Nederlands in Uitvoering

Transcriptie

1 Leerjaar 2 De proeverij Een brief schrijven

2 Algemene modulegegevens Leerjaar: 2 Taaltaak: een brief schrijven Thema: Een proeverij (sectorthema Economie) Leerstijlvariant: ERVAAR BEKIJK DENK - DOE Beschrijving van de module Deze module is sectororiënterend voor de sector Economie. De leerlingen organiseren een proeverij voor de eigen klas en/of andere leerlingen van hun school. Het gaat om een proeverij van gezonde tussendoortjes en drankjes die via een automaat verkocht kunnen worden. Tijdens de proeverij kunnen de leerlingen een smaaktest doen en inventariseren welk bedrag de leerlingen voor elk product bereid zijn te betalen. Om aan koeken en drankjes voor de proeverij te komen, schrijven de leerlingen een brief naar een fabrikant met het verzoek om proefverpakkingen ter beschikking te stellen en om meer informatie over het product te krijgen. De leerlingen kunnen aangeven dat de school overweegt om het product via een automaat aan te bieden. De prijs kan daarbij ook een rol spelen. Inzet van de module In deze module kunt u vakinhoudelijk samenwerken met de vakken biologie, economie in de leergebieden Mens & Maatschappij en Mens & Natuur en met het vak wiskunde. Kijk voor meer informatie bij Suggesties voor samenwerking met andere vakken aan het eind van deze handleiding. Doelen De leerling past briefconventies toe. De leerling legt een situatie uit en doet een voorstel. De leerling past het taalgebruik aan in zijn brief aan het doel en de lezer. De leerling pakt een schrijftaak stapsgewijs aan. De leerling gebruikt technieken in de bedenkfase, zoals brainstorm, vragen beantwoorden, trefwoorden bedenken, uitwisselen met anderen. De leerling gebruikt een tekstverwerker. De leerling weet dat hij een spelling- en grammaticacontrole kan gebruiken bij het gebruik van een tekstverwerker. 2

3 Materialen en voorbereiding Woorden Laat de leerlingen gebruik maken van het woordenblad achterin de leerlingmodule. Les 1 Opdracht 1 Opdracht 4 Neem eventueel zelf voorbeelden van gezonde tussendoortjes mee (fruit, melk, sap) of producten waarvan u verwacht dat de leerlingen ze niet bij zich hebben. Kopieer het werkblad bij opdracht 4 één keer. Knip de kaartjes uit. Als u meer dan twintig leerlingen hebt, maakt u extra kaartjes met de woorden. Les 2 Opdracht 7 Opdracht 8 Opdracht 9 Kopieer het werkblad bij opdracht 7 voor elk groepje leerlingen. Knip de stroken los en bewaar ze in enveloppen (per groepje een envelop met zeven stapels). U kunt de kopieerbladen ook eerst lamineren voordat u de stroken losknipt voor herhaald gebruik. Laat eventueel de leerlingen het spel speelklaar maken. Reserveer eventueel het computerlokaal (om de leerlingen op internet naar gegevens over de fabrikanten te laten zoeken). Afhankelijk van de inrichting van de proeverij, maakt u eventueel een testformulier (met de leerlingen) om tijdens de proeverij te gebruiken. (Kijk voor suggesties bij de Aanwijzingen per les ) Les 3 Opdracht 14 Reserveer indien nodig het computerlokaal, zodat de leerlingen de voorbereiding in Word kunnen schrijven. Les 4 Opdracht 15 Opdracht 16 Opdracht 17 Reserveer indien nodig het computerlokaal, zodat de leerlingen de brieven in Word kunnen schrijven. Schrijf per groepje elk woord apart op een blaadje met de letters onder elkaar. U kunt dit ook door de leerlingen zelf laten doen. Kopieer het zelfgemaakte testformulier in voldoende aantallen. Aanwijzingen per les Les 1 Ervaar: Hoe schrijf je een brief aan een fabrikant? Lees samen met de leerlingen het titelblad bij de module en het gidsblokje bij les 1 (op pagina 5). Bespreek de woordenlijst klassikaal op een geschikt moment, bijvoorbeeld voorafgaand aan opdracht 4. Vraag na of de betekenis bekend is. U kunt er ook voor kiezen om de leerlingen eerst te laten werken met het woordenblad (achterin de leerlingmodule). Geef aan wanneer de proeverij kan plaatsvinden en wie erbij betrokken kunnen worden. Plan de proeverij op niet al te korte termijn, omdat de proefverpakkingen dan misschien niet op tijd binnen zijn. 3 De proeverij - Een brief schrijven

4 Opdracht 1 Doe de opdracht klassikaal. Laat de leerlingen op tafel leggen wat ze bij zich hebben om in de (kleine) pauze te eten en te drinken (niet voor de lunch). Maak hiervan een inventarisatie op het bord. Turf welke producten meerdere leerlingen meegenomen hebben. Vraag ook naar producten die leerlingen meestal kopen in de pauze. Discussieer samen over tussendoortjes. Welke beweringen staan op verpakkingen? Wat is een geschikt tussendoortje? Zijn het gezonde tussendoortjes? Bepalen leerlingen zelf wat ze meenemen? Kopen ze tussendoortjes op school of ergens anders? Opdracht 2 Verdeel de leerlingen in groepjes. Dit is tevens de groepssamenstelling voor het organiseren van de proeverij. Laat de leerlingen de vragen bespreken. Bespreek de opdracht kort klassikaal na. Opdracht 3 Zie leerlingenmateriaal. Antwoorden 1. Geachte meneer, mevrouw, 2. Wij organiseren met de klas een proeverij van tussendoortjes. 3. Ik zou graag een proefverpakking van de rijstwafels willen ontvangen. 4. Bij voorbaat hartelijk dank voor uw medewerking. 5. Met vriendelijke groet(en), Opdracht 4 Deel de kaartjes met de opdrachten en de woorden uit. Laat de leerlingen met een opdrachtkaart voor de klas staan, zodat het uitbeelden voor iedereen zichtbaar is. Geef aan wanneer ze met uitbeelden mogen starten. De leerlingen met een woordkaart gaan bij de betreffende uitbeeldende leerling staan. Neem de woordkaartjes na afloop weer in. Laat vervolgens andere leerlingen de woorden uitbeelden. Deel de woordkaartjes weer uit. Herhaal dit eventueel nog een keer. Les 2 Bekijk: Hoe ziet een brief aan een fabrikant eruit? Refereer kort aan de vorige les en bespreek het gidsblokje bij les 2 (op pagina 8). Opdracht 5 en 6 Zie leerlingenmateriaal. Opdracht 7 4 Zorg ervoor dat het spel speelklaar is. Geef elk groepje van vier leerlingen een envelop met de stroken met zinnen. Het spel wordt gespeeld als een advertentiespel: er zijn verschillende combinaties van zinnen mogelijk. Door er met elkaar over te praten, kunnen leerlingen nuances leren zien. Waarom is een bepaalde combinatie van zinnen beter dan een andere? Stimuleer leerlingen om te verwoorden waarom iets wel of niet goed of mooi is.

5 Antwoorden Er zijn meerdere combinaties van zinnen mogelijk. Het meest voor de hand liggen de volgende briefjes: Briefje 1 1. Aan de winkeliers, 2. Graag vraag ik uw aandacht voor onze actie. 3. Onze schoolboeken zijn aan vervanging toe. 4. Hopelijk kunt u ons behulpzaam zijn met een bijdrage of door boeken ter beschikking te stellen. 5. Ik hoop op een positief antwoord. 6. Met vriendelijke groet, 7. Eloïse van der Starre, csg De Brug Briefje 2 1. Beste bewoners, 2. Sinds een paar maanden wonen mijn moeder en ik in deze flat. 3. Wij zamelen oud papier in voor mijn voetbalvereniging. 4. Wilt u a.u.b. uw oud papier in de doos onder de brievenbussen doen? Alle kleine beetjes helpen tenslotte. 5. Alvast bedankt voor de moeite. 6. Groetjes, 7. Karim, nr. 208a Briefje 3 1. Geachte docent, 2. Volgende week is het voetbaltoernooi. 3. We hebben nog een aantal scheidsrechters nodig. 4. We hopen dat u wilt helpen. 5. Alvast bedankt! 6. Met vriendelijke groeten, 7. Jesse Kleingeld Briefje 4 1. Hallo Indy, 2. Samen met een stel vriendinnen wil ik een oppasdienst beginnen. 3. Ik heb nog twee of drie jongens of meisjes nodig voor mijn team. 4. Zou jij misschien ook mee willen doen? 5. Ik hoop dat je het doet! 6. Groeten, 7. Radha Ouni 5 De proeverij - Een brief schrijven

6 Briefje 5 1. Geachte mevrouw, 2. Naar aanleiding van uw berichtje op onze website willen we u het volgende vragen. 3. We hebben dringend behoefte aan vrijwilligers voor het organiseren van een speurtocht. 4. Er zijn al veel inschrijvingen. 5. We hopen dat u beschikbaar bent als begeleider. 6. Hoogachtend, 7. Leerlingen van de Overbeekscholengemeenschap Opdracht 8 Zorg ervoor dat bij het kiezen in de groepjes voor het soort tussendoortje sprake is van een evenwichtige verdeling over de klas. Laat de leerlingen op internet op zoek gaan naar informatie over de fabrikant. Dit kunt u eventueel ook als huiswerk laten doen. Opdracht 9 Bespreek met de klas concreet de organisatie en taakverdeling voor de proeverij. In het leerlingenmateriaal staat hiervoor een aantal richtvragen. Voor het daadwerkelijk testen kunt u de leerlingen een testformulier laten maken. De volgende aspecten kunnen bijvoorbeeld op zo n testformulier gezet worden: Wat is je mening over de smaak? Hoe gezond is het product? (Let op vet, suiker en aantal calorieën.) Welke prijs ben je bereid om te betalen voor het product? Is het product geschikt om in een automaat aan te bieden? Les 3 Denk: Hoe schrijf je een brief aan een fabrikant? Refereer kort aan de vorige lessen en bespreek het gidsblokje bij les 3 (op pagina 12). Opdracht 10 Houd een klassengesprek over het schrijven van een formele brief en het onderscheid tussen formeel en informeel taalgebruik. Schrijf de verschillen die de leerlingen noemen op het bord. Vraag indien nodig door. Hoe ziet een formele brief eruit? Wat staat erin? Hoe is de brief ingedeeld? Opdracht 11 en 12 Zie leerlingenmateriaal. Opdracht 13 6 Bespreek de opdracht klassikaal na. Antwoorden 1 = de aanhef 2 = de geadresseerde 3 = de plaats waar de brief geschreven is en de datum 4 = de kern van de brief: de mededelingen of vragen die je hebt opgeschreven 5 = de afsluiting 6 = de ondertekening 7 = de naam en het adres van de afzender

7 Opdracht 14 De leerlingen brainstormen in groepjes over de inhoud van de brief. Les 4 Doe: Schrijf de brief aan de fabrikant Refereer kort aan de vorige lessen en bespreek het gidsblokje bij les 4 (op pagina 16). Opdracht 15 Laat de leerlingen indien mogelijk de brieven in Word op de computer schrijven. Neem een kopie van de brieven in ter beoordeling. Laat de leerlingen de brieven daadwerkelijk versturen. Stuur zelf ook een brief aan een fabrikant met het verzoek om proefverpakkingen van een bepaald product. Opdracht 16 Geef elk groepje een set blaadjes met woorden of laat de leerlingen zelf de woorden op de blaadjes schrijven. Nadat de leerling een woord dat begint met een van de letters van het woord opgeschreven heeft, geeft hij het blaadje door aan een andere leerling van het groepje. Geef hiervoor aanwijzingen. Geef de leerlingen de mogelijkheid om gebruik te maken van een woordenboek. Als u de opdracht te moeilijk vindt, kunt u deze opdracht ook (deels) klassikaal doen. Opdracht 17 De proeverij kan plaatsvinden als de proefverpakkingen binnen zijn. Zorg voor reserveproducten voor het geval er te weinig respons is op de brieven van de leerlingen. Organisatie van de proeverij De proeverij wordt schoolspecifiek ingevuld. In opdracht 9 is een voorbespreking geweest van de proeverij. Voor de proeverij is het in ieder geval belangrijk dat: de testproducten klaarliggen; duidelijk is hoe er geproefd wordt: proeft elk groepje een bepaalde groep tussendoortjes of test iedereen alles?; er testformulieren zijn; de uitkomsten van de test verwerkt worden op een flap-over of op het bord. Iedere leerling moet beschikken over een testformulier (zie opdracht 9) waarop de resultaten genoteerd kunnen worden, eventueel in combinatie met een memobord. Per groep tussendoortjes kunt u de uitkomsten bijvoorbeeld op een flap-over noteren, mogelijk in tabelvorm of taartdiagrammen. Na de proeverij Bespreek de proeverij na, zodat de leerlingen conclusies kunnen trekken over tussendoortjes die geschikt zijn voor de automaat. Laat ze hiervan eventueel verslag doen in de schoolkrant of op de website van de school, of advies uitbrengen aan de directie. 7 De proeverij - Een brief schrijven

8 Extra opdracht Laat de opdracht eventueel als huiswerk maken. Antwoorden 1. t.a.v. (ter attentie van) 7. overwegen 2. komt naar voren 8. bereid 3. bewering 9. versie 4. misleidt 10. beperkt 5. stimuleert 11. bij voorbaat 6. verzoek Beoordeling U kunt de brieven beoordelen aan de hand van de volgende criteria: Vorm van de brief De brief bevat de volgende onderdelen op de juiste plek en met een passende formulering: naam en adresgegevens van de geadresseerde en aanhef (1 punt); plaats en datum (1 punt); ondertekening, naam en adres van de afzender (1 punt); De leerling maakt correcte zinnen en gebruikt een correcte spelling (1 punt); De brief ziet er verzorgd uit (1 punt). Inhoud van de brief De leerling heeft duidelijk gemaakt dat er een proeverij gaat plaatsvinden (2 punten); De leerling heeft het verzoek om proefverpakkingen duidelijk en beleefd geformuleerd (2 punten); De leerling heeft een passende afsluiting gebruikt (1 punt). Suggesties voor samenwerking met andere vakken In deze module kunt u inhoudelijk samenwerken met de vakken biologie, economie in de leergebieden Mens & Natuur en Mens & Maatschappij en met het vak wiskunde. Samenwerking met biologie kan betrekking hebben op de inhoud van les 1. Vanuit biologie kan er aandacht besteed worden aan gezonde producten. Het vak economie kan een rol spelen bij het vaststellen van de prijs die er voor producten gevraagd kan worden die via een automaat verkocht worden. Ook het budget van leerlingen kan hierbij betrokken worden. Bij het vak wiskunde kunnen de uitkomsten van de proeverij verwerkt en weergegeven worden. Bijvoorbeeld door leerlingen tabellen en grafieken te laten maken. In alle gevallen is overleg en afstemming met de desbetreffende docent(en) noodzakelijk. 8

9 Werkblad bij opdracht 4 kaartjes uitbeeldspel Beeld uit: stimuleren Gebruik je handen en je gezicht om uit te beelden dat je iemand stimuleert om binnen te komen of door te lopen. stimuleren Beeld uit: naar voren komen Gebruik je handen om uit te beelden dat mensen naar voren moeten komen. Je kunt ook in de lucht gebaren dat iets ergens uit voorkomt. naar voren komen Beeld uit: het verzoek Gebruik je handen en je gezicht om uit te beelden wat je wilt, bijv. dat iemand iets voor je pakt van een hoge plank of kast. het verzoek Beeld uit: ter attentie van Gebruik je handen en je gezicht om uit te beelden dat je een brief ter attentie van iemand in de klas stuurt. Beeld uit dat je een brief post en wijs naar de persoon voor wie die bedoeld is. ter attentie van Beeld uit: bereid Gebruik je handen en je lichaam om uit te beelden dat je bereid bent om iemand te helpen. bereid 9 De proeverij - Een brief schrijven

10 Werkblad bij opdracht 4 kaartjes uitbeeldspel Beeld uit: overwegen Gebruik je handen en je gezicht om te laten zien dat je iets aan het overwegen bent. Bijvoorbeeld welk tussendoortje je zal nemen. overwegen Beeld uit: beperkt Gebruik je handen en je gezicht om uit te beelden dat je vindt dat iets beperkt is, bijvoorbeeld dat er te weinig gezonde tussendoortjes zijn. beperkt Beeld uit: de bewering Wijs iets eetbaars aan en maak daar een gebaar bij dat het lekker is. Wuif bijvoorbeeld met je hand naast je gezicht. Beeld dan iets anders uit dat je het niet lekker vindt. de bewering Beeld uit: de versie Pak twee verschillende boeken of schriften. Wijs eerst de een aan en dan de andere. de versie Beeld uit: definitief Geef met je handen een stopteken. Beeld bijvoorbeeld uit dat iets klaar is door twee handen voor je uit te steken en uit elkaar te schuiven. definitief 10

11 Werkblad bij opdracht 7 kaartjes brievenspel 1 Aan de winkeliers, 1 Beste bewoners, 1 Geachte docent, 1 Hallo Indy, 1 Geachte mevrouw, 2 Graag vraag ik uw aandacht voor onze actie. 2 Sinds een paar maanden wonen mijn moeder en ik in deze flat. 2 Volgende week is het voetbaltoernooi. 2 Samen met een stel vriendinnen wil ik een oppasdienst gaan beginnen. 2 Naar aanleiding van uw berichtje op onze website wil ik u het volgende vragen. 3 Onze schoolboeken zijn aan vervanging toe. 3 Wij zamelen oud papier in voor mijn voetbalvereniging. 3 We hebben nog een aantal scheidsrechters nodig. 3 Ik heb nog twee of drie jongens of meisjes nodig voor mijn team. 3 We hebben dringend behoefte aan vrijwilligers voor het organiseren van een speurtocht. Hopelijk kunt u ons behulpzaam zijn met een bijdrage of door boeken ter beschikking 4 te stellen. Wilt u a.u.b. uw oud papier in de doos onder de brievenbussen doen? Alle kleine beetjes 4 helpen tenslotte. 11 De proeverij - Een brief schrijven

12 Werkblad bij opdracht 7 kaartjes brievenspel We hopen dat u wilt helpen. Zou jij misschien ook mee willen doen? Er zijn al veel inschrijvingen. Ik hoop op een positief antwoord. Alvast bedankt voor de moeite. Ik hoop dat je het doet! Alvast bedankt! We hopen dat u beschikbaar bent als begeleider. Met vriendelijke groet, Groetjes, Groeten, Hoogachtend, Met vriendelijke groeten, Eloïse van der Starre, csg De Brug Karim, nr. 208a Jesse Kleingeld Radha Ouni Leerlingen van de Overbeekscholengemeenschap