Kwaliteit van praktijkgericht onderzoek; de spanning tussen praktische relevantie en methodische grondigheid

Transcriptie

1 Kwaliteit van praktijkgericht onderzoek; de spanning tussen praktische relevantie en methodische grondigheid Pre-conferentie HRM lectorencongres 2016 Zwolle 17 november 2016 Dr. Daan Andriessen Lector Methodologie van Praktijkgericht Onderzoek Hogeschool Utrecht

2 In het hbo doen we praktijkgericht onderzoek Onderzoek is een doelbewust en methodisch zoeken naar nieuwe kennis in de vorm van antwoorden op tevoren gestelde vragen volgens een tevoren opgesteld plan (Verschuren, 1994). De vraag is gebaseerd op een kwestie uit de praktijk Het resultaat is direct toepasbaar in de praktijk Ergo Praktijkgericht onderzoek is onderzoek met doorwerking naar de praktijk

3 Het speelveld van kwaliteit van praktijkgericht onderzoek Methodische grondigheid Ethisch verantwoord Doorwerking naar de praktijk Naar Butter (2015)

4 Hoe kunnen we balanceren tussen doorwerking en grondigheid? 1. Bewust kiezen voor bepaalde soorten vragen 2. Kiezen van een goed onderzoeksdesign 3. Op juiste wijze inzetten van mixed methods designs 4. Onderzoeken en veranderen combineren 5. Werken aan generieke kennis

5 1. Bewust kiezen voor bepaalde soorten vragen Als je wilt stoppen met niezen, moet je dan in de zon kijken? Waarom knipperen we met beide ogen tegelijk? Zijn kunstmatige smaakstoffen ongezond? Is urine een geneesmiddel? Kunnen mensen met een donkere huidskleur beter dansen? Kunnen dieren tegen kietelen? Dennis Storm & Valerio Zeno

6 1. Bewust kiezen voor bepaalde soorten vragen Ontwerpen Verklaren Evalueren Vergelijken Beschrijven Mate van doorwerking Definiëren Naar: Oost & Markenhof, 2002

7 2. Kiezen van een goed onderzoeksdesign Onderzoeksfunctie Onderzoeksdesign Onderzoeksmethoden Dataverzameling Data-analyse Centrale vraag: welke informatie gaat op welke manier met elkaar worden vergeleken? Een dataverzamelingsmethode is geen design Voorbeelden: Experimenteel design Cross-sectie design Case study design Vergelijkende case study design Longitudinaal design Ontwerpgericht onderzoek is geen design

8 3. Op juiste wijze inzetten van mixed methods designs Kwalitatief versus kwantitatief: of data uit cijfers bestaan is weinig relevant Centrale vraag is: op welk moment in het onderzoek ga ik structuur aanbrengen (Butter, 2010)? Kwestie verkennen Doel en vraag bepalen Design en methoden bepalen Data verzamelen Data analyseren Concluderen Rapporteren Mixed methods: integratie van sterk voorgestructureerde met open dataverzamelingsmethoden waarin gebruik wordt gemaakt van de sterke punten van beide benaderingen.

9 Mixed methods: voordelen combineren Open Gedetailleerd Contextueel Betere mogelijkheden tot intervenieren Praktijk leidend Grotere kans op nieuwe inzichten Voorgestructureerd Gericht op hoofdlijnen Makkelijker generaliseerbaar Analyse is eenvoudiger Theorie leidend Beter aansluiten bij bestaande theoretische kennis Centrale vraag: waar zit het point of interface?

10 4. Onderzoek en veranderen combineren Misvatting: onderzoek genereert alleen kennis Echter, onderzoek is geen instrument voor probleemoplossing,maar een kennisgenererende activiteit (Verschuren & Doorewaard, 2007, p.40)

11 Drie motieven om onderzoeken en interveniëren te combineren Interveniëren = doelbewust verandering introduceren in het onderzochte systeem teneinde: Experimenteel onderzoek te doen naar een evaluerende of verklarende vraag Een ontwerpende vraag te beantwoorden door een oplossing te testen Betere begrip te ontwikkelen -> If you want truly to understand something, try to change it. (Kurt Lewin, 1946) Één concrete praktijk verder helpen -> probleemoplossing en/of empowerment Onderzoeker Veranderaar

12 Misvatting: de rollen zijn niet te combineren In die zin dient u zich terdege in te leven in uw rol als onderzoeker, en bewust af te zien van een rol als beleidsvoerder of manager (Verschuren & Doorewaard, 2007, p.48)

13 Uitdaging: rollen combineren Rol Onderzoeker Veranderaar Functie Kennis mobiliseren & - vermeerderen Problemen oplossen & (laten) leren Karakter Op zoek naar het generieke Aansluiten bij het specifieke Activiteiten Onderzoeken & analyseren Adviseren & Interveniëren Houding Objectief & Onafhankelijk Overtuigend & meebewegend Doel Uitbreiden van theorie Verbeteren van de praktijk Dit vereist een aantal waarborgen: Expertise Transparantie (audit trail) Triangulatie Critical friends Member checks Β-testing (Naar Andriessen, 2011)

14 5. Werken aan generieke kennis Wetenschappelijke onderzoek in lectoraten is gericht op het ontwikkelen van zo generiek mogelijk expliciete kennis, want: Expliciete kennis heeft groter bereik Expliciete kennis kan aansluiten bij en voorbouwen op wat we al weten Expliciete kennis maakt kritiek mogelijk en dat verhoogt de kwaliteit

15 Wat is theorievorming Theorievorming is een redenering opzetten (Schuiling, 2015) Theorie hoeft zich niet te beperken tot beschrijvende of verklarende theorie. Bijdrage aan de wetenschap kan ook in de vorm van handelingstheorie Het wetenschappelijke zit niet in het soort uitspraken, maar de kwaliteit van de uitspraken.

16 Redenering bij een handelingstheorie Welke elementen kent een goede wetenschappelijke redenering bij handelingstheorie in het HRM domein? Arrangement van interventies voor de aanpak van een kwestie Bewijs dat er iets verbeterd Verklaring waarom er iets verbeterd Informatie onder welke omstandigheden het wel of niet werkt Bewijs dat niet iets anders dan de interventie het effect heeft veroorzaakt

17 CIMO logica van handelingstheorie 4. Wanneer werkt iets wel en wanneer niet? Context 3. Waarom werkt er iets? Interventies Mechanismen Outcomes 5. Wat is het 1. Wat is de interventie? aandeel van de 2. Werkt er iets? interventie? (Denyer et al., 2008)

18 Het streven naar transfereerbaarheid De handelingstheorie moet altijd door een professional voor een specifiek context geschikt gemaakt te worden. De theorie is transfereerbaar naar andere contexten. Daarvoor is het van belang om het domein van toepassing goed te kennen (wanneer werkt het wel en niet) en de werkende mechanismen. Mechanismen zijn beter transfereerbaar dan specifieke handelingsinstructies.

19 KENNISSTROOM KENNIS MOBILISEREN KENNIS ONTWIKKELEN Casus PROBLEMEN OPLOSSEN LEREN PRAKTIJKSTROOM 19/18

20 KENNISSTROOM Casus 1 Praktijksituatie PRAKTIJKSTROOM 20

21 KENNISSTROOM 1.THEORIE 2.ONDERZOEKS -AGENDA Theoretisch kader Praktijkprobleem Kennisprobleem Casus 1 Praktijksituatie 4.DIAGNOSE PRAKTIJKSTROOM 21

22 KENNISSTROOM 1.THEORIE 2.ONDERZOEKS -AGENDA 3. (HER) ONTWERPEN Theoretisch kader Praktijkprobleem Kennisprobleem Concept oplossing Casus 1 Praktijksituatie 4.DIAGNOSE PRAKTIJKSTROOM 22

23 KENNISSTROOM 1.THEORIE 2.ONDERZOEKS -AGENDA 3. (HER) ONTWERPEN 9.REFLECTIE Theoretisch kader Kennisprobleem Concept oplossing Successen & verbeteringen Casus 1 Praktijksituatie Praktijkprobleem Specifieke oplossing Vastgelegde ervaringen Effecten van acties Bevindingen 4.DIAGNOSE 5.ACTIE PLANNING 6.IMPLEMEN- TATIE 7.EVALUATIE 8.VASTSTELLEN VAN LEREN PRAKTIJKSTROOM 23

24 KENNISSTROOM 1.THEORIE 2.ONDERZOEKS -AGENDA 3. (HER) ONTWERPEN 9.REFLECTIE 10.KENNIS ONTWIKKELING Theoretisch kader Kennisprobleem Concept oplossing Successen & verbeteringen Ontwerpkennis Casus n Casus 2 Casus 1 Agenda van de opdrachtgever Praktijkprobleem Specifieke oplossing Vastgelegde ervaringen Effecten van acties Bevindingen 4.DIAGNOSE 5.ACTIE PLANNING 6.IMPLEMEN- TATIE 7.EVALUATIE 8.VASTSTELLEN VAN LEREN PRAKTIJKSTROOM 24

25 Een ladder van bewijskracht voor praktijkgericht onderzoek 5. Wat is het aandeel van de interventie? 4. Wanneer werkt iets wel en wanneer niet? 3. Waarom werkt er iets? 2. Werkt er iets? 1. Wat is de interventie? Naar: Van Yperen et al. 2013

26 Dank voor uw aandacht