Pensioencontact. Financiële spelregels voor de pensioenen zijn strenger geworden. Voorwoord
|
|
- Mathijs Mertens
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Voorwoord In deze uitgave van Pensioencontact is er aandacht voor de manier waarop PDN de pensioengelden belegt. De media berichten regelmatig over het beleggen van de pensioengelden. Daarom laten we zien hoe dat bij PDN gebeurt en waar iedereen informatie daarover kan vinden. Van belang voor gepensioneerden is dat de wettelijke regels rond het verlenen van toeslagen (indexatie) strenger zijn geworden. In deze Pensioencontact is te lezen wat die veranderingen voor de gepensioneerden kunnen betekenen. In de rubriek Goed om te weten gaat het deze keer om het digitaal communiceren dat ook in de pensioenwereld zijn intrede heeft gedaan. Pensioencontact Pensioencontact is een uitgave van Pensioenfonds DSM Nederland Financiële spelregels voor de pensioenen zijn strenger geworden Voor de financiering van de pensioenen gelden strikte, wettelijke regels. Deze financiële spelregels zijn vastgelegd in het zogenoemde Financieel Toetsingskader Pensioenfondsen (FTK). Onlangs is het FTK gewijzigd. De gewijzigde regels moeten er voor zorgen dat de pensioenfondsen niet alleen op korte termijn, maar ook op lange termijn financieel gezond blijven en de pensioenen kunnen blijven uitbetalen. De regels hebben gevolgen voor zowel de actieve deelnemers, de gewezen deelnemers als de pensioengerechtigden. September 2015 No. 70 Gepensioneerde Han van Tilburg heeft na zijn pensionering van zijn hobby een bedrijfje gemaakt. Hij vaart met zijn fluisterboot gasten rond door de Biesbosch. Hij vertelt daarover in deze Pensioencontact. Ik wens u veel leesplezier. Atzo Nicolaï Voorzitter Pensioenfonds DSM Nederland De pensioengerechtigden hebben vooral te maken met de veranderingen rond de toeslagverlening. Pensioenfondsen moeten grotere financiële buffers aanhouden, waardoor minder snel toeslagen verleend kunnen worden. Anderzijds zal de kans op korten op termijn daardoor minder groot zijn. Pensioenfondsen mogen alleen toeslagen toekennen, als deze toeslagen ook in de toekomst gegeven kunnen worden. Als er te weinig geld in kas is, moeten de pensioenen verlaagd worden ( korting ). Met de nieuwe regels mogen kortingen uitgesmeerd worden over meerdere jaren. Er gaan strengere regels gelden voor het inhalen van gemiste toeslagen en kortingen die hebben plaatsgevonden. OP KORTE TERMIJN NAAR VERWACHTING MINDER SNEL TOESLAGVERLENING Het pensioenfonds probeert ervoor te zorgen dat pensioenen hun koopkracht behouden. Het pensioenfonds heeft daarom de ambitie om toeslagen te verlenen. Deze toeslagverlening
2 is voorwaardelijk en vindt alleen plaats als hiervoor voldoende geld is. Het FTK stelt eisen aan het toeslagenbeleid van pensioenfondsen. Pensioenfondsen met een lage dekkingsgraad mogen de pensioenen niet verhogen, zo wordt ervoor gezorgd dat er later ook nog voldoende geld is om pensioenen uit te keren. Beleidsdekkingsgraad hoger dan circa 127%: Het opgebouwd pensioen van actieve deelnemers wordt verhoogd met de algemene loonstijging. Het pensioen van pensioengerechtigden en gewezen deelnemers (slapers) wordt verhoogd met de prijsstijging. De gewijzigde regels van het FTK hebben tot gevolg dat gedeeltelijke toeslagen pas vanaf een hogere dekkingsgraad zijn toegestaan. Daardoor zullen er minder snel toeslagen worden verleend. Ook het inhalen van gemiste toeslagen of het inhalen van kortingen kan alleen als een pensioenfonds zich in een sterke financiële positie bevindt, en ook dan zal dit geleidelijk gebeuren. Dit alles kan de komende jaren leiden tot een verlaging van de koopkracht van de pensioenen. Het bestuur van PDN verwacht dat de komende paar jaren waarschijnlijk geen toeslagverlening mogelijk is, tenzij de rente duidelijk gaat stijgen. Als de dekkingsgraad de komende jaren langzaam toeneemt (wat PDN verwacht), dan kan op de langere termijn weer toeslagverlening plaatsvinden. BELEIDSDEKKINGSGRAAD IS BEPALEND Bepalend voor het al dan niet verlenen van toeslagen op de pensioenen was altijd de dekkingsgraad eind december van enig jaar. De dekkingsgraad geeft de verhouding aan tussen het vermogen van PDN en de pensioenen die PDN in de toekomst moet uitbetalen. Voor het toekennen van toeslagen wordt in de toekomst niet meer de dekkingsgraad gebruikt maar de beleidsdekkingsgraad. Deze beleidsdekkingsgraad is het gemiddelde van de dekkingsgraden van de laatste twaalf maanden. Eind juni 2015 was de dekkingsgraad van PDN 110,3% en de beleidsdekkingsgraad 108,9%. WELKE SITUATIES KUNNEN ZICH VOORDOEN? Beleidsdekkingsgraad lager dan 110%: Er vindt geen toeslagverlening plaats. Als de dekkingsgraad te laag is, worden de pensioenen zelfs verlaagd. Die verlaging kan gespreid worden over vijf jaar. (Tot nu toe gaf PDN ook geen toeslagverlening bij een dekkingsgraad lager dan 110%.) Beleidsdekkingsgraad tussen 110% en circa 127%: Het opgebouwd pensioen van actieve deelnemers wordt verhoogd met een deel van de algemene loonstijging. (Tot nu toe was er volledige toeslagverlening voor werknemers vanaf een dekkingsgraad van 110%.) Het pensioen van pensioengerechtigden en gewezen deelnemers (slapers) wordt verhoogd met een deel van de prijsstijging. (Tot nu toe was gedeeltelijke toeslagverlening bij pensioengerechtigden en gewezen deelnemers mogelijk bij een dekkingsgraad tussen 110% en 120%. Vanaf 120% was er voor deze groepen volledige toeslagverlening.) Op de website van pensioenfonds PDN wordt ieder kwartaal de actuele dekkingsgraad en de actuele beleidsdekkingsgraad gemeld. Over de nieuwe financiële spelregels worden de pensioengerechtigden en de andere deelnemers van PDN nog per brief uitgebreid geïnformeerd. Just Fransen van de Putte overleden Op zondag 19 juli jl. is bestuurslid Just Fransen van de Putte (72) van de Stichting Pensioen fonds DSM Nederland (PDN) onverwachts overleden. Just was vele jaren bestuurder bij ons fonds waarvan drie jaar als voorzitter. Met hem verliest PDN een deskundig, betrokken en aimabel bestuurder. Het bestuur van PDN is Just zeer dankbaar voor de betekenis die hij voor het fonds heeft gehad. In de periode was hij voorzitter van de Raad van Commissarissen van de DSM Pensioenverzekerings maatschappij, destijds beheerder van het Pensioenfonds DSM Chemie, de voorloper van PDN. Van dit pensioenfonds was hij van 2003 tot 2006 voorzitter. Sinds 2008 was hij bij PDN bestuurder namens de gepensioneerden. Oud-columnist van Druten overleden Dit voorjaar, op 30 mei, is Bert van Druten (91) overleden. Van Druten was tot 2001 jarenlang columnist van Pensioencontact. Zijn columns schreef hij onder het pseudoniem Ouwe. In een uitgave van Pensioencontact uit 1997 vertelde hij over zijn passie om te schrijven. Als jongen van 15 voelde ik al een vreselijke drang om te schrijven, liet hij toen noteren. Aanvankelijk werkte hij in de Amsterdamse bankwereld, maar stapte later over naar het Beambtenfonds voor het Mijnbedrijf waar hij beleggings adviseur was. Daarna werd hij directiesecretaris bij de Pensioenverzekeringsmaatschappij (PVM) van DSM. 2 PENSIOENCONTACT
3 Naheffing belastingdienst Uit de PDN-vraagbaak Bij het pensioenfonds komen dagelijks vragen binnen van mensen die iets willen weten over hun eigen pensioen of over de pensioenen in het algemeen. Soms zijn de antwoorden op bepaalde vragen ook interessant voor een breder publiek. Dat soort vragen wordt beantwoord in de rubriek Uit de PDN-vraagbaak. Dit keer een vraag over de mogelijke naheffing van de belastingdienst. Een onderwerp dat regelmatig door ons onder de aandacht is gebracht. Omdat we hier steeds opnieuw vragen over krijgen, doen we dat in deze uitgave weer opnieuw. WAARDOOR KAN EEN NAHEFFING ONTSTAAN? Wie van meer dan één instantie pensioen ontvangt, moet goed uitkijken voor een forse naheffing over het pensioen. Dat komt omdat pensioeninstanties los van elkaar rekenen met belasting kortingen waar je maar eenmalig recht op hebt. lier is te vinden op de website van de Belastingdienst. Het is niet altijd het beste de instantie die de hoogste uitkering uitbetaalt, rekening te laten houden met de loonheffingskorting. Je kunt er zelfs voor kiezen om geen enkele uitkeringsinstantie rekening te laten houden met de loonheffingskorting. De Sociale verzekeringsbank (SVB) heeft een handig hulpmiddel op haar website. Daarin wordt advies gegeven over het al dan niet toepassen van de loonheffingskorting. Het hulpmiddel geeft een indicatie en geen defini tieve uitkomst. Het houdt slechts rekening met één bedrijfspensioen uitkering en 100% AOW. Het internetadres van dit hulpmiddel is: jsp#wizardfocus. Een andere mogelijkheid om een naheffing te voorkomen is om door PDN maandelijks meer loonheffing te laten inhouden. Je kunt daarvoor een schriftelijk verzoek sturen aan PDN, Postbus 6500, 6401 JH Heerlen of via PDN kan niet het bedrag berekenen waarmee de loonheffing aangepast moet worden. De hoogte van de aanpassing dien je zelf (mogelijk met hulp van je financieel adviseur) te berekenen en schriftelijk door te geven aan PDN. Meer informatie over dit onderwerp is te vinden in de brochure Met pensioen gaan op de website van PDN. Veel pensioenge rechtigden ontvangen een inkomen uit verschillende potjes. Zij hebben naast een AOW-uitkering bijvoorbeeld ook nog een pensioen en een lijfrentepolis. Wie meerdere inkomstenbronnen heeft, kan geconfronteerd worden met een vervelende naheffing, waar niet op is gerekend. Voor de naheffing kunnen verschillende oorzaken zijn. Elke instantie houdt belasting in op het bedrag dat zij aan je uitbetaalt. Als beide rekening houden met de loonheffingskorting, betaalt u waarschijnlijk te weinig belasting. Na afloop van het jaar moet je dan belasting bijbetalen. Niet alleen worden bepaalde belastingvoordelen soms dubbel geteld, ook gaan pensioen instanties soms uit van een te hoge korting. Ook dit kan leiden tot een naheffing. Een ander probleem is dat pensioeninstanties geen rekening kunnen houden met ons progressieve belastingstelsel met oplopende tarieven. Hierdoor kan te weinig belasting worden inhouden. Vooral pensioengerechtigden met een hoger inkomen moeten daardoor achteraf nog veel bijpassen. NAHEFFING VERMINDEREN OF VOORKOMEN Wie een hoge naheffing wil voorkomen, moet zelf actie ondernemen. Laat één uitkeringsinstantie rekening houden met de loonheffingskorting en vraag aan de rest dat niet te doen. Dat laatste kan met het formulier Opgaaf gegevens voor de loonheffingen. Dat formu SEPTEMBER
4 Verliefd op de Biesbosch Han van Tilburg (69) stapte in 1965 als monteur elektrotechniek binnen bij de Koninklijke Nederlandse Gist en Spiritus fabriek in Delft. Hij zou er 37 jaar werken. In de loop van de tijd veranderde de naam van het bedrijf in Gist-Brocades en weer later in DSM Gist. Toen hij in 2001, na de fusie tussen DSM en Gist Brocades, met een regeling moest vertrekken, had hij een hele reeks functies doorlopen. Zo was hij onder meer elektrotechnisch tekenaar geweest, constructeur elektrotechniek, engineer, hoogspanningsdeskundige en beheerder van de ondergrondse infrastructuur. Sinds 2011 ontvangt Han van Tilburg ouderdomspensioen van Pensioenfonds DSM Nederland. woonde, kwam ik al als twaalfjarig jongetje in de Biesbosch. Ik was toen lid van de Nederlandse Jeugdbond voor Natuurstudie (NJN). Die liefde voor de Biesbosch is nooit meer weggegaan bij Han. Ook in de tijd dat hij bij Gist-Brocades werkte niet. Als het mooi weer was, dan nam ik vaak de vrijdagmiddag vrij om een lang weekend in de Biesbosch te kunnen zwerven, vertelt hij. Het Nationaal Park De Biesbosch, een beschermd natuurgebied en het grootste zoetwatergetijdengebied van Europa, heeft geen geheimen voor Han. Bij hem thuis in Lage Zwaluwe staat een wand van de woonkamer vol moet boeken over de natuur en dan vooral over de Biesbosch. Of het gaat over de tweede Sint Elisabethsvloed Han heeft al een aantal jaren een eigen bedrijfje samen met zijn partner Gerda. Zowel Han als Gerda zijn al lange tijd gefascineerd door het natuurschoon van de Biesbosch. Hoewel ik in Den Haag die het gebied in 1421 overstroomde of over de jongste ontpolderingswerkzaamheden, Han weet er alles van. Hij is dan ook al vele jaren als vrijwilliger en gediplomeerde natuurgids van 4 PENSIOENCONTACT
5 Staatsbosbeheer in de Biesbosch. Talloze malen gidste hij bezoekers rond in het natuurgebied. Zijn partner Gerda is ook gids bij Staatsbosbeheer. Haar liefde voor de Biesbosch is al even groot. Samen met Gerda leidt Han nieuwe gidsen op voor het Nationaal Park De Biesbosch. Het was dan ook niet vreemd dat Han en Gerda enkele jaren geleden besloten om een eigen bedrijfje op te richten. Ze laten bezoekers van de Biesbosch vanuit een kleine boot de mooiste en interessantste hoekjes van dit natuurgebied zien. Je geniet het meest van deze natuur in stilte en in een klein groepje zegt Han. Dan kan het beste op een klein bootje. Dus voor ons was het geen vraag hoe we de mensen de Biesbosch wilden laten zien. In onze boot kunnen maximaal acht personen. Dat zijn dan Gerda en ik met maximaal zes gasten. licht Han toe. De meeste toeristen die de Biesbosch bezoeken, doen dat in het zuidelijke deel. Bezoekers komen vooral uit de nabijgelegen Randstad en ook uit Vlaanderen. Soms komen mensen met speciale wensen, vertelt hij. Sommigen willen graag een ijsvogeltje, een blauwborst, zilverreiger of een visarend zien. Anderen komen speciaal voor de bevers. Voor mensen die bevers willen zien, gaan we s avonds varen, legt hij uit. De meeste mensen komen echter voor een tocht in de ochtend of de middag. Meer informatie over het varen met Han en Gerda is te vinden op de website Betaaldata pensioenen De pensioenen worden (met uitzondering van december) precies op de 27ste van de maand overgemaakt. Als de 27ste echter in een weekend valt, worden de pensioenen eerder uitbetaald. De data voor 2015 zijn: Han en Gerda verzorgen boottochten in de Biesbosch Het bedrijf, met de naam van het website-adres, Biesbosch.net, is ook officieel gastheer van het Nationaal Park. Daarvoor komen alleen bedrijven in aanmerking met kennis van het gebied en zijn geschiedenis, natuur en cultuur. 25 september 27 oktober 27 november 18 december Han begon samen met Gerda het bedrijf in Ja, lacht hij, aan het begin van de economische crisis. Niet zo n gunstig moment om een nieuw bedrijf op te richten, zou je kunnen redeneren vanuit een economisch standpunt. Maar dat is voor Han van secundair belang. Met mijn bedrijfje heb ik van mijn hobby mijn werk gemaakt. Ik vind het heerlijk om in de Biesbosch te varen. En als je dan ook nog eens andere mensen al dat moois kunt laten zien en er nog voor betaald krijgt ook, wat wil je dan nog meer. Ziedaar het businessplan van Han. Onder de streep staat geen bedrag in euro s, maar een flinke portie tevredenheid en geluk. De boot van Han en Gerda, een zalmschouw, ligt aan de Spieringsluis aan de noordkant van de Brabantse Biesbosch ten westen van Werkendam bij jachthaven Van Oversteeg en het enige hotel-restaurant in het Nationaal Park. Dat is een stiller gebied, Wilt u meer weten? Internetsite PDN Meer informatie over PDN kunt u vinden op de website: Pension Desk: Vragen over uw pensioen kunt u stellen aan een van onze medewerkers. Zij zijn van uur beschikbaar op telefoonnummer Zorg dat u uw administratienummer bij de hand hebt als u belt. SEPTEMBER
6 Nieuws van het Verantwoordingsorgaan van PDN Geluiden uit het VO NAAMSVERANDERING Om beter aan te sluiten bij de terminologie in de wet is de naam College van Belanghebbenden per 1 juli 2014 gewijzigd in Verantwoordingsorgaan. NIEUWE LEDEN De ontstane vacatures door het vertrek van twee werkgeversleden uit het College van Belanghebbenden namelijk de heren E. Dormans en J.W. Dijckmeester zijn als volgt opgevuld: De heer R. Mesters is benoemd in de vacature J.W. Dijckmeester als werkgeverslid en de vacature E. Dormans is vervallen omdat het aantal werkgeversleden in het Verantwoordingsorgaan is teruggebracht van drie naar twee. De samenstelling van het Verantwoordingsorgaan aan het eind van het jaar 2014 zag er als volgt uit: - J. Barendse (voorzitter), H. Breiner-Bosma en F. de Kok en H. Beun gekozen door en uit de pensioengerechtigden. - R. Mesters en Kim Sonnenschein (plv. Voorzitter) aangewezen door de werkgever. - H. Lukkezen en N. Griffioen aangewezen door de Ondernemingsraad en Vertegenwoordigers van de actieve werknemers. twee keer in een extra vergadering. Bovendien zijn er twee bijeenkomsten geweest waarin het VO zijn kennis heeft kunnen bijspijkeren. Dat gebeurde tijdens een collectieve opleidingsdag en bij een interne bijeenkomst waarin door het bestuur een toelichting werd gegeven op de financiële rapportage van het bestuur. NIEUW FINANCIEEL TOETSINGSKADER Er zijn nieuwe financiële regels gaan gelden voor pensioenfondsen. Die nieuwe regels staan bekend als het nieuwe Financieel Toetsingskader (nftk). Die regels zorgden voor meer werk voor het Verantwoordingsorgaan (VO). Zo moet het VO naar aanleiding van die regels advies geven over de pensioenpremie en de uitvoeringsovereenkomst tussen de werkgever en pensioenfonds. Met name het advies over de verhoogde pensioenpremie van 22 naar 24% is in het VO uitgebreid besproken. Uiteindelijk is hierover positief geadviseerd en het VO heeft aangegeven op welke wijze de tussentijdse evaluatie na twee jaar zou moeten plaatsvinden. Deze zaken waren onder meer aan de orde tijdens een opleidingsdag voor VO-leden, eerder dit jaar. Om de gevolgen van de nieuwe wetgeving te bespreken werden er twee extra vergaderingen gehouden. TOESLAG Het jaar 2015 startte helaas met het besluit geen toeslag te verlenen per 1 januari 2015, omdat zowel de oude als nieuwe regels daar geen ruimte toe boden. Van links naar rechts: Henk Lukkezen, Nico Griffioen, Henk Beun, Henk Bos (zittend), Frans de kok, Kim Sonnenschein, Roel Mesters. Niet op de foto: de VO-leden Jan Barendse en Hilde Breiner-Bosma. Roel Mesters heeft onlangs het VO verlaten en is bestuurslid van PDN geworden. VERGADERINGEN VERANTWOORDINGSORGAAN Uiteraard was er ook nog de de normale agenda. Het VO moet een oordeel geven over het werk van het bestuur in het afgelopen jaar. In totaal is het VO vorig jaar acht keer in vergadering bijeen geweest, waarvan HET OORDEEL VAN HET VERANTWOORDINGSORGAAN Het uitbrengen van een oordeel is een van de belangrijkste taken van het VO. Bij het formuleren van dat oordeel heeft het VO vooral gekeken naar het beleid van het bestuur op de gebieden governance, communicatie toeslagverlening en beleggingen. Daarnaast werd stilgestaan bij de belangrijkste ontwikkelingen op pensioengebied in Het VO heeft om te komen tot een oordeel ook overleg gevoerd met de Raad van Toezicht (RvT). Het VO geeft in zijn oordeel een aantal aanbevelingen dat gebaseerd is op wat in 2014 is gebeurd. In 2015 kijkt het VO met name naar de uitvoeringsovereenkomst, de communicatie, de governance en het strategisch beleid. Het positieve eindoordeel van het VO over het beleid van het bestuur is definitief geworden na de jaarvergadering op 28 april De volledige tekst van het oordeel van het Verantwoordingsorgaan en de reactie daarop van het bestuur is te vinden in het jaarverslag over 2014 dat op de website van PDN staat. CONTACT Het Verantwoordingsorgaan stelt reacties van deelnemers en pensioengerechtigden bijzonder op prijs. Contact met het Verantwoordingsorgaan is mogelijk via de (info.pdn@dsm.com) onder vermelding van Verantwoordingsorgaan. Een brief kan worden verstuurd naar het adres: Verantwoordingsorgaan PDN, Postbus 6500, 6401 JH Heerlen. 6 PENSIOENCONTACT
7 Pensioengelden bij PDN verantwoord belegd Pensioenfondsen zijn regelmatig in het nieuws. Als pensioenregels veranderen, haalt dat steeds weer de media. Die berichtgeving over de pensioenen geeft niet altijd duidelijk inzicht. Dat is te begrijpen. De pensioenproblematiek is ingewikkeld. Regelingen en ook bijvoorbeeld het beleggingsbeleid kunnen per pensioenfonds verschillen. Het ene fonds is het andere niet. Soms worden pensioenfondsen vergeleken met banken en andere financiële instellingen. Het beeld dat daardoor van pensioenfondsen ontstaat, is diffuus. In de media kan een beeld van pensioenfondsen ontstaan dat, zeker voor pensioenfonds DSM Nederland, niet overeenkomt met de werkelijkheid. PDN gaat verantwoord om met de pensioengelden van de deelnemers en gepensioneerden. PDN voorzitter Atzo Nicolaï legt uit hoe dat gebeurt. WIE BELEGT HET GELD VAN PDN? Nicolaï: Een belangrijk verschil met veel andere pensioen fondsen is dat PDN het grootste deel van de gelden van de deelnemers en gepensioneerden zelf belegt via DSM Pension Services (DPS). DPS is een dochter onderneming van DSM. Zowel de advisering van het beleggingsbeleid aan het bestuur als het overgrote deel van de uitvoering van het beleggen gebeurt door medewerkers van DPS zelf. Dat zelf Atzo Nicolaï beleggen heeft belangrijke voordelen. Je bent nauw betrokken bij marktontwikkelingen, weet precies waarin je belegt en last but not least het scheelt ook aanzienlijk in de kosten. Slechts 20% van de totale beleggingspot wordt door externe vermogens beheerders belegd. Er is binnen PDN en DPS zeker geen sprake van exorbitante vergoedingen of bonussen, waar in de media soms op gewezen wordt als het geld door externe beheerders wordt belegd. WAAROM BELEGT PDN NIET ALLE GELDEN ZELF? Nicolaï: Sommige beleggingscategorieën zijn voor PDN zeer interessant qua rendement en risico maar relatief complex. Het kan soms voorkomen dat daar bij DPS niet voldoende deskundigheid voor is om dit zelf te doen. Dat geldt bijvoorbeeld voor beleggingen in de opkomende landen (emerging markets) of beleggingen in infrastructuur. Dat wordt dus wel uitbesteed aan externe vermogensbeheerders. Maar bij de keuze van die externe beleggers wordt kritisch gekeken met wie we in zee gaan. Zijn ze transparant, zodat we weten waarin ze ons pensioengeld beleggen, welk beleggingsbeleid hebben ze? In de meeste gevallen ontvangen zij een vaste vergoeding en niet een prestatiebeloning. Dat laatste kan leiden tot zeer hoge vergoedingen die wel eens in de media worden gehekeld. ER ZIJN IN HET VERLEDEN FRAUDEGEVALLEN BEKEND GEWORDEN IN SITUATIES DAT EXTERNE BELEGGERS ZOWEL DE INVESTERINGEN VOOR EEN PENSIOENFONDS VERZORGEN ALS DE ADVISERING. HOE IS DE SITUATIE BIJ PDN? Nicolaï: Als de bestuurders van PDN geadviseerd worden bij het beleggen van de pensioen gelden gebeurt dat niet via externe adviseurs (van banken), maar via de deskundigen van DPS. Op die manier sluit je belangen verstrengeling uit. De beleggers van DPS zijn in loondienst bij DSM en daardoor ook deelnemer in de pensioenregeling. HOE KUNNEN DE DEELNEMERS WETEN WAARIN PDN BELEGD? Nicolaï: De namen van de bedrijven, overheden en (beleggings)fondsen waarin PDN belegt, worden gepubliceerd op de website van PDN. Niet alle pensioenfondsen doen dat. PDN is daar transparant in. Op de website en ook in het jaarverslag, dat op de website te vinden is, is veel informatie opgenomen over het beleggen van pensioengelden door PDN. IN DE MEDIA WORDEN REGELMATIG DE PRAKTIJKEN VAN PRIVATE EQUITY-BEDRIJVEN AAN DE KAAK GESTELD. DAT ZIJN BEDRIJVEN DIE IN VEEL GEVALLEN ONDERNEMINGEN OPKOPEN EN VERVOLGENS DIE ONDERNEMING ALS HET WARE KAALPLUKKEN EN DAN DOORVERKOPEN. BELEGD PDN DAAR OOK IN? Nicolaï: Private equity is een verzamelnaam voor diverse soorten beleggingen. In private equity beleggingen waarbij bedrijven in problemen overgenomen worden en met extra schuld gefinancierd worden, investeren we niet. Deze beleggingen zijn weinig transparant en complex. PDN belegt niet in producten die zo ingewikkeld zijn dat je als belegger niet meer weet waar je geld SEPTEMBER
8 terecht komt. We huldigen bij PDN het principe dat we niet beleggen in constructies die we niet begrijpen. Bestuursleden worden overigens constant bijgeschoold, zodat ze goed op de hoogte zijn op beleggingsgebied. Ook maken we gebruik van het advies van beleggingsspecialisten bij DPS en wordt het bestuur bijgestaan door externe onafhankelijke beleggingsadviseurs. EEN ANDER GEBIED WAAR HET IN HET VERLEDEN WEL EENS FOUT GING BIJ PENSIOENFONDSEN IS HET BELEGGEN IN ONROEREND GOED. HOE IS DE SITUATIE BIJ PDN OP DAT PUNT? Nicolaï: Waar het in het verleden bij bepaalde pensioenfondsen mis ging, was bij het direct beleggen in onroerend goed. Dan beleg je dus bijvoorbeeld in een winkelcentrum of een hotel. Dat noemen we direct onroerend goed. PDN belegt niet in direct onroerend goed, enkel in beursgenoteerde en niet-beursgenoteerde onroerend goedfondsen. HOE HOOG ZIJN DE BELEGGINGSKOSTEN BIJ PDN? Nicolaï: PDN betaalde in 2014 totaal 12,6 miljoen euro aan vermogensbeheerkosten. Dat is 0,2% van het belegd vermogen. In vergelijking met veel andere pensioenfondsen is dat een laag percentage. Dat komt vooral omdat we DPS veel intern laten beleggen, we beperkt beleggen in dure beleggingscategorieën en in de meeste gevallen niet werken met externe beheerders. ER WORDT WEL BEWEERD DAT ER VEEL GELD VERDIEND WORDT IN DE PENSIOENWERELD. HOE IS DE BELONING VAN DE BESTUURDERS BIJ PENSIOENFONDS PDN? Nicolaï: De bestuurders die namens werkgever DSM of namens de werknemers in het fondsbestuur zitten, ontvangen gewoon hun salaris van DSM. DSM betaalt als het ware de tijd dat ze voor het pensioenfonds werken. Hiervoor krijgt de werkgever een beperkte vergoeding van het pensioenfonds. De vertegenwoordigers van de gepensioneerden ontvangen wel een aparte vergoeding. Over die beloning wordt geadviseerd door het zogenoemde Verantwoordingsorgaan. In het jaarverslag zijn de vergoedingen terug te vinden. HOE WEET PDN OF UITEINDELIJK NIET ERGENS IN BELEGD WORDT WAAR PDN DAT NIET WIL. BIJVOORBEELD IN DE WAPENINDUSTRIE. PDN BELEGT IMMERS IN VELE HONDER- DEN BEDRIJVEN OVER DE HELE WERELD. Nicolaï: Het zelf controleren van elk bedrijf is haast onmogelijk. Daarom maken we gebruik van de diensten van het bedrijf Sustainalytics. Dat bedrijf screent alle bedrijven waarin we beleggen op basis van duurzaamheidscriteria. Dan kun je denken aan mensenrechten, arbeidsrechten, milieu, anti-corruptie of controversiële wapens. HOE VOORKOMT PDN DAT HET AL TE GROTE RISICO S LOOPT MET DE BELEGDE PENSIOENGELDEN? Nicolaï: De belangrijkste manier om risico s te vermijden is een goede spreiding van de beleggingen. We beleggen in verschillende beleggingscategorieën en landen (staatsleningen) en bedrijven over de hele wereld. Daarnaast worden de bedrijven, gescreend op duurzaamheidscriteria. Als er ergens een bedrijf in financiële problemen komt, is de invloed daarvan op de totale beleggingsportefeuille van PDN gering. Om een voorbeeld te noemen. De grootste individuele aandelenbelegging bij PDN is thans 0,4% van de totale beleggingen. Dan hebben we het over een belegging van circa 24 miljoen euro. Om grotere bedragen gaat het bij beleggingen in staatsleningen. Zo is ruim tien procent van het vermogen van PDN belegd in Duitse staatsleningen. Informatie over beleggingen van PDN die te vinden is op PDN-website ( klik achtereenvolgens op: Over ons > Over PDN > Beleggingsbeleid) Brochure Beleggingsbeleid Deze brochure vertelt in algemene bewoordingen over het beleggen bij PDN. Vragen worden beantwoord als: Waarom belegt PDN? Hoe belegt PDN? Wie stelt het beleggingsbeleid vast? Brochure Maatschappelijk Verantwoord Beleggen Deze brochure laat zien hoe PDN zijn maatschappelijke verantwoordelijkheid opvat. Er is bijvoorbeeld in te lezen dat er in bepaalde bedrijven en landen niet belegd wordt. Bedrijven en fondsen waarin PDN belegt Dit overzicht dat twee keer per jaar geactualiseerd wordt, geeft de namen van alle bedrijven, fondsen en landen (staatsleningen) waarin PDN belegt Investment beliefs De Investment beliefs zijn de beleggingsovertuigingen die voor PDN als basis gelden voor het beleggingsbeleid, zowel bij de vaststelling van het beleid zelf als in de uitvoering ervan. Verklaring inzake beleggingsbeginselen De verklaring van het PDN-bestuur over beleggingsbeginselen. De verklaring geeft beknopt de uitgangspunten weer van het beleggingsbeleid. Stemgedrag Omdat PDN aandelen bezit van bedrijven heeft PDN ook het recht om te stemmen op algemene aandeelhoudersvergaderingen. Hoe PDN stemt of laat stemmen, is hier te vinden. Jaarverslag Hierin is meer gedetailleerde informatie te vinden over de beleggingen in een bepaald jaar. 8 PENSIOENCONTACT
9 PDN Post-digitaal Goed om te weten Dat is even schrikken voor Martien, als hij in het Jaarbericht van PDN leest over de digitale communicatie die PDN gaat invoeren. Hij leest dat tot nu toe de communicatie vooral op papier gebeurt, maar dat dit gaat veranderen. In plaats van op papier zal de communicatie digitaal gaan gebeuren. Het blad Pensioencontact en andere communicatie komt dan terecht in een digitale brievenbus op de website van PDN. De deelnemer ontvangt straks telkens een seintje in de vorm van een of een kaartje als het pensioenfonds iets in zijn of haar persoonlijke digitale brievenbus heeft gestopt. Martien is inmiddels de 98 jaar gepasseerd en de (online) ontwikkelingen, die elkaar in een rap tempo opvolgen, gaan hem te snel. Hij heeft besloten om niet toe te treden tot de digitale wereld. Hij krijgt hulp van zijn kinderen of kleinkinderen bij zaken die alleen digitaal kunnen. Maar wat hij zelf kan doen, doet hij zelf en wil hij graag zelf blijven doen. De post van het pensioenfonds lezen hoort daartoe. Dat laat hij niet graag aan anderen over. Paul vertelt Martien dat hij niet ongerust hoeft te zijn. Tegen de tijd dat PDN overstapt op digitale communicatie krijgt hij een brief of kaart van PDN. Daarop kan hij aangeven dat hij alle post op papier wil blijven ontvangen. Op dit moment hoeft hij dat nog niet te melden. Ook al bent u niet online, voor PDN blijft u zeker meetellen zegt Paul. Martien is gerust gesteld. Maar hij realiseert zich dat hij tot een niet-digitale minderheid behoort. Zijn gedachten gaan uit naar zijn buurvrouw van 75. Zij heeft vorige week een I-pad aangeschaft. Hij gaat haar binnenkort eens vragen hoe de digitale wereld haar bevalt. Hij besluit daarom direct , het telefoonnummer van de Pension Desk van PDN te bellen. Hij zegt tegen Paul die de telefoon aanneemt, dat hij geen computer heeft en geen gebruik maakt van internet. En dat hij dus alle post van PDN op papier wil blijven ontvangen. SEPTEMBER
10 Gepensioneerde DSM ers met een bijzonder verhaal De meeste DSM ers die met pensioen gaan hebben nog heel wat gezonde jaren voor de boeg. Jaren waarin ondernomen kan worden waar lange tijd geen gelegenheid voor was. Menigeen kan een langgekoesterde wens of droom in vervulling laten gaan. Een bijzondere reis, een opvallende hobby, een opvallende sportieve prestatie of vrijwilligerswerk dat de gepensioneerde opeens in een andere wereld terecht laat komen. Heel wat gepensioneerde DSM ers hebben een bijzonder verhaal te vertellen. Pensioencontact wil die verhalen graag horen. Deel uw verhaal met andere gepensioneerden van DSM. Zet uw bescheidenheid aan de kant. Stuur een naar Misschien staat uw verhaal in de volgende editie van Pensioencontact. Dekkingsgraad PDN Een belangrijke graadmeter voor de financiële gezondheid van een pensioenfonds is de dekkingsgraad. De dekkingsgraad geeft namelijk aan hoe groot het pensioenvermogen is ten opzichte van de pensioenverplichtingen. Eenvoudig gezegd geeft de dekkingsgraad aan of er voldoende geld in kas is om alle pensioenen, nu en in de toekomst, uit te betalen. De dekkingsgraad en de pensioenverplichtingen worden berekend op basis van de marktrente. De cijfers worden elk kwartaal bekend gemaakt op de website van PDN. Onderstaande tabel toont de dekkingsgraad vanaf Dekkingsgraad Beleids- Gehanteerde dekkingsgraad* rente Ultimo % 3,4% Ultimo % 2,7% Ultimo % 2,3% Ultimo ,1% 2,8% Ultimo ,3% 1,8% Ultimo Q ,5% 109,2% 1,1% Ultimo Q ,3% 108,9% 1,8% * Pensioenfondsen moeten vanaf 2015 bij beslissingen over toeslagverlening of korten gebruik maken van de zogenaamde beleidsdekkingsgraad. Deze dekkingsgraad is het gemiddelde van de laatste twaalf maandelijkse dekkingsgraden. Verkiezingen bestuur en Verantwoordingsorgaan uitgesteld In de loop van 2015 waren er verkiezingen gepland om een aantal nieuwe bestuursleden en leden van het Verantwoordingsorgaan te kiezen. Die verkiezingen zijn voorlopig uitgesteld. Het uitstellen van de verkiezingen heeft te maken met een strategiestudie die het pensioenfonds op dit moment uitvoert. Die studie kan uiteindelijk ook consequenties hebben voor de bestuursstructuur in de toekomst. Een mogelijke andere bestuursstructuur kan gevolgen hebben voor de samenstelling van het bestuur en het Verantwoordings orgaan. Om te voorkomen dat er nieuwe bestuursleden en leden van het Verantwoordingsorgaan zouden worden gekozen die mogelijk al na korte tijd weer zouden moeten vertrekken, heeft het bestuur ervoor gekozen de verkiezingen uit te stellen. De huidige bestuursleden en VO-leden blijven daardoor iets langer in functie, totdat er meer duidelijkheid is over de strategie en de toekomstige bestuursstructuur. Het bestuur gaat ervan uit dat een bestuur en VO in een nieuwe samenstelling er medio 2016 kan zijn. De zittingsperiode van de huidige bestuursleden loopt tot eind Zij blijven nu dus een half jaar langer in functie. 10 PENSIOENCONTACT
11 Column Vals alarm In een onbewaakt ogenblik of in een vlaag van verstandsverbijstering - het resultaat van beide is hetzelfde - heb ik een paar jaar geleden een alarminstallatie aangeschaft. Niet omdat onze stulp vol kostbaarheden staat, waar een begerig medemens verlekkerd naar zou kijken en in zijn bezit zou proberen te krijgen. De meest kostbare inhoud van het huis zijn mijn lief en mijn lijf, dat al 20 jaar niet meer in loondienst functioneert. Maar daar zal het bekende gilde met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid weinig belangstelling voor koesteren. De alarminstallatie is dus door een deskundige servicemedewerker van de leverancier en de meldkamer aangebracht. Overigens is mijn lief het nog steeds niet helemaal eens met mijn initiatief, maar dat terzijde. We kregen van de beleefde medewerker een uitvoerige uitleg over de bediening en over de instructie hoe te handelen in geval van alarm. Het systeem heeft jaren naar tevredenheid gefunctioneerd. Bij het verlaten van de woning stel ik het alarm in met een code en bij binnenkomst schakel ik het geval uit. Beide handelingen verricht ik met mijn smartphone. Dat werkt meestal prima, de enige keer dat ik probeerde het systeem te activeren met de afstandsbediening van onze auto daargelaten. In de woonkamer hangt een camera, waarmee ik vrouwelijke gasten behoorlijk rustig kan krijgen. Zij weten niet dat de camera pas wordt ingeschakeld als ik het systeem activeer en ik houd me van de domme, hetgeen al jaren een gewoonte van me is. De bezoeksters zitten netjes te zijn met een gebeitelde glimlach en kijken af en toe verstolen naar de hoek waarin het apparaat hangt. Een enkeling wil nog wel eens voorzichtig met het handje wuiven. Tot enkele weken geleden leefden mijn lief en ik rustig en met een veilig gevoel in huis. Maar dan slaat de paniek toe. Midden in de nacht krijg ik een stomp van mijn bedgenote, nog steeds mijn lief overigens, die hevig geschrokken rechtop in bed zit en sist; het alarm gaat af. Ik dus manmoedig de sponde uit naar de trap toe. s Nachts slaap ik zonder hoorapparaten en zelfs een gillende sirene is voor mij slechts een fluittoon. Een snelle inspectie van de benedenverdieping levert geen resultaat op; alles is rustig en er beweegt zich geen verdacht individu. Inmiddels rinkelt mijn smartphone en informeertde centrale of er actie ondernomen moest worden. Zonder bril en zonder gehoorondersteuning sta je op zo n moment als een ongelukkige allerlei handelingen te verrichten, die niet in het handboek staan. De cijfers op de telefoon kan ik niet zien en horen doe ik ook niet, zodat de communicatie beperkt blijft tot het herhalen van het simpele Hallo. Deze geschiedenis heeft zich de afgelopen dagen nog enkele keren herhaald, hetgeen de werking van mijn pacemaker niet ten goede is gekomen. Mijn lief heeft me ten strengste verboden om sensoren en camera het raam uit te zwiepen. Een technicus heeft het probleem inmiddels verholpen - kwestie van een update -, maar sindsdien ga ik met een minder veilig gevoel naar bed, lig een tijdje wakker te luisteren, terwijl mijn lief ver in dromenland is. SEPTEMBER
12 Colofon Pensioencontact verschijnt drie keer per jaar en is bestemd voor mensen die een uitkering ontvangen van PDN Illustraties Robert Muts Realisatie Afdeling Communicatie DSM Pension Services Foto s Dreamstime e.a... Druk PPM Event & Media Support, Meerssen Redactieadres PDN t.a.v. Harry Coerver Postbus 6500, 6401 JH Heerlen harry.coerver@dsm.com Pension Desk Voor blinden en slechtzienden is een gesproken versie van Pensioencontact kosteloos verkrijgbaar.
Toeslagverlening. Versie
Toeslagverlening Versie 07-10-2016 Versie 07-10-2016 Toeslagverlening (indexatie) Waarom toeslagverlening? Toeslag is een manier om te zorgen dat de pensioenen hun koopkracht behouden. Toeslag wordt ook
Nadere informatieBrochure Toeslagverlening
Brochure Toeslagverlening Toeslagverlening Waarom toeslagverlening? Toeslag is een manier om te zorgen dat de pensioenen hun koopkracht behouden. Toeslag wordt ook wel indexatie genoemd. Door pensioenen
Nadere informatieToeslagverlening. Versie
Toeslagverlening Versie 25-02-2016 Versie 25-02-2016 Toeslagverlening (indexatie) Waarom toeslagverlening? Toeslag is een manier om te zorgen dat de pensioenen hun koopkracht behouden. Toeslag wordt ook
Nadere informatieVerkort Jaarverslag 2013
Verkort Jaarverslag Han Thoman: Ons bestuur is zich echt goed bewust van de risico s die het pensioenfonds loopt. Voorzitter Han Thoman Onze financiële positie is redelijk maar moet nog beter Een jaar
Nadere informatieToeslagverlening. Versie
Toeslagverlening Versie 23-02-2017 Versie 23-02-2017 Toeslagverlening Waarom toeslagverlening? Toeslag is een manier om te zorgen dat de pensioenen hun koopkracht behouden. Toeslag wordt ook wel indexatie
Nadere informatieJaarbericht 2014. Licht blijft op rood voor indexatie. Dekkingsgraad en rente in 2014. Contact
Jaarbericht 2014 Licht blijft op rood voor indexatie We willen dolgraag de pensioenen indexeren. De rendementen op de beleggingen waren in 2014 bijzonder hoog en toch blijft het licht op rood voor de indexatie
Nadere informatieToeslag- verlening Uitgave mei 2015
Toeslagverlening Uitgave mei 2015 Disclaimer De in deze brochure verstrekte informatie van Stichting Pensioenfonds DSM Nederland, gevestigd te Heerlen (het pensioenfonds ) is van algemene aard, uitsluitend
Nadere informatieVerslag bijeenkomst SVG 9 maart 2016
Verslag bijeenkomst SVG 9 maart 2016 Op woensdagmiddag 9 maart, aansluitend aan de jaarbijeenkomst van de Vereniging Gepensioneerden Getronics (VGG), organiseerde Stichting Voorzieningsfonds Getronics
Nadere informatieBrochure. Toeslagverlening
Brochure Toeslagverlening Toeslagverlening Waarom toeslagverlening? Toeslag is een manier om te zorgen dat de pensioenen hun koopkracht behouden. Toeslag wordt ook wel indexatie genoemd. Door pensioenen
Nadere informatieBrochure. Pensioenfonds DSM Nederland
Brochure Pensioenfonds DSM Nederland Pensioenfonds DSM Nederland (PDN) Het bestuur van PDN Het bestuur van PDN bestaat uit maximaal acht leden. Van deze acht leden zijn: vier leden (inclusief voorzitter)
Nadere informatieJaarbericht 2013. Geen korting, maar ook geen indexatie. Dekkingsgraad en rente in 2013. Contact
Jaarbericht 2013 Geen korting, maar ook geen indexatie De overheid stelt steeds hogere eisen aan de financiële buffers van pensioenfondsen. Dat constateren PDN-voorzitter Atzo Nicolaï en plaatsvervangend
Nadere informatieHet jaarverslag 2014 samengevat
Het jaarverslag 2014 samengevat Uw pensioenfonds blikt terug én vooruit Deelnemers 1.711 In 2014 verdiende het fonds 55,1 miljoen dankzij beleggen. Dat bedrag staat voor een rendement van 20,1%. Het fonds
Nadere informatiePensioenfonds DSM Nederland
Pensioenfonds DSM Nederland Uitgave oktober 2015 Disclaimer De in deze brochure verstrekte informatie van Stichting Pensioenfonds DSM Nederland, gevestigd te Heerlen (het pensioenfonds ) is van algemene
Nadere informatiePensioenfonds DSM Nederland. Versie
Pensioenfonds DSM Nederland Versie 11-07-2017 Versie 11-07-2017 Pensioenfonds DSM Nederland (PDN) Het bestuur van PDN Het bestuur van PDN bestaat uit maximaal acht leden. Van deze acht leden zijn: vier
Nadere informatieBrochure. Toeslagverlening
Brochure Toeslagverlening Toeslagverlening Waarom toeslagverlening? Toeslag is een manier om te zorgen dat de pensioenen hun koopkracht behouden. Toeslag wordt ook wel indexatie genoemd. Door pensioenen
Nadere informatieToeslagverlening Uitgave mei 2015
Toeslagverlening Uitgave mei 2015 Disclaimer De in deze brochure verstrekte informatie van Stichting Pensioenfonds Sabic, gevestigd te Sittard (het pensioenfonds ) is van algemene aard, uitsluitend indicatief
Nadere informatiePensioen Nieuws. Lichte daling dekkingsgraad
Pensioen Nieuws Een uitgave van Stichting Pensioenfonds AVEBE #11 juni 14 1 Financiële situatie Pensioenfonds AVEBE 2 Bereid je tijdig voor op je pensioen Uw pensioenoverzicht: weet hoe u er voor staat
Nadere informatieVerkort jaarverslag 2017 Pensioenfonds Cargill
Verkort jaarverslag 2017 Pensioenfonds Cargill Pensioenfonds Cargill 2017 in beeld Wat zijn de belangrijkste ontwikkelingen van 2017 van Pensioenfonds Cargill? U leest het in dit verkort jaarverslag. Financiële
Nadere informatieWelkom bij het jaarbericht PDN 2017
Welkom bij het jaarbericht 2017 In dit jaarbericht laten we de belangrijkste ontwikkelingen en cijfers van zien en zetten we de hoofdpunten op een rij. Wil je goed op de hoogte blijven van de ontwikkelingen
Nadere informatieHALLO ALLEMAAL LIKE BPF SCHILDERS OP FACEBOOK WAT DE DEKKINGSGRAAD ONS VERTELT 2. WAT IS ER VERANDERD IN 2016? Wijzigingen pensioenregeling 4
Pensioen voor pensioengerechtigdenblad maart 2016 WAT DE DEKKINGSGRAAD ONS VERTELT 2 Online klantenpanel GEZOCHT: MENSEN MET EEN MENING! 3 WAT IS ER VERANDERD IN 2016? Wijzigingen pensioenregeling 4 BELEGGEN
Nadere informatie1. Waarom moet het pensioenfonds ANWB extra maatregelen nemen?
1. Waarom moet het pensioenfonds ANWB extra maatregelen nemen? Het pensioenfonds staat er financieel niet goed voor. De twee belangrijkste oorzaken: 1. Nederlanders worden steeds ouder. Met name de laatste
Nadere informatiePensioen Nieuws. Wat komt er op ons af? #10 januari 14. Pensioenfonds
Pensioen Nieuws Een uitgave van Stichting Pensioenfonds AVEBE #10 januari 14 1 Wat komt er op ons af? Dekkingsgraad stabiel Alle pensioenen omhoog 2 Tijdelijke pensioenregeling 1 jaar verlengd 3 Anw-hiaatpensioenregeling
Nadere informatieblad Ontmoet Paul op www.onsbpfschilders.nl wat vinden blijft gelijk 5 Meer inzicht in je pensioen: met UPO & de Pensioenplanner 2 Premie in 2015:
Pensioen blad voor ondernemers april 2015 Meer inzicht in je pensioen: met UPO & de Pensioenplanner 2 wat vinden we van ons pensioenfonds 4 Premie in 2015: pensioenpremie blijft gelijk 5 Welk pensioenloon
Nadere informatieVerkort jaarverslag PHI 2010
Verkort jaarverslag PHI 2010 uitgave van stichting bedrijfstakpensioenfonds voor de houtverwerkende industrie Voorwoord 2010 was een roerig jaar. Ook voor Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Houtverwerkende
Nadere informatieDe dekkingsgraad van het Pensioenfonds is bijna elke maand anders. Dat komt vooral door de rentestand en onze beleggingsopbrengsten.
Nieuwsbrief Ballast Nedam Pensioenfonds September 2013 Tijd voor een nieuwsbrief van uw Pensioenfonds. Er gebeurt veel in de Nederlandse pensioenwereld; dat kan u bijna niet zijn ontgaan. In onze vorige
Nadere informatieExtra informatie pensioenverlaging
Extra informatie pensioenverlaging Wat is de invloed van de verlaging op mijn netto pensioen? Als u nog niet met pensioen bent, kunnen we u nu niet zeggen hoe uw netto pensioen
Nadere informatieJaarbericht Afgelopen jaar turbulent voor pensioenen. Kans op korten in 2017 aanwezig. Dekkingsgraad en beleidsdekkingsgraad in 2015.
Jaarbericht 2015 Kans op korten in 2017 aanwezig Afgelopen jaar turbulent voor pensioenen Het afgelopen jaar bracht weer veel veranderingen rond de pensioenen. Indexatie (toeslagverlening) was niet mogelijk.
Nadere informatieKamervragen van de leden Omtzigt en Van Hijum (beiden CDA)
De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Anna van Hannoverstraat 4 Telefoon (070) 333 44 44 Fax (070) 333 40 33
Nadere informatieVERKORT JAARVERSLAG 2016
VERKORT JAARVERSLAG 2016 2016: wat zijn de belangrijkste ontwikkelingen van 2016 bij Pensioenfonds TNT Express? U leest het in deze verkorte en vereenvoudigde versie van het jaarverslag. Het volledige
Nadere informatiePensioenfonds Smurfit Kappa Nederland Nieuwsbrief
Pensioenfonds Smurfit Kappa Nederland Nieuwsbrief Nummer 14 > Jaargang 10 > November 2012 inhoud > Financiële positie: dekkingsgraad blijft laag [p.1] Bestuur / Verantwoordingsorgaan [p.2] Uniform Pensioen
Nadere informatieBrochure. Beleggingsbeleid
Brochure Beleggingsbeleid van SPF Beleggingsbeleid van SPF Waarom belegt SPF? Werkgever en werknemers betalen iedere maand pensioenbijdrage. Met dat geld wordt later het pensioen van de werknemer betaald.
Nadere informatieNieuws over uw pensioen
Nieuws over uw pensioen uitgave van Stichting Pensioenfonds Wonen SEPTEMBER 2015 pag. 2 Bestuurslid RikGrutters geeft uitleg over beleggen pag. 3 Strenge regels drukken beleidsdekkingsgraad pag. 4 Wij
Nadere informatieDe toeslagen die door het bestuur met ingang van 1 juli 2011 zijn vastgesteld, zien er als volgt uit:
Ons kenmerk 2011-002716 Behandeld door Afdeling Communicatie Doorkiesnummer +31 (0)45 5788100 E-mailadres info.pdn@dsm.com Heerlen juli 2011 Onderwerp Toeslagverlening (Indexatie) Beste heer, mevrouw,
Nadere informatieWelkom bij het Jaarbericht PDN 2016.
ATZO NICOLAÏ VOORZITTER Het afgelopen jaar was een jaar met opnieuw veel veranderingen rond de pensioenen en dus ook voor de pensioenen van. In dit jaarbericht kijken de -bestuurders Michel Ubachs en Roel
Nadere informatieCommunicatie. Versie 14-10-2015
Communicatie Communicatie Pensionfonds DSM Nederland vindt een goed contact met zijn deelnemers heel belangrijk. Heb je vragen? Wij zijn iedere werkdag van 9.00 tot 17.00 uur bereikbaar op onze Pension
Nadere informatieBrochure Risico s rond pensioen
Brochure Risico s rond pensioen Risico s rond pensioen Volgens een onderzoek van de Autoriteit Financiële Markten (AFM) blijken de meeste Nederlanders hoge verwachtingen te hebben over hun toekomstig pensioen.
Nadere informatiePensioen. Inhoud. Nieuws. Pagina 2. Dit zijn wij. Pagina 3. Ontwikkelingen bij Pensioenfonds UWV. Pagina 4. Het jaarplan 2015.
nummer 5 - maart 2015 Pensioen &u Inhoud Pagina 2 Nieuws Pagina 3 Dit zijn wij Pagina 4 Ontwikkelingen bij Pensioenfonds UWV Pagina 6 Het jaarplan 2015 Pagina 7 Veelgestelde vragen aan de Pensioendesk
Nadere informatiePersbijeenkomst Jaarverslag ABP 2011
Persbijeenkomst Jaarverslag ABP 2011 Henk Brouwer, voorzitter bestuur Amsterdam, 23 mei 2012 2011: een roerig jaar Positief: - positief rendement (8 miljard euro) - meer en beter inzicht in kosten - kostprijs
Nadere informatieStichting Pensioenfonds Achmea. Pensioen Nieuws. nummer 1 - juni 2014. Beleggen: broodnodig. Inspiratie voor uw pensioen. SPA in eigen beheer
Stichting Pensioenfonds Achmea Pensioen Nieuws nummer 1 - juni 2014 2 Beleggen: broodnodig 4 Inspiratie voor uw pensioen 6 SPA in eigen beheer Het bestuur van SPA stelt zich aan u voor Gerard Warmerdam
Nadere informatieWaardeoverdracht. Versie
Waardeoverdracht Versie 18-02-2016 Versie 18-02-2016 Waardeoverdracht Vanaf het moment dat je in dienst komt bij DSM 1 ga je pensioen opbouwen bij Pensioenfonds DSM Nederland (PDN). Heb je ook al pensioen
Nadere informatiePensioenfonds Robeco. Populair Jaarverslag 2014
Pensioenfonds Robeco Populair Jaarverslag 2014 2014 was een bewogen jaar voor Pensioenfonds Robeco door de sterk dalende rente en de veranderende wet- en regelgeving. In het jaarverslag blikken wij als
Nadere informatieDe wereld verandert. SPH Jaarbericht. Highlights van 2015
De wereld verandert. SPH Jaarbericht Highlights van 2015 Veranderingen vragen om wendbaarheid Vooraf De wereld om ons heen verandert, dat hebben we ook in 2015 ondervonden. De financiële markten bleven
Nadere informatieGeef pensioen de aandacht die het verdient. Jaarbericht Stichting Pensioenfonds
Geef pensioen de aandacht die het verdient Jaarbericht Stichting Pensioenfonds Vijf mythes over pensioen Over pensioenen zijn meerdere mythes in omloop. Het is belangrijk om te weten hoe het wel zit. De
Nadere informatieBrochure Waarde- overdracht
Brochure Waarde- overdracht Waardeoverdracht Vanaf het moment dat je in dienst komt bij DSM 1 ga je pensioen opbouwen bij Pensioenfonds DSM Nederland (PDN). Heb je ook al pensioen opgebouwd bij een ander
Nadere informatiedelta lloyd pensioenfonds Over het jaar 2012
delta lloyd pensioenfonds Over het jaar 2012 XY 13996-0513 In dit Jaarbericht leest u wat er in 2012 bij ons pensioenfonds gebeurde. We gaan wat dieper in op onze beleggingen en andere financiële zaken.
Nadere informatieStichting Voorzieningsfonds Getronics 5 februari 2014. Stand van zaken SVG. 1 van 20
Stichting Voorzieningsfonds Getronics 5 februari 2014 Stand van zaken SVG 1 van 20 Programma Pensioenfonds SVG Wat speelt er rond de pensioenen? Financiële positie SVG Kortingsmaatregel Vooruitblik 2014-2015
Nadere informatieDatum Briefnummer Behandeld door Doorkiesnummer 15-2-2012 20120215 N.W. Dijkhuizen 630
Pensioenfonds Productschappen Bezoekadres Laan van Zuid Hoorn 165 2289 DD Rijswijk Postadres Postbus 3042 2280 GA Rijswijk Telefoon 070 4138630 Fax 070 4138650 E-mail info@pbodnl Website wwwpbodnl KvK
Nadere informatieNieuwsbrief van uw pensioenfonds
KIX code Nieuwsbrief van uw pensioenfonds Deelnemers Pensioenreglement I Zeist, december 2014 1. Financiële positie PNB is stabiel 2. Uw pensioenpremie in 2015 3.
Nadere informatiePensioenfonds Vopak Individueel pensioenbeleggen. Pagina. Bijna met pensioen
Pensioenfonds Vopak Individueel pensioenbeleggen Pagina Bijna met pensioen Voorwoord Misschien droomt u van verre reizen of heeft u straks eindelijk tijd om uw oude hobby weer op te pakken. Maar het kan
Nadere informatieNieuwsbrief van uw pensioenfonds
KIX code Nieuwsbrief van uw pensioenfonds Pensioengerechtigden en voormalige deelnemers Pensioenreglement I en II Zeist, december 2014 1. Financiële positie PNB is
Nadere informatieWelkom! september / oktober 2016
Informatiebijeenkomst 2016 Welkom! september / oktober 2016 Agenda Voorstellen Deelnemersonderzoek 2016 Jouw pensioen Communicatie Jaarverslag 2015 Afwikkeling contract NN Resultaten Beleggen Verantwoord
Nadere informatieNieuwsbrief. Herstelplan. In dit nummer. oktober 2015. Waar ging het ook alweer over?
Nieuwsbrief oktober 2015 Herstelplan In de nieuwsbrieven van juli (over o.a. het nieuwe Financieel ToetsingsKader nftk ) en augustus 2015 (over beleggen) informeerden we u al eerder over de eisen die De
Nadere informatieHoe is uw pensioen geregeld?
Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in de Pensioenregeling Westland Utrecht Hypotheekbank (WUH). Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw
Nadere informatieExtra nieuwsbrief. De positie van het pensioenfonds. Mei 2012. Waarom een extra nieuwsbrief?
Mei 2012 Extra nieuwsbrief Waarom een extra nieuwsbrief? De positie van pensioenfondsen krijgt voortdurend veel aandacht in de media. De berichten over pensioenen zijn vaak complex en de laatste tijd nogal
Nadere informatieVERKORT JAARVERSLAG 2017
VERKORT JAARVERSLAG 2017 De belangrijkste ontwikkelingen in 2017 bij Pensioenfonds TNT Express op een rij in deze verkorte en vereenvoudigde versie van het jaarverslag. Het volledige jaarverslag vindt
Nadere informatieWaardeoverdracht bij indiensttreding Voor werknemers van PostNL en gelieerde ondernemingen
Waardeoverdracht bij indiensttreding Voor werknemers van PostNL en gelieerde ondernemingen Uw pensioen bij Pensioenfonds PostNL Is waardeoverdracht wenselijk in mijn geval? 4 9 Pensioenen overdragen Gevolgen
Nadere informatieVia deze brief krijgt u verdere (achtergrond)informatie over de huidige situatie en wat dit voor uw pensioen betekent.
Naam Adres Postcode + woonplaats Land ONDERWERP: SITUATIE PENSIOENFONDS ROCKWOOL EN MOGELIJKE VERLAGING VAN UW PENSIOEN BIJLAGEN: EVALUATIEMOMENTEN IN HERSTELPLAN, ONTWIKKELING DEKKINGSGRAAD, DEKKINGSGRAAD
Nadere informatieWat krijgt u in onze pensioenregeling?
Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl
Nadere informatieCommunicatie. Versie 25-02-2016
Communicatie Versie 25-02-2016 Versie 25-02-2016 Communicatie SPF vindt een goed contact met zijn deelnemers heel belangrijk. Heb je vragen? Wij zijn iedere werkdag van 09.00 tot 17.00 uur bereikbaar op
Nadere informatieDeelnemers Het fonds betaalt maandelijks pensioen aan deelnemers. gaan in de toekomst pensioen ontvangen. 2,05%
deelnemers 15.654 In 2013 verdiende het fonds 28,3 miljoen dankzij beleggen. Dat bedrag staat voor een rendement van 2,05%. Deelnemers Het fonds betaalt maandelijks pensioen aan 5.038 deelnemers. De overige
Nadere informatieHerstelplan 2015 Compartiment SPDHV
Herstelplan 2015 Compartiment SPDHV Versie 1.0 17 juni 2015 Auteur: Corné van Bokhoven Status: vastgesteld door bestuur Inleiding Nadat Stichting Pensioenfonds DHV in 2008 in dekkingstekort kwam heeft
Nadere informatieUw pensioenbulletin juli 2014. Een verzekeraar garandeert uw pensioen. Algemeen Mijnwerkersfonds
Uw pensioenbulletin juli 2014 Een verzekeraar garandeert uw pensioen Algemeen Mijnwerkersfonds Het gaat relatief goed met het AMF. Maar voor de lange termijn zijn er veel onzekerheden. Daarom loopt nu
Nadere informatiePensioeninformatiebijeenkomst over herstelplan 2009
Pensioenbijeenkomst herstelplan 2009 Pensioenfonds voor de Grafische Bedrijven (PGB) over herstelplan 2009 juli 2009 Inleiding Waarom 5 pensioenbijeenkomsten? ernstige situatie met grote gevolgen voor
Nadere informatieBijlagen: Uniform Pensioenoverzicht pensioengerechtigden 2017 Post over uw pensioen zoveel mogelijk digitaal Antwoordkaart
Postbus 97630, 2509 GA Den Haag Telefoon: 088-007 98 00 Mail: servicedesk@metalektropensioen.nl www.metalektropensioen.nl KvK 41150484 uw kenmerk uw brief van ons kenmerk datum januari 2017 Uw pensioen
Nadere informatieHET JAAR 2018 VAN SSPF IN HET KORT. Stichting Shell Pensioenfonds
HET JAAR 2018 VAN SSPF IN HET KORT Stichting Shell Pensioenfonds Kwam u in dienst voor juli 2013, dan bouwt u pensioen op bij Stichting Shell Pensioenfonds (SSPF) Het jaar 2018 van SSPF in het kort Wat
Nadere informatieOns kenmerk Bijlage(n) Telefoon 1 (050)
Europaweg 27 9723 AS Groningen Postbus 11158 9700 CJ Groningen www.bakkerspensioen.nl Datum 20 februari 2013 Contactpersoon Werkgeversdesk Ons kenmerk Bijlage(n) Telefoon 1 (050) 522 50 10 Onderwerp Pensioen
Nadere informatieWaardeoverdracht. Versie
Waardeoverdracht Versie 12-05-2016 Versie 12-05-2016 Waardeoverdracht Vanaf het moment dat je in dienst komt bij SABIC ga je pensioen opbouwen bij Pensioenfonds SABIC (SPF). Heb je ook al pensioen opgebouwd
Nadere informatieNieuw bestuurslid Ronald van Hees over ontwikkelingen bij SBZ
Nieuwsbrief van Stichting Bedrijfstakpensioenfonds Zorgverzekeraars april 2014 Nieuw bestuurslid Ronald van Hees over ontwikkelingen bij SBZ Het bestuur van SBZ telt een nieuw gezicht. Ronald van Hees,
Nadere informatie15 vragen en antwoorden over de veranderingen in de pensioenregeling
Er verandert wat aan je pensioen 15 vragen en antwoorden over de veranderingen in de pensioenregeling Over de pensioenleeftijd en de AOW 1. Moet ik nu blijven werken tot 67 jaar? Het pensioen dat je vanaf
Nadere informatieUw pensioen in onzekere tijden
Uw pensioen in onzekere tijden Stichting Pensioenfonds 1 Inleiding Dekkingsgraad per 31 december 2011 is 83,7%. Het pensioenfonds loopt (ver) achter op herstelplan. Voorlopig kortingsbesluit is noodzakelijk.
Nadere informatieNajaarsbijeenkomst Vereniging Senioren ING Regio Rotterdam/Zeeland
Najaarsbijeenkomst Vereniging Senioren ING Regio Rotterdam/Zeeland Peter de Bruijne Voorzitter Bestuur Pensioenfonds ING 31 oktober 2013 QR code website Pensioenfonds ING Agenda Financiële situatie Klanttevredenheid
Nadere informatieBrochure Waardeoverdracht
0 Brochure Waardeoverdracht Waardeoverdracht Vanaf het moment dat je in dienst komt bij SABIC ga je pensioen opbouwen bij Pensioenfonds SABIC (SPF). Heb je ook al pensioen opgebouwd bij een ander pensioenfonds
Nadere informatiePensioen Nieuws. Uw pensioenregeling verandert opnieuw. #12 februari 15 P4 P6. Pensioenfonds
Pensioen Nieuws Een uitgave van Stichting Pensioenfonds AVEBE www.pensioenfondsavebe.nl #12 februari 15 1 Uw pensioenregeling verandert opnieuw 3 Interview met Manager Martien Smid 4 Onze dekkingsgraad
Nadere informatieVan de voorzitter KUNNEN WE DE PENSIOENEN VERHOGEN, JA OF NEE?
Van de voorzitter KUNNEN WE DE PENSIOENEN VERHOGEN, JA OF NEE? Als bestuur nemen we ieder jaar vele besluiten. Een van de belangrijkste besluiten is die over de indexatie, ook wel toeslagverlening genoemd.
Nadere informatieNieuwsbrief van uw pensioenfonds
KIX code Nieuwsbrief van uw pensioenfonds Deelnemers Pensioenreglement II Zeist, december 2014 1. Financiële positie PNB is stabiel 2. Uw pensioenpremie in 2015 3.
Nadere informatieStichting Pensioenfonds Smurfit Kappa Nederland Nieuwsbrief
Stichting Pensioenfonds Smurfit Kappa Nederland Nieuwsbrief NUMMER 12 > JAARGANG 8 > SEPTEMBER 2011 inhoud > De financiële situatie bij pensioenfondsen [p.1] Pensioenleeftijd 65 jaar, wat als ik eerder
Nadere informatieAlgemene vergadering van Deelnemers en Gepensioneerden. Dinsdag 12 juni uur
Algemene vergadering van Deelnemers en Gepensioneerden Dinsdag 12 juni 2018 15.30 uur 2 Agenda 1. Opening en vragen 2. Financiële positie 3. Risicobereidheidsonderzoek 4. Verantwoordingsorgaan 5. Tariefsafspraken
Nadere informatieVersie: januari Presentatie voor uw werknemers over de pensioenregeling van bpfbouw
Versie: januari 2018 Presentatie voor uw werknemers over de pensioenregeling van bpfbouw 1 Wat bpfbouw voor u regelt: sheet 3 t/m 5 Hoe uw geld wordt beheerd door bpfbouw: sheet 6 t/m 8 Pensioen de basis:
Nadere informatieNieuws over uw pensioen
Nieuws over uw pensioen uitgave van Stichting Pensioenfonds Wonen APRIL 2015 PAG. 2 Meer stabiliteit en transparantie PAG. 4 Verantwoordingsorgaan houdt bestuur scherp PAG. 5 12.000 deelnemers kiezen voor
Nadere informatieKWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/5 DERDE KWARTAAL 2015
KWARTAALVERSLAG DERDE KWARTAAL 2015 1. In het kort De beleidsdekkingsgraad per 30 september 2015 bedroeg 112,6% Het rendement van 1 juli tot en met 30 september 2015 bedroeg -1,6% Het pensioenvermogen
Nadere informatieWaarde- overdracht Uitgave april 2015
Waardeoverdracht Uitgave april 2015 Disclaimer De in deze brochure verstrekte informatie van Stichting Pensioenfonds DSM Nederland, gevestigd te Heerlen (het pensioenfonds ) is van algemene aard, uitsluitend
Nadere informatieKWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/6 EERSTE KWARTAAL 2017
KWARTAALVERSLAG EERSTE KWARTAAL 2017 1. In het kort De beleidsdekkingsgraad per 31 maart 2017 bedroeg 110,3% Het rendement van 1 januari tot en met 31 maart 2017 bedroeg 1,2% Het pensioenvermogen per 31
Nadere informatieHoe is uw pensioen geregeld?
Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in de Pensioenregeling NN. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl,
Nadere informatiePopulair beleggingsplan
Populair beleggingsplan versie 22 november 2013 1 Inhoudsopgave Wat belegt het pensioenfonds? 4 Wat is het doel van beleggen? 4 Wat levert beleggen op? 4 Er gaan toch ook risico s gepaard met beleggen?
Nadere informatieJaarbericht Terugblikken en vooruitkijken. delta lloyd pensioenfonds
delta lloyd pensioenfonds Jaarbericht 2010 Terugblikken en vooruitkijken In dit Jaarbericht leest u wat er in 2010 bij het pensioenfonds gebeurde. We gaan wat dieper in op onze beleggingen en andere financiële
Nadere informatieflits+ Het is veel in het nieuws, maar ik weet niet exact hoe mijn eigen pensioen eruit ziet Ik vind dat ik het moet lezen bpfhibin.
pensioen Hoe warm loop jij voor het onderwerp pensioen? Informatie over uw pensioen Minder kans op verlaging, ook minder kans op indexatie Bpf HiBiN kiest voor online en digitaal Waar houdt het bestuur
Nadere informatieWat krijgt u in onze pensioenregeling?
Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl
Nadere informatieBEKNOPT JAARVERSLAG 2017
BEKNOPT JAARVERSLAG 2017 BEKNOPT JAARVERSLAG 2017 INLEIDING Ook dit jaar brengt Stichting Pensioenfonds De Fracties een verkorte versie van het jaarverslag uit. In dit verslag zie je in een oogopslag de
Nadere informatieKWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/5 EERSTE KWARTAAL 2016
KWARTAALVERSLAG EERSTE KWARTAAL 2016 1. In het kort De beleidsdekkingsgraad per 31 maart 2016 bedroeg 109,6% Het rendement van 1 januari tot en met 31 maart 2016 bedroeg 5, Het pensioenvermogen per 31
Nadere informatieBulletin. Heb ik straks genoeg geld?
Bulletin BANDEN juli 2014 13 Voor werkgevers en werknemers aangesloten bij het Bedrijfstakpensioenfonds voor de Banden- en Wielenbranche Heb ik straks genoeg geld? Hoeveel pensioen krijgt u later? Veel
Nadere informatieStichting Pensioenfonds SABIC
Stichting Pensioenfonds SABIC Presentatie SPF tijdens algemene ledenvergadering VGSE 15 april 2010 Jan van den Berg, voorzitter SPF 1 Programma 1. Algemeen 2. Situatie SPF eind 2008 3. Ontwikkelingen SPF
Nadere informatieZicht op later. Pensioenmiddagen 2018
Zicht op later Pensioenmiddagen 2018 AGENDA 1. Welkomstwoord 2. (Bestuurlijke) organisatie 3. Financiële situatie en kostenontwikkeling 4. Beleggingsbeleid 5. Toekomstplannen 2 (BESTUURLIJKE) ORGANISATIE
Nadere informatieUw werknemers en hun pensioen in de Metaal en Techniek
Uw werknemers en hun pensioen in de Metaal en Techniek Uw onderneming is actief in de Metaal en Techniek. Daarom is het pensioen van uw werknemers ondergebracht bij Pensioenfonds Metaal en Techniek (PMT).
Nadere informatieUw pensioenbulletin juli 2011. Beleggingsbeleid doorgelicht. Beambtenfonds voor het Mijnbedrijf
Uw pensioenbulletin juli 2011 Beleggingsbeleid doorgelicht Beambtenfonds voor het Mijnbedrijf Externe deskundigen hebben in opdracht van het bestuur een zogenaamde ALM-studie (Asset Liability Management)
Nadere informatiePensioen Nieuws. #8 december 12
Pensioen Nieuws Een uitgave van Stichting Pensioenfonds AVEBE #8 december 12 1 AVEBE Pensioenfonds doet het goed in spannende tijden 2 Wolter Bouwmeester stopt als bestuurslid Nieuwe uitvoerder Pensioenspaarregeling
Nadere informatieRBS pensioen update. Van premie tot pensioen
RBS pensioen update Van premie tot pensioen Hoe is uw pensioen opgebouwd? Waarom zitten veel pensioenfondsen nu in de problemen? Hoe ziet de toekomst van pensioen in Nederland eruit? In deze RBS Pensioen
Nadere informatieEen overzicht van de kerncijfers vindt u op <pagina 8 en 9> van het volledige jaarverslag.
12 vragen over het jaarverslag 2013 De hoofdpunten uit het jaarverslag van Stichting Pensioenfonds voor Verloskundigen (SPV) behandelen we aan de hand van 12 vragen en antwoorden. Een volledig exemplaar
Nadere informatieUw pensioenbulletin juli 2014. We gaan met goed vertrouwen de onderhandelingen in. Beambtenfonds voor het Mijnbedrijf
Uw pensioenbulletin juli 2014 Beambtenfonds voor het Mijnbedrijf We gaan met goed vertrouwen de onderhandelingen in De kosten per deelnemer blijven stijgen. Een pensioenverhoging zit er de komende jaren
Nadere informatie