0SAB0 USE base. Geschiedenis van de techniek & Ethiek History of technology & Ethics. 24 juni 2013 June 24,

Transcriptie

1 VERSIE A 0SAB0 USE base Geschiedenis van de techniek & Ethiek History of technology & Ethics 24 juni 2013 June 24, Het tentamen bestaat uit een set vragen in het Nederlands (pag. 2-15) en een set vragen in het Engels (pag ). Alle studenten zijn vrij te kiezen om de tentamenvragen in het Nederlandse of in het Engels te lezen. Dit geldt ook voor de studenten van Automotive, Electrical Engineering, Industrial Design, Psychology and Technology, Software Science, Sustainable Innovation en Web Science! Let op: Studenten Industrial Design (ID) zijn VERPLICHT de open vraag in het Engels te beantwoorden! 1

2 Tentamen USE base Geschiedenis van de techniek & Ethiek Nederlandse versie LEES DEZE INSTRUCTIES ZORGVULDIG: Bij dit tentamen is het gebruik van woordenboeken, boeken, readers of aantekeningen NIET toegestaan. Gebruik een donkere pen, kleur het gehele vakje en maak geen verbeteringen op het antwoordformulier. Als je toch verbeteringen wilt aanbrengen, vraag dan een nieuw formulier. Vermeld je naam en persoonlijke ID number. Vermeld de tentamenversie: versie A of versie B. Alleen één antwoord is juist. Selecteer het meest volledige antwoord. Maak altijd een keuze. Soms vragen wij: Welke uitspraak hoort NIET in deze opsomming thuis? N.B. NIET Lever het antwoordformulier EN het vragenformulier in. AANTAL EN SOORT VRAGEN: 57 vragen in het totaal: Voor Techniekgeschiedenis: 31 vragen (16 meerkeuzevragen & 15 beweringen) Voor Ethiek: 26 vragen (25 meerkeuzevragen & 1 open vraag) Voor de beantwoording van de open vraag dien je ongeveer minuten uit te trekken. BEOORDELING: Totaal aantal te behalen punten: 62 Goede antwoord Meerkeuzevraag = 1 punt Max. mogelijke totaal score Meerkeuzevragen: 41 Goede antwoord Bewering = 1 punt Max. mogelijke totaalscore beweringen: 15 Goed antwoord Open Vraag = 6 punten Om een voldoende (5,5) te krijen, moet je tenminste een score van 41 punten hebben gehaald. Dit tentamen telt voor 50% mee voor het eindcijfer. De cijfers voor je groepswerk (opdracht 1-5) tellen voor de andere 50% mee. Om de 0SAB0 te kunnen halen, moet je minimaal een 5,0 voor het tentamen hebben gekregen EN voor de opdrachten en het tentamen samen, een gewogen gemiddelde van ten minste een 5,5 hebben gehaald. 2

3 Geschiedenis van de techniek 16 meerkeuzevragen & 15 statements 16 meerkeuzevragen Slechts één antwoord is correct! Correct antwoord = 1 punt 1) Kies het antwoord dat het beste aangeeft waarom de co-constructivistische denkwijze over techniekontwikkeling goed past bij het begrip leerproces? Co-constructie poneert dat: A. verschillende stakeholders in het proces de invloed van de technologie ontdekken en daarom wel of geen steun geven. B. in het innovatieproces door interacties tussen stakeholders duidelijk wordt hoe de technologie en het gedrag van de stakeholders op elkaar kan worden afgestemd. C. de technologie invloed heeft op stakeholders die hierdoor hun gedrag beter kunnen aanpassen. D. innovatieprocessen grillig verlopen en onvoorspelbaar zijn omdat alle betrokken partijen gezamenlijk moeten leren hoe daarmee goed om te gaan. E. innovaties tot stand komen omdat verschillende stakeholders gezamenlijk onderzoek doen. 2) Waarin verschilt een co-constructivistische denkwijze van een technologische deterministische denkwijze? Selecteer het beste (meest volledige) antwoord: A. Een co-constructivistische denkwijze legt meer accent op de invloed van alle stakeholders dan een technologie deterministische denkwijze. B. Een technologie deterministische denkwijze veronderstelt dat de techniek autonoom is, terwijl een co-constructivistische denkwijze veronderstelt dat technische ontwikkeling wordt gestuurd door keuzes van ingenieurs. C. Een co-constructivistische denkwijze veronderstelt dat de interacties tussen actoren techniekontwikkeling beïnvloeden, terwijl een technologische deterministische denkwijze accent legt op keuzes van ingenieurs. D. Een technologische deterministische denkwijze veronderstelt dat technische ontwikkeling een grote invloed heeft op de maatschappij, terwijl een co-constructivistische denkwijze die invloed van de techniek ontkent. E. Een technologisch deterministische denkwijze veronderstelt dat technische ontwikkeling een grote invloed heeft op de maatschappij, terwijl een co-constructieve denkwijze ervan uitgaat dat technische ontwikkeling zich voltrekt als interactie tussen wetenschappers en technici. 3) Geef aan wat de betekenis is van het begrip Betwiste Modernisering : A. Betwiste modernisering betekent dat sommige stakeholders altijd tegen modernisering zijn B. Modernisering roept altijd vraagtekens op bij sommige stakeholders C. De richting van de modernisering staat ter discussie, maar modernisering zelf is geaccepteerd D. Modernisering is ontstaan door conflicten en oorlogen E. Modernisering vormt het onderwerp van menig openbaar/publiek debat 3

4 4) Wat is het karakteristieke verschil tussen de twee periodes: Inventing the Modern Project (I) en de Controlled Modernization (II) in Nederland? A. In periode I wordt modernisering als idee door enkele individuen uitgevonden, terwijl in periode II modernisering wordt gereguleerd door de overheid. B. In periode I wordt modernisering door iedereen geaccepteerd, terwijl er in periode II technologische keuzes ter discussie werden gesteld en de behoefte ontstond om negatieve effecten van technologie te compenseren. C. In periode I wordt modernisering door iedereen geaccepteerd, terwijl in periode II de behoefte ontstaat om modernisering te onderwerpen aan strikte overheidsinvloed. D. In periode I wordt het idee van modernisering door technologie in Nederland uitgevonden, terwijl in periode II ontstaat er angst voor de negatieve gevolgen van technologie. E. In periode I wordt de term modernisering uitgevonden, terwijl in periode II worden moderniseringsactiviteiten aan controle onderworpen. 5) In welke fase van modernisering was er bij stakeholders niet alleen bewondering maar ook angst voor de lopende band? A. Uitvinding van het moderne project (Inventing the Modern Project) B. Gecontroleerde modernisering (Controlled Modernization) C. De hoogtij van modernisering (Heyday of Modernization) D. Reflexieve modernisering (Reflexive Modernization) E. Geen van de bovenstaande 6) Om de industrialisering van Nederland beter te begrijpen, richten auteurs Johan Schot en Dick van Lente zich in Technology, industrialization, and the contested modernization of the Netherlands op vier verschillende aspecten. Welke uitspraak hoort NIET in deze opsomming thuis? A. Discontinuïteiten in kapitaalintensiteit en het industrialiseringsproces B. De technologische achtergrond van diversificatie en de opkomst van het grootbedrijf C. De bijdrage van consumenten en consumentenorganisaties aan het industrialisatieproces D. Het belang van de ontdekking en exploitatie van natuurlijke grondstoffen voor de industrialisatie van Nederland E. De bijdrage van toenemende arbeidsproductiviteit aan het industrialisatieproces N.B. NIET 7) Volgens Ruth Schwartz Cowan, is de Consumption Junction de plaats en tijd waar: A. producenten de consumenten samenbrengen B. consumenten keuzes maken tussen concurrerende technologieën C. consumenten en producenten elkaar treffen D. producenten en consumenten samenwerken aan een gemeenschappelijk ontwerp E. consumenten prototypes testen 8) Om de relatie tussen Society en Technologie te bestuderen, introduceerde het vak USE basis het begrip regime. Dit concept heeft tot doel: A. De rol van stakeholders, zoals de overheid, de E.U. en Greenpeace, in technologische verandering te bestuderen. B. Te bestuderen hoe samenlevingen het algemeen belang in technologische keuzes bepalen. C. Te bestuderen welke technologische optie het algemeen belang het beste dient. D. De rol van alle relevante stakeholders in technologische verandering (inclusief Enterprise en User) te bestuderen. E. De rol van het politieke systeem in technologische keuzes te bestuderen. 4

5 9) Het begrip participatie door delegatie verwijst naar: (Kies het meest volledige antwoord) A. Het delegeren van voor de samenleving belangrijke technologische keuzes aan experts. B. Het overdragen van operationele verantwoordelijkheden van overheden naar niet-overheid actoren, zoals bedrijven, burgers, en belangenverenigingen. C. Het uitnodigen van burgers en vertegenwoordigers van stakeholders om te participeren in het technologische besluitvormingsproces. D. Het verdelen van de verantwoordelijkheid voor verschillende technologische keuzes over diverse stakeholders in de samenleving. E. Het delegeren van voor de maatschappij belangrijke technologische keuzes aan ingenieurs. 10) Hoe werd in de nachtwakerstaat het algemeen belang in technologische keuzes gedefinieerd? A. Als de welvaart van burgers B. Als het belang van de belastingbetaler C. Als de privatisering van bedrijven D. Als tegengesteld aan particuliere belangen E. Als het vermijden van verspilling van bestaansmiddelen 11) Welke aspecten van het algemeen belang werden volgens protestbewegingen eind jaren zestig in technocratische besluitvorming gemist? A. De welvaart en het welzijn van burgers B. Sociale cohesie C. Milieu en democratie D. Nationale consensus en internationale vrede E. Milieu en welzijn 12) Wat is, volgens de leesstof, het belangrijkste probleem bij participatie op uitnodiging en hoe kan dat worden opgelost? A. De verkeerde stakeholders worden uitgenodigd: Maak betere procedures om stakeholders uit te nodigen. B. De rijksoverheid kan mediatieprocessen niet voldoende beheersen: Geef de rijksoverheid een coördinerende rol. C. Het ontbreekt burgers aan mogelijkheden om daadwerkelijk politieke besluitvorming over technologie te beïnvloeden: Dwingende procedures kunnen de ontvankelijkheid van politici voor burgers doen toenemen. D. Hedendaagse problemen zijn globaal en te omvangrijk om aan te pakken (bv klimaatverandering en biodiversiteit): Ontwerp mechanismen om de stem van globale burgers in het technologisch besluitvormingsproces te kunnen meenemen. E. Burgers zonder directe belangen raken gedemotiveerd en wijzen de uitnodiging af: Betrek relevante stakeholders, met een direct belang in de technologie, rechtstreeks in het ontwerpproces. 13) In de periode Hoogtij van modernisering (Heyday of Modernization) wordt het ingenieursberoep in Nederland gekenmerkt door: A. Een progressieve ingenieursstroming B. Het inzetten op schaalvergroting C. Een intelligent debat over voor- en nadelen van technologie D. De bouw van de afsluitdijk E. De toetreding van ingenieurs tot directies van industriële bedrijven 5

6 Read the following newspaper article: Computer chip inventor dies April 30, 2012 THE inventor of the computer chip used on smart cards, Roland Moreno, has died. He revolutionised shopping, commuting, banking and passports and paved the way for the mobile phone in 1974 with his idea for an electronic data card. French banks were among the first to recognise the security measures built in to the new computer chip. They quickly incorporated them into the Carte Bleue debit card system - causing confusion for foreign tourists whose bank cards used magnetic strips. At the same time France Télécom used the chip for their Télécarte cards for use in pay phones. Born in Cairo in 1945, Moreno was 29 when he first patented the idea for a miniature circuit board that could hold secure electronic data. He was a self-taught electonics engineer and came up with all sorts of curious gadgets - but none that had much value. His first thought for the computer chip was that it could be mounted in rings. He had to defend it against several court challenges but by the time his patent ended in 1994 it had earned him and his company Innovatron nearly 150 million. It will continue earning for his estate until It is now a common sight in credit cards and bank cards, travel cards such as Navigo in Paris or Oyster in London, the Carte Vitale health card, new-style passports and ID cards and as the sim chip in mobile phones. When the security of his chip was challenged in 2000 he immediately offered one million francs if anyone could crack the code - until this day the money has not been claimed. Source: Computer chip inventor dies, The Connexxion, French-English Newspaper, (April 30th 2012) accessed online June 5, 2013: ( 14) Welke van de volgende statements is waar? Dit artikel is een typisch voorbeeld van een: A. technologisch-deterministisch verhaal, waarin de gevolgen voor de onderneming (Enterprise) worden uitgelegd. B. technologisch-deterministisch verhaal, waarin de rol van gebruikers (Users) wordt uitgelegd. C. co-constructieve vertelling, waarin de interactie tussen bedrijven (Enterprises) en professionele gebruikers (Users) wordt uitgelegd. D. co-constructieve vertelling, waarin de adoptie van safety chips wordt uitgelegd E. verhaal dat uitlegt dat ingenieurs hun dromen kunnen realiseren. 15) In het krantenartikel is France Télécom geportretteerd als een: A. Bedrijf dat zelf chiptechnologie ontwikkelt. B. Eindgebruiker van nieuwe chiptechnologie. C. Professionele gebruiker van nieuwe chiptechnologie. D. Stakeholder strevend naar grotere veiligheid van telefoonkaarten. E. Overheidsorganisatie betrokken bij veiligheidsbeleid. 6

7 16) In het krantenartikel zijn buitenlandse toeristen weergegeven als: A. Gebruikers die de technologie vorm geven door hun gebruik van bankpassen. B. Gebruikers die protesteren tegen nieuwe technologie op bankpassen. C. Gebruikers-burgers (user-citizens) die chip beveiligingsbeleid vorm geven. D. Stakeholders die de ontwikkeling van bankpassen beïnvloeden. E. Door de nieuwe technologische ontwikkeling gedupeerde niet-gebruikers. 15 Statements Waar / Niet waar Correct antwoord = 1 punt Zijn de volgende beweringen WAAR of NIET WAAR? 17) De periode Inventing the Modernity begon rond 1890 omdat rond dat tijdstip bijna alle Nederlanders een sterk geloof in de moderniserende werking van technologie kregen. A. WAAR B. NIET WAAR 18) Historicus Claude S. Fisher stelt in zijn boekhoofdstuk Technology and Modern Life dat de telefoon de Amerikaanse manier van leven radicaal heeft veranderd. C. WAAR D. NIET WAAR 19) Bedrijven spelen een cruciale rol in technologische ontwikkeling als gevolg van de keuzes die zij maken op het terrein van schaal, kennis en verantwoordelijkheid. A. WAAR B. NIET WAAR 20) Propositionele kennis verwijst naar knowing-how, de (technische) kennis en vaardigheden die nodig zijn om iets te doen. A. WAAR B. NIET WAAR 21) De acties die Foxconn nam om het aantal zelfdodingen tegen te gaan kan men het beste omschrijven als het nemen van passieve verantwoordelijkheid. A. WAAR B. NIET WAAR 22) Het perspectief van techniekgeschiedenis op het Nederlandse industrialisatie proces, zoals de auteurs Schot en van Lente beschrijven in Technology, industrialization, and the contested modernization of the Netherlands verrijkt het sociaal-economische beeld, maar spreekt deze soms ook tegen. A. WAAR B. NIET WAAR 23) Industrialisering in Nederland vond alleen via grootschalige productie plaats. A. WAAR B. NIET WAAR 24) De bouw van de eerste nucleaire reactor in Dodewaard was technologische ontwikkeling die kenmerkend was voor de Hoogtij van modernisering (Heyday of Modernization). A. WAAR B. NIET WAAR 7

8 25) Een geprojecteerde gebruiker is hetzelfde als een echte gebruiker. A. WAAR B. NIET WAAR 26) Expert kennis wordt vaak gebruikt door degenen die gebruikers representeren. A. WAAR B. NIET WAAR 27) Gebruikersorganisaties waren in staat technologische systemen mede vorm te geven in de periode Controlled Modernization. A. WAAR B. NIET WAAR 28) In How Users Matter suggereren sociale wetenschappers Nelly Oudshoorn and Trevor Pinch dat nonusers irrationele gebruikers zijn. A. WAAR B. NIET WAAR 29) In One Less Car beweert Zach Furness dat de belangrijkste aanjagers van het Automobile-Industrial Complex Robert Moses, Adolf Hitler, Dwight Eisenhower, Lewis Mumford en Le Corbusier waren. A. WAAR B. NIET WAAR 30) De term maatschappij (society) verwijst niet alleen naar alle individuen/groepen met een belang in een technologische keuze, maar ook naar de vraag welke technologie het beste voor de samenleving is. A. WAAR B. NIET WAAR 31) In het vak USE basis wordt benadrukt dat de belangrijkste taken van ingenieurs innovatie en management zijn. A. WAAR B. NIET WAAR 8

9 Ethiek 25 MC vragen & 1 open vragen (20-30 minuten) 25 Multiple Choice vragen Er is slechts één correct antwoord! Correct antwoord = 1 punt 32) Welke van de volgende uitspraken drukt een morele norm uit? A. Het is een algemeen feit dat een goede ingenieur eerlijk moet zijn. B. Klokkenluiders hebben meestal een zwakke positie op de arbeidsmarkt. C. We moeten leven met de risico's van radioactief afval uit kerncentrales voor een lange tijd, het maakt niet uit of we het willen of niet. D. De meeste ingenieurs accepteren de Tien Geboden. E. Een goede ingenieur moet aan de deontologische code van zijn of haar professionele organisatie gehoorzamen. 33) Wat is een ethische theorie? Kies de uitspraak die de term het best omschrijft. Een ethische theorie is A. een theorie over hoe je je moet gedragen in situaties die we tegenkomen in onze dagelijkse en professionele leven. B. een theorie die beoordeelt of een handeling goed of slecht is, of is een theorie over welke karaktereigenschappen een persoon deugdzaam maakt. C. een oude hypothese over wat een goede samenleving is. D. een oude hypothese over hoe je een goed leven moet leiden. E. een verzameling van praktische richtlijnen voor hoe je je moet gedragen in situaties die we tegenkomen in onze dagelijkse en professionele leven. 34) Wat is het utilisme? Kies de uitspraak die de term het best omschrijft. Het utilisme is een ethische theorie die stelt dat een handeling moreel goed is als (en alleen als). A. de handeling meer goede gevolgen dan slechte met zich meebrengt. B. het resulteert in meer genot dan die van sommige alternatieve handelingen die ter beschikking staan aan diegene die handelt. C. die resulteert in de grootste geluk voor het grootste aantal mensen. D. het zal leiden tot de grootste geluk voor diegene die handelt. E. de handelende persoon een berekening uitvoert alvorens te beslissen wat te doen en vervolgens die handeling kiest die het meest optimaal is volgens de berekening. 35) Stel dat het mogelijk is om auteursrechtelijk beschermde muziek te downloaden via het internet zonder te betalen. Stel dat de makers van deze muziek (de muzikanten) niet willen dat hun muziek op deze manier te verkrijgen is. Hoe zou Kant reageren op de vraag of het moreel toelaatbaar is om deze muziek te downloaden zonder te betalen? A. Het is moreel toelaatbaar auteursrechtelijk beschermde muziek te downloaden zonder ervoor te betalen, als men zeker weet dat men het toch niet zou hebben gekocht, omdat dan niemand geschaad wordt. B. Het is moreel toelaatbaar om auteursrechtelijk beschermde muziek te downloaden zonder ervoor te betalen, want zelfs als iedereen dat doet wordt er nog steeds goede muziek gemaakt en niemand wordt geschaad. C. Het is moreel ontoelaatbaar om auteursrechtelijk beschermde muziek te downloaden zonder ervoor te betalen, want als iedereen dat zou doen, zouden alle muzikanten worden geschaad. D. Het is moreel ontoelaatbaar om auteursrechtelijk beschermde muziek te downloaden zonder ervoor te betalen, want men kan niet rationeel willen dat iedereen luistert naar dezelfde muziek. E. Het is moreel ontoelaatbaar om auteursrechtelijk beschermde muziek te downloaden zonder ervoor te betalen, want als men dat doet behandelt men de muzikant louter als een middel en niet als doel. 9

10 36) Het bedrijf Sanada kan geld besparen en levert een goedkoper product door het weglaten van een extra beveiliging van hun nieuwe dieselgenerator voor zeiljachten. Het bedrijf Sanada ziet ethische overwegingen als een kwestie van systemische beperking (type 2 Thinking: conscience as a systemic constraint ). Met welke van de volgende beweringen is het bedrijf het waarschijnlijk eens? A. De markt beslist: mensen kunnen kiezen voor een duurdere dieselgenerator als ze meer veiligheidsvoorzieningen willen. B. Ethiek gaat verder dan de wet en marktwerking. C. In landen waar het bedrijf niet gemakkelijk kan worden vervolgd voor schade of strafrechtelijk verantwoordelijk gehouden kan worden, heeft het bedrijf nog steeds een sterke ethische verantwoordelijkheid om een veilig product te leveren. D. De bedrijfscode behoort het belang van veiligheid te benadrukken. E. Het is in het belang van het bedrijf zelf om de veiligheid van het product te verbeteren, ongeacht de marktwerking. 37) "Omdat Tony Hayward de CEO van BP was op het moment van de Deepwater Horizon ramp, is hij degene die uiteindelijk moreel verantwoordelijk is voor de ramp." Op welk verantwoordelijkheidsmodel is deze uitspraak gebaseerd? A. Het hiërarchische verantwoordelijkheidsmodel. B. Het corporatieve verantwoordelijkheidsmodel. C. Het collectieve verantwoordelijkheidsmodel. D. Het 'forward-looking' verantwoordelijkheidsmodel. E. Het 'backward-looking' verantwoordelijkheidsmodel. 38) Stel dat in de bedrijfscode van McDonald's staat dat zij grote zorg dragen voor het milieu en de gezondheid van hun klanten, echter McDonald's weet dat hun producten schadelijk zijn voor het milieu en de gezondheid van hun klanten. Welke van de volgende beweringen is dan waar? A. McDonald's heeft een goed ontwikkeld collectief geweten volgens Goodpaster. B. McDonald's voldoet aan geen van de voorwaarden van backward-looking verantwoordelijkheid (aansprakelijkheid) voor schade aan milieu en de gezondheid van hun klanten. C. De bedrijfscode is window dressing. D. De bedrijfscode is oprecht, omdat het eigenbelang vertoont, en dat is wat we kunnen verwachten van bedrijven. E. Geen van de bovenstaande beweringen is waar. 39) Stel dat bekend is dat de waarschijnlijkheid van een ongeval veroorzaakt door een gebrek aan een machine in een bepaald jaar 0,0001 is en dat de gevolgen van een dergelijk ongeval eenheden van 'geluk' is. Als er geen ongeval gebeurt in dat bepaalde jaar, dan is de uitkomst 10 eenheden van 'geluk'. Wat is het verwachte 'geluk' in dat bepaalde jaar? A. Ongeveer eenheden van 'geluk'. B. Ongeveer 0 eenheden van 'geluk'. C. Ongeveer 9 eenheden van 'geluk'. D. Ongeveer 10 eenheden van 'geluk'. E. Er is geen berekening mogelijk van de hoeveelheid 'geluk'. 10

11 40) Wat is een klokkenluider ( whistleblower )? Kies de uitspraak die de term het best omschrijft. A. Een klokkenluider is een werknemer van een organisatie, die buiten haar normale plicht en wat van haar verwacht wordt aan externe partijen rapporteert over een probleem binnen de organisatie met het oog op het algemeen belang, zonder de normale procedures te volgen en zonder loyaal te zijn aan haar werkgever. B. Een klokkenluider is een werknemer van een organisatie, die aan externe partijen rapporteert over een probleem binnen de organisatie met het oog op het algemeen belang, zonder loyaal te zijn aan haar werkgever en zonder de ethische code van de organisatie te overtreden. C. Een klokkenluider is een werknemer van een organisatie, die aan externe partijen rapporteert over een probleem binnen de organisatie met het oog op het algemeen belang, en daarbij loyaal blijft aan de werkgever en de ethische code van de organisatie niet overtreedt. D. Een klokkenluider is een werknemer van een organisatie, die buiten haar normale plicht en wat van haar verwacht wordt aan externe partijen rapporteert over een probleem binnen de organisatie met het oog op het algemeen belang,en daarbij de normale procedures volgt en de ethische code van de organisatie niet overtreedt. E. Geen van de bovenstaande uitspraken. 41) Welke van de volgende uitspraken zijn waar? In januari 1986 verongelukte de space shuttle Challenger kort na de lancering. Zowel het projectteam van NASA als het management van Morton Thiokol leverden een causale bijdrage aan de ramp, omdat beide de ramp hadden kunnen voorkomen door de lancering uit te stellen. Naast het leveren van een causale bijdrage, moeten meestal de volgende voorwaarden vervuld zijn om iemand schuldig ( blameworthy ) te achten: 1. Vrijheid van handeling 2. Daadwerkelijke effect(en) van een gebeurtenis 3. Voorzienbaarheid ( foreseeability ) 4. Het niet in acht nemen van de gedragscode van een bedrijf 5. Wangedrag ( wrongdoing ) A. (1), (2), (4), (5) B. (2), (3), (5) C. (1), (3), (5) D. (1), (2), (4), (5) E. (1), (4), (5) 42) Het eerste artikel van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens luidt als volgt: Alle mensen worden vrij en gelijk in waardigheid en rechten geboren. Zij zijn begiftigd met verstand en geweten, en behoren zich jegens elkander in een geest van broederschap te gedragen. Welk van de volgende beweringen zou een geldige objectie, gesteund door tenminste één belangrijke ethische theorie, tegen dit beginsel kunnen zijn? A. Een rationeel persoon kan niet wensen dat alle mensen vrij en gelijk in waardigheid en rechten geboren worden, en dat we ons jegens elkaar in een geest van broederschap zouden moeten gedragen. B. Een deugdzaam persoon zou niet denken dat alle mensen vrij en gelijk in waardigheid en rechten geboren worden, en dat we ons jegens elkaar in een geest van broederschap zouden moeten gedragen. C. Als alle mensen vrij en gelijk in waardigheid en rechten geboren zouden worden, en we ons jegens elkaar in een geest van broederschap zouden gedragen, dan zouden mensen die minder slim zijn dan anderen uitsluitend als middel gebruikt worden door anderen. D. Er zijn mogelijke, zij het onwaarschijnlijke, scenario s waarin de gevolgen beter zouden zijn als we ons jegens elkaar niet in een geest van broederschap zouden gedragen. E. Er is geen geldige objectie, gesteund door tenminste één belangrijke ethische theorie, tegen de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens. 11

12 43) Veel overheden hebben de waarde van een statistisch leven gedefinieerd om kosten-baten beoordelingen te kunnen geven voor hun beleid. Dit betekent bijvoorbeeld dat als de waarde van een statistisch leven gesteld wordt op EUR 2,5 miljoen, een verkeersveiligheidsmaatregel die één leven per jaar redt alleen uitgevoerd moet worden als de totale kosten niet groter zijn dan EUR 2,5 miljoen. Hoewel sommigen hebben betoogd dat mensenlevens van onschatbare waarde zijn, hebben overheden simpelweg niet de middelen om iedereen te redden. Wat zou Goodpaster zeggen over deze waardering van een statistisch leven? A. Hier domineert interest-based ethisch redeneren. B. Hier domineert rights-based ethisch redeneren. C. Hier domineert duty-based ethisch redeneren. D. Hier zijn zowel interest-based als rights-based redeneren te zien. E. Hier zijn zowel duty-based als rights-based redeneren te zien. 44) Augustinus van Hippo (St. Augustinus, ) schreef de aanbeveling: Heb lief, en doe wat je wilt. Welke aanname over de structuur van moraliteit deed Augustinus hier? A. Dat het cultiveren van de deugd liefde ertoe leidt dat je het juiste zult willen doen. B. Dat meer keuzevrijheid ons deugdzamer maakt. C. Dat meer geluk ons meer keuzevrijheid geeft. D. Dat utilisme de correcte morele theorie is, omdat liefde mensen gelukkig maakt. E. Dat geluk ethisch fundamenteler is dan andere deugden. 45) Welke van de volgende uitspraken zijn waar? 1. Kant dacht dat het moreel onjuist is om te liegen. De enige uitzondering die hij toestaat is als je een vriend uit een noodsituatie kunt redden door te liegen. 2. Deugdenethici geloven dat het uiteindelijke doel van menselijke handelingen is om het hoogste goed te bereiken: eudaimonia, wat kan worden vertaald als welzijn of geluk. 3. Act-utilisten zijn het erover eens dat het feit dat een handeling in een bepaalde situatie nut (utility) maximaliseert niet betekent dat die handeling vanuit een ethisch perspectief juist is. 4. In een risico-kosten-baten analyse worden de sociale kosten van risicovermindering afgewogen tegen de sociale baten die risicovermindering oplevert. 5. Als de natuurlijke omgeving waardevol is als middel voor een doel (bijv. menselijk geluk), dan kan ze niet ook intrinsiek waardevol zijn. 6. Technologische mediatie is het proces waarbij technologieën de ervaringen en praktijken van hun gebruikers vormgeven. A. (1), (4), (6) B. (3), (5), (6) C. (2), (3), (4) D. (2), (4), (6) E. (1), (2), (5) 46) De firma Regenscherm is niet gelukkig met Edwins gedrag. Ze betogen dat, toen Edwin bij de firma kwam, hij zich verplichtte aan de gedragscode van de firma, die vertrouwelijkheid en loyaliteit benadrukt. Ze beweren dat Edwin zich immoreel en niet loyaal heeft gedragen door bepaalde testresultaten openbaar te maken. Welk van de volgende argumenten is Edwins beste verdediging tegen deze bewering? A. Gedragscodes van bedrijven bestaan om het besef van morele waarden te vergroten, niet om morele oordelen voor te schrijven. B. Loyaliteit betekent niet dat de belangen van de werkgever boven alle andere overwegingen gesteld moeten worden. C. De Regenscherm-gedragscode is strijdig met Edwins religieuze overtuigingen. D. Het potentiële verlies van mensenlevens is belangrijker dan elke andere overweging bij morele besluitvorming. E. Edwin heeft een categorische plicht om altijd de waarheid te vertellen en niet te liegen over testresultaten. 12

13 47) Op 20 september 2001 reageerde president George W.Bush, in een toespraak bij een gezamenlijke zitting van het Congres en het Amerikaanse volk, op de aanslagen van 11 september. Geconfronteerd met het morele probleem van hoe om te gaan met terrorisme, zei president Bush: Elke natie, in elke regio, moet nu een besluit nemen: je staat aan onze kant of aan die van de terroristen. Volgens de ethische cyclus kan dit worden beoordeeld als: A. Een samenwerkingsstrategie (strategy of cooperation): alle andere naties worden betrokken bij het oplossen van dit morele probleem. B. Een toepassing van Kants universaliteitsbeginsel: het probleem wordt benoemd om ieders belangen duidelijk te maken. C. Een zwart-wit strategie: er worden maar twee opties beschouwd in de besluitvorming. D. Een toepassing van Mills vrijheidsbeginsel: er wordt gezegd dat alle andere naties een vrije keuze hebben hoe ze met dit probleem willen omgaan. E. Een toepassing van deugdenethiek: vriendschap met de president is een deugd. 48) Welke van de volgende uitspraken zijn waar? 1. Kants universaliteitsbeginsel impliceert dat ik altijd zou moeten handelen op zo n manier, dat mijn handeling in overeenstemming is met de universele wet. 2. Kants wederkerigheidsbeginsel impliceert dat ik mensen nooit uitsluitend als middel mag gebruiken, maar hen ook altijd als doel moet behandelen. 3. Morele normen zijn regels om ons handelen te leiden. 4. Benthams utilisme verbiedt klokkenluiden onder alle omstandigheden. 5. Volgens Benthams utilisme zou het verkeerd zijn om een reep chocolade in twee gelijke stukken te verdelen, als maar een van de twee ontvangers van chocolade houdt. A. (1), (3), (5) B. (1), (2), (3), (5) C. (2), (3), (4) D. (2), (3), (4), (5) E. (1), (2), (3) 49) Wat is een kosten-batenanalyse? Kies de beste omschrijving. Een kosten-batenanalyse is A. een methode om alternatieven te vergelijken waarbij alle relevante kosten en baten van de alternatieven uitgedrukt worden in geldbedragen en de totale financiële kosten of baten van elk alternatief worden vergeleken. B. een morele theorie die stelt dat een handeling moreel juist is, dan en slechts dan als de baten groter zijn dan de kosten. C. een versie van regelutilisme die stelt dat we zouden moeten handelen volgens regels die op lange termijn de beste gevolgen opleveren. D. een methode om een rationele keuze te maken tussen conflicterende morele theorieën, die stelt dat we die theorie zouden moeten selecteren die de grootste hoeveelheid baten in verhouding tot de kosten oplevert. E. een denkwijze (type of thinking) gebaseerd op wat Goodpaster omschrijft als marktdenken. 50) Wat is technologische mediatie? Kies de beste omschrijving. A. Technologie heeft geen invloed op onze interpretatie van de wereld en de manier waarop we handelen. B. Technologie heeft invloed op onze interpretatie van de wereld en de manier waarop we handelen. Deze invloed wordt volledig bepaald door de intenties van de ontwerper. C. Technologie heeft een grotere invloed op onze interpretatie van de wereld dan op de manier waarop we handelen. D. Technologie heeft invloed op onze interpretatie van de wereld en de manier waarop we handelen. E. Technologie heeft invloed op onze interpretatie van de wereld en de manier waarop we handelen. Alleen ingenieurs kunnen voor deze invloed verantwoordelijk zijn. 13

14 51) Welke van de volgende uitspraken zijn waar? 1. Als de risico s van twee verschillende technologieën precies gelijk zijn (gemeten naar het aantal slachtoffers per tijdseenheid), dan zijn beide technologieën moreel gezien even acceptabel. 2. In risicoanalyse verwijst onwetendheid (ignorance) naar een situatie waarin we niet weten wat de kans is dat een technologie bepaalde negatieve effecten zal hebben. 3. Volgens het voorzorgsbeginsel (precautionary principle) zouden handelingen die het milieu kunnen schaden verboden moeten worden, zelfs als wetenschappelijk bewezen is dat deze schade beperkt en omkeerbaar is. 4. Het principe van het maximaliseren van verwacht nut is compatibel met utilistische morele theorieën, maar niet met het Kantianisme. A. (1), (2) B. (1), (3) C. (2), (3) D. (3), (4) E. (2), (4) 52) Een kind zal sterven voor haar tweede levensjaar aan een ongeneeslijke nierziekte als ze niet snel een donornier krijgt. Er is geen genetisch passende donor beschikbaar. Daarom besluiten de ouders, met behulp van reproductieve technologieën en pre-implantatie genetische selectie een broertje of zusje te maken die orgaandonor kan worden (en zelf kan overleven met een gezonde nier). Een Kantiaanse analyse van deze casus zou het volgende oordeel opleveren: A. Het plan van de ouders is moreel toelaatbaar aangezien het het geluk maximaliseert voor de gehele familie. B. Het plan van de ouders is moreel ontoelaatbaar als ze het nieuwe broertje of zusje uitsluitend gebruiken als middel om hun doel te bereiken. C. Het plan van de ouders is moreel toelaatbaar, mits de wet toestaat dat het nieuwe broertje of zusje orgaandonor wordt. D. Het plan van de ouders is moreel ontoelaatbaar omdat de meeste broertjes of zusjes geen toestemming zouden geven voor een nierdonatie. E. Alle ouders met terminaal zieke kinderen zouden moeten overwegen om een broertje of zusje te maken voor orgaandonatie. 53) Een disciplinaire gedragscode heeft het volgende doel: A. Om naar de buitenwereld te communiceren aan welke waarden het beroep of het bedrijf is gecommitteerd. B. Om te zorgen dat het gedrag van alle professionals of medewerkers aan bepaalde waarden en normen voldoet. C. Om te zorgen dat een bedrijf aan de wettelijke vereisten van een land voldoet. D. Om te zorgen dat alle technologieën die binnen een bedrijf ontwikkeld worden, onderzocht worden op mogelijke gevaarlijke fouten. E. Geen van bovenstaande. 54) Jouw universiteit wil een nieuwe afstudeerceremonie introduceren, waarbij ingenieurs een eed moeten afleggen. Na het volgen van een lezing over deugdethiek besluit de rector dat de volgende deugden van ingenieurs expliciet genoemd moeten worden in de ceremonie: A. Integriteit en duurzaamheid. B. Eerlijkheid en duurzaamheid. C. Vriendelijkheid en eerlijkheid. D. Waarheid en eerlijkheid. E. Integriteit en eerlijkheid. 14

15 55) De afdeling biomedische technologie van jouw universiteit heeft een nieuwe technologie ontwikkeld waarmee je miljoenen mensen zou kunnen genezen die lijden aan een van de meest voorkomende ziekten in je land. De technologie kan echter ook gebruikt worden als een nieuwe vorm van doping die niet ontdekt kan worden met de huidige methoden en die dodelijk zou kunnen zijn voor de atleet die het gebruikt. Welke van de volgende uitspraken is waar? A. De technologie mediëert onze ideeën over de waarde van gezondheid. B. De technologie is waarden-neutraal in die zin, dat het de taak van gebruikers is om te bepalen of de nieuwe technologie goed of slecht is. C. De technologie is niet waarden-neutraal (value-laden) in die zin, dat het de taak van gebruikers is om te bepalen of de nieuwe technologie goed of slecht is. D. De technologie is een politiek artefact omdat hij onze perceptie van sportwedstrijden beïnvloedt. E. Geen van allen 56) Gebaseerd op uitvoerig modelleren en testen komt Lisa tot de wetenschappelijke conclusie dat de nieuwe Fyra-trein een kans heeft van 7% om te crashen tijdens het eerste jaar waarin hij rijdt. Een crash zou leiden tot de dood van 300 mensen. Welke van de volgende uitspraken is correct? A. In dit geval is het voorzorgsprincipe van toepassing. B. In dit geval zouden we de nieuwe Fyra-trein moeten blijven gebruiken, omdat het de best beschikbare technologie is. C. In dit geval worden we geconfronteerd met een risico in de technische zin van het woord. D. In dit geval worden we geconfronteerd met een onbekend en onzeker gevaar. E. In dit geval worden we geconfronteerd met een onverwachte ramp. 1 open vraag minuten Correct antwoord = 6 punten Maak deze vraag op een apart vel. 300 woorden. De studenten Automotive, Electrical Engineering, Psychology and Technology, Software Science, Sustainable Innovation en Web Science mogen de open vraag in het Nederlandse of in het Engels te beantwoorden. Alleen de studenten Industrial Design (ID) MOETEN de vraag in het ENGELS beantwoorden. 57) Beantwoord de volgende vraag: Geef het voorzorgprincipe aan, en beschrijf hoe dit principe toegepast kan worden als beleid in een werkelijke situatie, bijvoorbeeld op nanotechnologie: 15

16 VERSION A Written examination 0SAB0 USE base History of techn ology & Ethics English version The examination consists of questions in Dutch (page 2-16) and questions in English (page 17-29). All students are free to choose if they read the examination in English or in Dutch. Also the students of Automotive, Electrical Engineering, Industrial Design, Psychology and Technology, Software Science, Sustainable Innovation, and Web Science! Please, note, all Industrial Design (ID) students MUST write the open question in English only! READ THESE INSTRUCTIONS CAREFULLY: You re not allowed to bring or consult dictionaries, books, readers and notes during this examination. Use a dark pen; color the whole box; and do not make any corrections on the form. If you ve made a correction, ask for a new form. Write your name and personal ID number. Mark the version of your examination: version A or version B. Only one answer is correct. Select the most complete answer, and make always a choice. Sometimes we ask: Which of the following statements does NOT belong here? Please note: NOT Return both the Answer Form and the Question Exam Form at the end of the exam session. NUMBER AND VARIETY OF QUESTIONS: 57 questions in total: For History of Technology: 31 questions (16 Multiple Choice Questions & 15 statements) For Ethics: 26 questions (25 Multiple Choice Questions & 1 open question) Estimated time for answering the open question circa minutes. GRADING Maximum possible score: 62 points Correct MC Question = 1 point Maximum score Multiple Choice Questions: 41 Correct Statement = 1 point Maximum score Statements: 15 Correct Open Question = 6 points To receive a passing grade for this exam (5,5), you will need at least a score of 41 points. This examination makes up 50% of your final grade. Your group s grades for assignment 1-5 will count for the other 50%. You will need at least a 5, 0 in the final exam AND have a weighted average of the assignments and the exam of at least 5, 5 to receive a passing grade for the course. 16

17 History of technology 16 MC questions & 15 statements 16 Multiple Choice Questions Only one answer is correct! Correct answer = 1 point 1) Select the answer which explains best why co-constructivist thinking concerning technological development fits the concept of learning process? The theory of co-construction implies that: A. different stakeholders discover the impact of a technology before deciding whether to support it or not B. stakeholders in the innovation process explore technology to understand how they can align it to their own preferences C. technology shapes the behavior of stakeholders D. innovation processes are uncertain and hard to predict because stakeholders have to figure out how to incorporate them into their own routines E. stakeholders, by jointly doing research, stimulate innovations 2) In what ways do co-constructivist and technological deterministic theory differ? Select the best (most complete) answer: A. Co-constructivist theory emphasizes more the impact of all stakeholders than does technological deterministic theory. B. Technological determinist theory assumes that technology is autonomous, while co-constructivist theory assumes that technology development is driven by engineering choices. C. Co-constructivist theory assumes that interactions among stakeholders shape how technology develops, while technological determinist theory assumes that engineers make the choices how technology develops. D. Technological determinism assumes that technological development has a large impact on society, while co-constructivist theory denies such impact. E. Technological determinism assumes that technological development has a large impact on society, while co-constructivist theory assumes that technology development results from the interaction between scientists and engineers. 3) Specify the meaning of the concept Contested Modernization: A. Contested Modernization refers to the idea that some stakeholders always resist modernization. B. Some stakeholders always raise questions about modernization. C. Modernization is accepted as such, but stakeholders debate the direction of it. D. Modernization results from conflicts and wars. E. Modernization is the subject of many public debates. 4) What is the most characteristic difference between periods Inventing the Modern Project (I) and Controlled Modernization (II) in the Netherlands? A. In period I the idea of modernization is invented by a few individuals, while in period II modernization is regulated by the government. B. Most Dutch citizens embraced modernization in period I, while in period II the technological choices were heavily debated and a growing need was felt to compensate for negative impacts of modernization. C. Most Dutch people embraced modernization in period I, while in period II the elite felt a need to control technology through stringent government regulation. D. In period I the idea of modernization through technology was invented, while in period II stakeholders feared the negative consequences of technology. E. In period I the expression modernization is invented, while in period II modernization is controlled. 17

18 5) In which phase of modernization stakeholders admired and feared the assembly line? A. Inventing the Modern Project B. Controlled Modernization C. Heyday of Modernization D. Reflexive Modernization E. None of the above 6) To understand industrialization in the Netherlands authors Johan Schot and Dick van Lente focus in Technology, industrialization, and the contested modernization of the Netherlands on four different aspects. Which of the following statements does NOT belong here? A. Discontinuities in capital intensity and the industrialization process B. The technological basis of diversification and the rise of large-scale companies C. The contribution of consumers and consumer organizations to the industrialization process D. The importance the discovery and exploitation of natural resources for industrialization E. The contribution of increasing labor productivity to the industrialization process Please note: NOT 7) According to Ruth Schwartz Cowan, The Consumption Junction is the place and time where A. producers bring consumers together B. consumers make choices between competing technologies C. consumers and producers join D. producers and consumers work together on a common design E. Consumers test prototypes 8) USE base course introduced the concept of REGIME to examine the relationship between Society and Technology. This concept aims to study: A. the role of stakeholders such as the government, the E.U., and Greenpeace in technological change. B. how societies determine the public interest in technology choices. C. what technological option best serves the public interest. D. the role of all relevant stakeholders (including Enterprise and User) in technological change. E. the role of the political system in the making of technology choices. 9) The notion of Participation by delegation refers to: (Select the most complete answer.) A. Delegating Society's important technology choices to experts. B. Transferring operational responsibilities from government to non-state agents such as enterprise, citizens, and non-governmental organizations. C. Inviting citizens and stakeholder representatives to join the technological decision making process. D. Distributing responsibilities for different technological choices to different stakeholders in Society. E. Delegating Society's important technology choices to engineers. 10) How did the minimal state (nachtwakerstaat) define the public interest or general interest in technology choices? A. The welfare of citizens B. The interests of the tax payer C. The privatization of Enterprise D. As opposed to particular interests E. Avoiding waste of basic resources 11) What aspects of the public interest, according to protest movements in the late 1960s, were missing in technocratic decision making? A. The welfare and well-being of citizens B. Social harmony values C. Environmental and democratic values D. National consensus and international peace E. Environmentalism and well-being 18

19 12) What, according to your readings, is the main problem of participation by invitation and how could it be solved? A. The wrong stakeholders get invited: Design better procedures to include all stakeholders. B. Central government cannot sufficiently control mediation processes: Give central government a coordinating role C. Citizens cannot really influence political decisions on technology s public interest: More demanding procedures can make politicians more responsive to citizens D. Contemporary issues are global and too large to handle (e.g. climate change and biodiversity): Invent mechanisms to include global citizens voice into technological decision making process E. Citizens get demotivated to serve the public interest in political decision making process: Instead, involve relevant stakeholders directly in the technological design process. 13) In the period Heyday of Modernization the engineering profession in the Netherlands is characterized by: A. A progressive engineering movement B. A focus on scale increase C. An intelligent debate on the pro s and cons of technology. D. The building of the Afsluitdijk E. The joining of engineers to the boards of industrial companies Read the following newspaper article: Computer chip inventor dies April 30, 2012 THE inventor of the computer chip used on smart cards, Roland Moreno, has died. He revolutionised shopping, commuting, banking and passports and paved the way for the mobile phone in 1974 with his idea for an electronic data card. French banks were among the first to recognise the security measures built in to the new computer chip. They quickly incorporated them into the Carte Bleue debit card system - causing confusion for foreign tourists whose bank cards used magnetic strips. At the same time France Télécom used the chip for their Télécarte cards for use in pay phones. Born in Cairo in 1945, Moreno was 29 when he first patented the idea for a miniature circuit board that could hold secure electronic data. He was a self-taught electonics engineer and came up with all sorts of curious gadgets - but none that had much value. His first thought for the computer chip was that it could be mounted in rings. He had to defend it against several court challenges but by the time his patent ended in 1994 it had earned him and his company Innovatron nearly 150 million. It will continue earning for his estate until It is now a common sight in credit cards and bank cards, travel cards such as Navigo in Paris or Oyster in London, the Carte Vitale health card, new-style passports and ID cards and as the sim chip in mobile phones. When the security of his chip was challenged in 2000 he immediately offered one million francs if anyone could crack the code - until this day the money has not been claimed. Source: Computer chip inventor dies, The Connexxion, French-English Newspaper, (April 30th 2012) accessed online June 5, 2013: ( 19

20 14) Which of the following statements is TRUE? Is this article a typical example of a: A. technological determinist narrative, explaining the consequences for enterprises. B. technological determinist narrative, explaining the role of users. C. co-constructive narrative, explaining the interaction between enterprises and professional users. D. co-constructive history, explaining the adoption of safety chips. E. history that explains how engineers can realize their dreams. 15) The newspaper article portrays France Télécom as: A. an enterprise that developed the chip technology in house B. an end user of new chip technology C. a professional user of new chip technology D. a stakeholder (social actor) pushing for better security of telephone cards E. a governmental agency (social actor) involved in security policy 16) The newspaper article represents foreign tourists as: A. users shaping technology by the use of bank cards B. users protesting against new technology on their bank cards C. user-citizens shaping chip security policies D. stakeholders influencing bank-card development E. non-users victimized by new technological developments 15 Statements True / Not True Correct answer = 1 point Are the following statements TRUE or NOT TRUE? 17) The period Inventing the Modern Project began around 1890 because around that time many Dutch people had acquired a strong belief in the modernizing power of technology. 18) Historian Claude Fischer states in his chapter Technology and Modern Life that the telephone radically altered the American ways of life. 19) Enterprises play a crucial role in technological developments because of the choices they make with regard to scale, knowledge, and responsibility. 20) Propositional knowledge refers to knowing-how, i.e., the (technical) knowledge and skill needed to do something. 21) The action Foxconn took to reduce the number of suicides may be best described as passive responsibility. 20