VDAB Fons Leroy, Gedelegeerd bestuurder. Innovatie staat centraal in onze instelling SUCCESS STORY. Hoe kunt u uw risico s beter beheersen?

Transcriptie

1 # 212 oktober > december 2015 VDAB Fons Leroy, Gedelegeerd bestuurder Innovatie staat centraal in onze instelling EXPORT Hoe kunt u uw risico s beter beheersen? INTERNATIONAL Een klaardere kijk op uw exportprojecten CYBERCRIMINALITEIT Gezond verstand: de sleutel tot een doeltreffende beveiliging SUCCESS STORY SOA People: IT moet een echte meerwaarde creëren

2 inhoudstafel News 04 In het kort Actualiteit van het kwartaal Een interessante of verrassende greep uit de economische actualiteit. success story 06 VDAB Innovatie zit in ons DNA De VDAB werd verkozen tot 'Regionale Overheidsorganisatie van het Jaar', dankzij zijn keuze voor bijzonder vernieuwende managementmethoden. 10 SOA People Als It de 'performance' ondersteunt Het geheim achter het succes van Khalil Hodaibi in de zeer competitieve wereld van de beheersinformatica? Een visie waarin meerwaarde centraal staat. INsIght 09 Ondernemen houd uw risico s onder controle Risico s nemen hoort bij ondernemen, maar dat betekent niet dat u om het even welk risico mag aanvaarden. tips & tricks 13 Risico s beheren exporteren zonder zorgen De verantwoordelijken van de drie diensten voor exportondersteuning vertellen u hoe u uw exportprojecten zo goed mogelijk voorbereidt. people & MANAgeMeNt 16 IT-veiligheid Awareness om cybercriminaliteit beter te bestrijden Vandaag blijft geen enkele onderneming nog gespaard van cybercriminaliteit. U ertegen wapenen, blijft in de eerste plaats een kwestie van gezond verstand. Focus 18 Internationale handel Managen van financiële exportrisico s Export mag dan al een absolute must zijn voor groeibedrijven, 'nulrisico' bestaat hier niet. Hoe beschermt u zich tegen die risico s? INg At your side 20 Commercial Finance Maak van uw facturen een management tool Factoring geniet al enkele jaren een meer dan stevige reputatie. events 22 De doordenkers ondernemers ontmoeten ondernemers Jonge bedrijfsleiders kunnen nog veel leren van de oude rotten in het vak. Wilt u reageren op een bepaald artikel of ons gewoon een vraag stellen? Stuur dan een mail naar ing-onderneming@ing.be. Redactiecomité C. De Moor, B. Lempkowicz, A. Nolf, M. Staelens, A. Van Brakel, F. Wauters Hoofdredacteur A. Van Brakel Redactie C. De Kock, N. Garcia Sequeira, F. Petitjean, P. Segaert, F. Wauters Uitgever M. Staelens Foto s L. Bazzoni, N. Le Beuan Benic, F. Raevens, Thinkstock Layout M. Bourgois, C. Harmignies Realisatie Elixis sprl Rodenbachstraat Brussel info@elixis.be ING Onderneming Reproductie is toegestaan, mits bronvermelding. Alle rechten voorbehouden voor de reproductie van foto s, de lay-out en de illustraties, die eigendom zijn van Elixis. ING Onderneming paraît également en français. ISSN-nummer: Gratis abonnement ing-onderneming.be Contactpersoon ING V. Mol, Marnixlaan 24 - B-1000 Brussel Tel.: valerie.mol@ing.be Internet: ing-onderneming.be Verantwoordelijke uitgever Inge Ampe, Sint-Michielswarande 60, B-1040 Brussel ING België nv Vennootschapszetel: Marnixlaan 24, B-1000 Brussel RPR Brussel Btw BE Tel.: info@ing.be - BIC: BBRUBEBB IBAN: BE Verzekeringsmakelaar, ingeschreven bij FSMA onder het codenummer 12381A * De ING-producten en -diensten, vermeld in dit magazine, worden u aangeboden onder voorbehoud van aanvaarding door ING België (of desgevallend, de betrokken verzekeraar) en mits wederzijds akkoord. De voorwaarden en modaliteiten van de ING-producten en -diensten (algemene voorwaarden of reglementen, essentiële spaarders- of beleggersinformatie, productfiches, tarieven en alle andere aanvullende informatie) zijn beschikbaar in uw ING-kantoor of op 02

3 RISICO S NEMEN OM WAARDE TE CREËREN Beste ondernemers, In de economische wereld van vandaag gaan risico en rendement samen. En aangezien rendement essentieel is voor de groei van een bedrijf, is risico s nemen per definitie eigen aan de activiteit van de ondernemer. Is die nieuwe klant ons vertrouwen wel waard? Is het wel een goed idee om dat nieuwe product te lanceren? Om die nieuwe exportmarkt aan te boren? Om die strategische leverancier te vervangen door een andere? Elke keuze houdt nu eenmaal risico s in. Ondernemen, betekent: die risico s opsporen, begrijpen, inschatten en afwegen tegen het verwachte rendement, maar ook nagaan of de onderneming ze kan dragen. Uiteraard betekent risico s aanvaarden ook de mogelijke maatregelen plannen om ze te beheersen of te verminderen. Voor een groot deel van die risico s hebben we als bedrijfsbankier aangepaste instrumenten ontwikkeld: commercial finance, oplossingen voor dekking in deviezen, documentair krediet en incasso We stellen onze expertise tot uw dienst om samen de oplossing te vinden die het best aansluit bij uw behoeften. Er bestaan ook risico s waarmee zowel ondernemingen als banken te maken krijgen, zoals cybercriminaliteit en fraude. Financiële producten om die risico s te bestrijden, zijn helaas nog niet ontwikkeld. Toch bestaan er wel degelijk oplossingen: goed bestuur en duidelijke, transparante en doeltreffende procedures. Als bank hebben we ter zake heel wat ervaring in huis die we altijd graag met u delen. Want al bij al is een goed risicobeheer vaak een product, maar altijd een beleidskeuze Veel leesplezier! Erik Van Den Eynden General Manager Midcorporates & Institutionals ING België Market update Wilt u dagelijks op de hoogte blijven van de trends op de financiële markten? Surf naar businessnews.ing.be en registreer u gratis op onze publicaties. 03

4 NEWS FAMILIEBEDRIJVEN Nieuwe jaargang voor de Opvolgersacademie Het Instituut voor het Familiebedrijf lanceert deze herfst een nieuwe jaargang van zijn Opvolgersacademie. Het programma is speciaal ontworpen voor kandidaat-opvolgers van familiebedrijven en omvat een lanceringsdag, gevolgd door vijf opleidingssessies, gespreid over een jaar. Doel: samen met de kandidaten alle aspecten uitdiepen van opvolging binnen een familiebedrijf. Info: opvolgersacademie ECONOMIE Is er groei te verwachten in 2015? Op 31 juli publiceerde de Nationale Bank van België haar eerste raming van de economische groei in het tweede kwartaal. Volgens die vooruitzichten steeg het Belgische BBP in het tweede kwartaal met 0,4%. De NBB heeft trouwens haar raming voor het eerste kwartaal herzien; zo bedraagt de groeiverwachting 0,4% in plaats van 0,3%. Deze cijfers kunnen verwaarloosbaar lijken, maar zijn wel degelijk goed nieuws, want ze bevestigen dat het economische herstel aanhoudt. 100 jaar Dat is de termijn van een lening van 50 miljoen euro die de Belgische Staat op 26 augustus uitgaf. De jaarcoupon bedraagt 2,5% een uiterst laag percentage voor zo n langetermijnlening, en de lening zal op 9 september 2115 worden terugbetaald. Het is de eerste keer dat België een lening uitgeeft met zo n lange looptijd. VEILIGHEID OP HET WERK Arbeidsongevallen: een 'nettodaling' Uit de jongste statistieken van het Fonds voor Arbeidsongevallen blijkt dat het aantal arbeidsongevallen in 2014 met 5,7% gedaald is in vergelijking met het jaar voordien. En dat terwijl het aantal banen zo goed als gelijk gebleven is in België (+0,4%). Het gaat dus om een nettodaling. Het aantal arbeidsongevallen blijft trouwens sinds begin jaren 1990 afnemen in ons land, onder meer dankzij de geleverde preventie-inspanningen. Bovendien gebeurt één op de drie arbeidsongevallen niet op het werk zelf, maar op weg van of naar het werk. Info (snelkoppeling): goo.gl/gzytq5 CONFERENTIE Schrijf u in voor de Working Capital Day Op 13 oktober organiseert CFO Magazine met de steun van ING een seminarie over werkkapitaalbeheer. Onderwerp: inventarisbeheer en beheer van de bevoorradingsketen. In de voormiddag organiseert ING een business game (aantal plaatsen beperkt), en in de namiddag zijn er een aantal workshops onder leiding van deskundigen. Info: cfomagazine.be/events/2015/what-aboutyour-supply-chain DE INFLATIE STAAT HET HOOGST SINDS MAART 2014 In augustus bedroeg de inflatie 0,91% op jaarbasis, het hoogste niveau sinds maart Goed nieuws dat het doembeeld van deflatie weer iets meer afwendt DE FEDERALE REGERING IS EEN SLECHTE BETALER De minister van Financiën antwoordde onlangs op een parlementaire vraag over het betalingsbeleid van de federale overheidsdiensten (FOD). Daaruit blijkt dat de Staat in 2014 meer dan 4 op de 10 facturen te laat betaalde ( facturen op ). Deze achterstand leidde tot de uitbetaling van meer dan euro aan verwijlintresten. 04

5 INGsider LANCERING VAN ING FINTECH VILLAGE Fintech Village is de eerste Belgische business accelerator die gericht is op financiële technologie. Het gaat om een samenwerkingsverband tussen ING, Deloitte, Swift, Innotribe, Belcube, Smartfin Capital, Eggsplore en Startups.be. De accelerator biedt start-ups een coachingprogramma aan om op een snelle manier de zin van hun concept te testen. Doel: de ontwikkeling van bestaande start-ups stimuleren en innovatie versnellen in de sector van de financiële technologieën. Info (snelkoppeling): goo.gl/nxtak7 UITSTEKEND EERSTE SEMESTER VOOR ING BELUX Ondanks de toegenomen fiscale druk en de nog bescheiden economische heropleving presteerde ING Belux goed in het eerste semester van 2015, met een winst vóór belastingen die 8% hoger ligt dan in het eerste semester van 2014, een stijging van de kredietportefeuille met 5,2% en van de deposito s met 7%. Info (snelkoppeling): goo.gl/7h3zmd STARTERS Fiscale stimulans voor jonge ondernemingen De programmawet van 10 augustus bekrachtigt officieel een regeringsmaatregel om jonge ondernemingen te ondersteunen. Sinds 1 augustus hoeven bedrijven die nog geen 4 jaar bestaan, niet langer 10% (voor kleine ondernemingen) of 20% (voor micro-ondernemingen) van de bedrijfsvoor- heffing die ze afhouden van de lonen, door te storten aan de Schatkist. Micro-ondernemingen zijn bedrijven die niet tot een groep behoren en minstens voldoen aan twee van de drie volgende beperkingen: - totale balans van minder dan 3,5 miljoen euro; - jaaromzet van minder dan euro; - gemiddeld aantal werknemers, gespreid over het jaar: minder dan 10. Kleine ondernemingen moeten beantwoorden aan twee van de drie volgende beperkingen: totale balans van minder dan 3,65 miljoen euro, maximumomzet van 7,3 miljoen euro en maximaal 50 werknemers. READING TIPS Vergelijk België met de andere EU-landen Eurostar zette onlangs 'My country in a bubble' online, een app waarmee u de EU-lidstaten en de EVA-landen met elkaar kunt vergelijken, in de vorm van grafieken die zijn samengesteld op basis van de verschillende nationale indicatoren. Ludiek én leerrijk. Info (snelkoppeling): goo.gl/uuzwqp Financieel risicobeheer voor dummies U wilt meer weten over financieel risicobeheer? Dan is er goed nieuws voor u, want de beroemde collectie publiceert in ber 'Financial Risk novem- Management for Dummies'. Info: Financial Risk Management for Dummies, door Aaron Brown - John Wiley & Sons, november 2015 (ISBN-13: ) Verbeter uw concentratie Tegenwoordig worden we op het werk voortdurend afgeleid door s, berichten allerhande, smartphones Dat zorgt soms voor een flinke productiviteitsdaling. Deze praktische gids geeft managers alle sleutels in handen om beter te focussen en hun rendement te verhogen. Info: Driven to Distraction at Work: How to Focus and Be More Productive, door Edward M. Hallowell - Harvard Business School Press - Crown Business, januari 2015 (ISBN-13 : ) Foto's: V.R. 05

6 SUCCESS STORY De VDAB, Regionale Overheidsorganisatie van het Jaar, heeft een tip voor werkgevers. "Probeer net als wij 'CEO' te zijn. Ga voor co-creatie, outside-in en empowerment." Gedelegeerd bestuurder Fons Leroy geeft tekst en uitleg. OPRICHTINGSJAAR 1989 ACTIVITEITEN Werknemers en werkzoekenden toeleiden naar opleidings- en doorgroeimogelijkheden LOCATIE 135 administratieve gebouwen, werkwinkels en competentiecentra WERKINGSBUDGET 651 miljoen euro (2014) PERSONEEL consulenten en instructeurs (2014) KERNCIJFERS bedrijven maken hun vacatures bekend via vdab.be (2014) vacatures behandeld per jaar (2014) VDAB INNOVATIE ZIT IN ONS DNA 06

7 3 maart Een persbericht van EY: VDAB is verkozen tot 'Overheidsorganisatie van het Jaar'. De tweede editie van de wedstrijd zet in totaal zes overheidsorganisaties in de bloemetjes. In haar toelichting looft Michèle Sioen, juryvoorzitster en voorzitster van het VBO, de Vlaams-regionale laureaat: "De VDAB is een van de sterkste overheidsorganisaties van het land." Dat maakt een mens al eens nieuwsgierig. Bijna vier maanden later kloppen we aan bij het hoofdkwartier van de VDAB in hartje Brussel, op een steenworp van het Centraal Station. Gedelegeerd bestuurder Fons Leroy houdt er kantoor op de vijfde verdieping, met panoramisch uitzicht op de benedenstad, de basiliek van Koekelberg en het Atomium. INNOVATIE OP DE ARBEIDSMARKT Wikipedia: de VDAB is opgericht in 1989 na de derde staatshervorming. Opdracht: vraag en aanbod samenbrengen op de arbeidsmarkt. Daartoe begeleidt de dienst voornamelijk werkzoekenden naar werk, bijvoorbeeld via een bijkomende opleiding in een van zijn vele competentiecentra. Sleutelwoord in de kwarteeuw van de VDAB is 'innovatie', zo verzekert Fons Leroy ons bij de start van het interview. "Met veranderingen omgaan zit in ons DNA gebakken. De arbeidsmarkt evolueert voortdurend, wij dus ook", zegt onze gesprekspartner. "Vandaag evolueren we naar een netwerksamenleving. Private bedrijven vervullen steeds meer publieke opdrachten en vice versa. De VDAB moet daardoor steeds meer aan 'CEO' doen. En werkgevers eigenlijk ook." CO-CREATIE CEO? Geen 'chief executive officer' meer, maar 'co-creatie, empowerment en outside-in'. Co-creatie betekent dat een organisatie niet altijd zelf het antwoord moet geven. U kunt consumenten en leveranciers mee betrekken in de ontwikkeling van uw producten of diensten, en zo een netwerk uitbouwen. Fons Leroy: "Wij dachten bijvoorbeeld dat we goede diensten leverden aan jongeren. Maar toen we het aan de jongeren zelf vroegen, bleek dat niet te kloppen. Daarop hebben we een appwedstrijd georganiseerd voor hogeschoolstudenten. De winnaars mochten als jobstudent bij ons hun idee uitwerken. Bijzonder goedkoop, en op maat van onze klant. Een perfect voorbeeld van hoe efficiënt co-creatie kan zijn." OUTSIDE-IN: WEG MET DE SILO S Belangrijke voorwaarde voor co-creatie is de 'O' van 'outside-in'. Uw organisatie zo inrichten dat u de signalen van uw klanten opvangt. "De voorbije jaren heeft de VDAB zijn processen sterk hertekend. We vertrekken niet meer van de silo s, maar van de klant. Op elk klantenproces hebben we eigenaars gezet die holistisch optreden, zodat we ons steeds aanpassen aan de verwachtingen van onze klanten. Van buiten naar binnen dus. Met de oude silo s stuurden we onze klanten van het kastje naar de muur", geeft de gedelegeerd bestuurder van de VDAB toe. EMPOWERMENT Tot slot staat de 'E' voor 'empowerment' of 'versterken', zowel van uw klanten als van uw medewerkers. "Voor dit laatste onderdeel heb ik inspiratie gevonden bij Schoenen Torfs. Bij hen komt elke medewerker met plezier werken. Gelukkige werknemers geven uw klanten de extra service die het verschil maakt", aldus Fons Leroy. Maar de VDAB 'empowert' dus ook zijn klanten, getuige de nieuwe merkstrategie en dito website, gelanceerd in het voorjaar van "We willen dat werkgevers en werkzoekenden zelf het antwoord kunnen geven, met behulp van onze tools. Als overheid richten we beter onze pijlen op mensen die zelf geen oplossing vinden, bijvoorbeeld mensen in armoede of met een beperking." MENSEN AAN HET WERK HOUDEN In 2014 kwamen er maar liefst niet-werkende werkzoekenden aankloppen bij de VDAB niet-werkende werkzoekenden vonden een job en schreven zich weer uit. Zeer veel mensen doen dus een beroep op de VDAB, maar in de toekomst worden het er nog meer. Als het van Fons Leroy afhangt, zelfs een paar miljoen. "We willen niet alleen werkzoekenden helpen, maar DE ARBEIDS- MARKT EVO- LUEERT VOORT- DUREND, WIJ DUS OOK Wie is Fons Leroy? Fons Leroy (60) is de zoon van een Limburgse mijnwerker. Na zijn studies rechten ging hij aan de slag bij de RVA, waar hij doorgroeide tot hoofd van de studiedienst. Vanaf 1990 werkte hij op ministeriële kabinetten, als medewerker en kabinetschef. Sinds 2005 leidt Fons Leroy de VDAB als gedelegeerd bestuurder. In 2009 werd hij uitgeroepen tot Overheidsmanager van het Jaar. In zijn vrije tijd is Fons Leroy een fervent fietser: hij beklom ruim cols en zit nog elke dag minstens 40 minuten op de fiets. Van 1994 tot 2004 was hij ook manager van wielerploeg Vlaanderen

8 SUCCESS STORY Foto's: Frédéric Raevens, V.R. Innovatie staat centraal in de aanpak Innovatie staat centraal in de aanpak van de VDAB. ook mensen die al een baan hebben. We willen hen aan het werk houden. We willen niet wachten tot iemand werkloos wordt. Proactief oplossingen zoeken op basis van iemands competenties staat daarbij centraal. Onze bestaande loopbaanbegeleiding is uniek in Europa, en die moeten we nu uitbreiden. In het verleden lag de focus al te vaak op diploma, leeftijd of handicap." BRUGGEPENSIONEERDEN ACTIVEREN Activering van bruggepensioneerden is voor de gedelegeerd bestuurder van de VDAB dan ook een logische stap. "De economie begint weer aan te trekken. We moeten met meer mensen langer werken om alle vacatures in te vullen. Dat kan bijvoorbeeld via aangepast of deeltijds werk. De Scandinavische collega s activeren al langer tot 65. Daar kunt u op uw 64ste nog een opleiding volgen. Hier hoort u op uw 64ste: 'wacht een jaartje en u bent met pensioen'. Die mentaliteit moeten we doorbreken. Mensen van mijn leeftijd zijn niet 'oud'. Zelfs mijn moeder van 85 jaar houdt er niet van 'oud' genoemd te worden." GROOTSTE JOBSITE VAN HET LAND De tweede grote uitdaging voor de VDAB de komende jaren is jongeren een bewustere studiekeuze helpen maken. Daartoe wil de VDAB zoveel mogelijk vacatures en cv s bijhouden. "VDAB.be is nu de grootste jobsite van het land. We willen niet zomaar de grootste zijn, we willen wel zoveel mogelijk transparantie over de arbeidsmarkt hebben. Dan kunt u sneller uw opleidingsbeleid bijsturen en bijvoorbeeld signalen geven aan het onderwijs om bepaalde richtingen meer te stimuleren." BUITENLANDSE COLLEGA S Inspiratie voor deze tweede uitdaging doet de VDAB onder andere op in het buitenland. Wel elke week krijgt de VDAB internationale collega s op bezoek. Eind juni waren dat Oostenrijkers. "Zij informeren in de klas over de jobmogelijkheden die vasthangen aan bepaalde studiekeuzes. Ook sterk uitgebouwd in Oostenrijk is duaal leren. Jongeren worden er veel meer dan bij ons opgeleid in de bedrijven om er werkervaring op te doen. De Vlaamse overheid wil daar nu ook op inzetten." De Oostenrijkers kunnen dan weer leren van de e-services van de VDAB. De Oostenrijkse databanken matchen bijvoorbeeld vacatures en werkzoekenden enkel op beroep. Maar dan kan een matching enkel een 'ja' of een 'nee' opleveren. Bij een matching op competenties, zoals de VDAB doet, schommelt de overeenkomst tussen 10 en 90%. Het is ook duidelijker welke ontbrekende competenties een werkzoekende moet bijspijkeren. AMAZON VAN DE ARBEIDSMARKT Op termijn moet de VDAB zelfs de 'Amazon' van de arbeidsmarkt worden, vindt Fons Leroy. "De VDAB zit op een goudmijn aan data. Jaarlijks bedienen we minstens unieke klanten, waaronder tienduizenden bedrijven. Maar met die goudmijn doen we te weinig. Door onze data te analyseren, kunnen we een nog betere service bieden. Bijvoorbeeld aan een bedrijf kandidaten voorstellen op basis van zijn eerdere voorkeuren. Net zoals u bij Amazon vergelijkbare producten krijgt voorgesteld als u een boek bestelt. Werkzoekenden kunnen we dan weer verrassen met vacatures die ze echt willen. Want ongeveer 4 op de 10 werkzoekenden bekijken op andere jobs dan die waarvoor ze ingeschreven zijn." SCHARNIERJAAR Tot slot blijkt 2015 een scharnierjaar in het bestaan van de VDAB. De zesde staatshervorming heeft de controlebevoegdheid overgeheveld van de federale RVA naar de gewestelijke collega s VDAB, Forem en Actiris. "In 1989 dacht men dat u niet tegelijk kunt bemiddelen en controleren. De voorbije 25 jaar hebben we de bemiddelingsfunctie geprofessionaliseerd. Nu zijn we klaar om de controlefunctie erbij te nemen. Het moet ons toelaten om nog meer mensen aan het werk te brengen en te houden. Dat we tot Regionale Overheidsorganisatie van het jaar 2015 zijn verkozen, sterkt ons alvast in ons vertrouwen dat we daarin zullen slagen." GERT DE BRABANTER National Manager Public Sector ING België ING en de Vlaamse overheid ING is sinds 2012 de huisbankier van de Vlaamse overheid. ING verzorgt voor de 60 Vlaamse agentschappen zowel het betaalverkeer als de beleggingen op korte termijn, goed voor een totaal budget van 38 miljard euro. Gert De Brabanter, National Manager Public Sector bij ING, spreekt met veel respect over de VDAB. "Knap hoe zo n grote organisatie zich voortdurend weet aan te passen aan nieuwe omstandigheden. De klant centraal plaatsen, klinkt heel herkenbaar, en verdient navolging. Misschien kunnen we in de toekomst de VDAB helpen met het opzetten van structuren voor co-creatie." 08

9 INSIGHT ONDERNEMEN HOUD UW RISICO S ONDER CONTROLE Risico s nemen hoort bij ondernemen, maar dat betekent niet dat u om het even welk risico mag aanvaarden. Ook starters kunnen met enkele eenvoudige maatregelen de gevaren van het zakendoen flink beperken. Als ondernemer moet u soms risico s nemen, dat is nu eenmaal de aard van het beestje. En, heel af en toe, loopt een zakelijk avontuur ook met een sisser af. De financiële gevolgen daarvan kunnen met enkele eenvoudige, doordachte ingrepen sterk beperkt worden, zegt Edouard Zurstrassen, Head of Wealth Engineering bij ING Private Banking. BESCHERM UW ECHTGENO(O)T(E) "Een eerste belangrijke maatregel die men kan treffen, is het afsluiten van een huwelijkscontract", zegt Zurstrassen. "Zo worden de activa van mijnheer en mevrouw juridisch gescheiden. Is men daarentegen gehuwd met gemeenschap van goederen, dan kan een eventuele schuldeiser ook het patrimonium van de echtgeno(o)t(e) aanspreken, ook al heeft hij of zij niets met de onderneming te maken. Een huwelijkscontract afsluiten, is niet duur en kan met een simpele notariële akte." EN UW EIGEN VERMOGEN Een tweede voorziening die men kan treffen, is het oprichten van een vennootschap. "Zeker een kapitaalsvennootschap, zoals een nv of bvba is te overwegen", legt Zurstrassen uit. "In die vennootschappen is de aansprakelijkheid van de vennoot beperkt tot zijn inbreng. De vennootschap is een aparte rechtspersoon die los staat van de zaakvoerder." Zelfs wie al een eigen vennootschap bezit, doet er soms goed aan om een tweede op te richten. "Als er in de loop van de jaren bijvoorbeeld een mooi patrimonium is opgebouwd door de vennootschap, kan het verstandig zijn om dit in een aparte entiteit onder te brengen. Zo is het beschermd indien er met de oorspronkelijke vennootschap iets verkeerd loopt. Ook bij erfeniskwesties of het overdragen naar volgende generaties heeft dit voordelen." Als de vennootschap een mooi patrimonium heeft opgebouwd, kan men dit best onderbrengen in een aparte vennootschap. EDOUARD ZURSTRASSEN Head of Wealth Engineering ING Private Banking VOORZICHTIG MET WAARBORGEN Ook een derde voorziening kan veel leed besparen. "Ondernemers moeten voorzichtig zijn met waarborgen aan derde partijen", zegt Zurstrassen. "U beperkt ze best tot één bepaald deel van uw vermogen, niet uw hele vermogen. Zorg er ook voor dat een waarborg beperkt is in de tijd en niet overdraagbaar is op uw erfgenamen." Als laatste tip geeft Zurstrassen nog mee dat er ook heel wat verzekeringen bestaan om u tegen risico s te beschermen. "De hospitalisatieverzekering en inkomensgarantieverzekering, die de ondernemer beschermen bij ziekte, zijn erg aan te raden. In dat licht is ook een klassieke bedrijfsleidersverzekering interessant. Ook een VAPZ, een vrij aanvullend pensioen voor zelfstandigen, is zeker te overwegen; het vormt een mooie aanvulling op het wettelijke pensioen en bovendien kunnen de premies worden ingebracht als beroepskost. En tot slot: de rechtsbijstandsverzekering, die ondersteuning biedt bij juridische conflicten." Foto's: V.R. 09

10 SUCCESS STORY OPRICHTINGSJAAR 2007 ACTIVITEITEN IT-consultancy OMZET 100 miljoen euro LOCATIE België, Frankrijk, Nederland, Luxemburg PERSONEEL 600 medewerkers, waarvan 400 in België SOA PEOPLE ALS IT DE 'PERFORMANCE' ONDERSTEUNT Het verhaal van SOA People kan men niet los zien van zijn stichter, Khalil Hodaibi. Waarin schuilt het geheim van dit dubbele succesverhaal in de bijzonder competitieve sector van business data processing? Zeker in de visie die zich richt op het genereren van meerwaarde voor de klant. Voor Khalil Hodaibi begint het avontuur als ondernemer in "Mijn vennoot Vincent Simioni en ik verlieten in 1994 onze respectievelijke werkgevers om samen van start te gaan in een klein bedrijf in SAP-consultancy", vertelt onze gesprekspartner. "Omdat we overtuigd waren van het groeipotentieel van de onderneming, beslisten we om zelf de leiding in handen te nemen door middel van een management buy-out. Dat gebeurde in samenwerking met ING, toen nog de BBL." 10

11 INTERNATIONALE GROEI Ten tijde van de overname behaalt de onderneming een jaarlijkse omzet van circa 12 miljoen euro en heeft ze 120 personen in drie landen in dienst. "We legden ons toe op internationale expansie, te beginnen met Zwitserland en het Verenigd Koninkrijk", verduidelijkt Khalil Hodaibi. "Die strategie bleek lonend, want we behaalden een omzet van 30 miljoen euro." In 2003 dragen de twee vennoten 100% van hun kapitaal over aan IDS, een Duits, op de Beurs van Frankfurt genoteerd bedrijf. "IDS had een uitgesproken industrieel project en we zaten helemaal op dezelfde lijn. Specifiek voor de industrie hadden ze een product voor business process & performance modelling ontwikkeld. Wij zorgden dan weer voor een client platform dat al zijn sporen verdiend had." Het was een win-winsituatie, want in amper drie jaar tijd werd het nieuwe bedrijf twee keer zo groot. "Zelf heb ik veel geleerd, want het was goud waard om deel te kunnen uitmaken van het management team van een beursgenoteerd bedrijf en te werken aan zijn internationale expansie. Bovendien hadden we bijzonder ambitieuze groeiplannen. Ons product was heel innovatief. We moesten ons dan ook zo snel mogelijk positioneren om de eventuele concurrentie het gras voor de voeten te maaien." EEN NIEUWE START Maar in 2007 verlaat Khalil Hodaibi IDS. "We gingen niet meer akkoord met de strategie. Dankzij de waardevolle hulp van bedreven managers verkozen wij om een nieuwe onderneming op te starten waar we verder konden werken aan onze visie. Ook hier was het nodig om zo snel mogelijk te groeien. Op één dag hebben we dus drie bedrijven in drie verschillende landen opgericht. Onze uitgangspositie was dat we bedrijven de IT-tools zouden leveren die ze nodig hadden voor hun strategie. Zoiets betekent dat u nogal wat aan consulting doet. Volgens mij streven alle ondernemingen, ongeacht Wie is Khalil Hodaibi? hun grootte, duidelijke doelen na. Zo willen ze nummer 1 worden in een bepaalde sector, minder investeren in een regio en een nieuwe activiteit ontwikkelen. Om die doelstellingen te verwezenlijken, bepaalt het management een strategie. We helpen ze om die strategie toe te passen. Samen met onze klant bepalen we de 'processen', de manier om zich te organiseren, de potentiële performance bronnen en de nodige tools. Vervolgens ontwerpen we het informatiesysteem dat de verwezenlijking van die strategie moet ondersteunen en dat ook dienstdoet om de performance te meten." EEN BRON VAN MEERWAARDE De meerwaarde van SOA People zit hem in de uitgesproken strategische benadering van het bedrijfsbeheersysteem. "Wij denken dat wij de taak hebben om de strategie van onze klant te begrijpen en te begeleiden, en een actieplan te ontwerpen. Daarvoor is het noodzakelijk dat de onderneming heel duidelijk bepaalt welke processen zich intern afspelen. Daarna moet ze vastleggen wat de beste manier is om ze te verwezenlijken en hoe men kan meten of die uitvoering efficiënt is. Pas dan kunnen we een informatiesysteem ontwerpen dat het bedrijf helpt om zijn doelstellingen te realiseren. Daarvoor gebruiken wij oplossingen die gestoeld zijn op SAP-tools." Die tools bieden het bedrijf de mogelijkheid om: - op eender welk moment te bepalen in welk stadium van een bepaald proces het zich bevindt; - te meten of de performance in elk proces overeenstemt met de vastgelegde doelen; - de middelen te identificeren om de prestatie te verbeteren waar ze te wensen overlaat. "Een deel van ons werk heeft dan ook meer te maken met strategic organisation consultancy dan met IT", geeft Khalil Hodaibi toe. "Maar daarin schuilt nu net onze meerwaarde. Onze klanten vertrouwen ons omdat we die voorbereidende reflectie maken over de beste manier om de strategie uit te voeren. Ook al vertegenwoordigt het onderdeel waarin de strategie vastgelegd wordt misschien maar 20% van de omzet, het is dankzij die 20% dat de overige 80% mogelijk wordt gemaakt!" Tips van de ondernemer ER IS GEEN GUN- STIGE WIND VOOR EEN STUURLOOS SCHIP Toon duidelijk uw ambities, maar heb de moed om ze in twijfel te trekken en aan te passen als dat nodig blijkt. TOEVAL BESTAAT (BIJNA) NIET "Is een klant plots ontevreden? Zoekt een waardevolle medewerker plots andere horizonten op? Verkeert een sector plots in crisis?" Als de gebeurtenis 'plots' is, hebt u de signalen uit de markt, van uw klanten en medewerkers onvoldoende opgevangen. U moet zorgen voor een systeem om al die signalen te zien en te verklaren. ALLEEN NADENKEN OVER DE STRATEGIE, DAT HEET DROMEN Op een bepaald moment moet u ophouden met nadenken: u moet uw strategie uitvoeren, ze toetsen aan de werkelijkheid, ze ter discussie stellen, ze aanpassen. Anders komt er niets van terecht. Khalil Hodaibi komt op 17-jarige leeftijd naar België om er hogere studies aan te vatten. Nadat hij zijn diploma van burgerlijk ingenieur informatica heeft behaald, gaat hij werken bij Arcelor, waar hij vier jaar zou blijven. Om zich te vervolmaken, besluit hij een postacademische opleiding management te volgen. Tijdens die studies leert hij Vincent Simioni kennen. Met hun nieuwe diploma op zak worden ze collega s in een kleine onderneming uit de informaticasector. Niet veel later zetten ze hun eerste stappen als ondernemers. 11

12 SUCCESS STORY De SOA Academy Sinds de oprichting werft SOA People jaarlijks 50 à 60 pas afgestudeerde universitairen aan. De onderneming ontwikkelde een opleidingsprogramma van twee maanden waar de nieuwe medewerkers geëvalueerd worden. Het programma: - een grondige studie van de business processes van elke bedrijfstak waarin SOA People zijn diensten aanbiedt. - een opleiding over de manier om die processen om te zetten in SAP. - een 'soft skills'- module waar de jonge academici kennismaken met enkele aspecten van hun vak als consultant, zoals communicatievaardigheden en management. "Na drie jaar is meer dan de helft van onze nieuwe personeelsleden nog altijd bij ons", vertelt Khalil Hodaibi met enige trots. "En diverse managers kregen een opleiding in de Academy." STRUCTURERING PER SECTOR Deze strategische meerwaarde vereist niettemin flink wat voorbereidend werk. "Van elke branche kennen wij de belangrijkste value adding business processes, want wij maakten de modellen en indicatoren", verduidelijkt onze gesprekspartner. "Als we een klant benaderen, kennen we zijn business dus even goed als hij. Om het nauwkeurige voorbereidende onderzoek terug te verdienen, is een commerciële benadering per sector dus nodig. Ook om die reden is internationalisering absoluut noodzakelijk, omdat we daardoor ons klantenbestand kunnen uitbreiden. We vorderen stapsgewijs. Bij de aanvang richtten we ons op drie sectoren: de chemie, de farmacie en de kapitaalgoederen. Ondertussen kwamen daar nog andere branches bij. Zo bekleedt de dienstensector een belangrijke plaats in ons klantenbestand, net als de transportsector en de openbare sector." Vóór de uitvoering van het eigenlijke IT-project Vóór de uitvoering van het eigenlijke IT-project brengen de consultants van SOA People eerst de strategie en de businessprocessen van hun klanten in kaart. NATIONALE EN INTERNATIONALE MARKTBEWERKING SOA People ontwikkelt zich vandaag op basis van verschillende pijlers: een regionale en internationale aanwezigheid, de versterking van de portfolio en de verruiming van de aangepakte sectoren. Die ontwikkeling is zowel het resultaat van eigen investeringen als van acquisitie. "Op dit moment vertegenwoordigen de acquisities 40% van onze groei. In 2010 gingen we van start met die aankoopstrategie en sindsdien hebben we al vijf ondernemingen verworven. Wij willen die groeistrategie voortzetten. Voor dit jaar mikken wij op een omzet van 100 miljoen euro en tegen 2020 willen wij uitkomen op 200 miljoen. Ergens is dat een noodzaak: als ik de track record van onze managers bekijk, weet ik dat ze dat soort uitdagingen nodig hebben. De ambitie en de wil om steeds verder te gaan, zitten in ons DNA." Foto's: Laetizzia Bazzoni, V.R. FRÉDÉRIC DE LIEDEKERKE Relationship Manager ING België Stevige vooruitzichten Sinds de start van hun ondernemersinitiatief heeft ING de stichters van SOA People begeleid. Hun relatie is gebouwd op wederzijds vertrouwen. "SOA People wordt uiterst strak gemanaged en dat is verbazingwekkend", zegt Frédéric de Liedekerke, Relationship Manager bij ING. "Als ze ons opzoeken met een business plan, is dat niet alleen heel duidelijk en zorgvuldig gedocumenteerd, maar bovendien komen hun ramingen telkens tot bijna op de cent uit. Dat is echt indrukwekkend. Een dergelijke aanpak schenkt ons veel vertrouwen: we weten dat SOA People bereid is om het erop te wagen, dat ze een stevige business case hebben." 12

13 TIPS & TRICKS RISICO S BEHEREN EXPORTEREN ZONDER ZORGEN Producten of diensten exporteren naar alle hoeken van de planeet, het is een stiekeme droom van heel wat ondernemers. Maar hoe begint u aan zo n avontuur? Die vraag stelden we aan drie specialisten. Te onthouden Exporteren zorgt voor groei, krikt het zakencijfer op en stimuleert innovatie. Een goede voorbereiding is echter cruciaal, bij exporteren komen héél veel zaken kijken. AWEX, FIT en Brussels Invest & Export beschikken over heel wat informatie en expertise en kunnen financiële steun geven. In België zorgen drie overheidsagentschappen voor het stimuleren van exportactiviteiten: Flanders Investment and Trade (FIT), het Agence Wallonne à l Exportation et aux Investissements Étrangers (AWEX) en Brussels Invest & Export. Zij helpen bedrijven uit hun respectievelijke regio om hun exportplannen op te maken en zo goed mogelijk te realiseren. Maar waarom zou u überhaupt aan een exportverhaal beginnen? "Export is een uitgelezen manier om uw markt te vergroten en uw zakencijfer te doen stijgen", zegt Bénédicte Wilders, directrice van Brussels Invest & Export. "Het zorgt voor groei en bijkomende tewerkstelling. Soms zien we ook bedrijven die, gezien hun product of hun sector, wel moeten exporteren. Wie bijvoorbeeld koelingstoestellen produceert, zal aan de Brusselse of Belgische markt alleen niet genoeg hebben. Dergelijk bedrijf kan niet anders dan exporteren. Eén constante is wel dat de bedrijven die aan export beginnen, gezond zijn. Als het al niet goed gaat op de thuismarkt, dan staat export ook niet meteen bovenaan uw lijstje." GOODWILL CREËREN Ook Claire Tillekaerts, CEO van FIT, ziet heel wat voordelen. "Onderzoeks- en ontwikkelingskosten kunnen sneller worden gerecupereerd via export en een bijbehorend groter afzetgebied", zegt zij. "Ondernemers die seizoensgebonden producten aanbieden, kunnen via export 'dode seizoenen' overbruggen. De aanwezigheid op verschillende markten zorgt bovendien ook voor meer stabiliteit en continuïteit in de onderneming, het creëert meer goodwill van investeerders en analisten, en de aantrekkelijkheid als werkgever stijgt." Allemaal goede redenen dus om aan export te doen, maar Tillekaerts plaatst meteen ook een interessante kanttekening. "Vlaamse kmo s trekken eigenlijk zelden spontaan de grens over. Het zijn dikwijls externe factoren die bedrijven ertoe brengen om internationaal te gaan: een onverwachte prijsvraag uit het buitenland, een toevallige bestelling uit het buitenland of commerciële druk van een leverancier of partner om samen andere markten te bewerken. Ook een 13

14 De overheid als klant Net zoals in België zijn ook buitenlandse overheden grote aankopers van goederen en diensten. Een 'overheid' kan men trouwens erg ruim bekijken, niet alleen zijn er de besturen, maar ook bijvoorbeeld de politie, het leger, het onderwijs en andere departementen die door de staat worden gefinancierd. Niet alleen grote ondernemingen komen voor dit soort contracten in aanmerking. Ook voor kmo s loont het de moeite om hun kans te wagen. In eigen land eerst Wel vergt het binnenrijven van een overheidsopdracht tijd. Vooral op administratief vlak moet u de moeite nemen om uw offerte correct op te maken. Het ontbreken van één gestempeld attest kan immers voldoende zijn om de offerte ongeldig te laten verklaren. Daarom valt het aan te raden eerst in eigen land mee te dingen naar overheidsopdrachten, vooraleer u er zich in het buitenland aan waagt. Zo krijgt u een idee van de administratieve verplichtingen en van de mate waarin uw bedrijfsprocessen hier klaar voor zijn. opportuniteit om een product te testen op een nieuwe markt of een ontmoeting met relaties die als gids fungeren op een buitenlandse markt, kunnen aanleiding zijn om de eerste stappen buiten België te zetten." STEVIG VOORBEREIDEN Dat exporteren geen avontuur is waar men op een verloren namiddag even aan begint, daar zijn alle gesprekspartners het over eens. Een stevige voorbereiding is cruciaal. "De eerste logische stap is dat u als ondernemer goed nadenkt over uw plannen", zegt Jean-Pierre Marcelle, algemeen directeur van AWEX. "En daar komen heel veel vragen bij kijken. Waarom wilt u exporteren? Hoe gaat u dat aanpakken? Wat zijn de voordelen voor het bedrijf? Is uw product wel geschikt om te exporteren? Hebt u er het geld voor? Is uw organisatie klaar voor de export? Werkt u met lokale partners of probeert u het zelf? En hoe zult u uw product positioneren? De verkoopprijs in België zal vaak sterk verschillen van de prijs in het buitenland. Er zijn logistieke kosten, verpakkingen en specificaties die misschien moeten worden aangepast. Er zijn allerlei reglementen waaraan het bedrijf moet voldoen. Dat moet allemaal worden verrekend." Nog een belangrijk aandachtspunt zijn de mogelijke juridische problemen die de kop kunnen opsteken. Wat als de klant niet betaalt, waar haalt u dan verhaal? "Niet alleen de taalbarrière speelt een belangrijke rol, ook de juridische systemen van sommige landen zitten soms helemaal anders in elkaar dan bij ons", legt Bénédicte Wilders uit. "Dat is niet alleen belangrijk als er een conflict ontstaat, maar BÉNÉDICTE WILDERS Directrice Brussels Invest & Export CLAIRE TILLEKAERTS CEO Flanders Investment & Trade JEAN-PIERRE MARCELLE Algemeen Directeur AWEX ook voor bijvoorbeeld fiscale verplichtingen, regels rond verpakkingen of douaneformaliteiten kunnen voor problemen zorgen." VARKENSWORST IN SAOEDI-ARABIË En dan hebben we het nog niet eens gehad over cultuur- en smaakverschillen. Wie zaken gaat doen in verre landen, kan zich maar beter goed verdiepen in de lokale gewoontes en gebruiken. "Het is een boutade, maar in Saoedi-Arabië worsten verkopen van puur varkensvlees, is uiteraard geen goed idee", geeft Jean-Pierre Marcelle als voorbeeld. "Er zijn nog heel wat onverwachte zaken waar wij Belgen geen weet van hebben en die in andere landen heel belangrijk zijn, zeker voor wie buiten Europa wil exporteren." "Buiten de eurozone steken dan ook nog eens zaken als wisselkoersrisico s de kop op", geeft Claire Tillekaerts mee. "In de tijd die verloopt tussen facturatie en betaling, kan de koers van een munt flink evolueren, met alle gevolgen van dien voor de exporteur en de klant. Zo n schommelende munt kan er ook voor zorgen dat Belgische producten duurder worden voor buitenlandse kopers, waardoor onze bedrijven aan competitiviteit verliezen. Er zijn wel bepaalde financiële technieken om dat risico in te perken, maar daar hangt ook een prijskaartje aan." FINANCIËLE STEUN Het is precies over dit soort kwesties dat instanties als FIT, AWEX en Brussels Invest & Export advies kunnen geven. Bovendien kunnen zij bedrijven ook financieel ondersteunen in hun veroveringstocht van het buitenland. "Zo kunnen wij tot 50% van de 14

15 TIPS & TRICKS voor één bepaald gewest, in andere gevallen wordt er samengewerkt over de gewesten heen. Soms focust een kantoor zich op één bepaald land, soms worden meerdere landen door hetzelfde kantoor bediend. Maar in regel is het advies dat via deze kanalen gegeven wordt, altijd gratis. "Wij hebben een buitenlands netwerk van ruim 90 kantoren", zegt Claire Tillekaerts. "De kans is dus heel groot dat we er een hebben in de buurt van de doelmarkt van de exporteur. Bedrijven kunnen er terecht met alle vragen over welbepaalde sectoren, klanten, prospecten en partners, producten of diensten." "Ik denk dat de drie organisaties samen zeker 150 landen overkoepelen", zegt Bénédicte Wilders. "Natuurlijk zijn we niet overal aanwezig, maar we kunnen advies geven aan zeker 90% van de wereldmarkt." kosten dragen voor reizen naar het exportland en de vertegenwoordiging ter plaatse", zegt Bénédicte Wilders. "Ook voor de opmaak van brochures, websites of aanbestedingen is soortgelijke steun mogelijk." Bij AWEX en FIT gelden vergelijkbare steunmaatregelen. Daarnaast nemen de drie agentschappen ook deel aan heel wat gespecialiseerde beurzen waar ze voor heel wat exposure zorgen en waar geïnteresseerde bedrijven een deel van de stand voor hun rekening kunnen nemen. Dat geldt ook voor handelsmissies die worden opgezet en waar regelmatig ook ministers en leden van de koninklijke familie aanwezig zijn. "Maar ook voor beurzen waaraan wij niet deelnemen, maar waar het bedrijf op eigen houtje naar toe trekt, kunnen wij bepaalde financiële ondersteuning bieden", aldus Jean-Pierre Marcelle. 150 LANDEN GEDEKT En last but not least hebben de drie organisaties over de hele wereld lokale kantoren en agentschappen die potentiële exporteurs met raad en daad kunnen bijstaan. Sommige daarvan werken enkel Wie zaken gaat doen Wie zaken gaat doen in verre landen, kan zich maar beter goed verdiepen in de lokale gewoontes en gebruiken. DE JURIDISCHE SYSTEMEN VAN SOMMIGE LANDEN ZITTEN SOMS HELEMAAL ANDERS IN ELKAAR DAN IN BELGIË Export checklist Stel uzelf de vraag: waarom zou u exporteren? Wat zijn de voordelen voor uw bedrijf? Verlies ook de risico s en valkuilen niet uit het oog: exporteren vraagt veel tijd, inspanningen en investeringen. Win zoveel mogelijk informatie in bij overheidsinstanties, uw bankier, collega-ondernemers en uw beroepsfederatie. Hoe kunnen zij u daarbij helpen? Hoe wilt u de buitenlandse markt benaderen? Met een partner of alleen? Waar vindt u zo n partner en wat mag u ervan verwachten? Misschien is het interessanter om daar lokaal meteen een eigen verkoopkantoor op te zetten, maar dit zal ook weer een flinke financiële inspanning vragen. Zoek de beste manier om uw goederen naar het buitenland te verschepen, voor bijvoorbeeld chocolade zal dit heel anders zijn dan voor rollen staal. Denk ook aan de douaneprocedures die soms erg omslachtig kunnen zijn. Wees u bewust van de juridische risico s die u loopt in andere landen. Het wettelijke kader en de regels rond bijvoorbeeld productaansprakelijkheid kunnen heel erg verschillen van wat in België de norm is. Foto's: V.R. 15

16 PEOPLE & MANAGEMENT IT-VEILIGHEID AWARENESS OM CYBER BETER TE BESTRIJDEN Te onthouden Cybercriminaliteit is voor alle ondernemingen een belangrijke uitdaging. Informaticabeveiliging is gebaseerd op een aantal elementaire basismaatregelen. Investeren in werknemersopleidingen is een van de sleutels als het om cyberveiligheid gaat. Van Sony tot TV5: de massale cyberaanvallen maken duidelijk voor welke uitdaging de Belgische bedrijfswereld staat. Al kunnen enkele eenvoudige maatregelen volstaan om de dreiging af te wenden In een meer en meer geconnecteerde wereld worden vertrouwelijke gegevens steeds belangrijker. Cybercriminelen azen op winsten die hun investeringen ver overstijgen, en mikken op alle ondernemingen van klein tot groot. "De hedendaagse technieken zijn niet echt nieuw, maar dankzij de nieuwe technologieën zijn ze wel steeds gemakkelijker te gebruiken", aldus Alexandre Pluvinage, Cybercrime Coordination Manager bij ING België. Tot de meest voorkomende aanvallen behoren 'phishing' en 'malware' die tot doel hebben een frauduleuze online transactie sluiten of laten sluiten. Een andere variant is 'ransoming': daarbij worden de bedrijfsactiviteiten geblokkeerd door ransomware te installeren, en 'bevrijd' tegen een ransom. Ook het stelen van de identiteit van de CEO wint aan populariteit. ALEXANDRE PLUVINAGE Cybercrime Coordination Manager ING België Gegevensbeveiliging: een prioriteit voor ING "Bij ING staat cyberveiligheid voorop, zowel intern als voor onze klanten", benadrukt Alexandre Pluvinage. "We investeren continu om onze informaticasystemen nog beter te beveiligen en onze werknemers en klanten extra te sensibiliseren." ING-klanten vinden alle informatie over de beveiliging van hun online betaalmiddelen op ing.be/veiligheid. Want als het om veiligheid gaat, is iedereen verantwoordelijk voor zijn eigen beveiligingsstrategie, zowel de bank als haar klanten. 16

17 CRIMINALITEIT Voer uw eigen minicyberveiligheidsaudit uit DIRECTE EN INDIRECTE KOSTEN Uit de cijfers van CERT.be het federale cyber emergency team blijkt dat het aantal gevallen van computerpiraterij angstwekkend toeneemt. De Belgian Cyber Security Coalition, waarvan ING deel uitmaakt en die een aantal Belgische actoren groepeert uit de privésector, de overheidssector en de academische wereld, raamt de jaarlijkse kostprijs van cybercriminaliteit op 3,5 miljard euro. Bovendien zijn er ook indirecte kosten: reputatieschade, financiële verliezen, operationele stoornissen En dan zijn er nog de eventuele rechtszaken die benadeelde derden aanspannen. Volgens een enquête van het VBO zijn 66% van alle ondernemingen onvoldoende geïnformeerd om een doeltreffend cyberveiligheidsbeleid te ontwikkelen. "Helaas gaan nog altijd te veel bedrijfsleiders ervan uit dat cybercriminelen geen interesse hebben voor hun onderneming", stelt Alexandre Pluvinage vast. "En toch overkomt het niet alleen de anderen: sommige aanvallen worden naar duizenden of zelfs miljoenen adressen tegelijk gestuurd. De naam of de grootte van het getroffen bedrijf doet er daarbij weinig toe." INFORMATICA EN MENSEN! Een informaticasysteem correct beveiligen, hoeft niet per se een gigantische investering te zijn. Elke onderneming moet haar beveiligingsniveau aanpassen aan haar grootte en haar beschikbare middelen. "Concentreer u in de eerste plaats op de basics en houd u daar strikt aan. Concreet: rust alle toestellen uit met een firewall en een doeltreffend en regelmatig bijgewerkt antivirusprogramma, maak regelmatig beveiligde back-ups en stel het besturingssysteem zo in dat het automatisch en onmiddellijk geüpdatet wordt." Deze basisregels kunnen heel wat willekeurige aanvallen verhinderen. Maar de belangrijkste maatregel blijft het 'beveiligen van het menselijke' door communicatie en training. "Iedereen, van de CEO tot de werknemers, moet weten hoe abnormale activiteiten kunnen worden opgespoord en gepast kunnen reageren." De onderneming van haar kant moet adequate procedures invoeren, bijvoorbeeld een noodnummer of adres ter beschikking stellen in geval van verdachte evenementen. En zelfs als de betrokkene de geïnfecteerde link al heeft aangeklikt, is het belangrijk om te beseffen dat niets doen nog veel erger is. De boodschap luidt dus: onmiddellijk contact opnemen met interne specialisten die de risico s kunnen beperken. BEWUSTMAKING EN GEZOND VERSTAND Toegankelijkheid maakt nieuwe technologieën extra gevaarlijk: het automatisch openen van een ontvangen document of een USB-stick "Maak uw werknemers bewust van hun werkomgeving en van de mogelijke gevaren", adviseert Alexandre Pluvinage. "Stel u de juiste vraag op het juiste moment. Bijvoorbeeld telkens als u een binnenkrijgt: kent u de verzender? Verwachtte u een van hem of haar? Is er een verband met uw activiteit? Het risico daalt telkens als u die vraag positief kunt beantwoorden. Elke 'nee' moet u ertoe dwingen om voorzichtig te zijn en meteen te checken. Een simpel telefoontje naar de afzender kan een gevaarlijke besmetting voorkomen." DE RISICO S VAN HET MOBIELE KANTOOR En last but not least impliceert afstandswerk vaak dat de gebruiker rechtstreekse toegang heeft tot het bedrijfsnetwerk. Dat vereist een doeltreffende bescherming van het informaticasysteem. Een ander gevaar is de toegang tot publieke wifinetwerken. Ook al gaat het om een bekend netwerk op een bekende plaats: een hacker kan gemakkelijk een publiek wifinetwerk kopiëren en op die manier toegang krijgen tot de aangesloten toestellen. "Verwerk nooit vertrouwelijke professionele gegevens als u verbonden bent met zo n netwerk, voer geen online betalingen uit en evenmin andere gevoelige operaties." Smartphones, tablets en laptops houden trouwens een gevaar in als ze gestolen worden of gebruikt worden buiten medeweten van de eigenaar. "Het probleem is dat niet alle werknemers de elementaire beveiligingsmethoden hanteren waarover ze beschikken: een toegangscode gebruiken om het apparaat te ontgrendelen en het aantal mislukte pogingen te beperken, en tools inzetten om gegevens op afstand te lokaliseren, te blokkeren en zo nodig te verwijderen. Opnieuw: sensibilisering van alle medewerkers is essentieel voor een goede beveiliging." De 'Belgische Gids voor Cyberveiligheid', een publicatie van het VBO (Verbond van Belgische Ondernemingen), biedt een volledige checklist om de veiligheid van uw onderneming te schatten Welke plaats bekleedt veiligheid binnen de onderneming? Is er een beleid inzake internet- en wachtwoordgebruik? Zijn de interne gegevens geclassificeerd op basis van hun gevoeligheidsgraad? Beschikt het bedrijf over een duidelijke en door iedereen gekende procedure in geval van incidenten? Is er een risico-evaluatie uitgevoerd? Daarnaast bestaan er nog andere nuttige tools om zich te wapenen tegen cyberbedreigingen. Zo lanceerde Febelfin onder meer een sensibiliseringscampagne rond veilig online bankieren. Meer info vindt u op Foto's: V.R. 17

18 FOCUS INTERNATIONALE HANDEL MANAGEN VAN FINANCIËLE EXPORT- RISICO S Export mag dan al een absolute must zijn voor groeibedrijven, ze is niet zonder risico s. Gelukkig bestaan er oplossingen op maat, om u er beter tegen te wapenen. Te onthouden Massa-export biedt een hoog groeipotentieel. Het wisselkoersrisico is vandaag toegenomen. Er bestaan oplossingen op maat voor een veiliger handelsverkeer. De toegenomen concurrentie op de Europese markten drukt de winstmarges van de bedrijven naar beneden. Vandaar dat steeds meer ondernemingen kiezen voor massale export, die niet alleen hogere marges biedt, maar ook meer groeipotentieel. GROTERE RISICO S Toch doet massa-export naast dit aantrekkelijke potentieel ook een reeks problemen en risico s rijzen: - het weinig vertrouwde wettelijke en administratieve kader en het risico op politieke instabiliteit vormen een eerste obstakel. Een obstakel dat het bedrijf wel kan verminderen met de steun van de gewestelijke exportdiensten (zie ons artikel op pagina 13) en gespecialiseerde kredietverzekeraars zoals de Delcrederedienst. - het commerciële risico een debiteur die zijn schulden niet aflost ligt eveneens hoger, temeer omdat de exporteur moeilijker kan inschatten of zijn potentiële klant vertrouwenswaardig is. Bovendien kan de schuldinning een netelige kwestie zijn als er problemen opduiken. - eenmaal buiten de eurozone krijgt het bedrijf trouwens ook nog te maken met het wisselkoersrisico, dat de winstmarge kan aanvreten of zelfs helemaal tenietdoen. "Dat risico geldt overigens niet alleen voor verre bestemmingen", benadrukt Frédéric Motte, Head of Financial Markets Corporate Clients bij ING België. "Zo is de wisselkoers EUR/CHF in januari 2015, na de beslissing van de Zwitserse Centrale Bank om haar bodemkoers op te geven, in een paar minuten gedaald van 1,20 naar 0,90. Vooral de Zwitserse exportbedrijven (en hun Europese klanten) ondervonden de gevolgen van deze bruuske herwaardering, maar de boodschap is duidelijk: een transactie in een andere munt houdt altijd een risico in." U INDEKKEN TEGEN WISSELKOERSRISICO S "Zich beschermen tegen wisselkoersschommelingen begint met de vraag: is het al dan niet nuttig om mij in te dekken?", aldus Frédéric Motte. "Zijn uw winstmarges zeer laag, dan kan zelfs de minste wisselkoersschommeling u met verlies opzadelen. Bent u daarentegen actief in een sector met hoge winstmarges, dan kunt u die schommelingen wellicht makkelijker opvangen, en dus eventueel soepeler dekkingsformules overwegen. Natuurlijk is elk geval verschillend. Alleen al omdat er verschillende dekkingsformules bestaan: termijnwisselcontracten, opties, swaps Vandaar dat we dit graag grondig doorpraten met onze klanten, om hen de oplossing aan te raden die het best afgestemd is op hun profiel. 18

19 DE TRANSACTIE BEVEILIGEN Internationale contracten vormen een risico voor beide partijen. De exporteur loopt een risico door de goederen te verzenden zonder betalingswaarborg, terwijl de importeur aarzelt om te betalen zolang hij de goederen niet heeft ontvangen. "Vandaar dat de banken van beide partijen zich indekken om dit soort dilemma s te vermijden", aldus Olivier Vanden Borre, Commercial Products Team Head bij ING België. Ze beschikken daartoe over twee instrumenten: - het documentaire incasso is het eenvoudigste instrument. Het is aan te raden wanneer beide partnerbedrijven elkaar al goed kennen, of de bedragen in kwestie niet te hoog zijn. Het exportbedrijf verzendt de goederen, maar zijn klant kan ze pas in bezit nemen als hij een aantal documenten voorlegt die enerzijds zijn identiteit bewijzen en anderzijds aantonen dat hij de factuur heeft betaald of formeel erkent dat hij een schuld heeft uitstaan tegenover zijn leverancier. - Het documentaire krediet is complexer, maar biedt ook meer veiligheid. De partijen maken er gebruik van als ze elkaar nog niet kennen of als het om bijzonder hoge bedragen gaat. In dat geval worden de goederen pas verzonden nadat de exporteur via zijn bank het bewijs heeft ontvangen dat de tegenpartij de kredietovereenkomst aanvaard heeft. De betaling gebeurt pas nadat de exporteur heeft bewezen via vooraf opgemaakte documenten die aantonen dat de zending conform is met wat is overeengekomen dat de goederen wel degelijk verzonden zijn. De importeur van zijn kant mag zijn bestelling pas in ontvangst nemen wanneer zijn bank aan de bank van de exporteur de documenten bezorgt die bewijzen dat de schuld afbetaald is of formeel is goedgekeurd. EN HET POLITIEKE EN COMMERCIËLE RISICO? De exporteur beschikt nog over een derde mechanisme om zich in te dekken tegen het commerciële risico: de bevestiging (confirmatie). "Bevestiging door de bank van de exporteur betekent dat de betaling hoe dan ook zal uitgevoerd worden, wat er ook gebeurt: een vergissing van de bank, een faillissement van de tegenpartij of diens bank, een schipbreuk, een inbeslagname door de autoriteiten, een revolutie ", vervolgt Olivier Vanden Borre. "Alvorens een krediet te bevestigen, voert de bank eerst een grondige risicoanalyse uit van het land, de sector, het bedrijf en zijn bank. De kostprijs van de bevestiging hangt af van het risiconiveau." Een bevestiging biedt een dubbel voordeel. Enerzijds beveiligt ze de transactie voor 100%, anderzijds zorgt ze ervoor dat de onderneming haar schuldvordering kan laten verdisconteren bij haar bank, en op die manier sneller aan liquiditeiten kan geraken. "Uiteraard is elk contract anders en moeten de dekkingskosten geval per geval geraamd worden", benadrukt Olivier Vanden Borre. "Het is dan ook beter om zo snel mogelijk contact op te nemen met ING. De dekkingskosten moeten immers ingecalculeerd worden bij het berekenen van uw winstmarge." FRÉDÉRIC MOTTE Head of Financial Markets Corporate Clients ING België OLIVIER VANDEN BORRE Commercial Products Team Head ING België Waterdichte langetermijncontracten sluiten Ondernemingen die uitrustingsgoederen leveren of infrastructuurwerken uitvoeren, lopen specifieke risico s die samenhangen met de looptijd van het contract. Die kan immers meer dan één jaar bedragen, terwijl de terugbetalingstermijn kan oplopen van twee tot meer dan tien jaar. "Ook hier biedt ING haar klanten een formule aan om de transactie te beveiligen", licht Kristof Luycx toe, Senior Project and Export Finance Manager bij ING België. "De bank kent de buitenlandse koper een krediet toe in naam van haar klant, de Belgische exporteur." KRISTOF LUYCX Senior Project and Export Finance Manager ING België Deze oplossing biedt een dubbel voordeel: enerzijds stelt ze het exportbedrijf gerust: aangezien het sneller zijn geld krijgt van zijn bank, loopt het niet langer het risico dat de koper niet betaalt. anderzijds kan het importbedrijf op die manier de betalingen spreiden over de looptijd van het contract. "De kostprijs en de beschikbaarheid van die formules hangen uiteraard af van het land en de buitenlandse koper", preciseert Kristof Luycx. "U neemt dus beter contact met ons op zodra de onderhandelingen beginnen. In dat geval is er nog een derde voordeel: we kunnen u een 'letter of understanding'(verduidelijkende brief) bezorgen, waarin we bevestigen dat we bereid zijn om de financiering van de operatie te bestuderen. Dat kan onze klant een beslissend voordeel opleveren om het contract in de wacht te slepen." U wenst hierover meer informatie? Neem dan gerust contact op met uw Relationship Manager. Foto's: V.R. 19

20 AT YOUR SIDE Te onthouden Factoring is vandaag een volwaardig financieringsinstrument. Het is een onmisbaar onderdeel van een professioneel beheer van het bedrijfskapitaal. Dankzij de interface 'Creditview' kan de factoring-oplossing van ING Commercial Finance op veel bijval rekenen. Sinds de voordelen van factoring enkele jaren geleden werden herontdekt, bekleedt dit instrument een voorrangspositie in het liquiditeitenbeheer. Wij nemen dit bijzonder veelzijdige en performante product even onder de loep. COMMERCIAL FINANCE MAAK VAN UW FACTUREN Factoring, dat lange tijd beschouwd werd als laatste uitweg voor bedrijven onder druk, is vandaag een snelgroeiend instrument in de kmo s. "Sinds een drietal jaar kent de markt een jaarlijkse groei van 15%. Maar in dezelfde periode was onze groei twee keer zo groot", zegt een tevreden Laurent De Coster, Head of Sales ING Commercial Finance ING Belux. "Het is duidelijk dat voor de ondernemingen factoring als financieringsinstrument dezelfde betekenis gekregen heeft als de straight loan of het kaskrediet. Maar wel Professionalisering van uw Working Capital Management! In samenwerking met ING organiseert CFO Magazine op 13 oktober het tweede 'Working Capital Seminar'. Deze middagbijeenkomst zal gewijd zijn aan de optimalisering van de toeleveringsketen en het voorraadbeheer. Informatie en inschrijvingen: what-about-your-supply-chain LAURENT DE COSTER Head of Sales ING Commercial Finance Belux met het voordeel dat het een veel dynamischer en vaak voordeliger product is, dankzij de waarborg die handelsvorderingen vertegenwoordigen." EEN BRON VAN LIQUIDE MIDDELEN Het belangrijkste voordeel van factoring is inderdaad het feit dat het voor de onderneming een bron van liquide middelen vertegenwoordigt. "Het is een ideaal financieringsmiddel voor groeiende bedrijven", vervolgt Laurent De Coster. "Dankzij factoring groeit de financieringscapaciteit van de onderneming even vlug als haar activiteiten. Elke factuur genereert immers meteen liquide middelen. Als kers op de kaart bieden wij ook een kredietverzekering aan. Meteen vertegenwoordigt de financiering een zekerheid, en dat verstevigt aanzienlijk haar rol als management tool voor het benodigde bedrijfskapitaal. Bovendien hebben we recent een pan-europese factoring-oplossing ontwikkeld, speciaal voor onze klanten uit het kmo-segment. Dankzij die oplossing begeven we ons hierdoor niet alleen op het pad van het internationale management, maar kunnen we ook de buitenlandse dochtermaatschappijen van onze klanten opnemen. Dat is een niet te onderschatten troef voor de Belgische ondernemingen, die traditioneel veel exporteren." 20

21 BEHEER VAN ONBETAALDE FACTUREN Nogal wat klanten stellen eveneens op prijs dat ING hen de mogelijkheid biedt om het debiteurenbeheer over te nemen. "Uiteraard vragen wij een vergoeding voor die dienstverlening, maar dankzij de ontwikkeling van uitstekende procedures en hulpmiddelen, en een eersteklas knowhow zijn onze tarieven bepaald competitief", verduidelijkt Nicolas Van Klinkenberg, Head of Commercial Finance, ING Belux. "Het merendeel van onze klanten is van oordeel dat de uitbesteding van dit aspect van hun zakelijke management minder duur is dan wanneer ze het zelf zouden doen. Bovendien behalen we betere resultaten!" EEN PERFORMANT ONLINE INSTRUMENT Een ander belangrijk argument voor de klanten van ING is de IT-tool die beschikbaar wordt gesteld voor het beheer van de handelsvorderingen. "We hebben 'Creditview' ontwikkeld, een eigen IT-tool die onze klanten de mogelijkheid biedt om in real-time de handelsvorderingen te visualiseren die ING in portefeuille heeft", verduidelijkt Axel Melkebeke, Manager Client Management bij ING Commercial Finance Belux. "Onze klanten waarderen dat enorm, NICOLAS VAN KLINKENBERG Head of Commercial Finance ING Commercial Finance Belux AXEL MELKEBEKE Manager Client Management ING Commercial Finance Belux financieringsbronnen te diversifiëren, vertrouwt de onderneming het beheer van haar commercial finance solutions toe aan verschillende banken, die samen de financiering van de schuldvorderingen verzekeren. Dankzij het voordeel dat 'Creditview' ons biedt, worden wij trouwens heel vaak belast met het beheer van dat syndicated factoring-programma. Geen enkele andere Belgische bank biedt momenteel een systeem dat zo compleet en gebruiksvriendelijk is!" MEER DAN TEVREDEN KLANTEN "Om er zeker van te zijn dat we voeling blijven houden met de noden van onze klanten voeren we jaarlijks een tevredenheidsonderzoek uit", legt Nicolas Van Klinkenberg uit. "De laatste keer bedroeg de klantentevredenheidsscore 96%. Met een speciale vermelding voor de betrouwbaarheid van onze 'Creditview'-tool en de nauwkeurigheid van de verstrekte inlichtingen. Over het geheel genomen hebben we trouwe klanten. Volgens mij is dat dankzij onze tools. De managers van vandaag willen permanent toegang hebben tot alle gegevens die ze nodig hebben. Wij zorgen dan ook voor een regelmatige update." EEN MANAGEMENT TOOL want de tool geeft echt een heel duidelijk overzicht van hun situatie. Velen onder hen hebben trouwens besloten om dat instrument te gebruiken om het beheer van hun working capital te optimaliseren." 'Creditview' is efficiënt omdat het zo direct is... "Onze klanten vinden er permanent bijgewerkte informatie over vervallen facturen, ontvangen betalingen, noem maar op ", vervolgt Axel Melkebeke. "Gemiddeld wordt er per maand keer ingelogd op het systeem. In de meeste gevallen wordt er automatisch ingelogd, want ons systeem maakt een dagelijkse geautomatiseerde overdracht van gegevens mogelijk tussen het boekhoudkundige systeem van de klant en ons eigen systeem. Maar daarnaast weten we dat onze klanten gemiddeld drie keer per dag persoonlijk inloggen. En voor wie de zaken nog nauwgezetter wil opvolgen, ontwikkelen we momenteel een app voor smartphones. Voor de ipad bestaat die al." SYNDICATED FACTORING? Voor grote ondernemingen heeft ING Commercial Finance eveneens een baanbrekende service in petto: syndicated factoring. "Het principe is precies hetzelfde als voor syndicated loans", verklaart Nicolas Van Klinkenberg. "Om haar Supply Chain Finance: uw klanten financieren uw facturen Sommige grote ondernemingen doen vandaag een beroep op een nieuwe techniek, de Supply Chain Finance, ook reverse factoring genoemd. De onderneming sluit dan met ING een nogal bijzondere factoring-overeenkomst. De facturen die het bedrijf ontvangt van de leverancier worden doorgestuurd naar de factor en onmiddellijk betaald. De voordelen voor de leveranciers: Een snellere betaling van hun facturen. Een 'non-recourse' structuur: zodra de factuur goedgekeurd is, wordt de betaling definitief. Een minder hoge kredietkost, want de leverancier profiteert van de voorwaarden die de grote onderneming gekregen heeft op basis van haar credit rating. Foto's: V.R. 21

22 EVENTS DE DOORDENKERS ONDERNEMERS ONTMOETEN ONDERNEMERS Vijf jonge Belgische ondernemers de kans geven om een ontmoeting te winnen met een topmanager. Jonge bedrijfsleiders kunnen heel wat leren van ervaren oude rotten in het vak. Met dat uitgangspunt organiseerde ING dit jaar diverse ontmoetingen tussen starters en gevestigde topmanagers. Enkele actoren blikken terug op een geslaagd experiment. ERIK VAN DEN EYNDEN General Manager Midcorporates & Institutionals ING België Vijf jonge Belgische ondernemers de kans geven om een ontmoeting te winnen met een topmanager. Dat was het idee achter het programma 'De doordenkers' dat ING dit jaar organiseerde. De opzet was simpel: via een speciale website kregen jonge ondernemers de kans om ING België te vertellen welke topmanager zij graag zouden willen ontmoeten en waarom. Het waren vervolgens de topmanagers zelf die uit de verschillende kandidaturen een winnaar mochten kiezen. De vijf winnaars en de bedrijfsleiders konden elkaar wat later dan ontmoeten voor een interessant gesprek en advies over ondernemen, risico s nemen en keuzes maken. "Voor ING was dit een uitgelezen manier om verder te gaan dan het klassieke bancaire advies", zegt Erik Van Den Eynden, Head of Midcorporates & Institutionals. "Bij ING draait heel het idee over bankieren rond het feit dat we ondernemers willen helpen om hun ambities waar te maken. We doen dat natuurlijk al door bijvoorbeeld kredieten te verlenen, maar we zochten een manier om daar nog een stap verder in te gaan. Als bank zien we uiteraard dagelijks allerlei soorten bedrijven, van kleine starters tot grote multinationals. En toen dachten we dat het misschien een goed idee zou zijn om ons netwerk aan die jonge starters ter beschikking te stellen, een beetje vanuit het idee van de sharing economy: als u rechtstreeks van een grote ondernemer advies kunt krijgen, is dat toch beter dan dat u uw wijsheid uit een boek moet halen." 22