De opbouw* *De volgorde van deze mastermodules kan binnen het rooster gewijzigd worden.

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "De opbouw* *De volgorde van deze mastermodules kan binnen het rooster gewijzigd worden."

Transcriptie

1 SPECIALIST LEREN Algemeen Leraren staan voor de taak om passend onderwijs te bieden aan alle leerlingen. Maar wat te doen wanneer een leerling niet aan het werk gaat, ongemotiveerd lijkt, het huiswerk niet maakt, niet wil leren? Wat wanneer een leerling problemen ondervindt bij het vlot kunnen lezen en begrijpen van teksten, bij het toepassen van rekenkundige bewerkingen of bij de uitspraak van het Engels? En wat wanneer de leerling steeds dezelfde spellingfouten maakt of een dyslexieverklaring heeft? Voor elk leergebied en voor elke fase van het leren zijn specialistische kennis en gerichte vaardigheden nodig om leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften te kunnen begeleiden. De realisatie van passend onderwijs is dan ook in de eerste plaats afhankelijk van de kwaliteit van de leraar. Daarnaast is een goede relatie tussen leraar, leerling en ouders de basis voor het succes van passend onderwijzen. Het verwerven van een hoog kennisniveau is, naast het ontwikkelen van gerichte vaardigheden om succesvol om te kunnen gaan met verschillen, de uitdaging waarvoor de leraar zich geplaatst ziet. Binnen de opleiding Specialist Leren bieden wij u ondersteuning in het ontwikkelen van de benodigde competenties. Vanuit een handelingsgerichte benadering, kortweg HGW genoemd (Pameijer & Van Beukering, 2006), wordt gezocht naar mogelijkheden leerlingen optimaal tegemoet te komen in hun onderwijsbehoeften. Onderwijsbehoeften laten zich omschrijven als het antwoord op de vraag: Wat heeft deze leerling met deze ouders, in deze klas, in deze school, van deze leraar nodig om te komen tot acceptabele prestaties? Een Specialist Leren houdt van verschillen! Als Specialist Leren speelt u in de zoektocht naar een effectieve, doelgerichte aanpak in de begeleiding van de leerling een cruciale rol. U bent in staat de onderwijsbehoeften in kaart te brengen en leerlingen systematisch, doelgericht en evidence based te ondersteunen. Naast de betekenis die u heeft voor de individuele leerling is voor u tevens een belangrijke taak weggelegd in het ondersteunen van leraren bij de realisatie van een goed basisaanbod en een aanvullende adequate evidence based ondersteuning binnen de klas voor leerlingen die meer instructie- en oefentijd nodig hebben. De Specialist Leren draagt bij aan de kwaliteit van het onderwijs binnen de eigen schoolorganisatie en aan de professionele ontwikkeling van collega s. Een Specialist Leren is in staat zijn/haar visie uit te dragen op het verzorgen van onderwijs, is bereid het eigen handelen te toetsen aan deze visie, stelt zich flexibel op, is kritisch en streeft voortdurend naar verbetering, speurt naar actuele ontwikkelingen en toetst deze aan de wetenschappelijke kennis, is op de hoogte van wat werkt in het onderwijs en is een deskundige partner voor externe contacten. De opleiding is opgebouwd uit verschillende mastermodules. In overleg met de studiecoördinator van uw regio is het mogelijk tot individuele aanpassingen te komen. De opleiding start met de mastermodule Orthopedagogiek waarin de kennisbasis wordt gelegd voor alle leraren (in PO, VO, SO, MBO) die zich verder willen professionaliseren op het gebied van leren en leerproblemen. De opleiding Specialist Leren kent vervolgens een basisroute bestaande uit verschillende mastermodules (leren en professioneel handelen, geletterdheid 1, geletterdheid 2, gecijferdheid). Daarnaast heeft u in de vrije ruimte keus uit verschillende mastermodules zoals ernstige lees- en spellingsproblemen en dyslexie of ernstige reken- en wiskundeproblemen en dyscalculie. U kunt zich profileren als Leesspecialist, Rekenspecialist of als Remedial teacher. De mastermodules behorende bij dit uitstroomprofiel worden naast de mastermodule Orthopedagogiek aangevuld met de mastermodule Communicatie, in contact met en de mastermodule Begeleiden van collega s. U krijgt binnen ieder mastermodule de gelegenheid om uw eigen praktijksituatie in te brengen en nader te onderzoeken Naast de verdieping in actuele ontwikkelingen op voor u als toekomstig Specialist Leren relevante gebieden wordt van u verwacht dat u praktijkgericht onderzoek (PGO) uitvoert waarbij de aanpak van een probleem binnen de eigen onderwijspraktijk centraal staat. Ieder mastermodule wordt afgesloten met een toets die bestaat uit verschillende prestaties. Binnen een prestatie toont u aan dat u in staat bent theorie en praktijk met elkaar te verbinden. Daarnaast geeft u er blijk van dat u via reflectie op uw leermomenten gericht sturing geeft aan uw ontwikkeling tot Master SEN. Voor wie Deze masteropleiding Specialist Leren is bedoeld voor leraren met diverse taken of functies binnen het primair onderwijs, speciaal onderwijs, voortgezet (speciaal) onderwijs of Middelbaar Beroepsonderwijs die zich willen verdiepen in het leren van leerlingen; zij kunnen daarbij diverse ambities hebben: excelleren binnen de eigen groep, adviseren en begeleiden van collega s bij lastige situaties, het initiëren van vernieuwingen op didactisch gebied, het organiseren van trainingen binnen de eigen school en/of het deelnemen aan expertisegroepen binnen het scholennetwerk. De elektronische leeromgeving van deze opleiding biedt ruimte aan studenten die werkzaam zijn binnen de verschillende werkvelden. Er is een specifiek aanbod/ bronmateriaal voor professionals uit het (speciaal) basisonderwijs, leerlingen in de vroeg en voorschoolse situatie, speciaal onderwijs, het VO/MBO.

2 De opbouw* *De volgorde van deze mastermodules kan binnen het rooster gewijzigd worden. Onderwijseenheden Studiepunten (European credits) Praktijkgericht onderzoek (PGO) 15 Educational Needs 5 Communicatie 5 Leren en professioneel handelen 5 Geletterdheid: technisch lezen, taal, woordenschat 5 Geletterdheid: spelling, begrijpend lezen, schrijven 5 Gecijferdheid 5 Ernstige lees- en spellingproblemen of dyslexie 5 Ernstige reken- en wiskundeproblemen of dyscalculie 5 Kritische reflectie 5 Totaal 60 Een beschrijving van de onderwijseenheden Praktijkgericht Onderzoek U verricht een praktijkgericht onderzoek naar een onderwijskundig of pedagogisch aspect van de wijze waarop in uw eigen praktijk wordt omgegaan met verschillen. Uw onderzoek levert zo een wezenlijke bijdrage aan de kwaliteit van opvoeding en onderwijs binnen uw eigen school Educational Needs Deze mastermodule vormt de start van de opleiding. Deze mastermodule is bedoeld om u een theoretisch en praktisch kader te bieden voor het traject dat voor u ligt. De aandacht voor hulp aan leerlingen waarbij leren en ontwikkelen niet vanzelf gaat is voortdurend aan verandering onderhevig. Zo kunt u als professional in het reguliere onderwijs niet meer om Passend Onderwijs heen en hebt u, meer dan tot nu toe, te maken met leerlingen die extra aandacht vragen. Tegelijkertijd staat u als leraar in het Speciaal Onderwijs, het Speciaal Voortgezet Onderwijs of MBO voor nieuwe uitdagingen bij het werken met leerlingen met vaak zeer complexe ondersteuningsvragen. Voor alle professionals geldt dat zij, ieder vanuit de eigen discipline, op talloze momenten keuzen moeten maken ten behoeve van het welzijn van deze leerlingen. Het is van belang dat dit gebeurt vanuit een grondige doordenking van de plaats en de positie van deze leerlingen, nu en in de toekomst. Orthopedagogiek is bij uitstek de wetenschap die professionals hierbij kan helpen. Het is de wetenschap die zich richt op leerlingen in problematische onderwijs-, leer- en opvoedingssituaties. U bestudeert wat de betekenis is van de orthopedagogiek en welke verschillende stromingen en opvattingen daarover van de afgelopen eeuw een rol speelden. Orthopedagogiek is een handelingswetenschap, die opvoeders en leraren perspectief biedt om hun handelingsverlegenheid op te heffen en weer perspectief te bieden aan de betrokkenen. U bestudeert de meest recente publicaties op het gebied van handelingsgericht werken en passend onderwijs en u gaat na hoe handelingsgericht u werkt in uw onderwijssetting. U bestudeert theorie en praktijktoepassingen over de oplossingsgerichte benadering (Cauffman & van Dijk, 2009) in het onderwijs en gaat in gesprek met leerlingen en collega s. In deze module wordt u uitgedaagd uw impliciete ideeën over orthopedagogisch denken en handelen te expliciteren. Communicatie In uw beroep komt u in contact met vele en diverse gesprekspartners: leerlingen, collega s en ouders. U verhoudt zich tot deze gesprekspartners in verschillende systemen of groepen: de leerling, de klassengroep, het team en de dynamische driehoek tussen leerling, ouder en leraar. Het kennen en kunnen hanteren van gespreksstructuren en - technieken en het kiezen van de juiste interactiestijl zijn daarbij van belang. In deze mastermodule wordt daarom aandacht besteed aan uw persoonlijke communicatiestijl en op welke wijze u die effectief kunt inzetten in contact met de ander.. Leren en professioneel handelen Gedurende meer dan veertig jaar houden wetenschappers zich bezig met onderzoek naar de condities voor een optimaal leerproces (Houtveen, 2011). De onderzoeken onderscheiden volgens Houtveen (Houtveen, Brokamp & Smits, 2011) drie componenten die de kwaliteit van het onderwijs bepalen: 1. Het functioneren van de leraar; 2. De school als systeem waarbinnen voorwaarden voor effectief gedrag en verwachtingen van de leraar mogelijk worden gemaakt en ondersteund;

3 3. Leidinggevende aspecten m.b.t. het onderwijsleerproces als geheel. Een groot aantal onderzoeksresultaten is op toegankelijke wijze samengevat door Marzano (2004, 2008) en Hattie (2009). De onderzoeksopbrengsten maken duidelijk welke interventies een bijdrage leveren aan het verbeteren van leerprestaties van kinderen. Al eerder concludeerde o.m. Hattie (2003) uit onderzoeksgegevens dat vooral leraren een forse invloed op de leerprestaties van leerlingen hebben. In de mastermodule Leren en professioneel handelen, wordt op basis van wetenschappelijke literatuur onderzocht wat moet worden verstaan onder effectief pedagogischen didactisch handelen van leraren. Nagegaan wordt, welke leerkrachtvaardigheden ertoe doen en welk kennisniveau van leraren van belang is als het gaat om de ontwikkeling van leerlingen. Er wordt in de mastermodule een duidelijke relatie gelegd tussen literatuur, praktijk en de eigen professionele ontwikkeling. Tijdens de bijeenkomsten komen de indicatoren aan bod, waarvan aangetoond is dat deze van invloed zijn op het realiseren van kwalitatief goed onderwijs. Onderwerp: Instructie Steeds meer onderzoeken tonen aan dat goed instructiegedrag van de leraar van invloed is op een succesvol leerproces van leerlingen. Inmiddels is gebleken dat de sterkste empirische evidentie voor een effectief instructiemodel het directe instructiemodel betreft (Snow et al., 1998; Veenman, 1992, in: Houtveen, Smits & Brokamp, 2010). Binnen dit onderwerp wordt nagegaan wat dit betekent voor het handelen van de leraar. Er wordt ingezoomd op verschillende instructieaspecten zoals modeling en scaffolding, op de geleidelijke overdracht van ondersteund leren naar zelfstandig leren, op het nadrukkelijk vergroten van het zelfvertrouwen bij leerlingen en op de rol van motivatie. U onderzoekt de kwaliteit van de instructie in uw eigen situatie en u verdiept zich in eventuele verbeterpunten. Onderwerp: Tijd Uit verschillende onderzoeken blijkt dat de factor tijd naast de kwaliteit van de instructie een cruciale rol speelt bij de ondersteuning van leerlingen met speciale onderwijsbehoeften. Daarom staat in deze mastermodule, als tweede onderwerp, de tijd in het onderwijs centraal. De vraag die hier gesteld wordt is: Hoe organiseer je nu het onderwijs in de klas zó dat de onderwijstijd effectief en efficiënt besteed wordt? Hoe verhoudt zich de geplande tijd tot de effectieve leertijd en hoe zorg je in dit verband voor taakgerichtheid en betrokkenheid bij leerlingen? Ook bij dit onderwerp gaat u na hoe theorie en praktijk zich verhouden. Onderwerp: Omgaan met verschillen Differentiatie verdient binnen deze mastermodule een stevig accent en daarom wordt er nadrukkelijk ingezoomd op een aantal belangrijke inzichten. Zo wordt binnen dit onderwerp het model voor convergente differentiatie gepresenteerd als basis voor goed onderwijs en wordt nagegaan hoe preventief en pro- actief handelen bij convergente differentiatie gerealiseerd moeten worden (o.m. in: Gelderblom, 2007, 2009; Houtveen, Brokamp & Smits, 2011). Bij convergente differentiatie krijgen álle leerlingen hetzelfde kerncurriculum aangeboden. Leerlingen die onvoldoende profijt hebben van het basisaanbod krijgen intensievere instructie en meer leertijd. In deze gelaagdheid vindt eventueel bovenop deze aanpak een nóg intensievere ondersteuning plaats. Via observatie en overleg gaat u na hoe binnen uw eigen praktijk wordt omgegaan met differentiatie. Onderwerp: Pedagogisch handelen om leerlingen te motiveren Afstemming van het pedagogisch en didactisch handelen op leerlingen en hun onderwijsbehoeften is een steeds terugkerend element in alle mastermodules binnen de specialisatie leren. Dit onderwerp richt zich op de relatie tussen de motivatie van de leerling om te leren en het pedagogisch handelen van de leraar. Wanneer leerlingen succes ervaren neemt de motivatie om te leren toe. Het ervaren van succes hangt samen met de mate waarin leerlingen over zelfvertrouwen beschikken en autonomie ondervinden in de wetenschap dat de leraar nabij is. De vraag die in dit onderwerp gesteld wordt is wat de leraar kan doen om de leerling te motiveren en gemotiveerd te houden. Onderwerp: Doelgericht werken De ontwikkeling van leerlingen op het gebied van geletterdheid en gecijferdheid staat in dit onderwerp centraal. Uitgaande van de recentelijk vastgestelde referentieniveaus en van bestaande leerlijnen wordt onderzocht welke doelen en subdoelen er geformuleerd kunnen worden en welke leermomenten van cruciaal belang zijn. Verder wordt binnen dit onderwerp nadrukkelijk stilgestaan bij het monitoren van leerlingen en het analyseren van data. Er is aandacht voor het benutten van toetsgegevens uit het leerlingvolgsysteem om de kwaliteit van het onderwijs te verbeteren op school- en klassenniveau. U krijgt in deze mastermodule, maar ook in de mastermodules Geletterdheid 1 en 2, Gecijferdheid en in de verschillende keuzemodules binnen deze specialisatie, vanzelfsprekend actuele kennis aangereikt. Daarnaast wordt van u verwacht dat u zelf actief, passend bij uw persoonlijke leervragen, naar verdieping zoekt door bestudering van relevante, actuele literatuur. Via eigen studie en uitwisseling met medestudenten over nieuwe inzichten werkt u aan uw kennisniveau, aan uw vaardigheden en bewustwording. U ontwikkelt een onderzoekende houding en u analyseert uw eigen onderwijspraktijk. Op basis van uw nieuw

4 verworven kennis en inzichten bent u in staat onderbouwde en bij uw organisatie passende adviezen te geven voor verbetering. Geletterdheid: technisch lezen, taal, woordenschat In het eerste module Geletterdheid wordt het domein taal zo breed mogelijk verkend. U bent werkzaam in het PO of VO of SO en u leert door gericht te werken aan uw kennisniveau op basis van recente ontwikkelingen een koppeling te maken met uw praktijksituatie. Taal is belangrijk en via de Referentieniveaus Taal (z.a., Introductie Referentieniveaus Taal, geraadpleegd op 21 januari 2016) is het gewenste niveau van leerlingen in elke fase van hun opleiding vastgelegd. De niveaus geven een opklimmende moeilijkheidsgraad m.b.t. basiskennis en -vaardigheden aan. In deze mastermodule gaan we na wat dit alles betekent voor ons professionele handelen op vooral zorgniveau 1 (goed onderwijs binnen de klas) en op zorgniveau 2 (extra zorg binnen de klas) en in beperkte mate op zorgniveau 3 (specifieke interventies uitgevoerd en/of ondersteund door zorgspecialisten in de school). Onderwerp: Lezen Een uiterst belangrijk onderwerp is de leesontwikkeling. Onderzoek leert ons dat de leraar hierin een cruciale rol vervult. Om problemen met het vlot kunnen lezen te begrijpen is zowel inzicht in het leesproces als inzicht in het belang van het onderhouden van deze vaardigheid belangrijk. Lezen is wereldwijd één van de meest onderzochte leergebieden, wat tot gevolg heeft dat er een forse wetenschappelijke kennisbasis is opgebouwd ten behoeve van evidence based handelen zowel m.b.t. de uitvoering van het leesonderwijs zelf, als m.b.t. de aanpak van specifieke onderwijsbehoeften bij technisch lezen. Inmiddels weten we hoe belangrijk het is dat onderwijsgevenden beschikken over kennis die up-to-date is teneinde adequate evidence based keuzes te kunnen maken voor het ondersteunen van hun leerlingen in hun leesontwikkeling. Binnen dit onderwerp worden de basale factoren die bijdragen tot goed leesonderwijs en de zo gewenste functionele leesvaardigheid belicht, zowel waar het PO, VO als SO betreft. Daarnaast wordt gericht aandacht besteed aan de vraag welke acties ter verbetering van de kwaliteit van het leesonderwijs binnen de eigen schoolorganisatie de Specialist Leren kan ondernemen. Onderwerp: Taalontwikkeling en Taalverwerving Binnen het onderwerp Taalontwikkeling en Taalverwerving is aandacht voor het taalverwervingsproces en worden nieuwe inzichten verkend m.b.t. de stimulering van de taalvaardigheid via aandacht voor taalaanbod, taalproductie en feedback op de productie (Hajer, 2008). Ook het leren van een vreemde taal en implicaties hiervan voor de onderwijspraktijk wordt aan de orde gesteld. Onderzocht wordt welke interventies effectief zijn en welke stappen bijdragen aan het terugdringen van taalachterstand ter bevordering van schoolsucces. Er is aandacht voor de mogelijkheden die er voor de Specialist Leren zijn om een substantiële bijdrage te kunnen leveren aan verhoging van de kwaliteit van het onderwijs op dit punt. Onderwerp: Woordenschat Aan de basis van taal staat een soepel doorlopen taalverwervingsproces in de moedertaal waar een gevarieerde en rijke woordenschat deel van uitmaakt. Een goede woordenschatontwikkeling is cruciaal voor de leesontwikkeling en blijkt een voorspeller voor schoolsucces. Inmiddels is meertaligheid binnen de klas meer gewoonte dan uitzondering en worden leraren dagelijks geconfronteerd met de gevolgen ervan voor de onderwijspraktijk. De vraag die binnen dit onderwerp centraal staat is: hoe kunnen we bijdragen aan de uitbreiding van de woordenschat zowel expliciet als impliciet? Geletterdheid: spelling, begrijpend lezen, schrijven In deze mastermodule Geletterdheid wordt dieper ingegaan op begrijpend (en studerend) lezen, staat het spellen in PO, VO en SO centraal op zorgniveau 1 en 2 (en 3 ) en daarnaast wordt het vakgebied creatief schrijven belicht. Leerlingen die bij het leren lezen en spellen in hun moedertaal ervaren hebben hoe moeizaam dat proces bij hen verlopen is, zullen waarschijnlijk diezelfde problemen weer ervaren bij het leren van vreemde talen, vandaar dat binnen dit onderwerp ook deze problematiek aan de orde komt. Het afronden van de mastermodule Geletterdheid 1 is voor het volgen van deze mastermodule een voorwaarde, tenzij u in uw contact met de studiecoördinator heeft aangetoond over de gewenste voorkennis (EVC, eerder verworven competenties) te beschikken om aan deze mastermodule te kunnen deelnemen. Geletterdheid 2 veronderstelt dat u door gericht te werken aan uw kennisniveau vanuit recente ontwikkelingen een koppeling leert maken met uw praktijksituatie. Onderwerp: Begrijpend lezen Doel van het leesonderwijs is begrijpend te kunnen lezen. Soepel technisch lezen en beschikken over een adequate woordenschat zijn condities die bijdragen aan succesvol begrijpend lezen. Een goede begrijpend lezer is verder een actieve gemotiveerde lezer die bewust verschillende leesstrategieën inzet om zowel van de inhoud van tekst te kunnen genieten als uit verschillende tekstsoorten relevante informatie te kunnen destilleren en verwerken.

5 Uit het PPON- onderzoek (Heesters, e.a., 2007) blijkt dat ongeveer de helft van de leerlingen lezen leuk vindt en dat 70 % van de leerlingen lezen als belangrijk beschouwt. Toch is uit onderzoek gebleken dat sinds 1993 het percentage leerlingen dat zegt nooit een boek te lezen is verdubbeld tot 13 %. Blijkbaar staat het enthousiasme onder leerlingen voor lezen onder druk. Om echter een goede (begrijpend) lezer te kunnen worden is het belangrijk veel te lezen, na te denken over wat men heeft gelezen en hierover uit te wisselen. Daarom wordt binnen dit onderwerp naast aandacht voor de ontwikkeling van begrijpend lezen naar studerend lezen, nagegaan hoe we volgens de nieuwste inzichten om moeten gaan met het aanleren van leesstrategieën en het omgaan met specifieke onderwijsbehoeften binnen dit vakgebied. Onderwerp: Spelling op zorgniveau 1 en 2 Een goede spellingvaardigheid wordt in onze maatschappij heel belangrijk gevonden. Wie de lezer respecteert zorgt voor een foutloze tekst (Oepkes, 2006). Veel leerlingen hebben veel moeite met spellen en veel scholen boeken op dat gebied tegenvallende resultaten. Het beeld dat door het onderwijsveld doorgaans geschetst wordt is: de toetsresultaten zijn beneden verwachting óf de leerlingen presteren wel goed op de toetsen, maar maken in hun eigen schriftelijk werk steeds weer dezelfde fouten. Aan het spellingonderwijs wordt in het basisonderwijs veel tijd besteed maar ook in het voortgezet onderwijs wordt nog gericht gewerkt aan spelling. In dat licht bezien is het vreemd dat de gewenste resultaten toch uitblijven. In deze mastermodule wordt dieper ingegaan op het spellingsysteem en het spellingonderwijs en de verbetering op zorgniveau 1 en 2. Hoe verloopt de spellingontwikkeling, wat is goed spellingonderwijs, hoe ga je om met de onderwijsbehoeften van goede en zwakke spellers, welke evidence based interventies leiden tot een beter resultaat en hoe gaan we om met spelling bij moderne vreemde talen, zijn de vragen waarop binnen deze mastermodule naar antwoorden wordt gezocht. Onderwerp: Creatief Schrijven (Stellen) Geletterdheid is: om kunnen gaan met schriftelijke taal. Volgens Van Norden (2004) verhouden lezen en schrijven zich tot elkaar als luisteren en spreken en kan lezen worden gezien als een receptieve en schrijven als een productieve vaardigheid. Vloeiend kunnen lezen en schrijven is een belangrijke basisvoorwaarde voor maatschappelijk functioneren en betrokkenheid is voor het ontwikkelen van zowel lees- als schrijfplezier de belangrijke motor. De vraag die binnen dit onderwerp centraal staat is: hoe brengen we leerlingen tot functionele schrijfvaardigheid? U onderzoekt welke condities belangrijk zijn voor het verbeteren van het schrijven en welke interventies effectief zijn in het streven naar verbetering van het schrijfproces. Gecijferdheid In de mastermodule Gecijferdheid wordt de ontwikkeling van gecijferdheid verkend en de rol van het onderwijs daarbij besproken. Wetenschappelijk onderzoek vormt hierbij het uitgangspunt, maar ervaringen uit de praktijk op het gebied van rekenen-wiskunde worden hier ook bij betrokken. Inzichten zoals beschreven in de drie protocollen Ernstige Rekenwiskunde Problemen en Dyscalculie (ERWD) zijn, in navolging van het Masterplan Dyscalculie (2013), leidend bij deze mastermodule. Ernstige lees- en spellingproblemen of dyslexie Binnen deze mastermodule ontwikkelt u kennis rondom het begrip dyslexie door het bestuderen van wetenschappelijke publicaties. U leert actief, deelt en bediscussieert uw nieuwe kennis met medestudenten. U bent volledig op de hoogte van de inhoud en toepassingsmogelijkheden van de binnen uw schooltype beschikbare Protocollen Leesproblemen en Dyslexie. U bent in staat vanuit uw nieuw verworven wetenschappelijke kennis en kritisch onderzoekende houding hierin gerichte keuzes te maken voor de onderwijspraktijk. U werkt, of leert werken, vanuit het handelingsgerichte perspectief en u bent in staat planmatig en handelingsgericht te onderzoeken, realistische doelen te formuleren en onderwijsbehoeften vast te stellen. U leert hierbij gegevens overzichtelijk vast te leggen in een handelingsgericht verslag met gerichte aanbevelingen voor een evidence based aanpak. U heeft uw voorstel na overleg met betrokkenen afgestemd op de mogelijkheden van leerling, ouders, leraar (leraren) en school. U kunt zowel de leerling als de leraar (leraren) gericht ondersteunen bij het realiseren van de gemaakte afspraken. Daarnaast leert u bij te dragen aan het verbeteren van het onderwijs aan en de begeleiding van leerlingen met lees- en spellingproblemen of dyslexie op schoolniveau. Vanuit uw specialisme bent u gesprekspartner voor externen die een rol spelen in de afstemming van de begeleiding van de onderzochte leerling. U bent betrokken, leergierig en uitdragend. Ernstige reken- en wiskundeproblemen of dyscalculie In deze mastermodule wordt aandacht besteed aan de diagnostiek van rekenproblemen. U doet onderzoek bij een individuele leerling en doorloopt daarbij de stappen van de blauwe cirkel (model HGW, Seminarium voor Orthopedagogiek). Door middel van het voeren van een diagnostisch gesprek, waarbij u diverse methoden inzet, krijgt u zicht op de onderwijsbehoeften van de leerling. U begeleidt deze leerling in de vorm van het uitvoeren van een aantal interventies. Daarnaast geeft u de leraar aanwijzingen voor de afstemming op (sub)groepsniveau.

6 Kritische reflectie De kritische reflectie levert een overall beeld op van hetgeen tijdens de opleiding voor uw competentieontwikkeling van belang is geweest. De belangrijkste toetsstenen zijn de eindkwalificaties. U reflecteert kritisch op het 'waarom' van de keuzes die u maakte en het effect van die keuzes op uw onderwijspraktijk en op uw persoonlijke groei als professional. Eindkwalificaties Alle specialisaties die leiden tot het diploma 'Master Special Educational Needs', richten zich op drie domeinen van eindkwalificaties: A. Eindkwalificaties die betrekking hebben op het werken met en voor leerlingen, met aandacht voor: leer- en leefomgeving, begeleiding van leerlingen, de leraar als persoon B. Eindkwalificaties die betrekking hebben op het werken in en voor de organisatie, met aandacht voor: schoolontwikkeling, begeleiding van collega s, kenniscirculatie, de leraar als participant in de verandering C. Eindkwalificaties die betrekking hebben op het professioneel handelen en beroepsontwikkeling, met aandacht voor: een onderzoekende houding, maatschappelijk besef, reflectie en ontwikkeling Beoordeling van uw prestatie Van toekomstige HBO masters verwachten we enerzijds een hoog niveau in de omgang met probleemgerichte theorieën, en anderzijds diepgaande reflectie op eigen vaardigheden, overtuigingen, waarden en kernkwaliteiten. Het leerteam is hierbij een belangrijke sparringpartner. Bij elke mastermodule laat u aan de hand van producten zien op welke wijze de inhouden verwerkt zijn. Uw prestaties worden beoordeeld aan de hand van de criteria die bij elk mastermodule vermeld staan. De inhouden van de beoordeling staan in directe relatie tot de hierboven beschreven eindkwalificaties. Medestudenten en personen uit het werkveld kunnen betrokken worden bij de beoordeling. Vooraf zijn hierover afspraken met u gemaakt. Digitaal portfolio U werkt vanaf het begin van de opleiding met een digitaal, ontwikkelingsgericht portfolio. Dit is een digitale map waarin u gedurende uw opleiding uw studiemateriaal verzamelt en zo uw ontwikkeling tot Master Special Educational Needs beschrijft en verantwoordt. Bronnen De kennisbank van deze opleiding bevat een veelheid aan actuele bronnen: de literatuurlijst die gekoppeld is aan de verschillende onderwerpen met daarnaast veel digitale data en verwijzingen. Per onderwerp wordt aangegeven welke eindkwalificaties en welke onderliggende competenties van belang zijn. U laat zien dat u kennis gebruikt als gereedschap bij het oplossen van praktijkproblemen. Sleutelwoorden Leren,handelingsgericht werken, referentieniveaus, leerlijnen en protocollen, evidence based handelen, preventie en interventie, kennis en handelingsbekwaamheid, zorgniveaus, kwaliteit van het onderwijs, leesmotivatie en leesconditie, zelfvertrouwen, dyslexie, dyscalculie, gecijferdheid, geletterdheid, didactisch én pedagogisch handelen. Meer info Bezoek onze informatiebijeenkomsten of neem contact op met de regiokantoren. Kijk voor meer informatie op

Specialisatie jonge kinderen

Specialisatie jonge kinderen Als leraar staat u voor de taak om passend onderwijs te bieden aan alle leerlingen. Ook aan de jonge kinderen, zij gedragen zich anders en leren op een andere manier dan oudere kinderen. Dit vraagt van

Nadere informatie

Een beschrijving van de onderwijseenheden

Een beschrijving van de onderwijseenheden SPECIALIST LEREN Algemeen Leraren staan voor de taak om passend onderwijs te bieden aan alle leerlingen. Maar wat te doen wanneer een leerling niet aan het werk gaat, ongemotiveerd lijkt, het huiswerk

Nadere informatie

Specialisatie VO/MBO. Beschrijving van de onderwijseenheden

Specialisatie VO/MBO. Beschrijving van de onderwijseenheden Jongeren op weg naar de volwassenheid maken een boeiende en soms ook verwarrende levensfase door. Je bent nog geen volwassene maar je wordt wel geacht je te gedragen naar de regels die de maatschappij

Nadere informatie

Naar een Lucas Master SEN! Specialisatie gedag

Naar een Lucas Master SEN! Specialisatie gedag Naar een Lucas Master SEN! Specialisatie gedag regio Zuidwest-Nederland 2013-2014 thema 1 Orthopedagogiek thema 2 Communicatie thema 3 Gedragsontwikkeling 2014-2015 Praktijk Gericht Onderzoek thema 4 Probleemgedrag

Nadere informatie

het lerarenregister komt eraan

het lerarenregister komt eraan Lucas Onderwijs Master Sen 2015 2017 nieuw aanbod met nieuwe mogelijkheden Beste collega, regio Zuidwest-Nederland Passend onderwijs is van start gegaan en we bouwen actief door aan onze ontwikkeling.

Nadere informatie

SPECIALIST LEREN: PROFIEL REKENEN EN DYSCALCULIE

SPECIALIST LEREN: PROFIEL REKENEN EN DYSCALCULIE SPECIALIST LEREN: PROFIEL REKENEN EN DYSCALCULIE Algemeen Leraren hebben de taak passend onderwijs te bieden aan alle leerlingen. Maar wat te doen als een leerling niet aan het werk gaat, ongemotiveerd

Nadere informatie

SPECIALIST GEDRAG. De opbouw*

SPECIALIST GEDRAG. De opbouw* SPECIALIST GEDRAG Algemeen Leraren staan voor de taak om passend onderwijs te bieden aan alle leerlingen. In veel gevallen levert dit geen problemen op. Echter: als leerlingen lastig, ongehoorzaam, druk,

Nadere informatie

Organisatie Deze opleiding bestaat uit 8 thema s en een praktijkgericht onderzoek:

Organisatie Deze opleiding bestaat uit 8 thema s en een praktijkgericht onderzoek: Ben jij die pas afgestudeerde leerkracht die zich verder wil professionaliseren in het werken met en voor kinderen met specifieke hulpvragen? Misschien is de opleiding Master Special Educational Needs

Nadere informatie

Achtergrond. Missie Onze missie op basis van deze situatie luidt:

Achtergrond. Missie Onze missie op basis van deze situatie luidt: Achtergrond Basisschool De Regenboog staat in de wijk Zuid-west in Boekel en valt onder het bestuur van Zicht PO. Evenals de andere scholen onder dit bestuur gaan wij de komende periode vorm geven aan

Nadere informatie

GESPECIALISEERD LERAAR/BEGELEIDER VSO-VO-MB

GESPECIALISEERD LERAAR/BEGELEIDER VSO-VO-MB GESPECIALISEERD LERAAR/BEGELEIDER VSO-VO-MB Algemeen De tweejarige opleiding richt zich op leraren/begeleiders die werkzaam zijn in het mbo, vo en vso. De opleiding heeft de volgende uitgangspunten: Het

Nadere informatie

VRAGENLIJST PRIMAIR ONDERWIJS DYSLEXIEMONITOR

VRAGENLIJST PRIMAIR ONDERWIJS DYSLEXIEMONITOR VRAGENLIJST PRIMAIR ONDERWIJS DYSLEXIEMONITOR INHOUDSOPGAVE Zorgniveau 1: Goed lees- en spellingonderwijs Stap 1: Leestijd blz. 3 Kwaliteit instructiegedrag blz. 3 Klassenmanagement blz. 4 Stap 2: Juist

Nadere informatie

De kunst van het lesgeven

De kunst van het lesgeven De kunst van het lesgeven Cursus voor schoolleiders en (intern) begeleiders te essentiële kwaliteitsaspecten te leren van een goed instructiegedrag, goed klassenmanagement en een goede pedagogische relatie.

Nadere informatie

Erkenning: Stichting Post HBO. Omvang: 252 SBU, 9 EC

Erkenning: Stichting Post HBO. Omvang: 252 SBU, 9 EC Taalexpert De post-hbo opleiding Taalexpert heeft tot doel leraren en intern begeleiders toe te rusten met kennis, inzichten en vaardigheden op het gebied van lees-/taalonderwijs op expertniveau. Alle

Nadere informatie

Heikamperweg AZ Asten-Heusden

Heikamperweg AZ Asten-Heusden Heikamperweg 1 5725 AZ Asten-Heusden bbs.antonius@prodas.nl www.antonius-heusden.nl Beste geïnteresseerde in de kwaliteiten van BBS. Antonius, Kwalitatief en passend onderwijs verzorgen is een opdracht

Nadere informatie

VRAGENLIJST PRIMAIR ONDERWIJS QUICKSCAN

VRAGENLIJST PRIMAIR ONDERWIJS QUICKSCAN VRAGENLIJST PRIMAIR ONDERWIJS QUICKSCAN 1 = zeer oneens 2 = oneens 3 = eens 4 = zeer eens Zorgniveau 1 Leestijd 1. Leerkrachten in groep 1 en 2 besteden minimaal 5 uur per week aan doelgerichte taalactiviteiten

Nadere informatie

Ontwikkelingsperspectief in regulier basisonderwijs. Suzanne Beek en Linda Sontag ORD 2013

Ontwikkelingsperspectief in regulier basisonderwijs. Suzanne Beek en Linda Sontag ORD 2013 Ontwikkelingsperspectief in regulier basisonderwijs Suzanne Beek en Linda Sontag ORD 2013 Perspectief op de ontwikkeling van kinderen.. als kijken in een glazen bol? Wat is het ontwikkelingsperspectief?

Nadere informatie

Ontwikkelingsperspectief in regulier basis- en voortgezet onderwijs. Suzanne Beek en Arjan Clijsen Kennisparade, 13 november 2013

Ontwikkelingsperspectief in regulier basis- en voortgezet onderwijs. Suzanne Beek en Arjan Clijsen Kennisparade, 13 november 2013 Ontwikkelingsperspectief in regulier basis- en voortgezet onderwijs Suzanne Beek en Arjan Clijsen Kennisparade, 13 november 2013 Wat beschrijft een OPP? Wet- en regelgeving (per 1-8-2014) Verwachte uitstroombestemming

Nadere informatie

Arjan Clijsen, Noëlle Pameijer & Ad Kappen

Arjan Clijsen, Noëlle Pameijer & Ad Kappen Met handelingsgericht werken opbrengstgericht aan de slag 1. Inleiding Arjan Clijsen, Noëlle Pameijer & Ad Kappen Wat is de samenhang tussen handelingsgericht werken (HGW) en opbrengstgericht werken (OGW)?

Nadere informatie

Een beschrijving van de opleiding en de onderwijseenheden

Een beschrijving van de opleiding en de onderwijseenheden SPECIALIST GEDRAG Algemeen Leraren staan voor de taak om passend onderwijs te bieden aan alle leerlingen. In veel gevallen levert dit geen problemen op. Als leerlingen, leraren en ouders opvallend gedrag

Nadere informatie

INDICATOREN BASISONDERSTEUNING

INDICATOREN BASISONDERSTEUNING INDICATOREN BASISONDERSTEUNING (ofwel de kwaliteit van de basisondersteuning binnen het schoolondersteuningsprofiel van de basisscholen in het samenwerkingsverband Passend onderwijs PO Eindhoven) Een werkgroep

Nadere informatie

Werkproces 1: Interpersoonlijk competent: De leerkracht is zich bewust van zijn houding en gedrag en de invloed daarvan op de groep.

Werkproces 1: Interpersoonlijk competent: De leerkracht is zich bewust van zijn houding en gedrag en de invloed daarvan op de groep. Werkproces 1: Interpersoonlijk competent: De leerkracht is zich bewust van zijn houding en gedrag en de invloed daarvan op de groep. Competentie 1.1: Stimuleert een respectvolle omgang binnen de groep.

Nadere informatie

SWPBS en HGW in curriculum lerarenopleiding

SWPBS en HGW in curriculum lerarenopleiding SWPBS en HGW in curriculum lerarenopleiding Inleiding Het LEOZ (Landelijk Expertisecentrum Onderwijs en Zorg) is een samenwerkingsproject van: Fontys Hogescholen, Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorg,

Nadere informatie

De leerkracht stelt duidelijke opbrengst- en inhoudsdoelen op en geeft concreet aan wat verwacht wordt van het werken in de klas en de omgang met

De leerkracht stelt duidelijke opbrengst- en inhoudsdoelen op en geeft concreet aan wat verwacht wordt van het werken in de klas en de omgang met Doelgericht werken De leerkracht stelt duidelijke opbrengst- en inhoudsdoelen op en geeft concreet aan wat verwacht wordt van het werken in de klas en de omgang met elkaar. Wat zien en horen we als onze

Nadere informatie

Dyscalculie én meer. Het protocol ERWD, een praktische aanpak voor ernstige rekenwiskunde problemen en dyslaculie

Dyscalculie én meer. Het protocol ERWD, een praktische aanpak voor ernstige rekenwiskunde problemen en dyslaculie Dyscalculie én meer Het protocol ERWD, een praktische aanpak voor ernstige rekenwiskunde problemen en dyslaculie Vier hoofdlijnen in het proces van leren rekenen 1,2,3 4,5,6 1,2,3 4,5,6 2 3,4,5,6 2 3,4,5,6

Nadere informatie

Thermometer leerkrachthandelen

Thermometer leerkrachthandelen Thermometer leerkrachthandelen Leerlijnen en ontwikkelingslijn voor leerkrachten van WSKO 1 Inleiding Leerkracht zijn is een dynamisch en complex vak. Mensen die leerkracht zijn en binnen onze organisatie

Nadere informatie

1. Leerwerkplekovereenkomst Master Educational Needs (Master EN) Seminarium voor Orthopedagogiek HU

1. Leerwerkplekovereenkomst Master Educational Needs (Master EN) Seminarium voor Orthopedagogiek HU 1. Leerwerkplekovereenkomst Master Educational Needs (Master EN) Seminarium voor Orthopedagogiek HU school Schooltype: PO, SO, VO, VSO, MBO Adres Telefoon werkplekbegeleider E-mail (Werkplekbegeleider)

Nadere informatie

Bijlage cursusomschrijvingen. Master Educational Needs Voltijd

Bijlage cursusomschrijvingen. Master Educational Needs Voltijd Bijlage cursusomschrijvingen Master Educational ds Voltijd 2017-2018 Titel Collegejaar 2017-2018 Educational ds Cursuscode Cursusnaam Aantal EC's Voertaal Werkvormen: Werkvorm Frequentie OSOGL-VT01-15

Nadere informatie

Van onderwijs naar zorg: doorverwijzen bij een vermoeden van dyslexie in het kader van de vergoedingsregeling

Van onderwijs naar zorg: doorverwijzen bij een vermoeden van dyslexie in het kader van de vergoedingsregeling Van onderwijs naar zorg: doorverwijzen bij een vermoeden van dyslexie in het kader van de vergoedingsregeling Het onderwijs en de gezondheidszorg dragen samen de verantwoordelijkheid voor het voorkomen

Nadere informatie

Protocol Dyscalculie. De Stelberg

Protocol Dyscalculie. De Stelberg Protocol Dyscalculie De Stelberg Inhoud Inleiding 2 Visie en uitgangspunten 3 Wat wordt verstaan onder dyscalculie? 4 Leren rekenen en rekenproblemen 4 Drie pijlers 5 Interne diagnostiek 6 Externe diagnostiek

Nadere informatie

De 6 Friesland College-competenties.

De 6 Friesland College-competenties. De 6 Friesland College-competenties. Het vermogen om met een open enthousiaste houding nieuwe dingen aan te pakken. Het vermogen jezelf steeds beter te leren kennen. Het vermogen om in te schatten in welke

Nadere informatie

Schoolondersteuningsprofiel: is onze school de passende plek voor uw kind?

Schoolondersteuningsprofiel: is onze school de passende plek voor uw kind? Schoolondersteuningsprofiel: is onze school de passende plek voor uw kind? Wat is het schoolondersteuningsprofiel en waar dient het voor? Het schoolondersteuningsprofiel beschrijft welke ondersteuning

Nadere informatie

De zesde rol van de leraar

De zesde rol van de leraar De zesde rol van de leraar De leercoach Susan Potiek Ariena Verbaan Ten behoeve van de leesbaarheid van dit boek is in veel gevallen bij de verwijzing naar personen gekozen voor het gebruik van hij. Het

Nadere informatie

Nieuw! : Kies je eigen programma

Nieuw! : Kies je eigen programma Informatiebijeenkomst 2015 Lucas Onderwijs Master Sen opleiding Nieuw! : Kies je eigen programma Lucas Onderwijs & het Seminarium voor Orthopedagiek regio Zuidwest-Nederland Seminarium: Innovatief opleiden!

Nadere informatie

Leesonderwijs en dyslexie in het PO, het SBO en het VO. Betsy Ooms

Leesonderwijs en dyslexie in het PO, het SBO en het VO. Betsy Ooms Leesonderwijs en dyslexie in het PO, het SBO en het VO Betsy Ooms Opzet Doel leesonderwijs (en spellingonderwijs) Doorgaande lijn Kenmerken goed leesonderwijs Extra aandacht voor monitoring, als belangrijk

Nadere informatie

Minor Dyslexie Cursus 1: Inleiding Dyslexie Bijeenkomst 3

Minor Dyslexie Cursus 1: Inleiding Dyslexie Bijeenkomst 3 Minor Dyslexie 2016-2017 Cursus 1: Inleiding Dyslexie Bijeenkomst 3 Programma mededelingen terugblik bijeenkomst 2 3 fasen van geletterdheid casus M uitgangspunten handelingsgericht werken Minor Dyslexie

Nadere informatie

Rol van de interne begeleider in effectief leesonderwijs (basisonderwijs)

Rol van de interne begeleider in effectief leesonderwijs (basisonderwijs) 36 Bijlage 5 Rol van de interne begeleider in effectief leesonderwijs (basisonderwijs) De schoolleider en de interne begeleider geven samen leiding aan het borgen van het leesonderwijs. Beiden hebben hierin

Nadere informatie

Protocol leesproblemen en dyslexie

Protocol leesproblemen en dyslexie 1 KC Den Krommen Hoek Protocol leesproblemen en dyslexie Verantwoording: Het protocol leesproblemen en dyslexie van kindcentrum Den Krommen Hoek is opgesteld op basis van het Protocol Leesproblemen en

Nadere informatie

Bekwaamheidseisen leraar primair onderwijs

Bekwaamheidseisen leraar primair onderwijs Bekwaamheidseisen leraar primair onderwijs Uit: Besluit van 16 maart 2017 tot wijziging van het Besluit bekwaamheidseisen onderwijspersoneel en het Besluit bekwaamheidseisen onderwijspersoneel BES in verband

Nadere informatie

Basisondersteuning. Basis op orde Dyslexie

Basisondersteuning. Basis op orde Dyslexie Basisondersteuning Basis op orde Dyslexie Inhoudsopgave: Waarom pagina 3 Wie en wanneer pagina 4 Wat pagina 4 Werkwijze: Stap 1 Intake pagina 5 Stap 2 Verzamelen pagina 5 Stap 3 Analyse pagina 5 Stap 4

Nadere informatie

Basisondersteuning op orde. Rekenproblemen en Dyscalculie

Basisondersteuning op orde. Rekenproblemen en Dyscalculie Basisondersteuning op orde Rekenproblemen en Dyscalculie Inhoudsopgave: Waarom pagina 3 Wie en wanneer pagina 4 Wat pagina 4 Werkwijze: Stap 1 Intake pagina 4 Stap 2 Verzamelen pagina 5 Stap 3 Analyse

Nadere informatie

Handelingsgericht werken met taal

Handelingsgericht werken met taal Handelingsgericht werken met taal De leergang Handelingsgericht taalonderwijs heeft tot doel leraren en intern begeleiders toe te rusten met kennis, inzichten en vaardigheden op het gebied van lees-/taalonderwijs

Nadere informatie

Box 2: Vaststellen beginsituatie Handelingsgericht werken op PABO s en lerarenopleidingen VO

Box 2: Vaststellen beginsituatie Handelingsgericht werken op PABO s en lerarenopleidingen VO Kees Dijkstra (Windesheim), Els de Jong (Hogeschool Utrecht) en Elle van Meurs (Fontys OSO). 31 mei 2012 Box 2: Vaststellen beginsituatie Handelingsgericht werken op PABO s en lerarenopleidingen VO Doel

Nadere informatie

PROTOCOL Ernstige Rekenwiskundeproblemen

PROTOCOL Ernstige Rekenwiskundeproblemen PROTOCOL Ernstige Rekenwiskundeproblemen en dyscalculie Stichting Primair Onderwijs Achterhoek Lohmanlaan 23 7003 DJ Doetinchem INHOUDSOPGAVE Inleiding... 3 Visie en uitgangspunten... 3 Route... 4 Wat

Nadere informatie

SWOT-ANALYSE. 1 Interpersoonlijk competent. 1.1 Eisen. 1.2 Mijn ontwikkelpunten. 1.3 Mijn leerdoelen

SWOT-ANALYSE. 1 Interpersoonlijk competent. 1.1 Eisen. 1.2 Mijn ontwikkelpunten. 1.3 Mijn leerdoelen SWOT-ANALYSE Met een SWOT-analyse breng ik mijn sterke en zwakke punten in kaart. Deze punten heb ik vervolgens in verband gebracht met de competenties van en leraar en heb ik beschreven wat dit betekent

Nadere informatie

Het Ontwikkelteam Digitale geletterdheid geeft de volgende omschrijving aan het begrip digitale technologie:

Het Ontwikkelteam Digitale geletterdheid geeft de volgende omschrijving aan het begrip digitale technologie: BIJGESTELDE VISIE OP HET LEERGEBIED DIGITALE GELETTERDHEID Digitale geletterdheid is van belang voor leerlingen om toegang te krijgen tot informatie en om actief te kunnen deelnemen aan de hedendaagse

Nadere informatie

Schooljaarplan 2015-2016 Koning Willem-Alexander

Schooljaarplan 2015-2016 Koning Willem-Alexander Schooljaarplan -2016 Koning Willem-Alexander 1 e kolom: (S.)ignaal, (M.)eetbaar, (A.)cceptabel, 2 e kolom (R.)ealisatie, (T.)ijd Onderwerp (S.M.A.) Datum agendapunt (R.T.) Klaar? (T) Borging VCPO-NG scholen

Nadere informatie

COMPETENTIEPROFIEL ONDERSTEUNER PASSEND ONDERWIJS. Resultaatgebieden 1. Ondersteuning en advisering aan IB en leraren

COMPETENTIEPROFIEL ONDERSTEUNER PASSEND ONDERWIJS. Resultaatgebieden 1. Ondersteuning en advisering aan IB en leraren COMPETENTIEPROFIEL ONDERSTEUNER PASSEND ONDERWIJS De ondersteuner passend onderwijs is werkzaam in een team van professionals dat wordt aangestuurd door een ondersteuningsmanager. De ondersteuner passend

Nadere informatie

Scoreformulier Pro-U assessments Lijst met beoordelingen op SBL competenties en indicatoren

Scoreformulier Pro-U assessments Lijst met beoordelingen op SBL competenties en indicatoren Scoreformulier Pro-U assessments Lijst met beoordelingen op SBL competenties en indicatoren Let op: momenteel wordt gewerkt aan een instrument dat beoordeelt aan de hand van de nieuwe bekwaamheidseisen

Nadere informatie

Effectief aanvankelijk leesonderwijs

Effectief aanvankelijk leesonderwijs Effectief aanvankelijk leesonderwijs Mirjam.Snel@hu.nl @Leesonderwijs www.goedleesonderwijs.nl Inhoud: Technisch lezen in groep 3 Effectief aanvankelijk leesonderwijs Differentiatie Stel jezelf vragen

Nadere informatie

Voortgang implementatie Masterplan Dyscalculie. Rapportage. Mei, s-hertogenbosch

Voortgang implementatie Masterplan Dyscalculie. Rapportage. Mei, s-hertogenbosch Voortgang implementatie Masterplan Dyscalculie Rapportage Mei, 2016 s-hertogenbosch Inhoud Introductie... 2 Opzet van het onderzoek... 2 Resultaten... 2 Conclusies, interpretaties en aanbevelingen... 2

Nadere informatie

ITT/HU Beoordelingscriteria praktijk Fase 3 (jaar 3)

ITT/HU Beoordelingscriteria praktijk Fase 3 (jaar 3) ITT/HU Beoordelingscriteria praktijk 2018-2019 Fase 3 (jaar 3) Kerntaak 1: Pedagogische adequaat handelen: opbouwende relatie met kinderen ontwikkelen, leiding geven aan de groep, zorgen voor een goed

Nadere informatie

Schoolondersteuningsprofiel: is onze school de passende plek voor uw kind?

Schoolondersteuningsprofiel: is onze school de passende plek voor uw kind? Schoolondersteuningsprofiel: is onze school de passende plek voor uw kind? Wat is het schoolondersteuningsprofiel en waar dient het voor? Het schoolondersteuningsprofiel beschrijft welke ondersteuning

Nadere informatie

Inleiding 4. Engels in het basisonderwijs 5. Words&Birds een verrijking van de les, een verbreding van de wereld 6. Wat is Words&Birds?

Inleiding 4. Engels in het basisonderwijs 5. Words&Birds een verrijking van de les, een verbreding van de wereld 6. Wat is Words&Birds? Inleiding 4 Engels in het basisonderwijs 5 Words&Birds een verrijking van de les, een verbreding van de wereld 6 Wat is Words&Birds? 6 Wat zijn de belangrijkste eigenschappen van Words&Birds? 6 Met welk

Nadere informatie

Workshop Gebruik stappenplannen ERWD VO en MBO

Workshop Gebruik stappenplannen ERWD VO en MBO Workshop Gebruik stappenplannen ERWD VO en MBO Conferentie VO-MBO Rondom Rekenen 14 december 2016 Arjan Clijsen Met welke pet op bent u hier? Wie is werkzaam in het voortgezet onderwijs? Wie is werkzaam

Nadere informatie

VRAGENLIJST VOORTGEZET ONDERWIJS QUICKSCAN

VRAGENLIJST VOORTGEZET ONDERWIJS QUICKSCAN VRAGENLIJST VOORTGEZET ONDERWIJS QUICKSCAN De opzet van de vragenlijst De stellingen hebben betrekking op de verschillende zorgniveaus zoals in het onderwijscontinuüm omschreven (CED groep: Struiksma &

Nadere informatie

Handreiking toelichting bij descriptoren NLQF

Handreiking toelichting bij descriptoren NLQF Handreiking toelichting bij descriptoren NLQF CONTEXT Context Instroom Een bekende, stabiele leef- en leeromgeving. 1 Een herkenbare leef- en werkomgeving. Tussen niveau 1 en 2 is geen verschil in context;

Nadere informatie

Bijeenkomst 1 Maatwerktraject onderwijskundig begeleider

Bijeenkomst 1 Maatwerktraject onderwijskundig begeleider Bijeenkomst 1 Maatwerktraject onderwijskundig begeleider Opbrengst-en handelingsgericht werken Ad Kappen, Gerdie Deterd Oude Weme Programma 16.00 16.15 17.30 17.45 18.30 20.30 opening Marielle lezing ogw

Nadere informatie

Uitkomsten kwaliteitsonderzoek pilot toezicht 2020

Uitkomsten kwaliteitsonderzoek pilot toezicht 2020 Uitkomsten kwaliteitsonderzoek pilot toezicht 2020 De Egelantier Soest 31 mei & 1 juni 2016 Feedbackgesprek De inspectie voert aan het eind van het bezoek graag een gesprek over de kwaliteit van de school

Nadere informatie

Toezicht op scholen en voorzieningen voor nieuwkomers

Toezicht op scholen en voorzieningen voor nieuwkomers Toezicht op scholen en voorzieningen voor nieuwkomers Studiedag LOWAN 16 november 2011 Thea Manders Miriam Baltussen Inhoud 1. Terug- en vooruitblik 2. Het toezichtkader 3. Het kwaliteitsonderzoek 4. Vragen

Nadere informatie

NIEUW LEADERSHIP IN EDUCATION MASTER

NIEUW LEADERSHIP IN EDUCATION MASTER NIEUW LEADERSHIP IN EDUCATION MASTER Leadership IN EDUCATION (MASTER) Van leidinggevenden in het onderwijs wordt verwacht dat zij in staat zijn duurzame schoolontwikkeling te realiseren en onderwijsinnovatie

Nadere informatie

Opbrengstgericht werken in het Voortgezet onderwijs

Opbrengstgericht werken in het Voortgezet onderwijs Opbrengstgericht werken in het Voortgezet onderwijs Wat is opbrengstgericht werken? Opbrengstgericht werken is het systematisch en doelgericht werken aan het maximaliseren van de prestaties van leerlingen.

Nadere informatie

Masterclass Handelingsgericht Werken voor IB ers en rekenspecialisten

Masterclass Handelingsgericht Werken voor IB ers en rekenspecialisten Masterclass Handelingsgericht Werken voor IB ers en rekenspecialisten 15 september 2010 9.00 16.00 Berber Klein Henk Logtenberg & Liesbeth van Well Agenda (1) 1. Introductie 1.1: Voorstellen 1.2: Warming

Nadere informatie

Thoni Houtveen Congres Stichting Lezen 8 november 2012. Lectoraat Geletterdheid

Thoni Houtveen Congres Stichting Lezen 8 november 2012. Lectoraat Geletterdheid Thoni Houtveen Congres Stichting Lezen 8 november 2012 Is er een probleem met ons leesonderwijs? Wat leert onderzoek ons? Hoe zou dat er in de praktijk uit moeten zien? Opbrengst Samenvatting Gemiddelde

Nadere informatie

Recht op geletterd(heid)!

Recht op geletterd(heid)! Recht op geletterd(heid)! Basisvaardigheden Taal in het voortgezet onderwijs in Nederland Jan Rijkers voorzitter Centrale Directie Het Hooghuis scholengroep voortgezet onderwijs, Oss, NL CTO, Met recht

Nadere informatie

Inhoud: Schoolplan 2015-2019. Verantwoording. Motto, missie, visie, overtuigingen. Doelen. Samenvatting strategisch beleid van de vereniging

Inhoud: Schoolplan 2015-2019. Verantwoording. Motto, missie, visie, overtuigingen. Doelen. Samenvatting strategisch beleid van de vereniging Schoolplan 2015-2019 Inhoud: Verantwoording Motto, missie, visie, overtuigingen Doelen Samenvatting strategisch beleid van de vereniging 21 e eeuwse vaardigheden Schematische weergave van de vier komende

Nadere informatie

Samenvatting Schoolondersteuningsprofiel. Naam School

Samenvatting Schoolondersteuningsprofiel. Naam School 1 LOGO SCHOOL Samenvatting Schoolondersteuningsprofiel Naam School Algemene gegevens School Zalmplaatschool BRIN 10QX 00 Directeur Nico Bakker Adres Aalreep 8-10 Telefoon 010-4167408 E-mail directie@ Bestuur

Nadere informatie

KWALITEITSKAART. 1-Zorgroute. Opbrengstgericht werken

KWALITEITSKAART. 1-Zorgroute. Opbrengstgericht werken KWALITEITSKAART Opbrengstgericht werken PO Deze kaart biedt een aantal indicatoren om bij de uitvoering van de stappen uit 1-zorgroute op groepsniveau en op schoolniveau de kwaliteit te monitoren en te

Nadere informatie

Box 1: Matrix Handelingsgericht werken Schoolwide Positive Behavior Support Oplossingsgericht werken

Box 1: Matrix Handelingsgericht werken Schoolwide Positive Behavior Support Oplossingsgericht werken Kees Dijkstra (Windesheim), Els de Jong (Hogeschool Utrecht) en Elle van Meurs (Fontys OSO). 31 mei 2012 Box 1: Matrix Handelingsgericht werken Schoolwide Positive Behavior Support Oplossingsgericht werken

Nadere informatie

Leidraad vergoedingsregeling dyslexie van onderwijs naar zorg: doorverwijzing bij een vermoeden van dyslexie VERSIE 2.0

Leidraad vergoedingsregeling dyslexie van onderwijs naar zorg: doorverwijzing bij een vermoeden van dyslexie VERSIE 2.0 Leidraad vergoedingsregeling dyslexie van onderwijs naar zorg: doorverwijzing bij een vermoeden van dyslexie VERSIE 2.0 Samenstelling van de werkgroep: Maud van Druenen, Expertisecentrum Nederlands Femke

Nadere informatie

RAPPORT ONDERZOEK REKENEN-WISKUNDE BASISSCHOOL DEN DIJK

RAPPORT ONDERZOEK REKENEN-WISKUNDE BASISSCHOOL DEN DIJK RAPPORT ONDERZOEK REKENEN-WISKUNDE BASISSCHOOL DEN DIJK School : Basisschool Den Dijk Plaats : Odiliapeel BRIN-nummer : 05YW Onderzoeksnummer : 95105 Datum schoolbezoek : 23 augustus 2007 Datum vaststelling

Nadere informatie

1.3. Leerkrachten kennen de 7 uitgangspunten en passen enkele uitgangspunten bewust en systematisch toe.

1.3. Leerkrachten kennen de 7 uitgangspunten en passen enkele uitgangspunten bewust en systematisch toe. 1. Uitgangspunten HGW 2. Reflectie 3. Communicatie Implementatie HGW-OGW Leerkrachten Fase 1 Fase 2 Fase 3 Fase 4 1.1. Leerkrachten kennen de 7 uitgangspunten van HGW niet maar passen deze (gedeeltelijk)

Nadere informatie

filmpje bewindslieden (http://www.taalenrekenen.nl/)

filmpje bewindslieden (http://www.taalenrekenen.nl/) SLO oktober 2009 filmpje bewindslieden (http://www.taalenrekenen.nl/) Achtergrond Nederland heeft een goed onderwijssysteem. Maar, er is maatschappelijke zorg over de kwaliteit van het reken- en taalonderwijs.

Nadere informatie

ERWD. Rekenpiloot 16 december 2011 Freudenthal Instituut

ERWD. Rekenpiloot 16 december 2011 Freudenthal Instituut ERWD Rekenpiloot 16 december 2011 Freudenthal Instituut Leidende vragen Wat houdt ERWD in en hoe herken je het? Protocol ERWD Wat kun je zelf doen in de rekenles? Welke hulmiddelen zijn er in de rekenles?

Nadere informatie

Competentiemeter docent beroepsonderwijs

Competentiemeter docent beroepsonderwijs Competentiemeter docent beroepsonderwijs De beschrijving van de competenties in deze competentiemeter is gebaseerd op: - de bekwaamheidseisen uit de Algemene Maatregel van Bestuur als uitwerking van de

Nadere informatie

Evaluatie plan van aanpak cbs de Wâlikker schooljaar 2011-2012 EVALUATIE. plan van aanpak schooljaar 2011-2012. 4-11-2012 team Wâlikker Pagina 1

Evaluatie plan van aanpak cbs de Wâlikker schooljaar 2011-2012 EVALUATIE. plan van aanpak schooljaar 2011-2012. 4-11-2012 team Wâlikker Pagina 1 EVALUATIE plan van aanpak schooljaar 2011-2012 4-11-2012 team Wâlikker Pagina 1 Plan van aanpak 2011-2012 1. Professionele schoolcultuur Het team kan op aantoonbaar voldoende wijze functioneren door: resultaat-

Nadere informatie

HET COMPETENTIEPROFIEL VAN DE SPD. ILS Nijmegen

HET COMPETENTIEPROFIEL VAN DE SPD. ILS Nijmegen HET COMPETENTIEPROFIEL VAN DE SPD ILS Nijmegen Mei 2009 Voorwoord: Dit voorstel voor een competentieprofiel van de spd is ontworpen op verzoek van de directies van ILS- HAN en ILS-RU door de productgroep

Nadere informatie

De ontwikkeling van de Mondriaan methode VISIE OP PROFESSIONALISEREN

De ontwikkeling van de Mondriaan methode VISIE OP PROFESSIONALISEREN M.11i.0419 De ontwikkeling van de Mondriaan methode VISIE OP PROFESSIONALISEREN versie 02 M.11i.0419 Naam notitie/procedure/afspraak Visie op professionaliseren Eigenaar/portefeuillehouder Theo Bekker

Nadere informatie

De specifieke lerarenopleiding

De specifieke lerarenopleiding geëngageerd onderzoekend communicatief talent ontwikkelend vakdeskundig leerling gericht samenwerkend De specifieke lerarenopleiding dynamisch leergierig master Jij bent... inspirerend creatief toekomstgericht

Nadere informatie

GEMEENSCHAPPELIJKE VISIEONTWIKKELING OP LEESONDERWIJS

GEMEENSCHAPPELIJKE VISIEONTWIKKELING OP LEESONDERWIJS AANSLUITING PO-VO ONTWIKKELING/ DIFFERENTIATIE GEMEENSCHAPPELIJKE VISIEONTWIKKELING OP LEESONDERWIJS Dit document bevat de procesbeschrijving van de leergemeenschap taal uit de ketenverbinding van Openbaar

Nadere informatie

ONDERWIJS EN INNOVATIE OP DE LINDERTE

ONDERWIJS EN INNOVATIE OP DE LINDERTE ONDERWIJS EN INNOVATIE OP DE LINDERTE Onderwijs zoals we dat vroeger kenden, bestaat al lang niet meer. Niet dat er toen slecht onderwijs was, maar de huidige maatschappij vraagt meer van de leerlingen

Nadere informatie

Programma van toetsing

Programma van toetsing Programma van toetsing Inleiding In samenwerking met onderwijskundige experts hebben we ons programma van toetsing ontworpen. Het programma van toetsing is gevarieerd en bevat naast kennistoetsen en beoordelingen

Nadere informatie

Samenvatting. Totalen

Samenvatting. Totalen MONITOR BASISONDERSTEUNING ANNE FRANKSCHOOL ARNHEM Ingevuld door: Julia van Broeckhuijsen J. Burema Samenvatting Totalen Leerlingen ontwikkelen zich in een veilige omgeving.. De school heeft inzicht in

Nadere informatie

RAPPORT VAN BEVINDINGEN. Kwaliteitsonderzoek bij. R.K. basisschool De Talenten

RAPPORT VAN BEVINDINGEN. Kwaliteitsonderzoek bij. R.K. basisschool De Talenten RAPPORT VAN BEVINDINGEN Kwaliteitsonderzoek bij R.K. basisschool De Talenten Plaats : Haarlem BRIN-nummer : 16LQ Onderzoeksnummer : 120887 Datum schoolbezoek : 29 november 2010 Rapport vastgesteld te Zoetermeer

Nadere informatie

IselingeAcademie. Je verder specialiseren in onderwijs doe je bij Iselinge Academie

IselingeAcademie. Je verder specialiseren in onderwijs doe je bij Iselinge Academie IselingeAcademie post-hbo, masters en teamscholing Je verder specialiseren in onderwijs doe je bij Iselinge Academie 2019-2020 Iselinge Academie Iselinge Academie realiseert samen met Iselinge Hogeschool

Nadere informatie

Doelen Praktijkonderzoek Hogeschool de Kempel

Doelen Praktijkonderzoek Hogeschool de Kempel Doelen Praktijkonderzoek Hogeschool de Kempel Auteurs: Sara Diederen Rianne van Kemenade Jeannette Geldens i.s.m. management initiële opleiding (MOI) / jaarcoördinatoren 1 Inleiding Dit document is bedoeld

Nadere informatie

Het pedagogisch handelen van het team kenmerkt zich door:

Het pedagogisch handelen van het team kenmerkt zich door: Wij willen de leerlingen voorbereiden op hun toekomst middels betekenisvol en uitdagend onderwijs dat een wezenlijke bijdrage levert aan het mens-worden van onze leerlingen. Onze leerlingen mogen zijn.

Nadere informatie

Missie. Doelstelling. Uitgangspunten van de samenwerking :

Missie. Doelstelling. Uitgangspunten van de samenwerking : Identiteit Onze school is een samenwerkingsschool: een samenwerking van protestants-christelijk, rooms-katholiek en openbaar onderwijs. De school gaat uit van de gelijkwaardigheid van de levensbeschouwelijke

Nadere informatie

Het gekleurde vakje is het vereiste niveau voor het voltooien van de oriënterende stage, het kruisje geeft aan waar ik mezelf zou schalen

Het gekleurde vakje is het vereiste niveau voor het voltooien van de oriënterende stage, het kruisje geeft aan waar ik mezelf zou schalen Daniëlle Ramp, competentie ontwikkeling, oriënterende stage 1. Interpersoonlijk competent Contact maken Stimuleren om op een eigen manier te leren Klimaat voor scheppen 2. Pedagogisch competent Begeleiding

Nadere informatie

STARTERSBLOKKEN - XPECT PRIMAIR OMGAAN MET VERSCHILLEN TUSSEN LEERLINGEN VERDIEPING

STARTERSBLOKKEN - XPECT PRIMAIR OMGAAN MET VERSCHILLEN TUSSEN LEERLINGEN VERDIEPING STARTERSBLOKKEN - XPECT PRIMAIR OMGAAN MET VERSCHILLEN TUSSEN LEERLINGEN VERDIEPING Versie 4.0 (07-11-2017) DOELSTELLINGEN De startersblokken van Xpect Primair zijn speciaal ontwikkeld voor jou als leerkracht

Nadere informatie

Handelingsgericht Werken. Onderwijsdag Enschede 20 maart 2012 Maria Bolscher

Handelingsgericht Werken. Onderwijsdag Enschede 20 maart 2012 Maria Bolscher Handelingsgericht Werken Onderwijsdag Enschede 20 maart 2012 Maria Bolscher Doelen Kennismaking met de uitgangspunten HGW Reflecteren op uitgangspunten HGW Zicht op de betekenis van HGW op de eigen praktijksituatie

Nadere informatie

Onderwijsmanagement. Doelgroep

Onderwijsmanagement. Doelgroep Onderwijsmanagement Cursus voor schoolleiders en middenmanagementfunctionarissen die geen (recente) opleiding managementvaardigheden hebben gevolgd. Met name mensen die op zo n positie terechtkomen vanuit

Nadere informatie

III extra ondersteuning Niveau 3. Bestuurs systematiek. Monitoren en evalueren minimaal na 3 maanden in am, met AB-er en ouders

III extra ondersteuning Niveau 3. Bestuurs systematiek. Monitoren en evalueren minimaal na 3 maanden in am, met AB-er en ouders I Basis Ontwikkeling kind stagneert Interventie bespreken in kindbespreking Interventie uit te voeren door leerkracht zonder Niveau 1 II Basis + Niveau 2 Niveau 2 Niveau 2 extra Monitoren en evalueren

Nadere informatie

Doordacht lesgeven bij sterk rekenonderwijs

Doordacht lesgeven bij sterk rekenonderwijs PLG Interne begeleiders 26 november 2009 Berber Klein & Henk Logtenberg Doordacht lesgeven bij sterk rekenonderwijs PLG Rekenspecialisten De AGENDA 1. Ervaringen uitwisselen Gebruik maken van elkaars ervaringen

Nadere informatie

NASCHOLINGSAANBOD TAAL-/LEESONDERWIJS EN DYSLEXIE

NASCHOLINGSAANBOD TAAL-/LEESONDERWIJS EN DYSLEXIE NASCHOLINGSAANBOD TAAL-/LEESONDERWIJS EN DYSLEXIE 2017/2018 Jouw ontwikkeling als professional staat centraal! Goed taal-/leesonderwijs en zorg voor leerlingen met leesproblemen en dyslexie begint bij

Nadere informatie

Bijlage 3 BEOORDELINGSFORMULIER EINDPRODUCT PDG

Bijlage 3 BEOORDELINGSFORMULIER EINDPRODUCT PDG Bijlage 3 SFORMULIER EINDPRODUCT PDG Naam deelnemer: Gabriëlle Copini Beoordelaar: Ella ten Barge ROC/AOC: Friesland College Paraaf beoordelaar: Eindproduct (aankruisen) in beeld/lesgeven op pad/ecursie

Nadere informatie

Protocol ERWD voor VO en MBO - Mieke van Groenestijn en Jaap Vedder MBO-bijeenkomsten Rotterdam, Assen, Eindhoven (oktober 2011)

Protocol ERWD voor VO en MBO - Mieke van Groenestijn en Jaap Vedder MBO-bijeenkomsten Rotterdam, Assen, Eindhoven (oktober 2011) Protocol ERWD voor VO en MBO - Mieke van Groenestijn en Jaap Vedder MBO-bijeenkomsten Rotterdam, Assen, Eindhoven (oktober 2011) Bijgestelde inhoudsopgave protocol ERWD n.a.v. MBO-bijeenkomst 8 sept 2011

Nadere informatie

RAPPORT ONDERZOEK REKENEN-WISKUNDE BASISSCHOOL 'PATER VAN DER GELD'

RAPPORT ONDERZOEK REKENEN-WISKUNDE BASISSCHOOL 'PATER VAN DER GELD' RAPPORT ONDERZOEK REKENEN-WISKUNDE BASISSCHOOL 'PATER VAN DER GELD' School : basisschool 'Pater van der Geld' Plaats : Waalwijk BRIN-nummer : 13NB Onderzoeksnummer : 94513 Datum schoolbezoek : 12 juni

Nadere informatie

COMPETENTIE 1: INTERPERSOONLIJK COMPETENT

COMPETENTIE 1: INTERPERSOONLIJK COMPETENT DE SBL competenties COMPETENTIE 1: INTERPERSOONLIJK COMPETENT De leraar primair onderwijs moet ervoor zorgen dat er in zijn groep een prettig leef- en werkklimaat heerst. Dat is de verantwoordelijkheid

Nadere informatie

Keuzedeel mbo. Zorg en technologie. gekoppeld aan één of meerdere kwalificaties mbo. Code K0137

Keuzedeel mbo. Zorg en technologie. gekoppeld aan één of meerdere kwalificaties mbo. Code K0137 Keuzedeel mbo Zorg en technologie gekoppeld aan één of meerdere kwalificaties mbo Code K0137 Penvoerder: Sectorkamer zorg, welzijn en sport Gevalideerd door: Sectorkamer Zorg, welzijn en sport Op: 26-11-2015

Nadere informatie

RAPPORT ONDERZOEK REKENEN-WISKUNDE KARDINAAL ALFRINKSCHOOL

RAPPORT ONDERZOEK REKENEN-WISKUNDE KARDINAAL ALFRINKSCHOOL RAPPORT ONDERZOEK REKENEN-WISKUNDE KARDINAAL ALFRINKSCHOOL School : Kardinaal Alfrinkschool Plaats : Maassluis BRIN-nummer : 09AG Onderzoeksnummer : 95006 Datum schoolbezoek : 11 en 12 juni 2007 Datum

Nadere informatie