Taalscreening binnen taalbeleid. Aanvang lagere school

Transcriptie

1 Taalscreening binnen taalbeleid Aanvang lagere school

2 Maak een tekening van het verhaal Op weg naar huis kwam hij bralf een doorbedier. En omdat hij danker had, dacht de kleine muis : Daar ga ik eens terpentjes knattelen naar iets potters. Hij vond een gele kirgel en botterde, botterde, botterde. Wat ben jij voor een troop reser? druwde Tobias, de hond van de doorbedier. Ik ben een muis, grotsnok! efpokte Jonathan. Tobias raffelde zijn grotsnok. Muizen zijn toch gaker groef? zei hij. Ik ben ook groef, riep Jonathan gruivend. Muisgroef, als je het weten wil. Tobias moest even keilen doof hij zei: Ja,je hebt wel het hubaar van een muis, maar je hebt niet de bloom van een muis. Jonathan kofte diep om dat stomme boortige dier te zeggen wat hij te zeggen had. Maar de woorden bleven in zijn haam frutsen toen hij over zijn buul naar foteren goerde. Ja, hij was niet groef. Hij had de bloom van Een gele kirgel! kooste Jonathan bang.

3 Wettelijk kader

4 Decreet Vlaams parlement Voor elke leerling die voor het eerst in het gewoon lager onderwijs instroomt, voert de school een verplichte screening uit, die nagaat wat het niveau van de leerling inzake de onderwijstaal is. Deze screening kan nooit voor de inschrijving van de leerling uitgevoerd worden en gebeurt met een valide en betrouwbaar screeningsinstrument. Indien de resultaten van deze screening daar aanleiding toe geven, voorziet de school een taaltraject dat aansluit bij de beginsituatie en de specifieke noden van de betrokken leerling inzake de onderwijstaal.

5 De taalproef wordt afgeschaft Taalproef = taaltoets voor kinderen die geen 220 halve dagen naar een Nederlandstalige kleuterschool gingen, om toegelaten te worden tot het lager onderwijs De toelatingsvoorwaarde wordt vervangen door een beslissing van een toelatingsklassenraad Toelatingsklassenraad best samengesteld uit : directeur, zorgcoördinator, leerkracht L1 en leerkracht K3 (indien mogelijk) Beslissing wordt aan ouders binnen de 10 5 schooldagen na inschrijving meegedeeld

6 ..\..\..\Videos\Wat als je drie wensen mocht doen _ Wat als _ 2BE.mp4

7 Taalscreeningsinstrument

8 Doel van het instrument zicht bieden op taalvaardigheid knipperlichtfunctie aanzetten tot planmatige aanpak scholen in staat stellen/uitdagen om voor zichzelf goede analyse te maken en om snel in te spelen op veranderende leerlingeninstroom scholen een spiegel voorhouden en stimuleren tot zelfreflectie over eigen taalbeleid => confrontatie met testresultaten moet plaats krijgen in proces van interne kwaliteitszorg

9 Welke toets of screening? SALTO Valide en betrouwbaar Screening Taalvaardigheid Aanvang Lager Onderwijs

10 SALTO Een luistertoets die het begrip schoolse taalvaardigheid meet Lezen en schrijven kunnen nog niet worden getoetst Luistervaardigheid is een goede voorspeller voor schoolsucces

11 Wat voor soort toets is SALTO? Een opdracht / taak sluit aan bij wat een kind in een reële situatie zou moeten doen: boodschappen begrijpen, instructies begrijpen, opdrachten en verhalen begrijpen.

12 Wat voor soort toets is SALTO? Een toets waarbij leerlingen verschillende vaardigheden en kennis combineren om tot een goed begrip van de schoolse taalvaardigheid te komen. bij verhaal van Varken en rups: Hoe voelt rups zich als ze hoort dat ze moet verhuizen? Neem je potlood en zet een kruisje onder de juiste tekening.

13 SALTO 8 toetstaken 39 items elke leerling een toetsboekje de opdrachten variëren wat betreft Moeilijkheidsgraad Onderwerp Taalvaardigheidseisen

14 Voorbeeld 1&2 Doel: De leerling kan een mondelinge instructie over een concrete fysieke actie in het hier-en-nu begrijpen, en kan dat tonen door er gepast op te reageren Vertrouwde taak Wereld = concreet, veel visuele ondersteuning Vereist geen identificatie Beschrijvend verwerkingsniveau Enkelvoudige instructie; eenvoudige taal; hoog-frequente woorden

15 Voorbeeld 1 Goal: De leerling kan een mondelinge instructie m.b.t. een concrete fysieke actie in het hier-en-nu begrijpen, en dat tonen door er gepast op reageren. Vertrouwde taak Wereld = concreet, veel visuele ondersteuning Vereist geen identificatie Beschrijvend verwerkingsniveau Eenvoudige instructie, hoog-frequente woorden

16 Voorbeeld 2

17 Voorbeeld 3 Goal: De leerling kan een verhaal begrijpen dat voor zijn leeftijd is bestemd Wereld = daar-en-toen, minder concreet en vertrouwd Vereist identificatie Beperkte visuele ondersteuning Hoger verwerkingsniveau Complexere taal: langere tekst, minder frequente woorden

18 Voorbeeld 3

19 Hoe neem je Salto af? De afname duurt ongeveer 5O à 60 minuten Af te nemen in de voormiddag Twee delen: vier taken pauze vier taken Toetsgroepje van 8 tot 10 leerlingen

20 Hoe breng je de scores in kaart?..\pijlers 2KP\taalvaardigheid\salto\SALTO_digit aal_scoreformulier.xls

21 Hoe interpreteer je de resultaten? Op het niveau van de individuele leerling Knipperlichtfunctie Groep 1 Groep 2 Groep 3 OK Risico Probleem < 20 Op het niveau van de klasgroep Structureel probleem? Individueel probleem?

22 ..\..\..\Videos\taalbeleid\Vreemdelin gen moeten de taal leren!.mp4

23 Taaltraject : opvolging van de screening In welke mate analyseer je data en zet je een actieplan op? (cfr IKZ)

24 Taalscreening binnen taalbeleid Taalbeleid Breed kijken Taalscreening Schoolse taalvaardigheid Info door leerling Overleg school Beginsituatie Info door ouder Taalbeleid? Communicatie Evaluatie Infodossier 24

25 Over taal observeren De leraar is een professional Hij kent al snel zijn leerlingen: wat ze kunnen, kennen en hoe ze zijn De leerling is geen onbeschreven blad Ze komen al met een pak voorkennis aan

26 Hoe kijken wij naar de taal van onze leerlingen in het eerste Observatie en gegevens leerjaar? Gericht kijken als leerlingen luisteren, spreken, lezen en schrijven Screening Bijkomende informatie Decretaal verplicht: na inschrijving Breed evalueren Kijken naar alle vaardigheden

27 Overleg overgang Overleg Via de school Via de ouders

28 Observatiemodel Taal in de overgang tussen KS LS : communiceren over de taalvaardigheid van de kleuters via observatie, taken, werkjes, opdrachten Voor taalbedreigde kinderen ontwikkelde VVKBaO observatielijsten : Luisteren en spreken Lezen en schrijven Taalsysteem binnen taalbeschouwing (Op basis van owp en leerplannen)

29

30 Over het taaltraject

31 Wat erna? Het taaltraject Taaltraject HULP bieden

32 Op leerlingniveau specifieke initiatieven voor zwakkere leerlingen: niet (enkel) via klassieke remediëring maar door intensieve ondersteuning tijdens taakuitvoering Op klasniveau leeromgevingen voor taalverwerving structureel krachtiger maken Op schoolniveau resultaten in team bespreken (niveauoverschrijdend kleuter-lager onderwijs) evaluatie- en ondersteuningsbeleid evalueren en optimaliseren (structurele linken met zorg- en GOK-beleid)

33 Taaltraject gesitueerd binnen zorgcontinuum

34 Taaltraject 1 ste leerjaar Fase 0 Voorlezen School- en instructietaal Mondelinge en schriftelijke instructies Natuurlijke differentiatie in lees- en schrijfhoeken Fase 1 Verlengde instructie Verlengde oefentijd via bv. hoeken- en contractwerk Intentionelere woordenschatuitbreiding Fase 2 MDO (multidisciplinair overleg)

35 Voorbeeld uit G-start G-start is een CTO-uitgave over het stimuleren van geletterdheid bij jonge kinderen (2,5 tot 7 jaar). G-start is een boek vol achtergrondinformatie en concreet uitgewerkt speelse activiteiten.

36 Voorbeeld: Waar is kuikentje? ( 2.14 uit G-start) Bedoeling : Kinderen gaan op zoek naar de verstopplaats van kuikentje Waar werk je aan : Een geschreven boodschap lezen, begrijpen van een verhaal. Doelgroep : kleuters Materiaal : Prenten of foto s va mogelijke verstopplaatsen, opdrachtenkaart, prentenboek

37

38 Voorbeeld uit Spelend lezen Voor eerste en tweede leerjaar begrijpend lezen, info halen uit een tekst, een geschreven opdracht correct interpreteren, een tekst illustreren, enz. Het bevorderen van leesplezier en - motivatie staat daarbij centraal. interactieve en taakgerichte leeskansen, gepresenteerd op een aangename, speelse wijze. Spelend lezen is naast eender welke leesmethode te gebruiken.

39

40

41 Toolkit Breed Evalueren Nederlands

42 Waarop biedt TBE een antwoord?

43 Taalbad in het gewoon basisonderwijs 43

44 ..\..\..\Videos\taalbeleid\Wat als West-Vloams standaardtaal werd.mp4

45 Taalbad in t kort MAG / MOET NIET maximaal 1 jaar voor kinderen die schooltaal onvoldoende beheersen bij instroom en lessen niet kunnen volgen, voltijds in aparte setting schoolgebonden of schooloverstijgend met LT uit pakket of met LT onthaalonderwijs (overdragen) vooraf onderhandeld

46 Taalbad of niet? Beter niet voor kinderen die al school liepen. Zorg voor goed taalvaardigheidsonderwijs in de gewone klasgroep. Een taalbad is geen speelleerklas. Kinderen met een gestoorde meertalige spraak-/taalontwikkeling hebben geen baat bij een taalbad. Wel kansen bij oudere instromers met heel weinig schoolse ervaring.

47 Taalbad of niet? Contra: Je haalt kinderen uit de reguliere klasgroep. Enkel de leerkracht brengt aanbod (in de beginfase). Nieuwe taal is geen must als alle 2de taalleerders zelfde moedertaal hebben. Schooltaal leren duurt sowieso 5 à 9 jaar.

48 Waaraan werken in het taalbad? op je effen komen Doelen : instructies voor concrete handelingen in de hier - en - nu klascontext naar een aanbod en opdrachten in een meer geabstraheerd perspectief. Rijk aanbod : rijk, overvloedig en levensecht aansluitend bij de leefwereld Niet enkel woorden

49 Grootte van het taalbad Een taalbad is best een klein warm bad om de nodige individuele ondersteuning te kunnen bieden. Werken met groepjes van 4 à 5 kinderen biedt de meeste garantie. Maar alles valt of staat met de leerkracht(en).

50 En de taalbadleerkracht is model en leverancier van taalaanbod. kan heel goed meespelen met kinderen. kan met kleine groepjes werken en kan met kinderen individueel werken.

51 Over een tweede taal leren

52 Een tweede taal leren Vaardig worden in een tweede taal vergt +/- 2 jaar. Schools taalvaardig worden in een tweede taal duurt 5 à 9 jaar. Hoge verwachtingen en geen dieet Best samen met sprekers van de nieuwe taal

53 Er is al een eerste taal of er zijn al andere talen. Je moedertaal is NOOIT FOUT. Loopt het ook fout in de moedertaal dan zoek je best hulp. Erken en benut de eerste taal (andere talen)! Abstract reflecteren op je taal kan je pas goed rond je 14de.

54 ..\..\..\Videos\taalbeleid\Nederlands en Vlaams zijn verschillende talen (1).mp4

55 Aanbod van uw begeleidingsdienst Regiowerking zorgzaam omgaan met kleuters : Wat voor en na de taalscreening? Begeleiding op teamniveau of coaching door uw schoolbegeleider of taalbegeleiders speerpunt taal Ondersteuning bij uitbouw taaltraject door uw schoolbegeleider of taalbegeleiders speerpunt taal

56 Een veilige thuiskomst en een fijn weekend!