Inspirerende voorbeeldacties van milieucharterlaureaten Milieucharter Oost-Vlaanderen cyclus 2010

Transcriptie

1 Inspirerende voorbeeldacties van milieucharterlaureaten Milieucharter Oost-Vlaanderen cyclus 2010 In samenwerking met en gesteund door de provincie Oost-Vlaanderen

2 Milieucharter Oost-Vlaanderen Het certificaat voor milieuvriendelijke bedrijven! Milieucharter Oost-Vlaanderen richt zich naar bedrijven die een actief milieubeleid willen voeren en die milieuzorg als een vaste waarde binnen het bedrijf zien. Met Milieucharter Oost-Vlaanderen wil Voka - Kamer van Koophandel Oost-Vlaanderen en de Provincie Oost-Vlaanderen bedrijven helpen in het uitwerken van hun milieubeleid én de mogelijkheid geven erkenning te krijgen voor hun milieuprestaties. Het milieucharter wordt toegekend indien een bedrijf voldoet aan de milieuwetgeving en tijdens het actiejaar minimaal 4 milieudoelstellingen in concrete acties omzet. Een evaluatiecommissie, samengesteld uit vertegenwoordigers van verschillende overheidsinstanties en vertegenwoordigers van de bedrijfswereld, beslist over toekenning van het charter. De deelnemers bepalen zelf de acties die ze willen realiseren. Basisprincipe hierbij is dat de acties niet alleen een meerwaarde betekenen voor het leefmilieu, maar ook een meerwaarde hebben voor de onderneming (personeelsbetrokkenheid, imago, ). Milieucharterdeelnemers bewijzen zo jaar naar jaar dat milieuzorg ook economisch loont. Zij realiseren immers besparingen op ondermeer energie, grondstoffen, afvalstoffen en tonen aan dat milieuzorg resulteert in een efficiënte bedrijfsvoering en een betere relatie met de omgeving. Milieucharter Oost-Vlaanderen betekent: Een hulpmiddel bij de uitbouw van het milieubeleid en de sensibilisering van medewerkers positieve profilering van het bedrijf naar stakeholders (personeel, buren, klanten, overheid, ) bekendmaking van de milieuprestaties van het bedrijf in de pers controle op conformiteit met de wetgeving jaarlijkse toetsing van het milieubeleid en evaluatie van de genomen acties waarbij het evaluatieteam adviezen en aanbevelingen formuleert constructief contact met overheden Dit jaar hebben alle milieucharterlaureaten één van hun acties toegelicht in een fiche, waarbij zowel de milieu-, als de financiële en sociale voordelen van de uitgevoerde actie worden aangegeven. Ze willen u hierdoor inspireren en dagen u uit op zoek te gaan naar de win-win voor uw bedrijf én voor het milieu. Wij wensen u veel leesplezier! Annemie De Proft Projectcoördinator milieu Katrien Moens Adviseur milieu en ruimtelijke ordening Noordlaan Dendermonde Tel fax Mobiel annemie.deproft@voka.be Noordlaan Dendermonde Tel fax Mobiel katrien.moens@voka.be PS. Denk aan het milieu en druk de fiches niet onnodig af! Juni 2011 In samenwerking met en gesteund door de provincie Oost-Vlaanderen

3 Inhoudstafel Hieronder vindt u de acties terug per thema. Sommige acties hebben betrekking op verschillende milieudomeinen, deze worden dan ook in de inhoudstafel bij de verschillende betreffende thema s geplaatst. In deze bundel zijn de voorbeeldacties alfabetisch gerangschikt per bedrijf. Via de link ( ) in de inhoudstabel kan u eenvoudig doorklikken naar de betreffende voorbeeldactie. Mogen wij u vragen om enkel de pagina s af te drukken die u nodig hebt! : Milieubeleid en milieuzorg Autobedrijf Ost, Wetteren Actief promoten groene producten Auwerprint, Dendermonde Milieubewustzijn verhogen bij personeel Branson, Ninove Onthaalbrochure opstellen CBR, Gent Eco-responsability, een integrale aanpak van duurzaamheid De Hauwere, Dendermonde Milieubewustzijn verhogen bij personeel Drukkerij De Cuyper, Zele Opleidingen veiligheid en milieu Drukkerij Schaubroeck, Nazareth Milieuzorg in de picture Dynea, Gent Regelmatige rondgang met checklist tilt plant keeping naar hoger niveau. Hamann, Wetteren Paperless office Kahosl Campus Dirk Martens, Aalst --- Uitbouw van een infocentrum over energiezuinig bouwen Meyland, Maldegem Onthaalbrochure aanvullen met milieuluik Milliken, Gent Aandeel van het Milieucharter bij de hernieuwing van de vergunning OVMB, Gent Milieubewustzijn bij klanten en personeel verhogen Vanas, Kruibeke Virtualisatie van catalogi Vandenbussche, Aalter Project ecodriving : Water Cavalier, Eeklo Hemelwaterwinning en gebruik Cogen energy, Eeklo Hemelwatergebruik bij biomassacentrale Initial textiles, Lokeren Gebruik van regenwater voor stoomketelwater na omgekeerde osmose Nieulandt, Aalst Voorkoming waterverontreiniging : Lucht Allgro, Sint-Lievens-Houtem Belevering klanten via platformsystemen Cargill, Gent Stofarme vrachtwagenbelading Cytec, Dendermonde Fugitieve emissies verminderen Drukkerij Schaubroeck, Nazareth Energiezuinige airco s en toch meer comfort EOC, Oudenaarde Evergem Reductie stoomverbruik bij stoomstripping Initial Textiles, Lokeren Reductie van de impact op het verkeer door rerouting van klantenroutes Niko, Sint-Niklaas Biologische zuivering van solventemissies Transport Mervielde, Evergem Reductie brandstofverbruik Vandenbussche, Aalter Project ecodriving Volvo Cars Gent Energiebesparing op procesventilatoren X-Trans, Aalter Vermindering luchtverontreiniging met Eco-Combi : Bodem DeLaval, Drongen Beschermende tegelvloer met kleurcodes Derde Construct, Wichelen Code van goede praktijk aanleg tankpiste Honda Europe, Gent Honda batterijen veilig naar de dealer Maes dakwerken, Buggenhout Absorberend materiaal, ook op de werf : Lawaai/licht In samenwerking met en gesteund door de provincie Oost-Vlaanderen

4 Milliken, Gent Aandeel van het Milieucharter bij de hernieuwing van de vergunning Silo Cleaning, Beveren Help Save energy Volvo Cars Gent Energiebesparing op procesventilatoren : Gevaarlijke stoffen en preparaten Ahlers Belgium nv, Evergem Op het matje geroepen Ahlers Belgium nv, Evergem WMS (Warehouse Management System) redt bomen Aronia, Gent Minimale stock en transport van reinigingsproducten Honda Europe, Gent Honda batterijen veilig naar de dealer Volvo Cars Gent Optimalisatie standaard brandvrije kasten : Afval en verpakkingsafval Ahlers Belgium nv, Evergem WMS (Warehouse Management System) redt bomen Cargill, Gent Stofarme vrachtwagenbelading Hamann, Wetteren Paperless office Honda Belgium, Aalst Elimineren van de karton verpakking voor autoruiten Honda Europe, Gent Digitale communicatie naar personeel Initial Textiles, Lokeren Reductie van de impact op het verkeer door rerouting van klantenroutes Solutia, Gent Uitbreiding vloot metalen kisten Victor Buyck, Eeklo Optimalisatie afvalinzamelsysteem Voka O-Vlaanderen, Dendermonde -- Reductie papierafval door aankoop papier in bulkdozen : Inkoop/investeringen Aronia, Gent Minimale stock en transport van reinigingsproducten Koeltechniek De Ryck, Beveren Vermijden milieubelastende nieuwbouwaspecten OVMB, Gent Milieubewustzijn bij klanten en personeel verhogen Vanas, Kruibeke Virtualisatie van catalogi Voka O-Vlaanderen, Dendermonde -- Reductie papierafval door aankoop papier in bulkdozen : Energie ArcelorMittal, Gent Convertorgasrecuperatie AZ Sint-Blasius, Dendermonde Vernieuwing liften Drukkerij Schaubroeck, Nazareth ---- Energiezuinige airco s en toch meer comfort Ecoprintcenter, Lokeren Rationeel energiegebruik door opvolging primair energiegebruik EOC, Oudenaarde - Evergem Opleiding ecodriving reduceert brandstofverbruik EOC, Oudenaarde - Evergem Reductie stoomverbruik bij stoomstripping Hain Lima, Aalter Optimalisatie verwarming in kantoren Havenbedrijf, Gent Ontwerp energiezuinige nieuwbouw Initial textiles, Lokeren Gebruik van regenwater voor stoomketelwater na omgekeerde osmose Kahosl Dirk Martens, Aalst Uitbouw van een infocentrum over energiezuinig bouwen Koeltechniek De Rycke, Beveren Vermijden milieubelastende nieuwbouwaspecten NRD, Beveren Duurzame energie Plastal, Gent Reductie energiegebruik Silo Cleaning, Beveren Help Save energy Transport Mervielde, Evergem Reductie brandstofverbruik Trition, Wetteren Hergebruik van energie in de uitgestoten warme lucht van linnendrogers Vandenbussche, Aalter Project ecodriving Volvo Cars Gent Energiebesparing op procesventilatoren Vondelmolen, Lebbeke Vondelmolen brengt licht binnen via lichtkoepels In samenwerking met en gesteund door de provincie Oost-Vlaanderen

5 : Omgeving Cargill, Gent Stofarme vrachtwagenbelading Honda Europe, Gent Honda batterijen veilig naar de dealer Initial Textiles, Lokeren Reductie van de impact op het verkeer door rerouting van klantenroutes Kahosl Dirk Martens, Aalst Duurzame mobiliteit bevorderen Milliken, Gent Aandeel van het Milieucharter bij de hernieuwing van de vergunning Movianto Dirk Raes, Drongen Personeel voorbereiden op noodsituaties Voka O-Vlaanderen, Dendermonde -- Voka Oost Vlaanderen biedt gierzwaluw een thuis In samenwerking met en gesteund door de provincie Oost-Vlaanderen

6 Op het matje geroepen Gevaarlijke stoffen en preparaten Ahlers Belgium nv Noorwegenstraat Evergem Ahlers beschikt over een aantal spillkits die snelle respons mogelijk maken bij calamitair vrijkomen van gevaarlijke stoffen. Enkele van deze kits bevatten kunststofmatten om riooldeksels of afvoerputjes te vrijwaren Logistiek Opslag van verpakte gevaarlijke stoffen Door vrijwaren van afvoerputjes naar inkuiping kan in geval van beperkte spill worden voorkomen dat lekvloeistof onnodig naar de opvangtanks vloeit waardoor dure reiniging kan worden vermeden Hoewel het magazijn volledig is ingekuipt kan een vrachtwagen met lekkende recipiënten aan boord een bedreiging vormen als die vb. staat gestationeerd op de parking Regelmatige training met deze matten zorgt ervoor dat de leden van het interventieteam weten hoe de matten te gebruiken in geval van reëel gevaar Meten is weten: indicator - Opgemaakt in het kader van Milieucharter Oost-Vlaanderen cyclus 2010 op datum van 12 / 04/ 2011

7 WMS (Warehouse Management System) redt bomen Gevaarlijke stoffen en preparaten Afval en verpakkingsafval Ahlers Belgium nv Noorwegenstraat Evergem Vanaf augustus worden de magazijnoperaties ondersteund door een nieuw Warehouse Management System (WMS). Daardoor worden alle opdrachten via een RF-signaal doorgestuurd naar de operatorterminal Logistiek Opslag van verpakte gevaarlijke stoffen Leverancier Davanti Hogeweg 35E 5300 LJ Zaltbommel (NL) Door deze implementatie vervalt de ondersteuning door papieren documenten. Dit resulteert in een reductie van het totale papierverbruik van minstens 30% Het WMS laat een systematiek van dynamische segregatie toe. Daardoor worden afstands- en incompatibiliteitsregels op elk moment van de operaties maximaal toegepast Door de digitale transmissie van gegevens hoeven logistieke bedienden niet telkens tot op de werkvloer te komen om pickbons e.d. door te geven. Meten is weten: indicator De reductie van 30% komt neer op een minverbruik van zeker vellen papier Opgemaakt in het kader van Milieucharter Oost-Vlaanderen cyclus 2010 op datum van 12 / 04 / 2011

8 Belevering klanten via platformsysteem Lucht Allgro Polbroek Sint-Lievens- Houtem Voeding Teneinde het aantal voertuigen op de weg te beperken, en de daarbij horende luchtemmissies tot een minimum te beperken, heeft Allgro met enkel klanten contracten afgesloten, om te beleveren via zogenaamde platforms. Bij dit systeem worden de gewassen en gesneden groenten en fruit op een centraal punt aangeleverd, waarna het samen met andere producten aan de winkels wordt geleverd. Daartoe wordt het afgelegde kilometer om de eindproducten bij de eindgebruiker te krijgen aanzienlijk beperkt. Wassen, snijden en verpakken van groenten en fruit Door het aanleveren van de groenten en fruit via een platform systeem, wordt het aantal af te leggen kilometer om het eindproduct bij de klant te krijgen tot een minimum beperkt, en is er vooral een lagere transportkost. Deze actie heeft geleid tot een daling van het aantal afgelegde kilometer, en dus ook tot een belangrijke daling van de CO2 emissies. Deze actie heeft een daling van het aantal vrachtwagens op de weg inzake de activiteiten van Allgro, en draagt daartoe een steentje bij tot minder fileleed. Meten is weten: indicator Aantal afgelegde kilometers Opgemaakt in het kader van Milieucharter Oost-Vlaanderen cyclus 2010 op datum van 19/05/2011

9 Convertorgasrecuperatie ArcelorMittal Gent Kennedylaan Gent Basisindustrie Energie In de convertoren van de staalfabriek wordt het ruwijzer (afkomstig van de hoogovens) omgezet tot vloeibaar staal. Bij dit proces ontstaat er een energierijk gas, convertorgas genoemd, dat tot medio 2010 werd afgefakkeld. Door dit investeringsproject wordt het convertorgas voortaan gecapteerd en wordt het, gemengd met hoogovengas, omgevormd tot elektriciteit in de nieuwe elektriciteitscentrale of wordt het intern aangewend als brandstof ter vervanging van aardgas. Vlak koolstofstaal : Investeringsbedrag: ca. 38 miljoen Opbrengsten: Besparing van 8,3 miljoen /jaar door vervanging van aan te kopen aardgas door convertorgas als brandstof. Besparing van 12,2 miljoen /jaar: opbrengst door omzetting van convertorgas in elektriciteit. : Energiebesparing: 0,7 GJ/ton vloeibaar staal. Reductie CO 2 -uitstoot: ton/jaar (voor jaarproductie van ca. 4,8 miljoen ton). jaarlijkse CO 2 -uitstoot middenklasse wagens (150 g CO 2 /km & km/j) Reductie van verbruik van natuurlijke energievoorraden (aardgas). Opgemaakt in het kader van Milieucharter Oost-Vlaanderen cyclus 2010 op datum van 6/5/2011

10 Minimale stock en transport van reinigingsproducten Gevaarlijke stoffen en preparaten Inkoop/investeringen Aronia nv G. Callierlaan Gent Schoonmaak Schoonmaak, consultancy en facilitaire dienstverlening Leveringen gebeuren, in samenwerking met leverancier BOMA, via het DOS-DOB systeem (Delivery on Site, Delivery on Branch). Hierbij worden producten en materialen rechtstreeks op de werf worden geleverd in functie van de nood. minder stock, minder shopping en veiliger omdat er steeds geregistreerde controle op de levering bestaat - Minder transport voor productlevering - minder verschillende producten - minder overheveling van producten Leverancier Verhoogde personeelstevredenheid door het vermijden van nodeloos rondrijden van inspectie met producten en materialen. Inspectie gaat ter plaatse voor het uitvoeren van hun hoofdtaak. BOMA Opgemaakt in het kader van Milieucharter Oost-Vlaanderen cyclus 2010 op datum van 24/5 / 2011

11 Actief promoten groene producten Milieubeleid en milieuzorg De meest zichtbare helft van onze showroom (500 m²) wordt non-stop gevuld met hybride wagens. Autobedrijf Ost Zuidlaan Wetteren Garage Hoofdverdeler Honda Erkende werkplaats Volvo Shell tankstation Hybride wagens worden naar voren geschoven ten koste van de meer populaire modellen; enerzijds omdat er eindelijk een draagvlak is bij de kritische consument en anderzijds rollen we hiermee reeds de rode loper uit in afwachting van een totale vergroening van ons gamma in Een plots opduiken van dergelijke wagens zou bij de klant vrees voor kinderziekten opwekken. We dragen ons steentje bij in het streven naar lagere CO 2 -emissies, stikstof- en ammoniakuitstoot. Hiermee is de cirkel rond voor wat betreft onze betrachting om duurzaam te ondernemen. We waren al een tiental jaren in de weer om binnen ons bedrijf bedachtzaam om te gaan met afvalstromen en energie, en komen hier nu ook sterk mee naar buiten. Manipulatie van het aanbod ligt in het verlengde hiervan. Opgemaakt in het kader van Milieucharter Oost-Vlaanderen cyclus 2010 op datum van 12 / 04 / 2011

12 Milieubewustzijn verhogen bij personeel Milieubeleid en milieuzorg De Hauwere nv Eegene Dendermonde Affichecampagne naar personeel met 14 zelf ontworpen affiches en aangepaste slogans. o.a. Recycleren begint bij sorteren en Zuinig met warmte, sluit deuren en poorten. Drukkerij Offsetdrukkerij Auwerprint nv Eegene Dendermonde Drukkerij Zeefdrukkerij Lagere factuur energie Milieubewustzijn van de werknemers verhogen heeft ook een invloed op de kosten, o.a. betere afvalinzameling, minder onnodig energieverbruik Wat de werknemers toepassen op het werk, nemen ze ook mee in hun privéleven Opgemaakt in het kader van Milieucharter Oost-Vlaanderen cyclus 2010 op datum van 25/5/ 2011

13 Vernieuwing liften Energie Vervanging van hydraulische liften door frequentie gestuurde elektrische liften. Kone Monospace liften hebben een A klasse energiescore volgens VDI az Sint-Blasius O.L. Vrouw van Troost vzw Kroonveldlaan Dendermonde Gezondheidssector Algemeen ziekenhuis Leverancier Naam Adres website Het energieverbruik voor de elektrische liften is spectaculair minder dan bij hydraulische liften wat zich vertaalt in lagere energiefacturen. Het milieuvoordeel is vooral te merken in het lagere energieverbruik. Een rit van deze elektrische lift vraagt maar 1/10 van de energie van een hydraulische lift. De vervanging van de liften werd ook aangegrepen om een sensibiliseringscampagne te houden rond het nemen van de trap. Dit resulteerde in een verminderd gebruik van de lift en aldus in een verminderd energieverbruik. Tevens werden er ook zwaardere liftdeuren geplaatst wat resulteert in minder herstellingen en dus ook in minder interventies en transporten (CO 2 -verbruik) door de onderhoudsfirma. Het sociale voordeel is vooral te merken aan de tevredenheid van zowel werknemers, patiënten en bezoekers door o.a. meer bedrijfszekerheid van de liften, verbeterde snelheid (vlugger) en minder niveauverschil bij de stopplaatsen van de lift. Opgemaakt in het kader van Milieucharter Oost-Vlaanderen cyclus 2010 op datum van 12 / 05 / 2011

14 Onthaalbrochure opstellen Milieubeleid en milieuzorg Beknopte onthaalbrochure opstellen voor losse medewerkers (jobstudenten, stagairs, interim, ) Branson Pamelstraat Oost Ninove Groothandel Klein- en groothandel in werkkledij, veiligheidsschoenen en Persoonlijke Beschermings Middelen Uniform systeem uitgewerkt voor opleiding zodat dit in de toekomst efficiënter verloopt. Door medewerkers attent te maken op een aantal milieuzaken, zullen deze ook sneller opgevolgd worden. Verhoogde personeelstevredenheid en -betrokkenheid Opgemaakt in het kader van Milieucharter Oost-Vlaanderen cyclus 2010 op datum van 24/5/ 2011

15 Representatieve foto van het bedrijf indien gewenst Stofarme vrachtwagenbelading. Lucht / Omgeving Organisch Afval : Cargill NV Moervaartkaai, Gent Voeding Voor onze meelbelading beschikken wij over 2 beladingstunnels met een maximale dagcapaciteit van 120 bulkvrachtwagens per dag. Bij het beladen wordt het luchtvolume vervangen door een product. Omwille van milieu en voedselregeling diende dezetunnels te worden gewijzigd van open naar gesloten type. Daartoe werden alle beladingsposten voorzien van een gesloten beladingssysteem met afzuiging. FOTO van de installatie indien gewenst FOTO van de installatie indien gewenst Extractie van oliehoudende zaden Lagere afvalverwerkingskost 100 ton minder afvoer organisch afval op jaarbasis Geen cleaningskosten van de beladingstunnels. Geen diffuse stofemissies naar omgeving Geen afvalwater- en bodemverontreiniging Sterke afvalreductie door onmiddellijke toevoeging van het stof aan de meelstroom. Belading beneden toegelaten TLV waarden voor personeel Belading gebeurt volgens food en feed normen Stoppen vervuiling van personenwagens eigen personeel Beter imago bij de klanten en truckers. Meten is weten: indicator Dit project heeft een gunstige invloed op de diffuse emissies naar deomgeving. Opgemaakt in het kader van Milieucharter Oost-Vlaanderen cyclus 2011 op datum van 8 / 8 / 2011

16 Hemelwaterwinning en -gebruik Water Cavalier Burgemeester Lionel Pussemierstraat Eeklo be Voeding Productie van chocoladeproducten zonder toegevoegde suikers In 2 grote opslagtanks van elk l wordt het hemelwater, afkomstig van de daken van de bedrijfsgebouwen van N.V. Cavalier, verzameld. Dit water wordt aangewend voor sanitaire doeleinden. 2 opslagtanks plaatsen en wat leidingwerk er naartoe brengen, is geen grote kost. Momenteel wordt er ongeveer 6 m³ meter water per maand verbruikt en dit op een populatie van een 20-tal personen. Dit zal in de toekomst alleen maar toenemen met de geplande uitbreidingen ( circa 40 personen). Vanzelfsprekend komt dit onze factuur van stadswater ten goede. Reductie aandeel verbruik stadswater milieubewustzijnsvorming bij de werknemers Meten is weten: indicator Aantal m³ hemelwater / maand Aantal m³ leidingwater / maand Opgemaakt in het kader van Milieucharter Oost-Vlaanderen cyclus 2010 op datum van 18/5/2011

17 Eco-responsability een integrale aanpak van duurzaamheid Milieubeleid en milieuzorg Ecoverantwoord bedrijf CBR Cementbedrijven Arbedkaai Sint-Kruis-Winkel CBR neemt als cementproducent haar economische, ecologische en sociale verantwoordelijkheid. Gezondheid en veiligheid, de bevordering van, het gebruik van reststoffen als energiebron, de bescherming van het klimaat en de vermindering van onze impact op het milieu zijn voor ons absolute prioriteiten. Dankzij ecoverantwoord ondernemen wil CBR bouwmaterialen leveren die bijdragen tot het welzijn van onze maatschappij en van ons milieu. Dat betekent ook dat CBR de sociale verantwoordelijkheid in haar bedrijfsvoering opneemt. Bouw productie, verkoop en levering van cement en bindmiddelen Ecoverantwoord partnership Eco-responsibility is een essentieel aandachtspunt voor al wie in de bouwsector actief is. CBR ondersteunt haar klanten met een eco-responsibility partnership en geeft hem hiermee een belangrijke en noodzakelijke voorsprong binnen de bouwsector. Het stelt het hem in staat zijn marktwaarde te consolideren en te versterken. Meer info op Opgemaakt in het kader van Milieucharter Oost-Vlaanderen cyclus 2010 op datum van 11 / 03 / 2011

18 Hergebruik hemelwater Water Cogen energy Boelare Eeklo Projectontwikkeling, realissatie en uitbating van biomassa WKK projecten Studie van een biomassaproject in Wevelgem. De biomassabrandstof zijn houtproducten, op basis hiervan wordt er elektriciteit geproduceerd, de restwarmte wordt gebruikt om varkensmest van een nabijgelegen landbouwbedrijf te drogen. Er is waterverneveling (H 2 O) voorzien in de Quench voor de temperatuursverlaging van de rookgassen. Er zal zoveel mogelijk gebruik gemaakt worden van hemelwater voor het dekken van de behoeften. Deze behoefte aan water zal enkel maar bestaan indien de temperatuur van de rookgassen niet kan worden verlaagd door de rookgassen af te leiden naar de wervelbeddroger. Het ligt in de aard van dit project om de warmte zo veel als mogelijk te recupereren. Indien warmterecuperatie niet verder mogelijk is zal waterverneveling moeten toegepast worden om de temperatuur van de rookgassen te verlagen. Vermijden aankoop leidingwater Het hemelwater dat terecht komt op de verharde oppervlakte wordt allemaal gebufferd. De lozing van hemelwater wordt zo veel mogelijk vermeden en aangewend in de installatie. Zodra het hemelwater opgebruikt is wordt overgeschakeld op grondwater. Beter imago Opgemaakt in het kader van Milieucharter Oost-Vlaanderen cyclus 2010 op datum van 22/08/ 2011

19 Fugitieve emissies verminderen Lucht Cytec Surface Specialties Steenweg naar Wetteren Dendermonde Chemie Een meetcampagne werd uitgevoerd om de fugitieve emissies te bepalen en na te gaan of de drempel van 10 ton fugitieve emissies per jaar werd overschreden. Bovendien werden eventuele verbeteringsmogelijkheden in kaart gebracht. Uit de berekening bleek dat de fugitieve emissies theoretisch boven de grenswaarde zitten; bij de metingen van de fugitieve emissies werden zeer weinig lekken gedetecteerd. Een aantal aanpassingen (aanspannen van flenzen en kranen) werden uitgevoerd Productie van radcure monomeren voor acrylaatharsen initiële meetcampagne. Ondertussen is ook een opvolgprogramma opgesteld en is een opvolgmeetcampagne uit gevoerd. Uit de opvolgcampagne bleek dat na één jaar er nog steeds even weinig lekkage was als na de aanpassingen na de Minder fugitieve emissie = minder grondstoffenverlies Na een eerste meting werden een aantal flenzen en kranen aangespannen. In totaal werden ongeveer punten gecheckt. Bij een eerste meting werden fugitieve emissies bepaald op 732 kg/jaar, na de aanpassingen was dit nog 205 kg/jaar. In 2010 werd bij een herhalingsmeting 223 kg/jaar gemeten. Het controleren van de flenzen is opgenomen in het onderhoudsprogramma, een jaarlijkse opvolgingsmeting is gepland Meten is weten: indicator Jaar Fugitieve emissies in kg/jaar 732 kg/jaar 223 kg/jaar Opgemaakt in het kader van Milieucharter Oost-Vlaanderen cyclus 2010 op datum van 23/05/ 2011

20 Beschermende tegelvloer met kleurcodes Bodem DeLaval nv Industriepark Drongen Productievloer werd vervangen door een meer duurzamere oplossing Een beschermende tegelvloer wordt onder de uitvullijnen geplaatst. Op cruciale plaatsen is de vloer hersteld met epoxyhars en werd een beschermende tegelvloer geplaatst Chemie Productie van detergenten en hygiëneproducten voor de melkveehouderij Minder risico op kosten voor bodemsanering Bodemverontreiniging tegen gaan Werknemers duidelijk informeren en het kans op fouten verkleinen. De tegelvloer werd volgens de bestaande kleurcodes ingericht: - rode vloer voor de plaatsen waar zure producten in rode bussen gevuld worden - blauwe vloer voor de plaatsen waar alkalische producten in blauwe bussen gevuld worden Opgemaakt in het kader van Milieucharter Oost-Vlaanderen cyclus 2010 op datum van 23/08/2011

21 Code van goede praktijk aanleg tankpiste Bodem Derde Construct nv Meerbos 4a 9260 Wichelen Aanleg tankpiste volgens code van goede praktijk met een grotere oppervlakte dan strikt gezien noodzakelijk is. Bouw Renovatie van parkeerdaken, infrastructuurwerken en wegenbouw Vermijden van mogelijke kosten voor bodemsanering in de toekomst Vermijden van mogelijke bodemverontreiniging Derde Construct draagt het gedachtengoed van maatschappelijk verantwoord ondernemen hoog in het vaandel Opgemaakt in het kader van Milieucharter Oost-Vlaanderen cyclus 2010 op datum van 24/5/ 2011

22 Opleidingen veiligheid en milieu Milieubeleid en milieuzorg Drukkerij De Cuyper Drukkerijstraat Zele Uitwerken maandelijkse opleidingen en toolboxmeetings rond veiligheid en milieu. Voor de toolboxen en opleidingen wordt gebruik gemaakt van een groot audiovisueel scherm in de refter. FOTO van de installatie indien gewenst Grafische sector Rotatieoffset drukkerij Leverancier 4Q-consulting Goed opgeleide en geïnformeerde medewerkers weten direct wat te doen en hoeven geen tijd en energie te verspillen met zaken uit te zoeken. Minder ongevallen en calamiteiten zorgen voor minder economisch verlies. Al van bij de aanwerving worden medewerkers vertrouwd met het belang van milieu binnen het bedrijf, verder worden ze ook via opleidingen en toolboxmeetings bewust gehouden van het zuinig omgaan met grondstoffen en energie. In een veiligere en milieuvriendelijke omgeving functioneren medewerkers beter en ervaren zo een groter welzijnsgevoel. Wat werknemers ervaren op het werk nemen ze ook mee naar de privésfeer, dit creëert ook een beter imago voor hen. Meten is weten: indicator Verlaging van frequentiegraad ongevallen en afwezigheden. Verlagen van de hoeveelheid afval per ton geproduceerd materiaal. Opgemaakt in het kader van Milieucharter Oost-Vlaanderen cyclus 2010 op datum van 24/08/2011

23 ENERGIEZUINIGERE AIRCO S EN TOCH MEER COMFORT Lucht Energie Drukkerij Schaubroeck Steenweg Deinze Nazareth In 2010 werden de verouderde airco-installaties met R22-toestellen vernieuwd. Ter vervanging werden VRV-toestellen geplaatst op R410a. Grafische Offset vellen drukkerij Ondanks een uitbreiding van het aantal airco-toestellen en ondanks koeling én verwarming in één toestel ipv vroeger afzonderlijke koeling met airco en verwarming op stookolie, hebben we toch een lagere factuur voor elektriciteit en uiteraard minder stookolieverbruik. Minder verbruik van elektriciteit én van stookolie. Het toegepaste koudemiddel (R410A) is een milieuvriendelijk koelmiddel en heeft een ODP=0 (Ozon Depletion Potential) waarmee wordt bijgedragen aan een beter milieu. De ozonlaag wordt hierdoor niet aangetast bij eventuele lekkage van koelmiddel, in tegenstelling tot het vroegere koelmiddel R22. Flexibelere temperatuurregeling Opgemaakt in het kader van Milieucharter Oost-Vlaanderen cyclus 2010 op datum van 18/5/ 2011

24 MILIEUZORG IN DE PICTURE Milieubeleid en milieuzorg Drukkerij Schaubroeck Steenweg Deinze Nazareth Wij streven naar een open en zo volledig mogelijke communicatie omtrent ons milieubeleid. Naast de nieuwsbrief naar onze klanten en het personeelsblad plaatsen we alle nodige info op een afzonderlijke rubriek op onze website Grafische Offset vellen drukkerij / / Sociaal voordeel Heel wat van onze klanten hechten belang aan de milieuzorg van hun leveranciers, zo ook van hun drukker. Opgemaakt in het kader van Milieucharter Oost-Vlaanderen cyclus 2010 op datum van 18/5/ 2011

25 Regelmatige rondgang met checklist tilt plant keeping naar hoger niveau. Milieubeleid en milieuzorg Dynea NV Moervaartkaai 7 B9042 Gent Chemie Productie van formaldehyde en afgeleide producten De traditionele veiligheidsrondgang werd volledig omgevormd. Het is nu een maandelijkse plant keeping toer aan de hand van een gedetailleerde checklist met aandacht voor milieu en veiligheid. Zowel management als de mensen uit de productie nemen er aan deel. De aandachtspunten worden objectief beoordeeld en na de rondgang kan hieruit een score berekend worden. Actiepunten die resulteren uit de rondgang zijn voornamelijk toegespitst op plant keeping en worden door de medewerkers zelf in orde gebracht. Indien de gemiddelde score van de rondgangen op jaarbasis hoger is dan een bepaalde drempelwaarde wordt er een bonus uitgereikt. De aandacht van de medewerkers voor milieu en veiligheid en wat ze er zelf voor kunnen doen - is sterk toegenomen. De arbeidsomstandigheden zijn verbeterd omdat de fabriek er netjes en proper bijligt. Meten is weten: indicator De score die volgt uit de ingevulde check-list is een nauwgezet gevolgde KPI. Evolutie rondgang veiligheid en milieu 100,0 90,0 88,5 92,3 90,6 96,2 80,0 70,0 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Kleurcodes voor de data w aarop de rondgangen w erden uitgevoerd : 27/01/ /02/ /03/ /04/2011 Opgemaakt in het kader van Milieucharter Oost-Vlaanderen cyclus 2010 op datum van 2 /5 / 2011

26 Rationeel energiegebruik door opvolging van het primair energieverbruik Energie Eco Print Center Brandstraat Lokeren Drukkerijen Drukkerij De doelsteling om het primair energieverbruik (gas en elektriciteit) te laten dalen werd gerealiseerd door onder andere volgende maatregelen: Aansluiting bij het Audit convenant met opstellen van de energiestudie en uitvoeren van de hieruit voortvloeiende maatregelen. Optimalisatie van het gebruik van verlichting in de bedrijfsruimten en sensibilisatie van de werknemers. Optimale benutting van het freecooling principe ( koeling via de koeltorens in plaats van koeling via chillers). Temperatuursafhankelijke regeling van de snelheid van de van de pulsiegroepen van de rotatiehall. Optimalisatie instellingen setpoints verwarming en koeling van de bedrijfsruimten. De kostprijs per ton gedrukt papier van de primaire energie is in 2010 ten opzichte van 2009 gedaald met 6 % ondanks een stijging van de kostprijs van elektriciteit (17%) en gas (3 %) in dezelfde periode. Elektriciteitsverbruik per ton bedrukt papier is gedaald met 15 %. Gasverbruik per ton bedrukt papier is gedaald met 20 %. Personeelstevredenheid door het betrekken van de werknemers in de acties mede versterkt door het driemaandelijks geven van feedback omtrent de resultaten. Het ECO imago van EPC wordt hiermee alleen maar versterkt Meten is weten: indicator Om dit alles op te volgen worden de verbruiken van gas en elektriciteit per deelverbruiker opgevolgd en in tabelvorm gegoten. Opgemaakt in het kader van Milieucharter Oost-Vlaanderen cyclus 2010 op datum van 22/02/ 2011

27 Opleiding ecodriving reduceert brandstofverbruik Energie EOC Belgium De Bruwaen Oudenaarde In samenwerking met een gespecialiseerde firma werden de chauffeurs opgeleid om het brandstofverbruik te reduceren. EOC Logistics De Bruwaen Oudenaarde EOC Surfactants Durmakker Evergem EOC Belgium Adhesive Division Durmakker 35A 9940 Evergem EOC Belgium Latex Division II Durmakker Evergem Chemie Lagere brandstoffactuur voor EOC Logistics Brandstofverbruik daalde met 3.3 % (32.4 L/100 km in ,36 L/100 Km in 2010) Minder CO 2 uitstoot Meten is weten: indicator streefcijfer voor het brandstofverbruik/100 kilometer aflegde afstand is 31.5 L Productie latex, compound en basisproducten detergentindustrie Opgemaakt in het kader van Milieucharter Oost-Vlaanderen cyclus 2010 op datum van 18/5/ 2011

28 Reductie stoomverbruik bij stoomstripping Lucht Energie EOC Belgium De Bruwaen Oudenaarde Tijdens het stoomstrippingproces worden de restmonomeren uit de latex verwijderd. Het stoomverbruik bepaalt voor een groot gedeelte de kostprijs van de latex EOC Logistics De Bruwaen Oudenaarde EOC Surfactants Durmakker Evergem EOC Belgium Adhesive Division Durmakker 35A 9940 Evergem EOC Belgium Latex Division II Durmakker Evergem Chemie Productie latex, compound en basisproducten detergentindustrie Lagere aardgasfactuur Reductie stoomverbruik met 20% op twee veelvuldig geproduceerde latextypes Minder CO 2 uitstoot Meten is weten: indicator Stoomverbruik per ton afgewerkt product Opgemaakt in het kader van Milieucharter Oost-Vlaanderen cyclus 2010 op datum van 26/4/ 2011

29 Optimalisatie van verwarming in kantoren Energie Lima NV Groendreef Aalter Door een online registratie systeem van temperatuur en gasconsumptie in ons gebouw waren wij in staat om de temperatuur regeling zo in te stellen dat deze maximaal rendeert en we een minimale consumptie hebben van gas. Voeding Productie en distributie van biologische levensmiddelen Deze maatregelen hebben ervoor gezorgd dat we 10% besparen op de gasfactuur. Deze maatregel heeft er tevens voor gezorgd dat we 10% minder C02 uitstoten afkomstig van gas, hetgeen overeenkomt met 1,1t CO2 eq Optimalisatie van de verwarming geeft de mensen een hoger comfort gevoel en beïnvloedt hiermee indirect de prestaties van het bedrijf. Meten is weten: indicator Gasverbruik < 4500 m³/jaar Opgemaakt in het kader van Milieucharter Oost-Vlaanderen cyclus 2010 op datum van 14 /04 / 2011

30 Paperless office Milieubeleid en milieuzorg Afval en verpakkingsafval Hamann International Logistics nv Vantegemstraat Wetteren Logistiek Logistieke dienstverlening Leverancier Certipost België (HQ) Clinton Park Ninovesteenweg 196 B-9320 Erembodegem (Aalst) Recomatics NV Brusselsesteenweg Gentbrugge Stapsgewijze overschakeling naar een paperless office, waarbij men gestart is met het elektronisch versturen van facturen naar klanten die aangesloten zijn bij Certipost en het elektronisch verwerken van binnenkomende facturen en transportdocumenten via Recomatics. In een volgende fase wil men zoveel mogelijk alle dossiers op een elektronische manier beheren, zowel op de operationele afdeling, als bij de algemeen ondersteunende diensten. - Lager papierverbruik (facturatiepapier, enveloppen,..) - Tijdswinst doordat 1/3 minder facturen geprint, gevouwd, gefrankeerd moeten worden - Meer gestroomlijnde verwerking van binnenkomende facturen, met tijdswinst tot gevolg - Vermindering van de postkosten, door het wegvallen van 1/3 van papieren facturen - Papierverbruik en drukwerk voor facturatie wordt met 30% verminderd - Afvalberg vermindert (enveloppen, toners, ) - Archieven worden digitaal bijgehouden - Duidelijkere documentenstroom en opvolging van dossiers, wat resulteert in tijdswinst op verschillende afdelingen - Klantentevredenheid doordat hun documentenflow ook gedigitaliseerd wordt - Tijdswinst bij het eigen personeel Meten is weten: indicator 30% van klantenbestand wil en krijgt hun facturen elektronisch Opgemaakt in het kader van Milieucharter Oost-Vlaanderen cyclus 2010 op datum van 29 / 04/ 2011

31 Ontwerp energiezuinige nieuwbouw Energie Havenbedrijf Gent agh J.Kennedylaan Gent Aan de Rigakaai wordt in het tweede deel van 2011 gestart met de bouw van het nieuwe bezoekerscentrum. Op de eerste verdieping kunnen tot 100 bezoekers worden ontvangen die van daaruit een groot(s) zicht op de haven hebben. Ook de afdeling Schipperij die de vloot van het Havenbedrijf beheert wordt er ondergebracht. De energieaspecten werden van bij het ontwerp meegenomen. Met een berekend E- peil van 42 en een K-peil van 36 blijven we ruim onder de doelstelling laag-energie gebouw (E-peil 60 en K-Peil 45). Autonoom Gemeentelijk Havenbedrijf Ondersteuning aan diensten over het water Leverancier Tetra architecten Jubelfeestlaan 79 bus Brussel Economisch voordeel / milieuvoordeel Het gebouw springt niet enkel op esthetisch vlak in het oog. Via een doorgedreven isolatie, gebruik van warmtepomp met dokwater en intelligente verluchting en verlichting zal de energiefactuur drastisch dalen. Emissies naar de omgeving worden vermeden. De dakconstructie is berekend op het extra gewicht van zonnepanelen. Opgemaakt in het kader van Milieucharter Oost-Vlaanderen cyclus 2010 op datum van 18/5/ 2011

32 Elimineren van kartonverpakking voor autoruiten afval en verpakkingsafval Honda Belgium Factory NV Noord V Wijngaardveld Aalst Voor het leveren van de auto-ruiten, vervangt een beschermfoam, aan de omtrek van de auto-ruit, de kartonverpakking. Het transporteren naar onze klanten, gebeurt in een nieuw ontworpen herbruikbare krat. Logistiek oud Lakken en verpakken van bumpers, magazijnbeheer van bumpers en body parts voor de Europese wisselstukkenmarkt Nieuw: beschermfoam Nieuw: lay-out krat +/- 200K per jaar. Er komt +/- 200 ton per jaar minder verpakkingskarton vrij bij onze klanten Door verbetering van de transportefficiëntie, daalt het aantal transporten De CO 2 -emissie vermindert hierdoor naar +/- 25 %. Dit project heeft een gunstige invloed op het verkeersprobleem. Opgemaakt in het kader van Milieucharter Oost-Vlaanderen cyclus 2010 op datum van 20 /04 / 2011

33 Digitale communicatie Afval Honda Europe NV Langerbruggestraat Gent Logistiek Logistiek + verkoop + IT Diverse communicatiestromen naar personeel gingen nog via gedrukt papier. De privé-mailadressen van het personeel werden verzameld (op vrijwillige basis) Publicaties worden nu op de Honda-website geplaatst (gedeelte enkel toegankelijk met paswoord). Elke nieuwe publicaties wordt aangemeld via mail, oa: personeelsblaadje Jaarinformatie Uitnodigingen sociaal fonds Geen kosten meer voor drukwerk Geen manuele verdeling meer naar personeel toe. beeld van de website Besparing papier (> vellen A4-papier) + besparing drukinkt. Minder (papier) afval. Moderne communicatie + meer communicatie (nu ook communicatie digitaal beschikbaar die vroeger enkel op de infoborden kwam). Personeel kan van thuis uit publicaties opvolgen. Opgemaakt in het kader van Milieucharter Oost-Vlaanderen cyclus 2010 op datum van 28/03/2011

34 Honda batterijen veilig naar de dealer Bodem Gevaarlijke stoffen en preparaten Omgeving Honda Europe NV Langerbruggestraat Gent Website Logistiek Er is een nieuwe activiteit op het terrein opgestart, namelijk de opslag en distributie van batterijen (voor wagens, moto s, powerequipment) De batterijen worden aangeleverd op een pallet met wikkelfolie. Op individueel niveau gaan batterijen naar de dealer. Om eventuele lekken van zuur door breuk van de batterij tijdens het transport op te vangen, wordt elke batterij afzonderlijk verpakt in een doos met daarin een plasticzak gevuld met vermiculiet. Het inpakken van de batterijen gebeurt aan een inpaklijn, voorzien van de nodige ergonomische tools. Logistiek + verkoop + IT Leverancier Risico s voor personen en milieu beperken en schade naar de omgeving toe vermijden Dealers van Honda kunnen het vermiculiet hergebruiken als absorberend materiaal in de eigen werkplaats. Bij beschadiging tijdens het transport van de batterij is verontreiniging van bodem/andere materialen tot een minimum herleidt. Betere werkomstandigheden Opgemaakt in het kader van Milieucharter Oost-Vlaanderen cyclus 2010 op datum van 24/5 / 2011

35 Gebruik van regenwater voor stoomketelwater na omgekeerde osmose Water Energie Initial Textiles NV Moortelstraat Lokeren Gebruik van zacht regenwater na omgekeerde osmose als suppletiewater voor de stoomketel geeft een aanzienlijke vermindering op het gebruik van stadswater en leidt tot minder energieverbruik door het beperken van de hoeveelheid water dat op hoge temperatuur moet gespuid worden. Industriële wasserij Verhuur en onderhoud van bedrijfskleding Leverancier Veolia Water Esperantolaan Tienen Besparing aan stadswater = /jaar Besparing aan gas door minder spuien = 6000 /jaar Investering RO-installatie inclusief filters en montage = kosten aan onderhoud en energie = 3326 /jaar interne rentevoet investering = 28% Bespaard volume stadswater = 5610 m³ inzetten van regenwater voor een hoogwaardige toepassing! Bespaard kwh primair = kwh primair Niet van toepassing Meten is weten: indicator Door de lage geleidbaarheid van het regenwater wordt het te spuien volume water teruggebracht tot 10% van het volume bij gebruik van stadswater. Opgemaakt in het kader van Milieucharter Oost-Vlaanderen cyclus 2010 op datum van 27/ 04/ 2011

36 Reductie van de impact op het verkeer door rerouting van klantenroutes. Lucht Afval en verpakkingsafval Omgeving Initial Textiles NV Moortelstraat Lokeren De routing van het transport wordt uitgewerkt aan de hand van een gecombineerd computersysteem, waarbij een programma de ideale route berekent. De chauffeurs werken paperless hun route af met de hulp van een PDA-handterminal waarin telefoon, draadloos internet, GPS- en scanfuncties werden geïntegreerd. Industriële wasserij Verhuur en onderhoud van bedrijfskleding Leverancier Zetes Straatsburgstraat Brussel Efficiënter inzetten van het bestelwagenpark geeft een verbetering van 4% op de gepresteerde tijd/km. Door paperless te werken worden A4 documenten uitgespaard besparing van km en de hieraan gekoppelde CO2-uitstoot op jaarbasis. Het resultaat van deze milieu-actie is tastbaar bij de klant. Meten is weten: indicator Dit pilootproject wordt ook uitgerold voor de andere vestigingen van Initial Textiles in België. Hierdoor zal de besparing in Km/jaar voor België uitkomen op km (3x rond de wereld). De papierberg die nationaal wordt bespaard zal 2x zo hoog zijn als het atomium. Opgemaakt in het kader van Milieucharter Oost-Vlaanderen cyclus 2010 op datum van 27/ 04/ 2011

37 Uitbouw van een infocentrum over energiezuinig bouwen Milieubeleid en milieuzorg Energie KaHo Sint-Lieven Campus Dirk Martens Kwalestraat Aalst KaHo Sint-Lieven campus Dirk Martens is een opleidingscentrum voor energiezuinig bouwen. Hiertoe werden reeds volgende intiatieven genomen - Bouw van passiefhut i.s.m. internationaal samenwerkingsverband - Bouw van Laag energiehut i.s.m. VTI Aalst - Thermografie-onderdeel integreren in de opleidingen bouw en energie - Nazicht van de integratie van de wetgeving in de opleiding koeltechniek inzonderheid de logboeken en de instructiekaarten - Studie windenergie op de campus - Studie vergelijking en rendementen van de verschillende types fotovoltaïsche panelen per geïnstalleerd vermogen Onderwijs In samenwerking met Door in te zetten op opleidingen waar er veel vraag naar is vanuit de markt wordt een groter aandeel studenten aangetrokken. Sinte Annalaan 99b 9300 Aalst T F E info@vtiaalst.be Door studenten goed op te leiden en te sensibiliseren rond milieu-items wordt het groene gedachtengoed wijd verspreid. Door interlokale en internationale samenwerkingsinitiatieven leren de studenten omgaan met andere culturen. Opgemaakt in het kader van Milieucharter Oost-Vlaanderen cyclus 2010 op datum van 28 /04 / 2011

38 Duurzame mobiliteit bevorderen Omgeving Er worden tal van intiatieven genomen om de bereikbaarheid van de campus op een duurzame manier mogelijk te maken - Installatie van een elektrische oplaadpaal op de campus - Aankoop van een elektrische fiets voor korte verplaatsingen in opdracht - Bereikbaarheid met het openbaar vervoer - Carpooling stimuleren Jaarlijks worden de studenten die het meest gecarpoold hebben thuis opgehaald met een limousine en krijgen ze een VIP-ontbijt aangeboden KAHO Sint-Lieven Campus Dirk Martens Kwalestraat Aalst Onderwijs - De elektrische laadpaal werd door de leverancier geplaatst, geen extra kosten - Door de aankoop van de elektrische fiets, worden duurdere dienstverplaatsingen met de auto vermeden - Door carpooling te stimuleren kan vermeden worden dat de parking moet uitgebreid worden Vermijden CO 2 -uitstoot Door carpooling te stimuleren wordt het sociaal netwerk verhoogd. Opgemaakt in het kader van Milieucharter Oost-Vlaanderen cyclus 2010 op datum van 28/ 04 / 2011

39 Vermijden milieubelastende nieuwbouwaspecten Inkoop/investeringen Energie Koeltechniek De Ryck NV. Dijkstraat Melsele Koeltechniek Afzonderlijke garage: vermijden openen en sluiten poorten van verwarmde werkplaats laden en lossen van camionetten binnen Lichtstraat atelier en ramen in de werkplaats om zoveel mogelijk daglicht te creëren. Dakkoepel boven trap en wand van magazijn voorzien van plexi lichtplaten om gebruik van kunstlicht te verminderen Bewegingsmelders verlichting in ieder lokaal om langdurig gebruik van kunstlicht te vermijden Zonnepanelen, warmtepomp met horizontaal grondcaptatienet en warmtepompboiler voor sanitair warm water. Isolatie in dak van 11cm PUR (brandvrij), 8 cm in wanden en randisolatie in vloer om warmteverliezen te reduceren zodat minder verwarmingsvermogen nodig is Opslag van koelgassen voorzien in een gesloten lokaal opgetrokken uit brandvrij materiaal binnen het nieuwe magazijn. Commerciële en industriële koelinstallaties- Airconditioning- Warmtepompen Geen overbodig gebruik van elektriciteit door energiezuinige verwarming en sanitair warm water van zonneboiler - Minder warmteverlies - Minder gebruik van elektriciteit - Betere werkruimte en werkklimaat - Overdekte plaats om te laden en lossen (installatiebedrijf) Opgemaakt in het kader van Milieucharter Oost-Vlaanderen cyclus 2010 op datum van 16/05/ 2011

40 Absorberend materiaal, ook op de werf Bodem Maes dakwerken bvba Vierbunderstraat Buggenhout Bouw Om lekkages op de werf onmiddellijk te kunnen opruimen werden alle vrachtwagens uitgerust met een emmer met absorberende korrels en voorzien van een vuilblik en een borsteltje. Op deze emmer werd een procedure met foto s aangebracht zodat het voor iedereen duidelijk is hoe het absorberend materiaal moet gebruikt worden. Het gebruik van het absorberend materiaal werd ook toegelicht tijdens een toolboxmeting. Dakwerken, plaatsen zonnepanelen en isolatiewerken Vermijden van kosten voor bodemverontreiniging Vermijden van bodemverontreiniging Bewustwording van werknemers, beter imago bij de klanten Opgemaakt in het kader van Milieucharter Oost-Vlaanderen cyclus 2010 op datum van 24/5/ 2011

41 Onthaalbrochure aanvullen met milieuluik Milieubeleid en milieuzorg De onthaalbrochure werd aangepast, deze werd uitgebreid met een luik milieuzorg Meyland NV Vaartkant Adegem machinebouw studie, productie, montage en onderhouden van Als een werknemer deze onthaalbrochure leest, moet een leidinggevende nadien hierover minder opmerkingen geven Mensen worden reeds van bij aanwerving vertrouwd met het feit dat milieu ook belangrijk is binnen onze onderneming. Beter imago, werknemers zijn zich beter bewust van mogelijke milieuproblemen en ze hebben bij de klant daar ook oog voor. Meten is weten: indicator NVT Opgemaakt in het kader van Milieucharter Oost-Vlaanderen cyclus 2010 op datum van 18/5/ 2011