THE POWER OF WORK (and CARE) Studiereis naar Washington DC and New York City (USA) november 2009 V E R S L A G. Dick Vink, december

Transcriptie

1 THE POWER OF WORK (and CARE) Studiereis naar Washington DC and New York City (USA) november 2009 V E R S L A G Dick Vink, december

2 Inhoud 1 1. Het doel van de studiereis 2 2. Het programma per dag 4 3. Conclusies Thema s van belang

3 1. Het doel van de studiereis. Met het oog op de komende veranderingen op het terrein van Werk en Inkomen heeft de gemeente Rotterdam het initiatief genomen om in G4 verband (Amsterdam, Rotterdam, Utrecht en Den Haag) een studiereis te organiseren naar de Verenigde Staten. Naast bestuurders en ambtenaren vanuit de G4 is er aan de reis deelgenomen door Staatssecretaris Klijnsma en vertegenwoordigers van het UWV-Werkbedrijf, het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SoZaWe) en Divosa (zie bijlage 1). Waarom eigenlijk naar de Verenigde Staten? Vanaf de invoering van de Wet Werk en Bijstand (WBB) in 2001 zijn er in ons land grote veranderingen tot stand gekomen in de wijze waarop de Bijstand wordt uitgevoerd. Hetzelfde geldt voor de Verenigde Staten waar de komst van de Temperory Assistance for Needy Families (TANF) - de amerikaanse equivalent van de WWB in 1996 ook grote veranderingen in de vormgeving van het safetynet teweeg heeft gebracht. Er zijn natuurlijk grote verschillen tussen de twee landen waar het de sociale zekerheid meer specifiek de bijstand - betreft. Tegelijkertijd zijn er ook overeenkomsten waarvan de belangrijkste, in het kader van deze reis, is dat bijstand niet (meer) wordt gezien als een passieve compensatie van onvoldoende inkomen (vangnet) met afhankelijkheid en voortdurende armoede tot gevolg. In beide landen wordt bijstand gezien als een belangrijk instrument om door een activerende aanpak de zelfredzaamheid van kwetsbare burgers te verhogen (trampoline). Ten tweede is de decentralisatie van overheidstaken naar de lagere overheden in beide landen een belangrijke trend. Het idee daarachter is dat er op lokaal/regionaal niveau op een effectieve wijze integraal beleid kan worden ontwikkeld en uitgevoerd ten aanzien van de bestrijding van werkloosheid, armoede, onveiligheid en de bevordering van arbeidsmarktparticipatie, welzijn en gezondheid. Hetgeen zich idealiter vertaald naar integrale dienstverlening op klantniveau. De derde overeenkomst is de inschakeling van private partijen in de uitvoering. Met deze wetenschap hebben we ons tijdens de studiereis op de volgende vragen en thema s gericht die momenteel van belang zijn voor de verdere ontwikkeling van de WWB: A) Wat zijn de huidige (Obama) beleidslijnen in Washington (federaal niveau) met betrekking tot de sociale zekerheid (Welfare), gezondheidszorg en aanpalende terreinen? Wat zijn de plannen voor de kortere en langere termijn, vooral ook in het licht van de huidige economische crisis (en het te verwachten herstel)? Wat zijn de impulsen vanuit het Stimulusprogramma van President Barack Obama en welke effecten worden ervan verwacht? Zijn er (eerste) resultaten zichtbaar? B) Hoe luidt de aanpak op lokaal niveau? Wat zijn de praktische ervaringen van New York City (lokaal niveau) op het gebied van bemiddeling, werktraining, begeleiding en detachering benutten in onze dienstverlening? Wat betekent een holistische benadering in de uitvoering, met name in de uitvoeringspraktijk van bijvoorbeeld casemanagers? C) Op welke wijze worden naast het Back to Work programma (Work First in NYC) - voor recipients met een korte afstand tot de arbeidsmarkt - ook de personen met een (zeer) grote afstand tot de arbeidsmarkt geholpen? Hoe is de Sociale Dienst van NYC georganiseerd en hoe geeft men vorm aan het programma WeCare? Op welke wijze worden duurzame resultaten geboekt? Wat is de rol van de stad NYC in het systeem van transitional jobs? Hoe worden ècht moeilijke groepen (bijv. ex-gedetineerden) bediend? D) Hoe kan de samenwerking op lokaal niveau worden versterkt (en dienstverlening uitgebreid) met betrekking tot de zorg, hulpverlening en sociale voorzieningen die voor klanten met een (zeer) grote afstand tot de arbeidsmarkt van belang zijn, zodat (vormen van) werk en zorg (relatie met de WMO) beter op elkaar zijn afgestemd? E) Hoe kan de gemeente haar positie in de lokale samenleving versterken en (in de wijken) aansluiting vinden bij andere initiatieven en partners zoals charitatieve instellingen, kerken en andere gebedshuizen - geloofsgemeenschappen die zich eveneens bekommeren om deze kwetsbare groepen? Op deze manier hebben we, naast het federale beleid in Washington DC, aan de hand van New York City als aansprekend voorbeeld, een beeld kunnen krijgen van de aanpak op lokaal niveau. NYC is voor velen de ultieme stad: de ongekende uitstraling van Manhattan, het bruisende nachtleven, de vitale grootstedelijke cultuur. Maar NYC is ook een stad met een extreme grootstedelijke problematiek. Van de ongeveer 8 miljoen inwoners van NYC (bestaande uit de vijf Boroughs: Manhattan, Bronx, Brooklyn, Queens en Staten Island) zijn er 1 miljoen arbeidsgehandicapt. Daarnaast zijn nog eens honderdduizenden inwoners langdurig werkloos. Weliswaar zijn er vooral op het gebied van het bijstandsbeleid de afgelopen 10 jaar ingrijpende hervormingen doorgevoerd, waardoor het aantal bijstandsontvangers sterk is afgenomen van 1,1 miljoen in 1995 naar

4 (!) nu maar van deze overgebleven harde kern heeft ruim de helft te kampen met chronische arbeidsbeperkingen. Daarnaast ontvangen nog eens inwoners een arbeidsongeschiktheidsuitkering. Belangrijke deelproblematieken zijn drugsgebruik, dakloosheid en criminaliteit: ruim New Yorkers zijn dakloos, ongeveer New Yorkers zitten langere gevangenisstraffen uit. Tijdens ons verblijf in NYC hebben we een aantal interessante en opmerkelijke organisaties en projecten bezocht, die zich bezighouden met de uitvoering van de TANF, re-integratie en dienstverlening aan doelgroepen met ernstige belemmeringen. We hebben een breed panaroma voorgeschoteld gekregen van de wijze waarop deze wereldstad kwetsbare burgers helpt te overleven en vooral een stap verder te komen in het bestaan. Dankzij de gastvrije ontvangsten en de toegewijde aandacht van onze gastheren en -vrouwen heeft de reis ruimschoots aan de verwachtingen voldaan. Niet alleen is er beter inzicht ontstaan in de wijze waarop de Verenigde Staten omgaan met de grote maatschappelijke vraagsstukken rondom werkloosheid, armoede en alles wat daarmee samenhangt ook is er door de open en prettige communicatie het wederzijdse begrip, belangstelling en respect toegenomen. Dit verslag is slechts een beperkte weergave van alle informatie en indrukken die we op deze reis hebben meegekregen maar het geeft in ieder geval een impressie van het doorlopen programma en de aangeboden informatie. Afgesloten wordt met de belangrijkste conclusies die we vanuit de ervaringen kunnen trekken en een kleine opsomming van items die belang zouden kunnen zijn voor de doorontwikkeling van de WWB

5 2. Het programma per dag Zondag 22 november Na een vliegreis van ruim zeven uur is het gezelschap op het einde van de middag op Washington Dulles International Airport in Washington D.C. gearriveerd. Per bus vertrekken we naar het centrum de hoofdstad van de Verenigde Staten waar het hotel op een steenworp afstand van het Witte Huis ligt. De wapperende vlag op het Witte Huis geeft aan dat President Obama thuis is, we proberen een glimp van hem op te vangen maar krijgen jammer genoeg niets te zien. 2. decentralisatie van de bijstand naar de deelstaten met overheveling van verantwoordelijkheden, bevoegdheden en het financiële risico (Block Grant Funding); 3. de verplichting voor de staten om ervoor te zorgen dat zoveel mogelijk uitkeringsgerechtigden (minimaal 50%) actief deelnemen aan (vormen van) werk (Work Requirements); 4. het niet voldoen aan de spelregels (op het niveau van de staat, de uitvoerders en de klant) heeft altijd financiële gevolgen (Sanctions); 5. een tijdslimiet aan de bijstandsverstrekking van maximaal 5 jaar gedurende het hele leven en van 2 jaar aaneengesloten (Time-limit). Het centrale uitgangspunt van de TANF is dat mensen die kunnen werken, er niet bij gebaat zijn om langere tijd buiten het arbeidsproces te verkeren. En dat is nu juist wat het klassieke bijstandssysteem in feite bevordert. Wanneer aan bijstandsgerechtigden geen eisen worden gesteld om deel te nemen aan werkactiviteiten, is de kans veel groter dat mensen langer dan goed voor hen is gevangen blijven in inactiviteit. Daarmee wordt het uitkeringssysteem zélf oorzaak van langdurige werkloosheid. Foto: Eric van Hulsen Na een kennismakingsronde en een toelichting op het programma (bijlage 2) starten we met een eerste verkenning van ons reisdoel. Al vanaf 1996 worden er vanuit Nederland frequent bezoeken gebracht door bestuurders, beleidsmakers en uitvoerders aan de Verenigde Staten. Daarbij zijn in het begin vooral de ontwikkelingen in de staat Wisconsin op de voet gevolgd. Toen het programma Wisconsin Works (W-2) in september 1997 werd gelanceerd, was er in deze staat al een periode van 10 jaar verstreken van onophoudelijk experimenteren met en aanpassen van het bijstandsbeleid. De meeste elementen die in W-2 werden opgenomen, waren al in de jaren daarvoor geïntroduceerd. W-2 was daarmee het samenhangende en consequente antwoord van de staat Wisconsin op de nieuwe TANF van Met de invoering van de TANF werd naar een fundamenteel nieuwe invulling gezocht van de moderne verzorgingsstaat. De belangrijkste kenmerken van de TANF zijn in het kort: 1. geen uitkering (cash) zonder dat daar een prestatie tegenover staat (End Cash Entitlement); In de eerste acht jaar na invoering van de TANF - tussen 1996 en is het totale aantal Amerikaanse gezinnen dat bijstand ontvangt gedaald van 5 miljoen naar 2 miljoen. Daarbij moet worden bedacht, dat de TANF uitsluitend is bestemd voor één-ouder gezinnen (veelal alleenstaande moeders en hun kinderen). Men leeft in de VS in de overtuiging dat kinderloze gezinnen en alleenstaanden gewoon kunnen werken en dus gaan aanspraak kunnen maken op een bijstandsuitkering. Zij kunnen overigens wel, net als alleenstaande ouders, in aanmerking komen voor voedselbonnen en Medicaid (verzekering gezondheidszorg). Met W-2 heeft de staat Wisconsin een TANFprogramma ontwikkeld dat een sterke nadruk legt op full engagement: zolang men een uitkering nodig heeft moet men zich volledig inzetten om een baan te vinden. Na een korte periode van training en assessment worden cliënten op een van vier niveaus geplaatst: een reguliere baan met een aanvullende uitkering (Unsubsidized Work) een gesubsidieerde proefplaatsing (Trial Job) een gesubsidieerde werkactiviteit (Community Service Job) een aangepaste (werk)activiteit voor cliënten met ernstige beperkingen (W2 Transition) - 3 -

6 De meeste van deze personen werken zo lang ze van TANF afhankelijk zijn ongeveer 20 uur per week op een werkactiviteit. Daarnaast besteden ze per week uur aan sollicitatieactiviteiten en aan trainingen, beroepskwalificerende scholing of basiseducatie. Elk uur van de ingeplande activiteiten (werkactiviteiten, groepsgewijs solliciteren, trainingen, e.d.) dat zonder goede reden wordt verzuimd leidt tot een korting op de uitkering. Dat laatste komt vaak voor: maandelijks krijgt 20-30% van alle cliënten een korting van gemiddeld 40% van de totale uitkering. Voor Amerikaanse begrippen wordt er buitensporig geïnvesteerd in het programma: gemiddeld $ 445,- per cliënt per maand. Voor Europese begrippen (zeker in Nederland, Duitsland en Scandinavië) is dit een meer normaal bedrag voor arbeidsintegratie. Maar bedacht moet worden dat in Wisconsin hieruit ook een bijna sluitend aanbod van werkactiviteiten wordt gefinancierd. Vanuit dat oogpunt bezien zijn de kosten juist weer relatief laag. En de gevolgen hiervan werden onlangs in een evaluatie door de rekenkamer van de staat Wisconsin geanalyseerd: de kwaliteit van de werkactiviteiten kan worden verbeterd en de inzet van scholing en bemiddeling moet worden geïntensiveerd. Maar ondanks deze feitelijke vaststellingen in de uitvoering zijn indrukwekkende resultaten geboekt: Tabel 1: Bijstandvolume en werkloosheid in Wisconsin (USA), April Aantal bijstandsgerechtigden Bijstandspercentage* , , , , , , , , , , ,4 Bron: Wisconsin Department of Workforce Development * Als percentage van de beroepsbevolking Het totale bijstandsbestand is tussen 1995 toen al enkele elementen van W-2 waren ingevoerd - en 2000 gedaald van naar slechts klanten! Door de economische teruggang steeg het bestand weer naar een top van in 2004 (nog altijd slechts 20% van het bestand in 1995). En sinds 2004 is het bestand weer gedaald naar De huidige crisis laat een beperkte toename van het bestand zien. De laatste jaren is vooral de aanpak in NYC in de belangstelling gekomen. Nadat een krachtige Work-First aanpak (Back to Work) in de negentiger jaren van de vorige eeuw dezelfde effecten liet zien als in Wisconsin bleef men met de vraag zitten op welke wijze ook de personen met een (zeer) grote afstand tot de arbeidsmarkt geholpen kunnen worden. Het antwoord daarop is het programma WeCare dat fungeert als een alternatief voor personen met fysieke en/of psycho-sociale problemen. Het is een programma voor uitkeringsgerechtigden met een grote afstand tot de arbeidsmarkt en heeft als doel hen te activeren en de fysieke en mentale basis te versterken zodat zij (waar mogelijk) weer aan de slag gaan. Aangezien we in Nederland met een vergelijkbare ontwikkeling te maken hebben (Fit4Work) wordt door middel van het bezoek aan NYC inzicht verkregen in de effectiviteit van deze aanpak. Dat geldt ook voor de organisatie en inzet van de Transitional Jobs voor personen die er niet in slagen op korte termijn weer aan de slag te komen. Al met al zijn we op zoek gegaan naar: THE POWER OF WORK (and CARE). Met hoog gespannen verwachtingen en de hoop veel te kunnen leren van de Amerikaanse voorbeelden wordt een start gemaakt. Tegelijkertijd wil het gezelschap de tijd benutten om indringend met elkaar van gedachten te wisselen over de richting waarin de WWB doorontwikkeld kan worden. Dit wordt gezien als een grote gemeenschappelijke uitdaging zeker nu de (financiële) druk toeneemt als gevolg van de nasleep van de crisis waarbij de negatieve effecten op de arbeidsmarkt nog enkele jaren voelbaar zullen zijn en gepaard zullen gaan met forse bezuinigingen. Vanuit dat perspectief zijn nieuwe concepten en ideeën nodig, zeker als ze kunnen leiden tot meer doen met minder!. Maandag 23 november We gebruiken het ontbijt samen met vertegenwoordigers van de Nederlandse Ambassade Stephan Raes (Hoofd economische afdeling) en Suzanne de Groot (Eerste Secretaris Economische aangelegenheden) die geweldig heeft geholpen met de voorbereiding van het programma in Washington D.C. Aansluitend op het ontbijt begint Ron Haskins van het Brookings Institute (een gerenommeerde denktank in Washington D.C.) aan zijn inleiding Results of Welfare Reform and - 4 -

7 Overview of the American Recovery and Reinvestment Act. Ron Haskins (Brookings Institute) Met de manier waarop Ron, met grote kennis van zaken, de complexe maatschappelijke en economische ontwikkelingen voor het voetlicht brengt en de onderlinge verbanden weet aan te geven krijgen we een goed eerste beeld van de Amerikaanse situatie en de vraagstukken die er op kortere en langere termijn liggen. We worden ook al een beetje gegrepen door de Amerikaanse cultuur waarin de meest ingewikkelde vraagstukken als een challenge worden gezien en er altijd een oplossing aan de horizon gloort. In onze beleving soms wat naïef maar altijd inspirerend en hoopgevend. Op een compacte manier krijgen we een overzicht voorgeschoteld van de TANF en de effecten op het volume. De onderstaande grafiek laat de sterke afname van het volume zien in de periode Op dit moment lopen de bestanden in de verschillende nauwelijks op en nemen in sommige staten zelfs nog steeds af. In antwoord op onze vraag wat hij als de belangrijkste oorzaak ziet van deze ontwikkeling is zijn antwoord dat het als eerste het einde van de cash entitlement en het leveren van een tegenprestatie voor de uitkering van directe invloed is op het aantal personen dat een aanspraak maakt op een uitkering. Dit ontmoedigings-effect (disausion) wordt in politieke zin zowel door de republikeinen als de democraten gedragen. Maar het is niet alleen de ontmoediging ook de activering begint zijn vruchten af te werpen. Al met al zijn de workrequirements van cruciaal belang gebleken voor de afname van een aantal personen die afhankelijk zijn van de TANF. Zie de volgende afbeelding. De afname van het TANF volume past in de trend van toename van de arbeidsparticipatie van jonge alleenstaande moeders zoals de onderstaande afbeelding laat zien. Met de toename van de arbeidsparticipatie en de afname van het TANF volume is het goede nieuws dat er afname van de relatieve armoede in gezinnen met een alleenstaande moeder waar nemen is. Tegelijkertijd neemt het aantal gebroken gezinnen fors toe hetgeen ook naar de toekomst toe het ergste doet vrezen. Een van de beleidsdoelstellingen is dan ook om waar mogelijk preventieve acties op dreigende (echt-)scheidingen in te zetten en waar dit niet te voorkomen is de kostwinner/vader aan te spreken op de onderhoudsplicht (fatherhood). Grootste zorg van dit moment zijn de werkloze jonge mannelijke afro-americans. Zij kunnen niet of nauwelijks een beroep doen op de TANF en vallen daarbij buiten het systeem zowel in financiële zin maar ook ontberen zij de noodzakelijke ondersteuning om de weg naar de arbeidsmarkt (terug) te vinden

8 Proportion of Poor Single Mothers Het effect daarvan is dat de zwarte meisjes betere kansen krijgen en er een verschuiving ontstaat in de groep die als kansarm moet worden beschouwd. Dat is een opmerkelijk ververschijnsel dat ook in ons land zichtbaar wordt. In de loop van de ochtend maken we kennis met Gerard van der Wulp, plaatvervangend Ambassadeur en vertrekken gezamenlijk per bus naar het U.S. Department of Health and Human Services (HHS). eerste vooruitblik op beleidslijnen voor de komende vier (Obama) jaren. Welfare Reform: A United States Perspective Administration for Children and Families U.S. Department of Health and Human Services 1 Daar worden we door Carmen Nazario, Assistant Secretary for Assistance for Children and Families (ACF), zeer vriendelijk ontvangen. Als eerste wordt terug gekomen op een aantal vragen die van tevoren zijn toegestuurd (bijlage 3). Vervolgens wordt gestart met een korte schets van de TANF en de effecten die het op landelijke niveau teweeg heeft gebracht. Als eerste komt de daling van het volume TANF ter sprake waarbij aan de hand van de afbeelding de vraag wordt gesteld wat er gebeurt met de vrouwen zonder werk en zonder uitkering, zie de volgende afbeelding. Work and Welfare Among Poor Single Mothers, Welfare, No Work Welfare & Work Work, No Welfare No Work, No Welfare Carmen Nazarrio (ACF) op de Amerikaanse televisie Samen met haar collega s David Hansell, Principal Deputy Assistant Secretary ACF, Mark Greenberg, Deputy Assistant Secretary for Policy, Carolyn Kriss, Special Assistant, Robert Shelbourne, Director Division of State TANF Policy, Office ACF, Ryan Martin, Executive Officer ACF, Aditi Shrivastava, Family Assistance Program Specialis ACF, Rachel Terry, Family Assistance Program Specialist ACF en Maria DeMonte, Family Assistance Program Specialist, ACF krijgen we een duidelijk beeld voorgeschoteld van de huidige situatie met betrekking tot de TANF en een Er wordt geen duidelijk antwoord op deze vraag gegeven maar de verwachting is dat de omgeving van deze personen een steentje bijdraagt en het vermoeden hier en daar inkomen vanuit zwarte circuit wordt gegenereerd is zeker niet ondenkbeeldig. Het grote belang van aan de slag te zijn vinden we terug in de voorwaarden van de TANF. De staten (die over het budget beschikken) zijn verplicht minimaal 50% van het bestand alleenstaande ouders (het grote merendeel) voor een substantieel uren aan de slag te hebben in werk- en/of trainingsactiviteiten, dit zijn de zogenaamde workrequirements. Als de staat daar niet - 6 -

9 in slaagt heeft dat financiële gevolgen. De onderstaande abeelding laat zien wat het federale niveau aan eisen stelt voor de uitvoering van de TANF. Basic TANF Provisions State Reported Work Participation Hours Adults with Hours of Participation FY 2007 Distribution of Hours by Activity FY 2007 Community Service/Work Experience 9% Work requirements. States must engage: Job Search 50% of single-parent families for 30 hours/week (20 hours if child is under 6) 90% of two-parent families for 35 hours/week (55 if getting Federal child care) No Hours 62% Hours 38% Employment 62% 9% Vocational Education 9% Exempt from participation requirements Education and Child-only families Training 6% Waiver & Other Single parent with child under 1 5% Sanctioned (do not count for four months) Caseload reduction credit: States can reduce requirement by lowering caseloads below FY 2005 levels Example: State caseload falls 10% from FY 2005 to FY 2007, rate requirement for FY 2008 is 40% instead of 50%. Onder workrequirements worden verschillende soorten activiteiten begrepen. Zie de afbeelding. 7 Het teruglopen van het percentage dat aan het urencriterium wat grotendeels aan de huidige crisis toegeschreven. Vandaar dat middels het Stimulus Programma van Obama nieuwe wegen worden gezocht om de capaciteit van werk(-ervaring) in combinatie met opleidingen en trainingen te verhogen. Zie het navolgende overzicht. 16 TANF Statutory Work Activities American Recovery and Reinvestment Act of 2009 Emergency Contingency Fund Core activities (count toward first 20 hours) Unsubsidized employment Subsidized private employment Subsidized public employment Work experience On-the-job training Job search/job readiness assistance (6 weeks per year) Community service Non-core activities (do not count toward the first 20 hours) Job skills training directly related to employment Education directly related to employment Attendance at secondary school/ged program $5 billion to help States, Territories, and Tribes in FY 2009 and funding categories: basic assistance, non recurrent short-term benefit, subsidized employment A jurisdiction qualifies when expenditures in a quarter exceeds spending in a corresponding base-year quarter (caseload increase required for basic assistance funding category) Vocational educational training (12 months lifetime) Providing child care for an individual in community service Aan verschillende werkactiviteiten kan worden deelgenomen. In de volgende afbeelding wordt inzichtelijk gemaakt in welke mate de staten er in slagen aan deze verplichting te voldoen (38%) en aan welke soort activiteiten feitelijk wordt deelgenomen. Wat hieruit blijkt dat ondanks alle goede voornemens met betrekking tot Full Engagement het bijzonder moeilijk is om activeringspercentages van boven de 50% te halen. Dit heeft enerzijds te maken met de constante mutaties in het bestand (ongeveer 20-30% op jaarbasis) anderzijds en de noodzakelijke snelheid in het proces en de hoeveelheid beschikbare (werk-) plekken. Oftewel slots zoals de Amerikanen die noemen. 8 Men worstelt daarbij met de vraag (die ook voor ons niet onbekend is) hoe voldoende dynamiek aan te brengen zodat gesubsidieerd werk ook daadwerkelijk kansen oplevert om blijvend op eigen kracht aan de slag te blijven in de reguliere arbeidsmarkt. Men verwacht veel van de zgn. Transitional Jobs waar we later ook bij de Parks en Center for Employment Opportunities (CEO) in New York City naar zullen kijken

10 Netherlands United States Poland Spain Germany Ireland Italy Canada New Zealand Japan Australia Slovak Republic Korea Czech Republic United Kingdom France Sweden Denmark Netherlands United States 2/ United Kingdom Canada New Zealand Sweden Czech Republic Denmark 2/ Australia 2/ Poland Spain Slovak Republic Germany France Japan 2/ Italy Proportion of All Children Under 15 Question: Transitional Jobs Proportion of Children Under 15 in Sole-Parent Families, Most Recent Year Available Transitional jobs: subsidized employment to build work ability and develop work history Models 20 Scattered site: individuals placed in various external transitional jobs 15 Direct: individuals work for program directly instead of outside groups 10 Team: transitional job program is the employer, who contracts with others for specific services 5 Research findings: 0 Significant initial increase in employment, little difference over time Former prisoners: recidivism reduced during follow-up period (2 years) 2\ Households with children under Op basis van onderzoek heeft men kunnen vasttellen dat in de USA de TANF populatie aan de slag kan als het met name met de softskills (op tijd komen, iets willen/kunnen aannemen, samenwerken, etc ) goed zit. De banen worden vooral gevonden in de stedelijke gebieden, bij grotere werkgevers in het winkelbedrijf of de service-industrie. Zie ook de navolgende afbeelding. Volgens de Amerikanen is dat één van de belangrijkste gevolgen van het feit dat meer dan 30% van de kinderen in de VS in armoede opgroeit. 25 Child Poverty (50 Percent of Median Income) Question: Connecting With Employers 15 Study on employer staffing needs: 10 Understanding hiring and employment practices for low-skill jobs 5 Examining differences between those hiring TANF recipients and those who have not 0 Determining which hiring and employment practices lead to success for TANF recipients Comparing TANF recipient employees to other low-skill hires Findings Most with large employers, in urban areas, in retail or service industry Employers look for soft skills: attitude, interview skills Majority are willing to hire welfare recipients Zoals we ook al van Ron Haskins hadden begrepen liggen er in de Amerikaanse samenleving grote vraagstukken met betrekking tot de sterke toename van gebroken gezinnen waarin de kinderen opgroeien. 20 Beleidsmatig betekent het dat de komende jaren zwaar wordt ingezet op het vraagstuk van de gebroken gezinnen en men op zoek naar antwoorden op de vraag hoe dat aan te pakken. Dat geldt ook voor de gewenste groei van gesubsidieerde arbeid en de vormgeving van de transitional jobs. Voor een sfeervolle lunch worden we gastvrij ontvangen in de Residentie van Gerard van der Wulp waar Professor Douglas J. Besharov (University of Maryland, School of Public Policy) en Jason Turner (Principal, Turner Government Operations, architect of Wisconsin Works, former Commissioner Human Resource Administration in New York City, Visiting Fellow in Welfare Policy at The Heritage Foundation)

11 Mensen die werken hebben minder moeite een afspraak na te komen dan mensen die niet werken. Mensen met een actief leven hebben minder gezondheidsproblemen. 2. Sociaal blijven In een Work First programma heb je dagelijks contact met andere collega werkzoekenden, met potentiële werkgevers en leidinggevenden en je bouwt referenties op. Als bijproduct van sociale cohesie word je door je omgeving positiever gewaardeerd wanneer je bezig bent dan wanneer je thuis blijft. Foto: Eric ten Hulsen Douglas Besharov en Jason Turner gaan terug naar het begin van de grote veranderingen in Zij leggen daarbij de nadruk op het belang van een robuuste en consequente Work First aanpak. De focus bij Work First richt zich hierbij op een resultaat niet alleen op korte maar ook op langere termijn. Waar het terugkeren naar een baan (voorlopig) niet mogelijk is, worden kansen gecreëerd door werkervaring en aanvullende opleiding en scholing aan elkaar te koppelen ter voorbereiding op in de reguliere arbeidsmarkt. Volgens Jason Turner moet een dergelijke opleiding dus altijd een werkgerelateerd karakter hebben. Leren terwijl je een inkomen hebt is prima. Maar belangrijker nog, leren terwijl je aan het arbeidsproces deelneemt. Hij waarschuwde voor het zogenaamde lekkende emmer syndroom. Als je de mens vult met kennis door middel van opleidingen en trainingen dan zal hij automatisch naar de arbeidsmarkt worden getrokken, zo luidde de veronderstelling in de jaren 70 tot en met 90 in de Verenigde Staten. Het bleek water naar de zee dragen. Iemand die een opleiding volgt wordt op dat moment weggehouden van het arbeidsproces en blijft er dus buiten staan. Bovendien komen de (hogere) verwachtingen vaak niet overeen met de feitelijke kansen van dat moment. Maar ook het idee dat mensen voor meer geld harder gaan werken resulteert niet in een overlopende maar in een lekkende emmer. 3. De wereld der werkenden Sommige protocollen die werkgevers belangrijk achten - kunnen niet (aan)geleerd worden zonder werkervaring. Zoals op tijd komen, een baan zien te houden, wennen aan minder vrijheid, omgang met collega s... zaken die je alleen in een praktijksituatie kunt ondervinden. 4. Beperkingen signaleren In een praktijksituatie, zoals een Work Firstproject leer je iemands krachten en beperkingen pas echt kennen. 5. Boven de armoedegrens blijven. Om meer te kunnen verdienen moet je eerst een baan hebben en onderaan de ladder beginnen. Opklimmen in salaris doe je door van baan te veranderen; om van baan te kunnen veranderen zul je eerst een baan moeten hebben en zien te houden. 6. Rolmodel. Als ouders zonder werk zitten, treft het niet alleen hen maar het hele gezin, ook voor de generaties na hen. Op boeiende wijze zijn we door beide disgenoten meegenomen in de filosofie en uitgangspunten van de veranderingen die zich vanaf de invoering van de TANF hebben voltrokken hetgeen werd beloond met het aardige boekje The Dutch, I presume. In de loop van de middag wordt de reis per trein voortgezet naar New York City. Voor iedereen, ook de meer ervaren US-gangers, een bijzondere ervaring. Waarom het Work First principe van belang is, juist in crisistijd, vatte Jason Turner samen in zes hoofdpunten: 1. Actief blijven Wie bezig is, blijft bezig en is optimistischer gestemd. Inactiviteit kan leiden tot depressiviteit. Wanneer je actief bent, ben je beter in staat je tijd te organiseren

12 We worden ook hier gastvrij ontvangen door Commissioner Adrian Benepe, Deputy Commissioner Robert Garafola en de operationeel leidinggevenden Annika Holder en Elizabeth Ehrlich. Foto: Luc Severijns In de loop van de avond bevinden we ons in het centrum van de wereldstad met Times Square op loopafstand. Onder de vorige burgemeester Giuliani heeft New York City een zeer ambitieus werkprogramma ingevoerd voor bijstandsontvangers. Bijna de helft van alle mensen met een bijstandsuitkering voert drie dagen per week een werkactiviteit uit. De grootste leverancier van werkplekken was de stedelijke plantsoenendienst. Sinds enkele jaren zijn de onbetaalde activiteiten bij de stedelijke plantsoenendienst omgezet in transitional jobs : de deelnemers ontvangen een redelijk uurloon en worden naast hun werkactiviteiten ook geschoold. Met ruim werknemers is het Parks Opportunity Program het meest omvangrijke transitional jobs programma in de Verenigde Staten. What is the Parks Opportunity Program (POP)? Now in its ninth year, POP is one of the nation s largest transitional employment programs, in which participants work in NYC s parks, playgrounds, and recreation centers. POP employees learn transferable skills in maintenance, security, horticulture, administration, and customer service while receiving employment services and career counseling. Foto: Eric ten Hulsen Dinsdag 24 november Na het ontbijt gaan we lopend naar Central Park waar zich het hoofdkantoor van de Parks, zeg maar de afdeling Groen van de stad New York, zich bevindt. De achtergrond van de werknemers is een goede afspiegeling van het bestand van Human Resource Administration (HRA) de Sociale Dienst van NYC waar we later op de dag een bezoek aan zullen brengen. De TANF (de uitkering) is in principe bestemd is voor gezinnen met alleenstaande ouders. Het zijn dan ook ook overwegend (jonge) vrouwen Afro-American of Hispanic achtergrond van zijn die na een jaar TANF - een baan bij POP krijgen aangeboden. Foto: Eric ten Hulsen

13 Who are our trainees? On-the-Job Experience POP participants contribute invaluably to the maintenance of parks and recreation centers and to the quality of life in New York City. POP work assignments include: Cleaning and landscaping parks Maintaining comfort stations Repairing and restoring facilities Staffing recreation centers Office administration Providing security at facilities and events De toestroom gebeurt vanuit de Jobcenters van HRA en wordt gevolgd door een normale sollicitatie procedure. Vanaf het begin wordt duidelijk gemaakt dat het om een echte baan gaat. Administrative & Field Orientations: Appropriate workplace conduct Right-to-Know Training Equal Employment Opportunity policy Uniforms Policies and Procedures Timekeeping Parks Inspection Program (PIP) Procedures Hiring and Orientation Months 1-3 Employment Counselors meet with POP participants weekly. These sessions offer the following: Public Assistance case re-budgeting Parks Academy training Employment planning Interviewing skills Writing résumés Applications Cold Calling Job Maintenance Skills Employment Skills Counseling Months 3-6 Participants meet with Job Developers and Employment Counselors on a bi-weekly basis as well as conduct independent job search and interviews. These sessions offer the following: Review of application writing and résumés Creating a job search plan Phone etiquette Networking Employment retention Training and skill completion Exit counseling Training and Education Nadat de arbeidsovereenkomst (voor een half jaar) is getekend volgt een oriëntatieperiode op basis waarvan samen met de werknemer een persoonlijk ontwikkelingsplan (POP) wordt gemaakt. Daarna volgt een werkplek in de richting die op basis van het plan de uiteindelijke werkplek in de reguliere arbeidsmarkt moet opleveren. De navolgende afbeeldingen maken duidelijk om wat voor soort werk het gaat en waarop wordt getraind en begeleid. EDUCATION classes General Equivalency Diploma (GED) Pre-GED Adult Basic Education (ABE) English as a Second Language (ESL) Online Education Tutorials TRAINING courses Security Food Service Building Maintenance Clerical/Office Skills Driver Training Certified Nurse s Aide Patient Care Technician Pharmacy Technician A+ Certification COMPUTER classes Basic Computing Diesel/Automotive Advanced Computing Preventative Maintenance Graphic Design Forestry Career Training IBM s Web-based Curriculum Horticulture Houghton Mifflin s Skills Tutor De relatie met de werkgevers is cruciaal voor het totale proces omdat daarmee het uiteindelijke resultaat wordt bepaald. Er wordt op veel manieren aan het netwerk van werkgevers gebouwd. Het feit dat de stad zèlf als actor optreedt geeft veel ingangen en ook de mogelijkheid duurzame relaties op te bouwen waarin de wederzijdse belangen goed worden gediend

14 How do we build relationships with companies? Prescreen POP Job Developers evaluate trainees skills and qualifications and refer only those who match an employer s specific job requirements. Recruitment Days When a company has multiple available positions, POP conducts sessions to recruit among many potential candidates. Career-Specific Training If an employer requires candidates with specific skills, POP can design a training program. Mede als gevolg van het Stimulus Programma van Obama en de initiatieven van de stad New York. worden nieuwe richtingen gezocht en pilots opgestart. Er wordt bijvoorbeeld geëxperimenteerd met langere doorpooltijden van POP. In plaats van een half jaar wordt nu gedacht aan een jaar en in bijzondere gevallen zelfs twee jaar. Dedicated Pilot Programs Market-Driven Job Preparation By forecasting the market through studying employment trends, POP is able to prepare candidates for various fields before the positions become available. POP Education/Horticulture A year-long program focused on horticulture education. POP ED Hort. De resultaten liegen er niet om. Per jaar worden ongeveer plaatsingen in de reguliere arbeidsmarkt gerealiseerd. POP Plus A year-long program for JTPs ages which emphasizes personal development and features a mentoring component. 6-Year Job Placement Comparison Private Parks Total Lineair (Private) 128 % 5-year increase in Private Placements (FY 03 - FY 08) POP Works A year-long program for JTPs who are non-custodial fathers % Private +25%Private % Private % Private +25% Private Daarnaast worden de andere diensten van de stad nu ook benaderd om werkplekken te bieden voor TANFrecipients. Daarbij wordt gedacht aan het Transportsysteem en de Reinigingsdienst (Sanitation). Ook worden projecten voorbereid waarbij extra aandacht wordt besteed aan opleiding en training (ook weer in combinatie met werk) 0 FY03 FY04 FY05 FY06 FY07 FY08 Een gedeelte van de POP werknemers vindt een definitieve baan bij de Parks en ander gedeelte in de private sector waarbij met name in het onderhoud en het winkelbedrijf goed wordt gescoord. POP Spark Dedicated Pilot Programs A year-long program for JTPs who are interested in pursuing careers in the electrical field, and employment at the Metropolitan Transportation Authority, Port Authority Trans-Hudson, or other organizations. POP POP Plus (DYCD) POP will work with Department of Youth and Community Development to provide a path back to school and work for JTPs aged over a 6 month period. Al met een boeiend bezoek waarbij we afscheid nemen van de Parks, een bijzonder project in een bijzondere stad. Vervolgens staat het Central Office Human Resource Administration (HRA) de sociale dienst van New York - op het programma. We worden daar ontvangen

15 door Commissioner Robert Doar en zijn staf op Waterstreet 180 (downtown Manhatten). De inleiding over de TANF en de manier waarop de stad New York dat heeft opgepakt begint in het In dat jaar wordt Jason Turner na Wisconsin Works gevraagd door Burgemeester Guilliani gevraagd Commisioner HRA te worden. Zijn aanpak start met vier uitgangspunten. In zijn ogen is de rechtmatigheid van de uitkering van cruciaal belang en wordt er vanaf dat moment zwaar ingezet op handhaving en fraudebestrijding (integrity). Op basis van de filosofie dat iedereen iets kan bijdragen aan de samenleving ( everyone can do something ) in ruil voor de uitkering introduceert hij een aanpak waarin in principe alle klanten activerend worden benaderd c.q. een aanbod krijgen om een substantieel deel van hun tijd in zichzelf en hun (werkende) toekomst te investeren. Dit principe van Full Engagement heeft als doel dat met een sterke focus op werk (employment) de cultuur van de oude verzorgingsstaat wordt doorbroken en plaats maakt voor een activerende bijstandspolitiek die daadwerkelijk als trampoline gaat funtioneren. How Services are Delivered Community Based Job Centers Some Job Centers based on specialized need Government staff do assessment and assignment to activities and arrange child care where needed Employment services are delivered by performance-based contracts Nieuwe klanten die zich aanmelden voor een uitkering vinden zichzelf binnen enkele dagen na hun aanmelding in een groepsgewijze aanpak en worden daar 40 uur per week begeleid in hun zoektocht naar een baan. Op deze manier wordt het principe van Full Engagement vanaf het begin robuust en consequent in de praktijk gebracht. Dat schept naar alle kanten duidelijkheid over de verwachtingen die gelden en de wijze waarop daaraan voldaan kan worden. 7 Four Basic Welfare Reform Principles Full Engagement Integrity Full Engagement Employment Work Supports Everyone must be involved in an appropriate employment activity Wide range of activities Work Experience Education and Training Job Search WeCARE 3 5 In New York City geldt voor de nieuwe klanten die zich in een Jobcenter melden dat zij Back to Work (BTW) gaan. In de vijf Boroughs (deelgemeenten) van de stad zijn Jobcenters van HRA gevestigd en zijn vijf verschillende private uitvoerders (providers) gecontracteerd die elk in een Borough - BTW uitvoeren. Voor de personen die zeggen zodanige problemen te hebben dat zij niet kunnen werken geldt een tweede programma We Care. Dit programma wordt ook door vendors uitgevoerd. Door middel van een aanbestedingsprocedure zijn twee vendors voor de hele stad verantwoordelijk voor de uitvoering van We Care. Later zullen we daar wat meer op inzoomen Door een combinatie van (aanvullende uitkering), foodstamps, medicaid en de Earned Income Tax Credit (EI- TC = een systeem van negatieve inkomstebelasting die door de belastingdienst wordt uitbetaald aan werkenden) wordt de armoedeval povertytrap in belangrijke mate overwonnen.

16 De volgende afbeelding maakt duidelijk dat een gezin waarin middels een full-time job voor $ 8,25 per uur (met de aanvullende maatregelen) de armoedeval ruimschoots wordt overbrugd. Op deze manier worden kansen geboden om (weer) productief te worden en vanuit die werkende situatie wellicht meer stappen te maken die het inkomen, en daarmee het leven van het gezin, zullen doen verbeteren. worden de VendorStat sessies gekoppeld aan de JobStat sessies zodat in een ochtend een compleet ontstaat hoe een Bourough ervoor staat. Performance Measurement System VendorStat Holding Vendors Accountable $60,000 $50,000 Work Supports LOW INCOME FAMILY OF THREE WORKING FULL-TIME AT $8.25 PER HOUR Total: $54,769 Medicaid, $16,272 Performance payment focuses vendors on agency goals Monitoring still important but should shift VendorStat to measure and discuss outcomes $40,000 $30,000 Child tax credit, $200 EITC (total), $6,512 HEAP, $390 Child Care, $9,996 $20,000 Child Support, $2, $10,000 $0 Poverty Level ($18,310) Food Stamps, $4,848 Net Earnings (after tax), $13,866 Total Income and Benefits * Federal and state child care tax credits would be available if subsided child care ends. De Jobcenters worden op basis van de doelstellingen en de realisatie daarvan zeer fequent en accuraat gevolgd en aangestuurd. Het Jobstat systeem geeft op dagelijkse basis inzicht in de situatie en op basis van een rankingsysteem wordt de performance van de Jobcenters gemeten en met elkaar vergeleken. In maandelijkse sessies wordt door het management van de Jobcenters verantwoording afgelegd en wordt op de onderdelen die niet goed lopen gezamenlijk verbeteringen naar oplossingen gezocht. 8 Het volume van de stad New York laat een sterke dalende lijn zin die grotendeels wordt toegeschreven aan de veranderingen die men heeft doorgemaakt. Zelfs in de huidige crisis en de vorige crisis van de stad 9/11 is er geen sterke toename van het bestand te bespeuren. Ten aanzien van de laatste periode wordt dat toegeschreven aan de zeer flexibele arbeidsmarkt van de stad met veel jobs op de onderkant van die arbeidsmarkt, met name in de service en de productie. Die omstandigheid leidt er toe dat, in combinatie met een consequente toepassing van het Full Engagement principe, iedere persoon die zich meldt voor een uitkering als eerste zal meoetn kijken naar de mogelijkheden welke de arbeidsmarkt op dat moment biedt. Performance Measurement System JobStat Cash Assistance Caseload in New York City ( ) Holding Job Centers Accountable Identify critical outcomes and processes Set goals and measure performance relative to goals JobStat to compare and rank Job Centers 2 Dat geldt ook voor de vendors. Zowel de Back to Work als de We Care vendors worden op de voet gevolgd in hun prestaties middels VendorStat en worden aangesproken de uitvoering niet volgens plan verloopt. Vaak 9 Na de inleiding en uitgebreide toelichting volgde een rondleiding door het gebouw waar zojuist een groep aan de slag was. Op uitnodiging heeft ons gezelschap zich aan deze groep mogen presenteren en maakte de stimulrende en opbeurende bijdrage van Staatssecretaris Jetta

17 Klijnsma grote indruk op alle aanwezigen hetgeen werd afgesloten met een luid gezamenlijk applaus. Foto: Eric ten Hulsen De dag wordt afgesloten met het diner en een swingend optreden in B.B. King Blues Club waarin de couleur locale ruimschoots kon worden opgesnoven. Foto s: Eric ten Hulsen Het laatste bezoek van de dag is gewijd aan het Center for Employment Opportunities. Mede gezien het grote aantal personen in detentie in de USA maar ook in New York City is de aanpak van deze not-for-profit organisatie specifiek voor (ex-)gedetineerden niet alleen van groot belang voor de stad maar ook interessant voor ons om kennis van te nemen. We worden zeer vriendelijke ontvangen door Tani Mills en haar collega s en krijgen in korte tijd een goed beeld van de indrukwekkende prestatie die zij leveren met misschien wel de moeilijkste doelgroep de gedetineerden. Foto: Eric ten Hulsen Woensdag 25 november Na het ontbijt vetrekken we naar het Linden Job Center in Brooklyn waar we ontvangen worden door de manager (wiens naam ik even kwijt ben) en zijn staf

18 Foto: Eric ten Hulsen Linden is een van de grootste Jobcenters en bovendien ongunstig gevestigd, vertelt de manager: schuin tegenover het warenhuis Macy's en boven een groot treinstation. Er is dus veel aanloop van mensen van elders. De recessie is duidelijk merkbaar. Als wij er zijn, zijn er op iedere verdieping tientallen, soms wel honderd mensen in wachtruimtes en in de rij voor de diverse loketten. Om die enorme aantallen per dag goed te verwerken is het proces in kleine stukken opgeknipt. Bij binnenkomst vertellen mensen waar ze voor komen. Ze krijgen dan een gekleurd A4 (dat correspondeert met de diverse functies en etages in het gebouw) met een volgnummer. Eenvoudige zaken worden op de lavendelkleurige begane grond afgehandeld: adreswijzigingen, wijzigingen in gezinssamenstelling etc. Mensen die bekend zijn bij de sociale dienst hebben een pasje, dat de medewerkers direct naar de juiste gegevens in het systeem leidt (incl foto en identificatie via de vinger). Een verdieping hoger is alles groen. Hier vinden de aanvragen en verstrekkingen van foodstamps plaats. Op de gele en blauwe verdiepingen daarboven is het enorm druk. Zeker honderd mensen per wachtruimte. Op de gele verdiepingen worden de aanvragen voor bijstand afgehandeld. Op de blauwe allerlei soorten afspraken (job interviews bv). aantal ondersteuningsverzoeken was zo n 400 per week, nu soms 400 per dag! De eerste ontslagenen die door hun werkloosheidsuitkering (max 6 maanden) heen zijn melden zich bij de bijstand. Ook de voormalige Wallstreetmanager die dollar verdiende. Dat is een moeilijke groep, want juist de middenklassebanen zijn nu schaars. Citygroup ontsloeg al eerder mensen en kondigt vandaag aan nog eens mensen op straat te zetten. Zodra mensen weer werk hebben, blijft de HRA transitional support verlenen. Foodstamps, evt Medicaid, metro cards (om op het werk te kunnen komen) worden nog een half jaar tot een jaar voortgezet. Na dat jaar moeten mensen die denken nog steeds in aanmerking te komen voor foodstamps etc. een nieuwe aanvraag indienen. Er wordt groot belang gehecht aan de retention. Daaronder wordt verstaan onze nazorg alleen niet passief, zoals wij daar mee omgaan, maar veel meer actief. Er is zelfs een speciaal retentionteam dat ook na bemiddeling de vml. Klanten actief blijft volgen en waar nodig support verleend. De gedachte hierachter is dat de problemen over het algemeen pas echt beginnen als iemand (weer) aan het werk is. Juist dan is de noodzakelijke begeleiding nuttig omdat die in het licht staat van how to keep the job. We sluiten onze reis af met een bezoek aan WeCare Rescare/Arbor in Brooklyn. De grootste private dienstverlener (for profit) van de USA. Rescare is één van de twee uitvoerders van WeCare in NYC. Rescare maakt gebruik van innovatieve en creatieve manieren om met name langdurig werkzoekenden en arbeidsgehandicapten te activeren en (weer) aan de slag te krijgen. Er zijn geen afgesloten spreekkamers, maar typische Amerikaanse kantoorcubicels (van die kleine door schotten afgezette werkplekken) waarin een bureau, een pc, een bureaustoel en een stoel voor de klant. Piepklein, enorme stapels papier op de bureaus, 'knus' aangekleed met de diverse hobbies van de medewerker. Gaan arbo, geen balk boven en onder het bureau. De economische crisis is merkbaar. Rijen mensen s staan s ochtends bij het Linden Job Center in de hal. Het Copyright 2009 The City of New York, Department of Social Services for permission to reproduce all or part of this material contact the New York City Human Resources Administration Zoals we eerder hebben kunnen zien gaat elke bijstandsontvanger in principe Back to Work en vindt zichzelf binnen enkele dagen na aanvraag in een georgani

19 seerde werkweek van 32 uur op weg naar regulier werk. Waar dit op aangeven van de klant niet (helemaal) mogelijk is als gevolg van de fysieke of mentale omstandigheden, wordt onmiddellijk het programma We Care ingezet. Dit betekent dat na een uitvoerige analyse van alle relevante factoren een employmentplan wordt opgesteld dat aangeeft wat er nodig is (the needs) de weg naar de arbeidsmarkt te betreden. Daarmee evolueert Work First/Full Engagement van een dwingend en disciplinerend instrument (workfare) voor werkzoekenden naar een bredere aanpak die zich niet alleen beperkt tot de relatief makkelijke doelgroep. Beschikbaar is een breder aanbod van opleiding, training en faciliteiten dat ertoe moet leiden dat een combinatie van werken en leren - in crisistijd - voor meer mensen tot betere kansen leidt op de (toekomstige) arbeidsmarkt. In onderstaande afbeelding een opsomming van de nieuwe en vernieuwende elementen die in WeCare zijn opgenomen. WeCARE WeCARE incorporates the following new and important program elements: Holistic assessments Continuum of integrated services from assessment to rehabilitation to self-sufficiency under one umbrella contract Clinical focus and support Proactive Wellness Plans to facilitate compliance with treatment Vocational rehabilitation starts with a comprehensive evaluation Case management services Opvallend is het aantal personen dat alsnog terug gaat naar Back to Work en wat ons ook opviel het aandeel dat wordt doorgeleid naar de SSI de Amerikaanse WAO/WIA (Federal Disability). Er ontstond discussie over de vraag of dat ook als positief resultaat mag worden gezien. Vanuit ons oogpunt wordt de klant over de schutting gegooid zo werd betoogd. Vanuit het Amerikaanse perspectief wordt daar anders naar gekeken. De redenering luidt dat als een persoon daadwerkelijk op fysieke/psyschische gronden niet in staat is te werken dat hij/zij dan beter af in de SSI. Ten eerste zijn de bedragen hoger, ten tweede geldt er geen tijdslimiet en ten derde is de begeleiding meer toegesneden op de situatie van de persoon. Dat daarmee de stad ook financieel voordeel beoogd behoeft verder geen betoog. In de volgende afbeelding is te zien dat de volumes de afgelopen jaren behoorlijk zijn toegenomen. Het gaat inmiddels om tienduizenden personen per jaar. Het betreft een geïntegreerd proces in die zin dat de vendor ook verantwoordelijk is voor de uiteindelijke bemiddeling vanuit WeCare. Met name dat laatste aspect staat momenteel onder druk. Maar dat verbaasde niemand WeCARE Milestones By Contract Year In onderstaande afbeelding wordt duidelijk gemaakt hoe het WeCare proces verloopt met daaraan gekoppeld de resultaten van februari tot oktober Job Placements Wellness Plans Completed Federal Disability Year 1 Year 2 Year 3 Year 4 Year 5 The WeCARE Assessment Model February 2005 October 2009 In onderstaande afbeelding zijn de belangrijkste conclusies opgenomen over de ervaringen met WeCare. Psychosocial Assessment Biopsychosocial Assessment 240,894 81% complete Comprehensive medical exam Lab tests, X-rays, other tests Functional Outcome Comprehensive Service Plan 83% Clinical Review Team Specialty medical exam 39% of completed BPS1 Client is Fully Employable 6% Vocational Rehabilitation Client is employable with limitations 42% Wellness Rehabilitation Client is temporarily Unemployable 35% Federal Disability Client is unemployable 17% Copyright 2008 The City of New York, Department of Social Services for permission to reproduce all or part of this material contact the New York City Human Resources Administration

20 Some Findings Outreach, one component of case management, appears to be an effective tool in increasing participation in WeCARE activities A number of individuals require emergency medical intervention at the time of their BPS assessment The most common medical problems are psychiatric, orthopedic, respiratory and cardiac Many individuals with medical/mental health limitations to employment have co-morbid substance abuse disorders Fully Employable w/ no functional limitations Psychosocial assessment Lab tests, x-rays, etc. Arbor WeCARE Assessment Process Vocational Rehabilitation Employable w/ minimal accommodations Biopsychosocial Assessment Functional Outcome Comprehensive Service Plan Clinical Review Team Comprehensive medical exam Specialty medical exam Vocational Federal Wellness Rehabilitation Disability Rehabilitation Employable w/ Unable to Temporarily limitations Overview Arbor WeCARE.rev.9.09Unemployable Work 5 Nadat de Steve Bucket de verantwoordelijk manager van HRA voor de uitvoering van WeCare wordt het stokje overgenomen door Dimitri Triantafillakis de manager van Arbor de provider van WeCare in Brooklyn. Op een geanimeerde maniet maakt hij ons duidelijk wat de positie is van de vendor en hoe strak er vanuit HRA wordt gestuurd. Tegelijkertijd staat hij stil bij de goede samenwerking waarin gezamenlijk wordt gezocht naar oplossingen wat van groot belang is, zeker in deze lastige tijd. Vanuit Arbor wordt samengewerkt met onderaannemers om het WeCare proces uit te voeren. WeCARE Service Sites Queens Medical Site Zoals gezegd worden de vendors gehouden aan hun performance based contracten waar door HRA zeer scherp op wordt gestuurd. Dat betekent voor Arbor dat de uitvoering van hun eigen werkprocessen cruciaal is voor de resultaten die zij kunnen boeken. HOW DO WE ACCOMPLISH OUR GOALS ONE MESSAGE BUY-IN ENGAGING ACTIVITIES NO STAGNATION THE RIGHT ASSIGNMENT THE RIGHT JOB PLACEMENT SUPPORT AFTER PLACEMENT Queens, NY Service Site Woodhull Overview Arbor WeCARE.rev Arbor WeCARE Brooklyn, NY Bushwick Service Site Goodwill Cumberland Overview Arbor WeCARE.rev Wat opvalt is dat door een goede en heldere verdeling van taken en verantwoordelijkheden, afspraken en verantwoording het samenspel tussen overheid (HRA) en private uitvoerder (Arbor) zodanig vorm kan worden gegeven dat met gebundelde krachten maximaal wordt voldaan aan effectiviteit, efficiency en klantgerichtheid. Op basis van een Biopsychosocial Assessment wordt een integraal serviceplan opgesteld. Op basis daarvan wordt de richting bepaald voor het vervolgtraject. Er zijn verschillende opties variërend van alsnog Back to Work tot en met aanmelding voor Federal Disability. Met dit laatste bezoek is een einde gekomen aan een boeiende en informatieve reis. Tijdens de reis is niet alleen veel (nieuwe) informatie tot ons gekomen maar is ook veel onderling gesproken over mogelijke nieuwe ideeën en impulsen die we aan de Wet Werk en Bijstand zouden kunnen geven. Al met al een prettige en nuttige reis waar we de vruchten nog van kunnen plukken. Dat gevoel wordt ook door de aanwezige pers gedeeld gelezen het artikel in Trouw van 8 december jl. (bijlage 4)