

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen. De familieblues Tot mijn 15e noemde ik mijn ouders papa en mama. Daarna niet meer. Toen noemde ik mijn vader meester. Zo noemde hij zich ook als hij lesgaf. Hij was leraar Engels op een middelbare school.

Nadere informatie

Micha kijkt Ruben aan. Hij trekt een gek gezicht. Micha houdt niet van puzzelen, want de puzzels die oma maakt, zijn altijd heel erg moeilijk.

Micha kijkt Ruben aan. Hij trekt een gek gezicht. Micha houdt niet van puzzelen, want de puzzels die oma maakt, zijn altijd heel erg moeilijk. 1. Puzzelen Wie er het eerst is! Micha staat bij het schoolhek. Hij krijgt een harde klap op zijn schouder van Ruben, zijn grote broer. Oké. Micha is wel in voor een wedstrijdje. Hij begint meteen te rennen,

Nadere informatie

Er was eens een heel groot bos. Met bomen en bloemen. En heel veel verschillende dieren. Aan de rand van dat bos woonde, in een grot, een draakje. Dat draakje had de mooiste grot van iedereen. Lekker vochtig

Nadere informatie

Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten

Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten www.edusom.nl Opstartlessen Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten Wat leert u in deze les? Een gesprek voeren over familie, vrienden en buurtgenoten. Antwoord geven op vragen. Veel succes! Deze les

Nadere informatie

Naam: Mariska v/d Boomen. Klas: TG2C. Datum: 25 Juni. Docent: Van Rijt. Schrijfverslag.

Naam: Mariska v/d Boomen. Klas: TG2C. Datum: 25 Juni. Docent: Van Rijt. Schrijfverslag. Naam: Mariska v/d Boomen. Klas: TG2C. Datum: 25 Juni. Docent: Van Rijt. Schrijfverslag. Onze vragen: 1. Wanneer bent u met uw schrijfcarrière begonnen? 8 jaar geleden ben ik begonnen met het schrijven.

Nadere informatie

Wat kan ik voor u doen?

Wat kan ik voor u doen? 139 139 HOOFDSTUK 9 Wat kan ik voor u doen? WOORDEN 1 1 Peter is op vakantie. Hij stuurde mij een... uit Parijs. a brievenbus b kaart 2 Ik heb die kaart gisteren.... a ontvangen b herhaald 3 Bij welke...

Nadere informatie

Naam: DE BEELDENSTORM Ketters Luther en Calvijn

Naam: DE BEELDENSTORM Ketters Luther en Calvijn Naam: DE BEELDENSTORM Ketters Luther en Calvijn Filips II In 1566, meer dan vierhonderd jaar geleden, zijn veel mensen boos. Er is onrust in de Nederlanden. Er zijn spanningen over het geloof, veel mensen

Nadere informatie

H E T V E R L O R E N G E L D

H E T V E R L O R E N G E L D H E T V E R L O R E N G E L D Personen Evangelieschrijver Vrouw (ze heet Marie) Haar buurvrouwen en vriendinnen; o Willemien o Janny o Sjaan o Sophie (Als het stuk begint, zit de evangelieschrijver op

Nadere informatie

Inleiding. Veel plezier!

Inleiding. Veel plezier! Inleiding In dit boek lees je over Danny. Danny is een jongen van 14 jaar. Er zijn veel dingen die Danny verkeerd doet. Hij rent door de school. Hij scheldt zomaar een klasgenoot uit. Of hij spuugt op

Nadere informatie

Wat? Ambers mond valt open. Krijg ik dertigduizend euro? De notaris knikt. Dat klopt. Gefeliciteerd. Liz weet ook niet wat ze hoort.

Wat? Ambers mond valt open. Krijg ik dertigduizend euro? De notaris knikt. Dat klopt. Gefeliciteerd. Liz weet ook niet wat ze hoort. Een erfenis Dag dames, kan ik iets voor u doen? Amber kijkt Liz even aan en zegt dan: Ik heb hier een afspraak met de notaris. Mijn naam is Amber Overgauw. De vrouw kijkt op haar beeldscherm. Ik zie het,

Nadere informatie

Charles den Tex VERDWIJNING

Charles den Tex VERDWIJNING Charles den Tex VERDWIJNING 3 Klikketik-tik-tik Het is halftwaalf s ochtends. Marja vouwt een hemd. En kijkt om zich heen. Even staat ze op haar tenen. Zo kan ze over de kledingrekken kijken. Die rekken

Nadere informatie

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon Op weg met Jezus eerste communieproject H. Theobaldusparochie, Overloon Hoofdstuk 5 Bidden Eerste communieproject "Op weg met Jezus" hoofdstuk 5 blz. 1 Joris is vader aan het helpen in de tuin. Ze zijn

Nadere informatie

U schrijft ook dat wij Belgen bang zijn voor elkaar. Hoezo?

U schrijft ook dat wij Belgen bang zijn voor elkaar. Hoezo? Wablieft praat met Paul Verhaeghe De maatschappij maakt mensen ziek Materieel hebben we het nog nooit zo goed gehad. De meesten van ons hebben een inkomen, een dak boven ons hoofd Toch voelen veel mensen

Nadere informatie

HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN

HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN Gratis PDF Beschikbaar gesteld door vlewa.nl Geschreven door Bram van Leeuwen Versie 1.0 INTRODUCTIE Welkom bij deze gratis PDF! In dit PDF

Nadere informatie

Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk?

Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk? Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk? Verantwoordelijkheid. Ja, ook heel belangrijk voor school!!! Het lijkt veel op zelfstandigheid, maar toch is het net iets anders. Verantwoordelijkheid

Nadere informatie

Welke wapens worden voor het eerst gebruikt in de Eerste Wereldoorlog? 1. Geweren en gifgas. 2. Machinegeweren en gifgas. 3. Gifgas en pistolen.

Welke wapens worden voor het eerst gebruikt in de Eerste Wereldoorlog? 1. Geweren en gifgas. 2. Machinegeweren en gifgas. 3. Gifgas en pistolen. Tussen welke twee landen is de Eerste Wereldoorlog begonnen? 1. Engeland en Frankrijk 2. Duitsland en Frankrijk 3. Duitsland en Engeland Nederland blijft neutraal. Wat betekent dat? 1. Nederland kiest

Nadere informatie

Vraag: Vraag: Vraag: Vraag: Aapjes, konijntjes en ander lieve beestjes zijn er om:

Vraag: Vraag: Vraag: Vraag: Aapjes, konijntjes en ander lieve beestjes zijn er om: Aapjes, konijntjes en ander lieve beestjes zijn er om: 1) Je cosmetica en medicijnen op uit te proberen. Je wil toch geen prikkende ogen of risico lopen bij de dokter? 2) Niet voor proeven. 3) Ze moeten

Nadere informatie

Kinderfolder ALS JE EEN GELEIDEHOND TEGENKOMT

Kinderfolder ALS JE EEN GELEIDEHOND TEGENKOMT Kinderfolder ALS JE EEN GELEIDEHOND TEGENKOMT ROOS Roos (27) is zeer slechtziend. Ze heeft een geleidehond, Noah, een leuke, zwarte labrador. Roos legt uit hoe je het beste met geleidehond en zijn baas

Nadere informatie

ANNA EN ALEX NEMEN HET OP TEGEN DE VALSEMUNTERS

ANNA EN ALEX NEMEN HET OP TEGEN DE VALSEMUNTERS HET EURO RUN-SPEL www.nieuwe-eurobankbiljetten.eu ANNA EN ALEX NEMEN HET OP TEGEN DE VALSEMUNTERS Anna en Alex zijn klasgenoten en heel goede vrienden. Ze komen altijd in de meest angstaanjagende situaties

Nadere informatie

WWW.HOPE-XXL.COM. Mede mogelijk gemaakt door de Iona Stichting en Vos/Abb

WWW.HOPE-XXL.COM. Mede mogelijk gemaakt door de Iona Stichting en Vos/Abb De meeste mensen in Nederland hebben het goed voor elkaar. We hebben genoeg eten, we hoeven niet bang te zijn voor oorlog en we zijn dan ook tevreden met ons leven. Maar dat is niet overal op de wereld

Nadere informatie

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij.

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij. Lied: Ik ben ik (bij thema 1: ik ben mezelf) (nr. 1 en 2 op de CD) : Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Ik heb een mooie naam, van achter en vooraan.

Nadere informatie

Mijn mond zat vol aarde

Mijn mond zat vol aarde Mijn mond zat vol aarde Serie: Verhalen kind in oorlog Tekst: Meike Jongejan Onderzoek: Mariska de Boer en Hans Groeneweg Redactie: Jan van Zijverden Vormgeving: Richard Bos 2015, Fries Verzetsmuseum,

Nadere informatie

Melkweg. Een dagje ouder. Lezen van Alfa A naar Alfa B. Ouder worden

Melkweg. Een dagje ouder. Lezen van Alfa A naar Alfa B. Ouder worden Melkweg Lezen van Alfa A naar Alfa B Een dagje ouder Ouder worden Colofon Melkweg Lezen van Alfa A naar Alfa B: Een dagje ouder, 2013 Auteurs: Merel Borgesius Kaatje Dalderop Willemijn Stockmann Dit katern

Nadere informatie

Dagboek Nederland onder water?! Komt Nederland onder water te staan? En wat kunnen jij en de politiek doen om dit te voorkomen?

Dagboek Nederland onder water?! Komt Nederland onder water te staan? En wat kunnen jij en de politiek doen om dit te voorkomen? Dagboek Dagboek Nederland onder water?! Komt Nederland onder water te staan? En wat kunnen jij en de politiek doen om dit te voorkomen? Dat het klimaat verandert is een feit. Je hoort het overal om je

Nadere informatie

Lekker ding. Maar Anita kijkt boos. Hersendoden zijn het!, zegt ze. Die Jeroen is de ergste. Ik kijk weer om en zie hem meteen zitten.

Lekker ding. Maar Anita kijkt boos. Hersendoden zijn het!, zegt ze. Die Jeroen is de ergste. Ik kijk weer om en zie hem meteen zitten. Lekker ding Pas op!, roept Anita. Achter je zitten de hersendoden! Ik kijk achterom. Achter ons zitten twee jongens en drie meisjes hun boterhammen te eten. Ze zijn gevaarlijk, zegt Anita. Ze schudt haar

Nadere informatie

Uitleg Zing in 19 mei 2013: Dat is verleidelijk!

Uitleg Zing in 19 mei 2013: Dat is verleidelijk! Uitleg Zing in 19 mei 2013: Dat is verleidelijk! In onze vorige Zing In hebben we het gehad over de druk die op jonge mensen wordt gelegd, op de vaak hoge eisen die we aan hen stellen. Maar niemand is

Nadere informatie

Elke middag loopt Fogg van zijn huis naar de Club. Om een spelletje kaart te spelen. Er wordt altijd om geld gespeeld. En als Fogg wint, geeft hij

Elke middag loopt Fogg van zijn huis naar de Club. Om een spelletje kaart te spelen. Er wordt altijd om geld gespeeld. En als Fogg wint, geeft hij Rijk Phileas Fogg is een vreemde man. Hij is erg rijk. Maar niemand weet hoe hij aan zijn geld komt. Een baan heeft hij namelijk niet. Toch woont hij in een groot huis, midden in Londen. In zijn eentje.

Nadere informatie

Voor iedereen die een gelukkig en succesvol leven niet aan het toeval wil overlaten

Voor iedereen die een gelukkig en succesvol leven niet aan het toeval wil overlaten Voor iedereen die een gelukkig en succesvol leven niet aan het toeval wil overlaten Anderen over het werk van David en Arjan: Met hun boek en hun seminars maken De Kock en Vergeer heel Nederland gelukkig.

Nadere informatie

Voor jongeren in het praktijkonderwijs. Nederlandse soldaten naar Mali

Voor jongeren in het praktijkonderwijs. Nederlandse soldaten naar Mali PrO -weekkrant Week 45 november 2013 Voor jongeren in het praktijkonderwijs 4-1 0 november 2013 Eenvoudig Communiceren Nederlandse soldaten naar Mali Foto: ANP In Mali helpen buitenlandse soldaten de inwoners.

Nadere informatie

9 Vader. Vaders kijken anders. Wat doe ik hier vandaag? P Ik leer mijn Vader beter kennen. P Ik weet dat Hij mij geadopteerd

9 Vader. Vaders kijken anders. Wat doe ik hier vandaag? P Ik leer mijn Vader beter kennen. P Ik weet dat Hij mij geadopteerd 53 9 Vader Wat doe ik hier vandaag? P Ik leer mijn Vader beter kennen. P Ik weet dat Hij mij geadopteerd heeft. P Ik begin steeds beter te begrijpen dat het heel bijzonder is dat ik een kind van God, mijn

Nadere informatie

Y-choice. Luister naar De keuzes die je maakt van Van Dik Hout. Het nummer staat op de CD Het beste van 1994-2001. De songtekst vind je in bijlage 1.

Y-choice. Luister naar De keuzes die je maakt van Van Dik Hout. Het nummer staat op de CD Het beste van 1994-2001. De songtekst vind je in bijlage 1. Kiezen Opwarmertje Een eigen keuze (Naar: Kiezels 10 e jaargang, nr. 5) Laat één jongere beginnen met het noemen van een drietal belangrijke zaken uit zijn leven, bijvoorbeeld iemand kiest scooter, voetbal

Nadere informatie

Voor jongeren in het praktijkonderwijs. Minister boos op kledingwinkels

Voor jongeren in het praktijkonderwijs. Minister boos op kledingwinkels PrO -weekkrant Week 48 november/december 2013 Voor jongeren in het praktijkonderwijs 25 november - 1 december 2013 Eenvoudig Communiceren Minister boos op kledingwinkels In april gingen 1100 arbeiders

Nadere informatie

Handboek Politiek. Derde Kamer der Staten-Generaal

Handboek Politiek. Derde Kamer der Staten-Generaal Handboek Politiek Derde Kamer der Staten-Generaal Hallo Kamerlid van de Derde Kamer der Staten-Generaal, Gefeliciteerd! Deze week ben jij een politicus. Je gaat samen met je klasgenoten discussiëren over

Nadere informatie

10 Een pluizig beestje

10 Een pluizig beestje 10 Een pluizig beestje REMCO CAMPERT Vooraf Remco Campert schrijft vooral verhalen en gedichten. Net als Hans Andreus (zie hoofdstuk 19) behoorde Campert tot de Vijftigers, een literaire stroming in de

Nadere informatie

Inhoud. Een nacht 7. Voetstappen 27. Strijder in de schaduw 51

Inhoud. Een nacht 7. Voetstappen 27. Strijder in de schaduw 51 Inhoud Een nacht 7 Voetstappen 27 Strijder in de schaduw 51 5 Een nacht 6 Een plek om te slapen Ik ben gevlucht uit mijn land. Daardoor heb ik geen thuis meer. De wind neemt me mee. Soms hierheen, soms

Nadere informatie

ANNA EN ALEX NEMEN HET OP TEGEN DE VALSEMUNTERS

ANNA EN ALEX NEMEN HET OP TEGEN DE VALSEMUNTERS HET EURO RUN-SPEL www.nieuwe-eurobankbiljetten.eu ANNA EN ALEX NEMEN HET OP TEGEN DE VALSEMUNTERS - 2 - Anna en Alex zijn klasgenoten en heel goede vrienden. Ze komen altijd in de meest angstaanjagende

Nadere informatie

Hitler op weg naar de macht Wie was Adolf Hitler?

Hitler op weg naar de macht Wie was Adolf Hitler? Hitler op weg naar de macht Wie was Adolf Hitler? Iedereen heeft wel eens van Adolf Hitler gehoord. Hij was de leider van Duitsland. Bij zijn naam denk je meteen aan de Tweede Wereldoorlog. Een verschrikkelijke

Nadere informatie

SPREEKBEURT POLITIE. Ga een dagje op stap met politieagent Arjan en leer meer over de politie

SPREEKBEURT POLITIE. Ga een dagje op stap met politieagent Arjan en leer meer over de politie SPREEKBEURT POLITIE Ga een dagje op stap met politieagent Arjan en leer meer over de politie Wat doet een politieagent? WELKOM DE POLITIEPRAKTIJK helpen bij een ongeluk pak de winkeldief! bekeuren en aanhouden

Nadere informatie

rijm By fightgirl91 Submitted: October 17, 2005 Updated: October 17, 2005

rijm By fightgirl91 Submitted: October 17, 2005 Updated: October 17, 2005 rijm By fightgirl91 Submitted: October 17, 2005 Updated: October 17, 2005 Provided by Fanart Central. http://www.fanart-central.net/stories/user/fightgirl91/21803/rijm Chapter 1 - rijm 2 1 - rijm Gepaard

Nadere informatie

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S 2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de

Nadere informatie

R O S A D E D I E F. Arco Struik. Rosa de dief Arco Struik 1 www.gratiskinderboek.nl

R O S A D E D I E F. Arco Struik. Rosa de dief Arco Struik 1 www.gratiskinderboek.nl R O S A D E D I E F Arco Struik Rosa de dief Arco Struik 1 www.gratiskinderboek.nl In de winkel 3 Bart 5 Een lieve dief 7 De telefoon 9 Bij de dokter 11 De blinde vrouw 13 Een baantje 15 Bijna betrapt

Nadere informatie

Daags nadat Momgomery's troepen over de Rijn waren, stak Church.1i de rivier over in een Amerikaanse stormboot,

Daags nadat Momgomery's troepen over de Rijn waren, stak Church.1i de rivier over in een Amerikaanse stormboot, 23g2.. passeerden vanmiddag veel bommenwerpers en jagers in oostelijke richting. Vanavond naar Simonse geweest. Toen ik terug naar huis ging en nog maar juist de poort uit was, hoorde ik opeens iets, alsof

Nadere informatie

De tijd die ik nooit meer

De tijd die ik nooit meer De tijd die ik nooit meer vergeet Jan Smit uit eigen pen deel 3 De Stiep Educatief De tijd die ik nooit meer vergeet De schrijver die blij is dat hij iets kan lezen en schrijven, vertelt over zijn jeugd.

Nadere informatie

Lesbrief 14. Naar personeelszaken.

Lesbrief 14. Naar personeelszaken. http://www.edusom.nl Thema Op het werk Lesbrief 14. Naar personeelszaken. Wat leert u in deze les? Wanneer u zeggen en wanneer jij zeggen. Je mening geven en naar een mening vragen. De voltooide tijd gebruiken.

Nadere informatie

Musical De Eendenclub verdwaalt

Musical De Eendenclub verdwaalt Pagina 1 van 9 Musical De Eendenclub verdwaalt Normale versie voor 3 typetjes (Otto/Elle/Izzi) Een eigen productie van Recrateam Zang: Leonie van Gent en Martijn Boer Stemmen op de cd-versie: Martijn Boer

Nadere informatie

WAARSCHUWING. Als je wilt dat in je leven niets verbetert, leg dit boek dan NU weg. Het is niets voor jou. Koop een fles champagne en ga het vieren.

WAARSCHUWING. Als je wilt dat in je leven niets verbetert, leg dit boek dan NU weg. Het is niets voor jou. Koop een fles champagne en ga het vieren. WAARSCHUWING Als je wilt dat in je leven niets verbetert, leg dit boek dan NU weg. Het is niets voor jou. Koop een fles champagne en ga het vieren. INLEIDING Je herkent het vast: je stond met een glas

Nadere informatie

Help, mijn papa en mama gaan scheiden!

Help, mijn papa en mama gaan scheiden! Help, mijn papa en mama gaan scheiden! Joep ligt in bed. Hij houdt zijn handen tegen zijn oren. Beneden hoort hij harde boze stemmen. Papa en mama hebben ruzie. Papa en mama hebben vaak ruzie. Ze denken

Nadere informatie

De muur. Maar nu, ik wil uitbreken. Ik kom in het nauw en wil d r uit. Het lukt echter niet. De muur is te hoog. De muur is te dik.

De muur. Maar nu, ik wil uitbreken. Ik kom in het nauw en wil d r uit. Het lukt echter niet. De muur is te hoog. De muur is te dik. De muur Ik heb een muur om me heen. Nou, een muur? Het lijken er wel tien. En niemand is in staat om Over die muur bij mij te komen. Ik laat je niet toe, Want dan zou je zien Hoe kwetsbaar ik ben. Maar

Nadere informatie

Eindverslag SLB module 12

Eindverslag SLB module 12 Eindverslag SLB module 12 Marthe Verwater HDT 3C 0901129 Inhoudsopgave: Eindreflectie.. Blz.3 Reflectieverslag les 1.. Blz.4 Reflectieverslag les 2.. Blz.6 Reflectieverslag les 3.. Blz.8 2 Eindreflectie

Nadere informatie

Werkstuk Maatschappijleer Alcohol

Werkstuk Maatschappijleer Alcohol Werkstuk Maatschappijleer Alcohol Werkstuk door een scholier 1502 woorden 27 april 2004 6,2 255 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Inhoud Inleiding Alcohol door de jaren heen Wat is alcoholisme Is alcohol

Nadere informatie

15 februari: Ik ben het brood dat leven geeft (Johannes 6:32-40)

15 februari: Ik ben het brood dat leven geeft (Johannes 6:32-40) Liturgisch bloemstuk bij de 40 dagen tijd en Pasen 2015 Elke week wordt één kaars gedoofd, van de kandelaar met 8 kaarsen. Er is elke week een boog bekleed met klimop, als beeld van het verbond van God

Nadere informatie

Weer naar school. De directeur stapt het toneel op. Goedemorgen allemaal, zegt hij. * In België heet een mentor klastitularis.

Weer naar school. De directeur stapt het toneel op. Goedemorgen allemaal, zegt hij. * In België heet een mentor klastitularis. Weer naar school Kim en Pieter lopen het schoolplein op. Het is de eerste schooldag na de zomervakantie. Ik ben benieuwd wie onze mentor * is, zegt Pieter. Kim knikt. Ik hoop een man, zegt ze. Pieter kijkt

Nadere informatie

Koos van Dam: 'Rusland is het enige land dat gewoon met Syrië communiceert'

Koos van Dam: 'Rusland is het enige land dat gewoon met Syrië communiceert' DOSSIER 4 UUR NIEUWSBREAK Koos van Dam: 'Rusland is het enige land dat gewoon met Syrië communiceert' Door: Irene de Zwaan 05/09/13, 16:07 YOUTUBE. Koos van Dam tijdens een optreden in Pauw&Witteman. NIEUWSBREAK

Nadere informatie

Lees Zoek op Om over na te denken

Lees Zoek op Om over na te denken Welkom bij de Online Bijbelcursus van Praise De bijbelcursus is wat voor jou als je: 1. Als je wilt weten wat christenen geloven. 2. Als je meer wilt begrijpen van de bijbel. 3. Als je wilt groeien in

Nadere informatie

Monica is jarig. Iemand vertelt over haar sollicitatiegesprek. Monica en Arend praten over opleiding, werken en een eigen bedrijf.

Monica is jarig. Iemand vertelt over haar sollicitatiegesprek. Monica en Arend praten over opleiding, werken en een eigen bedrijf. Les 1 Werk en inkomen (1) Monica is jarig. Iemand vertelt over haar sollicitatiegesprek. Monica en Arend praten over opleiding, werken en een eigen bedrijf. Evert en Monica -2 Rijbewijs Monica is jarig.

Nadere informatie

OPDRACHT 1 : SCRIPT EN INTERACTIEVE VERSIE VAK : SCHRIJVEN --LOIS VEHOF--

OPDRACHT 1 : SCRIPT EN INTERACTIEVE VERSIE VAK : SCHRIJVEN --LOIS VEHOF-- OPDRACHT 1 : SCRIPT EN INTERACTIEVE VERSIE VAK : SCHRIJVEN --LOIS VEHOF-- Confrontatie scene Written by Loïs Vehof Genre: Avontuur Locatie: De oude tempel Protagonist: Wachter Antagonist: Dief Conflict:

Nadere informatie

Auteur: Mirjam Wind, docent en coördinator NT2, Educatie Video s: Gabe Dijkstra en Rick Biemolt, studenten Alfa-college, MultiMedia en Design

Auteur: Mirjam Wind, docent en coördinator NT2, Educatie Video s: Gabe Dijkstra en Rick Biemolt, studenten Alfa-college, MultiMedia en Design Woord voor Woord is een programma mondelinge vaardigheden NT2 voor analfabete beginners. Het omvat 12 lessen. De ontwikkeling van het programma en de daarbij behorende video s is mogelijk gemaakt door

Nadere informatie

Spreekbeurt Dag. Oglaya Doua

Spreekbeurt Dag. Oglaya Doua Spreekbeurt Dag Oglaya Doua Ik werd wakker voordat m n wekker afging. Het was de dag van mijn spreekbeurt. Met m n ogen wijd open lag ik in bed, mezelf afvragend waarom ik in hemelsnaam bananen als onderwerp

Nadere informatie

Sessie 64. Meningen over Johan van Oldenbarnevelt. Mening in 1618. Mening Nu. Niet waar of Valt niet te zeggen

Sessie 64. Meningen over Johan van Oldenbarnevelt. Mening in 1618. Mening Nu. Niet waar of Valt niet te zeggen Sessie 64. Meningen over Johan van Oldenbarnevelt Mening in 1618 Mening Nu Niet waar of Valt niet te zeggen Sessie 64. Uitspraken over Johan van Oldenbarnevelt Johan van Oldenbarnevelt verdiende het om

Nadere informatie

Soms gebeuren er dingen met mensen waarbij ze per ongeluk in een andere dimensie terecht komen.

Soms gebeuren er dingen met mensen waarbij ze per ongeluk in een andere dimensie terecht komen. Soms gebeuren er dingen met mensen waarbij ze per ongeluk in een andere dimensie terecht komen. Toen ik aan het rijden was merkte ik dat er opeens geen verkeer of mensen meer op de weg waren. Normaal gesproken

Nadere informatie

-RKQ/HHUGDP3YG$µ-HNXQWQLHWYRRUHHQKDEEHNUDWVRSGH HHUVWHULM]LWWHQ

-RKQ/HHUGDP3YG$µ-HNXQWQLHWYRRUHHQKDEEHNUDWVRSGH HHUVWHULM]LWWHQ -RKQ/HHUGDP3YG$µ-HNXQWQLHWYRRUHHQKDEEHNUDWVRSGH HHUVWHULM]LWWHQ Bezuinigingen? Welke bezuinigingen? John Leerdam reageert enigszins geïrriteerd op de vraag hoe het voelt om als politicus tegenover oud-collega

Nadere informatie

1 Vinden de andere flamingo s mij een vreemde vogel? Dat moeten ze dan maar zelf weten. Misschien hebben ze wel gelijk. Het is ook raar, een flamingo die jaloers is op een mens. En ook nog op een paard.

Nadere informatie

Verslaving. Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over verslaving. Als iemand niet meer zonder... kan

Verslaving. Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over verslaving. Als iemand niet meer zonder... kan ggz voor doven & slechthorenden Verslaving Als iemand niet meer zonder... kan Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over verslaving Herkent u dit? Veel mensen gebruiken soms

Nadere informatie

Kinderen zonder papieren

Kinderen zonder papieren VPM VPM Kinderen zonder papieren Je ziet het bijna elke dag op de tv of in de krant: beelden van landen in oorlog, mensen in armoede. Op zoek naar een betere plaats om te leven, slaan ze op de vlucht.

Nadere informatie

Thema Op het werk. Lesbrief 16. Herhaling thema.

Thema Op het werk. Lesbrief 16. Herhaling thema. http://www.edusom.nl Thema Op het werk Lesbrief 16. Herhaling thema. Wat leert u in deze les? De woorden van les 12, 13, 14 en 15. Veel succes! Deze les is ontwikkeld in opdracht van: Gemeente Den Haag

Nadere informatie

Beursdagboek 10 September 2013.

Beursdagboek 10 September 2013. Beursdagboek 10 September 2013. Morgen is het al weer 12 jaar geleden. Gisterenavond Tijd 20:16 uur. Op het moment van sluiten van onze beurs gisteren stond de Dow op +86 punten. Op dit moment zien we

Nadere informatie

Dubbelspel. Alan Durant

Dubbelspel. Alan Durant Dubbelspel Dubbelspel maakt deel uit van de Schaduw-reeks van Lezen voor Iedereen/Uitgeverij Eenvoudig Communiceren. De Schaduw-reeks is een serie spannende verhalen voor jongeren. Lezen voor Iedereen/Uitgeverij

Nadere informatie

3.5. Vertellenderwijze, niet moraliseren! 3.5.1. Verkenning van het verhaal " #

3.5. Vertellenderwijze, niet moraliseren! 3.5.1. Verkenning van het verhaal  # 3.5. Vertellenderwijze, niet moraliseren 1 3.5.1. Verkenning van het verhaal "# $$ %& " # 1 H. BERGHMANS & G. EVRARD, Bijbelverhalen in beeld, het leven van Jezus, Altoria Averbode, 1999. ' 3.5.2. Uitdieping

Nadere informatie

Hoofdstuk 2. Contact maken, inlichtingen verstrekken en onderhandelen

Hoofdstuk 2. Contact maken, inlichtingen verstrekken en onderhandelen Hoofdstuk 2 Contact maken, inlichtingen verstrekken en onderhandelen 48 Gangbare uitdrukkingen bij contact maken en onderhandelen De meeste zinnen die in dit overzicht staan, zijn formeel. U kunt deze

Nadere informatie

WAAROM DIT BOEKJE? VERBODEN

WAAROM DIT BOEKJE? VERBODEN WAAROM DIT BOEKJE? Dit boekje gaat over seksuele intimidatie op het werk. Je hebt te maken met seksuele intimidatie als een collega je steeds aanraakt. Of steeds grapjes maakt over seks. Terwijl je dat

Nadere informatie

LES 3 Ik leer Nederlands. TESTEN TEST 1

LES 3 Ik leer Nederlands. TESTEN TEST 1 12/11/14 1 LES 3 Ik leer Nederlands. TESTEN TEST 1 1. (lezen) Ik.... een lange tekst. 2 Hij.... een moeilijk boek. 3. Zij.... een gemakkelijk tekstje. 4..... jullie veel? Ja, wij.... graag kinderboeken.

Nadere informatie

Verhaal: Jozef en Maria

Verhaal: Jozef en Maria Verhaal: Jozef en Maria Er was eens een vrouw, Maria. Maria was een heel gewone jonge vrouw, net zo gewoon als jij en ik. Toch had God haar uitgekozen om iets heel belangrijks te doen. Iets wat de hele

Nadere informatie

U leert in deze les "toestemming vragen". Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen.

U leert in deze les toestemming vragen. Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen. TOESTEMMING VRAGEN les 1 spreken inleiding en doel U leert in deze les "toestemming vragen". Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen. Bij toestemming vragen is het belangrijk dat je het op een

Nadere informatie

Genieten van het echte leven

Genieten van het echte leven Genesis 3: 19 Tot de dag van je dood zul je zwetend het land bewerken om te kunnen leven. 1 De Hamvraag Mag ik genieten en wat is dan eigenlijk genieten? Het leven is toch vooral lol maken! X Het moet

Nadere informatie

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Eerste druk 2015 R.R. Koning Foto/Afbeelding cover: Antoinette Martens Illustaties door: Antoinette Martens ISBN: 978-94-022-2192-3 Productie

Nadere informatie

Borstkanker ''Angst voor het onbekende''

Borstkanker ''Angst voor het onbekende'' Borstkanker ''Angst voor het onbekende'' Borstkanker ''Angst voor het onbekende'' Ellen Wagter-Streep Schrijver: Ellen Wagter-Streep ISBN: 9789402129663 Ellen Wagter-Streep Inhoud Inhoud... 05 Voorwoord...

Nadere informatie

germaans volk), een sterke Franse groepering. Ze verkochten haar aan de Engelsen die haar beschuldigden van ketterij (het niet-geloven van de kerk).

germaans volk), een sterke Franse groepering. Ze verkochten haar aan de Engelsen die haar beschuldigden van ketterij (het niet-geloven van de kerk). Jeanne d'arc Aan het begin van de 15de eeuw slaagden de Fransen er eindelijk in om de Engelsen uit hun land te verdrijven. De strijd begon met een vrouw die later een nationale heldin werd, van de meest

Nadere informatie

Inhoud. Inleiding... 4 Hoofdstuk 1 Het ontstaan van de rechten... 6 Hoofdstuk 2 De belangrijkste rechten...12

Inhoud. Inleiding... 4 Hoofdstuk 1 Het ontstaan van de rechten... 6 Hoofdstuk 2 De belangrijkste rechten...12 Inhoud Inleiding... 4 Hoofdstuk 1 Het ontstaan van de rechten... 6 Hoofdstuk 2 De belangrijkste rechten...12 Onderwerp 1 Gelijkheid...13 De rechten van Tim... 14 Onderwerp 2 Toegankelijkheid...17 De rechten

Nadere informatie

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang.

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang. Vanavond ga ik mijn man vertellen dat ik bij hem wegga. Na het eten vertel ik het hem. Ik heb veel tijd besteed aan het maken van deze laatste maaltijd. Met vlaflip toe. Ik hoop dat de klap niet te hard

Nadere informatie

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 5-6. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 5-6. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag Hoi! Blijf even aan de lijn. Ik zit namelijk op de andere. Wacht even. Hoi, ik kom zo even terug, want ik moet even iets zeggen over

Nadere informatie