Pensioengids. Algemeen

Transcriptie

1 Pensioengids Deel Deel 1 1 Algemeen Alvon Bouwsystemen BV Anker Kalkzandsteenfabriek BV BBN Bouwmaterialenhandel BV Betonmortelbedrijven Cementbouw BV BIK Bouwprodukten BV Bleijenbergh-Fassaert BV Brakel Atmos BV Calduran Kalkzandsteen BV Cebo Holland BV Cementbouw BV Cementbouw Bindmiddelen BV Cementbouw Mineralen BV Cementbouw Zand en Grind BV Cemtac BV CRH Bouwmaten BV CRH Bouwmaterialenhandel BV CRH Nederland BV CRH Roofing Materials BV De Boo Bouwmaterialen BV De Boo West BV De Schelde Bouwmarkten BV Delbouw BV Dycore BV Erven Feenstra Bouwmaterialen BV Garfield BV Heembeton BV Heras Nederland BV Kalkzandsteenfabriek Harderwijk BV Kalkzandsteenfabriek Roelfsema BV Kingspan Insulation (voorheen Ecotherm BV) Kingspan Unidek BV NVB Ubbens Bouwstoffen BV Stoel Van Klaveren Bouwstoffen BV Struyk-Verwo Aqua BV Struyk-Verwo Groep BV Struyk-Verwo Infra BV Transportbedrijf Jac. Caron BV Transportbeton Diemen BV Vaculux BV Van Neerbos Bouwmarkten BV Van Neerbos Bouwmaterialen BV Van Neerbos Exploitatie BV Waalsteenfabriek "De Bylandt" BV Zoontjens Beton BV

2 Pensioengids deel 1 Algemeen Stichting CRH Pensioenfonds Deze pensioengids is een uitgave van Stichting CRH Pensioenfonds. Waar in de tekst wordt gesproken over het pensioenfonds gaat dit over Stichting CRH Pensioenfonds. Mei 2012 De pensioengids voor de deelnemers aan de pensioenregeling bij Stichting CRH Pensioenfonds bestaat uit twee delen. Dit is Deel 1. Dit deel is voor alle deelnemers gelijk. Hierin vind je informatie over pensioen in het algemeen en bij welke veranderingen in je privé- of werkomstandigheden je extra op je pensioen moet letten. Deel 2 van de pensioengids verschilt per groep deelnemers. Voorin elke gids staat voor wie die gids bestemd is. Weet je niet zeker aan welke regeling jij deelneemt? Neem dan contact op met het pensioenfonds. Telefoon: Inhoud Pensioengids deel 1 Algemeen... 2 Inhoud Over deze pensioengids Waarom deze pensioengids? Hoe is deze pensioengids opgebouwd? Je pensioenoverzicht: hoe sta je ervoor? Meer weten? Wat is pensioen? Inkomen voor je oude dag Inkomen voor je nabestaanden, als je overlijdt Aan welke regeling neem jij deel? Wat te doen bij Huwelijk, geregistreerd partnerschap of samenlevingscontract Scheiding Indiensttreding Overstap naar een andere werkgever Dreigend pensioentekort Overlijden Arbeidsongeschiktheid Pensioen in zicht Werkloosheid Vertrek naar het buitenland Meer informatie? Deze pensioengids is met de grootste zorg samengesteld. In deze gids wordt je pensioenregeling op een eenvoudige en begrijpelijke manier uitgelegd. Daardoor bestaat de kans dat de tekst juridisch gezien niet helemaal volledig of correct is. Je kunt daarom geen rechten ontlenen aan deze gids. Dat kan alleen aan het formele pensioenreglement

3 1 Over deze pensioengids Pensioen is je inkomen voor later: voor je oude dag en voor je nabestaanden als je komt te overlijden. Pensioen is naast je salaris je belangrijkste en kostbaarste arbeidsvoorwaarde. De pensioenregeling waar je aan deelneemt is één van de pensioenregelingen die worden uitgevoerd door Stichting CRH Pensioenfonds. Welke regeling voor jou geldt, is afhankelijk van bij welke werkgever je werkt en je leeftijd. 1.1 Waarom deze pensioengids? Als werknemer van een bij CRH Pensioenfonds aangesloten onderneming neem je deel aan een goede pensioenregeling. Maar daarmee is een goed pensioen straks nog niet vanzelfsprekend. De hoogte van je pensioen straks wordt bepaald door: - de hoogte van je salaris; - aan welke pensioenregeling(-en) je in je werkzame leven hebt deelgenomen; - het aantal jaren dat je hebt deelgenomen aan een pensioenregeling; - het moment waarop je het pensioen laat ingaan. Daarnaast zijn ook andere zaken bepalend voor de hoogte van je pensioen. Zo kunnen veranderingen in je privé-situatie of werk gevolgen hebben voor je pensioensituatie. Bijvoorbeeld verandering van werkgever, trouwen of scheiden. Maar ook de financiële positie van het pensioenfonds kan van invloed zijn op de hoogte van je pensioen. Je pensioen is je aandacht waard Je pensioen is goed geregeld. Maar dat wil niet zeggen dat je straks automatisch kunt rekenen op een goed pensioen. Zorgen voor een goed pensioen is ook een kwestie van zélf verantwoordelijkheid nemen. Bijvoorbeeld door te weten wanneer je zelf actie moet ondernemen. Samen met het pensioenoverzicht dat je elk jaar ontvangt, helpt deze pensioengids je om inzicht te krijgen in je pensioen. Inzicht in waar je op kunt rekenen als je met pensioen gaat, of als je komt te overlijden. Maar ook inzicht in wanneer je pensioen extra aandacht vraagt. Kortom, deze gids helpt je om te zorgen voor een goed pensioen straks

4 1.2 Hoe is deze pensioengids opgebouwd? De pensioengids bestaat uit twee delen: een algemeen deel en een specifiek deel. Deel 1: informatie voor alle deelnemers In deel 1 (Pensioen bij CRH Pensioenfonds) vind je informatie die bestemd is voor alle deelnemers. Wat is Pensioen? Aan welke regeling neem je deel? En wanneer moet je zélf extra aandacht geven aan je pensioensituatie. Deel 2: informatie over jouw pensioenregeling In deel 2 (Jouw pensioenregeling) lees je hoe jouw pensioenopbouw precies is geregeld, op welk moment je met pensioen gaat en hoe je het pensioen straks precies op jouw wensen kunt afstemmen. 1.3 Je pensioenoverzicht: hoe sta je ervoor? Elk jaar ontvang je een pensioenoverzicht. Hierop staat precies hoeveel pensioen je inmiddels in je pensioenregeling hebt opgebouwd en wat je verder aan pensioenopbouw kunt verwachten als je bij je huidige werkgever blijft werken. Mijnpensioenoverzicht.nl is een initiatief van de Sociale Verzekeringsbank (SVB) en alle Nederlandse pensioenuitvoerders. Op de website kun je inloggen met je DigiD. 1.4 Meer weten? Op vind je de meest actuele informatie over jouw pensioenregeling. Vragen? Pensioen is een persoonlijke zaak. Je werkgever en je pensioenfonds helpen je graag om ervoor te zorgen dat je pensioen aansluit bij je verwachtingen. Heb je vragen? Neem dan gerust contact op met ons. Stichting CRH Pensioenfonds Einsteinlaan CC RIJSWIJK (Z-H) Telefoon: info@crhpensioenfonds.nl Je pensioenoverzicht geeft je antwoord op twee belangrijke vragen: - Wat is je inkomen als je met pensioen gaat? - Wat is het inkomen voor je gezin als je vóór en wat is het inkomen als je na je pensioendatum komt te overlijden? Het is belangrijk dat je dit overzicht goed bekijkt. Als je weet hoe je persoonlijke pensioensituatie eruitziet, weet je ook of het nodig is om zelf bij te sturen. Op kun je zien hoeveel pensioen je hebt, naast je AOW, en bij welke pensioenuitvoerder. Ook kun je zien wat je nabestaanden krijgen als je overlijdt. Wat je zelf voor je oude dag hebt geregeld, kun je niet op deze site vinden

5 2 Wat is pensioen? Ook kun je per 1 januari 2013 ervoor kiezen je AOW later in te laten gaan met als gevolg dat deze dan iets hoger wordt. De Eerste Kamer moet het wetsvoorstel nog wel behandelen. Vanaf 1 april 2012 gaat het AOW-pensioen in op de dag waarop iemand 65 jaar wordt en niet meer op de eerste dag van de maand waarin iemand 65 jaar wordt. Let op! AOW-toeslag vervalt in Je pensioen is je inkomen voor je oude dag. Maar je pensioen is ook je inkomen voor je nabestaanden, als je overlijdt. In dit hoofdstuk lees je wat pensioen inhoudt. 2.1 Inkomen voor je oude dag Je inkomen op je oude dag bestaat uit: AOW van de overheid; ouderdomspensioen van CRH Pensioenfonds; eventueel elders opgebouwd pensioen. Daarnaast heb je wellicht zelf voor aanvullingen gezorgd. AOW van de overheid Vanaf je 65 ste ontvang je levenslang AOW (Algemene Ouderdomswet) van de overheid. De hoogte van de AOW hangt af van het aantal jaren dat je in Nederland hebt gewoond en van je burgerlijke staat. Daarnaast ontvang je een toeslag afhankelijk van de leeftijd en het inkomen van je eventuele partner. Naar aanleiding van het langer leven van mensen en bezuinigingen is de overheid van plan om een aantal wijzigingen in de AOW door te voeren. Zo is de verwachting dat de AOW-leeftijd stapsgewijs verhoogd word. De partnertoeslag van de AOW vervalt in 2015 voor iedereen die is geboren op of ná 1 januari Vanaf die datum heeft iedereen alleen recht op AOW voor alleenstaanden. Dit heeft vooral nadelige gevolgen als er een relatief groot leeftijdsverschil is tussen jou en je partner. Je moet dan immers tot de 65 ste verjaardag van je partner wachten tot hij of zij ook AOW gaat ontvangen. Je ontvangt je AOW van de Sociale Verzekeringsbank. Op vind je meer informatie over de AOW-uitkering. Ouderdomspensioen van je pensioenfonds Vanaf het moment dat je met pensioen gaat, ontvang je maandelijks een pensioenuitkering van je pensioenfonds. Deze uitkering ontvang je levenslang. Op hoeveel pensioen je straks recht hebt, hangt vooral af van je inkomen en het aantal jaren dat je hebt deelgenomen aan de pensioenregeling. Je bouwt elk jaar een stukje van je ouderdomspensioen op. Hoeveel pensioen je straks precies krijgt, lees je op je pensioenopgave. Deze pensioenopgave ontvang je ieder jaar van je pensioenfonds

6 2.2 Inkomen voor je nabestaanden, als je overlijdt Als je overlijdt, hebben je nabestaanden recht op het volgende: in sommige gevallen komt je partner in aanmerking voor een Anwuitkering van de overheid (Anw staat voor Algemene Nabestaanden Wet); je partner ontvangt partnerpensioen (ook wel nabestaandenpensioen genoemd) van het pensioenfonds; kinderen tot 18 jaar (in een aantal gevallen tot 27 jaar) ontvangen wezenpensioen van het pensioenfonds. Wie geldt als partner? Voor je pensioenregeling geldt als partner degene met wie je: - gehuwd bent; - een geregistreerd partnerschap bent aangegaan; - een notarieel vastgelegd samenlevingscontract hebt. Voorwaarde is dat het partnerschap is aangegaan vóór je pensioendatum. Anw-uitkering van de overheid De Anw-uitkering is voor partners die achterblijven na een overlijden en die: jonger zijn dan 65 jaar, én vóór 1950 zijn geboren; óf voor minimaal 45% arbeidsongeschikt zijn; óf een of meer kinderen onder de 18 jaar te verzorgen hebben. De Anw-uitkering is een basisvoorziening. De hoogte hangt af van het inkomen van je partner, maar is maximaal 70% van het minimumloon. Als je partner meer verdient dan circa 723,- bruto per maand (bedrag 2012), vindt er al korting plaats. Verdient je partner meer dan circa 2.391,- bruto per maand (bedrag 2012)? Dan krijgt hij of zij helemaal geen Anw-uitkering. Extra uitkering Verzorgt je partner kinderen onder de 18 jaar? Dan ontvangt hij of zij per kind een extra Anw-uitkering van de overheid. Dit is de zogenaamde halfwezenuitkering. Deze uitkering is niet afhankelijk van het inkomen van je partner. De halfwezenuitkering bedraagt 20% van het minimumloon. Meer informatie over de Anw-uitkering vind je op Partnerpensioen van je pensioenfonds Wanneer je overlijdt, heeft je partner recht op een partnerpensioen van je pensioenfonds. Voor hoeveel partnerpensioen je partner precies in aanmerking komt, lees je in de andere pensioengids Jouw pensioenregeling (deel 2) onder Inkomen voor je partner en kinderen. Wezenpensioen Wanneer je overlijdt, hebben je kinderen recht op een wezenpensioen. Dat geldt voor je eigen kinderen en voor pleeg- en stiefkinderen die deel uitmaken van je gezin. Het wezenpensioen is gekoppeld aan het partnerpensioen en gaat in per de 1 ste van de maand waarin je overlijdt. Het wezenpensioen loopt door tot je kind 18 jaar wordt. Invalide kinderen (volgens de Algemene Kinderbijslagwet) ontvangen wezenpensioen tot maximaal hun 27 ste jaar. Dat geldt in de meeste gevallen ook voor studerende kinderen. Hoeveel het wezenpensioen bedraagt, lees je in de andere pensioengids Jouw pensioenregeling (deel 2) onder Inkomen voor je partner en kinderen

7 3 Aan welke regeling neem jij deel? Je behoort tot Regeling 1 als: je deelnemer bent en werkt bij: Bleijenbergh-Fassaert B.V. Brakel Atmos B.V. Cebo Holland B.V. Cementbouw B.V. Cementbouw Bindmiddelen B.V. Cementbouw Mineralen B.V. Cementbouw Zand en Grind B.V. Cemtac B.V. CRH Bouwmaten B.V. CRH Bouwmaterialenhandel B.V.* CRH Nederland B.V.* CRH Roofing Materials B.V. De Schelde Bouwmarkten B.V. Delbouw B.V. Dycore B.V.* Heembeton B.V.* Heras Nederland B.V. Kingspan Insulation B.V. (voorheen Ecotherm) Kingspan Unidek B.V. NVB Ubbens Bouwstoffen B.V.* Stoel Van Klaveren Bouwstoffen B.V.* Struyk-Verwo Aqua B.V.* Struyk-Verwo Groep B.V.* Struyk-Verwo Infra B.V.* Vaculux B.V. Van Neerbos Bouwmarkten B.V. Van Neerbos Bouwmaterialen B.V.* Zoontjens Beton B.V. en. je bent geboren op of na 1 januari 1950 óf je bent geboren vóór 1 januari 1950 én in dienst gekomen op of ná 1 januari 2007 Je behoort tot Regeling 3 als: je deelnemer bent en werkt bij: BIK Bouwprodukten B.V. Garfield Aluminium B.V. (tot 1 oktober 2009) Syntec B.V. (tot 1 augustus 2010) Je behoort tot Regeling 4 als: je deelnemer bent en werkt bij: Dycore B.V.* Heembeton B.V.* Struyk-Verwo Groep B.V.* Struyk-Verwo Infra B.V.* Je behoort tot Regeling B als: je deelnemer bent en werkt bij: Alvon Bouwsystemen B.V. Anker Kalkzandsteenfabriek B.V. BBN Bouwmaterialenhandel B.V. Betonmortelbedrijven Cementbouw B.V. Calduran Kalkzandsteen B.V. De Boo Bouwmaterialen B.V. De Boo West B.V. Erven Feenstra Bouwmaterialen B.V. Heembeton B.V.* Kalkzandsteenfabriek Harderwijk B.V. Kalkzandsteenfabriek Roelfsema B.V. Struyk-Verwo Infra B.V.* Transportbedrijf Jac. Caron B.V. Transportbeton Diemen B.V. Van Neerbos Exploitatie B.V. Waalsteenfabriek "De Bylandt" B.V. en. je geboren bent vóór 1 januari 1950 én in dienst gekomen vóór 1 januari

8 In dit overzicht kun je zien aan welke pensioenregeling je deelneemt. Dat is in eerste instantie afhankelijk van bij welk bedrijf je werkt. Daarnaast kunnen je leeftijd en datum van indiensttreding van belang zijn. 4 Wat te doen bij Regeling 2 voor ex-werknemers geboren vóór 1 januari 1950 met pensioenleeftijd 62 is inmiddels gesloten. Let op! Werk je bij een met een * gemerkt bedrijf en ben je de afgelopen jaren binnen de totale groep van werkgever veranderd, dan kan het zijn dat je nog deelneemt aan je oude pensioenregeling. Weet je niet zeker aan welke pensioenregeling je deelneemt, controleer dit via onze website of neem dan contact op met het pensioenfonds; telefoon: Een goed pensioen is niet vanzelfsprekend. Veranderingen in je privésituatie of werk kunnen gevolgen hebben voor je pensioensituatie. En soms moet je dan zelf actie ondernemen. Ga je trouwen? Of scheiden? Raak je arbeidsongeschikt? Is je pensioen in zicht? Deze en meer situaties zijn van invloed op je pensioensituatie. Dan vraagt je pensioen dus even extra aandacht van je. In dit hoofdstuk staan ze voor je op een rij Huwelijk, geregistreerd partnerschap of samenlevingscontract 4.2. Scheiding 4.3. Indiensttreding 4.4. Overstap naar een andere werkgever 4.5. Dreigend pensioentekort 4.6. Overlijden 4.7. Arbeidsongeschiktheid 4.8. Pensioen in zicht 4.9. Werkloosheid Vertrek naar het buitenland - 8 -

9 4.1 Huwelijk, geregistreerd partnerschap of samenlevingscontract Ga je trouwen of een geregistreerd partnerschap of samenlevingscontract aan? Dan krijgt je partner recht op partnerpensioen indien je overlijdt. Op hoeveel partnerpensioen je partner recht heeft, is afhankelijk van de pensioenregeling waar je aan deelneemt, het aantal jaren dat je aan de regeling hebt deelgenomen, en je salaris. Partner aanmelden? Alleen als het partnerschap is geregeld in een samenlevingscontract moet je jouw partner zelf tijdig bij het pensioenfonds aanmelden. In alle andere gevallen wordt het pensioenfonds geïnformeerd door de gemeente waar je bent ingeschreven. Wie geldt als partner? Voor je pensioenregeling geldt als partner degene met wie je: gehuwd bent; een geregistreerd partnerschap bent aangegaan; een notarieel vastgelegd samenlevingscontract hebt. Voorwaarde is dat het partnerschap is aangegaan vóór je pensioendatum. 4.2 Scheiding Ouderdomspensioen voor je ex-partner Beëindig je het huwelijk of je geregistreerd partnerschap? Dan heeft je ex-partner wettelijk recht op de helft van het gedurende je partnerschap opgebouwde ouderdomspensioen. Beëindig je het samenlevingscontract? Dan heeft je ex-partner geen wettelijk recht op een deel van je ouderdomspensioen. Partnerpensioen voor je ex-partner Je ex-partner heeft bij je overlijden ook recht op het tot de scheiding opgebouwde partnerpensioen. Dit wordt bijzonder partnerpensioen genoemd. Dit bijzonder partnerpensioen wordt na je overlijden uitgekeerd aan je ex-partner en in mindering gebracht op het partnerpensioen voor je eventuele huidige partner. Wet Pensioenverevening De verdeling van het ouderdomspensioen is geregeld in de Wet Pensioenverevening. Je kunt van de in deze wet geregelde standaardverevening afwijken door bij je echtscheiding andere afspraken vast te leggen in een echtscheidingsconvenant. Zo n convenant is een overeenkomst tussen beide partners waarin precies wordt beschreven hoe een en ander geregeld en verdeeld gaat worden. Er zijn twee mogelijkheden om het verdeelde pensioen te regelen: Pensioenverevening: het ouderdomspensioen dat aan je ex-partner toekomt - ongeacht zijn of haar leeftijd - gaat tegelijk in met jouw ouderdomspensioen. De uitkering van het ouderdomspensioen aan je ex-partner wordt stopgezet zodra jij overlijdt. Je ex-partner komt dan aansluitend in aanmerking voor het bijzonder partnerpensioen. Overlijd je vóór je pensioendatum, dan komt je ex-partner alleen in aanmerking voor het bijzonder partnerpensioen. Deze uitkering duurt levenslang. Dan vervalt dus het recht op ouderdomspensioen. Pensioenconversie: hierbij krijgt je ex-partner een zelfstandig recht op pensioen. Dat wil zeggen dat de pensioenuitkering aan je ex-partner helemaal los komt te staan van jouw pensionering of overlijden. Je partner krijgt ouderdomspensioen uitgekeerd als hij of zij zelf met pensioen gaat. Kijk voor meer informatie op

10 Je moet verevening of conversie van je pensioen binnen twee jaar na je scheiding kenbaar maken bij je pensioenfonds via het daarvoor bestemde formulier. Dit formulier is verkrijgbaar bij je advocaat en tevens te downloaden op Je pensioenfonds zorgt te zijner tijd voor een correcte splitsing van het uit te betalen pensioen en voor rechtstreekse betaling aan je ex-partner. 4.3 Indiensttreding Nam je vóór je in dienst kwam bij een vorige werkgever deel aan een andere pensioenregeling? Dan is het mogelijk om het daar opgebouwde pensioen in te brengen in je huidige pensioenregeling. Dit heet waardeoverdracht. Wanneer je vorige werkgever ook was aangesloten bij CRH Pensioenfonds (zie hoofdstuk 3), dan is waardeoverdracht niet nodig. Waardeoverdracht Waardeoverdracht moet je binnen 6 maanden na indiensttreding aanvragen bij CRH Pensioenfonds. CRH Pensioenfonds vraagt vervolgens je gegevens op bij de voorlaatste pensioenuitvoerder. Op basis hiervan ontvang je van CRH Pensioenfonds een offerte. Daarin staat de waarde van je opgebouwde pensioenrechten bij je oude pensioenuitvoerder en hoeveel pensioenrechten je hiervoor krijgt in je regeling bij CRH Pensioenfonds. Let op! Een bijkomend voordeel van waardeoverdracht is dat je pensioenopbouw overzichtelijker wordt. Als je met pensioen gaat, ontvang je dan van minder instanties je pensioen. 4.4 Overstap naar een andere werkgever Als je naar een andere werkgever overstapt en je gaat daar deelnemen aan een andere pensioenregeling, dan heb je twee mogelijkheden. Je kunt je pensioen meenemen (dit heet waardeoverdracht) óf je kunt je pensioen laten staan. Als je opgebouwde pensioen minder is dan 438,44 bruto per jaar (bedrag 2012), kan het na 2 jaar door CRH Pensioenfonds worden afgekocht. Je krijgt dan je opgebouwde pensioen in één keer uitbetaald. Waardeoverdracht Bij waardeoverdracht kun je het bij CRH Pensioenfonds opgebouwde pensioen overdragen naar je nieuwe pensioenfonds of verzekeraar. Als je met pensioen gaat, ontvang je dan van minder instanties je pensioen. Waardeoverdracht vraag je binnen 6 maanden aan bij je nieuwe pensioenfonds of verzekeraar. Je ontvangt dan een offerte van je nieuwe pensioenuitvoerder, waarin de opgebouwde pensioenrechten bij je oude pensioenfonds staan en welke pensioenrechten je hiervoor krijgt in je nieuwe pensioenregeling na waardeoverdracht. Let op! De waarde van pensioenregelingen kan sterk verschillen. Pensioenregelingen zijn moeilijk vergelijkbaar. Laat je daarom vóór je kiest voor waardeoverdracht, altijd deskundig adviseren! Pensioen laten staan Als je ervoor kiest om je pensioen bij CRH Pensioenfonds te laten staan, is op je opgebouwde pensioen het toeslagbeleid van je pensioenfonds van toepassing (zie gids deel 2: Hoe blijft de waarde van je pensioen op peil?). Je pensioen wordt aan je uitgekeerd vanaf je standaardpensioendatum

11 4.5 Dreigend pensioentekort Als je te weinig pensioen hebt opgebouwd, zijn er enkele mogelijkheden om te zorgen voor aanvulling. Vitaliteitssparen Per 1 januari 2012 vervallen de spaarloonregeling en de levensloopregeling. Per 1 januari 2013 wordt een nieuwe spaarregeling ingevoerd, het vitaliteitssparen. Als je al gebruik maakte van één van de hiervoor genoemde regelingen dan kun je deze per 2013 eventueel omzetten naar vitaliteitssparen. Met deze regeling kun je fiscaal voordelig sparen. Lijfrentepolis Hoeveel pensioen je per jaar mag opbouwen is aan fiscale regels gebonden. Bij je pensioenopbouw wordt echter niet alle fiscale ruimte benut. Binnen deze overgebleven jaarruimte kun je het pensioen aanvullen via een lijfrentepolis. Dat is een polis waarbij je spaart voor een tijdelijke of levenlange periodieke uitkering vanaf je 65 ste. Om de jaarruimte te kunnen berekenen moet je beschikken over de factor A. De factor A geeft het bedrag aan dat je in een jaar aan pensioen opbouwt. Je vindt deze factor A op je pensioenoverzicht. Het berekenen van de jaarruimte is vrij complex. Op internet zijn weliswaar berekeningsprogramma s te vinden, maar dan nog is het niet eenvoudig. Voor wie de jaarruimte optimaal wil benutten, is het daarom beter om een financieel adviseur in te schakelen. overleden bent. Je nabestaanden ontvangen een brief van het pensioenfonds met daarin het bedrag dat zij aan partnerpensioen en wezenpensioen zullen gaan ontvangen. Het partnerpensioen en wezenpensioen gaan in per de 1 ste van de maand waarin je overlijdt. Heb je eerder een andere partner gehad? Heb je eerder een andere partner gehad? Dan heeft die partner recht op het bij de scheiding toegekende bijzonder partnerpensioen. Dit bijzonder partnerpensioen wordt in mindering gebracht op het partnerpensioen van je huidige partner. 4.7 Arbeidsongeschiktheid Als je geheel of gedeeltelijk arbeidsongeschikt wordt, neemt het pensioenfonds de premiebetaling geheel of gedeeltelijk van je over. Uitgangspunt daarvoor is dat je arbeidsongeschikt bent volgens het UWV en in aanmerking komt voor een WIA-uitkering (Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen). Door deze premievrijstelling gaat je pensioenopbouw dan gewoon door. De hoogte van de premievrijstelling hangt samen met de mate van je arbeidsongeschiktheid. Zie deel 2 van de groepengids waartoe je behoort voor deze hoogte en samenhang. 4.6 Overlijden Als je overlijdt, hebben je nabestaanden recht op een uitkering van CRH Pensioenfonds. Woon je in Nederland, dan ontvangt je pensioenfonds automatisch een overlijdensbericht van de gemeente waar je staat ingeschreven. Als je op het moment van overlijden in het buitenland woont, is het van belang dat je nabestaanden aan het pensioenfonds doorgeven dat je

12 4.8 Pensioen in zicht Tegen de tijd dat je met pensioen gaat, zijn er verschillende mogelijkheden om je pensioenuitkering op je wensen af te stemmen. Afhankelijk van aan welke regeling je deelneemt zijn er diverse mogelijkheden, zoals: - eerder met pensioen gaan; - later met pensioen gaan; - uitruilen van partnerpensioen voor ouderdomspensioen; - vanaf je 65 ste tot je 70 ste eerst een hogere pensioenuitkering en daarna een lagere. Welke keuzemogelijkheden precies voor jou van toepassing zijn, staat beschreven in je pensioengids, deel Werkloosheid Bij werkloosheid eindigt je dienstverband bij je werkgever. Onder bepaalde voorwaarden heb je dan recht op een uitkering van de overheid: de WW-uitkering. Echter, bij werkloosheid vind er geen pensioenopbouw meer plaats. Er is binnen het pensioenfonds ook geen mogelijkheid tot voortzetting van je pensioenopbouw Vertrek naar het buitenland Als je in het buitenland gaat wonen, is het belangrijk dat je het nieuwe adres aan CRH Pensioenfonds doorgeeft. Het vertrek naar het buitenland heeft veelal gevolgen voor je huidige pensioen of uitkering. Kijk voor meer informatie op 5 Meer informatie? Voor al je vragen over je pensioenregeling of je pensioenoverzicht kun je terecht bij Stichting CRH Pensioenfonds. Op de website vind je de actuele informatie over je pensioenregeling. Daar kun je ook het reglement downloaden. Stichting CRH Pensioenfonds Einsteinlaan CC RIJSWIJK (Z-H) Telefoon: info@crhpensioenfonds.nl