Hoofdstuk 5: Het Miller-effect

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Hoofdstuk 5: Het Miller-effect"

Transcriptie

1 Elektronca: Tweede kanddatuur ndustreel ngeneur 1 Hoofdstuk 5: Het Mller-effect 1: De feedback-capactet Bj elke reële versterker bestaat er een zogenaade feedback-capactet C f tussen de utgang (o) en de ngang (). Bj een GES s de C f = C CB en bj een GSS s de C f = C DG. Bj de C CB of de C DG oet eventueel nog de parastare capactet tussen de reële coponenten aan de ngangszjde en de utgangszjde opgeteld worden. We zullen aantonen dat zelfs een klene capactet C f (grootte orde pf) sos toch een grote nvloed kan hebben op onder eer de ngangspedante van de schakelng. Dt noet en het Mller-effect. 1.1: De ngangspedantes Tenende het effect van C f beter te kennen, defnëren we de ngangspedantes Z I,S en Z I,S. De pedante Z I,S s de ngangspedante van de versterkerschakelng zonder C f n rekenng te brengen. Dt betekent dat et een C f = 0 gerekend wordt, wat dus n realtet net bestaat. De pedante Z I,S s de ngangspedante van de versterkerschakelng waarbj C f wel n rekenng gebracht wordt. Zoals Fguur 5.1 aantoont, zal het aanleggen van een ngangsspannng u aan de ngang van de versterker een stroo doen vloeen door Z I,S. Cf Z I,M Z I,S C f O utgang u u Cf u O Fguur 5.1: Het Mller-effect

2 Elektronca: Tweede kanddatuur ndustreel ngeneur 2 Ten gevolge van de condensator C f zal er een ngangsstroo Cf door de capactet C f vloeen. Herdoor levert de u -spannngsbron net enkel de stroo aar ook de stroo Cf. De u -spannngsbron levert = + Cf. De extra opgenoen Cf -stroo kan geodelleerd worden door een extra pedante Z I,M parallel et Z I,S te beschouwen. De extra pedante Z I,M s de Mller-pedante en de heeft hetzelfde effect als de fyssche C f welke het vervangt. Dt alles betekent dat Z I,S = Z I,S // Z I,M. Inderdaad, Z I,S s de ngangspedante van de schakelng nden C f net n rekenng gebracht wordt (of nden C f = 0). Wanneer C f = 0, dan s Cf = 0 zodat Z I,M = u / Cf onendg groot s. Z I,M s de bjkoende (parallelle) pedante ten gevolge van de feedback-capactet C f zodat Z I,S de ngangspedante s van de schakelng nden C f wel n rekenng gebracht wordt. 2: De Mller-pedante We zullen bewjzen dat Z I,M vaak net verwaarloosbaar s ten opzchte van Z I,S. Het net verwaarloosbare effect van Z I,M zal net enkel bj hoge frequentes dudeljk zjn, aar ook bj lage frequentes wanneer A V voldoende groot s. De Mller-pedante kan er voor zorgen dat Z I,S sterk verschlt van Z I,S. 2.1: De condensatorstroo Stel dat de versterker een spannngsverterkng A = A V heeft en een faseverschuvng tussen u O en u. Dt betekent dat u O = u A V e j. We weten dat Cf = u Cf j C f waarbj u Cf = u u O = u (1 - A V e j ). Dt betekent dat Cf = j C f u (1 - A V e j ). Aangezen A V e j = A V cos + j A V sn, bekoen we dat Cf = j C f u (1 A cos ) + C f u A sn. De stroo Cf bestaat bjgevolg ut twee coponenten. Een eerste coponent s 90 voorjlend ten opzchte van u wat betekent dat er een capactet verschjnt tussen en. De eerste voorjlende coponent noteren we als 1. De tweede coponent s n

3 Elektronca: Tweede kanddatuur ndustreel ngeneur 3 fase et u wat betekent dat er een weerstand tussen en verschjnt. De tweede coponent noteren we als 2. 1 Cf = u Het s bjgevolg dudeljk dat 1 = j C f u (1 A cos ) = j (u /X Cf ) (1 A cos ) waarbj X Cf = 1/ C f. Het s eveneens dudeljk dat 2 = C f u A sn = (u /X Cf ) A sn. 2.2: Het odelleren van de condensatorstroo Het vectordagra van de stroo zet er ut zoals weergegeven n Fguur 5.2. Dt vectordagra s dudeljk het vectordagra van een parallelschakelng van een weerstand R M en een condensator C M tussen de kleen en. Fguur 5.2: Vectordagra van de stroo Cf Cf = u /X CM u R M C M Cf 2 = u /R M u Fguur 5.3: Modelleren condensatorstroo Cf Beerk dat her R M = u / 2 = u /((u /X Cf )A sn ) = X Cf /(A sn ). Beerk dat her X CM = u / = u /((u /X Cf )(1 A cos )) = X Cf /(1 A cos ). Aangezen X Cf = 1/ C f en X CM = 1/ C M bekoen we dat C M = C f (1 A cos ).

4 Elektronca: Tweede kanddatuur ndustreel ngeneur 4 We kunnen besluten dat er ten gevolge van de capactet C f tussen de utgang en de ngang van een versterker een Mller-pedante Z I,M ontstaat n parallel et Z I,S. De reële schakelng krjgt dan ook een totale pedante Z I,S = Z I,S // Z I,M. De pedante Z I,M bestaat zelf ut de parallelschakelng van de Mller-weerstand R M et de Mller-capactet C M. Concluse: We bepalen X Cf = 1/ C f, alsook de spannngsversterkng A = A V en de fasehoek (tussen u en u O ) van de versterker. Dan kunnen we de Mller-coponenten drect vnden als en R M = X Cf /Asn X CM = X Cf /(1 A cos ) of et andere woorden C M = C f (1 A cos ). 2.3: Belangrjke operkngen Aangezen C M = C f (1 A cos ), vndt en aan de ngang een Mller-capactet C M de sos veel groter s (grote A V ) dan de klene ntële capactet C f de haar veroorzaakt heeft. Deze capactetsverengvuldgng et factor (1 A cos ) s eestal nadelg, daar zj de ngangspedante van een versterker kan doen dalen. In een capactance-ultpler kan dt effect echter nuttg aangewend worden. Met bjvoorbeeld een klene condensator van 100 pf tussen utgang en ngang kan een versterker (et een A V = 1000), kan en een elektronsche condensator van ongeveer 100 nf bekoen. De toegepaste belastngsweerstand R L aan de utgang van een versterker, kan A V bepalen alsook (va het Mller effect) R M, C M en dus de ngangspedante Z I,S van de schakelng. Dt betekent dat de ngangspedante Z I,S ede bepaald wordt door de belastngsweerstand R L. 3: Voorbeelden en oefenngen 3.1: Laagfrequente versterkers et een zuvere weerstandsbelastng Een eerste type versterkers zjn de laagfrequent versterkers welke belast zjn et een zuver ohse belastng. Het kan he her bjvoorbeeld o een GES of een GSS gaan.

5 Elektronca: Tweede kanddatuur ndustreel ngeneur 5 Bj deze versterkers zjn u O en u n tegenfase wat betekent dat = 180. In dt geval s R M = X Cf /Asn onendg groot want sn(180 ) = 0. Er s dus geen Mller-weerstand. De Mller-capactet C M = C f (1 - A V cos ) = C f (1 + A V ) want cos(180 ) = -1. De utdrukkng Z I,S = Z I,S // Z I,M s zoals steeds geldg, doch de pedante Z I,M bestaat enkel ut een capactet C M. Zeker voor ets grotere A V zal X CM = 1/ C M net te verwaarlozen zjn ten opzchte van Z I,S. 3.2: De GES-schakelng In de elektronca cursus van het eerste seester (Paragraaf 9.4 n Hoofdstuk 9) zagen we dat bj een GES, de ngangspedante Z I,S = h e // R B1 // R B2. Herbj zjn R B1 en R B2 de nstelweerstanden en s h e de ngangsweerstand van de transstor voor klene AC-sgnalen (eerste seester, Paragraaf 6.3 n Hoofdstuk 8). B ZI,S R B1 R B2 AC-weerstand van geledende BE-juncte E Fguur 5.4: Bepalen Z I,S bj een GES In realtet s h e net zuver ohs (eerste seester, Paragraaf 7.3, Hoofdstuk 8), doch dt s feteljk enkel erkbaar bj hoge frequentes. In deze paragraaf zal de frequenteafhankeljkhed van h e en het net zuver ohs zjn van h e n rekenng gebracht worden. B ZI,S R B1 R B2 R he C CB E C h e Fguur 5.5: Z I,S van een GES-schakelng

6 Elektronca: Tweede kanddatuur ndustreel ngeneur 6 Per defnte s h e = u be / b wanneer u ce = 0 (constante U CE ). Dt betekent dat u O = 0 of dat de collector voor AC-sgnalen et de assa verbonden s. Herdoor ovat h e ook de capactet C CB. Zoals Fguur 5.5 laat zen, bestaat h e feteljk ut een parallelschakelng van het ohse gedeelte van h e (welke we her noteren als R he ) en de capactet C CB. C CB s echter een klene capactet. Bj lage frequentes s de pedante van C CB dan ook veel groter dan R he. We ogen X CB dus verwaarlozen ten opzchte van R he. Bjgevolg geldt voor lage frequentes dat Z I,S = h e // R B1 // R B2 R he // R B1 // R B2. Bj hoge frequentes kan uteraard het effect van C CB net langer verwaarloosd worden. Tot nu toe hebben we n de hudge paragraaf nog geen rekenng gehouden et het Mller-effect. Bj een GES, s C f = C CB en s A = A V = (h fe R L )/h e eestal groot. Wanneer het Mller-effect eegerekend wordt, weten we ut Paragraaf 3.1 dat een capactet C M = C f (1 + A) = C CB (1 + A) ee n rekenng gebracht oet worden. Rekenng houdende et het Mller-effect wordt Z I,S van een GES (bj lage frequentes et een weerstandsbelastng) bepaald zoals weergegeven n Fguur 5.6. B Z I,S R B1 R B2 h e C M = C CB (1 + A) E Z I,S Fguur 5.6: Z I,S van een GES-schakelng Aangezen h e een parallelschakelng s van R he en C CB, kan Fguur 5.6 concreter weergegeven worden zoals n Fguur 5.7. Als we Fguur 5.7 vergeljken et Fguur 5.5, dan zen we dat parallel et R he een capactet C CB (2 + A) eegerekend oet worden n plaats van enkel C CB.

7 Elektronca: Tweede kanddatuur ndustreel ngeneur 7 Is voor lage frequentes C CB eestal verwaarloosbaar, C CB (2 + A) s vaak net verwaarloosbaar. Inderdaad, bj een GES geldt dat A = A V = (h fe R L )/h e. Een GES schakelng heeft dan ook eestal een grote A zodat C CB (2 + A) eestal flnk groter s dan C CB. B Z I,S R B1 R B2 R he E C CB C M = C CB (1 + A) 3.3: De GES-schakelng: getallenvoorbeeld Stel dat een GES et een BC547B een spannngsversterkng heeft van 250. Verder s h e = 1 k (egenljk R he = 1 k ), C CB = 4 pf en de nstelweerstanden R B1 en R B2 zjn respecteveljk 33 k en 10 k. Bepaal Z I,S (de ngangspedante zonder rekenng te houden et het Mller-effect) alsook Z I,S (de ngangspedante waarbj het Mller-effect n rekenng gebracht s) bj 16 khz. Wat kunt u besluten? Kunt u bj 160 khz nog steeds hetzelfde beslut trekken? 3.4: De GSS-schakelng Z I,S Fguur 5.7: Z I,S van een GES-schakelng ZI,S R 1 R 2 R C GS Fguur 5.8: Z I,S van een GSS-schakelng De ngangspedante Z I,S (zonder het Mller-effect n rekenng te brengen) s geljk aan (ze Paragraaf 6.3)

8 Elektronca: Tweede kanddatuur ndustreel ngeneur 8 Z I,S = Z I,T // R 1 // R 2. We weten dat Z I,T = R // (1/j C GS ) 1/j C GS odat R erg groot s. Dus ook bj lage frequentes kan R verwaarloosd worden ten opzchte van de condensator C GS. Beerk dat dt net het ogekeerde s als bj een bpolare transstor, daar kan bj lage frequentes de condensator verwaarloosd worden ten opzchte van de ohse weerstand. Dus Z I, S = Z I,T // R 1 // R 2 (1/j C GS ) // R 1 // R 2. Inden we nu het Mller-effect net verwaarlozen, dan krjgen we Fguur 5.9. Herbj s eteen het effect van de grote weerstand R verwaarloosd. Bj een GSS s C f = C DG, A = A V = y fs R L. Wanneer het Mller-effect eegerekend wordt, weten we ut Paragraaf 3.1 dat een capactet C M = C f (1 + A V ) = C DG (1 + A) ee n rekenng gebracht wordt. Z I,S R 1 R 2 C GS C M = C DG (1 + A) Z I,S Fguur 5.9: Z I,S van een GSS-schakelng Door n Fguur 5.9 de condensatoren C GS en C M saen te neen, bekoen we Fguur Z I,S R 1 R 2 C n = C GS + C DG (1 + A) Fguur 5.10: Z I,S van een GSS-schakelng Steunende op Fguur 5.10 bekoen we dat Z I,S R 1 // R 2 // (1/j C n ) waarbj C n = C GS + C DG (1 + A).

9 Elektronca: Tweede kanddatuur ndustreel ngeneur 9 3.5: De GSS-schakelng: getallenvoorbeeld Stel dat een GSS een spannngsverterkng heeft geljk aan 9. Verder s C GS = 5 pf en s C DG = 0,5 pf. De nstelweerstanden bedragen 40 M en 60 M. Bepaal Z I,S en Z I,S bj een f = 16 khz. Ondanks de lage werkfrequente s het Mller-effect zeker net verwaarloosbaar. 4: Operkngen Bj hoge frequentes en bj versterkers et net-ohse belastngen (capacteve of nducteve belastng), kan ook andere waarden aanneen dan 0 of 180. Zelfs een laagfrequent versterker (GES of GSS) et nducteve belastng kan dan een tussen 180 en 270 vertonen. Verklaar dt! Nu verschjnt n parallel et Z I,S net alleen een Mller-capactet C M = C f (1 A cos ), aar ook nog een Mller-weerstand R M = X Cf /(A sn ) de sos negatef kan zjn (sn s negatef als ergens tussen 180 en 270 lgt). Vooral bj afgestede hoogfrequent versterkers (de zeer vaak toegepast worden n de radotechnek) kan dt laatste (een negateve R M ) dverse probleen opleveren. Zo kan de versterker begnnen osclleren of kunnen er andere stabltetsprobleen optreden.

2 Keten met een weerstand R in serie met een condensator met capaciteit C.

2 Keten met een weerstand R in serie met een condensator met capaciteit C. Hoofdstuk 3. Serekrngen. Algeeenheden. In dt hoofdstuk worden twee of eer eleenten n sere geplaatst. TIP : o geakkeljk te werken s het aangeraden de stroo als referente te kezen, verts de stroo door elk

Nadere informatie

Studie van de enkelvoudige keten.

Studie van de enkelvoudige keten. Elektrctet deel Hoofdstk. Stde van de enkelvodge keten. Algeeenheden: n dt deel beschowen we enkelvodge ketens (ds geen parallelle takken) et eleenten waarvan alle paraeters constant zjn (zoals de zvere

Nadere informatie

Hoofdstuk 11. Serieschakelingen in een wisselstroomkring.

Hoofdstuk 11. Serieschakelingen in een wisselstroomkring. Hoofdstk. Sereschakelngen n een wsselstrookrng. Algeeenheden. In dt hoofdstk worden twee of eer eleenten n sere geplaatst. TIP : o geakkeljk te werken s het aangeraden de stroo als referente te kezen,

Nadere informatie

Bij een invalshoek i =(15.0 ± 0.5) meet hij r =(9.5 ± 0.5). 100%-intervallen. Welke conclusie kan de onderzoeker trekken?

Bij een invalshoek i =(15.0 ± 0.5) meet hij r =(9.5 ± 0.5). 100%-intervallen. Welke conclusie kan de onderzoeker trekken? INLEIDING FYSISCH-EPERIMENTELE VAARDIGHEDEN (3A560) --003, 9.00-.00 UUR Dt tentamen bestaat ut 3 opgaven. Geef noot alleen maar het antwoord op een vraag, maar laat altjd zen hoe je tot dat antwoord gekomen

Nadere informatie

INLEIDING FYSISCH-EXPERIMENTELE VAARDIGHEDEN (3A560) , UUR

INLEIDING FYSISCH-EXPERIMENTELE VAARDIGHEDEN (3A560) , UUR INLEIDING FYSISCH-EXPERIMENTELE VAARDIGHEDEN (3A560) 3--00, 4.00-6.30 UUR Dt tentamen bestaat ut opgaven. Geef noot alleen maar het antwoord op een vraag, maar laat altjd zen hoe je tot dat antwoord gekomen

Nadere informatie

is gelijk aan de open-klemmen spanning van het netwerk. De impedantie Z th

is gelijk aan de open-klemmen spanning van het netwerk. De impedantie Z th 3 Ladngseffecten treden ten eerste op wanneer een gegeven element ut het systeem de karakterstek van een vorg element beïnvloedt of wjzgt. Op haar beurt kunnen de egenschappen van dt element gewjzgd worden

Nadere informatie

1. Algemeenheden. Hoofdstuk 12 Parallelschakelingen en gemengde schakelingen in een wisselstroomkring. A Risack

1. Algemeenheden. Hoofdstuk 12 Parallelschakelingen en gemengde schakelingen in een wisselstroomkring. A Risack Hoofdsk 2 Parallelschakelngen en geengde schakelngen n een wsselsrookrng. A sack. Algeeenheden TP : kes de spannng als referene (over elk eleen dezelfde) TP 2: seeds coplex (geakkelker rekenen) 2 2. n

Nadere informatie

1 Rekenen met complexe getallen

1 Rekenen met complexe getallen Rekenen met complexe getallen In dt hoofdstuk leer je rekenen met complexe getallen. Ze vormen een getallensysteem dat een utbredng s van het bekende systeem van de reële getallen. Je leert ook hoe je

Nadere informatie

Verslag Regeltechniek 2

Verslag Regeltechniek 2 Verslag Regeltechnek 2 Door: Arjan Koen en Bert Schultz Studenten Werktugbouw deeltjd Cohort 2004 Inhoudsogave Inledng blz. 3 2 Oen lus eerste-orde systeem blz. 4 3 Gesloten lus P-geregeld eerste orde

Nadere informatie

Hoofdstuk 3: JFET-versterkerschakelingen

Hoofdstuk 3: JFET-versterkerschakelingen Elektronica: Tweede kandidatuur industrieel ingenieur 1 Hoofdstuk 3: JFET-versterkerschakelingen 1: Inleiding In het eerste semester zagen we dat een AC-verterker opgebouwd kan worden met behulp van een

Nadere informatie

Cats. Den Haag, ~ '' Kenmerk: DGB 2010-423

Cats. Den Haag, ~ '' Kenmerk: DGB 2010-423 Cats Den Haag, ~ '' Kenmerk: DGB 2010-423 ] Motverng vanjhet beroepschrft n cassate (rolnummer 10/00158) tegen de utspraak van het Gerechtshof te Arnhem van 1 december 2009, nr. 08/00145, j j/ nzake SËËÊÊÊÈÈÊÈtemÈ

Nadere informatie

Gemeentefonds verevent minder dan gedacht

Gemeentefonds verevent minder dan gedacht Gemeentefonds verevent mnder dan gedacht Maarten A. Allers Drecteur COELO en unverstar hoofddocent aan de Rjksunverstet Gronngen De rjksutkerng aan gemeenten wordt verdeeld op bass van utgangspunten de

Nadere informatie

Waardeoverdracht. Uw opgebouwde pensioen meenemen naar uw nieuwe pensioenuitvoerder

Waardeoverdracht. Uw opgebouwde pensioen meenemen naar uw nieuwe pensioenuitvoerder Waardeoverdracht Uw opgebouwde pensoen meenemen naar uw neuwe pensoenutvoerder In deze brochure 3 4 5 6 Gefelcteerd! Een neuwe baan Wel of net kezen voor waardeoverdracht? Vergeljk de regelngen Hoe waardevast

Nadere informatie

Variantie-analyse (ANOVA)

Variantie-analyse (ANOVA) Statstek voor Informatekunde, 2006 Les 6 Varante-analyse (ANOVA) Met de χ 2 -toetsen zjn we nagegaan of verschllende steekproeven bj dezelfde verdelng horen. Vaak komt men echter ook de vraag tegen of

Nadere informatie

10 zijn ingesloten binnen, het gesloten koelsysteem. Indien evenwel

10 zijn ingesloten binnen, het gesloten koelsysteem. Indien evenwel OCTROOIRAAD / NEDERLAND Ter nzage gelegde Octrooaanvrage Nr. 7 3 1 3 1 8 1 Int. CL, G 21 f 9/00. Indeflngsdatum: 25 septmeber 1973» Datum van ternzageleggng: aprl 1974. 15 uur 45 mn» De herna volgende

Nadere informatie

Van beschrijvende naar verklarende statistiek

Van beschrijvende naar verklarende statistiek Hoofdstuk 5 Van beschrjvende naar verklarende statstek We hebben gezen n de beschrjvende statstek hoe we data grafsch kunnen voorstellen en samenvatten door centrum- en spredngsmaten als we beschkken over

Nadere informatie

i i Datzelfde aggregaat in een vorig jaar 0 stellen we voor door

i i Datzelfde aggregaat in een vorig jaar 0 stellen we voor door Bjlage 20A Groefactoren en ndces In deze bjlage gaan we deer n o enkele veelgebrukte rjs- en hoeveelhedsndces We belchten ook de kookrachtsartetswsselkoers, de toelaat om aggregaten tussen landen te vergeljken

Nadere informatie

DE INVERTERENDE VERSTERKER

DE INVERTERENDE VERSTERKER Analoge Elekronka DE VETEENDE VESTEKE Bj de nererende erserker word de opamp negaef eruggekoppeld. D wl zeggen da de ugang an de opamp a een V weersand word erbonden me de negaee ngangsklem, zoals geekend

Nadere informatie

w 73 »EFSTATIŒN VOOR DE GROENTEN- EN FRUITTEELT ONDER GLAS, te NAALDWIJK. Verslag andijvierassenproef onder staand glas,

w 73 »EFSTATIŒN VOOR DE GROENTEN- EN FRUITTEELT ONDER GLAS, te NAALDWIJK. Verslag andijvierassenproef onder staand glas, cb Bblotheek Proefstaton Naaldwjk 06 w 73»EFSTATIŒN VOOR DE GROENTEN- EN FRUITTEELT ONDER GLAS, te NAALDWIJK. Verslag andjverassenproef onder staand glas,956-957. door : W.P.van Wnden Naaldwjk,958. Proefstaton

Nadere informatie

Spanningsverdeling onder een kade volgens elastische berekening. d-7 I 053. *v**wwun>ns CENTRUM VOOR ONDERZOEK WAT ER KE R I N GEN

Spanningsverdeling onder een kade volgens elastische berekening. d-7 I 053. *v**wwun>ns CENTRUM VOOR ONDERZOEK WAT ER KE R I N GEN . \ Spannngsverdelng onder een kade volgens elastsche berekenng. d7 053 *v**wwun>ns CENTRM VR NDERZEK WAT ER KE R N GEN ! [. Spannngsverdelng onder een kade volgens elastsche berekenng l! / C 71,053 CENTRM

Nadere informatie

Heerhugowaard Stad van kansen

Heerhugowaard Stad van kansen Heerhugowaard Stad van kansen Bestuursdenst I adves aan Burgemeester en Wethouders Reg.nr: BW 13-0415 Sector/afd.: SO/OV Portefeullehouder: S. Bnnendjk Casenr.: Cbb130383 Steller/tst.: E. Brujns Agenda:

Nadere informatie

Den Haag, i g. Kenmerk: DGB 2013-5559

Den Haag, i g. Kenmerk: DGB 2013-5559 Den Haag, g NOV Kenmerk: DGB 2013-5559 Beroepschrft n cassate tegen de utspraak van de Rechtbank te 's-gravenhage X "Z van 3 oktober 2013, nr. 13/07712, op een beroepschrft van SHMRMMI tefj betreffende

Nadere informatie

Zwaartepunten, traagheidsmomenten en verdeelde belasting

Zwaartepunten, traagheidsmomenten en verdeelde belasting Zwaartepunten, traagedsmomenten en verdeelde belastng Opgeloste Vraagstukken 6.1 Een dunne draad lgt n de dredmensonale rumte en bestaat ut een kwadrant AB van een crkel samen met twee recte stukken BC

Nadere informatie

De Waarde van Toekomstige Kasstromen

De Waarde van Toekomstige Kasstromen De Waarde van Toekomstge Kasstromen De kosten van onderpandmnmalserng Jeroen Kerkhof, VAR Strateges BVBA Introducte Voor de fnancële crss hadden fnancële ngeneurs op bass van een aantal redeljke assumptes

Nadere informatie

Laplace Fourier Bode plot - Matlab

Laplace Fourier Bode plot - Matlab Lalace Fourer Bode lot - Matlab Een transferfuncte kan n het Lalacedomen steeds worden geschreven n de vorm (een voorbeeld): A.( s z).( s z ) ( s) of algemener: ( s ).( s ) A. ( s z ) ( s) () ( s ) j Teller

Nadere informatie

Waterdistributie en afvoer

Waterdistributie en afvoer 2007-2008 Waterdstrbute en afvoer Prof. dr. r. R. Verhoeven Calle Bram Cappelle Sam Saeys Frank Goethals Jan Vandenberghe Peter Met bjzondere dank aan: ng. E. Compernol, frma AMCAL r. L. Vandersteen, TMVW

Nadere informatie

Hoofdstuk 10. Enkelvoudige (zuivere) elementen in een wisselstroomkring.

Hoofdstuk 10. Enkelvoudige (zuivere) elementen in een wisselstroomkring. Elekrce Hoofdsk 0. Enkelvodge (zvere) eleenen n een wsselsrookrng. Algeeenheden: n d deel beschowen we enkelvodge keens (ds geen parallelle akken) e eleenen waarvan alle paraeers consan zjn (zoals de zvere

Nadere informatie

Uitgebreide aandacht warmtapwatersystemen. Door afnemende warmtevraag voor ruimteverwarming, neemt het belang van het

Uitgebreide aandacht warmtapwatersystemen. Door afnemende warmtevraag voor ruimteverwarming, neemt het belang van het NEN 5128: overzcht van rendementen Utgebrede aandacht warmtapwatersystemen Door afnemende warmtevraag voor rumteverwarmng, neemt het belang van het opwekkngsrendement voor warmtapwater toe. In de norm

Nadere informatie

5.1 Elektrische stroom en spanning

5.1 Elektrische stroom en spanning 5. Elektrsche stroom en spannng Opgave a lleen elektronen kunnen zch verplaatsen en net de postef geladen kern. Omdat de ladng van emer postef s, s hj negatef geladen elektronen kwjtgeraakt. Je erekent

Nadere informatie

Hoe schrijf je een tekst die opvalt? 80. Hoe zorg je dat je tekst er goed uitziet? 85. Extra opdrachten 89

Hoe schrijf je een tekst die opvalt? 80. Hoe zorg je dat je tekst er goed uitziet? 85. Extra opdrachten 89 Denk eens terug aan jouw favorete boek. Na hoeveel bladzjden zat je n het verhaal? En denk nu eens terug aan een saa boek. Hoe snel wst je dat dt boek nks voor jou was? Bjzonder hè, dat je meteen enthousast

Nadere informatie

x z vonden we dat de z-score aangeeft hoeveel standaardafwijkingen de waarde

x z vonden we dat de z-score aangeeft hoeveel standaardafwijkingen de waarde PW11: Betrouwbaarhedstervalle Bj de stude va de ormale verdelg hebbe we geze dat volgede belagrjke 68-95 - 99.7 regel geldt: Ogeveer 68% va de waaremge lgt be ee afstad va Ogeveer 95% va de waaremge lgt

Nadere informatie

Rekenen met rente en rendement

Rekenen met rente en rendement Rekenen met rente en rendement Woekerpols? Lenng met lokrente? Er wordt met de beschuldgende vnger naar banken en verzekeraars gewezen de op hun beurt weer terugwjzen naar de consument: Deze zou te weng

Nadere informatie

MRT/RT MKT/KT. Wormwielreductoren. www.triston.nl

MRT/RT MKT/KT. Wormwielreductoren. www.triston.nl MRT/RT MKT/KT Wormwelreductoren www.trston.nl Het s tjd voor Trston! Natuurljk wlt u dat uw producteproces soepel verloopt. Trston helpt. Want met de wormwelreductoren van Trston kest u voor langdurge

Nadere informatie

Hoofdstuk 7 - Complexe getallen

Hoofdstuk 7 - Complexe getallen Moderne wskunde 9e edte vwo D deel. Soorten getallen ladzjde a Ja. Ja. a 0en 0 d Nee, jvooreeld s geen natuurljk getal. d Nee, jvooreeld : s geen natuurljk getal. e De som, het vershl en het produt van

Nadere informatie

RESISTIEVE TWEEPOORTEN Lineair en niet-lineair

RESISTIEVE TWEEPOORTEN Lineair en niet-lineair INHOUD RESISTIEVE TWEEPOORTEN Lnear en net-lnear. Algemeen. Lneare ressteve tweepoorten 4.. Poortrepresentates 6.. Crcut-nterpretate poortmatrces 0.. Recproctetsstellng 7..4 Klem-equvalenten 9..5 Tweepoorten

Nadere informatie

1 Gedeelde differenties

1 Gedeelde differenties Inhoudsopgave Gedeelde dfferentes Verband met de nterpolerende veelterm 2 Een explcete formule 2 3 Verband met afgeleden 3 4 Verband met de nterpolerende veelterm van Newton 4 5 Productformule (formule

Nadere informatie

Hoofdstuk13: Vermogen in enkelvoudige wisselstroomkringen

Hoofdstuk13: Vermogen in enkelvoudige wisselstroomkringen Hoofdstk3: Vermogen n enkelvodge wsselstroomkrngen A sack.. Ogenblkkeljk vermogen p. I m sn(t+ )*I m sn(t+ )! Vb: 00 sn 60 5sn 30 dan: 00 sn 60 5sn 30 2 .. Ogenblkkeljk vermogen p. Vb: 00 sn 60 5sn 30

Nadere informatie

lus+ De klachtencommissie en de rol van de vertrouwenspersoon ongewenste omgangsvormen

lus+ De klachtencommissie en de rol van de vertrouwenspersoon ongewenste omgangsvormen De klachtencommsse en de rol van de vertrouwenspersoon ongewenste omgangsvormen Op het moment dat emand te maken krjgt met ongewenst gedrag zjn er verschllende mogeljkheden om dat ongewenst gedrag te stoppen.

Nadere informatie

Appendix F: Het Snelheid-Wegdiagram, trekkracht en indicatie

Appendix F: Het Snelheid-Wegdiagram, trekkracht en indicatie Appendx F: Het Snelhed-Wegdagram, trekkracht en ndcate Om te bekjken welke prestates de locomotef n eerste nstante kan leveren wordt gebruk gemaakt van de methode de wordt besproken n het Handboek der

Nadere informatie

TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Faculteit Wiskunde en Informatica. Examen Neurale Netwerken (2L490), op woensdag 28 juni 2006, uur.

TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Faculteit Wiskunde en Informatica. Examen Neurale Netwerken (2L490), op woensdag 28 juni 2006, uur. TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Facultet Wskunde en Informatca Examen Neurale Netwerken 2L49, op woensdag 28 jun 26, 9. - 2. uur. Alle antwoorden denen dudeljk geformuleerd en gemotveerd te worden..

Nadere informatie

Statica in een notendop

Statica in een notendop Statca n een notendop Systematsche Probleem Analyse (SPA) 1. Gegevens: Lees de vraag goed door. Maak een schematsche tekenng van het probleem. 2. Gevraagd: Schrjf puntsgewjs alle dngen op waar naar gevraagd

Nadere informatie

One size fits not all

One size fits not all archtectuur One sze fts not all Methoden voor enterprsearchtectuur Welke maner van archtectuur bedrjven past het best bj een organsate? Een (onderzoeks)rchtng om meer grp te krjgen op bepalende factoren

Nadere informatie

PARADOXEN 4 Dr. Luc Gheysens

PARADOXEN 4 Dr. Luc Gheysens PARADOXEN 4 Dr Luc Gheysens DE COMPLEXE WERELD VAN DE COMPLEXE GETALLEN Hstorsche nota Omstreeks 500 werden n Italë wedstrjden georganseerd voor het oplossen van derdegraadsvergeljkngen Nccolo Fontana

Nadere informatie

Prijs ƒ 3.- "OCTllCO' HA AD

Prijs ƒ 3.- OCTllCO' HA AD Prjs ƒ 3.- "OCTllCO' HA AD._,-, Ter nzage gelegde, j^-vk Octrooaanvrage Nr./ 7 3 1 4 8 6 0 Int. Cl. G 01 t l/l8. NEDERLAND ludenugsdatum: 25 oktober 1973? Datum van ternzageleggmg: 19 november 1974. 15

Nadere informatie

Hoofdstuk 12. Parallelschakelingen en gemengde schakelingen in een wisselstroomkring.

Hoofdstuk 12. Parallelschakelingen en gemengde schakelingen in een wisselstroomkring. Hoofdsk 2. Parallelschakelngen en geengde schakelngen n een wsselsrookrng. Algeeenheden In d hoofdsk worden wee of eer eleenen n parallel geplaas. TIP : o geakkeljk e werken s he aangeraden de spannng

Nadere informatie

STUDIEBOEK. wiskunde. Meester Kenneth Zesde leerjaar meesterkennethspitaels@gmail.com www.meesterkenneth.bevegem.be

STUDIEBOEK. wiskunde. Meester Kenneth Zesde leerjaar meesterkennethspitaels@gmail.com www.meesterkenneth.bevegem.be STUDIEBOEK Meester Kenneth Zesde leerjaar meesterkennethsptaels@gmal.com wskunde Breuken, procenten en kommagetallen Klenste gemeenschappeljk veelvoud Grootste gemeenschappeljke deler Romense cjfers Deelbaarhed

Nadere informatie

Regressie en correlatie

Regressie en correlatie Statstek voor Informatekunde, 005 Les 6 Regresse en correlate Als we na twee kenmerken van elementen van een populate kjken, s het een voor de hand lggende vraag of we aan de hand van de waarde van het

Nadere informatie

VOOR HET SECUNDAIR ONDERWIJS. Correlatie: exploratieve methoden. Werktekst voor de leerling. Prof. dr. Herman Callaert

VOOR HET SECUNDAIR ONDERWIJS. Correlatie: exploratieve methoden. Werktekst voor de leerling. Prof. dr. Herman Callaert VOOR HET SECUNDAIR ONDERWIJS Correlate: eplorateve methoden Werktekst voor de leerlng Prof. dr. Herman Callaert Hans Bekaert Cecle Goethals Les Provoost Marc Vancaudenberg Statstek voor het secundar onderwjs

Nadere informatie

Knik en de Eurocode 3

Knik en de Eurocode 3 Staltet van het evenwcht Knk en de Voorschrten Knk en de Eurocode 3 Bj het dmensoneren van een constructe op knk wordt n de Eurocode 3 utgegaan van een toets n de uterste grenstoestand waarj de rekenwaarde

Nadere informatie

- 2 - Datum vergadenn Nota openbaar: ľľo 9. Verzoek toepassing regeling Rood voor Rood met gesloten beurs op de locatie Scharlebeltweg 1 te Nijverdal

- 2 - Datum vergadenn Nota openbaar: ľľo 9. Verzoek toepassing regeling Rood voor Rood met gesloten beurs op de locatie Scharlebeltweg 1 te Nijverdal - 2 - Nota Voor burgemeester en wethouders Nummer: 4INT05600 IIIIIIlllllllllIIIIIIIIIIIlllllllllllllllll Onderwerp: Datum vergadenn Nota openbaar: ľľo 9 Gemeente Hellendoorn DEC. 20W Verzoek toepassng

Nadere informatie

Meeneemset Herkansing Deterrninanten-3:Fysische Factoren dd

Meeneemset Herkansing Deterrninanten-3:Fysische Factoren dd ~ Meeneemset Herkansng Deterrnnanten-3:Fyssche Factoren dd. 23-07-2009... Vraag 1. Statca Roland doel aan capoera Capoera l

Nadere informatie

Regressie en correlatie

Regressie en correlatie Statstek voor Informatekunde, 006 Les 7 Regresse en correlate Als we na twee kenmerken van elementen van een populate kjken, s het een voor de hand lggende vraag of we aan de hand van de waarde van het

Nadere informatie

Toelichting advies gemeenteraad bij aanvraag aanwijzing als lokale publieke media-instelling

Toelichting advies gemeenteraad bij aanvraag aanwijzing als lokale publieke media-instelling B000012403 25 ĩ O Toelchtng adves gemeenteraad bj aanvraag aanwjzng als lokale publeke meda-nstellng Ì...Ï 1. Algemeen De wetgever heeft gekozen voor een s ys teem waarbj per gemeente, voor de termjn van

Nadere informatie

zijn, kunnen we stellen dat de huidige analyses vooral toegespitst zijn op een ordergerichte situatie.

zijn, kunnen we stellen dat de huidige analyses vooral toegespitst zijn op een ordergerichte situatie. 1\1. H. CORBEY El'\ R. A JAT\SEJ'\ FLEXBLTET EN LOGSTEKE KOSTEN DE LOGSTEKE GELDSTROOMDAGt LOGSTEKE KOSTEN Voor het onderzoek 'Logsteke geldsrroomdagnose' zjn verschllendc utgangspunten geformuleerd. Ten

Nadere informatie

C.P. van Splunter. Grote afwijkingen. Bachelorscriptie, 21 april 2010. Scriptiebegeleiders: prof.dr. F. Redig prof.dr. E.A.

C.P. van Splunter. Grote afwijkingen. Bachelorscriptie, 21 april 2010. Scriptiebegeleiders: prof.dr. F. Redig prof.dr. E.A. C.P. van Splunter Grote afwjkngen Bachelorscrpte, 2 aprl 200 Scrptebegeleders: prof.dr. F. Redg prof.dr. E.A. Verbtsky Mathematsch Insttuut, Unverstet Leden Inhoudsopgave Inledng 3 2 Bovengrens 6 3 Ondergrens

Nadere informatie

Integere programmering voor cyclische personeelsplanning

Integere programmering voor cyclische personeelsplanning UNIVERSITEIT GENT FACULTEIT ECONOMIE EN BEDRIJFSKUNDE ACADEMIEJAAR 2011 2012 Integere programmerng voor cyclsche personeelsplannng Masterproef voorgedragen tot het bekomen van de graad van Master of Scence

Nadere informatie

GUANOTROFIE IN HET NAARDERMEER P. LEENTVAAR. R.I.V.O.N.. Mededeling nr. 32. Er kan hierbij het volgende worden opgemerkt:

GUANOTROFIE IN HET NAARDERMEER P. LEENTVAAR. R.I.V.O.N.. Mededeling nr. 32. Er kan hierbij het volgende worden opgemerkt: van honger en ontberng omkomen. Waanneer n de lente de sneeuwlaag soms plotselng tot een dkke korst bevrest, kunnen de Renderen net bj het mos komen en velen verhongeren dan. Ook gaan velen aan verstkkng

Nadere informatie

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv 8 Hoofdstuk 8 - Complexe funtes ladzjde 7 a,. O α β γ en α β γ zjn elkaars spegeleeld n de. a a z = ( + ) = + en a z = ( + ) ( + )= + + + = ( ) + ( + ) arg( a) = tan tan, ; = = 0 arg( z ) ; = 0 arg( z

Nadere informatie

Kwaliteitsverbetering in spaarbekkens csiot *j

Kwaliteitsverbetering in spaarbekkens csiot *j IR. TH. G. MARTFJN Rjksnsttuut voor Drnkwatervoorzenng, 's-gravenhage Kwaltetsverbeterng n spaarbekkens csot *j Grondslagen Bassplannen 5 5. Parallelschakelng van een doorstroombekken met spaarbekkens

Nadere informatie

Hoofdstuk 8 - Complexe functies

Hoofdstuk 8 - Complexe functies Hoofdstuk 8 - Complexe funtes Moderne wskunde 9e edte vwo D deel ladzjde 7 a,. O α β γ en α β γ zjn elkaars spegeleeld n de. a a z = ( + ) = + en a z = ( + ) ( + )= + + + = ( ) + ( + ) arg( a) = tan tan,

Nadere informatie

INLEIDING FYSISCH-EXPERIMENTELE VAARDIGHEDEN (3A560) , UUR

INLEIDING FYSISCH-EXPERIMENTELE VAARDIGHEDEN (3A560) , UUR INLEIDING FYSISCH-EPERIMENTELE VAARDIGHEDEN (3A560) 1-1-004, 9.00-1.00 UUR Dt tentamen bestaat ut opgaven. Geef noot alleen maar het antwoord op een vraag, maar laat altjd zen hoe je tot dat antwoord gekomen

Nadere informatie

Onderzoeksmethoden en techieken I

Onderzoeksmethoden en techieken I Naam:... Voornaam:... Studejaar en -rchtng:... MEERKEUZEVRAGEN Onderzoeksmethoden en techeken I Examen september 000 KLAD: omcrkel op het opgaven formuler telkens HET BESTE antwoord, er s telkens 1 best

Nadere informatie

Ontvlechting van ICT vereist nieuwe samenwerking

Ontvlechting van ICT vereist nieuwe samenwerking Behoefte aan Archtectuur Lfecycle Management Ontvlechtng van ICT verest neuwe samenwerkng Bnnen de ICT s sprake van verzulng van zowel de systemen als het voortbrengngsproces. Dt komt doordat de ICT n

Nadere informatie

Onderwerp : Vaststellen bestemmingsplan Oud Den Heider 2012

Onderwerp : Vaststellen bestemmingsplan Oud Den Heider 2012 gemeente Den Helder Raadsbeslut Raadsvergaderng d.d. : 15 oktober 2012 Beslut nummer : RB12.0171 Onderwerp : Vaststellen bestemmngsplan Oud Den Heder 2012 De raad van de gemeente Den Helder; dat het voorontwerp

Nadere informatie

ALCOHOLKENNIS DOORGESPEELD

ALCOHOLKENNIS DOORGESPEELD Al cohol kenn s door gespeel d Eval uat eal cohol voor l cht ng doorpeer sopf est val s ALCOHOLKENNIS DOORGESPEELD Evaluate alcoholvoorlchtng door peers op festvals December 2005 INTRAVAL Gronngen-Rotterdam

Nadere informatie

Toegepaste wiskunde. voor het hoger beroepsonderwijs. Deel 2 Derde, herziene druk. Uitwerking herhalingsopgaven hoofdstuk 3

Toegepaste wiskunde. voor het hoger beroepsonderwijs. Deel 2 Derde, herziene druk. Uitwerking herhalingsopgaven hoofdstuk 3 Drs. J.H. Blanespoor Drs. C. de Joode Ir. A. Slujter Toegepaste wsunde voor het hoger beroepsonderwjs Deel Derde, herene dru Utwerng herhalngsopgaven hoofdstu HButgevers, Baarn Toegepaste wsunde, deel

Nadere informatie

werken en leren in de brugklas 2014-2015 Je groeit op de RGO

werken en leren in de brugklas 2014-2015 Je groeit op de RGO werken en leren n de brugklas 2014-2015 Je groet op de RGO INhoudsopgave Voorwoord.........................................................................................................................................

Nadere informatie

Zo krijg je wél grip op IT-investeringen

Zo krijg je wél grip op IT-investeringen T-servcemanagement Zo krjg je wél grp op T-nvesterngen ntegrate van applcate- en projectportfolomanagement Met één druk op de knop een overzcht genereren van alle T-projecten en bjbehorende applcates (of

Nadere informatie

Combinatoriek groep 2

Combinatoriek groep 2 Combatorek groep Tragsweeked ovember 013 Theore De opgave deze hadout hebbe allemaal wat te make met éé of meer va oderstaade oderwerpe Belagrjk bj het make va opgave s om et allee de theore de je ket

Nadere informatie

Scalair en vectorieel product

Scalair en vectorieel product (HOOFDSTUK, ut Theory and problems of Vector Analyss, door Murray, R. Spegel, Schaum s Seres, McGraw-Hll, New Yor). Scalar en vectoreel product SCALAIR PRODUCT. Het scalar product (of nwendg product) van

Nadere informatie

~~i~il' 1025 VS Amsterdam. Geacht bestuur,

~~i~il' 1025 VS Amsterdam. Geacht bestuur, / - Mr. W. Nass Vrjstraat 2a Postbus 420 5600 AK Endhoven Tel 040-2445701 Fax 040-2456438 Advocatenkantoor Mr. W. Nass Het bestuur van de BOA. e-mal Neuwe Purrnerweg 12 na~kanooma.n 1025 VS Amsterdam nternet

Nadere informatie

UITWERKINGEN OPGAVEN HOOFDSTUK 10

UITWERKINGEN OPGAVEN HOOFDSTUK 10 HOOFDSTUK 10 Opgave 1 a. Bj enkelvoudge nterest wordt de nterest berekend over het (ut)geleende kaptaal. Bj samengestelde nterest wordt net alleen de rente berekend over het oorspronkeljke (ut)geleende

Nadere informatie

anwb.nl/watersport, de site voor watersporters

anwb.nl/watersport, de site voor watersporters Het s net zo gebrukeljk om voor klene jachten een sleepproef te laten utvoeren. Zo'n proef s duur en daardoor vaak net rendabel. Toch loont een sleepproef de moete. Aan de hand ervan kunnen bj voorbeeld

Nadere informatie

Installatiehandleiding

Installatiehandleiding In deze handledng leest u hoe u de Ggaset PCI Card 54 op uw PC aanslut en een verbndng met een access pont tot stand brengt. Gedetalleerde nformate vndt u n de gebruksaanwjzng n elektronsche vorm op de

Nadere informatie

De standaardafwijking

De standaardafwijking Statstek voor het secudar oderwjs De stadaardafwjkg De stadaardafwjkg Prof dr Herma Callaert Ihoudstafel Motvate Ee groter kader: leare modelle Dre dmeses, twee verklarede veraderljke Twee dmeses, éé verklarede

Nadere informatie

ď ď ď Ľ ť ď ť á ď ŕ í ŕ ď ť ŕť ť Ú ŕ í ď Ú é í éé Ľ í ť éé ŕ ď í ď í ŕ Ú Ť ť ť ť Ť ť ď í í ď ť Ô Ô í í ť éé í í ď Ť Ľ ď ď ď ť ď í ť ď ď ď í ŕ ŕ ŕ í ť á ť ť Ĺ ď ŕ ď á ť ď ď í ŕ ť ď ď ŕ ť ŕ ťí ď č Ô Ľ ŕ

Nadere informatie

PROEFEXAMEN SOCIALE STATISTIEK

PROEFEXAMEN SOCIALE STATISTIEK PROEFEXAMEN SOCIALE STATISTIEK November 0 REEKS Naam:... Score /0 Voornaam:... Studerchtng:. Studentennummer:... Studerchtng (laatste) mddelbaar:. Uren wskunde per week (laatste mddelbaar):. Enkele belangrjke

Nadere informatie

DE SPORTCLUB: NIET ALLEEN VOOR MAAR OOK VAN DE JEUGD

DE SPORTCLUB: NIET ALLEEN VOOR MAAR OOK VAN DE JEUGD DE SPORTCLUB: NIET ALLEEN VOOR MAAR OOK VAN DE JEUGD Mogeljkheden en tps om de jeugd actever bj de sportclub te betrekken INHOUD 1. Het wat en waarom van jeugdpartcpate n de sportverengng Jeugdpartcpate:

Nadere informatie

Toepassing: Codes. Hoofdstuk 3

Toepassing: Codes. Hoofdstuk 3 Hoofdstuk 3 Toepassng: Codes Als toepassng van vectorrumten over endge lchamen kjken we naar foutenverbeterende codes. We benutten slechts elementare kenns van vectorrumten, en van de volgende functe.

Nadere informatie

TENTAMEN LINEAIRE ALGEBRA 2 maandag 9 januari 2006, Bij elke vraag dient een berekening of motivering worden opgeschreven.

TENTAMEN LINEAIRE ALGEBRA 2 maandag 9 januari 2006, Bij elke vraag dient een berekening of motivering worden opgeschreven. TENTAMEN LINEAIRE ALGEBRA maandag 9 januar 6, -3 Bj elke vraag dent een berekenng of motverng worden opgeschreven Beschouw de vectorrumte V = R 3 met de lneare deelrumten U = span{ } en W = {x = x R 3

Nadere informatie

Centraal Bureau voor de Statistiek Keten Economische Statistieken

Centraal Bureau voor de Statistiek Keten Economische Statistieken Aan: Gemeenten en gemeenschappeljke regelngen Van: Bureau Kredo Onderwerp: Iv3 plausbltetstoetsen vana 1e kwartaal 2010 Datum: 23 maart 2010 Aanledng Gemeenten en gemeenschappeljke regelngen. Het CBS toetst

Nadere informatie

Applicatieportfoliomanagement

Applicatieportfoliomanagement governance Applcateportfolomanagement Governance zet applcatebeheer op scherp Nu applcates steeds nauwer verweven zjn met bedrjfsprocessen, s een gestructureerde aanpak van het applcatebeheer noodzakeljk,

Nadere informatie

Examen Inleiding Meten en Modelleren Vakcode 8C120, 11 april 2012, uur

Examen Inleiding Meten en Modelleren Vakcode 8C120, 11 april 2012, uur Exaen Inleiding Meten en Modelleren Vakcode 8C0, april 0, 400 700 uur Dit tentaen bestaat uit 4 opgaven Indien u een opgave niet kunt aken, geef dan aan hoe u de opgave zou aken; dat kan een deel van de

Nadere informatie

Uitgeest 28 Mei 2013. Geachte Voorzitter en Commissieleden

Uitgeest 28 Mei 2013. Geachte Voorzitter en Commissieleden Utgeest 28 Me 203 Geachte Voorztter en Commsseleden Vanwege neuwe ontwkkelngen n verband met het verwjderen van de scootmobelen ut het atrum van De Slmp wl k dt n de GGZ-vergaderng nogmaals onder uw aandacht

Nadere informatie

s 89 ÔÇ> PROEFSTATION VOOR DE GROENTEN- EN FRUITTEELT ONDER GLAS, TE NAALDWIJK. Verslag meloenencultuurmaatregelenproef,1957 door: W.Stokdijk.

s 89 ÔÇ> PROEFSTATION VOOR DE GROENTEN- EN FRUITTEELT ONDER GLAS, TE NAALDWIJK. Verslag meloenencultuurmaatregelenproef,1957 door: W.Stokdijk. PROEFSTATION VOOR DE GROENTEN- EN FRUITTEELT ONDER GLAS, ÔÇ> TE NAALDWIJK. Bblotheek Proefstaton Naaldwjk A 1X *0/ s 9 Verslag meloenencultuurmaatregelenproef,1957 door: W.Stokdjk. Naaldwjk,195. -22.-53

Nadere informatie

Prof. Margriet Van Bael STUDENTNR:... Conceptuele Natuurkunde met technische toepassingen. Deel OEFENINGEN

Prof. Margriet Van Bael STUDENTNR:... Conceptuele Natuurkunde met technische toepassingen. Deel OEFENINGEN FEB Exaen D0H1A 7/01/014 NAAM... Prof. Margriet Van Bael Conceptuele Natuurkunde et technische toepassingen Deel OEFENINGEN Instructies voor studenten Noteer je identificatiegegevens (naa, studentennuer)

Nadere informatie

ART. Analoge thermostaat met dagprogramma. Installatie instructies en gebruiksaanwijzing

ART. Analoge thermostaat met dagprogramma. Installatie instructies en gebruiksaanwijzing Installate nstructes en gebruksaanwjzng ART Analoge thermostaat met dagprogramma WOLF GmbH Postfach 1380 D-84048 Manburg Tel. +49-8751/74-0 www.wolf-heztechnk.de Art.nr.: 3061624_201509 Wjzgngen voorbehouden

Nadere informatie

s - w_ wonende te -.,; sg~ ART. 280, 5o Wb. Reg. EL 911/1021/52 11/05/1994 t.v.v. Alqemeen,luridisch Tijdschrift Nr.: 2009/AR/3319

s - w_ wonende te -.,; sg~ ART. 280, 5o Wb. Reg. EL 911/1021/52 11/05/1994 t.v.v. Alqemeen,luridisch Tijdschrift Nr.: 2009/AR/3319 sg~ Nr.: 2009/AR/3319 nr.: 2011/ f 0~ ~ NZAKE VAN: HET HOF VAN BEROEP TE BRUSSEL 18" kamer, zetelend n burgerljke zaken, na beraad, wjst volgend arrest: ART. 280, 5o Wb. Reg. EL 911/1021/52 11/05/1994

Nadere informatie

'--AANCIBR. e * 'fl. KWrnmm. - AsV'": '' ; KMBI INHOUD: Uitgangstransformatoren voor l.f. versterkers. Smoorspoelen met gelijkstroommagnetisatie.

'--AANCIBR. e * 'fl. KWrnmm. - AsV': '' ; KMBI INHOUD: Uitgangstransformatoren voor l.f. versterkers. Smoorspoelen met gelijkstroommagnetisatie. '--AANCBR ; KMB KWrnmm ; - AsV'": '' jt e * 'fl.. NHOUD: Utgangstransformatoren voor l.f. versterkers Smoorspoelen met geljkstroommagnetsate. De opname van Geludflm.. Vereengngsneuws. J -* 1 OMA&NAAl '&.1

Nadere informatie

TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN

TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Facultet Technsche Natuurkunde Tentamen Optca 3NA7 Dnsdag 14 augustus 212 van 14. tot 17. uur Dt tentamen bestaat ut 4 vraagstukken met n totaal 12 deelopgaven en 1 pagna

Nadere informatie

Inleiding Verstrooiingstheorie

Inleiding Verstrooiingstheorie A.I.O. Cursus S.O.N. Werkgeeenschap Quantutheoretsche Chee 11-15 deceber 1995 Han sur Lesse, Belgë A Detector Bron A B ϑ ϕ B J.G.Snjders Theoretsche Chee Materalen Stude Centru Rjksunverstet Gronngen Inhoudsopgave

Nadere informatie

09 -tl- 201 fvan wijzigingen Horeca Exploitatieverordening voor Delft voorheen Exploitatieverordening Horeca 1998

09 -tl- 201 fvan wijzigingen Horeca Exploitatieverordening voor Delft voorheen Exploitatieverordening Horeca 1998 Bjlage: Overzch, Gescand archef datum 09 -tl- 201 fvan wjzgngen Horeca Explotateverordenng voor Delft voorheen Explotateverordenng Horeca 1998 V Algemeen Opschrft Opschrft t f Kern van de wjzgng(en) en

Nadere informatie

Tentamen MATERIAALKUNDE I, code

Tentamen MATERIAALKUNDE I, code Unverstet Tente Facultet der Construerende Technsche Wetenschappen Vakgroep Productetechnek Materaalkundg Laboratorum Agrcola Tentamen MATRIAALKUND I, code 11505 4 aprl 008, 09.00-1.30 uur AANWIJZINGN

Nadere informatie

i = C 0 + I 0 + G - (1 - c + c.t). Q IS-curve: alle combinaties van i en Q h h waarbij er evenwicht is in de reële sector

i = C 0 + I 0 + G - (1 - c + c.t). Q IS-curve: alle combinaties van i en Q h h waarbij er evenwicht is in de reële sector HOOFDSTUK 22: De reële en de onetare sfeer HOOFDSTUK 22: DE REËLE EN DE ONETRE SFEER Hypoteses: Prjsndex Y P of Y anbod volgt vraag. EVENWHT N DE REËLE SFEER:.. lgebraïsc: gesloten econoe et overed odel:

Nadere informatie

Tentamen weerstand en voortstuwing

Tentamen weerstand en voortstuwing entaen weertand en voorttuwng Vakcode: t57 Datu: 18 Jan 010 jd: 14.00 u Plaat: Operkngen 1. Noteer uw tudenuer en naa op elk blaadje dat u nlevert.. Dt tentaen geloten boek! Geen aantekenngen of forulebladen

Nadere informatie

Studie van parallelkringen.

Studie van parallelkringen. Hoofdsk 4. Algeeenheden Sde van parallelkrngen. In d hoofdsk worden wee of eer eleenen n parallel geplaas. TIP : o geakkeljk e werken s he aangeraden de spannng als referene e kezen, vers de spannng over

Nadere informatie

Bronnen & Methoden bij Marktscan medischspecialistische zorg 2015

Bronnen & Methoden bij Marktscan medischspecialistische zorg 2015 Bronnen & Methoden bj Marktscan medschspecalstsche zorg 2015 Hoofdstuk 2: Wachttjden voor medsch specalstsche zorg Ontwkkelng van wachttjden Voor de wachttjdanalyses s gebruk gemaakt van gegevens afkomstg

Nadere informatie

Hoofdstuk 9: Transistorschakelingen

Hoofdstuk 9: Transistorschakelingen Elektronica: Tweede kandidatuur industrieel ingenieur 1 Hoofdstuk 9: Transistorschakelingen 1: Inleiding Na in het voorgaande hoofdstuk het gedrag van de transistor zelf beschreven te hebben, zullen we

Nadere informatie

MEERJAREN OPBRENGSTEN VO 2013 TOELICHTING

MEERJAREN OPBRENGSTEN VO 2013 TOELICHTING MEERJAREN OPBRENGSTEN VO 2013 TOELICHTING Utrecht, me 2013 INHOUD 1 Algemeen 5 2 Het opbrengstenoordeel 7 3 Rendement onderbouw 8 4 Van 3e leerjaar naar dploma (rendement bovenbouw) 11 5 Gemddeld CE-cjfer

Nadere informatie

Beleggen in duurzame aandelen bij Robeco

Beleggen in duurzame aandelen bij Robeco Beleggen n duurzame aandelen bj Robeco Beleggen n duurzame aandelen bj Robeco Insttutonele beleggers staan voor tal van utdagngen. Zo leggen pensoendeelnemers, klanten en de samenlevng steeds meer druk

Nadere informatie