Communicatie over pensioenen

Transcriptie

1 Arnold Verplancke Bestuurslid PGB (portefeuillehouder Communicatie) 12 april 2013 Communicatie over pensioenen

2 Programma Pensioencommunicatie is moeilijk Over Pensioenfonds PGB Nieuw pensioencontract en communicatie Onderzoek naar risicobereidheid onder deelnemers en gepensioneerden Solidariteit versus generatieconflict Eventueel: Communicatie bij PGB Organisatie Middelen: website, magazine etc. 2

3 Pensioencommunicatie is moeilijk Een dialoog: Hoeveel pensioen krijg ik straks? 70% van uw laatste loon, meneer. OK, dank u. Dat was duidelijk. Nou ja, redelijk simpel. Maar nu: Nee, u krijgt 70% van uw gemiddelde loon. Oh ja, en nog wel iets meer over de jaren toen de regeling nog op eindloon was gebaseerd. Het bedrag vindt u op uw laatste pensioenoverzicht (UPO) als u goed zoekt. Kan dat overzicht niet simpeler in plaats van al die velletjes vol tekst? Zou kunnen, maar mag nog niet, moet een uniform formulier zijn van de AFM. Is dat pensioen nu wel zeker? Ja wel als nominaal bedrag, maar door de inflatie zal het zeker minder waard worden. 3

4 Pensioencommunicatie is moeilijk Krijg ik geen indexatie dan? Ja wel als het fonds genoeg geld heeft daarvoor, anders niet of niet volledig. Maar dat nominale bedrag staat vast toch? Ja, tenzij de dekkingsgraad te laag is. Dan kan het fonds gedwongen zijn alle pensioenrechten te korten, te verlagen, ook het uwe. Dus er is niets met zekerheid te zeggen over mijn pensioen tot ik 65+ ben? Niet echt, maar daarna ook niet hoor, want ook ingegane pensioenen kunnen worden verlaagd als het financieel slecht gaat bij het fonds. Straks komt er toch een nieuw pensioenstelsel: wordt het dan simpeler? Als uw fonds overgaat naar een reëel pensioencontract (dat beslissen werkgevers en werknemers overigens) dan krijgt u standaard indexatie voor de inflatie, dus voor de geldontwaarding. 4

5 Pensioencommunicatie is moeilijk Dan gaat mijn pensioen dus altijd omhoog? Nee, want als het fonds niet genoeg geld heeft, worden de pensioenen wel eerst verhoogd voor inflatie, maar daarna verlaagd tot de dekkingsgraad weer 100% is. Die kortingen kunnen wel over een paar jaar worden uitgesmeerd. Dan voelt u ze minder. Maakt het nog ondoorzichtiger. Ja. Kunt u mensen niet adviseren extra bij te sparen voor pensioen? Dat mogen we wel in het algemeen. We hebben die bijspaarmogelijkheden ook. Maar we mogen geen individuele financiële adviezen geven. Daar zijn specialisten voor bij banken. Den Haag wil dat de fondsen netto bedragen gaan vermelden voor pensioenen. Dat geeft toch wel meer duidelijkheid? Ja erg nauwkeurig zullen die netto bedragen per individu overigens niet zijn, verwacht ik, want het fonds weet niet in welke belastingcategorie iemand in 2040 zit. Wat voor andere inkomsten, aftrekposten, tarieven gelden dan? 5

6 Pensioencommunicatie is moeilijk Ik las dat de pensioen richtleeftijd opschuift van 65 jaar naar 67 in één keer. Dat hoeft toch helemaal niet. Dit jaar gaan mensen toch met pensioen op 65 jaar + 1 maand? Helaas, ook weer geen gemakkelijk verhaal. Tot nu toe is uw jaarlijks ingelegde premie bedoeld voor pensioen vanaf 65 jaar. Vanaf nu is de nieuwe premie bedoeld voor pensioen vanaf 67 tot uw overlijden. Dat heeft alles te maken met het steeds langer leven van mensen en het later met pensioen gaan. Wat nu als ik straks met 66 aan de beurt ben voor AOW en pensioen? Dan wordt de oude portie (ouderdomspensioen met opbouw tot 65e) meer waard, omdat u pas een jaar later gaat en de nieuwe portie (met spilleeftijd 67) minder omdat u een jaar eerder gaat. En die regeling kan ook weer veranderen in de toekomst? Geen enkele regeling is voor de eeuwigheid, noch die van de overheid, noch van cao-partijen. Ook op dat punt geeft uw pensioenopgave de huidige inschatting weer. 6

7 Pensioencommunicatie is moeilijk Dus u kunt niet helder communiceren over mijn pensioen? Dat doe ik toch bij deze, heel eerlijk. Uw pensioen is onzeker. Het bedrag op het jaarlijkse overzicht (UPO) is de beste benadering op basis van de huidige situatie. Maar het fonds moet toch ook aangeven hoeveel risico ik loop? Ga naar uw eigen gegevens op mijnpgbpensioen.nl. Daar vindt u in simpele metertjes en kleurtjes uitgedrukt hoe groot het risico is dat uw pensioen wordt gekort en hoe hoog de koopkracht van uw pensioen wordt ingeschat. Maar besef: het gaat om statistische inschattingen. U kunt er geen brood van bakken. Dit was een intro, om te laten zien hoe lastig communicatie over pensioenen is. 7

8 Pensioencommunicatie is moeilijk Conclusie dialoog Pensioen is moeilijk te communiceren Nieuwe pensioencontract zal dat niet gemakkelijker maken: complexiteit neemt toe. Pensioen is voor veel (jonge) mensen een product met een lage betrokkenheid. De zender moet daarom meer rekening houden met agenda van ontvanger en meer inspelen op zijn behoeften. Communicatie moet bij voorkeur kort, krachtig en begrijpelijk zijn op momenten die er toe doen. 8

9 Over pensioenfonds PGB PGB: werkingssfeer Ontwikkeling deelnemerskring aantal deelnemers grafimedia & reprografie aantal deelnemers kartonnage- en flexibele verpakkingen aantal deelnemers verf- en drukinktindustrie aantal deelnemers uitgeverijbedrijf aantal deelnemers kunststof- en rubberindustrie aantal deelnemers papierindustrie aantal deelnemers met premievrije toerekening ivm AO aantal deelnemers inclusief toerekening ivm AO aantal pensioengerechtigden totaal aantal deelnemers en pensioengerechtigden Huidige situatie 75% verplicht en 25% vrijwillig verzekerd aantal werkgevers : werkgevers belegd vermogen : circa 14,0 miljard ultimo februari 2013 premievolume : circa 200 miljoen 9

10 Over pensioenfonds PGB PGB: uitbreiding werkingssfeer Grafimediabranche (verplichtstelling; basis gelegd in 1929) 2008: uitgeverijbedrijf/journalistiek 2012: kartonnage- en flexibel verpakkingsbedrijf (verplichtstelling) 2012: papierbedrijf en kunststof- en rubberindustrie 2013: verf- en drukinktindustrie (verplichtstelling), 2013: chemie en farmacie 10

11 Nieuw pensioencontract en communicatie Communicatie intern studiesessies deelnemersraad om informatie scherp te krijgen voor- en nadelen Nominaal en Reëel contract, de verschillende varianten en consequenties bij PGB: binnenkort gemengde studiewerkgroep DR/VO/bestuur beginnen met input van bestuurscommissie, actuarissen, rekenwerk Ortec Communicatie met stakeholders overleg met sociale partners van verplicht gestelde pensioenregelingen en b.v. sectorcommissie uitgeverij om op één lijn te komen Onderzoek deelnemers en gepensioneerden naar risicobereidheid voorkeur sturing (type contract) voorkeur mate van beleggingsrisico geen uitsluitsel over keuze Nominaal of Reëel 11

12 Nieuw pensioencontract en communicatie Onderzoek risicobereidheid Geen vraag over Nominaal of Reëel contract Onbegrijpelijke begrippen Hoezeer hechten deelnemers en gepensioneerden aan elk jaar minstens een vast bedrag? Hoe vaak mag het pensioen omlaag en omhoog bewegen? Hoeveel risico willen ze lopen op pensioenverlaging? Hoeveel kans op indexatie tegen inflatie? Hoeveel risico mag het fonds nemen? 12

13 Nieuw pensioencontract en communicatie Klanttevredenheidsonderzoek PGB 2012 Jaarlijks klanttevredenheidsonderzoek (N = 650) mensen die contact hadden n.a.v. pensioentransactie gemiddelde waardering voor dienstverlening bij fonds bij 65+: 8 gemiddelde waardering voor bij 65- iets lager: 7,4 Extra vragen over risicobereidheid en solidariteit uitkomst: deelnemers willen wel beperkt risico (aandelen) voor kans op indexatie 13

14 Nieuw pensioencontract en communicatie Let op bij onderzoek Is dit een neutrale stelling: Voor mij geen risico s, maar een vast eindbedrag. Ook al is dat misschien niet genoeg om straks van rond te komen. Hoe realistisch is een favoriete optie voor gepensioneerden: Elk jaar 2% indexering en eens in de 10 jaar kans op verlaging van 1%. Als een fonds met een nominale DG van 105% een reële DG van 75% heeft en dus in maximaal 10 jaar 25% achterstand moet wegwerken. Moet je dat dan wel/niet meenemen in het onderzoek? Deelnemers kiezen in meerderheid voor zekere basis en een beperkt risico. Liever gelijk blijven qua pensioenbedrag dan korten. Bij een korting liever een kleine dan een grote. Maar welke conclusie trekt het fonds uit deze wens naar een zo vast mogelijk pensioen, liefst met indexering en weinig kortingen? 14

15 Keuze pensioencontract Communicatie 2014 Als (voorlopige) keuze voor contract is gemaakt door sociale partners en fonds deelnemers meenemen in besluitvormingsproces argumenten voor beslissing helder maken duidelijkheid geven over (verdeling van de) risico s, maatregelen en perspectief Gaat opgebouwd pensioen onder nieuw regime vallen (R of N + LAM)? Vertaalt pensioenfonds positieve en negatieve rendementen onmiddellijk door of is sprake van uitsmeerperiode? In het Reële contract toch een egalisatiereserve? Hoe de te lage aanvangsdekkingsgraad verwerken? In het Nominale contract: leiden hogere buffers tot geringere kans op indexatie? Hoe verhoudt lagere kans op korting bij Nominaal contract zich tot de eventueel hogere korting? 15

16 Keuze pensioencontract Communicatie 2014 Vooruit denken over communicatie in de jaren na invoering van een Reëel Contract elk jaar uitleggen waarom pensioenbedrag nu weer omhoog of omlaag is gegaan (startdekkingsgraad, LAM, RAM, uitgesmeerde plussen of minnen, etc.) of er van uitgaan dat dit niet (collectief) uit te leggen is en dat deelnemers maar moeten vertrouwen op eerlijkheid van hun pensioenfonds voor nieuwe toetreders gelden andere achterstanden of reserves (nb: denk aan administratieve uitdagingen) Bij dit alles geldt: nieuwe wetgeving is nog niet rond Pilot ministerie, PFZW en andere fondsen kan nieuwe inzichten opleveren 16

17 Solidariteit versus generatieconflict Klanttevredenheidsonderzoek PGB 2012 Deelnemers PGB zijn solidair: hogere lasten langer leven eerlijk verdelen over jong en oud PGB heeft meegedaan aan (digitaal) Benchmark Onderzoek Pensioenen van TNS NIPO met 16 andere pensioenfondsen. 17

18 Solidariteit versus generatieconflict Resultaten benchmark onderzoek pensioenen (BOP) 2012/2013 Draagvlak pensioensysteem en solidariteit onder actieven Bent u het ermee eens dat u verplicht bent pensioen op te bouwen? 75% deelnemers is voor verplichte opbouw helft wil wel zelf bepalen waar PGB-resultaat in lijn met landelijke cijfers 70% van PGB-deelnemers maakt keuze voor eigen pensioenfonds (loyaliteit) Vindt u dat ouderen en jongeren gelijk moeten delen in de lusten en lasten? op deze solidariteitsvraag antwoordde 56% positief. Onder jongere actieven tot 41 jaar (63%) meer dan onder oudere actieven van 41 tot 54 jaar (52%). 18

19 Solidariteit versus generatieconflict Generatieconflict? Af van de doorsneepremie? Is rechtvaardig en praktisch zolang werknemers tijdens hun loopbaan bij dezelfde baas c.q. pensioenfonds bleven of fondsen dezelfde methode blijven hanteren. Als we die loslaten en ouderen minder laten opbouwen dan jongeren voor dezelfde premie. hoe dan een overgangsmaatregel voor 40-plussers die al 15 of 20 jaar een te hoge premie hebben betaald? na solidariteit jong/oud ook solidariteit man/vrouw opheffen? Vrouwen leven langer en krijgen voor dezelfde premie dus langer uitkering. discriminatie op leeftijd en sekse? dan gewoon een defined contribution regeling? Hogere rekenrente in nadeel van jongeren?(tenzij die realistisch is) Potverteren ook tegen te gaan met hoge buffers (dg 130%) alvorens te indexeren 19

20 Solidariteit versus generatieconflict Jongeren betrekken bij communicatie Eens per jaar klantenpanel PGB feedback over begrijpelijkheid en toegankelijkheid communicatie groep gepensioneerden overdag groep actieve deelnemers s avonds plan in 2013 voor eerst aparte groep jongeren leerzaam hoe gangbare termen op volstrekt onbegrip stuiten: altijd eenvoudiger formuleren (bij een rendement ultimo juli haken lezers af) Daarnaast informatiebijeenkomsten voor a.s. gepensioneerden voorbereiding op pensioen en de keuzen die te maken zijn (hoog/laag etc.) 20

21 Communicatie bij PGB Organisatie Bestuur is verantwoordelijk voor communicatiebeleid en uitvoering Twee portefeuillehouders met ruime ervaring: Huub Elzerman (oud NVJ-voorzitter en journalist) Arnold Verplancke (oud-hoofdredacteur) Coördinator communicatie in bestuursbureau: Theo Flach Uitvoeringsorganisatie Timeos met communicatieafdeling: Ans Bouwmans Samen vormen ze communicatiecommissie 21

22 Communicatie bij PGB Communicatiecyclus Pensioenwet verplicht tot communicatiebeleid Jaarlijks communicatieplan Plan onderscheidt markt-, fonds-, digitale communicatie Vaststelling door bestuur Na advies Verantwoordingsorgaan Na elk jaar: evalueren en bijsturen wat wel/niet uitgevoerd Klanttevredenheidsonderzoek Klantenpanel in 2012 ook Benchmark Onderzoek Pensioenen met 17 grote pensioenfondsen 22

23 Communicatie bij PGB Strategie Doelen: bieden over overzicht Wat krijg ik? bieden van inzicht Is dat genoeg? deelnemer in staat stellen te handelen Wat kan ik doen? bijdragen aan pensioenbewustzijn: geen 70% garantie, onzekerheden bijdragen aan naamsbekendheid en reputatie PGB Werkwijze: (rekening houdend met de behoefte aan persoonlijk contact) het digitale contact met deelnemers en werkgevers te optimaliseren. 23

24 Communicatie bij PGB Communicatiemix Gedrukte/print media Audiovisuele media Nieuwe media Magazine PGB Beeld Video impressies bijeenkomsten Open website Brochures Telefoon Beveiligde website deelnemer UPO Regionale informatiebijeenkomsten Beveiligde website werkgever Pensioenoverzichten Correspondentie Verplichte communicatieformats Jaarverslag (en Ned. en Engelse samenvatting) Handboek administratie werkgever Individuele pensioengespreken bij werkgever Online persoonlijk pensioenarchief Online desk + ing E-nieuwsbericht PGB-Bericht voor werkgever E-nieuwsbericht PGB-Bericht voor deelnemer Uitvoering pensioentransacties Onderzoek gebruik twitter, youtube e.d. 24

25 Communicatie bij PGB Website PGB Website belangrijk communicatiemiddel Eind 2011 vernieuwd 25

26 Communicatie bij PGB Website PGB Open website ( met fondsinformatie, nieuws, actuele dekkingsgraad, jaarverslagen, reglementen e.d. transparantie over beleid en verantwoording sub-sites voor sectoren (grafimedia, kartonnage, VDI, uitgevers, papier, chemie) sub-sites voor deelnemers, gewezen deelnemers en pensioengerechtigden bestuursblog (column): populaire benadering van actueel onderwerp Beveiligde website (mijnpgbpensioen.nl) met individuele pensioeninformatie managen verwachtingen: persoonlijke pensioenmeter bij opstarten website pensioenplanner pensioentransacties (afkopen, aanvullen e.d.) 26

27 Communicatie bij PGB Website PGB Deelnemers die de moeite nemen, kunnen in beveiligde website pensioen in kaart brengen 27

28 Communicatie bij PGB Website PGB Ervaring leert dan nog te weinig deelnemers dat doen Insteek PGB: op momenten die er toe doen, pensioen personaliseren Voorbeeld: als samenvatting van de UPO - pensioenmeters - koopkrachtverwachting zichtbaar maken van risico op korting visualiseren pensioenkwaliteit 28

29 Communicatie bij PGB Website PGB: bezoekcijfers Omvang klantenkring deelnemers/gewezen deelnemers : / pensioengerechtigden : Bezoek open website/besloten website 2013 gem. aantal bezoekers per dag website : gem. aantal bezoekers per dag besloten website : 400 Onderdelen open website nieuws: AOW/leeftijd wellicht omhoog : per maand bestuursblog ( welke eigen zak? ) : in november bestuursblog (eind van de maand) : in november 29

30 Communicatie bij PGB Digitale nieuwsbrieven PGB-Bericht Minstens 4x per jaar digitale nieuwsbrieven naar (gewezen) deelnemers Gepensioneerden (apart) werkgevers Meer dan 50% werkgevers/deelnemers geabonneerd Bereik > deelnemers 30

31 Communicatie bij PGB Kwartaalberichten, pensioenmagazine en brochures Kwartaalberichten met financieel economische verantwoording over beleid en uitvoering Minimaal1x per jaar gedrukt pensioenmagazine PGB Beeld deel achterban hecht ook aan papieren communicatie, aantrekkelijk magazine met nieuws, foto s en interviews Talrijke brochures met uitleg pensioenreglement voor verschillende sectoren, bijsparen, echtscheiding, aanstaande pensionering etc. Planners op open site over Anw-hiaat, pensioen en scheiding 31

32 Bedankt voor uw aandacht! Bedankt voor uw aandacht! Bezoekadres: Pensioenfonds PGB Zwaansvliet AP Amsterdam Correspondentieadres: Pensioenfonds PGB Postbus CA Amsterdam Telefoon: Internet: en