nr. 695 van CHRIS JANSSENS datum: 31 augustus 2016 aan LIESBETH HOMANS Inburgering - Vormingsprogramma - Resultaatverbintenis

Transcriptie

1 SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 695 van CHRIS JANSSENS datum: 31 augustus 2016 aan LIESBETH HOMANS VICEMINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING, VLAAMS MINISTER VAN BINNENLANDS BESTUUR, INBURGERING, WONEN, GELIJKE KANSEN EN ARMOEDEBESTRIJDING Inburgering - Vormingsprogramma - Resultaatverbintenis Volgens de minister voerde het besluit van de Vlaamse Regering van 29 januari 2016 houdende de uitvoering van het decreet van 7 juni 2013 betreffende het Vlaamse integratie- en inburgeringsbeleid een resultaatsverbintenis in met betrekking tot inburgering. Een attest van inburgering wordt voortaan enkel nog maar uitgereikt aan de inburgeraar die minstens voor elk onderdeel van zijn vormingsprogramma de doelstellingen van het vormingsprogramma heeft behaald. Voor het voldoen aan de inburgeringsplicht is echter nog steeds geen sprake van een resultaatsverbintenis. De inburgeraar is enkel verplicht zich bij het EVA aan te melden binnen een termijn van maximaal drie maanden nadat de inburgeringsplicht voor hem is ontstaan en het vormingsprogramma te volgen en per onderdeel hetzij regelmatig deel te nemen hetzij de doelstellingen van het onderdeel te behalen (art. 27, 3 van het decreet van 7 juni 2013). Indien hij zich tijdig aanmeldt en een aanwezigheidspercentage van 80% heeft op de onderdelen van het vormingsprogramma voldoet hij aan zijn inburgeringsplicht. Hij krijgt in dat geval een bewijs van regelmatige deelname, zelfs wanneer hij de doelstellingen niet haalt. Artikel 1, 2 van het decreet luidt immers: Bewijs van regelmatige deelname : het bewijs, uitgereikt door het EVA of het stedelijk EVA aan de verplichte inburgeraar die aan de volgende twee voorwaarden voldoet : a) hij heeft geen attest van inburgering behaald; b) hij heeft regelmatig deelgenomen aan het vormingsonderdeel waarvoor hij de doelstellingen niet heeft behaald, waardoor hij voldaan heeft aan de verplichting, vermeld in artikel 27, 3, eerste lid, 2, van het decreet van 7 juni De resultaatsverbintenis geldt enkel voor het verkrijgen van een inburgeringsattest. Maar zelfs om het inburgeringsattest te verkrijgen, moet de inburgeraar zijn kennis wat betreft maatschappelijke oriëntatie (kennis van onze Vlaamse samenleving) op geen enkel moment bewijzen via een objectief examen. Er is wel een evaluatiemethodiek uitgewerkt waarbij de inburgeraar een persoonlijk actieplan opstelt en dat actieplan en de uitvoering ervan via een soort permanente evaluatie worden beoordeeld. De inburgeraar moet zelf acties formuleren om bepaalde persoonlijke en maatschappelijke doelstellingen te behalen. Er wordt dan nagegaan of die acties daadwerkelijk ondernomen zijn. Wat betreft het onderdeel NT2 (Nederlands als tweede taal) van het inburgeringstraject wordt in artikel 20 van het besluit van 29 januari 2016 het niveau vastgelegd dat een inburgeraar moet bereiken. Het attest van inburgering, vermeld in artikel 2, eerste lid,

2 2, van het decreet van 7 juni 2013, wordt uitgereikt aan de volgende inburgeraars: Het attest van inburgering, vermeld in artikel 2, eerste lid, 2, van het decreet van 7 juni 2013, wordt uitgereikt aan de volgende inburgeraars : 1 de inburgeraar die voor het vormingspakket maatschappelijke oriëntatie de doelen, vermeld in artikel 24 van dit besluit, heeft bereikt en voor de opleiding Nederlands als tweede taal voor alle vaardigheden niveau A2 van het Europees Referentiekader voor Moderne Vreemde Talen (Waystage) heeft behaald; 2 de inburgeraar die de opleiding NT2 Alfa - Mondeling richtgraad 1 of de opleiding NT2 Alfa - Mondeling richtgraad 1 en Schriftelijk richtgraad 1.1 van het leergebied alfabetisering Nederlands tweede taal, vermeld in artikel 6, 1, van het decreet van 15 juni 2007 betreffende het volwassenenonderwijs heeft gevolgd en die : a) voor het vormingspakket maatschappelijke oriëntatie de doelen, vermeld in artikel 24 van dit besluit, heeft bereikt; b) voor alfabetisering Nederlands tweede taal voor de mondelinge vaardigheid niveau A2 van het Europees Referentiekader voor Moderne Vreemde Talen (Waystage) heeft behaald en het deelcertificaat "alfa NT2-Schriftelijke Zelfredzaamheid 2" heeft behaald. 1. Op welke manier wordt een voldoende ernstige en objectieve evaluatie van het onderdeel maatschappelijke oriëntatie van het inburgeringstraject gegarandeerd, wanneer de inburgeraar enkel wordt beoordeeld op de uitvoering van een persoonlijk actieplan? 2. Beschikt de minister inmiddels reeds over cijfers (29/02/ /08/2016) betreffende het aantal inburgeraars dat positief geëvalueerd werd voor het onderdeel maatschappelijke oriëntatie? Zo niet, waarom niet? Indien wel, hoeveel inburgeraars werden positief geëvalueerd en hoeveel negatief? 3. Wat besluit de minister desgevallend uit deze cijfers? 4. Zal de minister deze legislatuur nog initiatieven nemen om te komen tot objectieve examens wat betreft het onderdeel maatschappelijke oriëntatie van het inburgeringstraject, waarbij (zoals bijvoorbeeld in Nederland) de kennis van de samenleving moet worden bewezen? Indien ja, wanneer en welke initiatieven? Zo niet, waarom niet? 5. Het decreet van 29 mei 2016 houdende wijziging van diverse bepalingen van het decreet van 7 juni 2013 betreffende het Vlaamse integratie- en inburgeringsbeleid gaf de Huizen van het Nederlands de opdracht om de taalniveaus NT2 te attesteren. Wie beoordeelt op dit moment of de inburgeraar een voldoende schriftelijk en mondeling taalniveau bereikt en dus een inburgeringsattest uitgereikt kan krijgen? De Huizen van het Nederlands (het EVA) of de onderwijsverstrekker? 6. Indien de onderwijsverstrekker bevoegd is, is het de bedoeling van de minister om deze bevoegdheid door te schuiven naar de Huizen van het Nederlands (het EVA)? Indien ja, welke initiatieven zal zij nemen en wanneer moet dit gerealiseerd zijn? Indien niet, waarom niet? 7. Wenst de minister - naar Nederlands voorbeeld - ook met betrekking tot de taalkennis te evolueren naar een objectief examen waarbij alle inburgeraars hetzelfde schriftelijk en mondeling taalexamen voorgeschoteld krijgen? Indien ja, wanneer zal zij daartoe initiatieven nemen en welke initiatieven? Indien niet, waarom niet? 8. Om een inburgeringsattest te behalen, wordt momenteel voor mondeling Nederlands een niveau A2 (overlevingsniveau) vooropgesteld, voor schriftelijk Nederlands volstaat soms een niveau A1 (basisniveau). In Nederland wordt op het

3 inburgeringsexamen getest of de inburgeraar het niveau A2 bereikt voor luisteren, spreken, schrijven en grammatica. Overweegt de minister om het vereiste niveau voor schrijven (en grammatica) ook voor alle inburgeraars op te trekken naar A2? Indien ja, wanneer en middels welke initiatieven? Indien niet, waarom niet? 9. Beschikt de minister inmiddels over cijfers (29/02/ /08/2016) over het aantal inburgeraars dat een inburgeringsattest uitgereikt krijgt en het aantal inburgeraars dat geen attest uitgereikt krijgt omdat ze niet voldoen aan de voorwaarden van artikel 20 van het besluit van 29 januari 2016? Zo niet, waarom niet? 10. Wat besluit de minister desgevallend uit deze cijfers? 11. Zal de minister initiatieven nemen om te komen tot een echte resultaatsverbintenis in inburgering, met name niet enkel een minimale aanwezigheid op te leggen om te voldoen aan de inburgeringsplicht, maar het voldoen aan de inburgeringsplicht afhankelijk te maken van het slagen voor een objectief examen Nederlands en maatschappelijke oriëntatie? Indien ja, wanneer en middels welke initiatieven? Indien niet, waarom niet? 12. In Nederland heeft het niet voldoen aan de inburgeringsplicht gevolgen voor de verblijfsvergunning. Zal de minister initiatieven nemen om ook voor Vlaanderen een koppeling tussen de inburgeringsplicht en de verblijfswetgeving te realiseren? Indien ja, wanneer en welke initiatieven? Indien niet, waarom niet?

4 LIESBETH HOMANS VICEMINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING, VLAAMS MINISTER VAN BINNENLANDS BESTUUR, INBURGERING, WONEN, GELIJKE KANSEN EN ARMOEDEBESTRIJDING ANTWOORD op vraag nr. 695 van 31 augustus 2016 van CHRIS JANSSENS 1. Voor de evaluatie van het onderdeel maatschappelijke oriëntatie (MO) werd over de drie Agentschappen Integratie en Inburgering heen een uniforme evaluatieprocedure uitgewerkt. Dit zorgt ervoor dat iedere inburgeraar op eenzelfde manier beoordeeld wordt. De huidige evaluatiemethodiek past binnen de wijze waarop MO in het decreet van 7 juni 2013 betreffende het Vlaamse integratie- en inburgeringsbeleid en het uitvoeringsbesluit van 29 januari 2016 bij dit decreet gedefinieerd werd, namelijk als een cursus op maat van de noden van de inburgeraar. De Agentschappen hebben een correcte evaluatiemethodiek uitgewerkt die tegemoet komt aan die uitgangspunten, met name het beoordelen van ontwikkelingsdoelen zoals die binnen MO geformuleerd zijn. Actief burgerschap, participatie en zelfredzaamheid zijn hierbij drie sleutelwoorden. Inburgeraars worden beoordeeld op hun aanwezigheid, hun actieve deelname aan de cursus, het opstellen van een persoonlijk actieplan én het effectief uitvoeren van de acties die passen in dit actieplan. Deze acties worden zo gekozen dat het acties zijn die inburgeraars zonder een cursus MO niet of moeizamer zouden kunnen uitvoeren. Een inburgeraar slaagt voor MO als hij/zij geslaagd is voor de vier evaluatiecriteria. Dit wordt beoordeeld door de leerkracht MO. Een tweede persoon valideert het eindresultaat. 2. Van de personen die sinds 29/02/2016 een inburgeringscontract met resultaatsverbintenis hebben afgesloten, hebben er tot op 08/09/2016 in totaal het onderdeel MO beëindigd. Hiervan hebben er (88%) MO succesvol beëindigd en 360 (12%) niet succesvol. Bij deze laatste gaat het om personen die vroegtijdig zijn afgehaakt, ondertussen geen doelgroep meer zijn, niet geslaagd zijn voor MO of aan het herkansen zijn. Het registratiesysteem laat momenteel nog niet toe om op geaggregeerd niveau deze cijfers te verfijnen. 3. De resultaatsverbintenis is ingegaan op 29/02/2016 en geldt enkel voor inburgeraars die vanaf die datum een inburgeringscontract ondertekend hebben. Op dit ogenblik is het te vroeg om al conclusies te trekken. 4. Voorlopig niet. Zoals geantwoord op vraag 1 is er een evaluatiemethodiek ontwikkeld die past binnen de ontwikkelingsdoelen van Maatschappelijke Oriëntatie en die peilt naar de actieve participatie en zelfredzaamheid van inburgeraars. We willen niet dat inburgeraars enkel kennis hebben van de samenleving, maar ook dat ze die kennis toepassen als actieve burgers. De Agentschappen hebben de opdracht om deze evaluatiemethodiek van nabij op te volgen en na een voldoende lange implementatietijd grondig te evalueren en op basis hiervan desgevallend bij te sturen. 5. De onderwijsverstrekkers beoordelen, na het volgen van een cursus, het taalniveau van hun NT2-cursisten. Op basis van het door de onderwijsverstrekkers geattesteerde taalniveau en de resultaten voor MO, beoordelen de Agentschappen Integratie en Inburgering of de inburgeraar een inburgeringsattest krijgt uitgereikt. 6. Voor inburgeraars die NT2 volgen bij een onderwijsverstrekker komt er geen wijziging. Het is aan de onderwijsverstrekker om het bereikte taalniveau van zijn

5 NT2-cursisten te attesteren. Vanuit Inburgering zullen we wel toezien op de kwaliteit daarvan. Aangezien vanuit verschillende beleidsdomeinen taalvoorwaarden worden opgelegd en anderstaligen op allerlei manieren Nederlands kunnen leren, is het anderzijds aangewezen dat anderstaligen hun taalniveau Nederlands kunnen laten vaststellen zonder hiervoor les te moeten volgen. Voor deze groep van anderstaligen, waaronder ook inburgeraars, die geen certificaat van een onderwijsverstrekker kunnen voorleggen, zullen de Agentschappen en het Huis van het Nederlands Brussel vanaf het voorjaar 2017 een bewijs van taalkennis Nederlands kunnen uitreiken. 7. Het inrichten van een centraal taalexamen naar Nederlands voorbeeld is niet aan de orde. De huidige wijze van certificering volstaat, mits de kwaliteit van die certificeringen voldoende bewaakt wordt. Ik verwijs hiervoor naar mijn conceptnota NT2 die in maart 2016 door de Vlaamse Regering is goedgekeurd. Om voor anderstaligen die geen certificaat van een onderwijsverstrekker kunnen voorleggen, meteen de taalkennis te kunnen bepalen, wordt een digitale toetsbatterij ontwikkeld. Deze testen meten elk de aparte deelvaardigheden lezen, luisteren, spreken en schrijven zoals omschreven in het ERK. Met deze testen zullen de Agentschappen en het Huis van het Nederlands Brussel het taalniveau Nederlands op een uniforme en gestandaardiseerde manier kunnen valideren. 8. Er is weldoordacht voor gekozen om voor alfaklanten, dit zijn anderstaligen die niet of nauwelijks gealfabetiseerd zijn, een onderscheid te maken tussen mondelinge vaardigheden waarvoor de lat, zoals voor andere inburgeraars, op niveau A2 wordt gelegd en de schriftelijke vaardigheden, waar een lager niveau van taalkennis vereist is. Schriftelijke vaardigheden blijken immers voor veel alfaklanten een groot struikelblok te zijn. Het curriculum in onderwijs voor de alfaklanten is dan ook zo aangepast opdat alfaklanten die stagneren op technisch lezen en schrijven, toch verder NT2 mondeling kunnen volgen. Door de lat voor het mondelinge en schriftelijke niveau binnen Inburgering niet gelijk te leggen, garanderen we dat alfaklanten toch tenminste mondeling A2 halen. Daarbij ook schriftelijk niveau A2, zoals de andere inburgeraars, verwachten, zou contraproductief zijn. Het risico is dan groot dat ook mondeling A2 niet gehaald wordt. Inburgering is overigens een eerste opstap naar volwaardige participatie. Ook daarna worden inburgeraars gestimuleerd om verder Nederlands te leren. 9. Bekijken we de personen die in de periode van 29/02/2016 tot 08/09/2016 een inburgeringscontract met resultaatsverbintenis hebben afgesloten, dan zien we dat 599 personen ondertussen een inburgeringsattest hebben behaald en 272 personen niet. We kunnen momenteel nog niet op geaggregeerd niveau verfijnen waarom deze personen geen attest hebben behaald. 10. Het is nog te vroeg om nu al besluiten te trekken over het aantal inburgeringsattesten op basis van behaalde resultaten. Niet alle inburgeringstrajecten zijn ondertussen afgelopen en inburgeraars die hun traject hebben stopgezet, kunnen hun traject alsnog hervatten en een inburgeringsattest behalen. 11. Binnen inburgering geldt een echte resultaatsverbintenis. Het inburgeringsattest wordt voortaan enkel nog maar uitgereikt aan inburgeraars die de vooropgestelde doelstellingen behalen. Inburgeraars die geen attest behalen en ook niet kunnen aantonen dat ze de nodige inspanningen hebben geleverd, kunnen een boete krijgen. 12. In tegenstelling tot Nederland is België een federale staat waar de federale overheid bevoegd is voor de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen, en de Gemeenschappen bevoegd zijn voor het integratie- en inburgeringsbeleid. Mijn collega Staatssecretaris Theo Francken heeft recent een wetsontwerp ingediend dat de verblijfswet wijzigt en bepaalt dat

6 vreemdelingen bij de eerste verlenging van hun verblijf, hun integratiebereidheid moeten aantonen. Indien niet, kan het verblijf ingetrokken worden.