Strategische keuzen in quotumloos tijdperk

Transcriptie

1 Strategische keuzen in quotumloos tijdperk Marc Vergote/Jacky Swennen Inleiding

2 Inleiding Omgaan met verandering Grond Arbeid Kapitaal Succes Melkveebedrijven Productiefactoren Ondernemingsklimaat MAP 5 IHD GLB Quotum VLIF Volatiliteit Melk Vlees Grondstoffen Markten Gezin Gezondheid Vaardigheden Bedrijfsleiders Wat zijn de succesfactoren? Resultaatverschillen 1. Gespecialiseerde melkveebedrijven van Indeling Q1-Q4 op basis van saldo per koe Q1 Q2 Q3 Q4 Saldo per koe Ai per koe Ai per 100 liter 4,38 7,82 10,17 13,04 AI /gewerkte uur 5,8 11,62 14,79 19,21 Ai per ha RV Saldo bedrijf Cash Flow Gezinsinkomen

3 Wat zijn de succesfactoren? Structuurverschillen oorzaak van de grote verschillen? Q1 Q2 Q3 Q4 Bedrijfsoppervlakte 45,53 50,83 53,43 51,96 Eigendom 11,89 13,06 15,27 15,58 Gewerkte uren Aantal koeien Melkquotum % Eigen vermogen 60,63 58,15 61,72 65,15 Totaal vermogen % premies in BO 11,53% 10,02% 9,72% 9,35% Wat zijn de succesfactoren? Oorzaken van de grote verschillen Bedrijfsstructuur erg gelijklopend dus geen oorzakelijk verband Geen verschillen in gewerkte uren en bedrijfsoppervlakte Slechts lichte verschillen in kapitaalstructuur Q4 bedrijven hebben minder productiemiddelen dan Q3 maar presteren veel efficiënter Q1 bedrijven zijn iets meer gemengd en investeren meer in gebouwen (vnl met vreemde middelen) Spiegel uw bedrijf om te weten in welk kwartiel( Q1, Q2, Q3, Q4) je zit Onderzoek de oorzaak om te remediëren

4 Wat zijn de succesfactoren? Evoluties in saldi Saldo Q4-Q Saldo verschillen nemen toe in de loop der jaren Saldo verschillen zijn groter tussen de bedrijven dan tussen de jaren Is er meer te winnen door beter te worden dan door groter te worden? Minder dan het gemiddelde presteren is het grootste risico voor een bedrijf! Wat zijn de succesfactoren? In euro per koe Gemiddeld Verschil Gemiddeld-Q4 Verschil Q1 Q4 * Totale opbrengst * Variabele kosten * Vaste kosten * Saldo * AI bij gelijke prijzen

5 Wat zijn de succesfactoren? Gemiddeld Verschil Gemiddeld-Q4 Verschil Q1 Q4 Aantal koeien Totaal geproduceerde liters FPCM Melk per koe Ruwvoedermelk (VEM) per koe Totale Krachtvoederverbruik Waarvan kg samengesteld Wat zijn de succesfactoren? Conclusies Er zijn extreem grote verschillen tussen bedrijven Verklaring Verklaring ligt bij verschillen in (melk)opbrengst en (bijna) niet bij de kosten/koe analyse per liter Besluit De meest efficiënte koe wint het van de meest efficiënte liter Stijgende FPCM productie per koe is noodzakelijk, liefst zo efficiënt mogelijk door stijging RVmelk maar desnoods met KV melk Maar : elk bedrijf moet voor zichzelf zijn eigen doel bepalen

6 Doel bepalen Doel formuleren Voor jezelf Voor het bedrijf * Gezin * Meer inkomen * Gezondheid * Meer rendement * Gelukkig zijn * Groei (doel of middel?) Doel bepalen 1. Wat zijn beperkende factoren om uw doel te bereiken? Quotum valt weg Grond, arbeid, kapitaal en productierechten Bedrijfslocatie en kavelstructuur Vaardigheden van bedrijfsleiders Individueel zeer verschillend 2. Met welke maatregel boeken we bedrijfsmatig het meeste succes? Wat is succes? Extra financieel resultaat Meeteenheid is saldo per koe en resultaat op bedrijfsniveau 3. We onderzoeken 4 scenario s op hun succes Stijging saldo per koe (gemiddeld Q4) Stijging melkproductie per koe ( liter/koe) Lege stalplaatsen benutten (+10 koeien) Investering van koeien

7 Doel bepalen Confrontatie tussen beperkende factoren en doel Grond Kapitaal Arbeid Vaardigheden Saldo per koe Meer melk per koe Meer koeien in stal (-) koeien Wat is voor uw bedrijf de meest succesvolle strategische keuze Welke strategische keuze is meest Vertrekbasis een gemiddeld bedrijf met een gemiddeld resultaat: 80 koeien 60 ha grond 8000 l FPCM melk à 33 Ct/liter 3300 l RV melk; l RV melk per ha RV 2300 kg KV (waarvan 1230 kg samengesteld) Saldo per koe 1500 Bedrijfssaldo (incl neventakken en premies) Cash Flow Jaarlast Resultaat Herinvesteringen waarvan beleend Gezinsinkomen

8 Welke strategische keuze is meest Onderzochte maatregelen 1. Verbetering saldo per koe 2. Meer melk per koe (lees meer KV) 3. Meer koeien in de stal 4. Meer koeien in de nieuwe stal Voor elke onderzochte maatregel Berekening van de extra kosten/baten zijn tov het gemiddelde We vergelijken het resultaat (= cash flow-jaarlast) Resultaat beschikbaar voor Belastingen en RSZ Herinvesteringen met eigen middelen Gezinsbestedingen Minimaal 60 à euro Welke strategische keuze is meest Scenario 1: We gaan van een gemiddeld bedrijf naar een Q4 Vastgesteld saldoverschil is 450 euro per koe ( maar stijgend) Voor 80 koeien is dat euro Cijfers bewijzen dat kostenstructuur gelijk kan blijven Eenvoudig scenario en berekening maar hoe realiseren??? Spiegelen, analyseren en doen

9 Welke strategische keuze is meest Scenario 2: Elke koe l FPCM (van liter FPCM) Welke kosten wijzigen? Voerkost stijgt (beter voermanagement en/of meer KV ) meer KV meer liters (afnemende meeropbrengsten) Iets minder gehalten (FPCM! melk moet stijgen) Iets minder RV opname Tot hoever kan de koe gaan, hoever kan de boer gaan? Meerkost KV: 600 kg * 0.3 = 180 euro RV verdringing 300 kg DS *0.125 = 37,5 euro Meer melkgeld 1000 l * 0.33 = 330 euro Marginaal saldo per koe = 187,5 euro Voor 80 koeien resultaat euro op bestaand bedrijf Welke strategische keuze is meest Scenario 3: Opvulling lege stalplaatsen met 10 koeien (+6 stuks jongvee) Extra opbrengsten Saldo 10 x euro = euro Q1 bedrijven euro Q4 bedrijven euro Geen extra kosten van renovatie, nieuwbouw en arbeid Wel extra kosten van ruwvoeder, mestafzet en Nerd s?

10 Welke strategische keuze is meest Scenario 3: Opvulling lege stalplaatsen Extra kosten aankoop quotum Extra kosten aankoop Nerd s? Voor 10 koeien en 6 JV: Nerd s Kostprijs euro Afschrijven op 10 jaar à 3 % intrest gemiddelde kost voor 10 jaar 75 euro per koe per jaar Welke strategische keuze is meest Scenario 3: Opvulling lege stalplaatsen Extra kosten van (ruw)voeder? Normale voerkosten zitten in gemiddeld saldo verrekend (dus geen extra kost) Voor 10 koeien en 6 JV: 4 ha (Q4) tot 5 ha (Q1) extra nodig Bij overschot grond Wegvallen 4,5 ha marktbare teelt kost 4,5 x 800 euro saldo = euro of 360 euro per koe saldoverlies Bij tekort aan grond : Extra kost is bijkomende aankoop van RV Aankoop extra ruwvoeder kost euro Correctie variabele kost die ook al verrekend is in eigen saldo (800 euro/ha) Dus extra kost ( ) x 4,5 ha = euro of 360 euro per koe

11 Welke strategische keuze is meest Scenario 3: Opvulling lege stalplaatsen Extra kosten mestafzet? Voor 10 koeien en 6 JV: 234 m³ extra mest Quid mestafzet markt in 2015 met MAP 5? Huidige extra kost 3 euro (transport tot 18 euro/m³ (mestverwerking) Kostprijs 702 euro tot 4212 euro 70 à 420 euro per koe Welke strategische keuze is meest Scenario 3: Resultaat van opvulling lege stalplaatsen Extra saldo per koe Extra voer (ha) Nerds Mestafzet Restsaldo Voor 10 stalplaatsen (Q1) (Q4)

12 Welke strategische keuze is meest Scenario 4: Doorgroei van 80 naar 160 koeien Naast de extra kost van Nerd s, ruwvoeder en mestafzet (evenredig met scenario 3) nog eens bijkomende kost begroten van Arbeidsvoorziening? Nieuwbouwkosten (stal, sleufsilo s,..) euro op 20 jaar Aankoop vee ( euro op 5 jaar) Nerd s ( euro op 10 jaar) Extra aandacht voor Kosten komen voor de baten (> 2 jaar duurtijd voor volle productie) Vaardigheden bedrijfsleider x 80 Daling premies GLB (SBB prognose tool) Resultaat bekijken op bedrijfsniveau niet per koe via ondernemingsplan SBB Toekomstige conjunctuurverschillen buffer aanleggen Welke strategische keuze is meest Scenario 4: Doorgroei van 80 naar 160 koeien Extra kosten arbeid? Arbeidsbehoefte is 50 uur per koe (incl RV uitbating en jongvee) Gemiddeld een arbeidinkomen van 5,80 euro/uur 19,21 euro/uur Bij overschot aan arbeid is kostprijs 0 euro Bij tekort aan arbeid Structureel 1 vaste arbeidskracht euro/jaar of 15 euro/uur 50 uur/koe 750 euro/koe extra kost Sporadisch bvb VVAB : 21 à 30 euro/uur Vreemde arbeid slorpt bijna volledig saldo op van de uitbreiding Onbetaalbaar tenzij voor tijdelijke inzet bvb klauwkappen, loonwerk etc.

13 Welke strategische keuze is meest Scenario 4: Doorgroei van 80 naar 160 koeien Extra kosten nieuwbouw? Nieuwbouw 5 à euro per plaats Vergeet kost sleufsilo s, erfverharding, verbouwing oude stal niet Raming: Aflossen op 20 jaar met 1 jaar uitstel van kapitaalsaflossing à 3% intrest VLIF onzeker, maar gerekend op 5 x euro kapitaalpremie (vanaf jaar 3) Strategie bij gewenste groei Samenvatting bijkomende kosten * Wat schiet er over van het oorspronkelijk saldo per koe? Na aankoop van Nerd s Met verrekening van extra RV kosten Met verrekening van een gemiddelde mestafzet (245 euro/koe) Met verrekening van de bouwkosten zonder vreemde arbeid Op basis van de resultaten voor het Q1, gemiddeld en Q4 bedrijf

14 Strategie bij gewenste groei Opslorping saldo bij investering Wat is resultaat van investeringen op bedrijfsniveau? ondernemingsplan SBB Ondernemingsplan SBB Doel van een ondernemingsplan SBB Formuleren en becijferen van je toekomstvisie bvb overname + uitbreiding Becijferen van behoefte aan arbeid, ruwvoeder, NERD, mestafzet investeringsbehoefte, termijnen, aflossingsplannen met en zonder VLIF toekomstige opbrengsten en kosten Prognose van de toekomstige resultaten Heb ik genoeg financiële buffer en bedrijfskapitaal? Kan ik de bank tijdig terugbetalen? ( terugbetaalcapaciteit) Geeft inzichten die moeten leiden tot bijsturingen KRATOS subsidieert ondernemingsplan SBB met max 750 euro

15 Strategie bij gewenste groei Nadelen van een ondernemingsplan Men rekent zich (onbewust) rijk bvb men overschat technische prestaties, marktprijzen Kan toekomst niet voorspellen Analyseert maar verbetert rendement niet Doet geen uitspraak over toekomstige managementcapaciteiten Bvb een forse uitbreiding veronderstelt andere arbeidsorganisatie, extern personeel, Mentale druk wijzigt Strategie bij gewenste groei Ondernemingsplan bij forse bedrijfsuitbreiding Vertrekt van gemiddelde situatie ( ) Effect uitbreiding van 80 naar 160 koeien Extra saldo van 1500 euro per koe (1050 euro Q1; 1950 euro Q4) Alle scenario s rekenen met stijgende melkproductie, stijgende kosten Extra voerkost en mestafzetkost wordt gerekend Geen arbeid verrekend! Geen rekening met bijkomende (her)investeringen op termijn Wat is effect van investering in gebouwen (20 jaar), aankoop vee (5 jaar), Nerd s (10 jaar) en wijzigend GLB (vanaf 2015) voor gemiddeld, Q1 en Q4 bedrijfstype?

16 Strategie bij gewenste groei Gemiddeld resultaat voor 160 koeien Kapitaalpremie Kapitaalpremie VLIF op VLIF op stal stal (5 schijven) Buffer door uitstel kap.afl. Buffer door uitstel kap.afl. Minimum Minimum Strategie bij gewenste groei Effect 10% melkprijsdaling Minimum Minimum

17 Strategie bij gewenste groei Verschillen nemen toe Minimum Strategie bij gewenste groei Samenvatting resultaatverbeteringen Scenario Q1 Gemiddeld Q4 1. Hoger saldo per koe x2 2. Meer melk per koe Opvullen 10 stalplaatsen 4. Nieuwbouw voor 160 koeien S.Q

18 Strategie bij overname en gewenste groei Besluiten Werk eerst aan betere bedrijfseconomische resultaten BE resultaten zijn het fundament voor gezonde financiële resultaten Accentverschuiving van kostprijs per liter naar opbrengst per koe Uitbreiden Bijna steeds rendabel binnen huidige structuur (stal, arbeid en Ha) Indien tekort aan productiefactoren (stal, arbeid en ha): Enkel rendabel voor Q3 en Q4 bedrijven I Risicobeheer Ondernemingsplan om financiële toekomst te begroten : Leg voldoende buffer aan om tijdelijk liquiditeitsproblemen te vermijden bvb als melkprijs 10% daalt Strategie bij overname en gewenste groei Besluiten Melkveehouder zijn is een veeleisend vak Reken je niet rijk Spiegel jezelf en niet je buurman Maak een ondernemingsplan SBB met KRATOS subsidies Vragen SMS