cultuur & media hoorcollege de waarheid bestaat niet over de postmoderne conditie

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "cultuur & media hoorcollege de waarheid bestaat niet over de postmoderne conditie"

Transcriptie

1 cultuur & media hoorcollege de waarheid bestaat niet over de 1

2 daft punk - robot rock (2005) 2

3 maar eerst terug naar t modernisme

4 modernisme geloof in vooruitgang geloof in één ideologie geschiedenis is onzin de wereld (object) is beheersbaar persoonlijke groei (subject) is beheersbaar 4

5 derde mediarevolutie: opkomst massamedia groei van massa (emancipatie) commercialisering van de media media goedkoper en reproduceerbaar na wo2: ontstaan global village 5

6 global village (vanaf 1950) (vrij naar mcluhan) globalisering van media en van merken en smaak traditionele media verliezen monopolie op waarheid nieuws, entertainment en informatie worden big business: ontstaan media-industrie iedereen verbonden met de wereld 6

7 7

8 8

9 9

10 samenvattend zo lekker gaat het niet met die vooruitgang tijd en plaats fragmenteren vaste waarden verdwijnen steeds meer frictie tussen vooruitgang van de maatschappij en die van het individu dus eigenlijk frictie tussen object en subject 10

11 hallo postmoderniteit! (als conditie)

12 nog even de tijdbalk moderniteit postmoderniteit romantiek verlichting Fichte Descartes Hegel Bacon Kant Marx Newton Locke Schopenhauer Smith Nietzsche Heidegger Sartre Russolo postmodernisme Benjamin structuralisten Braudillard Bauman McLuhan Foucault Marcuse Frankfurter schule Jameson Adorno Derrida LLoytard Giddens Zizek

13 hadden nietzsche en weber in 19e eeuw al door de laatste mens (nietzsche) god is dood (nietzsche) ressentiment en rancune (nietzsche) thymos verdwijnt (nietzsche, hallo sloterdijk!) mythes verdwijnen, maar die hebben we nodig, dus wordt kapitalisme een mythe (weber) om systeem in stand te houden ontstaan objectieve bureaucratieën (weber) en die laten het subject in verwarring achter (weber) 13

14 postmoderniteit De sociale, culturele en economische conditie van de maatschappij van na de moderniteit. 14

15 postmodernisme Een filosofie of gedachtegoed ontstaan als reactie op het modernisme. 15

16 fredric jameson - postmodernism (1991) 16

17 postmodernisme volgens jameson the spatialization of culture under pressure of organized capitalism. 17

18 18

19 postmoderniteit ( nu) afwijzing van één enkele ideologie zoektocht naar dé waarheid verliest betekenis evenals het geloof in een maakbare samenleving verleden en toekomst verdwijnen langzaam in het nu belangrijke consequentie: onze identiteit wordt instabiel 19

20 leuk en aardig, maar hoe herken je postmoderniteit?

21 1. dé waarheid, welke waarheid? 21

22 22

23 zygmunt bauman (1925) spreekt van vloeibaar (liquid) modernisme holocaust is modernisme pur sang leven bestaat uit aaneenschakeling van projecten er is geen zekerheid meer op alle niveaus in de samenleving flexibiliteit en adaptief vermogen zijn belangrijkste eigenschappen geworden 23

24 2. tijd en plaats krijgen andere betekenis 24

25 25

26 26

27 michel foucault ( ) archeologie van de samenleving waarheid is een sociaal construct de hedendaagse zelfbewuste mens is een uitvinding van rond 1800 discipline, toezicht en macht 27

28 3. hiërarchie in maatschappij verdwijnt (iedereen is, eh, gelijk) 28

29 richard sennet (1943) flexibilisering zorgt voor betekenisverlies van waarden hiërarchie wordt vervangen door netwerken stijgende controle door moderne media oude waarden als betrouwbaarheid en arbeidsethos worden minder belangrijk dat leidt tot instabiliteit, onderzekerheid en angst kloof tussen dus eigenlijk groter 29

30 4. object en subject definitief los 30

31 fight club - tyler durden s speech (1999) 31

32 jean baudrillard ( ) we leven in een beeldcultuur die een gecreëerde illusie is van de werkelijkheid de werkelijkheid ( realiteit ) kennen we niet meer (en zullen we nooit [meer] kennen) we leven in een simulatie (simulacres et simulation) 32

33 33

34 5. alles wordt een product (alles is markt) 34

35 we zijn er, amuseer ons! 35

36 adorno over popmuziek 36

37 herbert marcuse - one-dimensional man (1964) repressieve tolerantie is de techniek waarbij ideeën die voor de heersende macht ongewenst zijn, juist een plaats wordt gegund om ze op een dergelijke manier onschadelijk te maken. 37

38 theodor adorno ( ) en herbert marcuse ( ) [frankfurter schule] amusementsindustrie versterkt gevestigde orde dialectisch proces leidt tot middelmatigheid project verlichting is mislukt repressieve tolerantie post-industriële samenleving is totalitair 38

39 6. alles wordt nu (niets) 39

40 The Informers (2009) 40

41 anthony giddens (1938) late moderniteit geen overheersende ideologie meer (op het neoliberalisme na) moreel vacuüm media (ver)vormen onze blik meer dan ooit beschikken we over alle info om aanleiding en consequenties van ons handelen te kennen mensen continue op zoek naar eigen identiteit (What to do? How to act? Who to be?) 41

42 en nu de vertaling naar meso- en microniveau 42

43 weg met samenhang: sampling, kopiëren en citeren 43

44 primal scream - loaded (1990) 44

45 braun vs apple 45

46 hyperlink/text 46

47 nostalgie en hang naar authenticiteit 47

48 franz ferdinand - take me out (2004) 48

49 authentiek eten van marqt 49

50 lowlands als simulatie van een popfestival 50

51 terugtrekken uit de maatschappij 51

52 kylie minogue - slow (2004) 52

53 cynisme als overlevingsstrategie 53

54 54

55 55

56 radicale middelmatigheid (we worden allemaal objecten) 56

57 57

58 lady gaga 58

59 henk oosterling - radicale middelmatigheid (2000) 59

60 hoe zat dat nu met daft punk? 60

61 daft punk - robot rock (2005) 61

62 voorzichtige conclusie? we leven in tijd waarin we simuleren dat we in een tijd mét vertrouwen in de toekomst leven 62

63 loopt t postmodernisme ten einde? 63

64 botsing van ideologie weer terug? 64

65 primal scream - kill all hippies (2000) 65

66 slavoj žižek (1949) maatschappij gelooft niet meer in grote verbanden, tradities, gezag en ideologie de ander is de overkoepelende rechtvaardiging resultaat? maatschappelijke desintegratie paranoia: scepsis tegenover alles postpolitiek en de radicale daad wikileaks ontmaskert niet de overheid maar ons subjectief en objectief geweld 66

67 botsing van ideologie weer terug? 67

68 rellen in Engeland, Griekenland en Spanje 68

69 Tot in de werkgroep of tot volgende week! 69

cultuur & media hoorcollege moderniteit en postmoderniteit theo ploeg

cultuur & media hoorcollege moderniteit en postmoderniteit theo ploeg cultuur & media hoorcollege moderniteit en postmoderniteit theo ploeg 1 Wat ga ik behandelen? moderniteit versus postmoderniteit korte geschiedenis verlichting en romantiek modernisme postmodernisme postmoderniteit

Nadere informatie

NOSTALGIE. HvA - IAM - workshop - Mediatheorie - nostalgie. dinsdag 24 november 2009

NOSTALGIE. HvA - IAM - workshop - Mediatheorie - nostalgie. dinsdag 24 november 2009 NOSTALGIE HvA - IAM - workshop - Mediatheorie - nostalgie 1 HYPERRETRO: AGENT SIDE GRINDER HvA - IAM - workshop - Mediatheorie - nostalgie 2 WAT IS NOSTALGIE? (uit het Grieks: noostol = thuiskomst en algia

Nadere informatie

Cultuur & Media Hoorcollege 6 Piraterij theo ploeg

Cultuur & Media Hoorcollege 6 Piraterij theo ploeg Cultuur & Media Hoorcollege 6 Piraterij theo ploeg HvA IAM - V1 - Cultuur & Media - Piraterij 1 zondag 21 augustus 11 tekst HvA IAM - V1 - Cultuur & Media - Piraterij 2 zondag 21 augustus 11 Wat ga ik

Nadere informatie

Zin in filosofie. Ludo Abicht en Hendrik Opdebeeck. Acco Leuven / Den Haag

Zin in filosofie. Ludo Abicht en Hendrik Opdebeeck. Acco Leuven / Den Haag Zin in filosofie Ludo Abicht en Hendrik Opdebeeck Acco Leuven / Den Haag Inhoud Inleiding 11 1 Zin, in- en uitzicht 13 1.1 De filosofische vragen 15 1.2 Filosofie en mythologie 16 1.3 Filosofie en godsdienst

Nadere informatie

Cultuur & Media Hoorcollege Mediatheorie: een onvolledige introductie. Theo Ploeg

Cultuur & Media Hoorcollege Mediatheorie: een onvolledige introductie. Theo Ploeg Cultuur & Media Hoorcollege Mediatheorie: een onvolledige introductie Theo Ploeg HvA - CMD - V1 - C&M - HC2 1 HvA - CMD - V1 - C&M - HC2 2 HvA - CMD - V1 - C&M - HC2 3 #CMDACM HvA - CMD - V1 - C&M - HC2

Nadere informatie

Cultuur & Media Hoorcollege over (media)revoluties Theo Ploeg

Cultuur & Media Hoorcollege over (media)revoluties Theo Ploeg Cultuur & Media Hoorcollege over Theo Ploeg 1 Occupy = revolutie? 2 Trendpiramide macro (DESTEP)? kapitalisme terug objectivering kapitalisme loopt ten einde iedereen is gelijkwaardig economisch systeem

Nadere informatie

INLEIDING Over verwondering, contingentie en denken-als-ordenen 13

INLEIDING Over verwondering, contingentie en denken-als-ordenen 13 INHOUD VOORWOORD 11 INLEIDING Over verwondering, contingentie en denken-als-ordenen 13 HOOFDSTUK 1. Op zoek naar een stabiele werkelijkheid. De Oudheid (6 de eeuw v.c. 6 de eeuw n.c.) 25 1. Het ontstaan

Nadere informatie

Inhoudsopgave. 1 Kunst en individu Kunst en maatschappij 61. Woord vooraf bij herziene uitgave 11 Inleiding 13

Inhoudsopgave. 1 Kunst en individu Kunst en maatschappij 61. Woord vooraf bij herziene uitgave 11 Inleiding 13 Inhoudsopgave Woord vooraf bij herziene uitgave 11 Inleiding 13 Noten 19 1 Kunst en individu 21 1 1 Stromingen in de psychologie van de kunst 21 1 1-1 De psychoanalytische benadering 22 1 1-2 De Gestaltpsychologische

Nadere informatie

DR. RENÉ BROHM LEVENSKUNST IN ORGANISATIES

DR. RENÉ BROHM LEVENSKUNST IN ORGANISATIES DR. RENÉ BROHM LEVENSKUNST IN ORGANISATIES OVERZICHT LEVENSKUNST IN ORGANISATIES Inleiding Levenskunst - Het zelf toeeigenen Parallel moderne tijd en Antieke Oudheid. Welk zelf? Fragmentatie en Moderniteit

Nadere informatie

Cultuur & Media Hoorcollege Alles is cultuur! Theo Ploeg

Cultuur & Media Hoorcollege Alles is cultuur! Theo Ploeg Cultuur & Media Hoorcollege Alles is cultuur! Theo Ploeg HvA CMDA - V1 - Cultuur & Media - Alles is cultuur! 1 Wat ga ik behandelen? Wat is Cultuur & Media en wat gaan jullie doen? Wat is de plaats van

Nadere informatie

Filosofische temperamenten

Filosofische temperamenten Peter Sloterdijk Filosofische temperamenten Van Plato tot Foucault Vertaald door Mark Wildschut boom amsterdam inhoud Woord vooraf [7] Plato [13] Aristoteles [37] Augustinus [43] Bruno [53] Descartes [57]

Nadere informatie

RECHT EN SAMENLEVING ANDERS BEKEKEN

RECHT EN SAMENLEVING ANDERS BEKEKEN Wim Weymans RECHT EN SAMENLEVING ANDERS BEKEKEN Filosofische perspectieven Recht en samenleving anders bekeken Filosofische perspectieven Wim Weymans Acco Leuven / Den Haag Verantwoording 13 Inleiding 17

Nadere informatie

een essay over de eigentijd door Simone de Kinderen

een essay over de eigentijd door Simone de Kinderen ZÓ VAN DEZE TIJD een essay over de eigentijd door Simone de Kinderen Trends, social media, nieuwe technologieën, we moeten er allemaal van op de hoogte zijn en het is haast onontkoombaar om er niet in

Nadere informatie

Levenskunst en ethiek 13 Bouwstenen voor iedereen 14 Zestien filosofen 14 De hoofdstukken 15

Levenskunst en ethiek 13 Bouwstenen voor iedereen 14 Zestien filosofen 14 De hoofdstukken 15 Inleiding 13 Levenskunst en ethiek 13 Bouwstenen voor iedereen 14 Zestien filosofen 14 De hoofdstukken 15 1 Plato: rechtvaardigheid als harmonie 19 Wat is rechtvaardigheid? 20 De rechtvaardige staat 25

Nadere informatie

Filosofie en actualiteit. Zevende avond

Filosofie en actualiteit. Zevende avond Filosofie en actualiteit Zevende avond Over gelijkheid Emancipatie Gelijke behandeling Beloningen Mensenrechten Confucius Racisme Vrouw zijn Crisis Emancipatie Pauline Kleingeld: huwelijk is primair vrijwillige

Nadere informatie

INLEIDING Plato's grot Filosofie en ideologie De hermeneutische cirkel DEEL 1. DE LOTGEVALLEN VAN DE FILOSOFISCHE RATIONALITEIT

INLEIDING Plato's grot Filosofie en ideologie De hermeneutische cirkel DEEL 1. DE LOTGEVALLEN VAN DE FILOSOFISCHE RATIONALITEIT INLEIDING Plato's grot Filosofie en ideologie De hermeneutische cirkel DEEL 1. DE LOTGEVALLEN VAN DE FILOSOFISCHE RATIONALITEIT HOOFDSTUK 1. Wijsbegeerte binnen de antieke bestaanshorizon: zijn en worden

Nadere informatie

Mediatheorie deel 2: de amateur aan de macht

Mediatheorie deel 2: de amateur aan de macht Mediatheorie deel 2: de amateur aan de macht adbusters 1 2 3 Wat ga ik behandelen? 3 Wat ga ik behandelen? de trendpiramide en mediatheorie 3 Wat ga ik behandelen? de trendpiramide en mediatheorie voorbeeld:

Nadere informatie

Descartes inspirator van de Verlichting

Descartes inspirator van de Verlichting Descartes inspirator van de Verlichting Granada Columbus Copernicus veroordeling Galileï Newton Revolutie 1492 1509 1666 Aristoteles Descartes Moderne wetenschap 1776 1789 N = x+ 3y + 5z Moderne filosofie

Nadere informatie

Het Verlangen naar Voorkomen

Het Verlangen naar Voorkomen Het Verlangen naar Voorkomen dr. Rik Peeters Tilburg University/Kafkabrigade Den Haag 16-12-2014 Agenda Waarom doen we aan preventie? De mentaliteit van besturen Preventie als besturingstechniek De

Nadere informatie

Geluk & wijsheid. Zevende avond

Geluk & wijsheid. Zevende avond Geluk & wijsheid Zevende avond Schoonheid Wat heet mooi? Het belang van het overbodige De postmoderne waarheid De filosoof en de waarheid Goochelen Wat heet mooi? Kun je precies beschrijven wat je raakt?

Nadere informatie

2008 Universiteit Maastricht Page 1 of 83

2008 Universiteit Maastricht Page 1 of 83 2008 Universiteit Maastricht Page 1 of 83 Inhoudsopgave Apollo en Dionysus incl. Inleiding in de... 4 Kennis en Kritiek... 6 Filosofisch Lezen... 8 Schrijf- en Onderzoeksvaardigheden I, de... 9 Onttovering

Nadere informatie

Geloven en redeneren. Samenvatting

Geloven en redeneren. Samenvatting Geloven en redeneren Samenvatting Historisch overzicht Pantheïsme en polytheïsme De spiltijd Het oosten Boeddhisme Confucianisme Taoïsme Het westen Jodendom, christendom, islam Filosofie Ontwikkelingen

Nadere informatie

GESCHIEDENIS VAN KUNST EN MEDIA DE MENS OP HOL. HvA - IAM - hoorcollege - geschiedenis van kunst en media: de mens op hol

GESCHIEDENIS VAN KUNST EN MEDIA DE MENS OP HOL. HvA - IAM - hoorcollege - geschiedenis van kunst en media: de mens op hol GESCHIEDENIS VAN KUNST EN MEDIA DE MENS OP HOL 1 Wolfgang Goethe - Die Leiden des Jungen Werther (1774) 2 de negentiende eeuw: utopie of dystopie? de kinderen van de verlichting dááág adel, hallo burgerij!

Nadere informatie

Copyright Shaker Media 2009

Copyright Shaker Media 2009 Copyright Shaker Media 2009 Alle rechten voorbehouden (*). Niets van deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm, zonder

Nadere informatie

Mediasociologie Hoorcollege Iedereen is vrij! Theo Ploeg

Mediasociologie Hoorcollege Iedereen is vrij! Theo Ploeg Mediasociologie Hoorcollege Iedereen is vrij! Theo Ploeg 1 2 wat ga ik behandelen? wat is mediasociologie bij CMDA/IAM? wat gaan we doen en hoe doen we dat? wat is sociologie eigenlijk en hoe zien wij

Nadere informatie

Bildung. Decanensymposium 20 september 2017 Daan Roovers

Bildung. Decanensymposium 20 september 2017 Daan Roovers Bildung Decanensymposium 20 september 2017 Daan Roovers Wie ben ik? Filosoof Programmamaker (Human: Filosofisch Kwintet; What s the Right Thing to Do?; Rode Hoed) Docent Publieksfilosofie UvA Voormalig

Nadere informatie

Alle religies zijn hetzelfde? Evangelisatiegesprekken voeren met pluralisten

Alle religies zijn hetzelfde? Evangelisatiegesprekken voeren met pluralisten Alle religies zijn hetzelfde? Evangelisatiegesprekken voeren met pluralisten Blinde mannen en de olifant Christelijk zelfonderzoek Is ons christelijke wereldbeeld niet gewoon onze mening? Zijn christenen

Nadere informatie

Inleiding 11 Hans Alma & Adri Smaling

Inleiding 11 Hans Alma & Adri Smaling Inleiding 11 Hans Alma & Adri Smaling Referenties 15 Hoofdstuk 1. Zingeving en levens beschouwing: een conceptuele en thematische verkenning 17 Adri Smaling & Hans Alma 1. Wat kan onder zingeving worden

Nadere informatie

Oud maar niet out. Denken en doen met de Oudheid vandaag. 95180_Oud maar niet out_vw.indd 1 13/03/12 10:24

Oud maar niet out. Denken en doen met de Oudheid vandaag. 95180_Oud maar niet out_vw.indd 1 13/03/12 10:24 Oud maar niet out Denken en doen met de Oudheid vandaag 95180_Oud maar niet out_vw.indd 1 13/03/12 10:24 95180_Oud maar niet out_vw.indd 2 13/03/12 10:24 Oud maar niet out Denken en doen met de oudheid

Nadere informatie

Woordenlijst Het oog in de storm

Woordenlijst Het oog in de storm Woordenlijst Het oog in de storm Hoofdstuk 7 absolutisme een situatie waarbij een bepaalde persoon of groep het volstrekte gezag heeft, en geen ruimte is voor andere ideeën. amusement vermaak animal rationale

Nadere informatie

Religie, christendom en politiek vanuit filosofisch perspectief

Religie, christendom en politiek vanuit filosofisch perspectief Religie, christendom en politiek vanuit filosofisch perspectief - Het christelijke belemmert de politiek niet, maar maakt haar juist mogelijk en waardevol - Pieter Jan Dijkman Vereniging voor Wijsbegeerte

Nadere informatie

Si Deus, unde malum, si malum unde Deus? Over de plaats van pijn en lijden in onze samenleving. Prof. Dr. Ignaas Devisch 21/10/2014

Si Deus, unde malum, si malum unde Deus? Over de plaats van pijn en lijden in onze samenleving. Prof. Dr. Ignaas Devisch 21/10/2014 Si Deus, unde malum, si malum unde Deus? Over de plaats van pijn en lijden in onze samenleving Prof. Dr. Ignaas Devisch 21/10/2014 Verleden Paternalisme Heteronomie Lot Afhan kelijkh eid Nu Zelfstandi

Nadere informatie

Samen leren leven: Wereldbeelden in perspectief

Samen leren leven: Wereldbeelden in perspectief Samen leren leven: Wereldbeelden in perspectief Ph.D.; Onderzoeker, auteur, sociaal ondernemer www.annickdewitt.com annick@annickdewitt.com In deze presentatie I Het ideaal: Samen leren leven II De condities:

Nadere informatie

Katholiek onderwijs in perspectief. Diaken drs. Titus G.W. Frankemölle Zeegse, 22 maart 2018

Katholiek onderwijs in perspectief. Diaken drs. Titus G.W. Frankemölle Zeegse, 22 maart 2018 Katholiek onderwijs in perspectief Diaken drs. Titus G.W. Frankemölle Zeegse, 22 maart 2018 Titus Frankemölle diaken bisdom Breda Catharinaparochie Oosterhout voorzitter NKSR vicevoorzitter CEEC rector/algemeen

Nadere informatie

Ter inleiding (tot een inleiding)

Ter inleiding (tot een inleiding) Inhoud Voorwoord 3 Aanvullende lectuur 4 Ter inleiding (tot een inleiding) 1. Wijsbegeerte, haar begin(sel) en doelstelling 5 2. Waarom filosofie altijd een inleiding blijft 7 3. Waarom een historische

Nadere informatie

Geachte lezer, Voor meer uitleg over mijn presentatie Ga kathedralen bouwen! verwijs ik u graag naar de website http://www.quakernaat.nl.

Geachte lezer, Voor meer uitleg over mijn presentatie Ga kathedralen bouwen! verwijs ik u graag naar de website http://www.quakernaat.nl. Geachte lezer, Voor meer uitleg over mijn presentatie Ga kathedralen bouwen! verwijs ik u graag naar de website http://www.quakernaat.nl. Deze presentatie is bedoeld als naslagwerkje voor aanwezigen. Daan

Nadere informatie

Wat gaan we doen vandaag?

Wat gaan we doen vandaag? Wat gaan we doen vandaag? huiswerk en inspiratiecolleges bespreken kennisclip-experts betoog (eerste stappen) huiswerk huiswerk Schrijf reflecties over de eerste twee inspiratiecolleges Herlees reader

Nadere informatie

Wat is realiteit? (interactie: vraagstelling wie er niet gelooft en wie wel)

Wat is realiteit? (interactie: vraagstelling wie er niet gelooft en wie wel) Wat is realiteit? De realiteit is de wereld waarin we verblijven met alles wat er is. Deze realiteit is perfect. Iedere mogelijkheid die we als mens hebben wordt door de realiteit bepaald. Is het er, dan

Nadere informatie

6. Voorbij het multiculturalisme: kritiek op de democratie Dictatuur van het proletariaat Afsluitend 135.

6. Voorbij het multiculturalisme: kritiek op de democratie Dictatuur van het proletariaat Afsluitend 135. Inhoud Inleiding 7 Gundula Ludwig Judith Butler en Queer Politics 13 1. Inleiding 15 2. Een ethisch imperatief: biografische schets 18 3. De constructie van het geslacht 23 4. Heteroseksuele matrix en

Nadere informatie

Eindexamen havo maatschappijwetenschappen pilot 2014-II

Eindexamen havo maatschappijwetenschappen pilot 2014-II Aanwijzing voor de kandidaat Als in een vraag staat dat je een hoofd- of kernconcept moet gebruiken, dan gebruik je in het antwoord die elementen uit de omschrijving van het hoofd- of kernconcept die nodig

Nadere informatie

PROCESDOEL 4 VERANTWOORDELIJKHEID VOOR HUIDIGE EN TOEKOMSTIGE GENERATIES

PROCESDOEL 4 VERANTWOORDELIJKHEID VOOR HUIDIGE EN TOEKOMSTIGE GENERATIES PROCESDOEL 4 VERANTWOORDELIJKHEID VOOR HUIDIGE EN TOEKOMSTIGE GENERATIES Bijzondere procesdoelen 4.1 Verantwoordelijkheid tegenover zichzelf 4.2 Eerbied voor de anderen 4.3 Zorg voor de anderen 4.4 Eerbied

Nadere informatie

Spinoza s Visie. Dag 1. Wie is Spinoza en wat is ware kennis?

Spinoza s Visie. Dag 1. Wie is Spinoza en wat is ware kennis? Spinoza s Visie Dag 1 Wie is Spinoza en wat is ware kennis? Opzet cursus Dag 1 Dag 2 Dag 3 Dag 4 Over God Over de mens Over het geluk Inleiding Hoe zit de wereld in elkaar? Hoe verhoudt de mens zich tot

Nadere informatie

De Verlichting. Maar voor de helft geslaagd?

De Verlichting. Maar voor de helft geslaagd? De Verlichting Maar voor de helft geslaagd? Moderne wetenschap Moderne filosofie Moderne cultuur De Verlichting methodische twijfel God garandeert rede scepticisme optimisme kritiek ongeduld ik denk rede

Nadere informatie

Toezicht en moraliteit.

Toezicht en moraliteit. Toezicht en moraliteit. Over professionele waarden in de zorgsector Gabriël van den Brink Congres-NVTZ 10-11-2016 1 Moral sentiments in modern society Adam Smith (1723-1790) The Wealth of Nations (1776)

Nadere informatie

Verbeelding van de samenleving

Verbeelding van de samenleving Verbeelding van de samenleving denken, dromen en doen na de verzorgingsstaat 11. extra bijeenkomst: vragen & discussie http://zorgenparticipatie.wordpress.com/ Verbeelding van de samenleving in 10 colleges

Nadere informatie

middeleeuwen verlichting

middeleeuwen verlichting middeleeuwen verlichting Heeft het leven zin? In het theïsme, atheïsme en mystiek René Gude, Nietzsche, Kant DE ZIN VAN HET LEVEN AFHANKELIJK VAN TRADITIE het leven Existentiële vragen: zin, doel, waarde

Nadere informatie

Een gevoel van menselijke mogelijkheid

Een gevoel van menselijke mogelijkheid Een gevoel van menselijke mogelijkheid Amsterdam, november 2018 Beste Jesse Norman, Op de een of andere manier heb ik de laatste tijd behoefte meer van economie te begrijpen en er over te lezen. Misschien

Nadere informatie

7,1. Samenvatting door een scholier 1678 woorden 5 januari keer beoordeeld. Filosofie. Filosofie van de 1e & 2e periode Hoofdstuk 1

7,1. Samenvatting door een scholier 1678 woorden 5 januari keer beoordeeld. Filosofie. Filosofie van de 1e & 2e periode Hoofdstuk 1 Samenvatting door een scholier 1678 woorden 5 januari 2004 7,1 38 keer beoordeeld Vak Methode Filosofie ViaDELTA Filosofie van de 1e & 2e periode 2003 2004 Hoofdstuk 1 Doelgericht handelen = handelen met

Nadere informatie

Inhoud. Woord vooraf Inleiding 15

Inhoud. Woord vooraf Inleiding 15 Inhoud Woord vooraf 11 1. Inleiding 15 2. De Verlichting 19 2.1. Voorlopers van de Verlichting: de humanisten 19 2.1.1 Inleiding 19 2.1.2 Michel Eyquem de Montaigne (1533-592) 20 2.1.3 Desiderius Erasmus

Nadere informatie

Filosofie en ethiek van de techniek Steven Dorrestijn

Filosofie en ethiek van de techniek Steven Dorrestijn Filosofie en ethiek van de techniek Steven Dorrestijn Saxion Hogeschool & Universiteit Twente Deventer/Enschede, NL Techniek, gedrag en milieu Moralisering van apparaten Hans Achterhuis Daadkracht der

Nadere informatie

Trendwatching. Les 4 Theorie SCP

Trendwatching. Les 4 Theorie SCP Trendwatching Les 4 Theorie SCP Vandaag... Artikel In het zicht van de toekomst, de 5 I s Trendniveau s macrotrend maatschappelijk niveau 15-50 jaar wat gebeurd er in de wereld? nostalgia gemak ambachtelijk

Nadere informatie

Maarten Kruimelaar 14 Maart 2015

Maarten Kruimelaar 14 Maart 2015 Maarten Kruimelaar 14 Maart 2015 Maarten Kruimelaar 2002-2006 Algemene Sociale wetenschappen Universiteit Utrecht 2007 Heden Docent Ethiek bij Saxion Tolerantie Wat is het nu precies? Oorsprong van het

Nadere informatie

Eindexamen filosofie vwo I

Eindexamen filosofie vwo I Opgave 3 Ramadan in de post-seculiere samenleving 12 maximumscore 4 verlichtingsfundamentalisme: laïciteit: verbannen van religie uit openbaar onderwijs en politiek 1 verlichtingsvijandig multiculturalisme:

Nadere informatie

PROCESDOEL 5 OEFENING IN ZINGEVEN

PROCESDOEL 5 OEFENING IN ZINGEVEN PROCESDOEL 5 OEFENING IN ZINGEVEN Bijzondere procesdoelen: 5.1 Erkenning van de mens als zingever 5.2 Erkennen dat de mens niet de enige zindrager is 5.3 Exploratie, verkenning en integratie van de betekening

Nadere informatie

Het Congres van Wenen hertekent Europa (1815) (les 03 5des) Geschiedenis 5MEVO-5EM-5EI-5IW VTI Kontich

Het Congres van Wenen hertekent Europa (1815) (les 03 5des) Geschiedenis 5MEVO-5EM-5EI-5IW VTI Kontich (les 03 5des) Geschiedenis 5MEVO-5EM-5EI-5IW --- www.degeschiedenisles.com --- VTI Kontich 1. Voor het Congres van Wenen a. Rond 1750: het Ancien Regime komt ten einde => Enkele kenmerken van het Ancien

Nadere informatie

Het jaar van het gevaarlijke dromen

Het jaar van het gevaarlijke dromen Slavoj Žižek Het jaar van het gevaarlijke dromen Vertaald door Ineke van der Burg Boom Amsterdam Oorspronkelijk verschenen onder de titel The year of dreaming dangerously Verso, 2012 Uitgeverij Boom, Amsterdam

Nadere informatie

Wat is de mens? - Context. De opkomst van de filosofische antropologie

Wat is de mens? - Context. De opkomst van de filosofische antropologie De menselijke natuur, week 9 De opkomst van de filosofische antropologie Overzicht van reeds behandelde mensbeelden en de mechanistische visie uit de late 19e eeuw Wat is de mens? - Context Plato / Descartes

Nadere informatie

SAM-netwerk: Jouw Employability; jouw Verantwoordelijkheid! Leen de Waal MSc, MA Eindhoven, 21 september 2017

SAM-netwerk: Jouw Employability; jouw Verantwoordelijkheid! Leen de Waal MSc, MA Eindhoven, 21 september 2017 SAM-netwerk: Jouw Employability; jouw Verantwoordelijkheid! Leen de Waal MSc, MA Eindhoven, 21 september 2017 Agenda De Wereld, een Labyrint vol Ideeën; Historie & Theorie, het begrippenkader Dus Jouw

Nadere informatie

Inhoud. Voorwoord 9. Inleiding Erfenissen van de Verlichting

Inhoud. Voorwoord 9. Inleiding Erfenissen van de Verlichting 5 Inhoud Voorwoord 9 Inleiding 11 1 Erfenissen van de Verlichting Moderniteit 19 Sapere aude 22 Vooruitgang & geschiedenis 29 Revolutie 42 Het vervreemde leven 51 Tot slot 55 2 Cultuur als conflict Inleiding

Nadere informatie

INFORMATIE AVOND GW HOOFDRICHTINGEN & KERNPAKKETTEN. Dinsdag 7 november 2017

INFORMATIE AVOND GW HOOFDRICHTINGEN & KERNPAKKETTEN. Dinsdag 7 november 2017 INFORMATIE AVOND GW HOOFDRICHTINGEN & KERNPAKKETTEN Dinsdag 7 november 2017 PROGRAMMA 7 NOVEMBER Plenair in zaal 0.32 (Drift 21): 17.15: TCS als brede BA: kiezen en combineren van kernpakketten opleidingscoördinator

Nadere informatie

Vrijheid van de een is voorwaarde voor die van de ander

Vrijheid van de een is voorwaarde voor die van de ander Vrijheid van de een is voorwaarde voor die van de ander Amsterdam, juni 2017 Beste Axel Honneth, Iedere keer als ik in Duitsland ben zoek ik een Duits boek op. Ik ben opgegroeid met de Duitse cultuur en

Nadere informatie

Descartes schreef dat er geen ander land was "où l'on puisse jouir d'une liberté si entière" (waar men een zo volledige vrijheid kan genieten)

Descartes schreef dat er geen ander land was où l'on puisse jouir d'une liberté si entière (waar men een zo volledige vrijheid kan genieten) Verslag 25 mei 2018, Salon der Verdieping: Spinoza s politieke filosofie De bespreking van de politieke filosofie doe ik aan de hand van zijn belangrijkste politieke werk, te weten het Theologisch-politiek

Nadere informatie

Teaching Grid University of Warwick LKCA 7 FEBRUARY 2019

Teaching Grid University of Warwick LKCA 7 FEBRUARY 2019 DOOR KUNST ONDERWEZEN WILLEN WORDEN K U N S T E D U C A T I E N A J O S E P H B E U Y S Gert Biesta Brunel University London UvH Nederland NLA Noorwegen Teaching Grid University of Warwick LKCA 7 FEBRUARY

Nadere informatie

Filosofie en actualiteit. Zesde avond

Filosofie en actualiteit. Zesde avond Filosofie en actualiteit Zesde avond Wat is identiteit? Je bent identiek met jezelf I. is wat je van anderen onderscheidt I. is een rode draad door ruimte en tijd Je vereenzelvigt je met een bepaalde groep

Nadere informatie

Eindexamen Filosofie havo I

Eindexamen Filosofie havo I Opgave 2 Denken en bewustzijn 8 Een goed antwoord bevat de volgende elementen: een omschrijving van het begrip bewustzijn 2 argumentatie aan de hand van deze omschrijving of aan Genghis bewustzijn kan

Nadere informatie

Helpt de minder begoede, dus eigenlijk ook een socialist. Zijn architectuur is een hefboom voor het verbeteren van de maatschappij.

Helpt de minder begoede, dus eigenlijk ook een socialist. Zijn architectuur is een hefboom voor het verbeteren van de maatschappij. Architectuurtheorie LES 4 4. Maatschappelijke impact A D O L F B E H N E Omgeving aangenamer maken en een beter, een nieuw soort mens maken Onderscheid tussen het utilitarisme, functionalisme en rationalisme

Nadere informatie

De Tao van verbindend leiderschap

De Tao van verbindend leiderschap De Tao van verbindend leiderschap 道 Paul Verveen Auteur: Paul Verveen op basis van de Tao Te Ching van Lao Tzu Coverontwerp: Paul Verveen ISBN: 9789463182911 1 e druk 2016 Inhoudsopgave:

Nadere informatie

De Jefferson Bijbel. Thomas Jefferson

De Jefferson Bijbel. Thomas Jefferson De Jefferson Bijbel Thomas Jefferson Vertaald en ingeleid door: Sadije Bunjaku & Thomas Heij Inhoud Inleiding 1. De geheime Bijbel van Thomas Jefferson 2. De filosofische president Het leven van Thomas

Nadere informatie

Samenvatting Filosofie Emoties

Samenvatting Filosofie Emoties Samenvatting Filosofie Emoties Samenvatting door een scholier 1030 woorden 28 mei 2013 3,2 2 keer beoordeeld Vak Methode Filosofie Cogito Filosofie samenvatting Emoties (theorie en primaire teksten) THEORIE

Nadere informatie

Lezen: Kopzorgen. A Oriënterend lezen /25

Lezen: Kopzorgen. A Oriënterend lezen /25 Naam: Klas: Nr.: Datum: /25 Lezen: Kopzorgen Voor de oriëntatie krijgen de leerlingen zo n 8 minuten. Ze hebben dan de rest van het lesuur om de andere vragen te beantwoorden. In principe kunt u de oriëntatie

Nadere informatie

Christen Forum Limburg.

Christen Forum Limburg. Christen Forum Limburg www.cflimburg.be DE SAMENLEVING OP DE SOFA Prof. Dr. Dirk De Wachter UPC KULeuven Christen Forum CC Hasselt 23/02/15 geluksmetingen versus suïcidecijfers PSYCHIATRISERING VAN VERDRIET

Nadere informatie

Opgave 1 Jeugdwerkloosheid in Europa

Opgave 1 Jeugdwerkloosheid in Europa Opgave 1 Jeugdwerkloosheid in Europa 1 maximumscore 4 Het verrichten van flexibele arbeid kan een voorbeeld zijn van positieverwerving als de eigen keuze van de jongeren uitgaat naar flexibele arbeid in

Nadere informatie

Inhoud Deel I Wat is sociologie? Sociologie, een eerste omschrijving Sociologie als wetenschap Weerstanden tegen sociologie

Inhoud Deel I Wat is sociologie? Sociologie, een eerste omschrijving Sociologie als wetenschap Weerstanden tegen sociologie Inhoud I Deel I 1 Wat is sociologie?.... 3 1.1 Sociologie, een eerste omschrijving.... 4 1.2 Sociologie als wetenschap... 6 1.3 Weerstanden tegen sociologie.... 8 1.4 Sociologie en verpleegkunde... 9 1.5

Nadere informatie

Strange Strategy and Change

Strange Strategy and Change Doorbreken van patronen Kennisplatform P&O Futura Programma 1. Opwarmen 2. Ervaren hoe functionele en disfunctionele patronen ontstaan 3. Reflectie op de ervaring: theorie 4. De taal binnen woningcorporaties

Nadere informatie

Foucault anders! Wat is / Hoe werkt het Foucault effect in 2014? Hoe hebben de publicaties na zijn dood onze Foucault veranderd?

Foucault anders! Wat is / Hoe werkt het Foucault effect in 2014? Hoe hebben de publicaties na zijn dood onze Foucault veranderd? Foucault anders! Wat is / Hoe werkt het Foucault effect in 2014? Hoe hebben de publicaties na zijn dood onze Foucault veranderd? Machiel Karskens voor ISVW studiedag Foucault 28 juni 2014 Verschenen boeken

Nadere informatie

Nieuw-Atlantis. Francis Bacon. Vertaald en ingeleid door: Thomas Heij

Nieuw-Atlantis. Francis Bacon. Vertaald en ingeleid door: Thomas Heij Nieuw-Atlantis Francis Bacon Vertaald en ingeleid door: Thomas Heij Inhoud Inleiding De kanselier die de wetenschap veranderde Bacons leven en oeuvre Inspiratie en invloeden Plato, Thomas More, Lucianus,

Nadere informatie

Examenopgaven VMBO-KB 2004

Examenopgaven VMBO-KB 2004 Examenopgaven VMBO-KB 2004 tijdvak 2 woensdag 23 juni 13.30-15.30 uur NEDERLANDS LEESVAARDIGHEID-SCHRIJFVAARDIGHEID CSE KB Bij dit examen horen een uitwerkbijlage en een tekstboekje. Beantwoord alle vragen

Nadere informatie

De filosofie van René Descartes

De filosofie van René Descartes De filosofie van René Descartes The new Asian Hemisphere. The Irresistible Shift of Global Power to the East -Kishore Mahbubani The first point [ ] is the end of the era of Western domination of world

Nadere informatie

ROMANTIEK. het tijdperk van de. De Verlichting ontspoord

ROMANTIEK. het tijdperk van de. De Verlichting ontspoord ROMANTIEK het tijdperk van de De Verlichting ontspoord Edmund Burke 1729-1797 De geschiedenis bestaat voor het grootste deel uit de ellende, over de wereld gebracht door trots, eerzucht, hebzucht, wraak,

Nadere informatie

Ethiek (ethos = gewoonte/zede) wil nadenken over en zich bezinnen op de levenshouding, het handelen en de gewoonte.

Ethiek (ethos = gewoonte/zede) wil nadenken over en zich bezinnen op de levenshouding, het handelen en de gewoonte. Samenvatting door A. 2079 woorden 29 juni 2014 6,4 2 keer beoordeeld Vak Anders H1 Ethiek (ethos = gewoonte/zede) wil nadenken over en zich bezinnen op de levenshouding, het handelen en de gewoonte. Moraal

Nadere informatie

Filosofie en actualiteit. Derde avond

Filosofie en actualiteit. Derde avond Filosofie en actualiteit Derde avond Godsdienstvrijheid Alle overtuigingen toestaan? Moet de staat een oordeel vellen over een geloof? Zijn er harde criteria? (boerkaverbod omdat dat het functioneren hindert)

Nadere informatie

Examenopgaven VBO-MAVO-C 2004

Examenopgaven VBO-MAVO-C 2004 Examenopgaven VBO-MAVO-C 2004 tijdvak 2 woensdag 23 juni 13.30-15.30 uur NEDERLANDS LEESVAARDIGHEID C Bij dit examen horen een uitwerkbijlage en een tekstboekje. Beantwoord alle vragen en maak de samenvattingsopdracht

Nadere informatie

Opdracht Filosofie Filosofi

Opdracht Filosofie Filosofi Opdracht Filosofie Filosofi n Opdracht door een scholier 2334 woorden 18 oktober 2010 7 3 keer beoordeeld Vak Filosofie Verschillende filosofiën Monisme Het monisme vindt dat de mens slechts uit één substantie

Nadere informatie

Kennis, hoe te benaderen en hoe te funderen..? Violette van Zandbeek Social research Datum: 15 april 2011

Kennis, hoe te benaderen en hoe te funderen..? Violette van Zandbeek Social research Datum: 15 april 2011 Kennis, hoe te benaderen en hoe te funderen..? Naam: Violette van Zandbeek Vak: Social research Datum: 15 april 2011 1 Kennis, hoe te benaderen en hoe te funderen..? Als onderdeel van het vak social research

Nadere informatie

Is God waar? God voorbij.? Werkgroep Rotonde Wouter H. Slob

Is God waar? God voorbij.? Werkgroep Rotonde Wouter H. Slob Is God waar? God voorbij.? 2012-2013 Werkgroep Rotonde Wouter H. Slob Voorbij God.? Secularisatie in slotfase Filosofisch offensief: 18 e eeuw-woii Marx, Nietzsche, Freud Maatschappelijke teloorgang: vanaf

Nadere informatie

2008 Universiteit Maastricht Page 1 of 212

2008 Universiteit Maastricht Page 1 of 212 2008 Universiteit Maastricht Page 1 of 212 Inhoudsopgave Diagnostic Test: English Language... 6 Apollo en Dionysus incl. Inleiding in de... 8 Portfolio-Mentoraat, jaar 1... 10 Academische Vaardigheden...

Nadere informatie

Paperopdracht, Architectuurtheorie, deel 2 Tendensen en vertogen

Paperopdracht, Architectuurtheorie, deel 2 Tendensen en vertogen 16 mei 2016 Paperopdracht, Architectuurtheorie, deel 2 Tendensen en vertogen 1965-2000 Vraag 19: Bespreek de kritische stemmen die niet akkoord gaan met de visie dat de architectuur van de Moderne Beweging

Nadere informatie

Tijd van pruiken en revoluties 1700 1800

Tijd van pruiken en revoluties 1700 1800 Onderzoeksvraag: Op welke gebieden wilden de Verlichtingsfilosofen de bestaande maatschappij veranderen? Rationalisme = het gebruiken van gezond verstand (rede/ratio) waarbij kennis gaat boven tradities

Nadere informatie

7,5. Samenvatting door Lisette 1239 woorden 18 april keer beoordeeld. Geschiedenis. Russische Revolutie

7,5. Samenvatting door Lisette 1239 woorden 18 april keer beoordeeld. Geschiedenis. Russische Revolutie Samenvatting door Lisette 1239 woorden 18 april 2017 7,5 7 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Russische Revolutie Meeste mensen zijn boeren/boerinnen in Rusland Ze waren straatarm, ze wisten niks en ze gingen

Nadere informatie

SIGMUND FREUD FREUD & DE FILOSOFIE. Het denken op de divan. Pionier van de laatste wildernis

SIGMUND FREUD FREUD & DE FILOSOFIE. Het denken op de divan. Pionier van de laatste wildernis SIGMUND FREUD Pionier van de laatste wildernis Het denken op de divan FREUD & DE FILOSOFIE 1913 1927 1930 Beïnvloed door: Plato Immanuel Kant Søren Kierkegaard Schopenhauer Nietzsche Feuerbach Verder

Nadere informatie

Examenprograma filosofie havo/vwo

Examenprograma filosofie havo/vwo Examenprograma filosofie havo/vwo Havo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein

Nadere informatie

Carla du Pree. Johan Huizinga en de bezeten wereld. De rol van publieke intellectueel tussen twee wereldoorlogen ISVW UITGEVERS

Carla du Pree. Johan Huizinga en de bezeten wereld. De rol van publieke intellectueel tussen twee wereldoorlogen ISVW UITGEVERS Carla du Pree Johan Huizinga en de bezeten wereld De rol van publieke intellectueel tussen twee wereldoorlogen ISVW UITGEVERS 4 Ik ben ik en mijn omstandigheden. Als ik die omstandigheden niet red, red

Nadere informatie

Cultuur & Media Werkgroep 2 ehh, theorie

Cultuur & Media Werkgroep 2 ehh, theorie Cultuur & Media Werkgroep 2 ehh, theorie 1 1 2 2 Wat gaan we doen? vragen over hc en huiswerk Andrew Keen: intro en eerste hoofdstuk McLuhan in praktijk stoeien met theorie: discours, semiotiek, semantiek

Nadere informatie

Geloven en redeneren. Religie en filosofie

Geloven en redeneren. Religie en filosofie Geloven en redeneren Religie en filosofie Historisch overzicht Pantheïsme en polytheïsme De spiltijd Het oosten Boeddhisme Confucianisme Taoïsme Het westen Jodendom, christendom, islam Filosofie Het begin

Nadere informatie

Inhoud. 1. Protagoras Gorgias Thrasymachus, Callicles en Hippias 13

Inhoud. 1. Protagoras Gorgias Thrasymachus, Callicles en Hippias 13 Voorwoord XIII Deel 1 Oudheid Historische situering 1 I. De natuurfilosofen of presocratici Inleiding 3 Het veranderlijke en het blijvende 5 II. De sofisten en Socrates Inleiding 9 A. De sofisten 10 1.

Nadere informatie

In cursusjaar 2012-13 behandelen 4 docenten 4 verschillende thema s: Turbulent tijdperk: kunstenaars en filosofen

In cursusjaar 2012-13 behandelen 4 docenten 4 verschillende thema s: Turbulent tijdperk: kunstenaars en filosofen KUNSTGESCHIEDENIS THEMA In de geschiedenis van de kunsten komen thema s geregeld terug. Mens, landschap, zeegezichten, grote verhalen en de relatie tekst en beeld. Onder invloed van de tijdsgeest evolueren

Nadere informatie

Eeshoflaan LZ Tubbergen T E. I.

Eeshoflaan LZ Tubbergen T E. I. zorg voor mekaar Eeshoflaan 21 7651 LZ Tubbergen T. 0546-62 14 69 E. eeshof@zorggroepsintmaarten.nl I. www.zorggroepsintmaarten.nl zorg voor mekaar Welkom. Zorg voor mekaar 03 Woonzorgcentrum de Eeshof

Nadere informatie

Afscheid van de almachtige

Afscheid van de almachtige Schaap, Afscheid almachtige vs2 28-09-2006 16:38 Pagina 3 Afscheid van de almachtige Herwaardering van de levenszin SYBE SCHAAP Schaap, Afscheid almachtige vs2 28-09-2006 16:38 Pagina 5 Inhoud Voorwoord

Nadere informatie