Lichtontwerp. Voor acht opstellocaties in Noord-Holland. Een lichtontwerp dat rekening houdt met de lichthinder

Transcriptie

1 Lichtontwerp Voor acht opstellocaties in Noord-Holland Een lichtontwerp dat rekening houdt met de lichthinder 28 Oktober 2014

2 Inhoudsopgave 1 Inleiding Project-omschrijving Projectteam 2 2 Voorkomen van lichthinder Algemeen Lichthinder Richtlijnen ter voorkoming van lichthinder NSVV richtlijnen Richtlijn voor Openbare verlichting (ROVL-2011) Lichthinder voor vogels Vogelbescherming Slapende vogels Onderzoek Rijskwaterstaat Meting van lichthinder Oplossingsrichting 5 3 Het lichtontwerp Algemeen ProRail eisen Gemiddelde verlichtingssterkte (Egem) Gelijkmatige verlichting (Es/Egem) Kleurweergave (Ra) Armatuur opstelling Lichtsturing Lichthinder Lichtberekeningen Berekenings-resultaat locatie Castricum Berekenings-resultaat locatie Uitgeest Berekenings-resultaat locatie Beverwijk 14 Colofon 16 Bijlagen 2 lichtontwerp RA / Versie 1.0 1/16

3 1 Inleiding 1.1 Projectomschrijving ProRail doet onderzoek naar een mogelijke opstellocaties in regio Noord Holland. Dit terrein zal door vervoerders worden gebruikt om treinen op te stellen en schoon te maken. Op opstelterreinen is kunstverlichting nodig om na zonsondergang de werkzaamheden nog te kunnen uitvoeren. Dit document beschrijft voor zes opstellocaties de mogelijkheden voor kunstverlichting, rekening houdend met het beperken van lichthinder voor de omgeving. In dit onderzoek wordt eveneens gebruik gemaakt van energie-efficiënte emplacement verlichting conform het onderzoeksrapport Energie-efficiënte emplacement verlichting, auteur Elkin Petrici, publicatie augustus De volgende afbeelding geeft de onderlinge relatie tussen het opstelterrein, het gebruik en de omgeving weer. Opstelterrein met kunstverlichting. Geen lichthinder voor de omgeving. Werkzaamheden waar licht voor benodigd is. 1.2 Projectteam In opdracht van Carlo Murtas, Planontwikkelaar/Adviseur bij ProRail hebben Arie-Peter Hijkoop en Elkin Petrici (Movares) aan dit document gewerkt. lichtontwerp RA / Versie 1.0 2/16

4 2 Voorkomen van lichthinder 2.1 Algemeen Lichthinder In de Nederlandse algemene wetgeving zijn geen eisen ter voorkoming van lichthinder opgenomen. Wel zijn er diverse instanties die hierover richtlijnen hebben opgesteld. Op de website van de Vereniging Platform Lichthinder is nadere informatie te lezen, zie de link: We hebben het over lichthinder bij overlast in de vorm van verblinding of verstoring door kunstlicht en over lichtvervuiling bij overmatig verhoogde helderheid van de nachtelijke omgeving door kunstlicht. Op een andere website: is een programma te vinden waar de effecten van het wel of niet toepassen van goed afgeschermde lichtbronnen op een eenvoudige manier inzichtelijk is te maken. De rechterlamp is goed afgeschermd terwijl de linker zorgt voor veel strooilicht dat als hinderlijk kan worden ervaren door bijvoorbeeld de bewoners van het naastgelegen huis. Figuur 1 - Verschil in luminantie tussen niet en wel afgeschermde lampen 2.2 Richtlijnen ter voorkoming van lichthinder NSVV richtlijnen Veel instanties in Nederland besteden aandacht aan het voorkomen van lichthinder in de openbare gebieden. In de Nederlandse algemene wetgeving zijn geen eisen te vinden ter voorkoming van lichthinder. Wel heeft het voormalige ministerie VROM, gemeenten en provincies gevraagd om in de openbare ruimte energie te besparen en de lichthinder te beperken. Het ervaren van lichthinder is in veel situaties afhankelijk van de waarnemer, hetgeen impliceert dat mensen een verschillende perceptie kunnen ervaren over wat nu een hinderlijk hoog lichtniveau is of wanneer een armatuurspiegeling als vervelend ervaren wordt. Gelukkig zijn er twee documenten ter raadpleging die duidelijkheid geven over wat men onder lichthinder verstaat en binnen welke kaders verlichtingsinstallaties moeten blijven om hinder te vermijden. Deze richtlijnen worden in de volgende paragrafen behandeld. De Nederlandse Stichting Van Verlichtingskunde (NSVV) heeft als missie: lichtontwerp RA / Versie 1.0 3/16

5 'Het bevorderen van kennis en het verspreiden van informatie, ter verbetering van de toepassing van licht, ten voordele van de samenleving'. Te lezen op hun site: De NSVV geeft op diverse manieren invulling aan dit streven, één hiervan is het opstellen van richtlijnen. Betreffende lichthinder is door de NSVV een reeks richtlijnen gepubliceerd over lichthinder. Deze "Algemene richtlijnen betreffende lichthinder" zijn opgesteld naar aanleiding van een groeiende discussie over lichthinder. In deel twee van de reeks zijn richtlijnen ter voorkoming van lichthinder door terreinverlichting opgenomen. Deze richtlijnen vormen een aanvulling op de algemene richtlijnen opgenomen in deel Richtlijn voor Openbare verlichting (ROVL- 2011) 2.3 Lichthinder voor vogels Vogelbescherming De ``Richtlijn voor Openbare Verlichting (ROVL-2011) wordt in de openbare ruimte vaak toegepast, veelal door gemeenten. Hierin wordt ten aanzien van lichthinder voornamelijk verwezen naar de eerder genoemde NSVV richtlijnen. Aanvullend is ter beperking van storende verblinding en hinderlijk strooilicht een lichtsterkte classificatie opgenomen in Glare (G) klassen. Deze is gebaseerd op de lichtsterkte onder hoeken groter dan 70 graden ten opzichte van een verticale lijn naar beneden en kan worden toegepast bij functionele armaturen in gevallen waar verblinding tot risicovolle verkeersituaties of hinder voor de omgeving kunnen leiden. Verlichting kan ook hinder veroorzaken bij weidevogels die vaak s-nachts nog verder trekken of juist overnachten. De mate van hinder van verlichting hangt samen met de ooggevoeligheid voor licht van de specifieke vogel. Sommige vogels hebben meer last van helderheid en hoge lichtniveaus, in tegenstelling tot vogels die alleen al bij het zien van UV-licht het betreffende gebied volledig vermijden. De Vogelbescherming Nederland schrijft in haar publicatie Nederlandse wetlands Vogel- en natuurbescherming ; zie bijgevoegde website link: =A8DEB332-F8DD-456A B23579DD3B De lichthinder van de assimilatieverlichting ten behoeve van de tuinbouwkassen is enigszins afgenomen, na maatregelen door middel van lichtafscherming. Toch is er nog steeds een overmaat aan lichtverontreiniging in het gebied en wordt het in de duinen niet donker genoeg. En schrijft in haar Nieuwsbrief; zie websitelink: Vogels zijn beslist niet kleurenblind, maar ze zien veel kleuren anders dan mensen. Per soort zijn er wel verschillen. Vogels kunnen ook veel meer beelden per seconde verwerken dan mensen. LED-lampen zijn dan ook beter. Anders dan mensen hebben vogels ook kegeltjes die gevoelig zijn voor ultraviolet licht. lichtontwerp RA / Versie 1.0 4/16

6 Slapende vogels Onderzoek Rijskwaterstaat 2.4 Meting van lichthinder 2.5 Oplossingsrichting J. Dolphijn heeft de volgende tekst vertaald van de BBC site: Vogels kunnen beter met slaaptekort omgaan dan welk dier dan ook. Duiven, bijvoorbeeld, kunnen maanden overleven op slechts tien procent van hun normale slaaptijd. In tegenstelling tot mensen is slapen voor vogels geen vanzelfsprekende bezigheid. Vogels slapen licht en de kleinste verandering in hun omgeving kan voor onrust zorgen. De meeste slapen een lichte slaap in de betrekkelijke veiligheid van een groep. In die groep zijn vaak een aantal vogels de gehele nacht wakker om eventueel gevaar snel kenbaar te maken. In opdracht van Rijkswaterstaat is door Alterra Research instituut voor de groene ruimte onderzoek gedaan. Alterra heeft in het jaar 2000 onderzocht welke invloed wegverlichting heeft op het broedgedrag van grutto s. De grutto blijkt volgens Alterra de meest gevoelige weidevogel te zijn. Bij de kop Resultaten in het onderzoeksrapport Wegverlichting en Natuur, III lokale invloed van wegverlichting op een gruttopopulatie april 2000 schrijft Alterra: De invloed van verlichting op het ruimtegebruik van grasland voor broeden door grutto s, en daarmee op de habitatkwaliteit als broedgebied voor deze weidevogels, blijkt negatief te zijn en zich uit te kunnen strekken over enige honderden meters. Om te verifiëren of verlichtingsinstallaties voldoen aan de bovengenoemde regelgeving zijn lichtmetingen op locatie uit te voeren. Met behulp van een luxmeter (conform NSVV voorschrift) kan de verlichtingssterkte op een referentievlak (horizontaal of vertikaal) worden gemeten. Hiermee kan gecontroleerd worden of de hoeveelheid licht welke op een oppervlak valt voldoende is (te veel licht kan resulteren in lichthinder). Met behulp van een luminantiemeter kan de helderheid maar ook de lichtsterkte afkomstig van een oppervlak worden gemeten. De waarde hiervan is sterk afhankelijk van de waarnemingspositie. Movares kan op locatie metingen uitvoeren en bepalen of installaties voldoen aan de richtlijnen van onder andere lichthinder. Het ontwerpteam zoekt de oplossingsrichting voor een installatie zonder lichthinder in onderstaande toepassingsmogelijkheden: lichtregeling die het licht uitschakelt als er niet wordt gewerkt; efficiënt gericht licht vanuit de armaturen, waardoor alleen het opstelterrein en niet de omgeving wordt verlicht; horizontaal gepositioneerde (platte) lichtvensters, zodat zicht op het lichtvenster van afstand moeilijk is; korte lichtmasten waardoor de verlichting als deze in functie is zo veel mogelijk tussen de treinen blijft; toepassen van led-verlichting die minder UV-straling bevat en beter te richten is op het gewenste oppervlak. lichtontwerp RA / Versie 1.0 5/16

7 3 Het lichtontwerp 3.1 Algemeen Als eerste stap bij het ontwerpen wordt het terrein ingedeeld in gebruiksgebieden. In de volgende afbeelding is deze verdeling weergeven. omgeving Werkgebied op servicepaden Figuur 2 Weergave van werkgebieden en de omgeving 3.2 ProRail eisen ProRail vraagt in de emplacementclassificatie om het werkgebied bij servicesporen te verlichten met een verlichtingssterkte van 20 lux. Onderstaand is de passage uit de emplacementclassificatie opgenomen. Inspectiepaden worden gezien als basis klasse spoor en verlicht met 5 lux. Figuur 3 - classificatie van emplacementsporen (ProRail document) Gemiddelde verlichtingssterkte (Egem) Conform eisen uit de NEN Verlichten van werkplekken buiten en de ProRailrichtlijn RLN00014, versie 2 wordt geadviseerd om bovengenoemde te wijzigen in lichtontwerp RA / Versie 1.0 6/16

8 een verlichtingssterkte van gemiddeld (Egem) 20 lux met een gelijkmatigheid (Es/Egem) van 0,4 en een kleurweergave (Ra) van 60. Uitgaande van een gemiddelde verlichtingsterkte van 20 lux in plaats van een ondergrens van 20 lux houdt in dat er met meer dan 50% minder lichtvermogen volstaan kan worden, dit bespaart energie en is minder belastend voor de aangrenzende bebouwing en fauna. Voor de inspectiepaden wordt in plaats van 5-9 lux voorzien in 5 lux met een gelijkmatigheid van 0, Gelijkmatige verlichting (Es/Egem) Kleurweergave (Ra) 3.3 Armatuur opstelling Met de eis van een gelijkmatige verlichting word voorkomen dat er een `flikkerig lichtbeeld ontstaat op de servicepaden. Dit is voor de vervoerders van toegevoegde waarde omdat het werken in een gelijkmatige verlichting minder belastend is voor de ogen aangezien de ogen minder hoeven te adapteren aan de verschillende lichtniveaus. De kleurweergave is feitelijk de hoeveelheid kleuren die zichtbaar zijn in de verlichting. Het gebruik van een kleurweergave van 60 betekent dat er wit licht moet worden toegepast. Voor uitvoerende werkzaamheden is dit kwalitatief goede verlichting en sinds kort ook een vereiste in de ProRail-regelgeving. Afhankelijk van de aanwezige fauna kan het belangrijk zijn om de golflengte van de verlichting aan te passen hetgeen tot minimale hinder leidt. Voorgaande heeft direct invloed op de kleurweergave. Om dit te kunnen uitvoeren moet echter duidelijk zijn wat de ooggevoeligheid is van de aanwezige fauna. Om lichthinder te zoveel mogelijk te beperken is er voor gekozen om de servicepaden te verlichten met led-armaturen op lichtmasten van 5,5m hoogte. Met een masthoogte van 5,5 meter wordt voorkomen dat de armaturen op grote afstand zichtbaar zijn en blijft de verlichting vrijwel geheel tussen de treinen (met uitzondering van de buitenzijde). De armaturen zijn uitgevoerd met een horizontaal lichtvenster waardoor het zicht op de lichtbron vanaf een afstand vrijwel onmogelijk is. De lichtmasten worden zo ver mogelijk uit elkaar gepositioneerd waardoor de gelijkmatigheid van de verlichting conform de eisen is. Figuur 4 - Opstelling van de lichtmasten tussen de opgestelde treinen lichtontwerp RA / Versie 1.0 7/16

9 Voor het verlichten van de inspectiepaden is net als bij de servicepaden uitgegaan van hetzelfde type mast alleen zijn de armaturen in verband met het lager benodigde lichtniveau voorzien worden van een led-modules met 30 leds in plaats van 90. Door de ook lager benodigde gelijkmatigheid op inspectiepaden wordt ook een grotere mastafstand (32m) aangehouden. De lichtmasten op de inspectiepaden worden in één lijn geplaatst in tegenstelling tot de masten op de servicepaden welke in verband met het de benodigde vrije ruimte versprongen zijn aangebracht. 3.4 Lichtsturing 3.5 Lichthinder Ter energiebesparing en om lichthinder voor de omgeving zo veel mogelijk te beperken wordt geadviseerd om de sturing van de verlichting dimbaar uit te voeren. Dit houdt in dat de verlichting op basis van persoon- of treindetectie op vol vermogen functioneerd. Bij afwezigheid van treinen wordt geadviseerd om de verlichting uit te schakelen. Echter kan, in belang van visuele geleiding voor machinisten, ook volstaan worden met een standaard lichtniveau van 1-2 lux (conform onderstaande tabel 1) welke gehanteerd word buiten servicewerkzaamheden. Op de internetsites van de gemeente Castricum en Uitgeest zijn geen technische eisen of richtlijnen te vinden voor het beperken van lichthinder. De NSVV 1 beschikt wel over technische richtlijnen om lichthinder te beperken. De richtlijnen van de NSVV voor het beperken van lichthinder veroorzaakt door terreinen is voor de opstelterreinen als leidraad gehanteerd. In de onderstaande tabel van de NSVV, is rood omkaderd in welk gebied de opstelterreinen van ProRail worden ingeschaald. Met de lichtberekeningen zal per locatie worden aangetoond dat binnen deze eisen wordt gebleven. Tabel 1 Grenswaarden voor de lichtemissie van een verlichtingsinstallatie voor terreinen ter voorkoming van lichthinder (Bron NSVV Algemene richtlijn betreffende lichthinder ). In de ROVL-2011 is onderstaande tabel opgenomen. 1 Nederlandse Stichting voor Verlichtingskunde lichtontwerp RA / Versie 1.0 8/16

10 Hierbij wordt in klassen aangegeven hoeveel de maximale lichtsterkte mag zijn, afhankelijk van de uitstralingshoek van het armatuur ten opzichte van de lichtmast. Tabel 2 G-Klassen ter begrenzing van lichtuitstraling in hoeken boven de 70 graden. Op de volgende afbeelding is het optiek (uitstralingsgrafiek) van het toegepast armatuur weergegeven, te zien is dat er boven de 70 graden minder licht wordt uitgestraald dan maximaal is toegestaan. Figuur 5 - Armatuur uitstralingsoptiek (De rode lijn geeft de uitstraling in de breedte weer, de blauwe lijn geeft de uitstraling naar voren en achteren weer). Aangezien de lichtvensters horizontaal zijn gepositioneerd zijn deze op afstand niet zichtbaar en kan geen zichtbare luminantie op afstand in het armatuur worden waargenomen. Hierdoor is verdere verblinding door de armaturen uitgesloten. lichtontwerp RA / Versie 1.0 9/16

11 3.6 Lichtberekeningen Met het programma Dialux zijn lichtberekeningen gemaakt voor het bepalen van de benodigde hoeveelheid leds, het armatuurvermogen, de montageafstand en de invloed op de omgeving. Zie bijgevoegde website: Berekeningsresultaat locatie Castricum Voor alle locaties is volstaan met een verlichtingssterkte van gemiddeld ca. 25 lux 2 op de servicepaden met een gelijkmatigheid van ca Dit is conform de eis van gemiddeld minimaal 20 lux en een gelijkmatigheid van 0.4. De vijf lux extra die geïnstalleerd is kan door middel van dimmen worden teruggeregeld. In bijlagen zijn de tekeningen van de verschillende opstellocaties opgenomen. Op deze tekeningen zijn de verlichtingssterkten in luxlijnen geprojecteerd om de invloed op de omgeving inzichtelijk te maken. Bij de lichtberekening is als uitgangspunt aangehouden dat alle opstelplaatsen volledig bezet zijn. Het is aan te bevelen om de buitenste opstelsporen als eerste (beide) te benutten zodat de treinen het zicht op de verlichtte servicepaden ontnemen. Onderstaand wordt voor iedere locatie kort beschreven. Opstelterrein Castricum Variant 1 (Noordzijde) Figuur 6 - Berekeningsresultaat, zie tekening 002 De verlichtingssterkte en de lichtsterkte op de gevel van het bestaande gebouw links bij het parkeerterrein blijft ver onder de gehanteerde richtlijn dus er is technisch gezien geen lichthinder te verwachten. Als het dienstgebouw wordt gerealiseerd schermt dit gebouw de verlichting voor een groot deel ook nog af. Het te realiseren dienstgebouw hoort bij het opstelterrein, de gebruikers van dit gebouw zullen de beperkte lichthinder waarschijnlijk accepteren. 2 Deze hogere waarde is het resultaat van de gekozen locatie van de lichtmasten, het type armatuur en de geëiste gelijkmatigheid. Bij dit soort lichtontwerpen gaat het om de optimale verhouding tussen de verlichtingssterkte en de gelijkmatigheid op het gehele terrein. lichtontwerp RA / Versie /16

12 Opstelterrein Castricum Zuidzijde Figuur 7 - Berekeningsresultaat, zie tekening 003 De verlichtingssterkte en de lichtsterkte op de gevels van de gebouwen links en boven in figuur 7, veroorzaakt door het opstelterrein, blijven onder de gehanteerde richtlijn. Daarom is er technisch gezien geen lichthinder te verwachten. Het dienstgebouw is een onderdeel van het opstelterrein, daarom zullen de gebruikers van dit gebouw wel enige lichthinder accepteren. Vanaf de randweg Neeltjes Groentjesweg is weinig zicht op het verlichte terrein doordat de verlichting voornamelijk tussen de treinen blijft en de armaturen een goede lamp afscherming hebben Berekeningsresultaat locatie Uitgeest Opstelterrein Uitgeest, langs N203 (locatie zuidoostzijde Rijksweg A9) Figuur 8 - Berekeningsresultaat, zie tekening 004 Deze locatie ligt ten zuidoosten van de A9 en ten zuidwesten van de N203. Er staan geen gebouwen in de directe omgeving van het opstelterrein. Lichthinder veroorzaakt door het opstelterrein voor de weggebruikers van de provinciale weg N203 is niet te verwachten. Dit omdat de verlichting voor een groot deel wordt afgeschermd door de opgestelde treinen, de lage lichtpunthoogte en de goede afscherming van de armaturen. lichtontwerp RA / Versie /16

13 Opstelterrein Uitgeest, Driehoek (Noordwestzijde Rijksweg A9) Figuur 9 - Berekeningsresultaat, zie tekening 005 De verlichtingssterkte en de lichtsterkte op de gevels van de gebouwen rechtsboven in figuur 9 blijven ver onder de gehanteerde richtlijn dus is er technisch gezien geen lichthinder te verwachten. Lichthinder voor de weggebruikers van de provinciale - en de rijkswegen veroorzaakt door het opstelterrein is niet te verwachten. Dit door de relatief grote afstand tussen deze wegen en het opstelterrein, de gekozen lichtpunt hoogte en de lampafscherming. Opstelterrein Uitgeest, Variant 1E Figuur 10 - Berekeningsresultaat, zie tekening 006 Er staan geen gebouwen in de directe omgeving van het opstelterrein. De hoeveelheid verlichting die in de omgeving terecht komt is beperkt, door de goede lampafscherming en lage masten. Het dienstgebouw is een onderdeel van het opstelterrein, daarom zullen de gebruikers van dit gebouw enige lichthinder waarschijnlijk accepteren. lichtontwerp RA / Versie /16

14 Opstelterrein Uitgeest, Variant 1C Figuur 11 - Berekeningsresultaat, zie tekening 007 De verlichtingssterkte en de lichtsterkte op de gevels van het monumentale boerderij links uit het midden in figuur 11 blijven ver onder de gehanteerde richtlijn. Er valt 0 lux op de gevel van de boerderij. Lichthinder voor de weggebruikers veroorzaakt door het opstelterrein is niet te verwachten door de relatief grote afstand tussen de wegen en het opstelterrein. lichtontwerp RA / Versie /16

15 Berekeningsresultaat locatie Beverwijk Opstelterrein Beverwijk Wijckerpoort Het zicht op de opstellocatie vanuit de bebouwing aan de zuidwestelijke zijde, wordt geblokkeerd door de bomenrij. In het ontwerp is bekeken of er bij afwezigheid van bomen eventueel lichtval op de gevels te verwachten is maar dat blijkt niet het geval (0 lux). Ook de bebouwing aan de noordzijde ondervindt geen hinder door lichtval afkomstig van het opstelterrein. Op tekening is de situatie weergegeven waarbij alle verlichting op 100% functioneert zonder opgesteld materiaal. In praktijk adviseren wij op de verlichting te laten functioneren op basis van persoonsdetectie. Het zicht op de opstellocatie is mogelijk vanuit het station of stationsplein maar door de lage lichtpunthoogte is hier geen echte hinder te verwachten. Figuur 10 - Weergave van lichttechnisch resultaat, zie tekening 010 Op bovenstaande afbeelding is te zien dat de verlichting de bebouwing niet bereik. De buitenste lux lijn geeft de grens weer van 0,2 lux. lichtontwerp RA / Versie /16

16 Opstelterrein Beverwijk De Schegt (voormalig Wig) De opstelling van dit terrein is langer dan bij locatie Wijckerpoort. In deze positie is er meer zicht op het terrein vanaf het station en de gebouwen langs de snelweg A2. De lichtberekeningen tonen ook hier aan dat er geen lichtval op de gevels van de gebouwen langs de A2, nog de bebouwing aan de overzijde zal komen. Op de onderstaande afbeelding is een weergave van de tekening opgenomen. De volledige tekening zijn bij dit document gevoegd als bijlage. Figuur 11 - Weergave van lichttechnisch resultaat, zie tekening 009 Op de bovenstaande afbeelding is te zien dat de verlichting van het opstelterrein niet over de A2 rijkt (de buitenste luxlijn is 0,2 lux). Naar verwachting zal de verlichting van de snelweg voor meer hinder zorgen aan de omgeving dan de verlichting van het opstelterrein. Dit in verband met de hogere lichtmasten langs de snelweg en de zichtbaarheid van de lichtvensters. lichtontwerp RA / Versie /16

17 Colofon Opdrachtgever Carlo Murtas ProRail Uitgave Movares Nederland B.V. Status Vrijgegeven Daalse Kwint Postbus GW Utrecht Telefoon Telefax Ondertekenaar Arie-Peter Hijkoop Projectnummer RA Versie Auteur Datum Omschrijving Vrijgegeven door 1.0 Elkin Petrici Vrijgegeven versie Erik Wielink 2.0 Kees van de Bunt Review opmerkingen Kees van de Bunt ProRail verwerkt 3.0 Elkin Petrici Concept versie Arie-Peter Hijkoop Movares Nederland B.V. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Movares Nederland B.V. lichtontwerp RA / Versie /16

18 Bijlagen Titel Nummer Datum Versie Tekeningen Opstelterrein Castricum (Noordzijde) Opstelterrein Castricum (Zuidzijde) Opstelterrein Uitgeest (Locatie zuidzijde Rijksweg A9) Opstelterrein Uitgeest (Locatie noordzijde Rijksweg A9) Opstelterrein Uitgeest (Variant 1E) Opstelterrein Uitgeest (Variant 1C) Principe detail tekening A-A Opstelterrein Beverwijk (De Schegt) Opstelterrein Beverwijk (Wijckerpoort) Specificaties Armatuurspecificaties: LED-way Road Lichtmast 5,5m A -