Bronnen bij A Waterkwaliteit in Nederland

Transcriptie

1 Bronnen bij A Waterkwaliteit in Nederland Bron 1: tekst uit een brochure van het Ministerie van landbouw, natuur en visserij Nederland: te veel en te weinig (schoon) water Het natte Nederland heeft niet alleen te maken met hoge waterstanden maar ook met tekorten aan schoon water in bepaalde gebieden en perioden. Schoon water is een kostbaar goed. In Nederland wordt gemiddeld per dag zo'n 134,5 liter per persoon gebruikt. Al dat water moet eerst gezuiverd worden voordat we het kunnen gebruiken. Hoe vuiler het water is, hoe meer geld en energie het kost om het weer drinkbaar te maken. De Europese Unie (EU) vindt vooral de nitraatvervuiling belangrijk. Daarom heeft de EU de zogenaamde Nitraatrichtlijn opgesteld. Daarin staat de maximale hoeveelheid nitraat die in grond- en oppervlaktewater voor mag komen. Te veel nitraat in het water kan namelijk een gevaar voor de volksgezondheid opleveren. Bron 2: zoetwaterzak uit H.J.A. Berendsen, Landschappelijk Nederland, pag.198, 1977, van Gorcum Assen

2 bronnen bij B Gone with the wind Bron 3: vrij naar Rooilijn, UvA, september, Klimaatonderzoek in de Sahel, pag.346ev. Gone with the Wind Een zeer dichte zandstorm waaide in februari 2000 enorme hoeveelheden Saharazand uit over een groot deel van de Atlantische Oceaan. Het zand en fijn stof stegen onder invloed van de hete tropisch lucht tot een hoogte van 5000 meter. Binnen een week bereikten de eerste stofdeeltjes het Caribische gebied en de Noord-Oostkust van Zuid-Amerika. Veel wetenschappers zien een verband tussen de sterfte van het koraalrif in het Caribische gebied en het regelmatig neerdalende Saharazand. In tegenstelling tot wat je misschien verwacht ligt het brongebied van veel zandstormen niet in het centrale deel van de Sahara maar eerder in de semi-aride randgebieden. Deze stofstormen worden ook wel eens aangeduid als de moderne dustbowls. De term dustbowl komt uit de Verenigde Staten. In de jaren dertig werd het middenwesten van de VS- de prairies- getroffen door langdurige droogte. De graanakkers droogden volkomen uit. De wind kreeg vat op de losse ondergrond en er vormde zich enorme stofstormen. Met de vruchtbare grond verlieten ook duizenden boeren het rampgebied Bron 4: satellietbeeld zand- en stofstorm februari 2000, website seawifs.gsfc.nasa.gov

3 Bron 5: Mali en de ligging van de weerstations in Douentza en Koutiali; Uit Rooilijn, UvA, september 2000, Klimaatonderzoek in de Sahel, pag.346ev Figuur 1 De weerstations Douentza en Koutiala (Mali) MALI MALI Douentza Bamako Koutiala Bron 6: neerslaggrafieken van de weerstations Douentza en Koutiali Uit Rooilijn, UvA, september 2000, Klimaatonderzoek in de Sahel, pag.346ev Figuur 2 Elfjarig Voortschrijdend Gemiddelde Neerslag in Douentza en Koutiala, (mm) 1200 neerslag (mm) 1000 Koutiala Douentza '30 '40 '50 '60 '70 '80 '

4 Bronnen bij C Aardbeving El Salvador Bron 7: krantenbericht aardbeving El Salvador, Algemeen Dagblad 15 januari 2000 Vrees voor vele honderden doden na aardbeving met kracht van 7,6 op schaal van Richter. GUATEMALA Zacapa HONDURAS La Esperanza EL SALVADOR Santa Ana Cojutepeque San Salvador San Miguel La Union

5 Bron 8: kaart schuivende aardplaten uit Algemeen Dagblad 15 januari 2000 Zware aardbeving in El Salvador VERENIGDE STATEN Aardplaten langs Amerikaanse westkust NOORD-AMERIKA MEXICO Cocosplaat Nazcaplaat ZUID- AMERIKA km GUATAMALA Guatamala HONDURAS San Salvador NICARAGUA EL SALVADOR Managua COSTA RICA PANAMA Legenda: grenzen uit elkaar drijvende platen grenzen samenkomende platen bewegingsrichting aardplaat Bron 9: foto modderstroom bij San Salvador, Algemeen Dagblad 15 januari 2000

6 Bronnen bij D Waar winkel(d)en wij? Bron 10: uit El País, 25 juni 2000 Bron 11: BNP per inwoner in dollars, 1996 Frankrijk Verenigd Koninkrijk Portugal Spanje Duitsland Finland Denemarken Zwitserland België Italië Zweden Oostenrijk Ierland Griekenland Nederland Noorwegen Einde

7 Verantwoording 2001 Stichting Aardrijkskunde Olympiade Nederland Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze opgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of enige andere manier zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. Auteurs: Hans Maas, Harry Mennen, Henk Post en Lody Smeets Redactie: Frans Engels, Henri van Nijnatten, Han Noordink, Leon Vankan, Bert van Wanrooij Eindredactie: Lody Smeets Vormgeving omslag: Studio Oude Vrielink bv Vormgeving binnenwerk: Arjen Boxem, Helga Stortelder De Nationale Aardrijkskunde Olympiade 2001 wordt mede mogelijk gemaakt door bijdragen van: Universiteit van Utrecht, SLO Specialisten in leerplanontwikkeling, KNAG, Rijksuniversiteit Groningen, Novib, Vrije Universiteit, Universiteit van Amsterdam, Universiteit Wageningen, Instituut voor Leraar en School te Nijmegen, Outdoor Education, Wolters Noordhoff Atlasproducties, Educatieve Faculteit Amsterdam, Space Expo Noordwijk, Katholieke Universiteit Nijmegen, Citogroep Instituut voor toetsontwikkeling, Stichting Veldwerk Nederland, Uitgeverij ThiemeMeulenhoff, Topografische Dienst, Unie van Waterschappen, NS Internationaal, Hogeschool Rotterdam, Transparencies to Educate

8