Arbeidsmarktmonitor Nieuwegein, november 2011 Jeroen Kleingeld

Transcriptie

1 Arbeidsmarktmonitor 2011 Nieuwegein, november 2011 Jeroen Kleingeld

2

3 Inhoud 1. Inleiding Kenmerken werkgelegenheid Aantal werkzame personen Aantal bedrijven Kenmerken medewerkers Arbeidsverleden en hoe vind je een nieuwe baan? Contract, overwerk, verzuim en opleidingsniveau Werkervaring Arbeidstevredenheid Vraag, aanbod en bewegingen op de arbeidsmarkt Werving Knelpunten op de arbeidsmarkt Vacaturesinwonen.nl Instroom van medewerkers Inwerken Uitstroom van medewerkers Scholing en opleiding Specifieke opleiding en cursusdeelname Belang van specifieke opleidingen Cursusbehoefte Leverancierstrainingen Trainingsbehoefte Stichting Erkende Stoffeerder Internet en social media Internet Social media Conclusies en aanbevelingen Bijlage 1: Onderzoeksverantwoording

4 2

5 Voorwoord De arbeidsmarktmonitor poogt inzicht te geven in de aard, de omvang, de ontwikkeling van de arbeidsmarkt binnen de woonbranche en in de te verwachten knelpunten in die arbeidsmarkt. Om niet alleen inzicht te geven in de ontwikkelingen binnen de woonbranche maar dit ook in perspectief te plaatsen met de Nederlandse arbeidsmarkt zijn er benchmarks opgenomen naar de gehele Nederlandse arbeidsmarkt en de non-food detailhandel. In 2004 heeft EIM de eerste arbeidsmarktmonitor opgezet en een eerste meting uitgevoerd. Drie jaar later, in 2007, is de tweede meting gedaan. Voor u ligt de derde meting. Deze derde meting is zoveel mogelijk zo opgezet dat een vergelijking met de voorgaande metingen mogelijk is, tenzij voortschrijdend inzicht anders deed besluiten. De monitor is uitgezet onder alle bedrijven die aangesloten zijn bij het Sociaal Fonds Wonen. Verder hebben alle werknemers in de woonbranche die zijn opgenomen in het Pensioenfonds Wonen, een uitnodiging voor een digitale enquête ontvangen via Magazine Werken in Wonen. In totaal zijn er 603 bedrijven en werkzame personen geënquêteerd. Graag wil ik hen allen hartelijk bedanken. Verder wil ik Jasper Savenije van DESAN Research Solutions bedanken voor het verzamelen van de data, Petra Smolders van P.S. Onderzoek voor haar additionele data-analyse en Annemieke Bok voor haar correctiewerk. WoonWerk Jeroen Kleingeld 3

6 Samenvatting Achtergrond en inhoud rapport Deze arbeidsmarktmonitor is de derde in rij na edities in 2004 en De resultaten van de voorgaande edities zijn, waar mogelijk en zinvol, vergeleken met de resultaten van Daar waar een trend zichtbaar is, is die ook weergegeven in deze rapportage. Wel moet rekening worden gehouden met de conjuncturele stemming tijdens de drie metingen. Deze was in 2004 en 2010 somber, terwijl er in 2007 een veel positievere stemming was. Dit heeft zijn weerslag gehad op de resultaten. Werkgelegenheid Het aantal werkzame personen (inclusief eigenaren en meewerkende gezinsleden die niet op de loonlijst staan) is in 2010 bij benadering personen. Dit is fors lager dan in 2007, toen de teller nog op stond. De meubelspeciaalzaken bieden de meeste werkgelegenheid. Met name bij de grotere bedrijven werken nu minder mensen dan in 2007; in de categorieën tot 10 werkzame personen lijkt niet heel veel te zijn veranderd. Tussen 2007 en 2010 is er een afname van ondernemingen van ongeveer naar zo n in De afname in aantal bedrijven komt vooral voor rekening van de keuken- en badkamerspeciaalzaken. De afname in personeel is vooral zichtbaar in de verkoop- en adviesfuncties, daar zijn verhoudingsgewijs de meeste arbeidsplaatsen verloren gegaan, gevolgd door de logistieke functies. Kenmerken medewerkers Vergeleken met de periode lijkt de vergrijzing in de periode wat minder heftig. De werknemer in de woonbranche wordt er niet jonger op in de laatstgenoemde periode, maar het loopt nu aardig in de pas met de rest van Nederland. Ten opzichte van de rest van de non-food detailhandel ziet de leeftijdsverdeling in de woonbranche er wel anders uit. Het grote aantal jongeren dat detailhandelbreed werkzaam is, vind je niet terug in de woonbranche en ook de gemiddelde leeftijd is in de woonbranche hoger dan in de non-food detailhandel. In de woonbranche werken verhoudingsgewijs meer mannen dan vrouwen, 55% is man. Anders dan in de non-food detailhandel, waar 37% man is. Over heel Nederland bezien is van de werkzame beroepsbevolking 50,1% een man. Verreweg de meeste werknemers in de woonbranche hebben een mbo-opleiding (38%), gevolgd door een opleiding op vmbo/mavo-niveau (32%). Wetenschappelijk (wo) opgeleide mensen werken nauwelijks in de woonbranche, slechts 1% tegenover 10% landelijk. Ook het aantal hbo- en vwo/havo-geschoolden is in de woonbranche lager dan landelijk. Op het niveau van de (non-food) detailhandel zijn geen cijfers beschikbaar. 4

7 Arbeidsverhouding, verzuim, werkervaring en arbeidstevredenheid In 2010 had 85% van de 8 miljoen werknemers in Nederland een vast contract. Voor de woonbranche geldt dat 88% een vast contract heeft. In de leeftijd van 30 t/m 60 is een vast contract het meest gangbaar. Tot en met een jaar of 30 ligt het percentage met een vast contract met ongeveer 70% veel lager. Er wordt door alle functiegroepen in de woonbranche wel wat overgewerkt. Van gemiddeld 5 uur per week in de administratieve functies tot 9 uur extra arbeid voor de ambachtelijke/technische functies. In 2010 is voor het eerst naar verzuim gevraagd. Vooral tussen de verschillende functiegroepen zijn aanzienlijke verschillen gevonden. De functiegroep styling en ontwerp is gemiddeld 2 dagen per jaar niet op de zaak wegens ziekte, bij de woningstoffeerders ligt dit op 12 dagen per jaar. Hierbij moet worden aangetekend dat verzuim van meer dan 42 weken per jaar niet is meegeteld, omdat dit als langdurig verzuim wordt beschouwd. Omdat er vele opvattingen bestaan over wanneer langdurig verzuim nu precies ingaat, is voorzichtigheid geboden bij het berekenen van verzuimpercentages en vergelijken daarvan. Ongeveer een derde van de werknemers werkt al 20 jaar of meer in de woonbranche, 31% 10 tot 20 jaar en maar 8% is minder dan 3 jaar in de branche werkzaam. Er zit dus een schat van werkervaring in de woonbranche. Desgevraagd zijn werknemers in de woonbranche redelijk tot zeer tevreden met hun functie. De meesten denken dat het over 5 jaar nog interessant is en men zou het werk veelal aanbevelen bij vrienden en kennissen. Iets minder positief zijn werknemers over de carrièremogelijkheden, maar de grote tevredenheid gekoppeld aan het geringe verloop lijkt erop te duiden dat men dit niet heel erg vindt. Als positieve punten noemen werknemers het contact met klanten en de afwisseling. Minder enthousiast is men over de zwaarte van het werk (fysieke belasting) en vervelende klanten. Vacatures en werving In 2010 had 10% van de bedrijven op 31 december een vacature openstaan; dit is ongeveer hetzelfde percentage als in 2004, maar een stuk lager dan in 2007, toen 25% van de bedrijven een functie open had staan. Hier is het verschil in conjuncturele stemming goed terug te zien. In 2010 is voor het eerst gevraagd naar de aanwezigheid van vacatures over het hele kalenderjaar. Uitgesplitst naar deelbranche hadden de meubelspeciaalzaken de meeste vacatures (33%) en de kurk- en parketzaken met 13% relatief de minste. Sommige vacatures zijn een stuk lastiger te vervullen dan andere. Ruim de helft (56%) van de ambachtelijke/technische functies staat meer dan 3 maanden open en is daarmee moeilijk vervulbaar. Dit is een trend die zich gestaag voortzet, ook in 2004 en 2007 waren deze vacatures moeilijk te vervullen. Voor de logistieke, verkoop- en administratieve functies geldt dat ongeveer 30% meer dan 3 maanden openstaat. 5

8 Ten opzichte van 2007 is de manier waarop werkgevers personeel werven fors veranderd. In 2007 wierf men voornamelijk personeel via regionale kranten, onder het eigen personeel en door spontane sollicitaties. In 2010 komt alleen de laatste nog in het rijtje van meest genoemde methoden voor. De andere twee meest genoemde manieren zijn in 2010 via collega-bedrijven en de rest van het eigen netwerk. Daarnaast wordt veel meer gebruikgemaakt van de eigen website. Opvallend genoeg wordt het adverteren in regionale kranten in 2010 wel als meest effectieve methode genoemd, ondanks dat het veel minder wordt gebruikt. Werknemers zoeken voornamelijk naar een nieuwe baan via hun eigen netwerk en open sollicitaties. Knelpunten wat betreft werving verwachten werkgevers voornamelijk bij de ambachtelijke/technische functies en bij verkoop- en adviesfuncties. Afgezien van de intensiteit van knelpunten, die in 2007 hoger was dan bij de andere twee metingen, zijn er weinig verschillen in de tijd. Instroom van medewerkers In 2010 zijn bij 34% van de bedrijven één of meer werknemers ingestroomd. In 2007 was dit iets meer dan de helft van de bedrijven. Ongeveer een derde van de werknemers die nu in de woonbranche werken, had vóór deze functie een andere baan binnen de woonbranche, eenzelfde percentage had vóór deze baan een baan buiten de woonbranche. Slechts een klein percentage (8%) kwam uit de schoolbanken en heeft dus zijn of haar eerste betrekking. Inwerken gebeurt in iets meer dan de helft van de gevallen door een collega, net als in de voorgaande metingen van de arbeidsmarktmonitor. Internettrainingen en producttrainingen zijn andere veelgebruikte methoden. Het percentage dat niet wordt ingewerkt, stijgt van 31% in 2004, 36% in 2007 naar 41% in Bij ambachtelijke/technische functies ligt het percentage dat niet wordt ingewerkt, met 65% veel hoger. Uitstroom van medewerkers Het saldo van in- en uitstroom ligt zo rond de 10% in Er is dus ongeveer 10% meer uitstroom dan instroom geweest in De verwachting van werknemers over de toekomst is stabiel over de jaren. Ongeveer 80% denkt nog steeds dezelfde functie te vervullen bij de huidige werkgever, een klein percentage (4%) ziet zichzelf in een andere functie bij dezelfde werkgever en eenzelfde percentage ziet zichzelf dezelfde functie vervullen bij een andere werkgever. Opleidingsmogelijkheden en deelname Net als in de voorgaande edities van de arbeidsmarktmonitor zegt ongeveer een derde van de werknemers dat het bedrijf een scholings- en studiekostenregeling heeft. Krap een derde weet dit niet van het bedrijf waar men werkt. Gezien het grote aantal werknemers dat het niet zeker weet en de indirecte manier van uitvragen moet dit als een schatting worden gezien. Ruim een derde (37%) heeft in 2010 voor het bedrijf een opleiding en/of training gevolgd. Bij middelgrote bedrijven wordt er meer aan opleidingen gedaan: daar gaat de helft minstens 1 keer per jaar op cursus. In kleine bedrijven is dit net iets boven een kwart van de werknemers. Producttrainingen en verkooptrainingen zijn het populairst. 6

9 Over alle deelbranches zijn in 60% van de bedrijven leverancierstrainingen geweest in Bij driekwart van de keukenspeciaalzaken waren trainingen, terwijl dit percentage bij meubelspeciaalzaken met 49% veel lager ligt. Gemiddeld heeft iets meer dan een kwart een specifieke opleiding gevolgd voor het werken in de woonbranche, met uitschieters van bijna twee derde voor de functiegroep styling en ontwerp. Werkgevers is gevraagd voor welke functiegroepen men het van belang vindt dat er een specifieke opleiding is. Met name de maakberoepen woningstoffeerder, parketvloerlegger en badkamerinstallateur scoren hier hoog. Behoefte aan scholing Werknemers hebben op hun beurt ook behoefte aan opleidingen en trainingen. 58% zegt de komende jaren een training/opleiding te willen volgen. Ook hier scoort de functiegroep styling/ontwerp hoog, 85% ziet zichzelf bijleren de komende jaren. Administratief personeel sluit met 43% de rij. In de leeftijdsgroep jonger dan 20 wil 89% bijleren, terwijl bij leeftijdscategorie 56 tot 60 jaar het percentage is gedaald naar 38%. Het overgrote deel (91%) van degenen die bij willen leren, wil dit afsluiten met een branche-erkend diploma. De potentiële cursisten zijn verdeeld over hoe ze willen leren: 31% wil graag klassikaal onderwijs, 28% via internet, 36% maakt het eigenlijk niet zoveel uit. Internet en social media Het internet is redelijk doorgedrongen in de woonbranche, hoewel nog steeds 9% van de ondernemers zegt geen internetsite te hebben. Zij die wel een internetsite hebben, communiceren hier voornamelijk operationele zaken als openingstijden et cetera. Een kwart heeft een webshop. Marktplaats is voor 25% van de ondernemers een verkoopkanaal. Men verkoopt er voornamelijk winkeldochters en uitverkoopartikelen. Bijna driekwart van de ondernemers denkt dat het internet kansen biedt voor ondernemers en 70% is van mening dat je zonder een website eigenlijk niet meer bestaat anno Ondanks dit alles vindt een derde dat het internet een bedreiging vormt voor de onderneming. De voornaamste reden om gebruik te maken van social media is naamsbekendheid. Slechts een klein percentage van de ondernemers gebruikt social media voor meer dan alleen maar de eigen boodschap versturen en zegt via social media ook te luisteren naar de consument. 7

10 1. Inleiding Inzicht in de situatie en ontwikkelingen op de arbeidsmarkt is van cruciaal belang voor het voeren van effectief arbeidsmarkt- en scholingsbeleid. De arbeidsmarktmonitor heeft een aantal verschillende doelen. Ze poogt de aard en omvang van de arbeidsmarkt wonen in beeld te brengen alsmede de ontwikkeling hiervan. Hiermee kunnen vervolgens knelpunten in beeld worden gebracht wat op haar beurt weer input voor beleid is. WoonWerk is opgericht op initiatief van de Centrale Branchevereniging Wonen (CBW) en de werknemersorganisaties FNV Bondgenoten en CNV Dienstenbond. WoonWerk stimuleert professionalisering in de woonbranche en ondersteunt de arbeidsmarkt met stimulerende maatregelen. Om optimaal invulling te geven aan dit beleid en hiermee aan zijn doelstellingen, is goed inzicht in de huidige en te verwachten arbeidsmarktontwikkeling gewenst. Input van de doelgroep, van zowel werkgevers als werknemers, is hierbij uiterst belangrijk. Deze arbeidsmarktmonitor is een vervolgmeting van de arbeidsmarktmonitoren van 2004 en Door vergelijking van de resultaten worden ontwikkelingen op de arbeidsmarkt in de woonbranche in kaart gebracht. De arbeidsmarktmonitor 2011 is opgebouwd uit twee steekproefonderzoeken in de woonbranche: een enquête onder personeel en een enquête onder werkgevers. Er zijn in totaal 603 bedrijven en werkzame personen ondervraagd. Beide enquêtes zijn gebaseerd op gegevens over het jaar Om op basis van deze steekproefonderzoeken een goed beeld te krijgen van de gehele woonbranche zijn de resultaten van de enquête opgehoogd naar de gehele branche. Daarbij is rekening gehouden met de verdeling van de werkgelegenheid naar verschillende typen bedrijven binnen de woonbranche. De respons is hiertoe gewogen naar de werkgelegenheid per bedrijfstype. Tevens is de respons van de werkgeversenquête opgehoogd naar het aantal ondernemingen in de branche. Een deel van de vragen in deze enquête is namelijk expliciet op ondernemingsniveau (bijvoorbeeld het openstaan van vacatures). Bij de presentatie van resultaten gaan wij in deze rapportage uit van de branche-indeling zoals door CBW-Mitex wordt gehanteerd. 8

11 De detailhandel en woonbranche zijn niet ongevoelig voor conjunctuur. De zogenaamde duurzame productiegoederen - zoals auto s, maar ook keukens, parketvloeren, badkamers en bankstellen - zijn uitgaven die consumenten in tijden van onzekerheid als eerste uitstellen. Met het zogenaamde consumentenvertrouwen tracht het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) sinds jaar en dag de conjuncturele stemming van de Nederlander te peilen. Met het saldo van vijf vragen komt men met een getal tussen -100 en De blauwe stippen in figuur 1 geven dit saldo weer tussen 2006 en Sinds eind 2006 doet het Hoofdbedrijfschap Detailhandel (HBD) iets soortgelijks bij ondernemers. Dit zijn de rode punten in de figuur. De figuur laat zien dat ondernemers over het algemeen wat later reageren maar wel wat heftiger zijn in hun uitspraken. Voor deze arbeidsmarktmonitor is het van belang te beseffen dat de meting van 2007 in een totaal andere conjuncturele context is gedaan dan die in 2004 en Figuur 1. Consumentenvertrouwen en detaillistenvertrouwen 2006/ consumenten detaillisten 9

12 2. Kenmerken werkgelegenheid 2.1 Aantal werkzame personen Het totaal aantal werkzame personen in de woonbranche is in de periode fors gedaald van zo n tot krap in Dit is een afname van bijna 12%. Figuur 2 laat zien dat vooral de meubelspeciaalzaken en de woningtextielzaken minder mensen in dienst hebben dan in Figuur 2. Aantal werkzame personen naar deelbranche Keuken- badkamerspeciaalzaak Kurk- en parketzaak Slaapspeciaalzaak Gemengde zaak Woningtextielzaak Meubelspeciaalzaak In de keuken- en badkamerspeciaalzaken werken de meeste mensen (27%). Daarna komen de meubelspeciaalzaken en de gemengde zaken, waar respectievelijk 25% en 20% van het totaal aantal werknemers in de woonbranche werkt. Figuur 3 laat de verhoudingen van de overige deelbranches zien. Figuur 3. Verhouding werkzame personen Meubelspeciaalzaak 27% 25% Woningtextielzaak Gemengde zaak Slaapspeciaalzaak 6% 6% 20% 15% Kurk- en parketzaak Keukenbadkamerspeciaalzaak 1 Het getal van is voor een gedeelte gebaseerd op een schatting. In de cijfers van de keuken- en badkamerspeciaalzaken van het HBD zaten ook installatiebedrijven, die er met een schatting uit verwijderd zijn. Zo is tot het getal van gekomen. 10

13 Figuur 4 laat zien dat de krimp in personeel voornamelijk in de grotere bedrijven zit. De kleinere bedrijven, tot 10 personen, zijn qua personeelsbezetting ongeveer gelijk gebleven. Pas vanaf 10 personen of meer is de daling te zien ten opzichte van In de grootste functiegroep, de verkoop- en adviesfuncties, zijn ook relatief de meeste arbeidsplaatsen verloren gegaan tussen 2007 en Figuur 4. Aantal werkzame personen naar grootteklasse in 2007 en minder dan 5 personen 5 tot 10 personen 10 tot 20 personen 20 tot 50 personen 50 tot 100 personen 100 of meer personen Aantal bedrijven In 2004 rapporteerde de arbeidsmarktmonitor in totaal bedrijven in de woonbranche. In 2007 was dat getal gestegen tot 9.004, een toename van bijna 16%. In 2010 is ten opzichte van 2007 het aantal ondernemingen met ongeveer 4% gedaald naar Figuur 5 geeft het overzicht van het verloop van het aantal ondernemingen de afgelopen 6 jaar. Figuur 5. Aantal bedrijven per deelbranche Keuken- en badkamerspeciaalzaak Kurk- en parketzaak Slaapspeciaalzaak Gemengde zaak Woningtextielzaak Meubelspeciaalzaak

14 Het gemiddeld aantal medewerkers per onderneming verschilt per deelbranche. Bij de slaapspeciaalzaak en de meubelspeciaalzaak vinden we de meeste grote bedrijven, met 100 werknemers of meer. De kurk- en parketspeciaalzaak heeft doorgaans wat minder personeel in dienst. Zie ook figuur 6. Figuur 6. Bedrijfsgrootte naar deelbranche Keuken- badkamerspeciaalzaak 17% 24% 17% 13% 5% 24% Kurk- en parketzaak 45% 34% 13% 5% 3% Slaapspeciaalzaak 22% 25% 6% 4% 9% 35% Gemengde zaak 12% 23% 19% 12% 5% 28% Woningtextielzaak 27% 37% 15% 4% 5% 13% Meubelspeciaalzaak 11% 21% 13% 14% 14% 27% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Minder dan 5 personen 5 tot 10 personen 10 tot 20 personen 20 tot 50 personen 50 tot 100 personen 100 of meer personen Desgevraagd zijn de meeste ondernemers toch niet zo pessimistisch als de voorgaande paragrafen zouden doen vermoeden. Gemiddeld denkt een kwart over 5 jaar meer personeel te hebben en zo n 10% denkt minder mensen op de loonlijst te hebben. De rest denkt dat het gelijk blijft. Figuur 7. Verwachte ontwikkeling werkzame personen komende 5 jaar Keuken- badkamerspeciaalzaak Slaapspeciaalzaak Gemengde zaak Meubelspeciaalzaak Kurk- en parketzaak Woningtextielzaak 21% 17% 17% 15% 12% 32% 62% 67% 64% 72% 85% 61% 4% 2% 15% 1% 14% 1% 14% 2% 10% 4% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Zal sterk toenemen Zal toenemen Zal ongeveer gelijk blijven Zal gaan afnemen Zal sterk gaan afnemen Figuur 8 laat zien hoe werkgevers er in voorgaande edities over dachten. De figuur laatduidelijk zien dat ondernemers in 2007 een stuk optimistischer waren dan in de perioden ervoor en erna. Figuur 8. Hoe verwacht u dat het aantal werkzame personen in uw bedrijf zich in de komende 5 jaar zal gaan ontwikkelen? % 1% 21% 20% 30% 69% 68% 63% 9% 1% 5% 9% 2% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Zal sterk toenemen Zal toenemen Zal ongeveer gelijk blijven Zal gaan afnemen Zal sterk gaan afnemen 12

15 3. Kenmerken medewerkers Nederland telde in 2010 ruim 8 miljoen werkzame personen daarvan werkten in de detailhandel. Daarvan werkten er bijna in de woonbranche. Hoewel de woonbranche maar een relatief klein percentage van de totale beroepsbevolking bevat, is ze op verschillende punten heel anders dan het totaal en de rest van de non-food detailhandel. Vergeleken met de periode lijkt de vergrijzing in de periode wat minder heftig te zijn geweest binnen de woonbranche. Weliswaar verschuift het zwaartepunt van de leeftijdsverdeling naar rechts, de verschuiving is in de periode veel minder dan in de periode Figuur 9 laat dit zien. Figuur 9. Leeftijdsopbouw naar jaar 18% 16% 14% 12% 10% 8% 6% 4% 2% 0% De leeftijdsverdeling van medewerkers in de woonbranche is ten opzichte van de non-food detailhandel anders opgebouwd. In de non-food detailhandel werken relatief veel jongeren in de leeftijd van 12-19, deze vind je nauwelijks terug in de woonbranche. Vergeleken met de non-food detailhandel is de woonbranche meer vergrijsd. Ten opzichte van de gehele werkzame beroepsbevolking - Nederland in de figuur - is de woonbranche weer groener. Figuur 10. Leeftijdsverdeling woonbranche, non-food detailhandel en Nederland (bron: ABF) 30% 25% 20% 23% 28% 21% 25% 23% 21% 23% 20% 25% 17% 20% 15% 13% 14% 10% 5% 5% 7% 6% 5% 4% 0% jaar jaar jaar jaar jaar 60+ jaar woonbranche non-food detailhandel Nederland 13

16 De gemiddelde leeftijd van Nederland is 40 jaar, de werknemer in de woonbranche is gemiddeld 44 jaar. Met dien verstande dat in het getal van Nederland iedereen zit, ook de mensen onder de 18 en boven de 65. In de woonbranche werken verhoudingsgewijs meer mannen dan vrouwen, 55% is man. Vooral in de keuken- en badkamerspeciaalzaken en de kurk- en parketzaken werken veel mannen, 60% is daar man. Dit is anders dan in de non-food detailhandel, waar 37% man is. Over heel Nederland bezien is van de werkzame beroepsbevolking 50,1% een man. Figuur 11. Geslacht naar Nederland, non-food detailhandel en woonbranche Nederland Detailhandel woonbranche 37% 50,1 55% 63% 49,9 45% 0% 20% 40% 60% 80% 100% Man Vrouw 3.1 Arbeidsverleden en hoe vind je een nieuwe baan? Voor 4 op de 10 is de huidige functie niet de eerste baan in de woonbranche. De rest lijkt uit alle hoeken van de arbeidsmarkt te komen, maar het hebben van klantcontact is wel de overeenkomst. De groene balken in figuur 12 laten de dienstverbanden buiten de woonbranche zien waarbij doorgaans klantcontact bestaat. Slechts een klein percentage (8%) is schoolverlater en kwam direct vanuit de opleiding de woonbranche in. Figuur 12. Wat deed u voordat u in dienst kwam bij uw huidige werkgever? Werkzaam in woonbranche 40% Bouw/metaal/industrie 9% Schoolverlater 8% Tijdelijke baan naast studie 5% adm. /dienstv./ict. 5% Detailhandel overig 5% Overig buiten woonbranche 4% Niet werkzaam / vrijwillig tijdelijk uit het 4% Werkloos 4% Horeca 3% Tuincentrum/doe het zelf 3% Logistiek 2% Mode/schoenen 2% Werkzaam bij de overheid/gemeente 2% Overig klantcontact 2% Zorg/onderwijs 2% (groot)handel 1% WAO 1% 0% 10% 20% 30% 40% 50% Werknemers zijn ten opzichte van 2007 niet anders over de toekomst gaan denken. 80% denkt over een jaar nog ongeveer hetzelfde te doen, 3% iets anders bij dezelfde baas, en 3% werkt bij een andere baas. 14

17 Een (andere) baan vind je in de woonbranche voornamelijk binnen je netwerk, voor 64% is dit de manier. Open sollicitaties, advertenties in regionale kranten en de speciale vacaturesite vacaturesinwonen.nl zijn andere populaire manieren om een andere baan te vinden. Zie ook figuur 13. Figuur 13. Op welke wijze zou u naar een andere baan zoeken? Eigen contacten/netwerk (vrienden, familie etc.) Open sollicitaties Advertenties in regionale kranten Advertenties in landelijke dagbladen/vakbladen Via zoekmachines op het internet (bv. Google) Advertenties in huis-aan-huisbladen Internetsites van woonbedrijven CWI (voormalige arbeidsbureaus) Uitzendbureaus Andere vacaturesites op het internet, namelijk: Commerciële wervingsbureaus Anders namelijk: Raamadvertenties bij (woon)bedrijven Scholen/opleidingen/stage/leerlingwezen 8% 7% 5% 3% 17% 17% 15% 15% 32% 27% 25% 46% 42% 42% 64% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 15

18 3.2 Contract, overwerk, verzuim en opleidingsniveau In 2010 had 85% van de ongeveer 8 miljoen werknemers in Nederland een vast contract. Voor de woonbranche geldt dat 88% een vast contract heeft. Een vast contract biedt zekerheid en is positief voor de arbeidsrelatie en toewijding van medewerkers. Hier scoort de branche dus goed. Opvallend, maar niet heel verrassend, is de 72% stylisten met een vast contract. In de leeftijd van 30 t/m 60 is een vast contract het meest gangbaar. Tot en met een jaar of 30 ligt het percentage met een vast contract met +/- 70% veel lager. Figuur 14 geeft het overzicht naar functie. Figuur 14. Heeft u op dit moment een vast contract? HRM/markelting Administratief Leidinggevende functie Badkamer/keukenmonteur Ambachtelijk/technisch overig Woningstoffeerder Parketteur Logistieke functie Overig Verkoop- en adviesfunctie Styling en ontwerp 6% 6% 6% 7% 8% 9% 12% 15% 17% 17% 28% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Ja Nee In alle arbeidsmarktmonitoren is uitgevraagd hoeveel uren men meer werkt per week dan in het contract staat. Gemiddeld over alle functies was dat in ,5 uur, in ,3 uur en in ,7 uur week. De figuur hieronder is oplopend naar 2010 gesorteerd. In 2007 en 2010 is de categorie ambachtelijk/technisch opgesplitst in woningstoffeerders, parketteurs en overig. De piek zit hier duidelijk in 2007, zowel gemiddeld als naar functie. De conjuncturele stemming zie je hier goed terug. Figuur 15. Aantal uren overwerk naar functiegroep 16,00 14,00 12,00 10,00 8,00 6,00 4,00 2,00 0,

19 Figuur 16 geeft het verzuim weer, uitgesplitst naar functie. Het lijkt erop dat de zwaardere beroepen ook een hoger verzuim kennen. De meeste van deze beroepen zitten rechts in de figuur, met de woningstoffeerder met 12 dagen als uitspringer. Voor de berekening van dit verzuimcijfer zijn alle respondenten meegenomen die minder dan 42 weken afwezig waren. Zij die langer afwezig waren, worden hier beschouwd als langdurig verzuim. Figuur 16. Verzuim naar functie in dagen per jaar Het opleidingsniveau in de woonbranche ligt lager dan dat van de gehele Nederlandse werkzame beroepsbevolking. Met name het aantal werknemers met een wo-opleiding in de woonbranche is ten opzichte van Nederland erg laag, 1% in de woonbranche en 10% over heel Nederland. Het meest voorkomende opleidingsniveau is mbo, gevolgd door vmbo. Op het niveau van de (non-food) detailhandel zijn vooralsnog geen cijfers beschikbaar. Figuur 17. Opleidingsniveau Nederland en woonbranche 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% 1% 10% 13% 18% 11% 10% 38% 31% 32% 23% wo hbo vwo/ havo mbo vmbo/ mavo 4% 8% lager onderwijs woonbranche Nederland 17

20 3.3 Werkervaring Gemiddeld heeft de werknemer in de woonbranche 16 jaar werkervaring binnen de branche. Er zijn echter aanzienlijke verschillen tussen de verschillende functiegroepen. Figuur 18 laat dit zien. Er is een grote groep (32%) die al zeer lang werkzaam is in de woonbranche, gevolgd door een groep die 11 tot 20 jaar in de woonbranche werkt. Figuur 18. Aantal jaren werkervaring in de woonbranche 20 en meer 11 tot 20 6 tot 10 3 tot 5 0 tot 2 8% 15% 14% 32% 31% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% Figuur 19 laat zien dat met name de ambachtelijke/technische functies uitgevoerd worden door werknemers met veel jaren ervaring. Gemiddeld zitten woningstoffeerders al 24 jaar in het vak, parketteurs 20 jaar en het overig ambachtelijk/technisch personeel 23 jaar. Figuur 19. Aantal jaar ervaring naar functiegroep Woningstoffeerder Ambachtelijk/ technisch overig Parketteur Leidinggevende functie Badkamer/ keukenmonteur Verkoop- en adviesfunctie Logistieke functie Adminstratief Styling en ontwerp HRM/ marketing Overig

21 3.4 Arbeidstevredenheid Met behulp van een aantal stellingen is bekeken hoe de arbeidstevredenheid is onder werknemers in de woonbranche. De eerste stelling luidt: Over 5 jaar is mijn functie nog steeds interessant voor mij. Een kwart van de werknemers is het niet eens met de stelling. Een derde vindt het lastig om hier antwoord op te geven en de rest ziet zichzelf over 5 jaar nog wel hetzelfde doen. Zie ook de bovenste balk van figuur 20. Figuur 20. Stellingen arbeidstevredenheid "Over 5 jaar is mijn functie nog steeds interessant voor mij." 14% 30% 32% 15% 10% "Mijn functie biedt voldoende carrièremogelijkheden." 8% 19% 36% 23% 14% "Ik zou mijn baan aanbevelen bij vrienden en kennissen." 20% 36% 32% 7% 5% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Geheel mee eens Mee eens Neutraal Mee oneens Geheel mee oneens Je zou misschien verwachten dat naarmate men langer werkt bij een werkgever, minder mensen hun functie over 5 jaar nog interessant vinden. Dit lijkt echter niet zo te zijn in de woonbranche. Er zit geen verschil in antwoorden tussen degenen die 1 jaar bij de huidige werkgever werken en hen die er al 20 jaar zitten. Met de tweede stelling - Mijn functie biedt voldoende carrièremogelijkheden - is gemiddeld iets meer dan een kwart het eens. Dat lijkt weinig, maar gezien de antwoorden op de andere stellingen is het waarschijnlijk dat werknemers in de woonbranche niet zo heel veel behoefte hebben aan een carrière. De huidige functie wordt immers door de meesten over 5 jaar nog interessant bevonden en men vertelt vrienden en kennissen (graag) over het werk dat men doet. Overigens bestaat de woonbranche voor een groot gedeelte uit zeer platte organisaties, waar weinig carrièremogelijkheden zijn. De derde stelling - Ik zou mijn baan aanbevelen bij vrienden en kennissen - wordt door slechts een klein percentage negatief beantwoord: maar 12% (7%+5%) is het niet eens met de stelling. Het werken in de woonbranche lijkt een baan waar je mee voor de dag kunt komen. 19

22 Met een open vraag is alle werknemers gevraagd naar de drie meest aansprekende aspecten van hun baan, men kon dus vrijuit alles opschrijven. In de onderstaande figuur zijn deze antwoorden samengevoegd tot categorieën. De al eerder genoemde klantrelatie staat hier weer ruim bovenaan. Bijna alle werknemers noemen dit, 30% zelfs als eerste aspect. Afwisseling en het geven van advies zijn ook veel genoemde zaken. Bij veel werknemers scoort, nadat het werk zelf genoemd wordt, de omgang met collegae hoog. Algemeen laat deze figuur zien dat het werk werknemers intrinsiek motiveert, dat wil zeggen dat er voornamelijk zaken worden genoemd die direct met het werk te maken hebben, zoals klantcontact. Figuur 21. Drie meest aansprekende aspecten aan je baan Omgaan met mensen/klanten Wisselend werk/afwisseling Vrijheid Advies geven Verkopen Leuk werk Creativiteit Leiding geven Zelfstandigheid Omgaan met collegae Ontwerpen werken met mooie producten/merken Verantwoordelijkheid Uitdaging Werktijden Geld/goed inkomen 1e 2e 3e 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% Toch is niet alles koek en ei. Onderstaande figuur laat zien dat het voor werknemers niet moeilijk is om wat aan te merken op hun werk. Het werk is zwaar, de werkdruk is hoog, de dagen die men moet werken lang en ook het werken s avonds en in het weekend is niet iedereen even lief. Opvallend is dat bij de positieve aspecten de omgang met klanten hoog scoort, maar dat in figuur 22 zeurende klanten voor veel werknemers een negatief aspect zijn. Het salaris is voor veel werknemers niet het eerste om over te klagen, maar als derde aspect scoort het wel hoog. Figuur 22. Drie minst aansprekende aspecten aan je baan Zwaar werk Zeurende klanten Werkdruk/stress Weekend/feestdagen werken Werktijden(aantal uur en begin/eind tijden) Salaris/arbeidsomstandigheden Saai/rustig in de winkel Reistijd De baas Administratie Schoonmaken Weinig collegae/alleen in de winkel Rommel/stof/vieze materialen Verkopen Leveranciers te laat/verkeerde levering geen doorgroeimogelijkehden Waardering 1e 2e 3e 0% 2% 4% 6% 8% 10% 12% 14% 16% 20

23 3.5 Vraag, aanbod en bewegingen op de arbeidsmarkt Alle ondernemers is gevraagd of men aan het einde van het jaar vacatures open had staan. In 2004 had 10% op die datum een vacature openstaan, in % en in 2010 gaf 9% aan dat er een vacature was op 31 december. Figuur 23 geeft het overzicht. Figuur 23. Had uw bedrijf op 31 december één of meer vacatures openstaan? % 10% 25% 91% 90% 74% Ja Nee 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% In deze arbeidsmarktmonitor is voor het eerst gevraagd of men vacatures had in het afgelopen kalenderjaar. Gemiddeld over alle deelbranches had 24% van de ondernemingen een vacature openstaan in Van de meubelspeciaalzaken had 35% in 2010 een vacature openstaan, bij de keuken- en badkamerspeciaalzaken had een derde een vacature openstaan. Dit is een stuk meer dan de 13% van de kurk- en parketzaken. Figuur 24 laat het overzicht zien. Figuur 24. Had u in 2010 vacatures openstaan? Meubelspeciaalzaak Keuken- en badkamerspeciaalzaak Gemengde zaak Woningtextielzaak Slaapspeciaalzaak Kurk- en parketzaak 35% 33% 21% 21% 14% 13% 65% 67% 79% 79% 86% 88% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Ja Nee Figuur 25 laat duidelijk zien dat voor sommige functiegroepen veel gemakkelijker personeel gevonden wordt dan voor andere. Vacatures voor styling en ontwerp zijn vrijwel altijd snel te vervullen, terwijl ambachtelijk en technisch personeel veel lastiger te vinden is. Ook bij logistieke functies en verkoop- en adviesfuncties hebben ondernemers lang niet altijd snel een passende nieuwe medewerker. Figuur 25. Percentage moeilijk vervulbare vacatures in 2010 (+3 maanden open) Ambachtelijk/technisch Leidinggevend Logistiek Verkoop- en advies Administratief Overige Inkoop, HRM, marketing Styling en ontwerp / creatief 0% 14% 11% 35% 34% 29% 27% 56% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 21

24 Figuur 26 laat zien hoe belangrijk werkgevers onderstaande aspecten vinden bij het aannemen van verkoopmedewerkers. Alle aspecten zijn bevraagd op een schaal van 1 tot 5, waarbij 1 staat voor zeer onbelangrijk en 5 voor zeer belangrijk. Representativiteit, werkervaring in een verkoopfunctie en werkervaring in de woonbranche als geheel zijn hier de belangrijkste aspecten, deze scoren bijna vier of meer. Leeftijd en opleiding achten ondernemers veel minder van belang bij het aannemen van verkopers. Figuur 26. Belang van aspecten bij aannemen verkoopmedewerkers Representativiteit Werkervaring in functie Werkervaring in woonbranche Opleidingsniveau Ervaringscertificaten Vakdiploma's Leeftijd Figuur 27 geeft weer welke leeftijdscategorieën door werkgevers die leeftijd belangrijk vinden (4 of 5 in de vorige figuur), gekozen zouden worden. Vergeleken met 2007 zie je dat werkgevers een voorkeur hebben voor wat oudere werknemers. Figuur 27. Als u leeftijd belangrijk vindt bij verkoopfuncties, welke categorieën hebben dan uw voorkeur? 65 jaar of ouder 55 tot en met 64 jaar 46 tot en met 54 jaar 36 tot en met 45 jaar 28 tot en met 35 jaar 23 tot en met 27 jaar 18 tot en met 22 jaar jonger dan 18 jaar % 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% Dezelfde aspecten die zojuist zijn besproken voor verkopers, zijn ook uitgevraagd bij technische en ambachtelijke functies. Ook hier zijn representativiteit en werkervaring het meest van belang, werkervaring in de woonbranche is hier zelfs belangrijker voor werkgevers dan bij verkoopfuncties. Aan vakdiploma s daarentegen wordt meer waarde gehecht bij deze functiegroep. Figuur 28. Belang van aspecten bij aannemen ambachtelijk/technisch personeel Representativiteit Werkervaring in functie Werkervaring in woonbranche Vakdiploma's. Ervaringscertificaten. Opleidingsniveau Leeftijd

25 Figuur 29 laat aanzienlijke verschillen zien in de gewenste leeftijd van technisch/ambachtelijk personeel. De jongeren zijn duidelijk minder populair geworden ten gunste van de oudere werknemers. Figuur 29. Als u leeftijd belangrijk vindt bij ambachtelijke functies, welke categorieën hebben dan uw voorkeur? 65 jaar of ouder 55 tot en met 64 jaar 46 tot en met 54 jaar 36 tot en met 45 jaar 28 tot en met 35 jaar 23 tot en met 27 jaar 18 tot en met 22 jaar jonger dan 18 jaar % 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 23

26 3.6 Werving Figuur 30 laat de wervingskanalen zien die ondernemers gebruiken, met de meest populaire van 2010 bovenaan. Wat meteen opvalt, is dat het informele circuit de laatste jaren fors meer wordt gebruikt. Externe relaties, spontane sollicitaties, werven via de eigen website en werven onder het eigen personeel zijn ten opzichte van 2007 veel meer gebruikt. Dit ten koste van adverteren in regionale kranten en het gebruik van uitzendbureaus. Figuur 30. Via welke wervingskanalen heeft u getracht vacatures te vervullen? Externe relaties / collega-bedrijven Spontane sollicitaties Onder eigen personeel / intern Via eigen personeel Eigen internetsite UWV werkbedrijf Advertenties in regionale kranten Advertenties in landelijke dagbladen / vakbladen Advertenties in de etalage van de winkel(s) Andere vacaturesites op het internet Scholen / opleidingen / stage / leerlingwezen Uitzendbureaus Advertenties in huis-aan-huisbladen Anders namelijk: Commerciële wervingsbureaus % 10% 20% 30% 40% 50% 60% Het is frappant om te zien dat het adverteren in regionale kranten nog steeds als meest effectief wordt genoemd, terwijl het gebruik ervan gestaag afneemt. Het lijkt erop dat dit niet heel lang meer gaat duren, want de drie belangrijkste kanalen uit het informele circuit staan daarna alle drie genoemd als meest effectieve kanalen. Figuur 31. Welke drie wervingskanalen waren het meest effectief? Advertenties in regionale kranten Externe relaties/collega-bedrijven Eigen internetsite Spontane sollicitaties Uitzendbureaus Onder eigen personeel/intern Via eigen personeel UWV werkbedrijf Andere vacaturesites op het internet Andere wervingskanalen Advertenties in landelijke dagbladen/vakbladen Advertenties in de etalage van de winkel(s) Advertenties in huis-aan-huisbladen Scholen/opleidingen/stage/leerlingwezen Commerciële wervingsbureaus % 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 45% 50% 24

27 Werknemers in de woonbranche zoeken voornamelijk via eigen contacten naar een andere baan, al dan niet in de woonbranche. Daarnaast zijn open sollicitaties en de regionale dagbladen populair. Figuur 32. Hoe zou u naar een andere baan zoeken? Eigen contacten/netwerk Open sollicitaties Adv. In regionale kranten Adv. in landelijke bladen/vakbladen Internet Adv. In huis-aan-huisbladen CWI (voormalige arbeidsbureaus) Internetsites van woonbedrijven Uitzendbureaus Vacaturesites Commerciële wervingsbureaus Raamadvertenties bij (woon)bedrijven School/stage % 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 25

28 3.7 Knelpunten op de arbeidsmarkt Figuur 33 laat voor de afgelopen drie arbeidsmarktmonitoren zien of en waar ondernemers knelpunten verwachten. Er vallen in deze figuren een aantal dingen op. Ten eerste weerklinkt de conjuncturele situatie van de afgelopen drie monitoren door in de figuur. In 2007 zat de economie in de lift en leek het erop dat dit nog wel even zo zou blijven. Er was in deze periode dan ook een veel kleiner percentage ondernemers dat geen knelpunten verwachtte dan in de overige monitoren, toen de economie veel meer in mineur was. Door de tijd heen zijn ambachtelijke en technische functies het grootste knelpunt bij ondernemers in de woonbranche. Figuur 33. Verwacht u de komende jaren knelpunten bij het aannemen van personeel? Ambachtelijke/technische functie Verkoop- en adviesfunctie Weet niet Logistieke functie Leidinggevende functie Administratief/automatisering Styling/ontwerp/creatief Inkoop-, HRM-, marketing Wij verwachten geen knelpunten % 10% 20% 30% 40% 50% De woningstoffeerder is voor ondernemers het knelpunt binnen de technische/ambachtelijke functiegroep de komende jaren. Maar liefst 39% van degenen die problemen verwachten bij deze functiegroep, noemt onder andere de woningstoffeerder. Figuur 34. Voor welke ambachtelijke/technische functies verwacht u knelpunten de komende jaren? Woningstoffeerder Wij verwachten geen knelpunten Parketvloerlegger/parketeur Meubelstoffeerder Weet niet Servicemonteur Meubelmaker Keukeninstallateur Badkamerinstallateur Gordijnatelier medewerker Behanger Werkvoorbereider 12% 11% 9% 9% 9% 8% 5% 4% 3% 2% 26% 39% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 45% 26

29 3.8 Vacaturesinwonen.nl Een derde van de werknemers weet dat er een speciale website is voor vacatures in de woonbranche. Het grootste gedeelte daarvan geeft desgevraagd ook ongeveer een naam op die lijkt op vacaturesinwonen.nl. Weliswaar geeft men niet allemaal het correcte webadres op, maar ervan uitgaande dat er veel gegoogeld wordt, zullen de meeste zoekopdrachten wel naar vacaturesinwonen.nl leiden. Ruim een kwart (27%) van degenen die vacaturesinwonen.nl kennen, heeft er ook weleens gebruik van gemaakt. Je zou hiermee kunnen betogen dat vacaturesinwonen.nl een marktaandeel heeft van 27% van 30% = 8%. Figuur 35. Wist u dat er een speciale vacaturesite is voor de woonbranche? 30% Ja Nee 70% Van degenen die niet wisten dat er een specifieke website bestaat, herkent toch bijna een derde de naam vacaturesinwonen.nl, als deze wordt getoond. Van degenen die de site kennen, heeft 27% daar weleens naar een vacature gezocht. Lang niet alle gebruikers (zij die weleens een vacature hebben bekeken) vinden op vacaturesinwonen.nl wat ze zoeken. Slechts 49% (12%+37%) is het eens met de stelling dat de aangeboden functies op vacaturesinwonen.nl aansluiten bij de belangstelling, zie ook figuur 36. Figuur 36. In hoeverre bent u het eens met de volgende stelling: 'Vacatures op sluiten aan bij mijn belangstelling'? 12% 37% 35% 5% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Geheel mee eens Mee eens Noch mee eens, noch mee oneens Mee oneens Geheel mee oneens Over het aantal vacatures zijn de gebruikers ook niet unaniem positief. Figuur 37 laat zien dat maar 20% de hoeveelheid vacatures als voldoende bestempelt. Gemiddeld geven de gebruikers de site een 6,6. Figuur 37. Wat vindt u van het aantal vacatures op 20% 26% 40% 14% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Ruim voldoende Voldoende Noch veel, noch weinig Te weinig Veel te weinig 27

30 3.9 Instroom van medewerkers In 2010 zijn bij een derde van de bedrijven één of meer werknemers in dienst getreden. Dit is iets lager dan in de voorgaande jaren. Zie ook figuur 38. Figuur 38. Zijn er personen in dienst getreden? % 54% 61% 34% 46% 39% 0% 20% 40% 60% 80% 100% Nee Ja Figuur 39 laat zien dat verreweg de meeste werknemers in de woonbranche al een baan hadden (binnen of buiten de woonbranche) voordat ze bij hun huidige werkgever aan de slag gingen. Slechts 7% is een schoolverlater. Figuur 39. Welke van de onderstaande typeringen sluit het beste aan bij uw situatie voordat u in dienst kwam bij uw huidige werkgever? Werkzaam buiten de woonbranche Werkzaam in de woonbranche Schoolverlater Tijdelijke baan naast studie Vrijwillig tijdelijk geen werk (bv. zorgtaken, sabbatical) Werkloos Werkzaam bij de overheid WAO % 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% Alleen gekeken naar instroom van buiten de woonbranche ziet de top 5 van instroom er zo uit: de meesten komen van uitzendbureaus, daarna groothandels, food detailhandel, horeca en de bouwnijverheid, zo blijkt uit een eerste inventarisatie van ABF Research Inwerken Inwerken wordt binnen de woonbranche voornamelijk gedaan door een collega, bijna de helft begint zo aan zijn of haar baan. 4 op de 10 mensen zijn echter helemaal niet ingewerkt, maar gewoon begonnen met de huidige functie. Het percentage dat niet wordt ingewerkt, stijgt van 31% in 2004, 36% in 2007 naar 41% in Bij ambachtelijke functies ligt dit percentage met 65% nog hoger. Zie ook figuur 40. Figuur 40. Hoe bent u destijds ingewerkt/bijgeschoold voor uw functie bij uw huidige werkgever? Door een collega ingewerkt. Niet ingewerkt Interne training gevolgd. (product)training van een leverancier gevolgd. Door middel van voortgangsgesprekken. Speciaal inwerkprogramma gevolgd. Externe cursus gevolgd. Anders, namelijk. 13% 11% 7% 6% 5% 20% 41% 53% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 28

31 3.11 Uitstroom van medewerkers In de onderstaande figuur is het saldo van het aantal ingestroomde en uitgestroomde werknemers weergegeven. Het laat een wat schokkerig beeld zien tussen 2004 en 2010, zonder dat er echt sprake lijkt te zijn van een trend. Figuur 41. Uitstroompercentages naar deelbranche en meting 18% 16% 14% 12% 10% 8% 6% 4% 2% 0% 17% 16% 14% 12% 12% 11% 11% 11% 10% 9% 7% 6% 13% 14% 13% 10% 8% 9% Alle werknemers is gevraagd hoe men denkt dat de werksituatie er over 12 maanden uit zal zien. Ondanks de grote verschillen in conjuncturele situatie zijn geen noemenswaardige verschillen gevonden in de gegeven antwoorden door de jaren heen. Ongeveer 80% denkt nog steeds dezelfde functie te vervullen bij de huidige werkgever, een klein percentage (4%) ziet zichzelf in een andere functie bij dezelfde werkgever en eenzelfde percentage ziet zichzelf dezelfde functie vervullen bij een andere werkgever. Ondanks de turbulente tijden en economische neergang lijken werknemers in de woonbranche dus zeker van hun zaak. 29

32 4. Scholing en opleiding Van de werknemers weet 70% of het bedrijf waar ze werken een studiekostenregeling heeft; dit is in de afgelopen jaren niet veranderd. Krap een derde weet dit niet van het bedrijf waar men werkt. Omgerekend zou dit betekenen dat ongeveer 40% van de bedrijven een studiekostenregeling heeft. Gezien het grote aantal werknemers dat het niet zeker weet en de indirecte manier van uitvragen moet dit wel als een schatting worden gezien. Figuur 42. Heeft het bedrijf waar u werkt een scholings/studiekostenregeling? % 42% 28% Ja % 41% 31% Nee % 39% 28% Weet niet 0% 20% 40% 60% 80% 100% Ruim een derde (37%) heeft in 2010 voor het bedrijf een opleiding en/of training gevolgd. Bij middelgrote bedrijven wordt er meer aan opleidingen gedaan, daar gaat de helft minstens 1 keer per jaar op cursus. In kleine bedrijven is dit net iets boven een kwart van de werknemers. Figuur 43. Heeft u in 2010 één of meer opleidingen of trainingen voor uw bedrijf gevolgd? 100 en meer 51 tot tot tot 25 6 tot 10 0 tot 5 45% 46% 50% 38% 31% 27% 55% 54% 50% 62% 69% 73% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Ja Nee Het CBS heeft in 2007 eenmalig de cursusdeelname van de werkzame beroepsbevolking in kaart gebracht, en de sector handel (waar de woonbranche in zit) had een gemiddelde cursusdeelname van 25%. Ondanks dat dit cijfer 4 jaar oud is, lijkt de woonbranche goed mee te doen wat betreft opleiden. Figuur 44 laat zien dat product- en verkooptrainingen het populairst zijn bij werknemers. Beide scoren hoog in de figuur. Figuur 44. Wat voor soort opleidingen of trainingen heeft u in 2010 voor uw bedrijf gevolgd? Producttraining Verkooptraining Tekenen en ontwerp Computer/ICT/automatisering Leidinggeven/management Ambachtelijk/technisch Veiligheid/bedrijfshulpverlening Financieel/administratief Personeelsmanagement Styling en interieuradvies 16% 12% 10% 9% 7% 3% 3% 2% 56% 50% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 30

33 Aan werkgevers is gevraagd wat voor opleidingen zij hun werknemers aan hebben geboden, naast leverancierstrainingen. Figuur 45 geeft het overzicht. Figuur 45. Aan wat voor opleidingen en trainingen (anders dan leverancierstrainingen) hebben werknemers van uw bedrijf in 2010 deelgenomen? Verkooptraining Producttraining Veiligheid/bedrijfshulpverlening Ambachtelijk/technisch Tekenen, ontwerp en styling Leidinggeven/management Computer/ICT/automatisering Talen/correspondentie Logistiek en rijvaardigheid Financieel / administratief Kwaliteitsmanagement / ISO Personeelsmanagement OR-training 12% 11% 9% 5% 5% 3% 2% 2% 1% 26% 21% 55% 51% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 31

34 4.1 Specifieke opleiding en cursusdeelname Gemiddeld heeft iets meer dan een kwart van de werknemers een specifieke opleiding genoten voor het werken in de woonbranche; figuur 46 geeft de uitsplitsing naar functiegroep. Bijna twee derde van de stylisten heeft een speciale woonbranche opleiding, maar bij administratieve en HRM-functies ligt dit veel lager. Figuur 46. Heeft u een specifieke opleiding gevolgd voor het werken in de woonbranche? Styling en ontwerp Woningstoffeerder Leidinggevende functie Badkamer/keukenmonteur Parketteur Verkoop- en adviesfunctie Ambachtelijk/technisch overig Overig Logistieke functie Administratief HRM/marketing 63% 47% 34% 32% 31% 30% 29% 17% 10% 9% 3% 37% 53% 66% 68% 69% 70% 71% 83% 90% 91% 97% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Ja Nee Gevraagd naar wat voor soort specifieke opleiding, komt interieuradviseur het meest voor, gevolgd door de woningstoffeerder. Hieronder in de figuur de opleidingen en het percentage werknemers dat zo n opleiding heeft afgerond. Figuur 47. Wat voor soort specifieke opleiding voor de woonbranche heeft u gevolgd? Interieuradviseur Woningstoffeerder Anders, namelijk: Verkoopadviseur wonen Verkoopmedewerker wonen Allround stoffeerder Avondonderwijs Mbo verkoop- en adviesrichting Manager wonen Mbo overig/mds/mts Academische/Hbo-opleiding richting Mbo ambachtelijke richting Parketeur Mbo logistiek/magazijnrichtingen 2% 2% 11% 11% 11% 10% 9% 7% 15% 26% 24% 22% 22% 22% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 32